PARAVOLI NGA SHEN KOZMAI
Diamandi i Paēmuar
Nje tregtar i quajtuar Irracional kish qene ne biznes per 40-50 vjet. Nuk pati asnjehere sukses. Nje dite gjeti nje qese. E hapi dhe gjeti ca monedha fallco, ca ruaza fallco, dhe ne mes te qeses gjeti nje diamand puro. E mori qesen me para dhe ia coi leke-shkembyesi qe ti shikonin nese ishin te verteta apo fallco. Duke i vrojtuar me kujdes, leke-shkembyesi i tha qe parate ishin fallco dhe vetem diamandi ishte i vertete. Tregtari nuk e besoi ate dhe ia coi edhe nje leke-shkembyesi tjeter. Edhe ai i tha qe gjithcka ishte fallco pervec diamantit qe ishte puro. Tregtari u merzit dhe mori diamandin ne dore dhe parate fallco i la ne kulete.
Rruges per ne shtepi, ai gjeti nje te verber qe i tha: "Dua te shikoj fuqine qe ka diamandi."
Dhe per cudine e cudirave! Kur diamandi preku syte e te verberit, syte u hapen dhe i verberi shikonte perseri. Tregtari u gezua pa mase.
Duke vazhduar, tregtari takoi nje shurdh-memec dhe sapo e preku me diamantin, ai filloi te flase e te degjoje. Takoi edhe nje njeri me te meta mendore, dhe kur e preku me diamand, ai u sherrua. Preku nje burre te varfer me te, dhe i varferi u be i pasur. Preku nje burre plak dhe plaku u be i ri dhe i forte perseri. Preku nje te vdekur me te, dhe menjehere i vdekuri erdhi ne jete.
Duke pare gjithe keto mbrekulli, zemra e tregtarit u ndez zjarr nga gezimi, dhe mori monedhat dhe parate fallco dhe i hodhi ne det. Mbajti vetem diamandin dhe iku ne shtepi.
I erdhi ora edhe tregtarit qe te vdiste. I therriti te gjithe pjestaret e familjes se tij dhe u tha: "Femijet e mi, jam marre me biznes ne kete bote per 40 a 50 vjet. Asnjehere nuk me eci. Pastaj gjeta kete qese me disa monedha floriri fallco dhe me disa para fallco dhe me kete diamand qe ka aq shume fuqi sa ngriti te vdekurit ne jete, i beri te varferit te pasur, u hapi syte te verberve, beri te degjojne perseri te shurdhet, dhe sherroi semundje te ndryshme. Se shpejti do tu le pasi po me afron ora e vdekjes. Nuk kam asnje pasuri tjeter qe tua le ju, pervec ketij diamandi. Por duhet qe ti beni nje vend qe ta vendosni - sepse nuk qendron dot ku mund.
Erdhi ora dhe tregtari vdqi. Diamandi i ngeli familjes se tij. U munduan qe ti gjenin nje vend qe ta linin sic u kishte mesuar tregtari. Gjeten nje mermer ne forme trekendeshi me kende te barabarta dhe u mundua qe ta vinin ne qender te tij por diamandi nuk qendronte. U merziten se nuk gjenin dot nje vend ku ta vinin. Vendosen nje rrobe te bardhe nen diamand mbi mermer qe te sherbente si mbeshtetese, por diamandi perseri nuk qendronte. Perseri u merziten. Me vone, shtruan nje rrobe tjeter persiper rrobes se pare dhe e provuan. Diamandi qendroi kesaj here. Me ne fund u gezuan dhe lavderuan Perendine.
Tani duhet te shohim se kush ishte tregtari; cfare perfaqeson qesja; parate; monedhat prej floriri; ruazat; diamandi; leke-shkembyesi; kush jane te afermit e tregtarit; cfare perfaqeson mermeri; cfare perfaqeson shtres; dhe se fundmi, cfare perfaqeson shtresa e dyte. Keto jane 11 gjera qe me duhet tu gjejme kuptimin.
