Shen Kozma Etoliani

[Seminarist]

Labeat, mos u bej kalama. Une e theksova se

Megjithese kjo nuk eshte pika kryesore e gabimeve, po e filloj meqe eshte e para

.
Megjithate, sic verehet nga konteksti, aprovimi qe i beri patrikana rastit te Shen Kozmait ishte ne planin evangjelist se sa ne ndonje puc etnik. Une po ashtu, mbaj mend, se kam lexuar diku se patriku qe e bekoi te predikonte ka qene arvanitas, Sofroni II, megjithese nuk jam i sigurte ne e kam te sakte kete te dhene.

Gjithsesi, le te shohim pak verejtjet e tua:

Ne mos gabohem vetem 20-30 vjet me vone Greqia fitoi pavarsine, pra procesi kishte filluar, ashtu si dhe interesat nacionaliste.

Ti po aludon ketu, nuk po me jep as fakte e as te dhena historike te shek.17. Kjo eshte e drejta jote, por qe nuk do te thote se eshte mendim i drejte. Ne kohen e Shen Kozmait, perandoria osmane nuk ishte ne ndonje periudhe rrenie te jashtezakonshme, e as Greqia nuk kish fituar ndonje enderr clirimi nacional. Enderra e clirimit filloi shume vite me pas luftrave ruso-turke, qe jane bere pikerisht ne vitin e vdekjes se Shen Kozmait. Pastaj, sic ju thashe, ne pyetje nuk vihej helenizmi i ortodokseve te jugut, pasi ky helenizim u ishte bere atyre de facto nga perandoria otomane qe ne 1453, perandori se ciles ne i dhame sa vezire... a kryeministra?

Por gjuha e shkolles nuk do te thote detyrimisht mohim i gjuhes nacionale. Edhe ne medrese mesohej turqisht por populli fliste shqip. edhe ne Itali, France e Gjermani per shekuj me rradhe (para rilindjes) mesohej ne latinisht por populli fliste gjuhen e vet.
Me duket se Kozmai e kishte shtrire aktivitetin pertej misionit fetar sepse u kerkonte shqiptareve te flisnin greqisht ne SHTEPI?????

Ki parasysh:

ortodokset e jugut, jo vetem ata, por edhe muslimanet deri vone (si camet), kane qene bilingual edhe ne shtepi, ne greqisht e shqip, keshtu qe thenia e Shen Kozmait qe te perdorin greqishten, tregon me teper se nje mohim arbitrar te nje gjuhe nacionale, gje qe do te ish absurde pasi ne besoren ortodokse besohet se racat e gjuhet i ka krijuar Zoti, nje mbitheksim te nevojes se asaj kohe per te folur gjuhen e arsimit, greqishten, pasi perdorimi i shqipes vetem do te thosh mosarsimim, shpinte ne humbje te krishterimit, i cili percohej me ligj, tradite e histori vetem ne greqisht ne ato kohe ne ato zona.

Shen Kozmai nuk do te kish thene ate shprehje, nqs ata ortodokse vllehe apo arvanitas, do te kishin folur krahas shqipes edhe greqishten edhe te ishin te shkolluar. Shprehja e Shen Kozmait kuptohet vetem brenda formes se te drejtuarit ne ate periudhe mesjete nje populli fshatar te pashkolluar, me te cilin duhet folur QARTE, SHKURT, pa komplikime, stersqarime...

Sa per pjesen e fundit shqipja ka qene e folur dhe e shkruar.
Deri ne kohen e Kozmait kishte shume botime ne shqip, "Meshari" :"Ceta e Profetenve" Perikopeja e Ungjillit, Fjalori i frang Bardhit etj.
Islamizmi u perhap edhe ne Shqiperi te mesme, Lindore e Veriore, por kisha katolike u perpoq ti kundervihej nepermjet fuqizimit te shqipes dhe arsimit ne shqip per cka u shkruan "Meshari" etj.
Pra perderisa u shkruan shqip kishte popullsi te afte per te lexuar shqip se vete Gjon Buzuku i dinte nja 4-5 gjuhe te huaja dhe s'kishte nevoje, por qellimi ishte te behej i lexueshem per popullin qe fliste e lexonte shqip.

