Hyrje ne universin e Kur’anit

[INDRITI]

Shtjellim ne pergjithesi i sures Fatiha


Fatihaja fillon me emrin e Allahut dhe me dy cilësi të Mirësisë së Tij. Ai është i Gjithmëshirshmi, Mëshiruesi, që i ka përhapur bekimet e Tij mbi të gjitha krijesat. Ai është Krijuesi që furnizon dhe mbështet krijimin e tij, duke përfshirë edhe caqet më të largëta të çdo gjallese.
i gjithë falënderimi është për Allahun. A iështë Zoti i Botëve, që ka dijeni për të gjitha çështjet, dëgjon të gjitha lutjet, u përgjigjet të gjitha nevojave. Ai është Sunduesi i Ditës së Gjykimit - Vendosësi i drejtësisë së përsosur para të Cilit të gjithë njerëzit, të gjithë krijesat, të gjitha çështjet do të dalin për gjykim. Ata që do të jenë të suksesshëm do të jenë në kënaqësi të pafund dhe ata që do të dështojnë do të humbin në keqardhje të dhimbshme. Për ata që sinqerisht i drejtohen Zotit të tyre, “Vetëm Ty të adhurojmë dhe vetëm tek Ti kërkojmë ndihmë” mes tyre dhe Zotit vendoset një marrveshje e shenjtë, mes një krijese të brishtë nevojtare dhe Zotit, Pasuruesit. Ndihma e tij është burim force, plotëson çdo nevojë dhe ruan nga çdo fatkeqësi.


Në kërkim të përsosjes morale, grupimi i besimtarëve i drejtohet Zotit me një kërkesë të përbashkët për udhëzim të pandërprerë në Rrugën drejt Tij: Udhëzona në rrugën e drejtë, gurëshenjueset e të cilës nuk janë përfitimet materiale apo arritjet e kësaj dynjaje, por karaktere të bekuar me mirëqenie shpirtërore dhe vijimësi morale; praktikisht, ata mbi të cilët ke derdhur mirësitë e Tua.
Besimtarët, me aq sa kanë mundësi, përpiqen t’i qëndrojnë besnikë obligimeve që kanë marrë përsipër nga Zoti i tyre e kështu të jenë të shpëtuar nga tërheqja mbi vete e zemërimit të Zotit ose devijimit të shtrembërime dogmatike. Shprehur ndryshe, besimtarët nuk janë ata mbi të cilët qëndron zemërimi, dhe as të devijuar.
Në thelb, Fatiha është një lutje personale duke e përqendruar shpirtin njerëzor në vullnetin e Zotit ashtu siç shpallet në Shpalljen e Tij të fundit. Me çdo recitim të saj, adhuruesi hyn në një bashkëbisedim intim me Allahun, ashtu siç e tregon Profeti Muhamed a.s:

Allahu i madhëruar ka thënë, “E kam ndarë lutjen (Fatiha) mes Meje dhe robit tim - dhe adhuruesi im do të ketë atë që kërkon.
Kështu kur robi Im thotë, “Falënderimet qofshin për Allahun, Zotin e Botëve”, Allahu thotë, “Robi Im më ka falënderuar Mua.
Kur ai thotë, “I Gjithmëshirshmi, Mëhsiruesi”, Allahu thotë, “Robi im më ka lartësuar”.
Kur adhuruesi thotë, “Sunduesi i Ditës së Gjykimit”, Allahu thotë, “Adhuruesi më ka madhëruar Mua dhe m’i ka besuar Mua çështjet e tij”.
Kur robi thotë, “Vetëm Ty të adhurojmë dhe vetëm tek Ti ndihmë kërkojmë”, Allahu thotë, “Kjo është mes Meje dhe robit Tim - dhe robi im do të ketë atë që kërkon.”
Kur ai thotë, “Udhëzona në rrugën e drejtë, në rrugën e atyre mbi të cilët derdhe mirësitë e Tua, jo në rrugën e atyre mbi të cilët qëndron zemërim dhe as të atyre që devijuan në të shtrembër”, Allahu thotë, “Kjo është për robin Tim - dhe ai do të fitojë atë që ka kërkuar.”

Fatiha është një pishtar në rrugën drejt Allahut, duke e lajmëruar njerëzimin që të shmanget nga ecejaket pas çdo ligësie e shpërqëndrimi që në dukje nuk paraqitet si i tillë. Kësaj besimtarët i përgjigjen me një zë jehues Amin: “O Allah, pranoje faljen tonë!”
Me Fatiha-në adhuruesi fillon të përjetojë një dimension të veçantë islam: bashkëbisedimin e drejtpërdrejtë e të atypëratyshëm me Allahun, burim mbështetje i të gjithë krijimit.

[INDRITI]

