Shën Kozma Etoliani i Barabarte me Apostujt - 24 gusht

[Matrix]

Ketu ti ben nje gabim kur thua se Shen Kozmai si mik i Ali Pashes nuk mund te behej faktor zvogelimi taksash.

Ali Pasha filloi sundimin pas largimit te shenjtorit nga kjo jete. Ndaj miqesia me Ali Pashen eshte faktor neutral ne kete rast.

Nga ana tjeter Shen Kozmai predikoi pro taksave te te krishtereve, pra mesimi i tij nuk binte ndesh me politikat otomane. Por ishin pikerisht keto politika qe e cuan perandorine otomane drejt shkaterrimit.E permenda me siper parimin: "Jepi Cezarit cka i takon Cezarit".

Ndersa per ndryshimin e perqindjeve ne shek 16, kjo erdhi si rezultat i mungeses se Shen Kozmajve ne ate shekull. Shen Kozmai punoi me ata qe ngelen besnike, per t'i ruajtur ata nga konvertimi. Pa Shen Kozmane sot do kishim nje popullsi Shqiptare me rreth 90-100 % muslimane!

Nuk mund te mohohet ne asnje menyre roli i Kishes Greke ne fitoren e pavaresise se Greqise. Ishte pikerisht Kisha Greke qe me shkollat e fshehta rizgjoi ndjenjat e vjetra per pavaresi. Shen Kozmai ishte pjese e kesaj Kishe dhe roli i tij ishte pjese e rolit te saj.

[Matrix]

Pastaj dhe ti vete je shprehur se Shen Kozmait i dedikohet moskthimi i besimtareve orthodhokse ne fe tjeter tek kjo teme:

http://forumishqiptar.com/showthread.php?t=4405

[Seminarist]

Po, kam shkruajtur se atij i dedikohet moskthimi. Pra, une nuk e mohoj dot faktin se ne ambientet ortodokse ka mbisunduar ne nje menyre ose tjeter ky lloj opinioni, sic eshte ngulitur thelle po ashtu opinioni se vetem nje pjese e popullsise i mbijetoi terrorit turk, kurse pjesa tjeter iu dorezua per shkaqe taksash etj.
Si njeri opinion edhe tjetri, meqenese besohen ne terren, nuk dmth automatikisht se jane te verteta.
Te dyja opinionet kane absurditetet e veta.

Sa per taksat, nga njera ane thua se populli po i dorezohej presionit per nderrim te fese per shkak te taksave, nga ana tjeter thua se Kozmai nuk binte ndesh politikes se pagimit te taksave dhe e pranons e kishte miqesi me pinjolle te politikes turke ne rajon si Ali Pasha.
Pra, i bie qe tematika e tij nuk ka qene aspak mos-dorezimi per shkak taksash, por me teper rindergjegjesimi tek ata qe kishin mbetur ortodoks i identitetit ortodoks-bizantin, duke rrenjosur nga njera ane fene e nga ana tjeter kulturen helene. Kozmai veproi brenda kufijve gjeografike dhe kulturore-fetare te Bizantit dhe iu drejtua qytetareve kristiane bizantine te cilet, vlleh, grek apo allvanoi i bashkonte feja greke-ortodokse edhe gjuha greke. Pikerisht ajo cfare Greqia eshte sot.
Pra, kemi te bejme me nje mentalitet krejtesisht tjeter politik-kulturor nga ai prej te cilit u formua Shqiperia moderne.

Sa per pavaresine, rolin kryesor e ka luajtur krahu laik iluminist nder greke, te mbeshtetur fuqimisht nga perendimi.

[Matrix]

Ajo qe une kam thene se Shen Kozmai predikonte qe me mire te paguani taksat se sa te ktheheni ne fene islame. Sepse, sic shprehet ai vete ne ligjeratat e tij, "Asgje ne kete bote nuk eshte juaja, ndaj nqs ja u marrin mos u brengosni. Ruani vetem Krishtin dhe shpirtin"

Po ashtu ai predikonte qe "Falenderoni Zotin qe solli turqit dhe jo ndonje perandori tjeter. Sepse turqve nqs u jep para nuk ta prekin fene, por po te ishte dikush tjeter mund t'ju detyronte t'ju kthente ne fe tjeter me force"

Keto predikime u shkonin per shtat turqve, sepse atyre u interesonte qe te vilnin sa me shume taksa, nga ana tjeter ata harruan se duke ndjekur kete politike ata nuk arriten dot te prekin shpirtin e kombeve orthodhokse, sepse u morren pasurite por nuk ua demtuan identitetin. Ndaj dhe shume shpejt erdhen revolucionet dhe shkaterrimi i perandorise otomane.

[Albo]

Shen Kozmai eshte nje murg tipik agjiorit, me nje parafytyrim te caktuar gjeopolitik, ku identiteti bazohej me se shumti ne tipin e te qenit roman (romei) i krishtere me baze edukimin helen, pra ishte bizantinas i kulluar.
Si rrjedhim, shenjteria e tij dhe mesazhi i tij moral, ne nje kohe qe i pershtatet shtetit modern grek, qe u krijua mbi baza te forta te mentalitetit bizantin, ndersa bie ndesh me mentalitetin qe sherbeu per krijimin e komb-shtetit modern shqiptar, duhet pare ne kontekst.

Seminarist, ke filluar te merresh me "gjykimin" e Shenjtoreve qe Kisha i nderon si "te Barabarte me Apostujt" dhe qe derdhen gjakun e tyre per Krishtin? Me duket duhet ta ndryshosh emrin ne forum nga "Seminarist" ne "Shekullarist" pasi gjykime te tilla per shenjtorin mbajne vetem pinjollet e turqve te mbetur ne Shqiperi si Sherif Delvina dhe propagandiste te paguar nga matane Adriatikut si Pellumb Xhufi. Qe nga momenti qe nje besimtar zgjedh te dali me "gjykimet e veta" qe bien ndesh me mesimet e Kishes dhe te tradites se komunitetit ku je lindur e rritur, je komplet ne rrugen e gabuar.

