Mbi origjinën e disa fiseve në Shqipëri

[Falco115]

Avdyl SULA

PERLA – Revistë shkencore – Kulturore tremujore

Viti X 2005 Nr. 2 (37) fq. 153-156

Botuesi: Fondacioni Kulturor “Saadi Shirazi” – Tiranë



Mbas librit në vargje “Tropoja ime”, botuar në vitin 1998, studiuesi Ibrahim Kadri Malaj del para lexuesit me një botim të dytë kushtuar vendlindjes së tij: “Tropoja në breza”, një libër etnologjik voluminoz prej 505 faqesh. Temë qendrore e këtij libri është gjenealogjia e 6 fiseve të mëdha, që përbëjnë sot rrethin e Tropojës, siç janë Gashi, Krasniqja, Bytyçi, Berisha, Nikajt e Mërturi. Ndërkaq autori pasqyron dhe prejardhjen e shtrirjen e disa degëzimeve fisesh të tjera, të ngulur prej kohësh në këtë trevë, sikundër janë bërbatasit , degëzim i fisit të Hotit, valbonasit e çeremasit si degëzim i fisit të Këlmendit etj.

Ky libër paraqet interes njohës e studimor dhe shpalos vlera të rëndësishme në disa rrafshe. Albanologë dhe dijetarë shqiptarë e të huaj kanë kryer studime e botime të shumta historiografike, etnografike, etnologjike etj. për shqiptarët, kanë bërë objekt dhe kanë trajtuar edhe gjenealogjinë e fiseve të veçanta. Madje albanologët austriakë Franc Nopça e Karl Steinmantz kanë bërë hulumtime dhe për ndonjë fis të krahinës së Tropojës, si të Nikajt e të Mërturit. Por këta autorë nuk kanë arritur të bëjnë studime sintetizuese, ku të paraqitej gjeneza e plotë me shtrirje dhe lidhje ndërkrahinore të fiseve. Ndërkohë studiuesi Ibrahim Malaj e ka jetësuar këtë për një nga trevat etnike shqiptare, Malësinë e Gjakovës (Tropojën) dhe fiset e saj në këtë libër. Ai ka hulumtuar hollësisht nga burime gojore e dokumentare prejardhjen, degëzimet, lidhjet e rrjedhën ndër shekuj të tyre në vëllazëri e breza. Autori kapërcen kësisoj zbrazëtinë e mangësitë e trashëguara dhe sjell një ndihmesë të çmuar në këtë fushë. Për të ndriçuar sa më qartë ecurinë e brezave, ai i studion ata në vijë vertikale, duke u ndalur në tri harqe kohore kyçe: brezat e sotëm, gjeneza e tyre deri tek i pari i vëllazërisë nga kanë marrë mbiemrin dhe është bërë degëzimi në familje të veçanta; të parët e farefiseve nga rrjedhin llagapet (mbiemrat) e lidhja e tyre me fiset e mëdha bazë, që zotërojnë sot në trevën e Tropojës; prejardhja dhe biografia e këtyre fiseve të mëdha deri në ditët e sotme.

Përveç shtjellimit të hollësishëm të këtyre çështjeve në çdo kapitull e nënkapitull, autori ka ndërtuar me figura dhe skema konkrete pemën gjenealogjike të secilit fis, katund e vëllazëri, çka ia shtojnë vlerat shkencore këtij libri, e bëjnë atë një vepër të vyer etnologjike dhe enciklopedike. Banorët e kësaj treve gjejnë aty rrënjët etnike të vetvetes, të familjes të vëllazërisë e të fisit prej të cilit rrjedhin; gjejnë aty degëzimet, por dhe pikëtakimet me fiset e tjera, lidhjet e gjakut ndërmjet tyre. Tematika e pasur që pasqyron kjo vepër, bën që vlerat e saj të mos mbeten në kufij krahinorë, përkundrazi ajo paraqet interes për albanologjinë në përgjithësi, për historianë, etnologë e dijetarë të fushave të ndryshme, veçanërisht të Kosovës dhe të rretheve fqinje, Hasit, Pukës, Malësisë së Madhe, Plavës e Gucisë.

Çdo fis, krahinë e popull ka një djep, një vatër, një truall natyror formimi si bashkësi njerëzore me tipare të dallueshme e të qëndrueshme. Autori sjell në këtë libër të dhëna gjeografike të shumta për trevën e Malësisë së Gjakovës, si pozicioni gjeografik i saj dhe i njësive etnografike e administrative që e përbëjnë atë, sikundër janë fiset, fshatrat e kryeqendra e rrethit, qyteti Bajram Curri; lartësitë e tyre mbi nivelin e detit, struktura gjeofizike e tokave, bimësia, kulturat bujqësore, traditat në kultivimin e tyre etj.

Këso dore ky libër merr dhe karakter enciklopedik, me njohuri gjeografike të përgjithshme dhe konkrete për këtë krahinë.

Brezat, vëllazëritë dhe në tërësi fiset e mëdha kanë përshkuar një rrugë të gjatë shumimi, zhvillimi e konsolidimi deri në ditët e sotme. Duke hedhur dritë mbi këtë rrugë qindravjeçare, studiuesi Ibrahim Malaj nxjerr në pah cilësitë karakteristike të tyre, kontributet që kanë sjellë në historinë e kulturën e përbashkët krahinore e kombëtare. Në këtë mënyrë ai rindërton sfondin historik të formimit të fiseve në Malësi të Gjakovës, pasqyron historikun e jetëshkrimin e tyre me detaje e të dhëna konkrete, si dhe rolin e figurave dhe të personaliteteve më të spikatura të kësaj treve ndër kohëra e në ngjarje madhore të historisë sonë. Kësisoj libri “Tropoja në breza” merr dhe natyrë historike e enciklopedike, me informacione të rëndësishme nga djeshmëria e kësaj krahine dhe e trevave perreth saj. Po ashtu ndriçimi i gjenezës së brezave e të fiseve, hedh dritë mbi procesin e myslimanizimit të popullsisë autoktone katolike të këtyre anëve nga pushtuesit osmanë. Krasniqasit, p. sh. del se para 10-11 brezash kanë qenë katolikë, se ata kanë një trung të përbashkët me banorët e Nikajve, të cilët edhe sot ruajnë besimin katolik ngaqë turqit nuk arritën të bëjnë islamizimin e tyre. Pra procesi i myslimanizimit në Malësinë e Gjakovës del se ka filluar rreth 350 vjet më parë.

Duke pasqyruar historinë e fiseve dhe gjeografinë e formimit e të shtrirjes së tyre autori ka shënuar edhe mjaft toponime e mikrotoponime, antroponime e patronime të cilat u paraqesin gjuhëtarëve një enciklopedi onomastike për rrethin e Tropojës.

