Si ta kuptojmë "Tolerancën Fetare"?

[Ryder]

Tolerancen fetare e shikoj te lidhur ngushte me individualizmin, ashtu sic gjendet ne kushtetutat e te gjith vendeve te civilizuara.
Secili ka te drejte te besoje dhe te praktikoje fene te cilen zgjedh pa nderhyrje nga komuniteti me shprehje si "Beso ne te njejtin dru te kryqezuar qe ka besuar ster-gjyshi jot". Kjo i jep prioritet karakterit, moralit dhe principeve te njeriut dhe le pas dore mentalitetin parahistorik te turmes.
Koncept shum demokratik ky qe nxjerr jashte loje edhe nacionalizmin fetar dmth imponimin e fese ndaj komplet kombit ose ndaj kombeve tjera nga nje komb. (ska nevoje te permenden levizjet radikale islamike te shekullit te fundit apo inkuizicionet, kryqezatat, e masakrat e tjera konvertuese nga Indonezia deri ne Amerike te Veriut).

Kuptohet qe toleranca fetare esht koncept modern qe paralajmeron zhdukjen e plote te fese ne te ardhmen e afert.

Plus qe duhet te hiqet termi "ateist" per jo-fetaret.
Ateist ne mos gabofsha dmth njeri qe mohon Zotin...ndersa Jo-fetar esht njeriu qe percjell mesazhin e vetem hyjnor qe ka njohur njerezimi: "Jam komplet injorant mbi faktin nese egziston Zoti apo jo!"...deri ketu mund ti afrohemi Zotit...ai qe pretendon qe di me shum se fakti qe s'di asgje, esht spekulues, sharlatan dhe mesazhet e rrema qe percjell jane kanceri i njerezimit.

[tom pullings]

Tema nuk eshte hapur per te dhene mendim mbi tolerancen fetare te shqiptareve, tema eshte hapur se si JU e kuptoni tolerancen fetare.

Pasi te zbulojme perkufizimin e vertete te "tolerances fetare", pastaj mund te fillojme e diskutojme se sa shume apo sa pak ajo aplikohet ne Shqiperi e me gjere.

Albo

Nje percaktim i tille i nje metode te arsyeshme per te ndejkur, ne nje diskutim real ose te mundshem, me duket nje qendrim nga i cili nuk mund te largohemi. Pra, pa retorike, lavderoj me sinqeritet Albon qe tregohet edhe nje here moderator plot me nje zgjuarsi te pandjekur nga shumica e opinionisteve.

Por, ama, ketu qendron edhe problemi. Toleranca NUK MUND TE KUPTOHET NE TE NJEJTEN MENYRE NGA NJE BESIMTAR I VERTETE DHE NGA KUSH NUK BESON.
Eshte e pamundur sepse nje qendrim relativist ndaj te Vertetes, tipik per nje jo-besimtar, e shtyn ate te perkufizoje tolerancen pak a shume si: "une e mendoj keshtu, ti e mendon ashtu... mos zihemi vetem per faktin se e mendojme ne menyra te ndryshme." Pra, une te duroj ty, ti me duro mua. Per ate nuk eshte e rendesishme arsyeja perse veprohet ne njefare menyre, por eshte e rendesishme pasoja e nje veprimi potencialisht te dhunshem. Eshte nje qendrim qe mohon si princip patundshmerine e nje te Vertete, fakt qe eshte i pamohueshem per nje besimtar.

Per besimtarin vlen ajo qe thote Seminaristi: "Toleranca eshte forma, edhe pse jo e vetmja, me e larte e fese, sidomos asaj te krishtere, eshte ne zemer te mesimit biblik.
Forma me e larte e tolerances eshte kur ajo behet per dashuri te personit njerezor, e jo thjesht per arsye praktike fetare apo politike." Une, si katolik (por besoj se edhe orthodokset mendojne te njejten gje), shtoj qe nje te krishteri te vertete, qe i jep te tjereve dashurine qe atij i ka dhene Krishti, fjala "tolerance" i duket nje shteg teper i ngushte per te shprehur qendrimin e tije ndaj atyre qe nuk besojne ne Krishtin. Te "durosh" dike dhe opinionet e tija eshte nje gje, te vihesh kundrejt tij ne nje qendrim aktiv plot me dashamirsi qe mundohet te njohe, te ballafaqohet me te per t'ju afruar nje kuptimi me te persosur te se Vertetes eshte gje tjeter. Ky eshte qendrimi i besimtarit te krishtere, pra qendrimi im.
E kam te veshtire te shoh nje qendrim te tille tek musylmanet, ndoshta per nje injorance timen rreth fese se tyre. Nga njera ane Papa ne Kazakistan u tha: "Ju lutem te jeni musylmane te mire...", nga ana tjeter me kthehet shpesh ne mendje Solov'ev-i i madh qe i perkufizonte si "pasardhesit e paganizmit"... me intereson jashte mase qendrimi i tyre mbi kete teme.

