Hebrejte ne Shqiperi qysh ne kohet e hershme ?

[Hyllien]

Kam hapur nje teme para disa kohesh per germime ne sarande. Tek po kerkoja dicka me ra ne sy ...

Synagogue uncovered in Albania
Judith Sudilovsky. Biblical Archaeology Review. Washington: Mar/Apr 2004.Vol.30, Iss. 2; pg. 19
Locations: Sarande Albania
Author(s): Judith Sudilovsky
Document types: News
Publication title: Biblical Archaeology Review. Washington: Mar/Apr 2004. Vol. 30, Iss. 2; pg. 19
Source type: Periodical
ISSN/ISBN: 00989444


Abstract (Document Summary)
Almost 20 years after the remains of a fifth-sixth century A. D. synagogue were uncovered by an Albanian archaeologist, a joint Albanian-Israeli team has gone to Saranda to renew work at the site. The team of archaeologists lead by Ehud Netzer, Gideon Foerster, Kosta Lako, and Etleva Nallbani have been excavating the site together after Nallbani contacted the Hebrew University Institute of Archaeology and expressed interest in a joint project between the two teams.


Artikulli im ne fakt qe kisha marre qe nga shtatori... ketu thot qe qenka gjet i Sinagoge e shekullit te peste-gjashte ne Sarande. Di gje njeri per ket gje ?

[Hyllien]

Cfare mund te themi nga kjo gjetje e kesaj sinagoge? Kush ka banuar ne Sarande ne keto shekuj? Cfare ka ndodhur me hebrejte qe sipas kesaj gjetje paskan qene ne Sarande ne ato shekuj ?

[Hyllien]

Archaeology. Boston: Jan/Feb 2004.Vol.57, Iss. 1; pg. 12
Subjects: Archaeology, Synagogues
Locations: Sarande Albania
Author(s): Anonymous
Document types: News
Publication title: Archaeology. Boston: Jan/Feb 2004. Vol. 57, Iss. 1; pg. 12
Source type: Periodical
ISSN/ISBN: 00038113

Abstract (Document Summary)
Colorful mosaic pavements and the fifth- or sixth-century A.D. synagogue that housed them were unearthed in the Albanian coastal town of Saranda, opposite the Greek island of Corfu. It is the first time such remains have been found from this region and time period.

[Klevis2000]

Kam frike se ka qene kishe dhe e kane bere sinagoge.E kane gjet pikerisht aty afer kryqit te sarandes ne butrint dhe lindi konflikti pastaj krishtero-hebre.Sepse butrintin e manaxhon nje hebre me duket.

[Albo]

Source: Hebrew University Of Jerusalem
Date: 2003-10-09
URL: http://www.sciencedaily.com/releases...1009064923.htm

--------------------------------------------------------------------------------

Remnants Of Ancient Synagogue In Albania Revealed

Impressive remnants from a synagogue dating from the 5th or 6th century, C.E., have been revealed in the city of Saranda, a coastal city in Albania, opposite the Greek island of Corfu.

Initial excavations at the site were conducted some 20 years ago when Albania was under tight Communist rule. The existence of the ancient synagogue has now come to light as the result of an invitation from the Archaeology Institute of the Albanian Academy of Sciences, asking the Hebrew University Institute of Archaeology to participate in a joint excavation and study project at the site.

Working in the past few weeks there have been Professors Ehud Netzer and Gideon Foerster of the Hebrew University, together with Albanian archaeologists Kosta Lako and Etleva Nalbani.

The synagogue that has been uncovered underwent various periods of use, including its conversion into a church at its last stage. Particularly noteworthy among the finds are two mosaic pavements.

One features at its center a seven-branched candelabrum (menorah) flanked by a citron (etrog) and a ram's horn (shofar), symbols associated with the Jewish holidays.

The other mosaic pavement, in the center section of the structure (the basilica), contains a number of representations, including a variety of animals, trees, symbols alluding to Biblical lore, and the facade of a structure resembling a temple (perhaps an aron kodesh (Torah shrine). Other mosaic pavements at the site preceded the building of the synagogue.

The Israeli researchers stressed the excellent relationship they enjoyed with their Albanian colleagues. In coming years the Hebrew University researchers hope to continue excavations and research in other parts of the structure, which are still covered by buildings and streets.

[Albo]

Hebrew University Archaeologists Reveal Additional Sections Of Ancient Synagogue In Albania

Excavations carried out this fall at an ancient synagogue in Albania have uncovered additional sections of the impressive structure. The excavations, now in their second season, are being conducted under the auspices of the Institute of Archaeology of the Hebrew University of Jerusalem and the Albanian Academy of Sciences.

The synagogue, which dates from the 5th or 6th century C.E., is located in the city of Saranda, a coastal city in Albania, opposite the Greek island of Corfu. The synagogue underwent various periods of use, including its conversion into a church at its last stage, prior to being abandoned.

