Para disa ditesh u rrah shtazerisht e u vodh doktor Robert Andoni, profesor i njohur i fakultetit mjekesor.
---
reagimi i pedagogėve
intervista
Profesor Betim Byku shpjegoi se pėrse i kanė mbetur 85-sė studentėt e kursit tė tretė tė Mjekėsisė
Unė i pėrjashtoj studentėt nga ngjarja
Shefi i Departamentit tė Mikrobiologjisė: E dėnoj aktin
Laureta Rryēi & Dorina Topollaj
Kėtė veprim nuk mund ta kenė bėrė studentėt thotė me bindje Betim Byku, shef i shėrbimit tė mikrobiologjisė nė Fakultetin e Mjekėsisė.
Ai ka punuar prej 10 vjetėsh me pedagogun Robert Andoni, i cili disa ditė mė parė u sulmua nga tre tė panjohur nė laboratorin e tij. Nė njė intervistė pėr gazetėn Panorama, pedagogu komenton ngjarjen e ndodhur kolegut tė tij. Pėrse mendon se nuk janė studentėt autorėt e krimit, si ėshtė historia e 85-sė tė mbeturve pėr vjeshtė dhe cilat kanė qenė marrėdhėniet e Robert Andonit me studentėt.
Ēfarė pozicioni ka kolegu juaj nė Fakultetin e Mjekėsisė?
Roberti ėshtė anėtar i stafit tė shėrbimit tė mikrobiologjisė. Qė nė vitin 1993, ai ėshtė pedagog i brendshėm i kėtij fakulteti, ndėrkohė qė vitet e mėparshme ka qenė pedagog i jashtėm.
Ēfarė reputacioni ka ai nė Fakultetin e Mjekėsisė si koleg dhe si pedagog?
Ai njihet si njė pedagog korrekt, qė di tė sillet me studentėt. Po ashtu, gėzon respekt edhe si koleg. Ne punojmė nė tė njėjtin staf.
A ėshtė e vėshtirė lėnda juaj?
Realisht ėshtė e vėshtirė si lėndė. Por jo e gjitha, pėr disa pjesė studentėt pėrgjigjen mjaft mirė. Teksti ėshtė i shkėlqyer, por, sigurisht qė do angazhim dhe ndjekje sistematike. Kuptohet, nėse studentėt e lėnė atė pėr dy ditėt e fundit para provimit, nuk mund tė japin rezultate.
Sa studentė ka ngelur profesor Andoni nė kursin e vitit tė tretė nė korrik?
Nga 200 e ca studentė, kanė mbetur nė provim 85.
Si ėshtė kjo shifėr nė krahasim me vitet e tjera?
Mund tė them se sivjet ne pėrdorėm njė metodė tjetėr nė provime. Nėse herėt e tjera provimet ishin vetėm me shkrim, kėsaj rradhe ai ishte me gojė. Unė mendoj se kjo ishte njė mėnyrė mė e mirė e kontrollimit tė njohurive tė studentėve, pasi vetėm studentėt qė fitonin me shkrim kishin tė drejtė tė hynin edhe me gojė. Shumė prej studentėve nuk e dinin kėtė gjė dhe mund tė jenė krijuar pakėnaqėsira.
Njė nga pistat qė kanė ngritur organet hetimore, nė lidhje me ngjarjen qė i ka ndodhur kolegut tuaj, ėshtė hakmarrja e studentėve pėr shkak tė mbetjes nė lėndėn e Mikrobiologjisė. Ēfarė mendoni ju rreth kėsaj piste?
Unė e pėrjashtoj kategorikisht kėtė pistė. Kam bindjen se ngjarja e shėmtuar qė ndodhi nuk ka lidhje me studentėt. Sigurisht, ėshtė policia apo Prokuroria ajo qė do tė zbulojė atė ēfarė ka ndodhur dhe autorėt. Por, sipas mendimit tim, ajo nuk ėshtė bėrė nga studentė.
Ku e bazoni bindjen tuaj?
