Identiteti Kosovar

[Ares]

une mendoj se mund te kemi nacionalitetin koosvar,dhe ta perdorim gjuhem shqipe.Pasi qe edhe bashkesia evropiane deshiron keshtu,pse mos ta bejme.Jo se urrej te jem shqiptar,por nga interesi e beje kete.dhe mardhenie me SHQIPERIN do te kemi gjithmon ne te gjitha sferat

[illiriani]

nacionaliteti - shqiptar

gjuha - shqip

shtetesia - kosovar, apo dardan -

Symboli - Flamuri i Skenderbeut

shteti - Kosova (Dardania)
apo - Shqiperia Veriore (North Albania)

derisa te behet:
nacionaliteti - shqiptar
shtetesia - shqiptar
shteti - Shqiperia

zyrtarisht sot njihet:

shtetesia - albanian
shteti - Albania

nacionaliteti nuk guxon te ndryshoje assesi
por mbetet - shqiptar!

(naionaliteti - illirian, shteti - Illyria, per krejt shqiptaret ballkanik)?

post skript: e shihni lojen e fuqive, qe u be me Ne?
Ende nuk mund te njihesh realisht: as cka je, as cfare shtetesie ke!

[northernbard]

Nevrikosem shume nganjehere kur me fjalen shqiptar u referohet vetem shqiptareve brenda kufijve zyrtare. Ngado qe te jemi ne te gjithe jemi shqiptare dhe tokat ku ne jetojme jane pjese e Shqiperise per bashkimin e te ciles ne duhet te punojme.

[Ares]

te lumte,te ishin te gjithe te mendimit tend,se sot e kishim pushtuar ameriken

[autori]

Ah sikur te ish aq kollaj, pra sikur te ish problemi: "patriot" apo "anti kombetar";
problemi i identitetit kosovar eshte SHUME ME KOMPLEKS (sa bejme gerr gerr, shkoni lexoni www.java-pr.com click tek "arkivi".
Megjithate, disa gjera jane evidente:
1. Termin "kosovar" e kane shpikur historianet marksiste-leniniste, pra Enver Hoxha
2. "Cuditerisht", aktualisht, ky term, i intereson "kosovareve" (shqiptareve te Kosoves): Vete Rrugova dhe élitat kosovare e perdor si term. Thelbi eshte: Te bindet komuniteti internacional per ti akorduar Kosoves status indipendece, qofte edhe me nje perzence te huaj ushtarake, te pakten per nja 20 vjet (kosova nuk ka ushtri, per shembull...). Ne kete menyre, komuniteti nderkombetar nuk trembet më nga e famshmja ide e "shqiperise se madhe".
3. Por edhe po ta shikosh problemin ne sensin shqiptaro-shqiptar (gje qe NUK ka ndonje rendesi GJIGANDESKE per momentin, pasi eshte komunitetti nderkombetar qe vendos per SHUME gjera ne Kosove, ballkan... e me gjere), doemos qe Kosova ka trajtat e saj te origjinalitetit.
4. Po ta vesh ré me kujdes, elitat shqiptare ne kosove hezitojne SHUME ne ate qe , duhet apo jo thene troç se "kosovaret" jane shqiptare dhe pike.
ketu ka dy degezime:

a. Ata qe mendojne se duhet thene troç: kosovaret jane SHQIPTARE. Po nuk u tha kjo, Beogradi gjithmone do te fuse hundet ne punet e Prishtines- mendojne ata.

b. Ata qe mendojne: lé te krijojme , si faze te pare, "kombin kosovar", sa per ti qetesuar nderkombetaret nga fantazma e "Shqiperise se madhe"; pastaj, shqiperia dhe Kosova te shohin e bejne se ne ç'forme mund te bashkohen (federalizem, unifikim... etj etj, QE FUNDJA DO TE VAREN NGA RRUGA QE DO MARRE EVROPA ne proçeset e saj integruese).

Te dyja palet HEZITOJNE SHUME ne rrugen qe do te ndjekin. Nderkombetareve (UNMIK-ut, KFOR-it... Europes, USA-s), me sa duket, u vjen më per shtat versioni i dyte, pra krijimi i nje shteti te Kosoves. Edhe pse , EDHE tek ata ka luhatje ...!

Mbetet qe te mos bejme lloqe pseudo-patriotike, por te punohet SIDOMOS per arsimin ne Kosove! Ka SHUUUUUME boshlleqe: 10 vjetet e Millosheviçit (1989-1999) e kane derrmuar arsimin (education) ne Kosove.

kaq se me lodhet !
:-)

[Shën Albani]

Une mendoj se emri kosovar apo nje identtitet i tille u konvenon me shume maqedoneve dhe serbeve. Emertimi kosovar perfshin vetem shqiptaret ne Kosove, por edhe pakicat qe jetojne aty ( serbet, romet e turqit ) dhe perjashton shqiptaret e Presheves, Medvegjes dhe Bujanocit. Ata te Malit te Zi dhe te Maqedonise.

Serbet qe jetojne ne Bosnje nuk e qujane veten boshnjak, por serb. Kroatet qe jetojne ne Bsonje gjithashtu. Greket ne Shqiperi e quajne veten grek. Gjermanet ne Poloni e e Ceki e quanin veten gjerman si edhe francezet qe jetojne jasht shtetit.

Shteti i Kosoves mund te quhet Kosove, por jo edhe banoret e saj me emrin kosovar, me kete humbet identiteti shqiptar dhe krijohet nje identitet tjeter i cili nuk i konvenon shqiptareve, pra ka rrezik te krijohet nje identitet si ai austriak, perballe gjermaneve!

Ne jemi shqiptar, emertimet krahinore mund te perdoren vetem per lokalizimin me te qarte, por jo edhe si nocion kombetar!

[fatlumi18]

ornament

Ti dhe të gjithë duhet të kuptoni një gjë shumë të rëndësishme për kombin tonë. Nga ana krahinore (regjioni) jemi kosovarë, por nga ana kombëtare - vetëm shqiptarë. Kosova gjithmonë ka pasur nevoje dhe do të ketë ende për Shqipërinë, por jo për mafian politike shqiptare. Kosova është vetëm një gjymtyrë e Shqipërisë, të cilën ia amputuam më 1913 Fuqit e Mëdha për t'ia dhuruar Serbisë. Kosovarët vetëm përkohësisht kanë pranuar të quhen Jugosllavë, nga jasht, ndërsa brënda në Federatë ne njiheshim sikur kombësia shqiptare (jo kosovare).

Pavarësisht se si thuhet "shqiptarë të butë" apo të "egër" dhe dallimet që mund të manifestohen në mes të shqiptarëve të Shqipërisë, të Kosovës, të Maqedonisë etj... ne jemi një komb dhe pikë. Ishte Fatos Lubonja që filloi i pari në Francë me këto ligësi e tash kanë filluar edhe ndërkombëtarët ta quajnë Kosovën multietnike. Çfarë ironie, para dy dite u inagurua në Mitrovicë "tregu multietnik".