Studiuesi Ibrahim Malaj, megjithëse i moshuar, duke punuar me vullnet e përkushtim atdhetar, ka mbërritur t’i japë lexuesit një vepër të vyer etnologjike dhe enciklopedike për fushat që përmendëm, për të cilat meriton përgëzime. Është e natyrshme që, krahas nxjerrjes në pah të vlerave të këtij libri, ka vend edhe për ndonjë vërejtje që mund të ndreqen në një ribotim të mundshëm nga autori. Tropoja përbën pjesën më të madhe të trevës etnike shqiptare, të emërtuar historikisht “Malësia e Gjakovës”, që ndodhet brenda kufijve të Shqipërisë shtetërore. Ndërkaq pjesa tjetër e Malësisë së Gjakovës vijon në anë të Kosovës, deri në afërsi të qytetit të Gjakovës. Fisi i Gashit vazhdon edhe gjeografikisht në atë anë, si në Batushë, Koshore, etj. Ndaj kur bëhen botime të kësaj natyre është mirë që të kenë objekt gjithëpërfshirës tërë Malësinë e Gjakovës, në kufijtë e saj etnografikë, pavarësisht nga ndarja politike që na kanë detyruar të tjerët. Gjithashtu fisi i Gashit, përveç përhapjes gjithandej Kosovës, ka degëzime edhe në Toplanë, Shllak e Has. Ndaj vepra do të dilte më e plotë nëse do t’i ndriçonte e shtjellonte trungun e këtij fisi dhe degëzimet e tij. Në ndonjë ribotim lexuesi do të priste argumentime më të plota faktike dhe dokumentare, ashtu si për fiset e Berishës, Nikajve e Mërturit, edhe për gjenezën e fiseve të tjera, të ndonjë fshati e vëllazërie etj. Autori mund të mënjanojë edhe disa zgjatje e përsëritje, që nuk sjellin ndonjë plotësim e veçanti në përmbajtjen dhe strukturën e librit.

Gjithsesi ky libër ka vlera shkencore të pamohueshme dhe pasuron bibliotekat e albanologjisë sonë, meriton vëmendjen e lexuesve dhe të studiuesve të kësaj fushe e më gjerë.

Pershendetje Fegi!!
Ku mund ta gjej këte librin ''Tropoja në breza''
nga postimet qe i lexova me radhe deri ketu je njeri nder me te saktit te pergezoi...
me respekt Skifteri!

[Falco115]

Une Feq kur ikam renditur fiset e kam permend si fis te veqant fisin Kuq. Si fis i veqant nihet ne shumicen e regjioneve te Kosoves ky fis i perhapur ne Drenicen veriore, Junik, Therande etj.

Shkoza nga Prizreni

Jo ore zotri Kuq nuk eshte fis keta jan Berishe ,e paske rendit gabim.
Un nuk i njoh mire ato deget e fisit Berishe ,por qe Kuqet jan Berishe jam plotesisht i sigurt.
Ne Junik lagja ku jetojn familjet me mbiemrin Kuqi quhet lagja Berishe...

[fegi]

Kush mund me gjet nji liber te autorit anglez Tom Winifrith kishte shkruar per fiset shqiptare.

[SHKOZA]

Jo ore zotri Kuq nuk eshte fis keta jan Berishe ,e paske rendit gabim.
Un nuk i njoh mire ato deget e fisit Berishe ,por qe Kuqet jan Berishe jam plotesisht i sigurt.
Ne Junik lagja ku jetojn familjet me mbiemrin Kuqi quhet lagja Berishe...

Une kam disa shoke te Junikut qe me kane thene se ne jemi me fis Kuq. Kuqi nihet si fis ne vete apo ndryshe si Berisha e kuqe . Ata edhe pse kane nje origjine te perbashket me Berishen e bardhe jane fis ne vete dhe martohen me Berishen e bardhe qe sot nihet si Berishe . Kete variant e kam degjuar edhe te Kuqet e Suharekes .

SHKOZA nga Prizreni

[Falco115]

Burimi: Dode Progni

FISET NIKAJ E MERTUR FORMIMI, ZHVILLIMI DHE BASHKEJETESA SHEKULLORE E TYRE

Rrethanat ekonomike dhe politike qe u krijuan per krahinat malore te Shqiperise se' veriut pas pushtimit osman te shek.XV 9iian ne formimin e disa njesive krahinore administrative dhe ekonomiko-shoqerore te veteqeverisura sipas te drejtes zakonore, qe do te perfshinin ne gjirin e tyre nje popullsi qe ruante te forta lidhjet fisnore. Dy nga keto njesi ishin Nikajt dhe Merturi, te cilat u formuan ne nje pjese te territorit te Pultit te Eperm, dhe qe tradicionalisht jane quajtur "fise" ose "bajraqe".
Per fiset e bajraqet e Shqiperise se veriut, ose per dukuri te ndryshme qe lidhen me to jane kryer shume studime nga autore te huaj dhe vendas. Per Nikaj-Merturin nuk ka ndonje studim te vefante e te plote, por shume nga keta studiues, gjate trajtimit te feshtjeve qe kane marre ne shqyrtim, u jane referuar dokumentave ose dukurive qe lidhen me keto dy njesi. Here drejtperdrejt e here terthorazi, ata kane hedhur drite mbi disa 9eshtje ekonomike, historike, sociologj ike etj. te Nikaj -Merturit. Per shkak te karakterit historik qe ka ky punim, as ketu, nuk eshte e mundur te trajtohen te gjitha anet e shoqerise nikaj-merturese gjate historise disa shekullore te saj. Por, kur flitet per historine e nje krahine, ne rastin tone te Nikaj-Merturit, nuk mund te anashkalohen disa aspekte te kultures shoqerore, materiale e shpirterore, te cilat, jo vetem lidhen rrv historine, por edhe e pasurojne ate. Per kete qellim, do te tr::. jjme, ve? e ve9 per secilin fis, disa ijeshtje qe lidhen rae gjeiic.en, gjenealogjine, shtrirjen teritoriale dhedemografike te tyre. Me pas, do te perpiqemi te ndricojme disa aspekte kryesore te kultures shoqerore, materiale e shpirterore te Nikaj-Merturit.