Nuk mund te mohohet ne asnje menyre roli i Kishes Greke ne fitoren e pavaresise se Greqise. Ishte pikerisht Kisha Greke qe me shkollat e fshehta rizgjoi ndjenjat e vjetra per pavaresi. Shen Kozmai ishte pjese e kesaj Kishe dhe roli i tij ishte pjese e rolit te saj.

Gabimi qe Seminaristi e shume si ai bejne, eshte se mundohen te "reziviziojne historine" duke e "gjykuar" shenjtorin ne "kontekstin" e historise qe rrodhi me vone pas martirizimit te shenjtorit. Eshte njesoj si nje njeri qe e gjykon historine e shekullit te XVIII me syzet e vitit 2010, e jo me syzet e kohes ne te cilen shenjtori jetoi. Historianet profesioniste dhe tradita e Kishes nuk na e "zbukurojne" jeten e Shenjtorit, as nuk mundohen ta gjykojne jeten e predikimet e tij, ato thjeshte na e sjellin kujtimin e jetes se tij ne kontekstin e vetem: kontekstin e kohes ne te cilen ai jetoi dhe u martirizua. Prandaj ne predikimet me lart lexon vetem citate e predikime te Shenjtorit, jo "interpretime" dhe "gjykime".

Nese Seminaristi ben gabimin e "revizionimit" te historise, ti ben gabimin e "ekzagjerimit" apo "zbukurimit" te jetes se shenjtorit. Shenjtori nuk i solli Greqise pavaresine. Shenjtori as nuk perfaqesonte Kishen greke, pasi ai ishte murg ne Malin e Shenjte, me pasuri te vetme roben e trupit, nje pale sandale prej sholli, nje ungjill, nje stol druri dhe ripin e lutjes qe mbajne murgjit.

Nese ka nje merite te shenjtorit, merita e vetme e tij eshte MBUSHJA ME SHPRESE PERENDIE E SHPIRTIT TE BESIMTAREVE ORTHODHOKSE NE BALLKAN, kudo qe ai predikoi. Shpresa e Perendise po venitej ne shpirtin e orthodhokseve pas 4 shekujve pushtimi otoman. Dhe shenjtori e mbajti gjalle kete shprese e kete besim me predikimet e profecite e veta, e mbi te gjitha, me shembullin e jetes se tij. Besimtaret e thjeshte orthodhokse ne mbare ballkanin ne ate kohe vuanin nga venitja e shpreses tek Perendia, besonin se Perendia i kish braktisur e nuk i degjonte me lutjet e tyre, duke i lene ne meshiren e osmanllinjve. Shen Kozmai e ndryshoi kete gje, me predikimet e profecite e tija, profeci te dhuruara nga Hiri i Perendise, qe u bene realitet ne kohen qe ai jetoi, u bene realitet pas vdekjess e tij, po behen realitet edhe sot e kesaj dite.

Ali Pashe Tepelena e nderoi jeten e shenjtorit, duke ngritur edhe kishen e pare ne vendin ku ai u martirizua, pikerisht pasi edhe ai pa ate qe pane shume besimtare te krishtere orthodhokse e myslimane bektashij ne jug te vendit: qe ky ishte nje njeri i shenjte i Perendise, qe Perendia i kish dhene dhuraten e profecise, te shikonte te ardhmen e historise se atyre trevave. Profeci qe kishin te benin edhe me vete jeten e Pashait.

Shqiptaret ne traditen e tyre e nderojne shenjtorin e tyre me nderim te jashtezakonshem pasi u fali drite e shprese Perendie ne oret me te erreta te historise se tyre. Mesazhi konstant ne gjithe predikimet e Shen Kozmait eshte: Perendia nuk ju ka braktisur, as ju mos e braktisni Ate! Dhe ky mesazh ishte aktual atehere, eshte aktual edhe sot.

Albo

[Seminarist]

Jo, nuk gjykoj askund shenjtorin. Une jam mare me bindjet fikse e te pabaza te Matrix, por edhe te kujtdo tjeter, bindje te cilat ai si ndan vetem ne kete teme.

Nqs ka pas nje kohe, kur ka pas nevoje per Shen Kozma (qe mban gjalle besen dhe ndalon bjerrjen ne besim), kjo ka qene periudha e Dulles 45-90. Por Shen Kozma te tille nuk pati!!!!!

Ne kohe te Shen Kozmait te vertete, ortodoksia si ka pas punet aq keq, sa ti varte shpresat tek mberritja e ndonje Shen Kozmai. Te mos i ekzagjerojme gjerat.
Sic e pranon edhe vete ti, ishte pikerisht Ali Pasha, nje turk per Kozmain, qe ia ngrejti manastirin.

Shenjtori as nuk perfaqesonte Kishen greke, pasi ai ishte murg ne Malin e Shenjte,

Kjo shprehje eshte gabim. Kisha greke eshte pikerisht kisha e stambollit. Ndersa kisha e Greqise eshte nje pjelle moderne dhe eshte greke per aq sa i takon shtetit grek, por jo ne kuptimin klasik te fjales. Aq me teper qe ne kohe te Kozmait ska pasur shtet grek dhe kisha e grekeve ishte kisha e udhehequr nga stambolli.