Sa është Kosova multietnike ëshë edhe Franca, Italia apo Gjermania. Po e shikum më detalisht të gjitha këto shtete janë më multietnike se sa Kosova. Të mos flasim për Zvicër ku fliten katër gjuhë zyrtare. Kam një kërkesë: A ka mundësi që ju vëllezërit tonë në Shqipëri të mos i pagzoni më askend me emërin Fatos, sepse këta fatosat e juaj na i nxorën sytë!

Shkurt: S'ka Shqipëri pa Kosovë, s'ka Kosovë pa Shqipëri dhe

'Kosovari' dhe ju gjithë të tjerë...
kjo temë ka konatacionin e temës 'A ekziston Kombi Kosovar' dhe rrespektivisht duket të jetë simotër apo sinonim i saj...

por nejse une t'i kthehem temës...

kur flasim për nocionin 'Identitet' në përgjithësi, ky i fundit përfshin shumë gjëra të përgjithësuara.Mirëpo kur ai përdoret në një togfjalësh të tillë si psh 'Identiteti kosovar' apo edhe aj'shqiptar', atëherë këtu në mënyrë implicite nënkuptohet se kemi të bëjmë ose për identitet kombëtar ose për identitet etnik...
dhe këtu decidivisht duhet të kërkohet edhe vetë esenca.
çka në të vërrtetë është ETNIA e çka KOMBI?!
a po më mirë të themi, si t'i veçojmë këto dy gjëra?!

Definimi i këtyre dy nocioneve kyqe do t'i kontribonte rrjedhës së mirfilltë të debatit pa abstraktivizma e konfuzitet :

1.Populli [etnia] është një komunitet (bashkësi njerëzish), që jeton në një territor të caktuar jodomosdoshmërisht kompakt dhe ku pjestarët e kësaj bashkësie kanë të përbashkët të gjuhën dhe kulturën.

Kombi është një komunitet (bashkësi njerëzish) që jeton në një territor të caktuar KOMPAKT, organizuar mbi bazën e interesit nëpër procese si një shoqëri jodomosdoshmërisht njëetnike ; një kreaturë apo konstrukt politik i aftë për të krijuar Shtet, për të prodhuar dhe konsumuar, vlera që e njeh veten si të tillë dhe që të tjerët e njohin dhe e pranojnë si të tillë

Sociologjikisht ETNIA dhe KOMBI janë dy gjëra shumë të ndërlidhura njëra me tjetrën dhe vetë shkenca në fjalë as sot nuk ka ndonjë precizim adekuat në drejtim të definimit apo veçimit të këtyre dy gjërave.

ndërkaq Politikisht Etnia nënkupton Popullin, kudo qoftë ai mbase edhe i shpërndarë, ndërkaq Kombi nënkupton vetëm pjestarët subjektiv të një Shteti !

Në rastin tonë, territoret e ashtuquajtura si 'Troje Shqiptare', apo edhe si 'Shqipëri Etnike', paraqesin në fakt ETNINE shqiptare në Ballkan.

Mirëpo sot nga tërë elementi etnik shqiptar, vetëm Shqipëria si Shtet është Komb, ndërkaq që shqiptarët jashtë kufijve të saj janë vetëm Shqiptarë Etnik, ngase Bota na njeh si të tillë !
dhe rrjedhimisht ne mund ta quajmë vehten Komb, kontinent apo çfarë të dojmë, por nuk jemi një Komb !

[arvanitasi]

përkufizimi i nocionit komb : "Bashkësi e qëndrueshme njerëzish, e formuar
historikisht në bazë të bashkësisë së gjuhës, të
territorit, të jetës ekonomike dhe të formimit psikik,
që shfaqet në bashkësinë e kulturës."
shiqo fjalorin elektronik shpjegues!
Përpjekja për të krijuar identitet të ri në kosovë është më shumë se absurde
të gjithë shqiptarët kudo që janë qoftë në Kosovë,Shqipëri,Qamëri,Malin e Zi,Serbi,apo në Maqedoni bile edhe Arbreshët e Italisë kan një identitet kombëtar e ai është Shqiptar dhe për këte duhet të krenohemi sepse u kemi bërë ballë të gjitha sfidave që nga koha e pellazgëve e deri sot.

[grande delpiero]

tug te gjitheve .po shtoj kete shkrim nga VALON MURATI mbi identitetin kosovar sepse po e shoh qe keni fjetur ndersa tema eshte shume e nxehte . tung.


