Kenget e Nizameve

[Leila]

KAM NJE MIKE NJE LANETE

Kam nje mike, nje lanete,
dhe nizam s'me le te vete,
me thote: - Merrem me vete!
Ku te te shpie lanete,
mo u' jam asqer per vete,
me ka dovleti me vete,
veshure me salltanete,
me dyfek e bajonete,
cante shpine dhe elmete.

Dhemblan, Tepelene, 1952

BUZEKUQE LYER ME BOJE

- Buzekuqe lyer me boje,
une nizam, moj, do te shkoj.
- Udhe e mbare, nizam i ri,
udhe e rruge ti s'i di!
Udhe e rruge do t'i nxesh,
mu t'mjeren ku do m'lesh?
- Do te le mu ne shtepi,
n'shtepi me nene flori.
- Buzekuqe lyer me boje,
un' nizam moj, do te shkoj.
- Udhe e mbare, o nizam i ri,
udhe e rruge ti s'i di!
Udhe e rruge do t'i nxesh,
mua te mjeren ku do t'me lesh?
- - Do te le mu ne shtepi,
n'shtepi me vjehrren flori.
O burre koke teneqe,
kejo pune esht' e keqe,
buka e gjella pa ty s'me haet,
dhe gjumi pa ty s'me flihet,
meraku nga ti s'me ndahet.

Mazhaj, Lushnje, 1961

DOLLI NJE VAPOR NGA DETI

Dolli nje vapor nga deti,
sa i madh qe ish i shkreti,
u drithmua vilajeti,
nizamet i kerkon mbreti.
C'ke, o mbret, me djemte tane,
karafil e manxurane,
qe na i mblodhe nizame?

Jug, 1949

DOLLI NJE KARAV NGA DETI

Dolli nje karav nga deti,
kerkon ushtare dovleti:
tetembedhjete vjec djale,
merr dyfekne e gjerdane.
Sa qe vane, asnje s'u kthie,
mbene nenat kallogrie.

Cameri, 1972

VEZIRI VURI TELLALLE

Veziri vuri tellalle,
lule more djema, lule,*
mbreti ju kerkon nizame.
O te zeste shqiptare,
n'Anadoll u ngren' e vane,
sulltanit van' e i thane:
na merr malli per vatane,
kemi nenen e babane,
grate e zeza i lame.

Lazarat, Gjirokaster, 1960

(*) Perseritet pas c'do vargu.

DITEN QE NA ERTH HABERI

Diten qe na erth haberi,
neve zemera na theri,
qani nena, qani motra,
se neve na mori llota.
Pallaskat si vithe kali,
rripat si palldem gomari,
dyfeqet si dru prej qarri,
ktij i thon usull nizami.

Jug, 1949

[Leila]

SYT' E ZEZ MBUSHUN ME LOT

Ja them un' e s'jam them dot,
syt' e zeze mbushun me lot.
Diten e xhuma do shkojme,
mu ne Bosnje do qendrojme.
- Ku do shkosh, o more lume,
me dy jave te martum?
Kaperxeva Gurn e Came,*
kur dola ne Qaf' Kallai,**
mu kpun' lotet dhe me rane,
kur dola ne mes te sheshit,
vinin plumbat si kokra breshnit.

Gjinar, Elbasan, 1957

(*)(**) Toponime ne rrethin e Elbasanit.

MIKE MOJ NE ME RENTE LLOTA

Mike, ne me rente llota,
te lithc o dy shami korba,
te dalc e te qac te porta,
moj qe te degjojne bota.
Edhe bota te degjuan,
erdhe shoqet te renkuan.*

Drizare, Fier, 1952

(*) Te ngushelluan.

O HABIP' O DJAL' ORE

O Habip, o djal' ore
te nisen per ne More,
valle, c'amanete ke?
- Kam nje zog e gjashte vita,*
nje shtepi gjithe frengjita,**
kur frin era, te merr frika,
kur bie shiu, te lak pika;
kam edhe nje gorrovice,***
kur e ha, te ndes ne grike.

Konispol, Sarande, 1975

(*) Gruan dhe gjashte motra.
(**) Dritare te vogla.
(***) Gorice, dardhe e eger.