Nese ka nje merite te shenjtorit, merita e vetme e tij eshte MBUSHJA ME SHPRESE PERENDIE E SHPIRTIT TE BESIMTAREVE ORTHODHOKSE NE BALLKAN, kudo qe ai predikoi. Shpresa e Perendise po venitej ne shpirtin e orthodhokseve pas 4 shekujve pushtimi otoman. Dhe shenjtori e mbajti gjalle kete shprese e kete besim me predikimet e profecite e veta, e mbi te gjitha, me shembullin e jetes se tij. Besimtaret e thjeshte orthodhokse ne mbare ballkanin ne ate kohe vuanin nga venitja e shpreses tek Perendia, besonin se Perendia i kish braktisur e nuk i degjonte me lutjet e tyre, duke i lene ne meshiren e osmanllinjve. Shen Kozmai e ndryshoi kete gje, me predikimet e profecite e tija, profeci te dhuruara nga Hiri i Perendise, qe u bene realitet ne kohen qe ai jetoi, u bene realitet pas vdekjess e tij, po behen realitet edhe sot e kesaj dite.

Pikerisht ketu ti ke bindje fikse si te Matrix:
- Nuk mbushi me shprese shpirtet e besimtareve ortodokse te Ballkanit, por me teper te trojeve klasike te bizantit te vone - epiri i veriut, jugut dhe greqia e sotme. Nuk u perzie aspak me sllavet.
- nuk ma ha mendja se nder ortodokse ekzistonte shqetesimi se Perendia i kishte braktisur per shkak se ishin ne otomanizem. Ne rang popullor, besimi ishte nje menyre jetese qe rridhte per inerci te mentalitetit social te formuar prej shekujsh. Populli i thjeshte ndiqte verberisht ritualet kishtare pa e vrare mendjen shume. Shumica e popullit ne terren ishte mesuar me kete menyre jetese, ku qeveria qendrore ishte ne dore te turqve ndersa ortodokset qeveriseshin nga kisha.
Ata qe e vuanin menderisht te qenit nen turkun ishin kokra dhe ishin shoke te Kozmait murgj neper manastire e jo populli i thjeshte neper fshatra. Po ashtu ishin greket e rinj te diaspores, te cilet nuk kishin nevoje per predikimet e Shen Kozmait.

[Albo]

Jo, nuk gjykoj askund shenjtorin. Une jam mare me bindjet fikse e te pabaza te Matrix, por edhe te kujtdo tjeter, bindje te cilat ai si ndan vetem ne kete teme.

Tema nuk eshte per bindjet e pabaza te Matrix, tema eshte per jeten e shenjtorit. Po nuk ke gje per te shtuar e per te na mesuar me shume se ato qe jane shkruajtur me lart mbi jeten e shenjtorit, heshtja eshte flori. Njerezit nuk mesojne vetem duke i korrigjuar, por duke ua zgjeruar edhe oreksin e dijes, duke u servirur me shume informacion mbi jeten e shenjtorit. Ashtu mesojne ne menyre te pavetedijshme.

Nqs ka pas nje kohe, kur ka pas nevoje per Shen Kozma (qe mban gjalle besen dhe ndalon bjerrjen ne besim), kjo ka qene periudha e Dulles 45-90. Por Shen Kozma te tille nuk pati!!!!!

Eshte njesoj si te thuash "Pse na braktise o Zot?!" ne ato vitet e komunizmit. Je duke bere me faj Perendine apo je duke na thene se besimi i krishtere orthodhoks mori fund me vitet e komunizmit? Njerezit me besim te tronditur nga themelet mendojne ne kete menyre, jo njerezit me besim. Njerezit me besim asnjehere nuk e vene ne medyshje Vullnetin e Perendise, edhe kur jane ne doren e xhelatit.

Ne vitet e komunizmit Shqiperia ka qene e mbushur me Shen Kozma, martire te besimit. Plot sa te duash. Njerez te drejte e te pafajshem qe nuk ia shiten shpirtin se keqes qe pushtoi vendin, nuk u vune ne sherbim te se keqe, por u qendruan besnike moralit te drejte orthodhoks. Kjo u kushtoi edhe jeten, u kushtoi edhe lirine, u kushtoi edhe internimin. Arsyeja perse nuk i njohim jeten e ketyre martireve eshte sepse nuk u dime as varret dhe jeta e tyre nuk eshte e dokumentuar ne libra, eshte e dokumentuar ne procesverbalet e arkivave te Sigurimit te Shtetit.

Djalli godet me fort atje ku ka shpresetari Perendie, dhe Perendia asnjehere nuk e braktis popullin e vete, as nje besimtar te vetem. I madh ka qene edhe Hiri i derdhur i Perendise si gjate viteve te komunizmit, edhe ne vitet me pas. Nese historia e komunizmit na meson ndonje gje, mesimi me i madh eshte pikerisht, njeriut po i mohove besimin ne Perendi, kthehet ne kafshe me fytyre njeriu. Kurse mesimi me i madh i post-komunizmit shqiptar, te pakten per mua: besimi ishte kalaja e vetme qe komunizmi dhe diktatura komuniste shqiptare nuk arriten ta mposhtin dot. Fryti i pare i lirise e demokracise ishte rizbulimi i besimit e adhurimit ne Zot.

Kjo shprehje eshte gabim. Kisha greke eshte pikerisht kisha e stambollit. Ndersa kisha e Greqise eshte nje pjelle moderne dhe eshte greke per aq sa i takon shtetit grek, por jo ne kuptimin klasik te fjales. Aq me teper qe ne kohe te Kozmait ska pasur shtet grek dhe kisha e grekeve ishte kisha e udhehequr nga stambolli.