Si fillim, une jam tregtari Irracional, pijanec, pertac, dhe i ngathet. Une jam marre me tregti per 40 a 50 vjet, dhe Zoti me gjeti mua si te denje per te dhene nje qese. Cfare eshte qesja? Eshte Ungjilli i Shenjte. Une e hap ate dhe brenda gjej monedha floriri fallco. Cfare jane monedhat e floririt? Jane hebrejtje te cilet thone se besojne, por feja e tyre eshte fallco, eshte e djallit.
Ne qese gjej edhe para fallco. Cfare perfaqesojne parate fallco? Jane besimtaret qe thone se besojne, por besimi i tyre eshte fallco, eshte e djallit. Ne qese gjej edhe ruaza fallco. Cfare perfaqesojne ruazat fallco? Ato perfaqesojne heretiket qe thone se besojne ne Trinine e Shenjte por edhe feja e tyre eshte e gabur, edhe ajo eshte e djallit. Cfare eshte diamandi? Eshte Perendia dhe Zoti yne Jezu Krisht. Kush jane leke-shkembyesit? Ata jane profetet qe kishin folur per Birin dhe Fjalen e Atit te perjetshem dhe te gjithefuqishem. Kush jane te afermit e tregtarit? Ata jane besimtart e Krishtere Orthodhokse, bijte dhe bijat e Krishtit. Cfare eshte trekendeshi barabrinjes? Eshte njeriu qe thote se beson por besimi i tij nuk eshte i mjaftueshem qe ti sjelli shpetim; diamandi nuk qendron pa levizur. Cfare nevojitet tjeter? Rroba e pare si shtrese eshte e nevojshme, por diamandi, qe perfaqeson Krishtin, nuk qendron. Nje person qe thote se beson ne Trinine e Shenjte ka shtresen e pare, dashurine qe ai person ka per Zotin, por kjo nuk eshte e mjaftueshme, sepse shtresa e dyte nevojitet. Vetem ashtu diamandi ze vend. Cfare perfaqeson shtresa e dyte? Eshte personi qe beson ne Trinine e Shenjte dhe do Zotin dhe vellezerit e tij; vellezerit e tij jane shtresa e dyte. Pastaj diamandi, pra Jezu Krishti, qendron.
Personi qe ka Zotin ne zemren e tij ka cdo gje te mire dhe asnjehere nuk mekaton. Dhe kur nuk e ka diamandin ne zemren e tij, dashurine, pra Krishtin, ai ka djallin. Dhe kush ka djallin, ka cdo gje te keqe dhe i ben te gjitha mekatet. Keshtu pra vellezer, une do tu le me shendet, por kur te ndahem nga ju, nuk e di nese Zoti do te me lejoje qe tu takoj perseri apo jo. Nuk kam asgje tjeter qe mund tua le si ngushellim, apo si strehe, apo si mbrojtje, pervec diamantit. Por duhet ti beni nje vend qe ta vendosni. Ky diamand permban te gjitha virtytet e Krishtera, shpirterore dhe fizike, dhe kushdo qe eshte pare si i denje qe ta mbaje ne zemer, do te kete fat te madh, pasi ai eshte nje thesar te pacmueshem.
Mesimi i Asketikut
Nje asketik iu lut Perendise qe ti zbulonte te gjitha misteret. Teksa e la qeline e tij per te shkuar ne nje fshat ngjitur, takoi nje engjell rruges por nuk e dinte qe ishte engjell. Ai kujtonte se engjelli ishte nje njeri. Duke ecur, kaluan prane nje kali te ngordhur. Asketiku mbajti hunden me dore, engjelli nuk e mbajti. Ecen pak me tutje dhe kaluan prane nje lope te ngordhur qe qelbte ere te keqe. Perseri, asketiku mbajti hunden me dore kurse engjelli jo. Ecen ca me tutje dhe hasen ne nje qen te ngordhur; asketiku mbajti hunden me dore, engjelli jo.