SEC U THYE NJE DEGE QARRI

Sec u thye nje dege qarri,
o Stamboll te djegte zjarri,
po te djegte anembane
se more njerezit tane,
ca redif e ca nizame.
Ju nena, motra, mos qani,
shami te zeza mos mbani,
shtate vjet e ka nizami.
- Dhe ne u mbodhica shume,
grua ti te marrc nje burre,
e te gjec nje zok si une.
- Ku do gjej un' zog si ti,
burri im, o lumezi.

Poro, Vlore, 1960

STAMBOLLIT I RENTE ZJARRI

C'u keput nje dege qarri,
Stambollit i rente zjarri!
N'ate vend, ne ate ane,
na mblodhe djemte nizame;
na lane nuset te reja
si dhente nga Myzeqeja,
posi tufa plot me shqerra,
Turqis' i rente kolera!

Devoll, Korce, 1980

[KoTeLja_VL]

Mbeçë more shokë

Mbeçë, more shokë, mbeçë
Përtej Urës së Qabesë
Falëm me shëndet nënesë,
Kàun e zi le ta shesë.

Në pyestë nëna për mua
I thoni që u martua.
Në pyestë se ç'grua mori
Tre plumba te kraharori,

Në pyestë se ç'kalë hypi
Atje tek hypën meiti.
Në pyestë se ç'krushq i vanë
Sorrat e korbat që e hanë.

[Leila]

DIT' E GUSHTIT TREMBEDHJETE

Dit' e gushtit trembedhjete,
erdh haberi me te shpejte
t'i biene poshte djemte.
Edhe djemte u mbluadhe,
shok me shok kuvenduan.
- Ktheva koken nga mali,
o shoke, m'u tha kufari,
shoke do xhvishet fustani.
Do na vishete shallvari!
Ne fushe te Manastirit,
do ndertojme vend e talimit,
ne, nizame, do te vemi,
do hame corbe legeni.
Asaman, kajmekam be,
merna me talim ti ne,
tek jane nga dy a tre,
i vetemi mbyll hane,
ca qatipe e ca jezite,
punojne kalem me thike,
i ziu ku do t'i le dhite.
medet, o shoke medet,
sos po vemi ne kurbet,
po nizam per shtate vjet,
per te kthyer det' medet!

Jug, 1908

ERDH KURAJA NE DELVINE

Erdh kuraja ne Delvine,
ku me gjet' mua te zine?
Ne male me trendeline.
Te zezate dhent' e mija,
mbene vetem si kerthija,*
do t'i haje lukunija.**

Tepelene, 1957

(*) Te vogla, te njoma.
(**) Ujqit.

C'ERDH KURAJA NE JANINE

C'erdh kuraja ne Janine
more djale!*
Ku me gjet mua te zine,
ne male me trendeline,
tek kullotnja bagetine.
Te zezat dhente e mija,
do t'i haje lukunia.
Kjo rrobet shume e rende,
te mba tre sahat ne kembe,
sa harron babe e nene.

Korce, 1968

(*) Perseritet pas c'do vargu.

C'ERDH KURAJA NE JANINE

C'erdh kuraja ne Janine,
ku me gjet' mua te zine.
Ne male me trendeline,
tek kullosi bagetine.
Te zezate dhent' e mia,
do t'i haje lukunia!
Kjo rrobe shume e rende,
mbetesh tre sahat ne kember,
sa harron babe e nene.

Labove, Gjirokaster, 1955

ERDHI NJE HABER I RI

Erdhi nje haber i ri
te dielen ne bashki,
fshat me fshat nje celebri,
kerkojn' ushtare te ri,
i shkreti qe s'kam njeri,
i shkreti qe nuk kam nene,
te me qaj' hallin e rende.

Lazarat, Gjirokaster, 1960

[Leila]

ATE DITEN E XHUMA

Ate diten e xhuma,
burija ne Brataj* ra:
dyqint djem per ne kura!
Dolli bimbashi, i pa,
fshiu syt', tha: - Marshalla!
Ku kan' qene gjith' keta?
Keta djem, ku kane qene?
Neper male me shkembenje,
rreze bredhave pa rrenje,
andej nga kullotnin gjene!

Vajze, Vlore, 1965

(*) Katund i Lumit te Vlores.