Gjeneza, gjenealogjia, shtrirja territoriale dhe demografike

Nikajt: Fisi i Nikajt perbehet nga fshatrat: Lekbibaj, Peraj,Gjonpepaj, Curraj te Poshtem,Curraj te Eperm (bashke me Qeresh dhe Kuq), Shtrihet nga bregu i djathte i iumit te Merturit dhe lumit te Kuq it ne lindje e verilindje, deri ne malin e Kaponit, qafen e T'thermes, Guri i Fushes Madhe e qafen e Ndermajnes ne perendim e veriperendim, per te vazhduar ne veri me bjeshket e Kakise, qafen e Boshit, majen e Zeze e deri ne shtegun e Dash it. Ne jug, trojet e nikajt hyjne si pyke ne tries te fshatrave Pale dhe Tetaj qe i perkasin fisit te Merturit.
Deshmite arkeologjike tregojne se kjo hapesire gjeografike qe sot i perket fisit te Nikajt, ka qene e banuar qysh ne kohen e bronxit te vone, rreth 1200-1000 vjet para Krishtit.0 Deshmohet gjithashtu se, edhe ne periudhen mesjetare keto giyka e shpate alpine kane qene te banuara nga shqiptaret. Ketu edhe sot ruhen rrenojat e disa kishave, varreza, ose toponime qe lidhen me banoret parardhes te Nikajt. Nder me te njohurat jane: Kisha e Vargut dhe varrezat prane saj, sic thuhet ne dokumenta "qyteze e seli ipeshkvnore" e Pultit.2) Kisha e Luzajes ne Curraj te Poshtem, edhe kjo "ish- seli ipeshkvnore"3>, varrezat ne lagjen Susaj te Lekbibajt, rrenojat e kishes dhe varrezat e vjetra ne Paplekaj, kisha dhe varrezat e Shiokut ne Gjonpepaj, varrezat e Mavriqeve ne Kalbs e Marin kendej e andej lumit te Curraj etj.4) Banoret e Nikajt jane te bindur se keto varreza nuk u perkasin brezave paraardhes te fisit te tyre, por nje popullsie tjeter qe s'kishte lidhje gjaku me ta. Megjithate nikajt i kane ruajtur e adhuruar si vende te shenjta me bindjen se ato i perkisnin nje popullsie shqiptare te besimit kristjan. Betimi ne kishen e Vargut, te Paplekajt ose te Luzajes ishte i nje rendesie te jashtezakonshme per banoret e Nikajt. Deri ne" kohet e vona, keto kane qene vende tubimesh dhe te betimit traditional te pervitshem qe ben in fshataret e Curraj te Poshtem, Lekbibajt, Gjonpepajt, etj.
Nga burime dokumentare si lave, osmane dhe te kishes katolike te shck.XIV-XVIII mesojme se gjate kesaj periudhe ne territorin e Nikajt te sotem shqiptaret formuan disa fshatra, per te" cilat dokumentat shpesh here perdorin term in "katund". Pavaresisht nga termi, katundet ne malesite tona kane patur kuptimin e ngulimeve te banuara bujqesore e blegtorale dhe jo te" organ izatave blegtorale endacake, sig eshte perpjekur t'i klasifikoje ndonje "studiues" serbo-sllav per qellimet e tij te mbrapshta raciste.5'
Katundi Nikijte del i formuar qysh ne vitin 1330.6) Perseri, ne vitin 1485 permendet Nikijte me 7 shtepi dhe ne vitin 1582 pa shenuarnumrin e shtepive. Ndersa ne vitet 1628,1671 e ne vazhdim, deri ne fund te shek.XVUI, po ne kete territor del i formuar katundi me emrin Nikajni (Nikaj).7) Luzaja gjithashtu permendet katund qe ne vitin 13358) dhe me pas, po ky, ne vitin 1529 me 30 zjarre91' per te vazhduar deri tie vitin 1634 kur del se fundi me 8 shtepi e 40 fryme' te' krishtera.10) Kuqa ne vitin 1582,u) prej te cilit ka marre emrin lag]a Kuq ne Curraj Eper, Zhush me 1485,l2) (sot Nderzhush - lagje e fshatit Lekbibaj), Vargu me 20 shtepi ne vitin 1529-36,13' dhe ne vitin 1628 del perseri, por i braktisur si fshat dhe i shkaterruar si manastir.14)Pjaja e Mavriqit, me 1634, fshat me 25 shtepi dhe 220 fryme,15) i cili vazhdoi te ekzistoje kryesisht ne Curraj Eperm, fqinje me Nikaj deri ne vitin 1774.16) Te gjitha keto fshatra, qe shtriheshin ne teritorin e Nikajt te sotem. kane pasur lidhje te ndryshme me fisin e Nikajt, por vendformimi i Nikajt mund te kerkohet vetem ne Nikijte ose ne Nikajni.
Ars ia eshte e thjeshte. Se pari, keta te dy jane emra patronimik, t£ inuar nga nje emer njeriu qe quhej Nike-Nika, te i shsm mi- ikajt. Se" dyti, vendodhjae tyre eshte" percaktuar diku brenda territorit te Nikajt te sotem. Ne kerkim te gjenezes se fisit te Nikajt eshte thene se, "fisi i Nikajt u formua prej shtimit te mevonshem te katundit te Nikajve qe permendet ne dokumentat osmane te vitit 1485 dhe ngulitjes se tij ne nje territor te banuar rishtaz" Mendojme se kjo nuk eshte zanafilla as rruga e fonnimit te ketij fisi. Sic u tha me siper, katundi Nikijte dokumentohet i formuar ne Pult qysh ne vitin 1330, cka do te thote se, kryepari i Nikijve -Nika, duhet te kete jetuar disa 10 vje9are perpara vitit 1330, d.m.th. rreth 700 e ca vjet me" pare. Prej ketej del se, nga kjo kohe e deri sot duhet te kishin lindur mbi 23 breza. Mirepo nga pema gjenealogjike e fisit Nikaj, punuar me saktesi nga F.Nop9e ne vitin 190818) dhe nga hulumtimet tona per zgjatjen e kesaj peme deri tek brezi me i ri i sotem del se, asnje vellazni e Nikajt, nuk arrin ne me shume se 15 breza pa u bashkuar me Niken, te parin e fisit. Duke llogaritur me nga 30 vjet cdo brez, del se Nika-ati, i pari i fisit Nikaj, duhet te kete jetuar rreth viteve 1500-1550. Mund te jete koncidence interesante qe ky Nike, nga i cili u formua fisi Nikaj, te jete vendosur per here te pare pikerisht ne territorin e Nikijve te meparshem, por nuk eshte e mundur qe ky te kete pasur lidhje gjaku me atin e pare te Nikijve, edhe pse edhe ai quhej Nike, por, si? permendem, kishte jetuar shume kohe perpara vitit 1330. Per rrjedhoje, as Nikajt e sotem nuk jane pasardhesit e Nikijve, te cilet permenden se fundi ne vitin 1582. Atehere lind pyetja: Cili ishte dhe prej nga erdhi ai Nike qe u be kryepari i fisit Nikaj?
Ne Nikaj dhe Krasniqe ka qarkulluar gojedhena se, Nikajt dhe Krasniqja jane fise vellezer. Madje, thuhet se kane lidhje gjaku me fisin shqiptarte Hotit dhe me Vasojeviqet e Malitte Zi. Sipas kesaj gojedhene, vellezerit Kras Ke9i, Nik Keqi dhe Vas Keqi kane qene eterit e pare te fiseve Krasniqe, Nikaj dhe Vasojeviq. Per t'i shpetuar vales asimiluese sllave, dy te paret u larguan nga vendlindja dhe u vendosen ne Dushaj te Eperm, ne krahun e majte te lumit Valbona, prane fshatit te sotem T'pla te Krasniqes. Vasojeviqet, qe qendruan ne Mai te Zi u bene ortodokse dhe u sllavizuan. Krasniqet ruajten kombesine shqiptare, por ne shek.XVILI u bene myslimane. Ndersa Nikajt, qe u shkeputen nga Krasniqja, per t'u vendosur ne trojet e tyre te sotme, ruajten kombesine shqiptare dhe fene e vjeter katolike. Vertetesia e kesaj gojedhene eshte e dyshimte nga fakti se emri "Hrsato" nga rrjedh emri Krasniqe nuk mund te percaktohet a niset nga nje antroponim "Krasf, si? thote tradita e vendit, por nga fitonimi "hrasto" qe ne sllavisht do te thote "dushk" (pyll haloresh).19' Ajo cka duhet pranuar si e vertete eshte pohimi i Prof.Eqrem Cabejt se, "te tre keto fise jane me origjine shqiptare".2 Prej ketej, del se as i pari i Nikajve mik ishte Nikoviqi.