Juve ju duhet te mesoni me teper, mendoj, mbi identitetet, si konceptet mbi identitetet, miletet, edhe ndarjen e tyre ne mesjete, ne menyre qe te mos e gjykoni ate kohe me metrin e koheve moderne te te maturit te ketyre koncepteve.


Sic e dime qarte, me otomanet por edhe para tyre, komunitetet ndaheshin ne baze te fese, se sa ne baze te gjuhes e gjeografise, prej ku rrjedh edhe koncepti i miletit nga osmanet.


Pervec kesaj, meshari i Gjon Buzukut, me duket se eshte botuar ne Venedik, e ne nuk e dime se cfare jehone ka patur ajo veper pergjate pushtimit turk, por dime qe eshte gjetur rastesisht neper arkivat e Vatikanit shume me vone, e jo te kishes katolike ne Shqiperi.

Pervec kesaj, situata e ortodoksise ne krahasim me ate katolike ka qene krejtesisht me 180 grade.

Ortodokset perbenin nje milet me vete (gje qe ishte PRIVILEGJ i madh edhe qe katoliket ia arriten vone fare, pas nderhyrjeve austriake e franceze te shek.19), nen nje identitet, helen ne kete rast, ndersa katoliket as qe ishin milet fare, keshtu qe menyra e mbijeteses se dy grupimeve ka forma edhe menyra te ndryshme, ku katolikeve u interesonte theksimi i nje identiteti te vecante vecmas atij turk, ku i mundur ishte vetem ai shqiptar....E te mos harojme se kjo fushate perkrahje shqiptarie filloi vetem pas dukurive Europiane, te rilindjes, te rishfaqes se ideve nacionaliste, te te drejtave humane, ku kisha katolike nuk ka ndonje prioritet, pasi kane qene levizje te iniciuara nga anti-katoliket perendimore, e me pas jane imituar nga katoliket, si mospasje rruge tjeter per te ecur ne kushtet e sapo formuara.

Jo me kot ju kam thene thuhet se Buzuku shkrojti ne shqip nen ndikimin protestant te atyre koheve, nje bote qe shihej me dyshim edhe me te madh nga bizantinet, sidomos qe Shen Kozmai nder te tjera ka qene edhe anti-papist.

Sulltani nuk mund ti helenizonte por u ka lene ne dore grekeve ta bejne kete gje perderisa shejtoret greke porositin popullin ti paguaje taksat sulltanit e te ulin armet.

Ajo qe kishte pushtet te asimilonte ishte VETEM dekreti i Sulltanit. Sulltani, qe nuk ma ha mendja se ishte injorant, jo qe jo, nga historia, ia dha heleneve te drejten per te identifikuar fetarisht e miletisht, pjesen ortodokse te Ballkanit, pervec serbevet qe ishin autoqefale, fale nderhyrjes se vezirit Ali Pashe Sokulliut, qe kish qene serb me pare, per autoqefaline e kishes serbe.

E ke shume gabim seminarist. Se ku ishin Shqiptaret dihej mire dhe nja 10-20 vjet me vone ta shpjegon Bajroni e shume te tjere. Shtet shqiptar nuk kishte po kishte vilajete dhe krahina te pastra shqiptare nga Himara, Berati, Vlora Shkodra, kosova etj.

More po ti nuk kupton fare. Ate se cfare nuk ka patur, ka qene koncepti i te qenit "ortodoks shqiptar"...lexoje mire se cfare kam thene. Bajroni ka jetuar shume me vone, kur konceptet kishin filluar te ndryshonin rrenjesisht.

[Tiras]

Kur flitet per Shen Kozmain, duhen patur parasysh disa gjera:

- shenjtoret nuk jane te pagabueshem ne njohuri, shkence, histori, sociologji, apo edhe ceshtje morale, e as te pamekate pra.