Bindjen time e bazoj tek marrėdhėniet e mira qė kemi me studentėt. Pastaj, nuk mendoj se mund tė kryhet njė akt aq i shėmtuar pėr njė provim. Nė mė tė shumtėn e rasteve, vetė studentėt kanė qenė tė ndėrgjegjshėm pėr pėrgatitjen e tyre dhe e kanė dorėzuar fletėn e provimit. Nuk mund tė jetė veprim i studentėve.
A keni dijeni nėse kolegu juaj ėshtė kėrcėnuar mė parė?
Jo. Nuk di tė ketė pasur ndonjė incident tė tillė.
Po kohėt e fundit, kur keni biseduar me tė, a ju ka shfaqur ndonjė shqetėsim?
Jo, gjatė bisedave qė kemi bėrė nuk kam mėsuar ndonjė problem, apo shqetėsim tė tijin. Roberti, pėrveē punės nė shkollė, kishte edhe aktivitetin privat dhe mesa di unė, ēdo gjė shkonte mirė.
Po ju si pedagog keni frikė pas kėsaj qė ndodhi?
Do tė ishte joreale qė unė tė ndahesha nga grupi, tė thoja se nuk kam frikė. Ngjarja qė ndodhi ėshtė e tmerrshme dhe pa precedentė. Unė kam frikė nga njerėzit qė nuk kanė logjikė.
Pistat e Hetimit
Fakti qė 85-sė studentė kanė mbetur pėrnjėherėsh nė lėndėn e Mikrobiologjisė nė korrik, nga pedagogu i masakruar, ka bėrė qė pėrfaqėsuesit e akuzės tė ndėrtojnė si njė nga pistat mė tė mundshme tė hetimit, hakmarrjen e studentėve.
Gjatė kryerjes sė verifikimeve, pasi u gjend pedagogu i masakruar, rezultoi qė personat qė e kishin rrahur i kishin marrė edhe disa sende. Njė unazė e ēmuar, aparati telefonik dhe 5 mijė lekė kanė qenė tė mjaftueshme pėr tė ngritur pistėn e grabitjes.
Pedagogu, pėrveē punės nė shtet, kishte prej tre vitesh edhe njė laborator privat, nė tė cilin kryente analiza. Oficerėt gjyqėsorė qė po merren me zbardhjen e ēėshtjes kanė shpjeguar se nuk pėrjashtojnė si pistė hetimi konfliktin personal.
Pedagogu Robert Andoni vazhdon tė jetė nė gjendje tė rėndė
Spitalet e huaja akoma nuk kthejnė pėrgjigje
Ende nuk ka mbėrritur asnjė pėrgjigje nga klinikat e vendit fqinjė pėr dėrgimin e pedagogut tė Mjekėsisė, Robert Andoni, pėr kurim. Burime nga Spitali Ushtarak bėnė tė ditur se mjeku do tė kurohet nė njė klinikė tė specializuar nė Itali ose nė Greqi, por pėr tė shkuar atje duhet tė kryhen njė sėrė procedurash. Spitali duhet tė marrė njė pėrgjigje nga spitalet e vendit fqinjė, se cili do tė marrė pėr mjekim pedagogun e Mjekėsisė. Sipas bluzave tė bardha tė kėtij institucioni, pedagogu ndodhet nė sallėn e reanimacionit dhe gjendja shėndetėsore e tij ėshtė normalizuar dhe po shkon drejt pėrmirėsimit. 62-vjeēari ėshtė nėn vėzhgimin e rreptė tė mjekėve dhe po mjekohet me tė gjitha medikamentet e nevojshme. Ndėrkohė, pritet vetėm largimi i tij pėr nė klinikat mė tė specializura. Por, njė faktor tjetėr qė pengon nisjen e tij pėr nė spitalet e vendeve fqinjė ėshtė edhe moti. Sipas burimeve me pėrmirėsimin e motit dėrgimi i tij mund tė jetė mė i shpejtė, sepse helikopteri qė do tė ēojė nė spitalin e vendit fqinjė mjekun, duhet tė ketė njė kohė tė qėndrueshme.