A EKZISTON IDENTITETI KOSOVAR?
Valon Murati
Sot me të madhe në botë flitet dhe shkruhet për identitete të ndryshme. Dhe është pak a shumë botërisht e pranuar ekzistenca e shumë identiteteve edhe brenda një individi. Pra një individ e ka një identitet të vetin familjar, fetar, klasor, regjional, kulturor, kombëtar, universal-njerëzor etj.. Në varësi të rrethanave me të cilat ai ballafaqohet, ai e përforcon njërin identitet më fuqishëm se tjetrin. Kjo normalisht vlen edhe për kolektivin. Identiteti kombëtar unik është kulminacion i homogjenizimit politik dhe zhvillimit ekonomik të një populli. Popujt që më herët e kanë arritur këtë stad të zhvillimit të tyre kanë ecur më sigurtë, dhe më shpejt në rrugët e vështira të historisë njerëzore.
Shqiptarët nuk ka dyshim se janë të vonuar në shumë procese historike. Edhe në procesin e krijimit të një identiteti të fuqishëm kombëtar janë të vonuar. Megjithëse i vonuar ky identitet është krijuar dhe ka arritur që të ruajë ekzistencën e substratit etnik shqiptar në Ballkan. Ky identitet shqiptar i krijuar nëpërmjet Rilindjes Kombëtare (që bazë e kishte luftën e Skënderbeut) dhe luftërave të shumta të shqiptarëve është rrezikuar në vazhdimësi nga fqinjët tanë. Ndarja e kombit tonë në momentet më të qenësishme të tij, kur ai ishte duke luftuar për krijimin e shtetit të pavarur shqiptar, dhe gllabërimi i gjysmës së tokave shqiptare nga fqinjët e me miratimin e fuqive të mëdha të kohës, ishte ndër goditjet e fuqishme këtij identiteti. Sado i rrezikuar ky identitet, në pjesën që mbeti nën sundimin serb nuk u shuajt kurrë, por përkundrazi ishte baza kryesore për të mbijetuar dhe për t’i rezistuar pushtimit. Në këtë identitet kanë goditur në vazhdimësi pushtuesit tanë. Teza mbi ekzistencën e dy kombeve: atij “albanaca” (në Shqipëri) dhe “shiftara” (në ish-Jugosllavi) është tezë e vjetër e politikave shoviniste serbe. Rezistenca ndaj këtyre përpjekjeve gjithmonë ka qenë e fuqishme dhe pushteti serb nuk ka arritur asnjëherë ta jetësojë këtë qëllim të tijin. Sot pas krijimit të rrethanave të reja tezat mbi ndarjen e kombit shqiptar dhe mundësisë së ekzistencës së një identiteti të posaçëm kombëtar – atij kosovar, janë ngjallur në një masë të caktuar. Të ndihmuara edhe nga bashkësia ndërkombëtare këto tema herë pas here po dalin në sipërfaqe në opinion tonë publik.
1. Shpesh herë individë të ndryshëm, të cilët mundohen të mbrojnë tezën e nevojës apo arsyeshmërisë së krijimit të një identiteti të ri kombëtar brenda hapësirës kombëtare shqiptare, marrin si shembull krijimin e dy kombeve nga populli gjerman, përkatësisht krijimin e austriakëve dhe gjermanëve nga një substrat etnik. Krahasimi është sa i pavend aq edhe i pabazuar historikisht dhe shkencërisht. Gjermanët për një kohë të gjatë jetuan në shumë shtete të lidhura mes tyre përmes lidhjesh të ndryshme konfederale dhe federale. ‘Piemonti’ i të gjithë gjermanëve, për një kohë të gjatë, ishte Perandoria Austriake e udhëhequr nga dinastia më e vjetër në Evropë, Habsburgët. Gradualisht vendin e kësaj fuqie në botën gjermane filloi ta merrte Prusia. Forcimi ushtarak dhe politik i Prusisë dhe suksesi në luftërat e shumta që pati (si lufta franko-prusiane), e sidomos lufta kundër Austrisë që e bëri me qëllim që ta dominojë botën gjermane, e vendosi atë në gjysmën e dytë të shekullit të 19 në pozicionin e shtetit kryesor gjerman. Nën udhëheqjen e Bismarkut ky shtet bëri unifikimin e shteteve gjermane në një shtet të vetëm, duke lënë Austrinë jashtë këtij bashkimi gjerman, thjesht për shkak të luftës për pushtet. Pra mos-hyrja e Austrisë në shtetin e ri gjerman erdhi si pasojë e luftës për pushtet të klanit të Habsburgëve dhe të pushtetarëve prusianë të prirë nga Bismarku. Kështu krijimi i dy kombeve gjermane fillimisht u bë si pasojë e luftës së klaneve, e më pas, unifikimi nuk ndodhi për shkak të dy luftërave botërore që i shkaktuan pikërisht shtetet gjermane: Gjermania dhe Austria. Madje pas Luftës së Parë Botërore, megjithë dëshirën e austriakëve për t’iu bashkangjitur Gjermanisë (në vitin 1919 Parlamenti i Republikës së Austrisë Gjermane, siç quhej Austria në atë kohë, me vetëm një votë kundër e shpall bashkimin me Gjermaninë), me vendime të posaçme të Konferencës së Parisit të imponuara nga fuqitë që dolën fituese të kësaj lufte, nuk u lejua një gjë e tillë. Fuqitë fituese frikësoheshin se Gjermania me Austrinë si pjesë të saj do të arrinte që prapë të dominojë në Evropë. E njëjta gjë ndodhi pak a shumë edhe pas Luftës së Dytë Botërore (madje duke shkuar aq larg sa u nda edhe vetë Gjermania për një gjysmëshekulli).
Pra këtu krahasimi me shqiptarët nuk vlen, sepse në radhë të parë shqiptarët u ndanë dhunshëm në vitin 1913 dhe lufta e tyre për bashkim që nga ajo kohë nuk është ndalur asnjëherë. E dyta Kosova nuk e ka historinë politike, ushtarake dhe kulturore të Perandorisë Austriake, e cila do t’i krijonte një identitet të fuqishëm që edhe vetë të qëndronte e fortë në Ballkanin e ashpër.
Një shembull tjetër që mund të merret gabimisht është rasti i Moldavisë dhe Rumanisë. Megjithëse të një substrati etnik, pas shembjes së komunizmit Republika e Moldavisë nuk votoi në referendum për t’u bashkuar me Rumaninë. Një situatë e tillë krijon përshtypjen se shembulli i Moldavisë mund të jetë një model për Kosovën. Mirëpo edhe në këtë rast dallimet janë thelbësore. Në ish-BRSS politika shoviniste ruse, arriti që përmes kolonizimit dhe shpërnguljeve të ndryshme në mënyrë të ndjeshme të ndërrojë strukturën demografike të shumë republikave sovjetike që banoheshin nga kombet e tjera. Një shembull i tillë është vetë Republika e Moldavisë, ku struktura etnike është ndërruar në dobi të elementit rus dhe ku asimilimi i popullatës vendase nga politika ruse ka qenë mëse evident. Kjo ka bërë që edhe referendumi për bashkim me Rumaninë të dështojë. Në anën tjetër tek ne në Kosovë përkundër të gjithë politikës shfarosëse dhe kolonizuese që udhëhoqi Serbia që nga pushtimi i Kosovës më 1913, nuk arriti për asnjë moment as të
