Kisha është Një

[Seminarist]

Ne kete pyetje te kuotes se meposhtme,

Cilat janë dallimet kryesore mes Patriarkanave dhe Kishave Autoqefale?

i esht dhenenje pergjigje skandaloze nga Albo:

Patriarkanat njihen si qendra shpirterore te medha që kanë një numër shumë të madh besimtarësh dhe dioqezat e tyre shtrihen jo vetëm brenda kufijve të një shteti por edhe jashtë tyre. Patriaranat si ato të Jeruzalemit, Antiokisë, Aleksandrisë, Romës dhe Konstandinopojës janë edhe patriarkanat më të hershme të krishtërimit që marrin nga besimtarët një nderim të vecantë pasi ishin shtyllat kryesore të Kishës të ngritura nga vetë apostujt e Krishtit. Vazhdimësia apostolike e patriarkanave të reja rrjedh pikërisht nga një prej këtyre 5 patriarkanave të hershme.

Kishat Autoqefale nga ana tjetër lindën si një nevojë administrative e Kishës në një realitet të ri politik, atë të lindjes së "identitetit kombëtar" në mes popujve. Cdo Kishë Autoqefale ka në krye të saj një peshkop, i cili është "i pari mes të barabartëve" në Sinodin e Kishës. Cdo Kishë Autoqefale ka një sinod peshkopësh ku cdo peshkop është kryebariu i një dioqeze besimtarësh. Dioqezat janë krahina të ndryshme të një vendi në të cilin bëjnë pjesë qytete dhe fshatra.

Si Patriku si Kryepeshkopi janë të dy peshkopë, të hirotonisur për të shërbyer në Kishë, në Trupin e Krishtit. Nuk ka asnjë dallim në detyrat e tyre si peshkopë, dallimi është vetëm në shkallën e nderimit dhe në numrin e dioqezave që këta kryebarinj udhëheqin. Kuptohet që Patriku merr një nderim më të madh se sa Kryepeshkopi i një Kishë Autoqefale, por që të dy janë pjesë të pandara të Trupit të Krishtit.

1. Dallimi i patrikanave nga kishat autoqefale nuk ka te beje me madhesine e ketyre qendrave shpirterore, kufijte e se ciles, ne dallim nga ato te kishave autoqefale, shtrihen jashte atyre te nje shteti.
Kjo sepse, se pari, lindja dhe stabilizimi i institucionit patriarkal, shek.4-6 ka te beje me nje peridudhe kur Europa ishte NJE perandori, pa shtete, keshtu qe per patrikanat nuk shtrohet fare pyetja e kalimit te kufijve te ndonje shteti.
Se dyti, patrikanat nuk u themeluan si te tilla nga apostojt. Formimi i tyre eshte pjese e zhvillimeve historike kishtare brenda perandorise se krishtere pas shek.4 e deri ne shek.6. Apostojt, po, formuan qendra, nga te cilat qe ne fillim njhet si e pare ajo e Romes.
Ka pasur edhe qendra kishtare te hershme, te cilat nuk jane bere patrikana. Shembull kemi Efesin, Qesarene e Palestines etj.

Rol ne formimin dhe konsolidimin e formimit te patrikanave kane dy faktor:
1) apostoliciteti
2) roli politik administrativ i qytetit ku ndodhej x qender kishtare. Psh, Selaniku, si qender e provinces se Ilirikumit, qe varej nga perandori i perendimit, luajti rol edhe si qender kishtare per administrimin e kishes se kesaj treve te varur po ashtu nga qendra perendimore kishtare, po ashtu si ajo politike, pra nga papa i Romes.

2. Autoqefalia nuk ka lindur aspak si nevoje administrative e kishes ne kushtet e lindjes se identitetit kombetar. Ky lloj opnioni eshte mos-njohje e paster e historise kishtare.
Autoqefalia eshte vete-administrim, vertete, por nuk ka te beje me kontekstin historik te shek.19 te lindjes se shtet-kombeve. Autoqefali kemi qe nga shek.5, konkretisht me kishen ne Qipro.
Autoqefali kemi me kishen bullgare ne shek.9 dhe 11, me kishen serbe ne shek.13.