Nga Stambolli nuk eshte udhehequr vetem kisha e grekerve, por edhe e shqiptareve, edhe e bullgareve, edhe e serbeve, edhe e gjithe popujve orthodhokse te Ballkanit pasi ne ate kohe asnje prej popujve ballkanik nuk kish marre tomusin e autoqefalise nga Patriarkana e Stambollit. Ti dhe shume si puna tende, e anashkaloni kete fakt, pasi ju leverdis qe te perligjni bindjet nacionalisto-anadollake tuajat: ne-dhe-ata, greket-dhe-shqiptaret.

Kur Shen Kozmai shkoi ne Stamboll per te kerkuaj lejen e Patrikut per te predikuar mes popujve orthodhokse, e beri kete gje per shume arsye Arsyeja e pare, per ti kerkuar lejen hierarkut per te predikuar ne dioqezat qe vareshin prej tij. Arsyeja e dyte, per te siguruar lejen e Portes se Larte me anen e Patriarkanes, pasi Rumelia ishte nen kontrollin administrativ te osmanllinjve. Dhe arsyeja e trete, dhe arsyeja me kryesore, Shen Kozmai shkoi tek Patriku per tu rrefyer dhe per te marre bekimin e tij ne misionin e tij te martirizimit per hir te Krishtit. Murgjit e Malit te Shenjte nuk lene Malin e Shenjte e qeline e tyre ne manastir per pune kapricoje, e lene vetem atehere kur ati i tyre shpirteror i urdheron qe te shkojne diku, ose kur Perendia u shfaq planin e Tij per jeten e tyre. Dhe nje shenjtor si Shen Kozmai te cilit Perendia i kish dhene dhuraten e profecise, i cili profetizoi kudo ku i shkeli kemba, kujton se nuk e kish pare fundin e jetes se tij? Apo kujton se ata kadinjte e njerezit e administrates osmane e shihnin me syrin e mire kete murg qe predikonte per fene orthodhokse mes popullsise se perzier te atyre trevave?!

Shen Kozmai i lutej Perendise qe ta bente te denje qe ta mbyllte jeten e tij si martir te besimit! Perendia e pa te denje dhe jo vetem i fali nje fund prej martiri, por e ka lumeruar kujtimin e tij ne perjetesi.

- Nuk mbushi me shprese shpirtet e besimtareve ortodokse te Ballkanit, por me teper te trojeve klasike te bizantit te vone - epiri i veriut, jugut dhe greqia e sotme. Nuk u perzie aspak me sllavet.

Shen Kozmai ka predikuar edhe mes sllaveve te jugut. Te pakten une keshtu kam lexuar e mesuar ne ato libra qe me kane rene ne dore mbi jeten e shenjtorit. Mbase jo per nje kohe aq te gjate sa ne trojet qe me pas u bene pjese e Greqise e Shqiperise, por ka predikuar edhe mes tyre. Shen Kozmai ishte gati ti predikonte jo vetem te krishtereve orthodhokse, qofshin keta shqiptare apo greke, por kujtdo qe kish deshire te degjonte. Fronin e mbante me vete se ishte i shkurter e ulej mbi te e predikonte me ze te larte ne mes te fshatit, qytetit, e kudo qe e zinte dita apo nata. Shen Kozmai i predikoi edhe Ali Pashe Tepelenes, te cilit i profetizoi ngritjen ne pushtet e fundin e tij.

Prandaj mos u perpiq ti veshesh paragjykimet e tua shenjtorit.

- nuk ma ha mendja se nder ortodokse ekzistonte shqetesimi se Perendia i kishte braktisur per shkak se ishin ne otomanizem. Ne rang popullor, besimi ishte nje menyre jetese qe rridhte per inerci te mentalitetit social te formuar prej shekujsh. Populli i thjeshte ndiqte verberisht ritualet kishtare pa e vrare mendjen shume.

Ashtu do te jete! Populli nuk e vriste mendjen shume. Perse ta vriste? Me mire i krishtere orthodhoks e qytetar i dores se dyte e pa te drejta se sa mysliman e me te gjitha te drejtat. Me mire te paguaje takse dyfish se ai myslimani shtetit osman; me mire te paguash per te ngritur kishat qe i digjnin e vidhnin myslimanet; me mire i krishtere qe te na i marrin femijet ne lufte Sulltanet sa here qe tu doje qejfi me nje te rene te penes ne ferman. Populli orthodhoks shqiptar do te kete qene pikerisht, ashtu sic thua ti: shume budalla. Po te ishin te zgjuar, do benin sic bene te gjithe shqiptaret e tjere qe u bene myslimane e perfituan prona e ofiqe plot, packa se hoqen doren nga ai besimi i te pareve. Pune e madhe apo ajo?

Ama te te pyes, se une nje gje nuk kuptoj. Po mire nen turqi qe ketyre te krishtereve orthodhokse u hante kurrizi, por kur iken nga Turqia drejt Italise e Amerikes, perse e moren me vete ate fene e krishtere, nuk merrnin dot fene e italianeve romano-katolike apo protestanteve amerikane?! Cudi!

Dallimi midis teje dhe Matrix eshte se Matrix e vlereson besimin orthodhoks dhe traditen orthodhokse te popullit shqiptar, packa se mund te mos ta njohi ate te plote. Askush nuk e njeh te plote, as une. Por ti nga ana tjeter, per cudine tende dhe te gjithe atyre qe te lexojne, sa me shume lexon e meson per fene orthodhokse, aq me te huaj e gjen veten ne te, prandaj edhe leshon brockulla si keto me lart.