Citim nga lajmi: ARKIPESHKOPI KRISODULOS MBI KISHEN DHE INSTITUCIONET SHTETERORE.

"Duke sqaruar argumentet e tij Arkipeshkopi Kristodulos (I Athines dhe gjithe Greqise) deklaroi se Shen Kozma Etolian nuk sfidoi parimet institucionale dhe fuqite eksistuese te kohes kur jetoi. Arkipeshkopi theksoi se nuk duhet te keqinterpretohet pasi ai (Kristodulos) nuk po ve ne pyetje organizmat individuale te shtetit. Ai tha qe thjesht kishte perseritur fjalet e shenjteve dhe shenjtet nuk jane kurre gabim pasi jane shenjt."

Athine, 24 August 2001 (17:32 UTC+2)

http://www.hri.org/cgi-bin/brief?/ne...4.mpab.html#04

[Tiras]

Profecite e Shen Kozma Etolianit jane mbi 120. Interpretimi I tyre eshte platforma per shenjterimin e tij. Per mungese kohe po postoj vetem disa profeci, te cilat ilustrojne pika te debatit me lart. Shenimet e mija I kam identifikuar me Tiras, per t’i dalluar nga versioni zyrtar.

Kozma Hieromartir I Ri I Barabarte me Apostujt e Etolise, 25 Gusht
Psalmi: I Katert

I ardhur nga Etolia, O baba hyjnor, ti u bere nje murg I zellshem ne Malin Athos (Orosh), inniciator per lavdine eZotit, se predikove fjalen e vertete tek gjithe njerezit, o me I bekuari, dhe I sole te gjithe tek krishti si katalizator I grupit te Apostujve, dhe u provove te jesh Hieromartir duke derdhur gjakun tend te shenjte.

(Historiku I jetes eshte I ngjashem me ate ne postimin e Albos- Shenim i Tiras)

PROFECITE:

1. Nje dite kjo do te behet Greke (teksti lexon Romaike) dhe bekuar qofte ai qe do jetoje nea ate mbreteri. (Shen Kozmai e ka thene kete ne vende te ndryshme te Greqise, atehere nden okupimin turk, te cilat me vone luftuan dhe fituan pavaresine)

2. Kufi i kombit te ri (Greqi pas revolucionit te 1821) do te jete lumi Apsus profeci e Shenjtit ne Arten e Vjeter)

3. E keqja do t’ju vije nga te edukuarit.

4. Kleriket do te behen me te keqinjte dhe me mekataret nga te gjithe.


5. Do te vije nje dite qe njerezit do jene aq te varfer sa do vishen me lecka.

6. Shkaku do vije nga Dalmatia (Serbia)



7. Franca do te cliroje shume pjese te Greqise, por edhe Italia.
Franca do te cliroje Greqine dhe Italia Epirin.

8. Do te vije nje kohe kur nje grua do perndjeke Turqit me dajak. {Shenim I Tiras- Mungon interpretimi per kete profeci. Mund te ndihmojme duke thene Bubulina –prijesja shqiptare ne luften per clirimin e Greqise}

9. Mallkoni Papen, sepse ai do jete shkaku I luftes.

10. Shkaterrimi I vendit do te te behet nga nje gjeneral me emrin…(Emri eshte fshire.)

11. Shume fshatra do shkaterrohen, tre fshatra do behen nje.Njerezit do perfundojne te zhveshur pasi do behen dembele.
Nga lart, nga porta (porti) do vije shkaterrimi.

12. Keto gjera do te ndodhin ne mijevjecarin e tete. (Mijevjecari I tete eshte koha jone. Sipas Skripturave ne jemi aty rreth 7500 vjet nga Krijimi, domethene nga mesi I mijevjecarit te tete.)