Initial excavations at the site were conducted some 20 years ago when Albania was under tight Communist rule. At that time that the building was identified as a church.

Working in the past few weeks at the site, in the framework of the joint expedition, have been Professors Gideon Foerster and Ehud Netzer of the Hebrew University Institute of Archaeology, together with Albanian archaeologists Kosta Lako and Etleva Nalbani. Also working this year on the project was a French expert on mosaics, Marie-Pat Raynaud.

This year the archaeologists concentrated on revealing additional rooms adjoining the elongated hall whose mosaic floors depict such features as a seven-branched candelabrum (menorah) flanked by a citron (etrog) and a ram's horn (shofar), symbols associated with Jewish holidays. The newly exposed rooms (which in fact were an extension of elongated hall) contain more of the decorative mosaic paving, including representations of fish, a popular theme in the ancient world. The joint Albanian-Hebrew University delegation intends to return soon to the site to continue uncovering the basilica section of the synagogue, which today lies under a main street in Saranda. The construction of the basilica, close to the elongated hall, was the last major development of the synagogue.

It should be noted that in a Jewish cemetery in the southern Italian town of Venosa there is a tombstone dating from 521 C.E. bearing the name of Augusta, daughter of Yishai, head of the Jewish community of Anchiasmon (Onchismus), the ancient name for Saranda. Saranda at that time was located in the Epirus area in Greece.

[Albo]

Lexoni edhe kete teme ne forum per te mesuar me shume:

Komuniteti hebraik shqiptar

[Albo]

Flet arkeologia Nallbani: Si e zbuluam sinagogën

Zbulohet mbishkrimi çifut pesë shekuj pas Krishtit


Shpresa Dine

Është më e rralla në Mesdhe. Të paktën kështu e vlerësojnë. Një sinagogë e shekullit të V Pas Krishtit, është zbuluar pak ditë më parë në Sarandë.

Sinagoga ndodhet brenda murit rrethues të qytetit antik të Butrintit dhe ka sipër një mbishkrim. Kjo sinagogë është një ndërtesë në formë L-je, me mozaikë. Drejtuesja e punimeve të arkeologjisë në Butrint, Etleva Nallbani, rrëfen për gazetën “Panorama” se si u zbulua kjo sinagogë.

Pra, ju keni zbuluar një sinagogë. Ç’përfaqëson ky zbulim dhe cilës periudhë i përket…
Kemi disa ditë që po punojmë pranë bazilikës së Butrintit. Jemi një grup arkeologësh shqiptarë dhe izraelitë nga Instituti i Arkeologjisë dhe ai i Monumenteve të Kulturës si dhe nga Universiteti Hebraik i Jerusalemit. Do të qëndrojmë këtu deri në datën 10 tetor, për të zgjeruar më tej objektin e nëndheshëm. Gjatë punimeve kemi zbuluar një sinagogë e cila i përket shekullit V pas Krishtit dhe është një nga më të rrallat në Mesdhe. Në të gjithë Mesdheun ndodhen 12 sinagoga të tilla. Kjo tregon se në Sarandë ka ekzistuar një komunitet i madh hebre dhe se kjo zonë ka pasur një zhvillim të madh ekonomik në këtë periudhë. Sinagoga e zbuluar është një ndërtesë që i përket shekullit V pas Krishtit dhe ka jetuar deri gati nga çereku i fundit të shekullit të VI. Me invazionet e sllavëve, sikundër është shkatërruar atëherë gjithë Saranda, është shkatërruar edhe ndërtesa. Vihet re që sinagoga ndodhet brenda murit rrethues të qytetit antik. Është e ndërtuar në dy faza; nga faza e parë kemi një ndërtesë më të thjeshtë në formë L-je, me mozaikë, ku paraqitet simboli i tyre që është shandani me shtatë krahë menorajo dhe pastaj vihet re se komuniteti është zhvilluar ekonomikisht, ka pasur me sa duket këtu prosperitet më të madh dhe kështu ka ndërtuar një vend kulti me një sallon shumë të madh, që është i planit bazilikal. Kjo është bazilika që kemi sot, e mbuluar me mozaikë në qendër. Domethënë këtu kemi nefin qendror, nefin verior dhe nefin jugor; këtë të fundit e kemi nën rrugë dhe tashmë nuk është zbuluar ende. Një gjë tjetër e veçantë është ajo që gjithë mozaikët në këtë sinagogë paraqesin skena biblike. Ato janë shumë interesante dhe shumë të rëndësishme për studimin e kulturës dhe të simboleve hebraike, megjithëse mozaikët janë të zhvilluar nga ateljetë lokale. Pra, mozaikët këtu duket se janë më të afërt me ato të Nikopolisit dhe të Greqisë.