Kur sapo arriten ne fshat, takuan nje vajze te bukur te veshur me nje fustan te bukur dhe zbukuruar me argjend. Ne ate moment engjelli mbajti hunden me dore. Duke pare nje gje te tille, asketiku iu pergjigj: "Cfare je ti - engjell, njeri, apo djall? Kaluam prane nje kali te ngordhur dhe ti nuk e mbajte hunden me dore. Te njejten gje bere edhe me lopen dhe qenin e ngordhur. Nuk te pashe te zije hunden me dore. Tani qe takuam nje vajze kaq te bukur ze hunden me dore?"
Engjelli pastaj e shfaqi veten dhe i tha: "Asgje tjeter nuk i mban Zotit me shume ere te keqe se sa krenaria." Dhe pasi ia tha kete, engjelli u zhduk.
Asketiku menjehere u kthye ne qeline e tij dhe po qante per mekatet e tij, duke iu lutur Zotit qe ta mbronte nga tundimet e djallit dhe te mos binte viktime e krenarise qe do ti sillte humbjen e shpetimit.
Prifti i Zgjuar
Ishte nje njeri qe shkonte tek i njejti prift per rrefim per shume vite. Kur po shkonte per rrefim nje dite, e kapi priftin duke bere dashuri me nje grua. Tha me vete: "Oh i mjeri une. I jam rrefyer atij per kaq vite dhe do jem i mallkuar. Pavaresisht se sa mekate ai me ka falur mua, ato nuk do me jene falur me te vertete."
Me te thene kete, u largua. Gjate rruges, e mori etja. Duke ecur me tej, pa uje te rrjedhshem dhe tha: "Nese uji ketu eshte kaq i pastert, kushedi sa i pastert duhet te jete atje ku buron?"
U perkul dhe piu uje. Duke vazhduar rrugen, arriti tek burimi nga buronte uji dhe c'te shikonte, uji buronte nga goja e nje qeni. Psheretiti duke thene: "Ah i mjeri une! Ndota veten!"
Nje engjell i Zotit i tha: "Perse nuk ishte i ndotur kur pive uje, dhe vetem tani qe e shikon te dali nga goja e nje qeni, te vjen krupe? Po pyes veten, a nuk e krijoi Zoti qenin, ai Zot qe krijoi edhe qiellin, edhe token, dhe gjithcka? Nese qeni nuk eshte i pastert, mos u merzit; uji nuk eshte i tij. Eshte e njejta gje edhe me priftin qe degjoi rrefimet e tua. A mos valle falja e mekateve ishte e tij? . Duke qene se ai eshte prift, qendron me lart se mbreterit dhe se engjejt. Cfare te duhet ty nese ai beri mekat me ate gruan? Ai eshte goja e qenit, keshtu qe mos u merzit. Cfaredo mekat qe ai te fali, te eshte falur. Shko tani dhe rrefeja keto qe te thashe priftit dhe kerkoi te falur. Ai do te gjykohet nga Zoti."
Pastaj engjelli u zhduk. Njeriu shkoi me vrap tek prifti dhe i rrefeu gjithcka qe i kishte ndodhur. Pasi degjoi te gjithe historine, prifti qau, u pendua dhe shpetoi.
Duhet te bejme me faj gjithmone veten jo te tjeret, dhe vetem keshtu mund te shpetojme.
Doktori Shpirteror
Nje sundimtar i pasur mblodhi shume pasuri. Asnjehere nuk donte qe te shkonte te rrefehej, dhe as nuk ndihmonte te vobektet. Kishte nje djale rreth 10 vjec. Erdhi nje dite ku sundimtari u semur. Familja i tha qe te rrefente mekatet e tij, qe te bente dicka per shpirtin e tij. Ai iu pergjigj atyre: "Per aq kohe sa im bir eshte mire, ai do beje dicka per shpirtin tim." Ai ishte komplet ne anen e djallit dhe nuk e ndryshonte mendjen.
Ne te njejtin vend ku jetonte sundimtar, jetonte edhe nje prift shume virtuoz, i cili e ruajti mjekren, veshi rroba laike dhe shkoi tek shtepia e sundimtarit. Trokiti ne dere. Dikush i erdhi tek dera dhe i tha se cfare kerkonte. Ai iu pergjigj: "Jam nje kalimtar qe rastisi te kaloje nga keto ane. Mesova qe sundimtari eshte semure dhe erdha qe ta shoh se une jam doktor."