Reagojnė pedagogėt e Mjekėsisė: Na mbroni
Kolektivi i Departamentit tė Mikrobiologjisė dhe gjithė pedagogėt e Fakultetit tė Mjekėsisė tė Universitetit tė Tiranės, nėpėrmjet njė deklarate pėr shtyp kanė protestuar dje kundėr dhunės masakruese tė ushtruar ndaj kolegut tė tyre prof.dr. Robert Andonit. Kėrkojmė nga ana e shtetit dhe e drejtėsisė shqiptare qė akteve tė tilla makabre tu jepet fund sa mė parė, duke gjetur fajtorėt dhe duke i ndėshkuar rreptė ata. Kėshtu shkruhej nė deklaratėn, e cila ėshtė formuluar pas ngjarjes sė katėr ditėve mė parė nė laboratorin e pedagogut Andoni. Mė tej, ata shpjegojnė se ky akt vandal i detyron ata tė pyesin veten se si mund tė transmetojnė dijenitė e tyre shkencore te brezat e studentėve nė njė pasiguri tė tillė. Nė fund, ata theksojnė se shteti duhet tė gjejė mėnyrėn pėr tė mbrojtur intelektualėt kundėr masakrimit, pasi ata janė truri dhe zemra e kombit.
-------
Njerėz tė errėsirės, larg duart nga bluzat e bardha!
Prof. dr. Isuf Kalo*
I nderuar kolegu im Robert
Nuk duhet tė isha unė ai qė duhet reagoja me kėtė letėr tė hapur. As kolegėt dhe miqtė e tu tė shumtė e tė ngushtė, si studentėt, apo edhe institucionet ku ke punuar...
...me pėrkushtim shembullor. Mund tė ishte Urdhėri i Mjekut, ose shoqata e Mjekėve Shqiptarė, por edhe ato ndofta nuk do tė ishin dot aq sinjifikative nėse do tė keqinterpretoheshin ligėsisht: Mjekėt po mbrojnė mjekun. E drejta ėshtė qė prisja tė ishin qytetarėt tanė tė dashur qė tė reagonin. Madje me njė reagim tė fortė, tė ashpėr dhe tė menjėhershėm, sepse, nė fakt, ajo qė ka ndodhur ėshtė njė thagmė ėshtė sulmim egėrsisht nė mes tė ditės, nė punė e sipėr me dorėshkrimin e njė libri tė ri nė dorė brenda studios sė tij, njė shpėtimtar profesionist i jetės; ose mė e pakta duhet tė kishin klithur tė sėmurėt e panumėrt tė tu anembanė Shqipėrisė qė ju, prof. Robert Andoni, i keni shėrbyer me ndershmėri, me kompetencė tė lartė profesionale dhe sidomos me devocion jo tė zakontė pėr gati 40 vjet rresht. Por mund tė kishin reaguar edhe gazetarėt tanė tė nderuar, njerėzit e mediave dhe tė shoqatave tė shumta nė Shqipėri, siē dinė tė bėjnė ata, aq zellshėm e me talent, pėr subjekte tė tjera pikante. Ata tė gjithė operojnė nė emėr tė demokracisė dhe integrimit evropian pėr mbrojtjen e individit, pėr lirinė dhe sigurinė e veprimtarisė sė ndershme profesionale. Kėta tė fundit u mjaftuan nė kėtė rast vetėm me njė njoftim disi tė thatė, apo me kronikėn e ngjarjes. Ky qėndrim i pėrgjithshėm, pasiv, pėr tė mos thėnė indifferent, pėrbėn thelbin e shqetėsimit tim dhe tė kėsaj letre, sepse besoj ėshtė edhe dhembja mė e madhe sot pėr ty. E them kėtė, sepse jo thjesht ngjarja makabėr, por fenomeni qė ajo mbart meritonin tė bėheshin objekt i njė analize dhe debate publike, urgjente dhe me njė trajtim tė thellė e tė gjerė, prej sė cilės tė katalizohej apo gjenerohej jo vetėm denoncimi, por dhe reagimi i pėrgjithshėm korrektues shoqėror. Fenomenin nuk e shoh tek rrahja, dhuna fizike e njė individi, por e shoh tek suicidi in koshient, qė po i bėjmė si shoqėri