ndërrojë strukturën etnike në Kosovë e as të asimilojë shqiptarët. Në anën tjetër shembujt e Zvicrës dhe të Belgjikës nuk janë valide sepse këto shtete multietnike janë krijuar nga pjesët periferike të kombeve të
tyre dhe në shërbim të mbajtjes së një balanci gjeopolitik në mes të botës frënge dhe asaj gjermane, ndërsa shqiptarët e mbetur jashtë Shqipërisë zyrtare janë gjysma e kombit si pasojë e pushtimeve të dhunshme të fqinjëve dhe aprovimit të këtyre pushtimeve nga Fuqitë e Mëdha e jo si kompromis politik në mes të serbëve, grekëve dhe shqiptarëve. Kur flitet për ngjashmëri me të tjerët çështja shqiptare, sidomos pas Luftës së Dytë Botërore, më shumë mund të krahasohet me çështjen e dy Koreve dhe më herët e dy Vietnamëve dhe dy Gjermanive (edhe këtu dallimet janë evidente, sepse ndarjet e këtyre kombeve kanë ndodhur për shkak të Luftës së Ftohtë në mes të dy ideologjive, madje edhe ne këtë rast ato kanë qenë të gjitha shtete te pavarura ndërsa shqiptarët nën Jugosllavinë e Titos arritën të fitojnë pas vitit 1974 një autonomi pak më të zgjeruar, por që ishte larg
aspiratës për barazi në shtetin e atëhershëm jugosllav). Ngjashmëria këtu spikat në aspektin ruajtjes së identitetit kombëtar sepse edhe pse të ndarë në shtete armiqësore këta popuj asnjëherë nuk e kanë vënë në dyshim identitetin e vet unik.
2.Po kthehemi tek pyetja fillestare: a ekziston identiteti kosovar? Nuk ka dyshim se identiteti kosovar ekziston. Mirëpo ai ekziston vetëm në kuadër të hapësirës kombëtare shqiptare, pra është një pjesë e tërësisë kombëtare. Është identitet regjional me veçantitë e veta kulturore që është krejt e zakonshme për çdo komb. Është identitet si identiteti i shkodranit, labit, devollasit, apo i tropojanit. Ky identitet, duke qenë gjithsesi i fuqishëm dhe specifik e ka pasuruar dhe e pasuron vazhdimisht kulturën tonë kombëtare duke i dhënë asaj larminë dhe bukurinë e saj. Ndarjet e shumta dhe të gjata që ka pasur kombi shqiptar kanë lënë gjurmë në zhvillimin e tij. Këto gjurmë ishin pengim në komunikimin dhe në zhvillimin normal dhe të përbashkët të kombit tonë. Mirëpo këto gjurmë nuk kanë qenë aq të thella sa që ndarjet e dhunshme t’i shndërrojë në ndarje që do të krijonin dy identitete të pavarura kombëtare. Identiteti kosovar në kuptimin e identiteti si komb i veçantë nuk ekziston as sot, nuk ka ekzistuar as dje, e nuk ka kurrfarë nevoje as objektive, as politike e as historike që të ekzistojë nesër.
3. Në radhë të parë pjesa e kombit shqiptar që mbeti jashtë Shqipërisë londineze, nuk e ka rreshtur luftën për bashkim me shtetin amë, që nga momenti i mbetjes së saj jashtë saj. Kjo luftë e vazhdueshme politiko-ushtarake është ndër elementet kryesore për të vërtetuar tezën e pjekurisë kombëtare shqiptare të pjesës së mbetur të kombit. Gjatë kësaj periudhe kërkesat e shqiptarëve nën regjimet jugosllave kanë qenë të ndryshme – që nga kërkesa për shkëputje të menjëhershme, e deri tek ajo për republikë në kuadër të federatës jugosllave – por që kanë pasur një qëllim dhe synim të vetëm, krijimin e kushteve që populli shqiptar vetë të vendosë për fatin e tij në mënyrë të lirë dhe pa presione. Për këtë ideal kanë vdekur bijtë më të mirë të Kosovës dhe të Shqipërisë, për këtë ideal me qindra – mijëra të rinj kanë vuajtur burgjeve të Serbisë. Vetë lufta e UÇK-së e pati për qëllim bashkimin e Kosovës me Shqipërinë. Dhe megjithë ndërrimet që pësoi ky qëllim në mes të luftës (u shndërrua nga qëllim për bashkim me Shqipërinë në qëllim për pavarësinë e Kosovës administrative) betimi zyrtar i ushtarëve deri në ditët e fundit të ekzistencës së UÇK-së ka qenë betimi për luftë deri në bashkim me Shqipërinë. Dhe ky ideal politik e kombëtar edhe sot është i brumosur në zemrat e atyre ushtarëve dhe të shumë subjekteve politike të Kosovës, por kam bindjen edhe në vetëdijen e shumicës së qytetarëve të Kosovës. Pra angazhimi i vazhdueshëm politiko-ushtarak për lirinë e Kosovës dhe bashkimin e saj me Shqipërinë që nga viti 1913 e deri më sot është argumenti më i mirë se identiteti kosovar si identitet i kombit nuk ekziston.
4. Në anën tjetër çdo komb duhet të ketë një histori të veten, duhet të ketë një kulturë, letërsi, muzikë, gjuhë të veçantë në të cilën duhet të bazohet (në aspektin e gjuhës ka përjashtime, si p.sh. anglezët, amerikanët, australianët, irlandezët, një pjesë e kanadezëve flasin gjuhën angleze, por përbëjnë kombe të ndryshme, por në përgjithësi kombet dallohen kryesisht për nga gjuhët që flasin). Po ky kombi kosovar me çka do të krenohej? Me Lidhjen Shqiptare të Prizrenit që ishte vazhdimësia politiko-ushtarake e Rilindjes Kombëtare Shqiptare? Me Isa Boletinin dhe Hasan Prishtinën që luftuan për pavarësinë e tërë tokave shqiptare nga Perandoria Osmane dhe më pas, pas mbetjes se Kosovës nën Serbi, për bashkimin me Shqipërinë? Me Adem Jasharin dhe Zahir Pajazitin që synim kishin gjithashtu bashkimin me Shqipërinë? Me pikturën e krijuar në Kosovë që i ka fillet tek pas Luftës së Dytë Botërore (LDB)? Me letërsinë që zë fill gjithashtu pas LDB (me ndonjë përjashtim të rrallë)? Me muzikën folklorike dhe popullore që është aq e ngjashme dhe në shumë raste e ndikuar nga muzika e