Ata e lane menjehere brenda. Te gjithe te afermit i ishin mbledhur tek koka sundimtarit dhe po i benin ysmet. Doktori i tha: "Si eshte pacienti?"
Pacienti iu pergjigj: "Jam shume keq, zoteri."
Doktori e pyeti: "Cfare te kane thene doktoret e fshatit tend?"
Pacienti iu pergjigj: "Me thone se jam shume keq dhe ne prag te vdekjes."
Doktori shpirteror i mori doren dhe i tha: "Dhe une te them se je duke vdekur. Por nese bejme nje ilac qe di une, nuk ke per te vdekur."
Ai kerkoi per nje tas me uje dhe pak miell. I perzieu mire e mire dhe pretendoi sikur gjoja shtoi dicka tjeter duke thene: "Ilaci eshte gati; ajo qe na ka mbetur vetem eshte qe djali yt te vije ketu dhe une i cpoj pak gishtin me gjilpere ne menyre qe ti hedhim ilacit tre pika gjak nga gjaku i tij. Pastaj do te ta jap ta pish dhe do behesh mire."
Djali po luante me ca femije te tjere. Derguan dike qe ta merrte dhe ta sillte atje: "Hajde bir se ka ardhur nje doktor qe do te sherroje babane tend." Djali donte qe te vazhdonte lojen, por ata e moren me force. Kur e pa doktori i tha: "Hajde bir se me duhet qe te te cpoj gishtin me nje gjilpere dhe te te marr vetem 3 pika gjak qe ti hedh ketij ilaci, te cilin do ta pije babai tend qe te sherrohet menjehere."
Djali i tha: "Pse budalla jam une qe te cpoj gishtin?"
Doktori iu pergjigj: "Eshte ne doren tende bir, nese babai yt jeton apo vdes. Nuk te vjen keq se sa eshte munduar babai tend per te mbledhur kete pasuri qe do ta lere ty?"
Djali iu pergjigj: "Une nuk e cpoj gishtin tim, dhe nuk dua tia di nese im ate rron apo vdes." Pastaj iku.
Prifti i tha pacientit: "Jam prifti i zones dhe e bera kete gje qe te tregoj ty se nuk duhet te presesh nga djali yt qe te te shpetoje shpirtin."
Pacienti pastaj u ngrit. "Une," tha ai, "e kam mallkuar shpirtin tim per ti lene tim biri gjithe kete pasuri. Dhe ai nuk denjoi qe te me jepte 3 pika gjaku qe te me mbante ne jete? Ke te drejte o prift."
Menjehere sundimtari kerkoi librat e llogarise se tij, testamentin, dhe i grisi te gjitha. I ndau te gjitha pronat dhe pasurite e tij e nuk la asgje. Keshtu e la te birin e vete varfanjak, por vete fitoi parajsen dhe gezoi ne perjetesi.
Tani, te gjithe ju qe keni djem, mos shpresoni duke thene: "Djali im eshte i mire dhe do mendoje edhe epr shpirtin tim." pasi jane veprat qe gjithesecili nga ju beni ne kete jete, qe do tu shperblehen ne jeten qe po vjen.
Zgjedhja
Ishte njehere nje grek qe tha: "Dua te behem hebre." Jeta ka 3 ligje: ligji i natyres se Hebrejve, ligji i mishit i Turqve, dhe ligji shpirteror i te Krishtereve.
Greku tha: "Dale te shikoj ligjin e natyres."
Ai e lexoi: "Ai qe ta merre gunen, merrja edhe ti atij. Ai qe te mashtron duke te marre 10 leke, mashtroje edhe ti ate e merri 20. Ai qe te vret vellane, vrije edhe ti ate."
Greku tha: "Mora nje rruge te gjate. Dikush mu afrua qe te me merrte gunen. Une, duke u bazuar ne ligjin e natyres, desha ti merrja gunen e tij. Ai nuk me lejonte, keshtu ose une do te vrisja ate, ose ai do te me vriste mua."