Çfarë ju shtyu për të realizuar këtë bashkëpunim me izraelitët?
Projekti synon, pavarësisht se në një kuadër të ngushtë, të hedhë dritë mbi historinë e komunitetit hebre në antikitetin e vonë në rajonin tonë. Mirëpo, duhet thënë edhe ajo që ka rëndësi të veçantë, pasi kemi shumë pak sinagoga në antikitetin e vonë. Kemi rreth 12 të tilla në gjithë Mesdheun, përveç Izraelit, dhe një nga këto është e sigurtë që është në Sarandë. Në këtë kuptim, ajo do të përbëjë një gjetje me mjaft interes për zhvillimin e turizmit në të ardhmen këtu. Në një kuadër më të ngushtë kërkojmë të nxjerrim në pah zhvillimin e historisë së këtij komuniteti, por, nga ana tjetër, ne si Institut Arkeologjik, si Institut Monumentesh, pa përjashtuar edhe Bashkinë e Sarandës, na bëhet mirë që, me anë të një plani afatgjatë, të realizojmë ngritjen e një parku arkeologjik në qendër të qytetit.

Kur u zbulua kjo sinangogë dhe kush e preku i pari këtë objekt të rrallë e me vlerë?
Për zbulimin e saj kam punuar vetë. Gërmimi ka qenë bërë më përpara, por ka dalë si një kishë kristiane. Duhet thënë se unë duke punuar me arkivat zbulova që, në fakt, ajo ka qenë sinagogë. Gërmimet e këtyre ditëve folën për atë që këtu kemi të bëjmë me një sinagogë. Kjo duke u nisur edhe nga dekori i mozaikëve. Pra, këtu bëhet fjalë për sinagogën në qendër të Sarandës. Ajo e hershmja është e vogël, ndërsa e dyta, e ndërtuar më vonë, është me përmasa shumë të mëdha, ndërkohë që duhet thënë se sinagogë nuk do të thotë vetëm një holl, një sallë lutjesh, por të gjitha ambjentet që shihen këtu kanë të bëjnë me sinagogën, pra kemi ambientet e lutjes, të leximit, të ngrënies, mund të ketë pasur edhe dyqane.

Sa rëndësi ka zbulimi i saj?
Duhet theksuar se ka shumë rëndësi zbulimi i plotë i saj. Një nga synimet kryesore të punës sonë, por edhe për qytetin, është që i tërë ky zbulim do të ruhet, sepse do të krijojë një shesh arkeologjik në qendër të Sarandës, por do të tregojë edhe atë që këtu kemi të bëjmë me një ndërtesë shumë të hershme që ka dhe do të ketë shumë interes edhe për vizitorët.

A janë zbuluar mbishkrime hebreje në këtë vend?
Jo mbishkrime hebreje këtu nuk janë zbuluar. Por në bazilikë ekziston një mbishkrim që i përket fazës kur sinagoga është kthyer në kishë. Por deri tani dimë atë që profesori izraelit, Gideon Foerster, ka zbuluar ekzistencën e një mbishkrimi në gjuhën greqishte - hebraishte në Itali, që dëshmon se ka ekzistuar një komunitet hebre në Sarandë në fillim të shekullit VI. Ngjarja është e tillë: një studiues ka bërë gjithë mbledhjen e mbishkrimeve hebraisht në Evropën Perëndimore. Studiuesi duke shfletuar literaturën gjen se dikush kishte thënë (thënie kjo që nuk e kishte përfillur ndokush): Augustia, vajza e kryetarit të komunitetit hebre të Onhezmosit ka vdekur në Itali më 521". Pra ky mbishkrim ka dëshmuar atë që këtu në Sarandë ka pasur një komunitet hebre që rronte krahas të krishterëve dhe kishte një rol kryesor në ekonominë e qytetit.

Vetë arkeologët izraelitë si shprehen për këtë zbulim të sinagogës?
Arkeologët izraelitë janë shumë të gëzuar dhe e konsiderojnë këtë zbulim si një zbulim me shumë vlera dhe nga më të rrallat në Ballkan dhe në Mesdhe. Profesori izraelit, Ehud Netzer, shprehet se “Sinagoga e Sarandës do të përbëjë të ardhmen arkeologjike të vetë qytetit të Sarandës.” Ndërsa profesori Gideon Foerster, i cili ka zbuluar edhe mbishkrimin thotë: “Zbulimi i këtyre ditëve është një dëshmi e komuniteteve hebraike në Ballkan dhe dëshmon që të krishterët hebrenj kanë jetuar në harmoni dhe kanë mbajtur frenat e qyteteve bizantine.