Rreth formimit te fisit Nikaj dhe lidhjeve te tij me Krasniqen ka nje tjeter tradite gojore qe nj ihet e besohet me shume se e para. Sipas saj, i pari i Nikajt ka qene Nike Mekshi. Ky ishte vella me Kole Mekshin, nga i cili u formuan Kolmekshajt e Krasniqes, qe etnografikishtperfshijne fshatrat: Shoshan, Kocanaj, Dragobi, Bradoshnice, Dege, Murataj me gjysmen e fshatit Margegaj.2l)Per kete arsye, Nikajt me Krasniqe, ve?anerisht me Kolmekshaj, si dy velJezer, nuk iidhin martesa midis tyre. Ne te vertete, vellazerite e Kolmekshajt nuk numerojne me shume se 15-16 breza nga brezi me i ri i sotem, deri tek ati i pare i tyre, Kole Mekshi, vellai i Nike Mekshit. Madje, vllaznite Qokaj e Vukaj te fshatit Shoshan, qe i perkasin Krasniqes, i lidhin brezat e tyre me Qokajt e Vukajt e Currajt Eperm - fis Nikaj, ne brezin 1 l-12-te.22) Metaliajt e Dragobise-fis Krasniqe, nuk shkojne me shume se 10-11 breza, pa u bashkuar me vllaznite e Currajt te Eperm. Duke njohur mire keto lidhje fisnore, At Shtjefen Gje90vi, ne vitin 1917, i ka quajtur dragobijesit "Currajt e Dragobise"P] Mbi lidhjet farefisnore te' Nikajt me Krasniqen hedhin drite edhe studimet antropologjike. F.Nop9e dhe E. Durham thone se, nS pikepamje antropologjike " Nikajt shkojne ne ndryshim me shume fise te Shqiperise se' Veriut" si Mertur, Shale, Shosh, Toplane, Mirdite, Puke etj.24) Po keshtu antropologu yne i njohur Aleksander Dhima i grupon Nikajt ne tipin antropologjik te Malesise se Vogel, se' bashku me krasniqe. Gash etj.25)
Perfundimi me i besueshem qe del nga keto te dhena eshte se, ati i pare, nga i cili u formua fisi i Nikajt, ka qene Nike Mekshi. Ky, pasi u nda nga vellai Kole Mekshi, u largua nga Krasniqja dhe u vendos diku ne territorin e Nikajt te sotem.
Perte percaktuar kohen dhe vendin ku e kishte zanafillen fisi i Nikajt, po u kthehemi perseri burimeve dokumentare te shek.XlV-XVII. Kemi argumentuar me si per se fisi i Nikajt nuk identifikohet me katundin Nikijte, qe dokumentet serbe e permendin te formuar qysh ne vitin 1330. NdersaNike Mekshi, ati i pare i fisitNikaj, kajetuar, se paku, dy shekuj pasi qe formuar katundi Nikijte. Me i pranueshem do te ishte mendimi, se fisi i Nikajt e ka zanafillen ne katundin Nikajni, te cilin relatori Don Vincenti, ne vitin 1628, e shenon ne Pultin e Eperm, sipas rreshtimit Brise, Salce, Pale, Nikajni (Nikaj-D.P), Zhush, Luzanja, Blaka, Rajne etj. Ndersa ne relacionin e Gjec Bardhit, te vitit 1634, hidhet drite edhe mbi vendodhjen e Nikajt kur thuhet se, "Kisha e Bjakes eshte vetem 6 milje (9.6km) /arg M'Aa/Y".26)Bjakja e asaj kohe ishte katund me 20 shtepi e 230 fryme, i vendosur "ne nje territor tepyllezuar me geshlenja". Behet fjale per fshatin e sotem Tetaj. Ne kete rast dokumenti perputhet me traditen gojore, e cila thote: "Trojet e para te Nikajt kane qene ne Paplekaj te Eper" ku edhe sot ruhen rrenojat e nje kishe te vjeter dhe varrezat rreth saj.27) Distanca midis kishes se Paplekajt te Eperm dhe rrenojave te kishes se Bjakes qe duken edhe sot ne Tetaj eshte rreth 9.6 km. Afersisht ne te njejtin vend i lokalizon Nikajt edhe Sh .Gasperi ne vitin 1671, kur thote se, "Nikaj e Bjake jane shefitar te damun prej nje lumi te vogeT'.2S)Por distancen midis kishes se Shnaprendes ne Bjake dhe Nikajt, ai e percakton rreth 9 milje (14.5 km). Sif duket, ka patur parasysh distancen midis kishes se Bjakes dhe asaj te Shiokut ne Gjonpepaj, ose ndonje tjeter me siper ku mund te ishin cvendosur Nikajt perkohesisht per arsye lufte, sepse ne te njejtin relacion, me 1671, ky autor thote:"Katundi i Nikajt ishte rrenue e grabit prej turqve pa kperpara dhe gjendej
ne varferi te madhe".29)Axdhja e familjes se' Nike Mekshit nga Krasnlqja dhe vendosja ne Paplekaj te Eperm, ku zuri fill fisi i Nikajt, duhette kete ndodhur, se paku, disa dhjetravjecare perpara vitit 1628, pasi ne vitin 1628 ata kishin arritur te formonin nje katund'me emrin e kryeparit te tyre, Nike-Nikaj.
Burimet dokumentare te shek.XVIl-XX provojne se Nikajt nuk kane levizur nga krahina me perjashtim te rasteve sporadike, kur individe ose familje te vecanta, per arsye te fort a, si gjakmarrja etj. jane detyruar te cmigrojne jashte fisit, per t'u vendosur gjithnje brenda trevave shqiptare, Nga ana tjeter, ne asnje rast nuk del qe brenda kesaj periudhe, rreth 400 e ca vjecare, te kete ardhurndonje grup popullsie dhe tejete vendosur me banim te perhershem ne territorin e fisitNikaj. Edhe Kapiti, S19 pohojne disa studiues, kane ardhur nga Vajushi i Shkodres perparaNikajt, rreth viteve 1416-1500, Pas ardhjes se Nikajt dhe rritjes se tyre, shumica e kapitesve u detyruan te largohen per ne Guci ku jetojne edhe sot.30) Ajo pjese e vogel qe nuk u largua bashkejeton prej shekujsh ne harmoni e mirekuptim me Nikajt, tale lidhjeve te kumbarise me fqinjte me te alert, Peraj e Gjonpepaj dhe lidhjeve martesore me vllaznite e tjera te Nikajt.
Gjate shek.XVII-X VIII Nikajt. si te gjithe banoret e tjere te Pultit, kaluan veshtiresi te panumerta. Gjendjes teper te rende ekonomike i shtohej edhe lufta e vazhdueshme kunder ekspeditave ndeshkuese te feudaleve osmane, qe vinin me forca te shumta ushtarake per te vrare, plafkitur e nenshtruar malesoret e pabindur.
Megjithate, Nikajt nuk u nenshtruan, nuk u shperngulen nga trojet e veta, po qendruan ne mbrojtje te tokes, lirise, dokeve e zakoneve shqiptare dhe te fese se tyre katolike. Ata u rriten, u fuqizuan dhe u bene njeri nga fiset e bajraqet e njohura te malesise" se veriut.
Nga nje katund-fis, Nikajt, me 35 shtepi e 300 fryme qe ishte ne vitin 1671,31) pas 100 vjetesh, ne vitin 1771, arrijne ne 119 shtepi me 849 fryme.32) Portashme "fis" ne kuptimin e njesise se veteqeverisur, qe dallohej nga fqinji i vetkryesor Merturi, pasi, sic thote Gjon Logoreci me 1771, "Nikajt jane fis tjeter dhe rrjedhin nga gjak te ndryshem me ata te Pdigit dhe Calces..."33' Kjo behet akomame e qarte ne vitin 1775 ,kurNikajt ndahen nga Palci e Salca eclhe ne pikepamje dioqeziane, duke formuai famulline e pare te Nikajt.34) Rreth viteve 1867-1870 Nikajt kishin 240 shtepi me 2360 fryme' dhe midis viteve 1905-1910 behen me 266 shtepi dhe rreth 2400 fryme, per te arritur 320 shtepi ne vitin 1917.35) Per t'utheksuar eshte fakti se, procesi i rritjes se popullsise u shoqerua me ruajtjen e vazhdueshme dhe te forte te kujteses kolektiveper lidhjet e gjakut midis fshatrave, vllaznive, barqeve, familjeve dhe gjithe anetareve te fisit. Ne traditen gojore qe ruhet edhe sot ne kujtesen e shume banoreve te nikajt thuhet se, rritja e fisit Nikaj eshte here nga shtimi i barqeve te tre nipave te Nike Mekshit, djemve te BibeNikes: Leke Bibes,Kole Bibes dhe Mark Bibes. Prej ketyre u fonnuan tre "kembet" (deget) kryesore te fisit Nikaj. Dega e Kole Bibes u