RA BORIJA SHOKE RA

Ra borija, shoke ra,
dyqint e ca djem kura.
Be izbashi: - Marshalla,
ku kane qene keta?
Mo pyet ku kemi qene,
tek s'kane bredhane rrenje.
Na do ham' corv e do fleme,
po c'do bej' e zeza nene?
Do e shtyeje e reja me kembe:
- Tutje de, lerome vende,
lugati i shtepise tene!

Terbac, Vlore, 1953

ATE DITEN E XHUMA

Ate diten e xhuma,
borija ne Brataj ra,
njeqint djem per ne kura.
Ku jan' rritur gjith' keta?
Me qull' e me lakera.
O bymbash te plaste mushka,
pse veshtron ato bardhushka,
bardhushkat e fshatite,
me kallem surratite.

Gorisht, Vlore, 1968

[Leila]

DOLLI NJE PISE KA DETI

Dolli nje pise* ka deti,
thane ish Sulltan Mehmeti,
thosh te shpijne djelt' perpjeti.
Djelte te mire sec jane,
zotesi per lufte kane kane.
Mu ne post e hyqymetit
mbledhur asqer' i dovletit.
Muderrizi tha nje fjale:
- Neve djelmte nuk i japme,
ketu do e derdhim gjakne,
fora kellecin e kreu:
- Lufte sa te tundet dheu.

Margellec, Cameri, 1957

(*) Erresire. Ben aluzion te urdheri per thirrjen nen arme.

NE TE ZINJTE KU DO VEMI

Ardhi teli nga Stambolli,
obobo!*
- Ka ngritur krye Jemeni!
Gegeri e Toskeri
shkuan djemte ne Turqi
Ne Sarande e gjer ne Vlore
mbushur deti me vapore,
nentedhete e dy tabore.
Ne te zinjte ku do vemi?
Shoket i mbajti Jemeni.
Jemen, i shkreti Jemen,
sec i le nenat pa djem!

Shamoll, Korce, 1980

(*) Perseritet pas c'do vargu.

NE SARANDE E NE VLORE

Ne Sarande e ne Vlore,
u mbush deti plot pampore.
Nje pampor u hoth ne skele,
me dy tre barjak te verdhe.
Dovleti dergoi Lavere,
ne Berat e mblodh asqere,
ben tarsil xhebehanene,
asqer nisi per Jemene.
O Jemen, o gjec belane,
mbajte shume shqipetare,
o Jemen, i shkreti Jemen,
na i le nenat pa djem!

Zogas, Skrapar, 1970

ERDHI URDHERI NGA MBRETI

Erdhi urdheri nga mbreti,
dale, dale,*
qe te shkoj ushtar i shkreti.
Qysh do besh, o ngjale deti,
sa te kthehem un' i shkreti?

Dukat, Vlore, 1954

(*) Perseritet pas c'do vargu.

[Leila]

C'E PRURI MIRJALLA LANENE

C'e pru, shoke, mirjallane?
Te Rrapi* hapi fermane,
kerkon bejkaje kurane,
do redif' e do nizame!
C'e pru mirjalla lanene?
A u djeksh, moj Tepelene,
qe s'e tunde dhe nje here.
na muarne djemt levene,
u dhane perpjet' Jemene,
te piqet buka ne djelle,
vane tutje e me s'u kthene!

Dhemblan, Tepelene, 1956

(*) Te Rrapi i Mesaplikut, qender midis Lopesit, Kurveleshit, dhe Lumit te Vlores.

MBLIDHI SHOKE TE KENDOJME

Mblidhi shoke te kendojme,
se ne neser do te shkojme,
Berane to ta kaptojme,
Fushe Manastir qendrojme,
sheshojme vend' e talimit,
bejme divan' e vezirit.
Ne pyecin nenet per ne:
mbajme kofinat me dhe.
Ju nene per ne mos qani,
se ne na mori nizami.

Therepel, Skrapar, 1952

NGA HALLI MOTER NGA HALLI

Nga halli moter nga halli,
nga halli me iku djali,
nga halli mori Morene
dhe me la nusen te re,
edhe mua ne qoshe,
kercure, si qe me she.

Erind, Gjirokaster, 1958

MISIR I SHKRETI MISIR

Ky Misiri fort i large,
qe s'na vjen as fjal' as karte.
Misir, i shkreti Misir,
ti me mban atje im bir.
U djeksh, o Arapistan,
burren tim atje ma mban!
Vullake, e shkreta Vullake,
ti u befsh fengjill e flake!
C'faj te kane bere grate,
qe u le jorganet thate?
Per dite nga nje mandate,
grat' e veja tym e flake.
Shkretove kaqe shtepi,
te djekshin, te befshin hi.