Faleminderit edhe nje here Albo.

[forum126]

Per besimtarin vlen ajo qe thote Seminaristi: "Toleranca eshte forma, edhe pse jo e vetmja, me e larte e fese, sidomos asaj te krishtere, eshte ne zemer te mesimit biblik.

Forma me e larte e tolerances eshte kur ajo behet per dashuri te personit njerezor, e jo thjesht per arsye praktike fetare apo politike." Une, si katolik (por besoj se edhe orthodokset mendojne te njejten gje), shtoj qe nje te krishteri te vertete, qe i jep te tjereve dashurine qe atij i ka dhene Krishti, fjala "tolerance" i duket nje shteg teper i ngushte per te shprehur qendrimin e tije ndaj atyre qe nuk besojne ne Krishtin. Te "durosh" dike dhe opinionet e tija eshte nje gje, te vihesh kundrejt tij ne nje qendrim aktiv plot me dashamirsi qe mundohet te njohe, te ballafaqohet me te per t'ju afruar nje kuptimi me te persosur te se Vertetes eshte gje tjeter. Ky eshte qendrimi i besimtarit te krishtere, pra qendrimi im.


E kam te veshtire te shoh nje qendrim te tille tek musylmanet, ndoshta per nje injorance timen rreth fese se tyre. Nga njera ane Papa ne Kazakistan u tha: "Ju lutem te jeni musylmane te mire...", nga ana tjeter me kthehet shpesh ne mendje Solov'ev-i i madh qe i perkufizonte si "pasardhesit e paganizmit"... me intereson jashte mase qendrimi i tyre mbi kete teme.

Faleminderit edhe nje here Albo.

Mire te krishteret e pranojne Tolerancen por ama mos harro se historia nuk eshte shume e paster per kishen me c'fare ka bere. Kur u futen te krishteret ne Spanje vrane me qindra mijera muslimane e cifute e nuk lane asnje atje.

E thashe kete shembull me lart sepse the se nuk po e gjen kete shembull tek muslimanet. Desha vetem te kujtoj se ata muslimane e cifute qe mbijetuan ne Spanje erdhen e u vendosen ne Stamboll. Shembullin e mire te muslimaneve mund ta degjosh nga Hungaria katolike, nga Suedia qe i kerkoi ndihme muslimaneve per tu mbrojtur nga Rusia, nga Serbia qe u mbrojt nga muslimanet para se Hungaria ta sulmonte per tja nderruar kishat ortodokse ne kisha katolike, nga Greqia, nga India e cila u sundua nga muslimanet e prape nuk ju nderrua feja dhe per ate flasin gjithmone mire, nga Polonia, nga cifutet ku nuk kishin vend tjeter te sigurte per te shkuar.

[gabriel]

.... "tolerance fetare..." keshtu e quajne njerezit e shtrember,te keqformuar, te dobet, te ndrydhur, te pa-zotet per te ecur perpara me kembet e tyre, PA-MUNDESINE per te persosur qenien e tyre. Dhe per kete i duhet nje justifikim. Dhe ketij justifikimi te shemtuar ja kane vene emrin "VIRTYT".

Si mund te quhet virtyt dicka qe rrjedh nga keq-formimi ?! Prandaj bota ne vend qe te shkoje drejt persosmerise po shkon drejr njeriut krimb, sepse feja ka ngritur lart dhe ka bere "heronj" pikerisht njerezit e perulur, te shtrember,te vobeget etj....

Prandaj une e vleresoj shume shprehjen;;;;; feja e shqiptarit eshte shqiptaria.....