territorial izue ne vers e verilindje te ngulimit fillestar "Paplekaj te Eperm", ku u formuan fshatrat; Pcraj dhe Gjonpepaj. Nga pasardhesit e Per Kole Bibes u formuan Peraj! Ndersa nga ata te Gjon Pep Koles u formua fshati Gjonpepaj. Dega e Leke Bibes, nga Paplekaj i Eperm, u zgjerua me ne jug, ne Paplekaj te Poshtem, si dhe ne fshatrat e hershme Zhush (sot Nderzhuzh) dhe Varg, duke formuar nje fshat te vetem me emrin e Leke Bibes (Lekbibaj). Lekbibajt perbehen nga dy vllazni te medha: Nikprendaj (nga Nike-Prend-Leke-Biba), dhe Paplekajt (nga Pape-Leke-Biba). Dega e vellait te vogel, Mark Bibes, u zgjerua ne lindje e verilindje te fisit, ne nje hapesire gjeografike me te madhe se dy te parat, duke perfshire Currajt e Poshtem dhe Currajt e Eperm. Midis viteve 1634-1670, kjo dege u shtri ne fshatin e vjeter Luzaje. Me shtimin e barqeve e familjeve, rreth viteve 3 660-1670, tri shtepite e para te kesaj dege u ngjiten me banim ne Curraj te Epenn, ku jetonin Pjajet e Mavriqit.36' Nga pasardhesit e Mark Bibes qe populluan Currajt e Poshtem dhe Currajt e Epenn, u formuan dy vllazni te medha; Nikbibaj dhe Prebibaj qe rridhnin ngaNike-Bibe-Marku dhe Prend-Bibe-Marku. Siç kemi thene me siper, fillimisht emrin Nikaj e mbante vetem nje katund, banoret e te cilit kishin lidhje gjaku ne mes tyre dhe rridhnin nga nje at i perbashket, qe quhej Nike Mekshi. Me rritjen e popullsise se Nikajt dhe shtrirjen e tyre jashte territorit te katundit fillestar, emrin "Nikaj" nuk mund ta trashegonte vetem nje vllazni ose katund i ketij fisi. Te gjitha vllaznite e katundet qe u formuan kishin lidhje te barabarle me Atin e tyre te perbashket, Niken. Prandaj, emri i tij nuk mbeti ne nje katund te vetem, por u be emer i gjithe fisit.
Ne fillim te shek.XX, numri i shtepive, sipas vllaznive kryesore, te fisit Nikaj ishte: Peraj : 50 shtepi, Gjonpepaj : 32 shtepi, Nikprendaj: 40 shtepi, Paplekaj: 30 shtepi, Nikbibaj: 50 shtepi dhe Prebibaj : 30 shtepi.37'
Nga dokumentet e kohes del se, historia e formimit dhe e zhvillimit te" fisit Nikaj, ne pikepamje numerike dhe territoriale ishte e gjate dhe e veshtire. Per shume' vite, Nikajt jetuan fqinje me popujt e Luzajes, Pjajes se Mavriqit, Vargut, Zhushit, Kapitit etj. Rritja e popullsise se Nikajt dhe te tjereve krijoi ngushtesi ekonomike per te gjithe. Siperfaqja e tokave te punueshme dhe kullotave ishte mjaft e kufizuar. Kjo e beri te pamundur vazhdimin e fqinjesise se mire dhe bashkejetesen e Nikajt me banoret qe nuk i perkisnin ketij fisi. Ne keto rrethana dikush do te largohej e dikush do te qendronte.
Nikajt, te rritur numerikisht, te organizuar dhe te veteqeverisur ne baze te se drejtes zakonore, dominuan mbi te tjeret. Keshtu ne vitin 1582, ne Vark kishin mbetur vetem 4 shtepi te cilat do te largoheshin deri ne vitin 1628, kur Varku del i pabanuar.38' Me pas largohen edhe Luzajet, duke i liruar vendin pasardhesve te Mark Bibes. Deri ne vitin 1771 Pjajet e Mavriqit "njerez shume te mire por pa kurrfare farefisnie as lidhje gjaku meNikajt"39)jetonm ne fqinjesi te mire me ketate fundit. Pikerisht kete vit "43 familje te Pjajes, - sic thuhet ne nje dokument, - kane ikur ne shpatet e larta te maleve" sepse u binin ne qafe Nikajt.40' Gjate viteve 1773-1774 Pjajet e Mavriqit, pas nje zije buke largohen perfundtmisht edhe nga Curraj i Eperm,4,) duke lene prapa vetem toponimet si Vada e Mavriqit, vorret e Mavriqit, prroi i Gjo Velit, ara e Gur Dodes, lumi i Pjase, pusterri i pjase etj. qe lidhen me keta banore te etnise shqiptare dhe te besimit katolik.42>
Lidhur me shpernguljet e banoreve te hershem, eshte rasti te vihet ne dukje fakti se, popullsia e fiseve Nikaj e Mertur, me ndonje perjashtim te rralle, sic ishte rasti me mavriqet, nuk man ndonje kujtim te pgrpjekjeve me arme midis tyre dhe banoreve te hershem te kesaj treve. Bashkejetesa u vendos ne menyre paqesore, pasi te dy palet, te fisit dhe anas ishin shqiptare, me gjuhe, tradita e kulture te perafert. Mbi te gjitha ishin bashkeluftetare kunder te njejtit armik, turqve pushtues. Megjithate, per shkaqe qe u thane me siper, shumica e popuilsise se hershme si, Luzajet, Pjajeshet, Mavriqet, Blakcoret e nje pjese e kapitesve u larguan ne drejtim te trojeve shqiptare te Rrafshit te Dukagjinit, Kosovgs etj. Shkuan andej nga kishin ardhur shekuj me pare gjysh-stergjyshgrit e tyre. Per keto levizje shqiptaresh mjaft sakt e bukur eshte shprehur albanologu i njohur, F.Pukevill, kur thote:
"Ky popull fatosash qe aq shume kje i shternguem te gjej strehe nder male te veta tepapershkueshme, per te ruajt Urine e vet, vrote se nalti perandorite qe lindshin e disshin, per tezbritun mandej me rifitue token e bragtisuri"'.43)
Per zgjerimin e territoreve, vecanerisht per bjeshket, ka patur raste qe Nikajt kane hyre ne konflikte edhe me fise fqinj-Mertur dhe Shale. Me keta te fundit konfliktet kane qene me te gjata dhe me te ashpra. Shala zoteronte pothuajse te gj itha bjeshket e sotme te Nikajt. Per t'i fituar, deri ne kufljte e sotem qe ndajne Shalen nga Nikajt eshte dashur shume' kohe. Jane zhvilluar bisedime, jane marre edhe pleq per te argumentuar secila pale te drejten e vet mbi bjeshket, por eshte derdhur edhe gjak. Ky konflikt i gjate e i dhimshem u mbyll vetem ne fundin e shek.XIX, pas nje perpjekje te armatosur midis dy fiseve, ne afersi te qafes se Ndemiajnes ku mbeti i vrare bajraktari i Shales, pikerisht ne vendin e *e quajtur "Kryqi i bajraktarif'. Ne 'a^sing 1580 m, kn ra bajraktari u vendos edhe iikufirf" midis Nikajt dhe Shales. Sipas kanunit te Maleve eshte' quajtur "kufigjaki?'.^ Gjate shek.X'% fisi i Nikajt konturohet qarfe ne pikepamje territorisle cihe organizative brenda kufljve te sotem ,duke u here fis i njohur e me peshe nder fiset e faajraqet e MalSsisS se GXkoves. Ky loan rol te rendesishem ne lufteYateiinirxare kundeY pushtaesve osmane gjate fondit te shek.XIX e fUHmk\'i shek,XX.
Rritja e popullsise dhe shdrni i barqeve q.oi ne formimin e veiiazerive te reja me te vogX qe ishin degezime te veiiazerive te raedha. Kryeparet e tyre, prej ts ciieve morers emrin keto vellaezeri, ishin pasardhes te veTiezerve Kale, Leke dhe Mark Biba. Pergjithesisht vellazerite e reja trasheguan tokat e pumieshme dhe kuilotat e te pareve te tyre. Kjo ka bere qe bashk&siaterritoriaie, fshati apo lagjja, ne shumicSn e rasteve, te jete e perputhur me bashkesine fisnore.
Te grupuara sipas fshatrave, deri ne vitet 50-60 te shek.XX, vellazerite me te njohura te fisit Nikaj ishin, ne fshatin Peraj: Gjonpalaj, Perpaiaj, Marticamaj, Ne9aj, Pervataj dhe Kolbu9aj. Ne fshatin Gjonpepaj: Dakaj, Docaj, Gjergjndreaj, Marvataj, Ndrepepaj dhe 8takaj.45) Kapiti qe shkon rae Gjonpepaj perbehet nga vllaznite: Niklekaj dhe Dedaj.