Jug, 1878

[Leila]

THIRRJA DHE NISJA NIZAM

VUAJTJET DHE BRENGAT E NIZAMEVE DHE FAMILJEVE TE TYRE

KTHIMI I NIZAMEVE

[Leila]

ME DERGON KARTA PA SHPRESE

Me dergon karta pa shprese,
me genjen qen i pabese.
Valle vjen' a andej do jese?!
Valle vjen ashtu si vate,
djal' i bukur pa mustaqe,
i pashkuari brisk ne faqe?!

Piqeras, Sarande, 1955

VAJTIMI I NENES SE NIZAMIT

Rrodhen syte lote
sa kroi uje plote,
bir s'm'u ktheve dot,
u derezeza!
Bir-o te pret nena,
gruaja, parmenda,
gjithe hallet e renda,
po te pres.
Shpirti m'u venit,
te te shoh ne prite,
per lirine nje dite,
o bir-o eja!

Tepelene, 1978

VETULLAZEZA KATRAN

Vetullazeza katran,
te vate burri nizam,
merguar n'Arabistan.
U dergon pleqe selam:
- Mire e shendoshe jam,
amanetin si e kam?
- Amanetin mir' e ke,
do vish vete a te vim' ne?
- Hajdi ju pra u paguaj,
dizet lira per nje muaj;
ne s'u a pagoft' dovleti,
do t'u a paguaj nga xhepi;
ne s'u a pagofte valija,
do te shes armet e mija.

Minin, Cameri, 1960

MANDILZEZA KATRAN

Mandilzeza katran,
qaj me lote aman, aman,[1]
te vate burri nizam,
gjashte vjet n'Arabistan.
Pleqe u dergon selam:
- Amanetin qish e kam?
- Amanetin mire e ke,
do vish a te vij' atje?
- Une vij, po nuk me lene,
porta me nizam e' zene,
me rri xhandari ne keme.

Sarande, 1965

[1] Refren pas c'do vargu.

TRI KUNATA KRAH PER KRAH

Tri kunata krah per krah.
C'ka e vogela qe qa?
E ka hak' e varfera,
se aty burrin s'e ka,
i ka rare ne kura
i dergon ca kartera:
- Ne mos arthca dhe nashtine,
merr barut e diq shtepine;[1]
ne mos arthca dhe ne vjeshte,
merr gersheret e pre leshte;[2]
ne mos arthca dhe ne maj,
merr shoqet e del qaj.

Kurvelesh, Vlore, 1946

[1] Mbas ketij vargu ne nje kenge te ketij lloji, mbledhur ne rrethin e Librazhdit, vjen vargu: "sa te loz' macja me mine."
[2] Ka qene zakon ne Laberi qe kur vdiste njeriu me i dashur ne familje, ne shenje zie, sidomos gruaja, priste floket. I shkurtonte shume, duke shprehur keshtu edhe ne pamjen e jashtme fatkeqesine e rende qe i kish ndodhur.

C'U KEPUT NJE KEMBE MALI

C'u keput nje kembe mali,
o Stamboll te rafte zjarri,
t'rafte zjarri anembane,
c'na i bere djemte tane?
Ca redife e ca nizame,
nenat e grate s'i lane.
Ti o sulltan, pac belane,
djemte tane na u vrane,
kopete shkrete i lane.

Bolene, Vlore, 1955

C'U KEPUT NJE DEGE QARRI

C'u keput nje dege qarri,
me aman, aman,[1]
me oi, oi.
Stambollit i rente zjarri,
t'i bjere e ta pervelonje
se na mbledh djemkat ushtare.
Na genjyen per mot mot,
ata mbushen dhjet vjet plot.

Velcan, Vlore, 1968

[1] Vargu 2-3 perseritet pas c'do vargu ne te kenduar.

MOJ LESHVERDHA TRENDELINE

Moj leshverdha trendeline,
beje dru ne percellime.
Ckarko drut' e lith shamine.
Moj leshverdha portokale,
beje dru siper ne male,
shoqet s'te degjonin fare.
Moj leshverdha trendeline,
ku e ke burrine tine?
E kam nizam ne Janine.
Ne mos arthte dhe nashtine,
do ve zjarr, do djek shtepine;
ne mos arthte njer ne vjeshte,
marr gersheret e pres leshte.