Shqipërisë? Me veshjen tradicionale kombëtare që është identike sidomos me veriun e Shqipërisë zyrtare? Nuk mund të krijohen kombet me vendime administrative, qofshin edhe të atyre që na shiten si miqtë tanë. Kombet janë krijuar nëpër një proces të gjatë historik. Dhe megjithë vëshirësitë, kombi shqiptar e ka kapërcyer fazën e pjekurisë kombëtare. Në vetëdijen e shqiptarit të Kosovës është e ngulitur thellë figura e Skënderbeut si hero kombëtar, e Naim Frashërit si poet kombëtar, e Kadaresë si shkrimtari më i madh shqiptar, e Agollit si poeti i popullit etj.. E tërë historia e Kosovës është e mbushur me luftëra për pavarësinë e Shqipërisë dhe më pas për bashkim me të. Realisht as Shqipëria nuk mund të paramendohet pa kryengritjet e Kosovës, pa rolin e Isë Boletinit, të Hasan Prishtinës të Bajram Currit e Hoxhë Kadrisë në luftërat për pavarësi si dhe në mbrojtjen e pavarësisë së shtetit shqiptar dhe të demokratizimit të tij, pa Adem Demaçin e UÇK-në, pa Adem Jasharin që është ndër vlerat më të mëdha të kombit tonë. Pa dashur të bëj krahasim, por më shumë për ilustrim të realitetit të sotëm, mund të thuhet se Kombëtarja shqiptare në futboll (përfaqësuesja e vetme e tërë shqiptarëve ne fushën e sportit në botë) sot nuk mund të paramendohet pa Besnik Hasin, e nesër sigurisht as pa Mehmet Dragushën e Lorik Canën etj..
************
5. Pra megjithëse jetuam dhunshëm ndaras, vlerat që e bëjnë kombin komb, që i bëjnë njerëzit të ndihen të një gjaku i zhvilluam dhe i kishim të përbashkëta. Megjithë përpjekjet e regjimeve pushtuese, që të krijojnë kombin kosovar (edhe përmes ndarjeve në shprehje si “ata janë albanci, ndërsa ju shiftari”), ne i rezistuam. Dhe me përpjekje të mëdha arritëm që vlerat si Skënderbeu, Naim Frashëri, Rilindja Kombëtare, lufërat për pavarësi të shtetit shqiptar, prejardhja jonë ilire, gjuha letrare, t’i fusim si vlera që fëmijët i mësuan që nga dita e parë në shkollë si në
Prishtinë ashtu edhe në Tiranë. Madje në Kosovë, shumë normalisht, këto ishin më të përforëcuara, si reaksion ndaj shtypjes së vazhdueshme dhe përpjekjeve për asimilim dhe tjetërsim kombëtar.
Në fund të fundit vetë krijimi i Universitetit të Prishtinës si një nga të
arriturat tona më të mëdha, u bë edhe me ndihmën e intelektualëve nga Shqipëria, gjë që la gjurmë të thella në vetëdijen e studentëve dhe intelektualëve tanë.
Lirisht mund të shtrohet pyetja se a mund të paramendojmë ne shqiptarët e Kosovës letërsi të ndarë, letërsi që nuk do të kishte pjesë të sajën përbërëse Ismail Kadarenë dhe veprën e tij letrare. Vepra e Kadaresë konsideroj është ndër vlerat tona më të mëdha. Çdo shqiptar ndjehet krenar për të, sepse është vlerë që e ka pranuar si të veten edhe bota bashkëkohore. Le të paramendohet situata hipotetike kur ne nuk do ta konsideronim Kadarenë pjesë të letërsisë sonë. Nuk do ta konsideronim pjesë tonin njeriun i cili më shumë se të gjithë autorët tanë ka botuar jashtë për Kosovën, i cili më shumë se cilido autorë ka influencuar mbi shkrimtarët e
Kosovës, i cili më shumë se kushdo ka influencuar mbi ngritjen politike të një brezi të tërë intelektualësh që kanë bartur dhe mbajnë ende barrën e luftës për lirinë e Kosovës.
Pra edhe në drejtimin kulturor tërë lufta e intelektualëve të Kosovës ka konsistuar në forcimin e identiteti shqiptar dhe jo në krijimin e një
identiteti të ri.
6.Disa fjalë edhe për çështjen e kulturës. Shpesh është zënë në gojë se Tirana e përçmon Prishtinën në aspektin kulturor dhe se ka filluar të ndjehet një lloj inferioriteti kulturor i Prishtinës ndaj Tiranës. Nuk ka dyshim se niveli i komunikimit megjithëse kohëve të fundit është rritur ndjeshëm, lë shumë për të dëshiruar. Në relacionet kulturore nuk ka vend për krijimin e inferioritetit të Prishtinës ndaj Tiranës. Vetëm ata që vetë nuk përfaqësojnë ndonjë vlerë të mirëfilltë mund të ndjehen inferior karshi Tiranës. Mos të harrojmë se shumë nga vlerat që Tirana promovon kanë edhe pjesën kosovare në to. Shumë nga personalitetet e shquara të kulturës shqiptare sot që janë produkt i Tiranës kanë prejardhje nga Kosova. Inva Mula është në këtë drejtim është shembulli më i mirë. (Sa të varfër janë në
aspektin kulturor të gjithë ata që duan të krijojnë një komb të ri, e që nuk do të mund të jenë krenar me Inva Mulën, sepse nuk e konsiderojnë si pjesë të kulturës së tyre ”kosovare”).
E keqja më e madhe qëndron në faktin se që një kohë të gjatë në Prishtinë dhe në përgjithësi në Kosovë mbretëron një atmosferë mbytëse kulturore dhe intelektuale. Madje Tirana ka bërë shumë më shumë sesa ne këto vitet e fundit për promovimin e disa vlerave tona, që i bëjnë nder kulturës shqiptare, të cilat i kishim harruar. Mos të harrojmë Tirana e ngjalli Nexhmije Pagarushën duke e kthyer në skenën e jetës kulturore me tërë fuqinë e vlerave që ajo përfaqëson; mos të harrojmë se aktorin më të madh shqiptar Bekim Fehmiun, të harruar në Kosovë, Tirana e ngjalli si sfinksin dhe e ngriti më 2002 gati se në mit në spektatklin “Ta duam më shumë Shqipërinë”.
Ishte edhe spektakli i madh “Ethet e së Premtes Mbrëma” që tregoi se këngët e këndej kufirit nuk janë fare inferiore dhe dëgjohen e këndohen nga rinia e Shqipërisë londineze. Grupet muzikore të të gjitha zhanreve janë mjaft të dëgjuara edhe atje. Majde kohët e fundti rapi kosovar është shumë i dëgjuar dhe kërkuar nga rinia e Shqipërisë.
Të gjitha këto nuk do të thotë se janë të kënaqshme, përkundrazi, por janë fakte që mohojnë se në Tiranë ka ndonjë rezistencë të organizuar karshi Prishtinës, nëse eliminojmë nga ky trajtim ndonjë xhelozi dhe kapric artistësh.