Ne fshatin Lekbibaj: Paplekaj, Pecnikaj, Imeraj, Rosaj, Snuaj, Meshaj dhe AHaj,46) Ne Curraj te Poshten: Nikmartmaj, Hasmartinaj dhe Zhivanaj. Kjo e fondit eshte vHazni e mbathur fisit. Mendohet se ka lidhje me popuilsine e hereshme te Luzajes. Ne Curraj te Eperm, me rreth 100 shtepi ne vitin 1932, kishte keto vllazni: Perpepaj, Nikbibaj, Prebibaj, Mrishaj, Qokaj, Malndreaj, Gecaj dheNdrevataj. Mendohet se Ndrevatajt njedhin nga Pjajet e Mavriqit, pass nuk kane lidhje gjaku rae vellazerite e tjerate fisit. Edhe kjo veiiazeri, ashtu si Zhivanajt, i eshte mbathur fisit.41) Megjithese vellazerite e fisit Nikaj u rriten dhe u shperndane ne nje hapesire dhe distance gjeografike reiativisht te madhe nga njera-tjetra, familjet, barqet dhe individet e tyre i ruajten brez pas brezi. VAZHDON...........

Këtu është perrshkru me se miri dhe sakte origjina e fisit Nikaj,dikush me heret kishte postu disa perralla qe qenka i par i kti fisi nje bari apo diqka te ngjashme,,keto qe i paska postuar fegi jan burime te te madhit Dodë Progni te cilat mund te gjenden edhe te Web faqja e kesaj zone.Zona Nikaj-Merturit eshte një nder zonat me te lashta shqiptare qe i ka mbijetuar ndryshimeve e veshtirsive të egra qe i kan ndodhur në kohë të ndryshme popullit tonë.
I falenderoim te gjithe te paret tone nga kjo zonë,që kane luftuar dhe derdhur gjak pë të ruajtur lirin ,flamurin,nderin ,fen dhe unitetin kombetar.
Në kete zone qe banohet nga 2 fise Nikajt dhe Merturi jan ruajtur dhe trasheguar traditat me te mira shqiptare,,,ketu dhe ne gjithe vendet ku kan migruar banoret e ksaj zone eshte rujtur interesi për të njohur origjinen e historin e paraardhesve,,gjysherit u mesojne femijve qysh ne moshe te re për prejardhjen e tyre,bëmat dhe trimerit e stergjysheve te tyre,,u bëjn te ditur brezat e familjes,duke i lidh ata djal pas djal brenda vllaznise qe i perkasin,lidhjet farefisnore me vllaznit tjera që përbejn fisin,per te shkuar deri te i pari i fisit.
Rrallë mund te gjindet një individ me origjine nga kjo krahine,kudo që jeton e punon në botë,qe te mos e njoh vllaznin ose fisin të cliit i perket.Cilindo Nikaj- merturas po ta pyesesh nga je,me shume siguri dhe krenari te pergjigjet jam nga Nikajt ose nga Merturi.
Un personalisht ndihem krenar qe stergjysherit e mi kan frymuar ne ate zone,jan lind e rrit ne ato kulla guri me frengjia,kulla legjendare mbi të cilat përher valoi flamuri kuq e zi ,dhe asnjeher gjsem-hena turke as trobojnica serbo-malazeze,, qe për simbol patën besën, bujarin,trimerin,mikpritjen,kulla fuqi baroti qe majten derën hapur gjithmon dhe me dashuri priten mikun,dhe me pushke priten armikun..