Albo

[Seminarist]

Tema nuk eshte per bindjet e pabaza te Matrix, tema eshte per jeten e shenjtorit. Po nuk ke gje per te shtuar e per te na mesuar me shume se ato qe jane shkruajtur me lart mbi jeten e shenjtorit, heshtja eshte flori. Njerezit nuk mesojne vetem duke i korrigjuar, por duke ua zgjeruar edhe oreksin e dijes, duke u servirur me shume informacion mbi jeten e shenjtorit. Ashtu mesojne ne menyre te pavetedijshme

Patjeter qe tema eshte ne lidhje me ate se cfare ne themi per shenjtorin, ndryshe do ishte gomarrllek te krijoje komanden "pergjigju" ne forumin qe eke krijuar me duart e tua. Keshtu qe, i bie qe heshtjen flori tua tregosh te tjereve qe jane kolopuce karshi teje, e jo mua, pasi je kolopuci im.

Eshte njesoj si te thuash "Pse na braktise o Zot?!" ne ato vitet e komunizmit. Je duke bere me faj Perendine apo je duke na thene se besimi i krishtere orthodhoks mori fund me vitet e komunizmit? Njerezit me besim te tronditur nga themelet mendojne ne kete menyre, jo njerezit me besim. Njerezit me besim asnjehere nuk e vene ne medyshje Vullnetin e Perendise, edhe kur jane ne doren e xhelatit.

Me faj Perendine e ben ti qe kerkon ti veshesh gjera qe Ai si ka ndermarre.

Ne vitet e komunizmit Shqiperia ka qene e mbushur me Shen Kozma, martire te besimit. Plot sa te duash. Njerez te drejte e te pafajshem qe nuk ia shiten shpirtin se keqes qe pushtoi vendin, nuk u vune ne sherbim te se keqe, por u qendruan besnike moralit te drejte orthodhoks. Kjo u kushtoi edhe jeten, u kushtoi edhe lirine, u kushtoi edhe internimin. Arsyeja perse nuk i njohim jeten e ketyre martireve eshte sepse nuk u dime as varret dhe jeta e tyre nuk eshte e dokumentuar ne libra, eshte e dokumentuar ne procesverbalet e arkivave te Sigurimit te Shtetit.

Keto jane bindje te tuat personale, qe per mua nuk qendrojne aspak. Vec ta sqarojme se ti ke dale nga ai rregjim 11 vjec e na flet sikur ke dale plak. Nuk ma ha mendja se kjo pune e pleqerise se nje 11 vjecari vjen nga mencuria!!!!

Djalli godet me fort atje ku ka shpresetari Perendie, dhe Perendia asnjehere nuk e braktis popullin e vete, as nje besimtar te vetem. I madh ka qene edhe Hiri i derdhur i Perendise si gjate viteve te komunizmit, edhe ne vitet me pas. Nese historia e komunizmit na meson ndonje gje, mesimi me i madh eshte pikerisht, njeriut po i mohove besimin ne Perendi, kthehet ne kafshe me fytyre njeriu. Kurse mesimi me i madh i post-komunizmit shqiptar, te pakten per mua: besimi ishte kalaja e vetme qe komunizmi dhe diktatura komuniste shqiptare nuk arriten ta mposhtin dot. Fryti i pare i lirise e demokracise ishte rizbulimi i besimit e adhurimit ne Zot.

Ha, kjo eshte satire...

Ti po na thua se djalli goditi me keq Shqiperine se sa Greqine, meqe besimi ne Shqiperi ishte me i madh se sa ne Greqi? Kjo eshte nje menyre e paster e personalizimit te historise qe ti ia mvesh Zotit e djallit bashke.
Ka njerez te tjeter qe e lexojne ndryshe historine: djalli godet pikerisht aty ku besimi eshte mohuar me pare.
Nqs ka nje mesim qe na e dha komunizmi eshte se: teoria e mosheqsjes dore ngabesimi gjate terrorit turk 500 vjecar eshte perralle me mbret, sepse, sic e pame, brenda 2 a tre dekadash, nje popull i tere, ne mbi 90% te tij, e pranoi me dashje ose pa dashje Apostazine e 1967-tes.

Ja po deshe nje test, meqe fryhesh shume: A njeh ndonje ti, aq me shume ne familje, fis, qytetin tend, qe ne 1967 te jete ngrejtur e ti thoshte qeverise se kohes se nuk e pranonte shpalljen ateiste te shtetit ku bente pjese?

Ateizmi komunist erdhi sepse i gjeti njerezit INJORANTE sikurse edhe besimi masiv i post-90-es beri bum per shkak te po injorances edhe me te madhe se me pare.

Nga Stambolli nuk eshte udhehequr vetem kisha e grekerve, por edhe e shqiptareve, edhe e bullgareve, edhe e serbeve, edhe e gjithe popujve orthodhokse te Ballkanit pasi ne ate kohe asnje prej popujve ballkanik nuk kish marre tomusin e autoqefalise nga Patriarkana e Stambollit. Ti dhe shume si puna tende, e anashkaloni kete fakt, pasi ju leverdis qe te perligjni bindjet nacionalisto-anadollake tuajat: ne-dhe-ata, greket-dhe-shqiptaret.

Qe te jesh me i sakte, Kisha serbe ka qene autoqefale deri ne 1767. Po ashtu, shume studiues mendojne se edhe Kisha e Ohrit ishte autoqefale deri ne kete vit. Keshtu qe ai qe si di punet mire je ti dhe se une nuk anashkaloj asnje fakt.


Dua ti pergjigjesh nje pyetje: Si eshte ndjere Shen Kozmai qe ne kohen qe ai bente udhetimet e famshme ne Jug, ka mesuar se ne Voskopojen ortodokse, kjo qender e kohes, kishte arsimim ne vllahisht e shqip pervec se edhe greqisht?