Baza e autoqefalise eshte lindja e nevojes se veteadministrimit te nje kishe lokale ne lindjen e kushteve te reja politike ne ate zone, gje qe nuk ka te beje patjeter me je komb te caktuar.
Psh, kur kryepeshkopata e Ohrit ka qene autoqefale deri ne 1767, ajo permblidhte ne vetvete greke, shqiptare, bullgare e vllehe, madje edhe serbe kohe pas kohe.


Autoqefalite moderne, po ti quajme keshtu, te kishave brenda nje shtet-kombi te caktuar eshte zhvillim i mevonshem i shek.19 dhe nuk ka te beje me origjinen e fenomenit.

[ilia spiro]

[QUOTE=Seminarist;2185745]Ne kete pyetje te kuotes se meposhtme,




iQUOTE][/ esht dhenenje pergjigje skandaloze nga Albo

:






1. Dallimi i patrikanave nga kishat autoqefale nuk ka te beje me madhesine e ketyre qendrave shpirterore, kufijte e se ciles, ne dallim nga ato te kishave autoqefale, shtrihen jashte atyre te nje shteti.
Kjo sepse, se pari, lindja dhe stabilizimi i institucionit patriarkal, shek.4-6 ka te beje me nje peridudhe kur Europa ishte NJE perandori, pa shtete, keshtu qe per patrikanat nuk shtrohet fare pyetja e kalimit te kufijve te ndonje shteti.
Se dyti, patrikanat nuk u themeluan si te tilla nga apostojt. Formimi i tyre eshte pjese e zhvillimeve historike kishtare brenda perandorise se krishtere pas shek.4 e deri ne shek.6. Apostojt, po, formuan qendra, nga te cilat qe ne fillim njhet si e pare ajo e Romes.
Ka pasur edhe qendra kishtare te hershme, te cilat nuk jane bere patrikana. Shembull kemi Efesin, Qesarene e Palestines etj.

Rol ne formimin dhe konsolidimin e formimit te patrikanave kane dy faktor:
1) apostoliciteti
2) roli politik administrativ i qytetit ku ndodhej x qender kishtare. Psh, Selaniku, si qender e provinces se Ilirikumit, qe varej nga perandori i perendimit, luajti rol edhe si qender kishtare per administrimin e kishes se kesaj treve te varur po ashtu nga qendra perendimore kishtare, po ashtu si ajo politike, pra nga papa i Romes.

2. Autoqefalia nuk ka lindur aspak si nevoje administrative e kishes ne kushtet e lindjes se identitetit kombetar. Ky lloj opnioni eshte mos-njohje e paster e historise kishtare.
Autoqefalia eshte vete-administrim, vertete, por nuk ka te beje me kontekstin historik te shek.19 te lindjes se shtet-kombeve. Autoqefali kemi qe nga shek.5, konkretisht me kishen ne Qipro.
Autoqefali kemi me kishen bullgare ne shek.9 dhe 11, me kishen serbe ne shek.13.

Baza e autoqefalise eshte lindja e nevojes se veteadministrimit te nje kishe lokale ne lindjen e kushteve te reja politike ne ate zone, gje qe nuk ka te beje patjeter me je komb te caktuar.
Psh, kur kryepeshkopata e Ohrit ka qene autoqefale deri ne 1767, ajo permblidhte ne vetvete greke, shqiptare, bullgare e vllehe, madje edhe serbe kohe pas kohe.


Autoqefalite moderne, po ti quajme keshtu, te kishave brenda nje shtet-kombi te caktuar eshte zhvillim i mevonshem i shek.19 dhe nuk ka te beje me origjinen e fenomenit.