[Lini]

Mirdita te nderuar anetare te ketij forumi.

Eshte hera e pare qe mundem te marr pjese ne kete forum, dhe me vjen mire qe eshte tolerca fetare dhe toelranca ne pergjithesi qeshtja e shtruar per diskutim. Kam lexuar me vemendje mendimet e anetareve te ndryshem, dhe te gjitha jane te pasuruese ne menyra te ndryshme.

Eshte e verte, sikur u permend me siper se toleranca ne kuptimin origjinal nenkupton durim, pranim te tjetrit dhe jo domosdoshem dashuri per tjetrin, por eshte gjithmone e redesishme qe termet e ndryshme te pershtaten me kushtet specifike te shqiperise.

Sikur nuk jetojme ne nje bote te persosur, ashtu nuk duhet te jemi aboslute per persosmerine e gjerave, por kjo nuk duhet te na ndaloje qe gjithmone duhet te enderrojme dhe te kemi kete si ideal.

Per arsye shume pragmatike feja ne shqiperi nuk ka zene nje vend te rendesishem ne jeten shoqerore dhe ne indentitetin e shqiptareve, kete per arsye pragmatike ne pamundesi te identifikimt ne nje fe te veteme. Keshtu qe toleranca nuk ka qene thesht nje durim i njeri tjetri, po mbase e vetmja menyre per ekzistence, kete duke pare pozicionin gjeopolitik te vendit.

Eshte shume e rendesishme qe midis shqipetqreve te synohet me shume se tolerance, me te vertete dashuri per njeri tjetrin, dhe rrespekt per njeri tjetrin, se nese nuk rrespektojme njeri tjetrin nuk mundemi te presim te tjeret te na rrespektojne.
Kemi shume gjera te perbashketa si shqiptare, dhe si njerez kozmopolite, dhe e rendesishme eshte te perpiqemi te veme ne pah keto gjera qe na bashkojne dhe te formojme keshtu nje themel te forte ku gjerat qe na ndajne te mos mundin te lekundin keto themele.

Une tolerancen fetare ne shqiperi e kuptoj me pak fjale, si nje kontrate sociale e pashkruar, nje elemet baze i ekzistences se shqiperise, dhe nuk eshte nje shprehje e universalizmit shqiptare, edhe pse shume figura te ndritura te kombit e kane shtruar si te till, por nje elemet i realpolitik, dhe mendoj se te gjithe shqiptaret jane te ndergjegjshem per kete.

Mbase si pasoje e paqellimshme, feja ne shqiperi keshtu ka marre nje vend aty afer ku duhet te jete, larg politikes dhe qeshtjeve ku feja nuk mundet te jape asnje zgjithje.

Nderidhja e fese me politiken eshte e demshme si per fene ashtu dhe per politiken. Eshte e rendesishme qe synimi ne te ardhmen te jete te veprojme sa me shume bazur ne argumente racionle dhe te llogjikshme, dhe keshtu feja do te perjetohet sa me shume ne menyre personale per cdo njeri, e ndare nga jeta publike.

Kjo do te krijoje nje shanc me te madh per tolerancen fetare, sa qe nuk do te kete nje rol te rendesishem ne organizimin e shoqerise.
Ne kohen e tanishme, toleranca fetare, nuk eshte tjeter vetem nje verpim racional per dicka jorracionale, por jo domosdoshmerisht te pavertet. Eshte nje veprim llogjik dhe real pasi formon nje ekuiliber te domosdoshem per vazhdimesine e shqiperise sikur ne e njohim.


p.s.: ky ishte thjesht nje mendim modest, dhe shpresoj qe mos konsiderohet i tille.

[tani_26]

Toleranca fetare eshte me e fuqishme atje ku besohet me pak ose e thene ndryshe atje ku feja nuk ka ndikim te madh tek masat e gjera...

Ne Shqiperi shyqyr Zotit kemi nje tolerance qe eshte per tu lakmuar per faktin se shqiptaret nuk i kushtojne rendesine e duhur fese......

Ne shume vende te tjera te Botes ku feja ka ndikim ne popull toleranca eshte me e vogel psh. Turqia, Greqia, Kipro, Irani, Pakistani, vendet arabe etj ku feja ushtron ndikim toleranca eshte e kufizuar...