Në ato male n'log t'kuvendit
Kujt po i qeshka kryet e vëndit
Kujt i knoj aq mir grykëholla
Kush ka vra pashë e begolla
N'qaf te Agrit hapa-hapa
Dergut pash'n kush e kthej mrapa
Kush e skuqi njat flamur
Keta jan Nikaj e Mertur

Përball Serbis kush ngrit flamurin
Kush mur gjak per Bajram Currin
Kujt po i sjell dora pranver
Ketyre trimave me shum vler
N'at qaf t'Kolqit ne Dukagjin
Shqiptarija tym për tym
Kurr se shkeli kamb e huaj
Siu perkulen jo askujt

Troje shqipesh shkamb e gur
Në ate themel ma i forti gur
Keta jan Nikaj-Mertur

[fegi]

Albanologu i shquar Zef (Giuseppe) Valentini, pas shumë versionesh, si më te besueshmin variant mban atë se fis Kuqi rrjedh nga fisi Berishë, të cilin në dokumente e gjejmë që në vitin 1242.

[fegi]

Andrea Kryeziu (1813-1880)
Lindi në ishullin e Hidrës. Për pikturë studioi në Paris. Dhe kur u kthye në Greqi, u emërua mësues i vizatimit në gjimnazin Ermupoli në ishullin e Siros. Vepra të këtij piktori ka në Galerinë Kombëtare Greke, në Galerinë e Patrës dhe në koleksione private. Nga veprat më me vlerë të Andrea Kryeziut janë “Kapedani nga Psara, Mbërritja e mbretit Gjeorgjio në Greqi” dhe mjaftë tablo me tema detare, dhe portrete. Andrea Kryeziu vjen nga familje e shquara që i kanë dhënë shumë pavarësisë së Greqisë dhe kanë qenë aktiv në jetën politike të Greqisë. Fisi Kryeziu janë arvanitas dhe për herë të parë me dokumente të shkruara i ndeshim në shek. XVII në ishullin e Hidrës. Por sipas gojëdhënave, ata kanë ardhur në Greqi nga viset shqiptare të Kosovës. Edhe sot e kësaj dite në Kosovë ndeshim mbiemrin Kryeziu i cili i përket mbiemrave të kuptimit në gjuhën shqipe, pra fjala Kryeziu apo Kriezis nuk ka kuptim në gjuhën greke. Valët e mëdha të mërgimit të arbërve nga pushtimi i tokave të tyre në veri nga sllavët dhe më vonë nga osmanët turq bënë që edhe fisi i Kryezive të shpërngulen dhe të vendosën në Greqi si shumë familje të mëdha arbëreshe që ngulimet e para në dokumentet historike i ndeshim nga shek. XIII. Në shek. XV-XVI mendohet që arbëreshët u vendosën në masë të madhe në ishullin e Hidrës. Gojëdhënat flasin se shumica e këtyre arbëreshëve që nga grekët u quajtën arvanitas vinin nga Morea, Eubea, Çamëria (Parga, Suli, Arta), Vlora, Himara, etj., pas humbjes së Venedikasve në luftën 1714-1718 kundër turqve që e fituan këtë luftë. Mundet që Kryezitë t’i kenë rrënjët nga Kosova dhe duhet të kenë qenë ushtarë në gardën e Skënderbeut dhe mbase pas vdekjes së tij ashtu si qindra ushtarë të cilët me familjet e tyre u shpërngulën në viset e tjera të banuar nga shqiptarët, ndoshta edhe Kryezitë për t’u shpëtuar masakrave sllave dhe turke të kenë mërguar në tokat shqiptare që sot janë të Greqisë. Si fillim mundet të jenë vendosur në Sul, Eube dhe përfundimisht me dëshmi të shkruara i ndeshim që u ngulën nga shek. XVII në ujdhesën e Hidrës. Pra, Kryezitë nuk kanë ardhur në Hidra nga toka e tyre amë, por nga Eubea Jugore. Kryezitë u morën në përgjithësi me tregti detare që në fillim të shek. XVII e në vazhdim. Sipas dokumenteve, Dede Kryeziut u zu rob nga piratët në Kretë, ku aty mësoi teknikën detare dhe këtë teknikë e solli në ishullin e Hidrës. Në shek. XVIII kemi Mihal Kryeziun, i cili ishte tregtar dhe kapiten anije dhe solli nga Venediku hartat e para detare dhe busullat. Familja Kryeziu kishte në pronësi të saj anije të vogla dhe të mëdha. Pra, bëhet fjalë për një nga familjet e mëdha dhe të pasura arvanitasve të ishullit Hidrës. Në vitin 1781 Dimitri Kryeziu ishte sekretar i drejtorisë së Hidrës. Ai kishte shtatë djem, të cilët drejtoni shtatë anije të mëdha. Dy nga djemtë e Dimitër Kryeziut u vranë në Revolucionin e 1821. Pas shpalljes së pavarësisë së Greqisë Kryezitë u morën edhe me politikë. Një nga Kryezitë që pati karrierë të suksesshme në politikë ishte Andon Kryeziu, nipi i Dimitrit. Ai, më 1836 bëhet ministër i Marinës detare greke, më vonë bëhet krye kujdestar i oborrit të mbretit Otton dhe zgjidhet kryeministër më 1842-1844, dhe në vitin 1849-1854.