Te thashe qe Kishe Greke eshte ne menyre klasike Kisha e Stambollit edhe jo ajo e shtetit grek. Deri ne shek.20 Kishe shqiptare nuk ka pasur. Kisha ortodokse ne trojet shqiptare ishte Kishe Greke edhe pse ne te kishte nje shumice besimtaresh shqiptare per nga gjuha qofte edhe etnia.
Qe ta kuptosh kete eshte njesosj si te thuash psh qe Kisha e Shen Prokopit ne Tirane, edhe pse eshte Kishe vllehesh tradicionalisht, quhet Kishe shqiptare sepse komuniteti ne te edhe pse etnikisht vllah eshte brenda juridiksionit shteteroro-kishtar shqiptar.

Apo kujton se ata kadinjte e njerezit e administrates osmane e shihnin me syrin e mire kete murg qe predikonte per fene orthodhokse mes popullsise se perzier te atyre trevave?!

Jam i sigurte se kadinjve si plaste shume. Ata thjeshte shikon tek Kozmai nje tjeter murg qe bente detyren e tij. Nuk e besoj assesi se ne zemren e kadijve gelonte urrejtja demoniake kundra predikimit ndricues te cilit i frikesoheshin.
Besoj se cdo gje rregullohej nga balancat e interesave ekonomike-politike-kulturore. Kush shkelte keto balanca e hante!

Shen Kozmai i lutej Perendise qe ta bente te denje qe ta mbyllte jeten e tij si martir te besimit! Perendia e pa te denje dhe jo vetem i fali nje fund prej martiri, por e ka lumeruar kujtimin e tij ne perjetesi.

Nuk e vej ne dyshim se ne relate me veten Shen Kozmai e donte martirizimin.

Shen Kozmai ka predikuar edhe mes sllaveve te jugut. Te pakten une keshtu kam lexuar e mesuar ne ato libra qe me kane rene ne dore mbi jeten e shenjtorit. Mbase jo per nje kohe aq te gjate sa ne trojet qe me pas u bene pjese e Greqise e Shqiperise, por ka predikuar edhe mes tyre. Shen Kozmai ishte gati ti predikonte jo vetem te krishtereve orthodhokse, qofshin keta shqiptare apo greke, por kujtdo qe kish deshire te degjonte. Fronin e mbante me vete se ishte i shkurter e ulej mbi te e predikonte me ze te larte ne mes te fshatit, qytetit, e kudo qe e zinte dita apo nata. Shen Kozmai i predikoi edhe Ali Pashe Tepelenes, te cilit i profetizoi ngritjen ne pushtet e fundin e tij.

Prandaj mos u perpiq ti veshesh paragjykimet e tua shenjtorit.

Cfare paragjykimesh po i vesh? Mos valle perrallat e tua individuale qe i hedh poshte, qenkan paragjykim per te? Jeton ne delir te madh ti!

Ashtu do te jete! Populli nuk e vriste mendjen shume. Perse ta vriste? Me mire i krishtere orthodhoks e qytetar i dores se dyte e pa te drejta se sa mysliman e me te gjitha te drejtat. Me mire te paguaje takse dyfish se ai myslimani shtetit osman; me mire te paguash per te ngritur kishat qe i digjnin e vidhnin myslimanet; me mire i krishtere qe te na i marrin femijet ne lufte Sulltanet sa here qe tu doje qejfi me nje te rene te penes ne ferman. Populli orthodhoks shqiptar do te kete qene pikerisht, ashtu sic thua ti: shume budalla. Po te ishin te zgjuar, do benin sic bene te gjithe shqiptaret e tjere qe u bene myslimane e perfituan prona e ofiqe plot, packa se hoqen doren nga ai besimi i te pareve. Pune e madhe apo ajo?

Po, c'qyetetar i dores se dyte, kur ne e dime fare mire qe ajo qe i jep dinjitet njeriut eshte ekonomia, paraja, edhe nqs ortodokset sot mbushin tradicionalisht profesionet me te mira ne shoqeri (avokat, mjek etj etj), eshte pikerisht se nuk kane qene aq te perbuzur ne otomanizem dhe iu eshte dhene mundesia te perparojne.
Shume pak vende kane qene ato ku ndihej superioriteti i muslimaneve karshi ortodokseve. Kryesisht keto kane qene fashtra ne zona te perziera. Por ne Athine, e kudo ne Greqi, ku popullata ishte ne shumice ortodokse, cfare qytetarie te dores se dyte mund te kete pasur?

Ama te te pyes, se une nje gje nuk kuptoj. Po mire nen turqi qe ketyre te krishtereve orthodhokse u hante kurrizi, por kur iken nga Turqia drejt Italise e Amerikes, perse e moren me vete ate fene e krishtere, nuk merrnin dot fene e italianeve romano-katolike apo protestanteve amerikane?! Cudi!

Po, mire, ti po thua se e morren me vete dhe paskan bere trimeri! Po ne komunizem xhanem, pse se mbajten, po iu meveshen me shumice komunizem-ateizmit?

Qe ta kuptosh pergjigjen, te pakten per mendimin tim (modest), eshte ajo qe te tashe ne fillim: feja u ishte bere nje identitet social-kulturor i kultivuar ne shekuj dhe i ndjekur verberisht. Kur erdh koha e shek.20 ku dolen identitete te reja kulturore te kohes, sic ishte identiteti radikal anti-kristian komunist, ata hoqen dore, cuditerisht njekohesisht duke e quajtur veten edhe ateist por edhe ortodoks!!!!!!!!!!

Por edhe fene romane e kane mare, per ate pune. Nuk ka kembe ortodoksi ne Itali te Jugut. Te gjithe i ke uniate. Evangjelizmi ne Shqiperi i ka fillesat tek fe-leshuesit ortodokse te Korces e Beratit, po ashtu Jehovaizmi, sikurse edhe kamunizmi.