13. Do vije nje kohe kur kristianet do ngrihen njeri kunder tjetrit.

14. Ti do behesh njeri I madh, do te sundosh gjithe Shqiperine {Nuk eshte shpjeguar pse Janina quhej Shqiperi-shenim I Tiras} dhe nenshtrosh Prevezen, Pargen, Delvinen, Kardhiqin, Sulin, madje edhe fortesen e Kurt Pashes {I cili e vrau dhe e hodhi ne kufomen ne lume prane Beratit-shenim I Tiras. Ketu merr pergjigje Seminaristi se perse Ali Pasha e varros me nderime.}. Do te lesh nje emer te madh ne bote. Do te shkosh edhe ne Konstandinopoje por mjekra jote do jete e kuqe. (I eshte thene ne Tepelene Ali Pashes. Ps 30 vjetesh Ali Pasha sundon Epirin. Koka e Ali Pashes u dergua e prere ne Kostandinopoje).

15. Nga shkollat do vijne gjera qe nuk jua merr mendja.

16. Kur te bien deget (ku eshte kryqi), nje e keqe e madhe do ndodhe, dhe do ti vije atij vendi ne drejtim te te cilit kane rene deget. Kur te bjere pema do ndodhe edhe me keq.(kjo eshte thene ne fshatin Sh(Q)irake ne Grevene. Me te vertetete, deget e kryqit rane me 1940 nga ana Shqiperise, ne vendin ku sulmuan Italianet, dhe me 1947 pema ra kur vendi u shkaterrua nga njesite komuniste.

[Seminarist]

Tiras, mbi fene nuk mesohet duke iu referuar shtypit, aq me teper ne internet, maqedonas mbi ate se cfare ka thene ky apo ai Kryepiskop.
Qe shenjtoret jane te gabueshem, si ne njohuri shkencore, historike si edhe ne ato fetare e morale, po deshe, une te jap me dhjetra shembuj nga historia kishtare edhe ajo biblike. Qe shenjtoret jane te gabueshem, ky eshte edhe besimi i kishes ortodokse.

Shembulli qe na sjell ti me siper, tregon edhe nje here me se miri, se sa e rrezikshme edhe e pavertete mund te jene kuotimet jashte konteksteve te mediave "autoritative" (ne arrogance), edhe sa e rrezikshme eshte per nje si ti, qe nuk di fare nga feja (perfshi ate ortodokse), te nxjerresh konkluzione, aq me teper per te debatuar, nga kuotime te tilla jashte cdo konteksti.

[Hyllien]

Mediat autoritative jane ato qe permbushin kriteret e tua te paracaktuara per nje debat. Nese debati nuk shkon sipas rrjedhes tende atehere personat qe flasin jane 1) injorante 2) anti-orthodhoks 3) jorealist ose xhevairi fundit nga ty 4)orthodhoks te latinizuar.

Si or plak nuk pranon i her qe je gabim, car duhet me bere me ty qe te te mbushet ajo lajthicka ne koke qe gjerat ne te shumten e rasteve jane komplet ndryshe nga cfare i paraqet ti. Mos cito kendej por city aty ku them une. Hej bela

[Seminarist]

Cyclotomic,

do me thene, ti kerkon debat edhe mbi piken ne jane shenjtoret, sipas besimit te kishes, te gabueshem apo te pagabueshem?

Une them qe kisha thote se jane te gabueshem? Si thua ti? Nqs nuk me kudershton dot, perse fut hundet kot...luli i vocer... ?

[Hyllien]

Ore dhe un te njejten gje them, por ti mos mu shmang nga debati mua dhe te tjereve dhe sidomos nga fjalet e nje Prifti Grek qe flet per pagabueshmerine e tij. Ate bej ti pastaj hec e merru me mua. Shko kape ate si besimtar i devotshem qe je eskluzivisht i ritit Bizantin dhe jo Latino-orthodhoks, dhe thuaji me argumenta qe e ke gabim qe the ato gjera se nuk eshte e vertete. Problemi qe ti anashkalon ketu eshte se keto pagabueshmeri qe Kisha Greke i vendos Shenjtoreve te saj, sidomos atyre ne token tone jane nje tjeter mesazh propagande qe mbart me vete vizione apokaliptike, e qe i lajthit lajthicken miletit dhe e frikson ate, duke krijuar tendenca ekstremiste besimi dogmatik.