Niko Haxhiqiriako-Gjika(1906-1994)

Piktori Akademik Niko Haxhiqiriako-Gjika(1906-1994) është përfaqësues kryetar i kubizmit në Greqi. Lindi në Athinë më 1906 dhe është bir i Admiralit hidriot, Aleksandër Haxhiqiriakut dhe i hidriotes Eleni Gjika. Studimet më të rëndësishme të tij i kreu në Paris, ku kishte rastin të studiojë piktorët e mëdhenj monatorë. Në moshën 17 vjeç hapi në Paris ekspozitën e parë dhe shumë shpejt u afirmua në qarqet artistike të Parisit. Duke u kthyer në Greqi, bëhet kuadër kryesor i një lëvizje për arsimin artistik të popullit grek. Bashkëpunoi me arkitektin e madh Pikion, me Egonopulon, me skulptorin M.Tobro, me poetin Papaçoni etj. Në vitin 1973 bëhet Akademik i Akademisë së Athinës. Veprat e tij zbukurojnë muzeun e artit modernë të Parisit, Galerinë Teit të Londrës, Metropolitanin e Nju Jorkut, muzetë e Melbumit dhe galeritë më të mira të Greqisë dhe të mjaft vendeve të tjera. Nga veprat kryesore të tij veçojmë “Dy figura, Gruaja që dremit, Pasqyrë e padukshme, Admiral Haxhiqiriakos, Dielli i zi, Shtrati i lumit” etj. Vdiq më 1994 në Athinë.
http://www.google.se/url?sa=t&source...RM8xf_TxhEEIcg
shkruar nga Nga ARBEN LLALLA Gazeta Shqiptare

[Baptist]

Nuk ekzistojne fise shqiptare - kjo eshte genjeshter e trilluar dhe koncept i imponuar me dhune nga te tjeret mbi ne.
Shqiptaret kure nuk kane pasur organizim fisnor. Ajo qe kategorizohet fis (nenkupto egersire ballkanike) ne te perparuarit e kesaj bote s'eshte asgje me teper se qelule urbane e nje qyteterimi te zhdukur.

Dhe cdo gje qe eshte shkruar e trilluar ne kete kontekst eshte falsifikim i rende i historise dhe pa asnje baze tjeter pos ne qitapet e tyre qe ata i shkruajten me dore te vet dhe qe kthehen e i marrin vet per reference.

Asnje njesi qytetare shqiptare qe mbiquhet fis neper letra e zhgarravina ne zanafille nuk ka qene grupim me perkatesi gjaku.

Sepse po te ishte ashtu - shqiptaret nuk do te ndjeknin vine e gjakut perbrenda fisit me aq perpikmeri sepse do tu mjaftonte vetedija fisnore e gjakut te perbashket, por duke qene se origjinalisht kishin origjina te ndryshme per nga berthama e gjakut - ata detyroheshin te ndiqnin rrenjen e berthamave te tyre sa me thelle ne menyre qe te mos binin ne mekatin e shkerdhimit te gjakut sepse me te tille e mes tyre lejohej martesa edhe brenda fisit per aq kohe se dihej dhe mbahej mend origjina e gjakut te njeres dhe tjetres familje qytetare.

Por ja qe perndimoreve te sapozgjuar nga organizimi i tyre ne "tribes", dhe me injorancen e atij qe ka lexuar tri librat e para ne jete u ngopen fodullak te mjaftueshem sa te ngriteshin e te na quanin neve "tribes" me nje qellim te vetem- per te na e mohuar vetedijen e larte kombtare te cilen ata sapo kishin filluar ta fitonin dhe te mesonin se cfare eshte.

Por ne kete drejtim dhe imponim te ketij koncepti organizativ mbi qelulat tona qytetare te mbijetuara nga civilizimi tashme i rene, me se tepermi ndikuan egersirat e ardhura sllave te cilat nuk kishin tjeter koncept. Ai te pyeste cili eshte "pogllavica" juaj zoteri!
Ku mund ta dinte ai psh cka eshte, apo cka quajme Edil.

[fegi]

Nuk ekzistojne fise shqiptare - kjo eshte genjeshter e trilluar dhe koncept i imponuar me dhune nga te tjeret mbi ne.
Shqiptaret kure nuk kane pasur organizim fisnor. Ajo qe kategorizohet fis (nenkupto egersire ballkanike) ne te perparuarit e kesaj bote s'eshte asgje me teper se qelule urbane e nje qyteterimi te zhdukur.

Dhe cdo gje qe eshte shkruar e trilluar ne kete kontekst eshte falsifikim i rende i historise dhe pa asnje baze tjeter pos ne qitapet e tyre qe ata i shkruajten me dore te vet dhe qe kthehen e i marrin vet per reference.

Asnje njesi qytetare shqiptare qe mbiquhet fis neper letra e zhgarravina ne zanafille nuk ka qene grupim me perkatesi gjaku.

Sepse po te ishte ashtu - shqiptaret nuk do te ndjeknin vine e gjakut perbrenda fisit me aq perpikmeri sepse do tu mjaftonte vetedija fisnore e gjakut te perbashket, por duke qene se origjinalisht kishin origjina te ndryshme per nga berthama e gjakut - ata detyroheshin te ndiqnin rrenjen e berthamave te tyre sa me thelle ne menyre qe te mos binin ne mekatin e shkerdhimit te gjakut sepse me te tille e mes tyre lejohej martesa edhe brenda fisit per aq kohe se dihej dhe mbahej mend origjina e gjakut te njeres dhe tjetres familje qytetare.

Por ja qe perndimoreve te sapozgjuar nga organizimi i tyre ne "tribes", dhe me injorancen e atij qe ka lexuar tri librat e para ne jete u ngopen fodullak te mjaftueshem sa te ngriteshin e te na quanin neve "tribes" me nje qellim te vetem- per te na e mohuar vetedijen e larte kombtare te cilen ata sapo kishin filluar ta fitonin dhe te mesonin se cfare eshte.

Por ne kete drejtim dhe imponim te ketij koncepti organizativ mbi qelulat tona qytetare te mbijetuara nga civilizimi tashme i rene, me se tepermi ndikuan egersirat e ardhura sllave te cilat nuk kishin tjeter koncept. Ai te pyeste cili eshte "pogllavica" juaj zoteri!
Ku mund ta dinte ai psh cka eshte, apo cka quajme Edil.

KUsh muti je ti mor,sipas teje as fiset ilire skapas,dhe mos shkruj ti ketu pa lidhje

[Baptist]

KUsh muti je ti mor,sipas teje as fiset ilire skapas,dhe mos shkruj ti ketu pa lidhje

Shiko ti kafshe e dresuar - kur te kesh mesuar mire kuptimin e fjaleve e nocioneve qe po perdoren per te cvleresuar nivelin civilizues te ilireve dhe te shqiptareve me vone, eja dhe bej pyetje qe kane nivel te respektueshem per ndonje replike nga dikush si une, e deri atehere ta qifte muti babe nanen ckule qi tka pjelle,