Shumë vetë për një sinagogë

Kanë disa ditë që po punojnë intesivisht pikërisht mbi bazilikën ku është zbuluar sinagoga. Është një projekt midis Institutit të Arkeologjisë, atij të Monumenteve të Kulturës dhe Universitetit Hebraik të Jerusalemit. Sipas drejtueses së këtij projekti, arkeologes Etleva Nallbani, punimet do të zgjasin deri në fillim të muajit tetor. ”Ky projekt drejtohet nga unë, por edhe nga arkeologu Kosta Lako, i cili ka ardhur enkas për këtë projekt nga Greqia, Agron Islami, mazoist i Institutit të Monumenteve Arkeologjike, si dhe nga pala izraelite që janë profesor Gideon Foerster, arkeolog dhe historian, ish-dekan i Universitetit Hebraik të Jerusalemit, si dhe nga profesor Ehud Netzer, me profesion arkitekt”, thekson Nallbani. Nuk mungojnë në këto gërmime edhe studentët. Nuk mbeten prapa edhe mbikëqyrja e mozaikëve. Enkas për vizatimin dhe studimin e mozaikëve dhe ikonografinë e tyre është angazhuar një specialiste franceze.



Pak kthim në lindje

Dy vjet më parë në qendër të Sarandës është zbuluar për herë të parë bazilika kristiane, e cila në origjinën e saj kishte qenë sinagogë. Pikërisht nga ky zbulim nisi edhe bashkëpunimi shqiptaro-izraelit, i cili këtë periudhë është kurorëzuar me zbulimin e plotë dhe të detajuar të sinagogës, e cila vërteton përfundimisht ekzistencën e një komuniteti hebre në Sarandë.

[Albo]

Zgjohet interesi i arkeologëve dhe studiuesve izraelitë


Zbulohen rrënojat e një sinagoge antike në Sarandë


Zbulohet në Sarandë një sinagogë e hershme, që ka zgjuar interesin e veçantë të arkeologëve izraelitë. Ata e kanë cilësuar, si një gjetje mjaft interesante sinagogën që daton nga shekulli i pestë ose i gjashtë i erës sonë.

Për gjurmët e saj kishte dyshime të hershme, madje pikësynimi për zbulimin e saj ishte mjaft i qartë. Gërmimet në zonën ku u zbulua sinagoga kishin nisur gati njëzet vjet më parë, që në kohën e monizmit në Shqipëri. Lajmi është bërë i ditur nga grupi i arkeologëve, që po punonin këto ditë në Sarandë dhe është publikuar menjëherë në agjencitë izraelite të lajmeve, ku komentohet si një zbulim i rëndësishëm, sa i takon historisë së hebrenjve.

“Instituti Shqiptar i Arkeologjisë në Akademinë e Shkencave, i bën thirrje Universitetit Hebre të Arkeologjisë për të marrë pjesë në gërmimet e mëtejshme dhe studimet e përbashkëta mbi këtë zbulim”- shënohet në një prej këtyre agjencive. Gjatë javëve të fundit në vendin, ku u zbuluan gjurmët e kësaj sinagoge të hershme po punonin arkeologët e njohur izraelitë profesor Ehud Netzer dhe Gideon Foerster të Universitetit Hebre, sëbashku me arkeologët shqiptarë Kosta Lako dhe Etleva Nallbani. Sipas arkeologëve që kanë qenë të pranishëm gjatë nxjerrjes në dritë të këtyre gjurmëve, sinagoga e zbuluar ka njohur periudha të ndryshme përdorimi dhe shndërrimesh, duke u përdorur së fundmi si kishë. Me vlerë të veçantë konsiderohet mozaiku i zbuluar në dyshemenë e kësaj sinagoge. Motivet e tij janë emblema dhe simbole të festave hebreje dhe dallohen mjaft qartë.Bazilika apo mozaiku tjetër i zbuluar në qendër, përmban një numër figurash, ku mund të dallohen qartë kafshë, pemë, figura biblike, dhe një fasadë tempujsh. Sipërfaqet e tjera të shtruara me mozaik paraqesin një ndërtesë sinagoge. Kërkuesit izraelitë theksojnë nga kjo eksperiencë, bashkëpunimin e shkëlqyer që patën me kolegët e tyre shqiptarë

[pagan]

eshte me siguri fallsifikim i sotshem ose i hershem çifut. kam lexuar diku qe edhe ne toskane, ne varet etruske te zbuluara, nje çifut perhapi me qellim objekte e shkrime hebraike per qellim fallsifikimin e historise, qe origjina e panjohur (deri sot) e etruskeve te dilte çifute. por fatmiresisht e kuptuan dhe zbuluan.

besoj edhe ne shqiperine e varfer e me studiuesit shqiptare qe shiten per dy lek, çfare s'do na degjojne veshet me "zbulime" si ky.

ps; personalisht besoj (kam nje lloj fiksimi) se çifutet kane lidhje origjine me çamet.