[Seminarist]

Cyclotomic

kliko mbi link-un qe ka dhene Tarasi....ashtu Tiras-i, me fal, edhe do shohesh qe eshte nje website maqedonas, ku nuk ka asnje artikull te drejtperdrejte te Kryepiskopit te Greqise, por fjale te maqdonasve vene ne gojen e Kryepiskopit grek.

Tashti une them se:

- ose fjalia eshte mare jashte konteksti, pasi Kryepiskopi grek, edhe po ta kete thene brenda nje konteksti te caktuar, mund te kete vlefshmerine e vete, sepse shenjtoret per aq sa shprehen edhe veprojne sikurse Krishti e me mendjen e Tij, jane te pagabueshem. Psh Shen Pali i keshillonte Korintasit edhe si Pal, por si Pal qe ka mendje Krishti, edhe Korintasit e ndiqnin keshillen e tij.

- Kryepiskopi, dmth Episkopet, ne fund te fundit, nuk jane vete te pagabueshem, keshtu qe edhe po ta kete thene nje gje te tille, ai mbetet gabim personal qe nuk i vishet dot kishes, pasi Episkopi nuk eshte vete kisha. Ky do te ishte nje koncept papist, po ta besonim. Kisha shpreh vetveten si te pagabueshme ne kolegjialitet e konciliaritet, e gjitha sebashku (katolike).

une them qe eshte rasti i pare.

[Hyllien]

Po mire mor vlla i dash, rasti i Bishopit te Selanikut qe flet kundra Shqiptareve nuk duhet marre parasysh se ai eshte shume i ri, rasti i ketit mund te jete rasti i pare ose jashte kontekstit, rasti i atit tjetrit qe vjen ne Himare me i kthy njerezit nuk duhet te besohet, ose ai ben thjeshte punen e misionarit te tij te Krishter.... co kjo pune i her me ty qe nuk pranon asnje gje dhe gjithmone i shmangesh deduksioneve logjike me ca tangjente kot me kot. Tani keto jane njerez te Kishes, 1,2,3,4 raste vetem keto 2 vitet e fundit, boll mo car do me teper ti, te dali ndonje leternjoftim zyrtar me firmen e te gjitheve ?

Si besimtar qe je, si asnjeanes qe mbahesh, ti duhet te kritikosh kete qe flet per pagabueshmerine e jo te merresh me Papistat. C'pune kane papistat ketu i her? Sepse un nuk thashe gje, fakti qe ty te shkoi mendja tek ai koncept atehere kjo tregon se ne ato dy pika qe ke thene atje, konceptin papist duhet ta fusje si opsion te trete ne ket mese, e jo te ma permendesh vete qe ta kundershtosh vete ti.

[Tiras]

Shen Irineus do qe bere armiku juaj me I madh, Gnosticist i dashur. Shenjteria (hyjnia) presupozon pagabueshmerine hyjnore tek Shenjtet Ortodokse, ne dallim nga ata Katolike qe presupozohen te bejne edhe gabime. Kriteri I shenjterise Shenjteve katolike eshte, si te thuash, manifestimi I deshires apo ”obsesionit” psiqik e mendor per ti perngjare Krishtit. Kaq gje besoj e dine dhe ata qe lexojne lajmet ne internet, qe nuk zbrazin iventare njohurish te pa-klasifikuara.

Keto turbullira ju kane mberthyer qe kur po merreni me uniatizmin e Skenderbeut. Po reflektoni te konvertoheni? Me qe sollet fjalen, Tarasin e kishin zgjedhur/mesuar te dukej goxha me I "qendrueshem" ne bindje, druzhet sllave, dashurine per te cilet ndani me te njejtin pasion.