Greku tha: "Ligji i Hebrejve nuk eshte gje. Tani dua te behem Turk (musliman)." Mori ligjin e materies te Turqve, e lexoi, dhe mesoi se lejon joshjen e femrave dhe gjera te tjera te tilla te pahijshme.
Greku e lexoi dhe tha: "As ky ligj nuk me pelqen; eshte per derra.'
Perseri ndryshoi mendjen: "Nga turk, do behem i Krishtere." Mori ligjin shpirteror, e lexoi, dhe mesoi se ligji na meson se: "Qe kushdo qe te merr gunen, jepi edhe gunen tjeter qe ke, dhe kushdo qe te vjedh 10 leke, jepi edhe 10 te tjera, dhe kushdo qe te bie me shpulle ne faqen e djathte, ktheji edhe faqen e majte qe te godase edhe ate."
Greku pastaj tha: "Po e provoj. Do eci rruges, dhe nese dikush vjen qe te me rrembeje gunen, une sipas ligjit, do ti them, dale vella, merr edhe kete gunen tjeter.'
"Dikush vjen qe te me vjedhi 10 leke, dhe une do ti them: 'Prit vella, do te te jap edhe 10 leke te tjera.' Dikush vjen qe te me godasi; do ti kthej edhe krahun tjeter qe te me godasi edhe ate krah.
"Me duket se sado i djallezuar apo i eger qe te jete njeriu, nese i flas ne menyre paqesore dhe perdor fjale te embla dhe te perulta, ai do preket dhe ose do ma ktheje gunen, ose te pakten nuk do te me vrasi. Por nese i bej rezistence, ai ose do te me vrasi, ose une do te vras ate. Pra ky ligj, ligji shpirteror, eshte i mire, dhe une do behem i Krishtere."
Trinia e Shenjte dhe Rimisherimi
Pa nje gur, pa nje eshke, dhe pa dru te thata, nuk mund te ndezesh zjarr. Ashtu si nevojiten keto te treja per zjarrin, e njejta gje eshte edhe me Trinine e Shenjte; eshte tre me nje. Ashtu si shiu eshte uje, bresher, dhe debore, ama qe te treja jane te nje natyre. Shpirti eshte nje; nje person i jep jete Fjales. Pastaj vjen fryma; i perket shpirtit dhe jo trupit. Shpirti eshte i njejte me te Atit, fjala eshte e nje lloji me Birin dhe Fjalen e Zotit, ndersa fryma e shpirtit eshte e njejte me Shpirtin e Shenjte.
Shpirti i jep jete fjales me anen e mendjes, se dyti, i jepet jete me ane te buzeve. Ashtu si Fjala eshte krijuar nga shpirti ne fillim dhe nuk e shfaq veten, dhe pastaj shfaqet me buze, ashtu kish lindur edhe Fjala dhe Biri i Perendise nepermjet Atit perpara gjithe koherave. Por nuk ia shfaqte veten njerezve, por qendronte ne gjirin e Atit.
Ne te njejten menyre, Ai lindi perseri nga buzet e Profeteve dhe nga Virgjeresha e Perjetshme e Tereshenjte Mari, dhe u be nje manifest per gjithe boten. Lindja nga mishi, kur Ai e shfaqi veten dhe kur natyra e tij njerezore vuajti ne kryq - materia e trupit te tij - natyra e tij hyjnore ngeli e pandryshuar dhe kjo u quajt rilindja e dyte. Dhe ashtu si dielli ndricon nje peme teksa luleshtari eshte duke i prere deget e saj me sepate, pema vuan teksa i priten deget, por rrezet e diellit ngelen te paprera dhe te palenduara, e tille shte natyra hyjnore e Krishtit tone. Edhe pse ne kohen e pasionit te tij hyjnia e tij u bashkua me turpin dhe nuk u nda prej tij, ashtu si dielli nuk u nda nga pema dhe nuk vuajti, ashtu edhe natyra e tij njerezore vuajti sic vuajti edhe pema, teksa natyra e tij hyjnore ngeli e paprekur si dielli.
Pėrgjigju Duke Cituar
Krijoni Kontakt