Turan, Tepelene, 1952

MOJ KATO, MOJ KATERINE

Moj Kato, moj Katerine,
beje dru ne percellime
moj leshverdha trendeline,
ikne shoqet e s'te prine.
Moj Kato, moj Katerine,
lesho drut' e lith shamine,
moj leshverdha trendeline,
burri yt nizam Janine.
Moj Kato, moj Katerine,
dergoi karte te vije,
moj leshverdha trendeline,
me thuaj ku e ke shtepine.
Moj Kato, moj Katerine,
te vije sikunder vate
moj leshverdha trendeline,
i padirsuri mustaqe.

Vasiar, Tepelene, 1928

MOJ THELLENXA NE DAFINE

- Moj thellenxa ne dafine,
ku e ke burrine tine?
- E kam zabit ne Janine.
Dergoi karte te te vije.
ne mos arthte dhe si sot,
mblidh shoqet e qaj me lot.

Krahes, Tepelene, 1952

BEJE DRU NE PERCILLIME

Beje dru ne percillime,
moj leshverdha trendeline,[1]
ckarko drute e lidh shamine,
ikne shoqet e s'te prine.
Moj ku e ke burrin tine?
E kam nizam ne Janine.
Dergoi karte te vije.
Ne mos arthte ngjer nashtine,
merr uren e digj shtepine;
ne mos arthte gjer ne vjeshte,
merr gersheret e pre leshte;
ne mos arthte vangjelizmua,
le ate e merrme mua.

Erind, Gjirokaster, 1958

[1] Perseritet pas c'do vargu.

[Leila]

O NIZAM I MALLEKUAR

Mbeta nuse e re
e sapo martuar,
ike dhe s'me pe,
nizame te muare;
mbeta kallogre
me foshnje ne duar,
nuk e di ku re
larg ne dhe te huaj.
U vesha si korbi,
gerxh mbi gerxh te qava,
kerkon buke i vogli,
po c'ti jap' e varfra.
Vitet po kalojne
dhe rrudhat m'u shtuan,
flokete si bora,
zemera perveluar.
Po tretem me kembe
si qiri i shuar,
per ty e kam renge,[1]
qe bashk' s'u gezuam.

Memaliaj, Tepelene, 1977.

[1] Brenge.

SEC I RA HANKUA PRAPA

Hankoja koken si molle,
krehur e ujdisure,
lesht e saj si pend' e korbit,
sup mbi sup leshuare.
C'u nis trimi per sefere,
s'u nis i gezuare,
u nis i helmuare.
Sec i ra hankua prapa,
si bushtr' e terbuare!
- Ktheu, hanko, ktheu bije,
te shkoje i gezuare,
dhe i pahelmuare.
- Kur te nkthesh, o trim prape,
do te gjesh porten te mbyllur,
do te gjesh zjarrin te shojtur,
do te gjesh stomnat[1] zbrazur.

Pogradec, 1964.

[1] Shtambat.

DRIDHE E PERDRIDHE

Dridhe e perdridhe
shamine me lule.
S'kam me se ta dredh, moj,
te shkre, moj shkretene.
Me ate fustane
gje o moj gjerene.
Une fustane gjera
jam e nuke jam:
nje burre qe kisha
ma muarr' nizam;
me dergoi leter,
s'me vuri selam,
me marte te keqen,
m'u befte kurban.
Ja moj bij e nenes,
ja moj tek e kam,
ne krye te odes
ja tek pi duhan.

Gjirokaster, 1955.

TE MORA TE VOGEL DYMBEDHJETE VJEC

Te mora te vogel, dymbedhjete vjec,
mos je napolone te te mbaj ne xhep,
ti je lire e verdhe njeqind e dyzet,
kur me del ne porta, sa te ka lezet.
Ky myftar i fshatit m'u befte kurban,
nje burre qe keshe ma dergoi nizam.
Me marte te keqen, m'u befte kurban,
nga inati i tija preva nje fustan.
Me lot sec e preva, me gaz do ta mbaj,
nga inati i tija preva nje qesik,
me lot sec e preva, me gaz do ta gris,
nje burre qe keshe ma dergoi redif.

Leskovik, Kolonje, 1962.