Kritika çka është e vërteta duhet t’u drejtohet institucioneve kulturore të shtetit shqiptar dhe atyre të Kosovës në mënyrë që më mirë dhe më me produktivitet t’i shfrytëzojnë rrethanat e krijuara në mënyrë që ta optimalizojnë bashkëpunimin dhe integrimin kulturor. Në veçanti një barrë e madhe u bie institucioneve të shtetit shqiptar që të jenë më aktive në mënyrë që kultura e shqiptarëve jashtë Shqipërisë londineze të jetë më e pranishme në Shqipëri (të jetë një konkurente që avanason kulturën kombëtare) dhe kështu kjo kulturë të ndjehet sa më e integruar brenda kulturës kombëtare.
7. Përpjekjet për krijimin e një kombi të ri, janë edhe në kundërshtim me proceset e përgjithshme politike, ekonomike dhe kulturore në planin ndërkombëtar. Sado që kjo ide sot mund t’u flejë ndërkombëtarëve që janë në Kosovë për shkaqe politike, kjo tendencë do të ishte në kundërshtim edhe me vetë proceset e globalizimit dhe të integrimeve. Sot kur po jetojmë në kohën
e heqjeve të kufijve të kuptimit tradicional, kur po jetojmë në kohën e kombeve të mëdha kozmopolite si amerikanët, britanezët, francezët e tjerë, krijimi i dy kombeve prej një kombi, fragmentarizimi i kombeve ekzistuese, është më shumë se absurd, është më shumë se konzervativ, është tërësisht reaksionar.
8. Nga aspekti racional por edhe ai strategjik, pra duke e lënë të kaluarën dhe duke u marrë me të tashmen dhe të nesërmen siguria e këtij identiteti të ri kombëtar gjithmonë do të ishte e rrezikuar. Serbia në vazhdimësi do ta rrezikonte këtë identitet dhe realisht do të kishte mundësi që më lehtë ta gllabëronte. Prandaj përpjekja për krijimin e kombit kosovar është shumë e rrezikshme, shumë e dëmshme për ne por tepër e preferuar nga politika shoviniste serbe. Pa dashur të imponoj mendimin tim, konsideroj se ata që e
përkrahin këtë ide, me ose pa vetëdije punojnë për integrimin e Kosovës së protektoruar në Serbi.
9. Në situatën hipotetike të krijimit të një kombi të ri që do të ishte ai kosovar do të lindnin edhe disa probleme të tjera. Çka do të ishin banorët e Tetovës dhe të Shkupit, çka do të duhej të ishin ata të Preshevës dhe të Ulqinit? Pra do të lindnin probleme të pronësisë për një pjesë të mbetur të ish-shqiptarëve, që mund të jenë edhe kosovarë.
Në radhë të parë në këtë moment kjo situatë do të vështirësonte pozicionin e tyre politik në vendet ku jetojnë sepse politikat shoviniste të Serbisë, IRJM-së dhe Malit të Zi, do të shfrytëzonin situatat e tilla për të vazhduar edhe më tej diskriminimin e tyre. Në mënyrë ironike do të mund të thuhej se lindja e këtij kombi të ri do të shtonte numërin e serbëve, malazezëve dhe sidomos të maqedonëve në raport me shqiptarët në Ballkan. Ja edhe një shembull se sa absurde dhe joracionale do të ishte krijimi i këtij kombi të ri.
10. Kjo ide-përpjekje e pushtuesve tanë, kohëve të fundit ka filluar të gjejë një përkraje edhe pse ende fillestare tek disa qarqe të caktuara të shoqërisë dhe politikës sonë në Kosovë. Fillimisht e depërtuar përmes idesë për shtetin e Kosovës (dhe teorisë së kombit-shtet), ka tendenca që kjo ide tani të depërtojë si arsyetim se kështu mund t’i mashtrojmë edhe ndërkombëtarët se “ja krijuam kombin e ri dhe tani nuk ka rrezik të bashkohemi me Shqipërinë”. Arsyetime të tilla janë qesharake dhe nuk i gëlltit askush. Krijimi i kombit kosovar nuk e shpejton procesin e krijimit të shtetit të Kosovës, por i hap rrugë Kosovës që të kthehet në gjirin e Serbisë përmes ndonjë lidhjeje federative.
11. Realisht shikuar një pjesë e politikanëve në Kosovë dhe në Shqipëri mund të jenë të interesuar në njërën mënyrë ose në tjetrën, të krijojë njëfarë identiteti kosovar (ndoshta jo tërësisht kombëtar), sepse frikësohet se procesi i bashkimit kombëtar do t’i lë jashtë loje. Klanet politike, të frikësuara se mund ta humbin rëndësinë e tyre në tërësinë unike shqiptare (për shkak të mungesës së vizioneve të qarta për të ardhmën, për shkak të pseudovlerave politike që përfaqësojnë, për shkak të servilitetit ndaj të huajve, por edhe nga frika e humbjes së influencës mbi monopolet ekonomike), mund të jenë një pengesë në rrugën normale të integrimeve ndërshqiptare që
do të finalizohej me krijimin e shtetit unik shqiptar. Normalisht këto klane asnjëherë këtë nuk do ta pranonin dhe thonin shumë hapur dhe publikisht por do të punonin që të krijoheshin rrethanat e tilla që do të zvarrisnin këtë proces natyror dhe të pashmangshëm
12. Në këto rrethana politike të brendshme dhe në këto konstalacione të forcave në aspektin ndërkombëtar, nuk jam shumë i sigurtë se a ka mundësi që Kosova të jetë e pavarur si shtet dhe sa mund të zgjas ai proces. Por në të gjitha variantet proceset janë duke shkuar drejt krijimit të një shteti të bashkuar të shqiptarëve në Ballkan. Kjo do të ishte edhe zgjidhja që do të qetësonte rajonin. Çdo zgjidhje tjetër është riciklim i problemeve të vjetra ballkanike.Në fund të fundit integrimi i shqiptarvë në një shtet është jo vetëm e drejtë natyrore dhe historike e tyre, por edhe në përputhje të plotë
me proceset nëpër të cilat po ec sot Evropa, e sidomos nëpër ato të cilat synon t’i ec nesër.
***
Në fund normalisht do të ndërlidhem me fillimin. Identiteti kosovar mund të kuptohet vetëm si identitet regjional, në krahasim me regjionet e tjera shqiptare. Sepse në fund të fundit të pyesësh çdo njeri nëpër rrugët e Kosovës se çka e ndjen veten, sigurisht i habitur do ta kthente përgjigjen: shqiptar, po çka? E normalisht se në kuadër të këtij identiteti ai është edhe kosovar ashtu siç është edhe ballkanas, evropian, në fund të fundit njeri.
Dhe kush më mirë se njerëzit e përcaktojnë identitetin e tyre.