Po diskutim po behet per sqarim ne kete forum te nderuar por pse kjo shprehje "skandaloze"? Kjo shprehje dhe ca te tjera vertet qe na skandalizon.

[ester_85]

Përshëndetje!

Hërë pas here lexoj ndonjë artikull këtu në forum dhe ajo që më bën përshtypje është se përse shpesh herë duhet të kalohet në ofendime apo ulje të tjetrit kur ai jep një mendim të tijin...më shumë këtë gjë e kam parë tek sektorët e tjerë të forumit, po shpesh herë nuk mungon as këtu tek sektori i komunitetit orthodhoks ku kryesisht shkruajnë orthodhoksët...në vend që të zhvillohet një diskutim paqësorë e të rrihen mendimet të mbështetura dhe me fakte, kalohet në ofendime. Është për të ardhë keq...

[ester_85]

Kjo eshte ikona e Shen Merise, qe ka Krishtin ne Thronin e Gjalle, afresku me i vjeter qe ka shpetuar.

Përshëndetje Tannhauser!

Kjo Ikona e shën Marisë me Krishtin Foshnje ndodhet në apsidhën e hierores së kishës së shën Sofisë në Konstandinopojë (Stambolli sot) dhe nuk është as afresku më i vjetër i ruajtur dhe as ikona më e vjetër e shën Marisë foshnjembajtëse.

Pikë së pari kjo nuk është afresk, por mozaik dhe është ikona më e vjetër e shën Marisë foshnjëmbajtëse pas ikonomakisë, (luftës kundër ikonave). Pra, pasi ikonat e shenjta u rivendosën nëpër kisha, atëherë Foti i Madh porositi që të pikturohej ikona që ti paraqite me sipër në kishën e shën Sofisë. Nga kjo periudhë e më pas në këtë pozicion të kishës vendoset gjithmonë ikona e shën Marisë foshnjëmbajtëse, e quajt Platitera (më e gjëra se qiejt).

Ikona të shën Marisë foshnjëmbajtëse i hasim qysh në shek. VI-të dhe kryesisht janë mozaikë. Ndërsa afreskun e krishterë më të vjetër të ruajtur deri sot duhet ta kërkojmë në katakombet e krishtera të periudhës protokristiane.

p.s. kjo ndërhyrje sa për sqarim

[neokastra]

Ke te drejte Ester qe ngre zerin per fjalorin e pakendshem. Ne fakt sjellje te tilla me kujtojne shembullin e ava Makarit nese nuk jam gabim i cili po shkonte rruges me nje murg tjeter, dhe per disa caste u ndane. Ky murgu tjeter pa nje prift idhujtar dhe e ofendoi, pergjigjia qe mori ishte nje gjuajtje qe e la gati te vdekur, ndersa ava Makari pak me vone i foli me shume butesi dhe respekt dhe si perfundim arriti qe ta beje edhe te krishtere. Ketu nuk po flitet thjesht per kristianizim, por mbi te gjitha per nje gje qe disa nuk arrijne ta kuptojne. Nuk do te kete asnje vlere neser vepra dhe dituria jote sado e madhe te jete, nese te gjithe njerezit qe te rrethojne vetem di ti fyesh e asgje me shume.
Fjalet duhet te zgjidhen. Si do te vepronte femija yt nese do t'i drejtoheshe vazhdimisht me fjale fyese, nuk e di, por di nje gje qe do te te fyente ne momente te caktuar.
Perpiqu me shume per veten tende sesa per te tjeret te heqesh nga fjalori yt keto shprehje te urryera nga intelektualet e perulur aq me teper qe je dhe i krishtere.
Kujdes se do te mbajme pergjegjesi per cdo fjale qe themi, neser fjalet tona do te na kthehen kunder dhe sidomos ato qe prekin ndjenjat e te tjereve.
Dituria nuk mesohet dyke fyer te tjeret por duke ia mesuar me dinjitetin e edukates fisnike.