vlerave e traditave tona fondamentale etiko-morale. Ai po kryhet me anė tė agresioneve spontane, por tė pėrsėritura fizike, verbale ose mediatike tė pakontrollueshme ndaj individėve, shoqėrisht tė vlefshėm prej personave tė papėrgjegjshėm tė errėsirės, inatēinj, sadist, manjak gjithfarėsh, ish tė pėrmbysur, ose tė rinj mentalisht tė mykur; tė gjithė njėsoj, tė pazot nė procesin e konkurrencės dhe adaptimit me normat dhe rregullat e ambientit tonė tė ri shoqėror. Goditjet zakonisht janė tė verbėra tė paprincip dhe mjerisht ndodhin nėn memecėrinė dhe indiferencėn e akullt sociale. Tė vlefshmėve dhe tė suksesshmėve u goditėn vlerat, produktiviteti, arritjet si nė profesion dhe nė jetė, liria dhe tendencat progresiste tė tyre intelektuale e shoqėrore, kualitetet individuale dhe nė tėrėsi veprimtaria e tyre aq vitale pėr Shqipėrinė e sotme dhe tė nesėrme, madje edhe me gjerė. Rasti tėnd, i nderuar koleg prof. Robert Andoni, ėshtė tipik. Nė kėtė kontekst fenomeni ndofta mund tė quhet edhe bashkėfajėsi e pavullnetshme shoqėrore. Sidoqoftė, pėr shumicėn e njerėzve tė prekur thellė e tė shokuar nga kjo ngjarje, besoj nuk kanė, paskėsaj, rėndėsi detajet se si ndodhi, cilėt qenė agresorėt, apo motivet e rrethanat qė i shtyu nė aktin monstrous, gjithsesi tė papėrligjshėm, krejtėsisht tė pajustifikueshme ndaj njeriut e shqiptarit tė mirė, intelektualit me emėr, mjekut humanist, pedagogut dhe shkencėtarit tė shquar, prof. dr. Robert Andonit. Rėndėsi, peshė mund tė ketė vetėm turpi, nėse atė e ndjemė apo jo, secili prej nesh pėrderi sa lejojmė tė ndodhi ajo qė ndodhi, si edhe ngjarjet e tjera thuajse identike po aq tė shėmtuara pėrpara saj. Rėndėsi edhe me tė madhe ka edhe nėse fal turpit, do tė mundemi apo jo tė gjenerojmė rreze pozitive drite pėr tė na ndihmuar tė dalim prej kėtij tuneli ku agresioni prej lakuriqėve tė natės tė fshehur e shumuar nėpėr skuta, po bėhet jo vetėm mė i shpeshtė, por edhe njė fenomen i ri, sa primitiv aq edhe i rrezikshėm shoqėror.
I dashur Robert, tė pėrshėndes miqėsisht nga larg dhe tė uroj si ēėshtė zakoni tek ne: tė shkuara. Nuk them dot edhe tė harruara sepse, e para, memorja e shėndoshė ėshtė obligim i profesionit tone, e dyta, sepse pas shėrimit tė plagėve tė trupit, ato tė shpirtit me sa di unė mbeten tė gjalla, apo cikatrica tė dhimbshme pėr njė kohė tė gjatė, nė mos pėrgjithnjė. Qė kėtej sė largu, nga qendra e OBSH-sė pėr Evropėn, nė Kopenhagen tė siguroj sesi tė gjithė kolegėt aty, jo vetėm unė, por edhe ata tė huaj kudo nė Evropė dhe nė Botė qė tė kanė njohur dhe ēmuar, janė sot pėrveēse tė tronditur, solidarė dhe vuajnė bashkė me ty.
Njėkohėsisht ndajnė tė njėjtat shpresa dhe aspirata qė shoqėria jonė do ti arrijė me siguri standartet universale etike, humane dhe civile tė botės moderne dhe se pavarėsisht nga rrethanat e pėrkohshme, figura dhe integriteti i mjekėve shqiptarė do tė ridimensionohen nė zemrat e qytetarėve dhe tė pacientėve nė pėrmasat e admirueshme qė pėrherė kanė merituar.
* Dega Rajonale pėr Evropėn e OBSH-sė,
Kopenhagen
gazeta panorama
Krijoni Kontakt