[grande delpiero]

poashtu po vendos edhe punimin e NEXHMEDIN SPAHIUT mbi kombin kosovar dhe ju vendosni vete se per ke mendoni qe e ka mire . Ju lutem deatoni sa me shume rreth kesaj ne forum sepse eshte shume e nevojshme te dihet mendimi i qytetareve ne lidhje me kete . tung

Shqiptarët e Kosovës janë akoma komunitet.
Nuk janë komb. Por do të bëhen komb
shkruan Nexhmedin SPAHIU
Në matematikën elementare studentët mësojnë për përkufizimet (definicionet). Definicionet mund të jepen lirshëm por duhet të kihet kujdes një gjë: Definicioni duhet me qenë i saktë dhe nuk guxon me qenë as i ngushtë as i gjërë. Këtë gjë si duket shkencat shoqërore e kanë problem.
Ja nje shembull nga shkencat e natyrës:
"Lejleku është një shpezë që fluturon" është përkufizim (definicion) i gjerë sepse edhe dallëndyshja është një shpezë që fluturon, por nuk është lejlek.
“Shtëpi quhet objekti i banimit që ka 2 kate". Ky është një përkufizim (definicion) i ngushtë. E vërtetë se kjo që definova është shtëpi, por shtëpi mund të jetë edhe objekti banimit që ka vetëm një kat apo që ka edhe 3 apo 4 kate.
Tani definicioni i "Kombit" ("Nation"). Në boten akademike janë dhënë shumë definicione të gjëra e të ngushta për kombin. Ende nuk kam hasur në definicion të përpiktë e të formuluar me pak fjalë. Kjo natyrisht mbetet gjithëmonë ՟çështje debati mes studiuesve.
Ajo cfarë intelektualët tanë kanë parasyshë kur përmendet fjala komb është definicioni I Stalinit apo versioni I tij I përpunuar nga Eduard Kardeli. Ky është një definicion I ngushtë për kombin, shumë I thjeshtëzuar. Në të drejtën ndërkombëtare për kombe u referohen vetëm atyre kombeve që janë anëtare të Organizatës së Kombeve të Bashkuara. Në literaturën përendimore, në shqyrtimet akademike dhe mediale për kombe u referohen zakonisht kombeve evropiane, një pjese të kombeve afrikane e një pjese pak më të madhe të kombeve aziatike dhe kombit amerikan. Kështu p.sh. kur Presidenti Clinton ndodhet në Berlin ai në fjalimet e tij përmend fjalët “german nation” (kombi gjerman) por kur ai ndodhet në Namibi ai preferon të përdor “people of Namibia” (njerëzit apo populli I Namibisë) edhe pse Namibia ka statusin e kombit në marrëdhëniet ndërkombëtare.
Kështu kombin dikush e ka definuar si një realitet racional, ndërsa dikush tjetër si realitet emocional. Një tjetër e ka definuar kombin si realitet racional dhe emocional së bashku. Kombi është definuar edhe si vlere e vetme dhe konvergjente, identitet I vecantë. Apo është definuar si nje nga vlerat, divergjues dhe I shumëfishtë. Kombi si karakteristikë përjashtuse e një bashkësie humane në raport me të tjera bashkësi. Kombi si karakteristike perfshirëse, si një proces variabil, me karateristika të njëkohëshme përjashtuese-integruese. Kombet mund të dallohen edhe nga fakti mënyrës së lindjës së tyre; si projekt I dizajnuar apo aksident projektesh. Kombi po ashtu është një proces. Kombi është interes. Kombi është dashuri dhe sakrificë. Kombi është prodhues dhe konsumues vlerash shoqërore.
Per mua të gjitha këto definicione janë ose të gjëra ose të ngushta. Në Kosovë po përzihet debati akademik me atë politik. A mund të krijohet apo jo një komb i ri sot në Evropë është debat akademik.
A ta krijojmë apo jo kombin kosovar është një debat politik.
Shpeshherë intelektualët në politikë abuzojnë duke i përzier këto debate për qëllime thjeshtë politike. Si studiues mendoj se është i mundur krijimi i kombeve të reja në Evropë sado që Evropa po shkon drejt absolvimit të periudhës së kombeve dhe krijimit të superkombit evropian.
Sa i përket qendrimit tim politik, deri në vitin 1994 unë kam qenë partizan i "korigjimit historik", dmth që kombi shqiptar të ndërtohet ashtu sic e kanë projektuar rilindasit shqiptarë (by design), por ketë qëndrim e kam ndryshuar gradualisht sapo realisht jam bërë pjesëtar i shoqërisë shqiptare (kur jam integruar në shoqërinë shqiptare, kur jam bërë profesor universiteti në Tirane, kur jam bërë kryeredaktor I njëres prej dy gazetave më të mëdha kombëtare të përditshme në Tiranë). Atëhere pra, kur jam integruar në shoqërinë shqiptare kam vërejtur dhe jam ndjerë ndryshe nga vëllezerit e mi kosovarë. Jamë ndjerë superior karshi kosovarëve. Me këtë rast vëllezerit e dashur kosovarë nuk I kam ndjerë si pjese e kombit tonë shqiptar (by accident). Nga ky pikëvështrim unë e kuptoja dhe e ndjeja dëshirën e kosovarëve të jenë pjesë e kombit (shoqërisë) shqiptar. Por unë ata nuk I ndjeja si pjesë e kombit. Unë shqiptari i lindur në Kosovë, i integruar në shoqërinë shqiptare nuk u njoh pjesë të kësaj shoqërie, pjesë të këtij kombi. E nuk e besoj se më shumë se kaq u njeh shqiptari i lindur e rritur në Delvinë, Vlorë etj.
Shqiptarët e Kosovës janë akoma pjesëtarë të një komuniteti që po përpëlitet të krijohet si shoqëri. Komunitet në rrugë e sipër për t'u organizuar si shoqëri, si komb. Le ta quajnë vetën si të si të dojnë, kosovarë, dardanë, shqiptaro-lindorë etj, por Prishtinasi e Tiranasi janë vetëm vëllezër të gjuhës e të gjakut por nuk janë pjesë e një shoqërie (kombit ) /by accident/.
Atë që kosovarët ngulmojnë se janë pjesë e shoqërisë shqiptare është vetëm një krizë kalimtare jo e identitetit kosovar në formim e sipër por e pafuqisë së tyre politike momentale për të realizuar vullnetin e tyre politik. Është shprehje e pasigurisë kosovare në hapat drejt krijimit si shoqëri, si komb.
Një ilustrim: Dy vëllezer bineq. Në moshen 5 vjecare njëri pëson aksident dhe futet 7 vite në spital ose burg. Tjetri vazhdon shkollën. Kur del nga spitali/burgu vëllau i aksidentuar nuk deshiron të shkojë në klasë të parë po në klasë të shtatë bashk me vëllaun e vet. Vëllau I thotë mëso abetaren njëherë, të ndihmoj. Ky thotë: jo jemi njësoj. O gjakun kemi njësoj se jemi vëllezer por ti duhet të mësosh abetaren. Ky: jo po me merr me vete se bashk jemi me të fuqishem, dua edhe unë të vij me ty në klasë të shtatë. More qërohu mos më merr në qafë edhe mua se nuk ta kam ngenë që të merrem me ty tani se kam hallet e mia, shoket e mi sërbi e bullgari kanë shkuar në shkollë të mesme, italiani e francezi në fakultet e unë në klasë të shtatë. Dhe prap ...