Dallimi midis teje dhe Matrix eshte se Matrix e vlereson besimin orthodhoks dhe traditen orthodhokse te popullit shqiptar, packa se mund te mos ta njohi ate te plote. Askush nuk e njeh te plote, as une. Por ti nga ana tjeter, per cudine tende dhe te gjithe atyre qe te lexojne, sa me shume lexon e meson per fene orthodhokse, aq me te huaj e gjen veten ne te, prandaj edhe leshon brockulla si keto me lart.

Albo

Pse se njihka te plote? Mos te genjej mendja, Matrix e njeh me mire se sa TY!
Problemi eshte mos te kepusni budallalleqe, ndaj te cilave natyrisht qe endjej veten te huaj dhe nuk identifikohem me to.

[Albo]

Kujtimi i Hierodëshmorit të Shenjtë Kozma nga Etolia

“Kozmai, stolia dhe bukuria e botës, pasi braktisi botën e përkohshme, jeton në përjetësi”.

Me këto fjalë, biografi i hirshëm, karakterizon personalitetin e shenjtë dhe punën e hierodëshmorit shën Kozma, i cili kremtohet çdo 24 Gusht.
Me qindra besimtarë u mblodhën dhe sivjet ne Manastirin e hirshëm të Shën Kozmait në Kolkondas të Fierit, të cilët ndoqën dhe morën pjesë në Liturgjinë e Shenjtë të drejtuar nga Mitropoliti i Beratit, Vlorës, Kaninës dhe gjithë Myzeqesë Imzot Ignati.
Shën Kozmai zbukuron botën me jetën e tij të shenjtë, me mësimdhëniet e tij të frymëzuara nga Shpirti i Shenjtë, me përfundimin e tij martirik të lavdëruar. Figura, si shën Kozmai i Etolisë, rrallë shfaqen në skenën e historisë njerëzore.
Një referim i shkurtër rreth jetës dhe ofresës së tij, do të ketë shumë dobi shpirtërore.
Kosta, u quajt në pagëzimit e shenjtë. Lindi më 1714 në fshatin Megalo Dhendro të Etolisë, prandaj dhe quhet Etolosi. Prindërit e tij ishin shpresëtarë dhe e rritën “me edukimin dhe këshillat më Zotin”. Që i vogël tregonte një prirje të madhe dhe gatishmëri për Besën dhe Shkrimet. Nga mësuesit e urtë të atdheut të tij mësoi shkrimet e Hirshme dhe klasike. Pas studimeve të tij u emërua mësues. Dhe, kur më vonë u hap shkolla e famshme Athoniadha, në Malin e Shenjtë, la profesionin e mësuesit dhe u regjistrua atje, ku mori mësime më të larta nga pedagogë të shquar.
Në vitin 1759 u bë mura në manastirin e Filotheut dhe mori emrin Kozma. Më pas u hirotonis prift. Me zell të madh iu përkushtua ushtrimit murgjëror dhe luftës shpirtërore. Por Kozmai nuk gjente prehje në manastir. Ideja se vëllezërit e tij në botë ishin të robëruar dhe vuanin, e torturonte dhe mendonte të dilte nga Mali i Shenjtë dhe të punonte për këtë qellim, edhe pse në dëm të interesit të tij shpirtëror.
Shkëndija u ndez brenda tij kur lexoi vargun e Shkrimit të Shenjtë: “Askush le të mos kërkojë të mirën e tij; por secili të tjetrit” (I Kor. 10:24). Imazhi i epokës së tij, nga pikëpamja fetare dhe shpirtërore, ishte i mjerë për popullin e Perëndisë. Kudo, dhe veçanërisht në krahinat malore, priftërinjtë ishin të rrallë, njerëzit vdisnin pa u pagëzuar dhe pa shërbesa kishtare. Shkolla nuk ekzistonin. Padije dhe errësirë kishte në shpirtrat e njerëzve. Të gjitha këto, plus privimet materiale dhe pasojat e skllavërisë, krijonin një gjendje të egër dhe primitive. Vjedhjet, hakmarrjet, barbaritë, mbretëronin. Por gjëja më e tmerrshme, që kërcënonte zhdukjen e plotë të gjinisë orthodokse, ishte islamizimi. Shumë njerëz nuk mund t’i përballonin taksat e rënda dhe kërkonin vetë, që të bëheshin muhamedanë. Fshatra të tëra dhe krahina islamizoheshin bashkë me priftërinjtë dhe kështu humbnin besimin e tyre, gjuhën dhe ndërgjegjen kombëtare.