Ne keto vende martesat midis qytetareve te feve te ndryshme jane akoma tabu....

Kurse ne USA, Evrope dhe ne vende te tjera toleraca fetare eshte me e madhe sepse dhe ndikimi fetar eshte me i vogel.....

Vitet e fundit me futjen e organizatave te ndryshme fetare po behen perpjekje per shtimin e fanatizmit fetar por pasuesit e ketyre oraganizatave jane te pakte kshu qe tradita e tolerances fetare ne Shqiperi eshte per tu admiruar.....

[Albo]

Ne kete teme, cdo anetar ka te drejten e nje postimi vetem. Replikat dhe diskutimet jashte teme nuk lejohen dhe te gjitha komentet jashte teme u kaluan ne kosh. Pyetja eshte fare e thjeshte:

Cfare eshte per ju toleranca fetare?

Pergjigjuni kesaj pyetjeje direkt, ashtu sic e mendoni, mire apo gabim qofte dhe mos shpenzoni kohe te korrigjoni apo komentoni njeri-tjetrin. Qellimi i temes nuk eshte qe te tregojme se cila shoqeri apo cili popull eshte me tolerante, qellimi i temes eshte qe te mesojme duke lexuar perkufizimet e larmishme te njeri-tjetrit, se cfare eshte toleranca fetare per ju.

Nese nuk e dini se cfare eshte toleranca fetare, nuk eshte turp te shkruash se nuk e di apo te lexosh mendimin e shprehur nga te tjeret ne heshtje.

Albo

[forum126]

Tolerance fetare eshte rrespektimi i te drejtave te besimeve te tjera ne te gjitha situatat. Jo te tregosh tolerance kur je i shtypuri, kur ai tjetri eshte kryetar, por ta tregosh kur je ti i pari. Tolerance, e cila eshte edhe baze ne te drejtat e njeriut, eshte qe kur je me i forte te prishesh edhe vendin tend te adhurimit nqs eshte ne toke te huaj. Tolerance eshte qe kur tjetri te flase rreth besimit te tij ta degjosh me vemendje te mesosh besimin e tjetrit.

[gabriel]

Tolerance fetare nuk besoj se do te thote;;; Tolerance ZERO per ato qe se marrin seriozisht fene....

TOLERANCE DO TE THOTE QE;;;; Jo domosdoshmerisht ne c'do hap te gjesh nga nje kishe, apo xhomi !!!!

Kjo ndodh ne Shqiperi. Vetem ne Tirane, per shkak se institucionet fetare sic dihet jane te pasura, kane blere kisha e xhamia me shumice. Ky eshte turp. Prishen lulishte, parqe, hapesira te gjelberuara per tu ndertuar kisha. Po sikur te ishte ky i vetmi problem ja ben hallall por pastaj c'fare ndodh;;; duhet te ndertohet dhe nje xhami per balance, po duhet te ndertohet dhe nje kishe katolike se i ngel hatri atyre, po deshmitaret e Jehovait ? Po ata nuk i ka bere njerka !!! E duan dhe ato nje vend. Po Budistet ? etj etj.....

Ky eshte realite grotesk alla shqiptar... Vertete per te te ardh turp....

[[xeni]]

Per mendimin tim problemi me i madh nuk eshte se ne shqiptaret nuk e kuptojme tolerancen fetare dhe nuk dime se si duhet te sillemi me te tjeret por ne praktike nuk kemi aq njerezillek sa ta zbatojme.

Mendoj qe duhet te hartohet nje ligj qe ta pengoje dhe ta denoje jo-tolerancen, dhe gjithashtu ne shkolla duhet te futet fryma se nje njeri nuk duhet te urrehet pse ka nje besim tjeter ose pse nuk ka besim fare.

Ne jeten e perditshme une shoh shume skena interesante. Nje person qe i thote vetes musliman vetem per inat, pasi ka pi e asht ba tape i fut ndonje te shame fese tjeter kur hapet ndonje muhabet "teologjik". Te njejten gje e bejne edhe te krishteret.

Pra, nuk eshte problemi se toleranca fetare nuk dihet se çfare eshte. Por problemi eshte se nuk ia ndjen njeriu per kete. Pa ligje nuk behet gje.

P.S. Nuk i njoh mire ligjet, mbase ka nje ligj te tille.