Prof.Enver Hoxhaj u ka spjeguar studentëve: "Derisa një fshatar i Llapit e ndjen veten shqiptar dhe një fshatar I Vlores, në të njëjtën kohë e ndjen veten shqiptar, atëherë nuk ka komb kosovar". Shkelqyeshem. Vërtet që ende nuk ka komb kosovar (ai është në lindje e sipër) por kjo nuk nënkupton se labi e llapjani I përkasin të njëjtit komb (shoqëri). Ata mund t’I përkasin të të njëjtit komb në një të ardhme por tani nuk I përkasin. Duhet shtuar edhe kete. Si e ndjejne njeri tjetrin keta dy fshatarë?. Fshatari I Llapit edhe mund ta ndjejë labin për shqiptar po Labi e njeh llapjanin për kosovar (vëlla vetëm të gjuhës e gjakut) e jo pjesëtar të shoqërisë (kombit) së tij.
Shpesh bëhet pyetja: Cili do të ishte interesi I qytetarëve të Kosoves që të krijohet Kombi Kosovar “ ?
Është po ai interes që është për krijimin e shtetit të Kosovës. Nuk mund të krijosh shtet pa u formësuar si komb. Kombi nuk bëhet vetëm me simbole edhe pse ato janë pjesë e procesit (madje pjesa më e dukshme e procesit). Kombi nuk bëhet vetem me deklarime e dashuri edhe pse kjo është pjesë përbërse e kombit.
Një student më ka bërë pyetjen se cfarë do të ishin pasojat nëse krijohet një “komb kosovar “ ?
Nuk mund të krijohet një komb nëse ai nuk është interes i ndokujt. Vetë kombi është interes. Cilat do t'ishin pasojat? Hm...
Pasojat do t'ishin që do të duhej me prodhu vlera shoqërore dhe jo vetëm me konsumu vlera. Shqiptarët e Kosovës janë më shumë konsumues vlerash shoqërore se sa prodhues. Kombi prodhon vlera.
Ja një shembull:
Standardi gjuhësor i vitit 1972 është një vlerë (nese është?!!, Po të pakten do të duhej të ishte) që është prodhuar në Tiranë e që Prishtina vetëm e ka konsumuar dhe atë me pak sukses.
Kundershtuesit e krijimit të kombit kosovar janë skeptikë në atë se shoqëria kosovare mund të prodhojë vlera. Janë skeptikë se shteti i Kosoves mund të funksionojë. Këtë e thonë para ndërkombëtarëve edhe Koshtunica e Drashkoviqi. Ata kanë bërë tendenca që Kosova të ndahet mes Serbisë e Shqipërisë. Por në Tiranë nuk kanë gjetur asnjë partner për këtë punë.
Ngjajshmëri të rastit Shqipëri-Kosovë ka që nga Indonezia e Malajzia e deri të Gjermania, Austria e Zvicra dhe në vetë Ballkanin: Rumani-Moldavi, Bullgari-Maqedoni, Serbi-Mali I Zi dhe Greqi-Qipro. Shembulli I fundit është shembulli më adekuat në një aspekt, por dallimi është se Greqia deri në ditet e sotme ka bërë politike irredentiste karshi Qipros. Dhe përkundër kësaj ka rezultuar: copëtimi i Qipros. Në rastin e Kosovës poashtu ka rrezik nga copëtimi, por jo ndarje mes Shqipërisë e Serbisë por Kosovë e pavarur pa një pjesë të saj apo Kosovë e copëtuar së brendëshmi. Kjo sepse Shqipëria kurrë nuk ka ndjekur politikë irredentiste me përjashtim kur ka qenë e detyruar nga Vjena, Roma e Berlini gjate dy luftërave botërore.
Dallimi qenësor është se Athinasi e ndjen qipriotin pjesëtar të kombit grek (perveç asaj si pjesëtar të etnisë greke). Tiranasi prishtinasin e ndjen vetem si vëlla të gjakut (si pjesëtar të etnisë shqiptare) po jo edhe si pjesëtar të kombit shqiptar.
Dhe sa i përket forces së integrimit në shoqërinë shqiptare kjo është mahnitese. Edhe pse e varfër Shqipëria i ka integruar (grekët, boshnjakët, bullgarët, vllehët, serbët etj më mirë se kushdo tjetër në Ballkan). Kjo është mahnitëse.
Propaguesit më të mëdhenjë kundër termit “Komb Kosovar” janë ata që thonë se edhe Rankoviqi ka thënë se shoqëria kosovare është e ndryshme prej asaj shqiptare. Unë këtë nuk e kam dëgjuar por le ta zëmë se Rankoviqi apo kushdo tjetër I sortës së tij të ketë thënë ashtu.
Nuk besoj se Rankoviqi të ketë ëndërruar që shqiptaret t'i kenë dy vota në Kombet e Bashkuara d.m.th. që nga etnia shqiptare të dalin dy kombe. Jam i bindur se Rankoviqi ka ëndërruar shfarosjen e gjysmës së etnisë shqiptare. Përpjekja e Rankoviqit për të evidencuar dallimet mes shqiptarëve mund të ketë qenë në ketë funksion, por pas “NATO 1999” ky rrezik nuk ekziston. Ekziston vetëm rreziku i vonimit të krijimit të kombit kosovar po jo edhe zhbërjës së gjysmës së etnisë shqiptare.
Shqiptarët janë një etni por mund të jenë dy a tri kombe nëse arrijnë të bëhen.
Dallimet krahinore janë tjeter gjë, dallimet e formimit kombëtar janë tjetër gjë. Në aspektin etnik shqiptarët nuk kanë vijë ndarëse (të gjithë e kanë origjinën në Malësitë e Veriut). Në aspektin krahinor katundari I Gjakovës është më I afërt me katundarin e Tropojës se me llapjanin, dhe tropojani është më I afërt me katundarin e Gjakovës se me labin. Në aspektin kombëtar shqiptarët e Kosovës jane akoma komunitet. Nuk janë komb. Por do të bëhen komb. Shoqëria shqiptare dhe ajo kosovare nuk janë një. Janë larg njëra tjetrës. Shoqëria shqiptare është nivel kombi. Ajo kosovare nuk është nivel kombi. Është nivel komuniteti akoma, por me kismet shoqëria kosovare do të arrijë nivel kombi. Sido që ky komb të quhet (kosovar, shqiptaro -lindor, dardan etj) nuk ka fort rëndesi. Më rëndësi është që ai do të jet komb, që do të prodhojë vlera dhe do të dijë t’I konsumojë ato, që do të ket flamurin e vet në Kombet e Bashkuara (cilido qoftë ai, me shqiponjë a me bubazhel). Duhet kuptuar se nuk kanë faj Tiranasit që kosovarët I shohin me përbuzje si vëllaun që ia kujton nivelin parashoqëror. Kosovaret do të bëhen komb me kismet prej Zotit sepse ky proces është i pakthyeshem. Kosovarët tani kanë jo krizë identiteti por krizë të fuqisë për realizimin e vullnetit politik, por kjo do të kalohet.
Dhe në fund çka është kombi? Cili është definicioni im për kombin?
Kombi është një bashkësi (komunitet) njerëzish e organizuar mbi bazën e interesit përmes procesesh si një shoqëri, një konstrukt politik i aftë për të ndërtuar shtet, i aftë për të prodhuar dhe konsumuar vlera, që e njeh vetvetën si të tillë dhe që është i njohur nga të tjerët si i tillë.
*Autori është analist politik, ka magjistruar Shkencat Politike –studimet për Ballkanin në Universitetin e Evropës Qendrore në Budapest në Qershor 1999.