* * *


Kozmai shkoi në Kostandinopojë, ku u takua me vëllanë e tij, Krisanthin, i cili ishte pedagog i shkollës së atjeshme patriarkale dhe ndaj të cilit, stafi patriarkal kishte vlerësim dhe besim të madh. Nëpërmjet tij njohu patrikun, Serafimin e dytë dhe kryepriftërinj të tjerë, të cilët e mbështetën shpirtërisht në përpjekjen e tij. Dhe kështu mori zyrtarisht miratimin patriarkal dhe bekimin që të fillojë predikimin tek populli i robëruar. Kështu në 1760, Kozmai, në moshën 46 vjeçare, filloi veprën e tij misionare që zgjati 20 vjet dhe të cilën e vulosi me martirizimin e tij.
Shën Kozmai bëri katër udhëtime të mëdha në vende të ndryshme të Greqisë, vepër shumë e mundimshme për atë periudhë. Shkoi në Thrakë, në Malin e Shenjtë, në Greqinë qendrore, në Akai, në Thesali, në Maqedoni, në Epir, në ishujt e detit Jon dhe Egje, në pjesë të Serbisë, dhe në Shqipëri. Predikoi në qytete, fshatra, në zona malore dhe të veçuara, shumë herë në kushte tepër të vështira, me durim të hekurt. Predikimi i tij kishte karakter fetar dhe etiko-shoqëror. Theksonte, veçanërisht, qëndrimin në besën ortodokse. Dashuria ndaj Perëndisë dhe dashuria ndaj të afërmit, ishin dy polet rreth të cilave vërtitej predikimi i tij. Shprestaria ndaj Perëndisë duhej të shfaqej edhe me pushimin gjatë ditës së diel, gjë që e shkelnin hebrenjtë. Por, me gjithë kundërshtimin e hebrenjve ia arriti suksesit t’i transferojë pazaret, nga dita e diel, në ditën e shtunën. Dashuria ndaj njerëzve duhej të shfaqej edhe me lëmoshën dhe veçanërisht me dhimbsurinë ndaj fëmijëve jetimë dhe të varfër.
Shumë herë, në udhëtimet e tij, shoqërohej nga shumicë priftërinjsh, të cilët më pas shpërndaheshin dhe i përsërisnin fjalimet e tij në popull. Kudo ku kalonte, predikimi i tij shkaktonte tërmet ndërgjegjesh dhe ndjenja pendimi. Ish armiqtë pajtoheshin midis tyre. Vjedhësit kthenin ato që kishin vjedhur. Kaçakët zbuteshin, të shthururit bëheshin të urtë. Gratë aristokrate jepnin stolitë e tyre për vepra bamirësie. Dhe, më e rëndësishmja është se pushoi valën e islamizimit.


* * *


Shën Kozmain e respektonin shumë edhe turqit, kurse hebrenjtë e urrenin për vdekje. Hebrenjtë e Epirit shpifën tek prijësit turq, i dhanë para Kurt Pashait të Beratit dhe kështu arritën të merret vendimi për vdekjen e tij. Kur xhelatët turq e çuan në vendin e ekzekutimit dhe e lajmëruan për dënimin e tij, Shenjtori u përgjunj dhe falënderoi Perëndinë që e denjësoi të pranojë sakrificën e tij. Më pas u ngrit, bekoi katër anët e horizontit, u lut për të gjithë të krishterët, që të ruajnë urdhrat e Perëndisë dhe uli kokën tek xhelatët që të shkonin litarin rreth qafës së tij.
U var në një pemë dhe u martirizua më 24 gusht të vitit 1779. Një ditë më parë, kur larguan nga burgu nxënësit e tij dhe atë e mbajtën, kishte thënë vargjet e psalmit: “Kaluam përmes zjarrit e ujit, dhe na nxore në vend qetësimi” (Psal. 65:12).
Lipsanin e tij, xhelatët, e hodhën në lumë, pasi më parë i kishin lidhur një gur të rëndë në qafë. Pas përpjekjesh treditëshe të pafrytë, trupi i tij u gjend, u nxor nga uji dhe u varros në fshatin Kolkondas, në manastirin e Hyjlindëses së Tërëshenjtë, mbrapa Ajodhimës, nga prifti Atë Marko.
Më vonë Ali Pasha, për jetën e të cilit kishte parathënë shën Kozmai, në vendin e varrit të tij, me ndihmën e të parëve të Kishës vendore dhe me shpenzime të tija, ngriti tempull madhështor. Me hirin e Perëndisë, në periudhën e regjimit ateist, lipsanet e tij çudibërëse u ruajtën të paprekura. Kështu, prezenca e shenjtorit është edhe sot e gjallë dhe përbën për të gjithë të krishterët Ortodoksë një bekim të madh. Jeta dhe vepra e shën Kozmait ka shumë ngjashmëri me atë të Apostujve të Zotit dhe veçanërisht me të apostull Pavlit, dashurinë e zjarrtë ndaj Zotit Krisht, të të cilit imitoi. Pas vdekjes martirike të krishterët e konsideronin shenjtor. Zyrtarisht, Patriarkana Ekumenike e shpalli shenjtërimin e tij, me vendim sinodik patriarkal, më 20 Prill të vitit 1961.


* * *


Shën Kozma Etolosi, i dobët si skelet, i zbardhur dhe i lodhur, i mbështjellë me rason e tij të leshtë, me torbën e tij mbi sup, me shkopin në dorë, i kërrusur, ngjitet në majat e maleve dhe zbret në thellësitë e shpirtrave të njerëzve të çdo epoke dhe përsërit ndaj tyre dhe ndaj shpirtrave tanë: “Në jetën tuaj keni rrugë për të bërë, në udhëtimin tuaj peripeci, në historinë tuaj luftëra kundër padrejtësisë, padijes, injorancës, urrejtjes, pasioneve, mashtrimeve, paudhësive, smirës, krimeve. Luftoni. Fitorja fshihet në gjoksin e njerëzve. Perëndisë i përkisni, për tek Ai drejtoheni. Dhe kur të arrini, të dini se fituat në jetë”! Këto na thotë hierodëshmori i shenjtë Kozma, kleriku i zjarrtë, të cilin me madhështi e nderon Kisha jonë e shenjtë. Amin.

Joan Qako

[Albo]

Sot Kisha Orthodhokse dhe gjithe te krishteret orthodhokse festojne Diten e Shen Kozmait, dite ne te cilin ky shenjtor i madh u martirizua per hir te Krishtit ne Shqiperi.

"Qe shpirti i krishterit te ngjitet ne qiell, i duhen dy krahe si te zogut. Njeri krah eshte perulesia, dhe tjetri eshte dashuria!"

Shen Kozmai