“Kreu më madhështor i Kur’anit”: këto janë fjalët me të cilat profeti a.s e ka përshkruar suren Fatiha, që gjuhësisht do të thotë “hyrje”. Emrat e tjerë të shumtë që ka marrë (më shumë se 30 të tillë) tregojnë për rëndësinë e saj në jetën, mendimin dhe veprimtaritë e muslimanëve. Për nga rëndësia e saj është quajtur “Nëna”, “Themeli” dhe “Thelbi” i Kur’anit; lidhur me dobitë qetësuese dhe lehtësuese të saj është quajtur “Shëruesja” dhe “E mjaftueshmja”; për nga vlera është “Thesari”; për nga funksioni është quajtur “Shtatë (ajete) që përsëriten” ose thjesht “Falja” meqë është në qendër të faljes rituale të muslimanit dhe recitohet të paktën 17 herë në ditë gjatë 5 faljeve të detyrueshme ditore.
Sidoqoftë, Fatiha-ja, njihet gjerësisht si kreu i “Falënderimit”, pas deklarimit në ajetin e dytë, Gjithë falënderimet qofshin për Allahun, sepse e mëson njeriut si t’ia shprehë mirënjohjen dhe falënderimin Zotit të tij për dhuratën e jetës dhe gjithçka që e mbështet dhe i jep asaj kuptim.
Ky kre përmbledh temat më madhore të Islamit. Në qendër të saj është Krijuesi i Vetëm, pastërtia e besimit dhe lartësimi i Tij. Fatiha-ja i zgjon ndjeshmëritë ndaj larmisë në krijim dhe në atë atmosferë në të cilën jeton njerëzimi duke e nxitur mendjen të meditojë Krijuesin e Përsosur të saj dhe nevojën e patjetërsueshme për mëshirën dhe udhëzimin e Tij.
Fatiha-ja përçon se natyra njerëzore e njeh Zotin dhe se çdo shpirt kërkon të afrohet sa më shumë tek Ai, një shpresë që mund të realizohet për sa kohë që njeriu sinqerisht kërkon strehim tek Ai nga dija e padobi, shtysat dhe qëllimet e liga dhe devijimet e injorancës dhe pështjellimit.
Versetet e Fatiha-së e mbushin dhe e lartësojnë zemrën nga një përjetim i vakët e i plogësht lidhur me Zotin në një adhurim të vetëdijshëm e plot dëshirë të Tij. Këto ajete e frymëzojnë njeriun që parreshtur të kërkojë ndihmën dhe mëshirën e Tij që të kënaqet në këtë adhurim. Mendja që mbrun Fatiha-ja urren të devijojë nga rruga hyjnore e mirësisë; shpirti që ajo brumos pandërprerë lufton e përpiqet që të mos tërheqë mbi vete pakënaqësinë e Allahut.
Fatihaja është një yll udhëzues në universin e Kur’anit. Riafirmon Zotimin me Zotin e të gjithë njerëzve; thekson misionin e çdo besimtari; e rikujton njeriun që të jetë i vetëdijshëm për gjendjen e shpirtit të tij; ripërtërin raportet e njeriut me të gjithë njerëzit - të drejtit, të ligjtë dhe indiferentët - dhe gjithçka tjetër në këtë univers.
Kështu Fatiha-ja është më shumë se një falje e zakonshme në lëvizjen e të mirës kundër të ligës. Ajo është një premtim për të lartësuar të vërtetat madhore dhe për të nderuar bashkësinë e njerëzve të drejtë, duke nxjerrë mësim nga ngadhënjimet e tyre dhe sprovave në këtë jetë dhe duke shpresuar për prehje në Jetën tjetër. Thënë thjeshtë, 29 fjalët e Fatiha-së theksojnë thelbin e të qënit njeri, duke u mbështetur dhe në varësi të Kirjuesit.

[INDRITI]

Fatiha-ja është boshti moral i Kur’anit, duke filluar me emrin e Allahut, të Gjithmëshirshmit, Mëshiruesit, burimit të krijimit, jetës dhe udhëzimit. Nuk ka Zot veç Tij, Njohësi i të padukshmes dhe të dukshmes. Ai është i Paqshmi dhe Besniku, Ruajtësi dhe Sunduesi, i Parezistueshmi dhe Krenari, Krijuesi dhe Mbështetëi, i Pari dhe i Fundit, i Dukshmi dhe i Fshehti, që as ka lindur dhe as nuk është i lindur dhe që vetëm Atij i përkasin emrat më të bukur. (20:8)
Fjalët e para të Kur’anit që iu shpallën profetit a.s e udhëzonin atë të lexonte në emër të Zotit (96:1) dhe verseti i parë i Fatiha-së e plotëson këtë urdhëresë, duke hedhur themelet e një etike themelore islame: përmendja e emrit të Zotit përgjatë gjithë ecejakeve dhe preokupimeve të kësaj jete. Arsyeja është e qartë dhe e thjeshtë: synimi është që i gjithë aktiviteti njerëzor të drejtohet në emër të Zotit dhe vetëm për kënaqësinë e Tij, duke ruajtur pastërtinë e qëllimeve dhe veprave nga animi në të shtrembër dhe ndotja.
Formula Në emrin e Allahut, të Gjithmëshirshmit, Mëshiruesit, përsosi për profetin a.s dhe për të gjithë njerëzimin, etikën e fillesës së mbarë. E shpëton cënueshmërinë njerëzore nga të keqorientuarit prej hamendjeve individuale ose punëkryerjeve monotone dhe kultivon tek njeriu ndjesinë e një qëllimi shpirtëror; sepse përmendja e emrit të Zotit e zgjon zemrën ndaj përkujtimit të Tij, një karakteristikë e veçantë e karakterit musliman. Njeriu fle dhe zgjohet, hulumton dhe mëson, flet dhe dëgjon, hyn dhe del me emrin e Allahut, i vetëdijshëm se çdo vepër është një adhurim.
Të fillosh një vepër në emër të Atij që është burimi i ekzistencës dhe që i dha asaj bukuri dhe dobishmëri është të dalësh në krah të besimit tek Zoti i vërtetë dhe të përforcosh një vazhdimësi të pararendësve besimtarë që arrijnë gjer tek Ademi a.s, babai i njerëzimit. Të fillosh ndryshe është të jesh i shkëputur nga burimi dhe trashëgimia e fesë. Profeti a.s thotë, “Çdo vepër që nuk fillon ‘në emër të Allahut’ nuk pranohet”, që domethënë se nuk ka ndonjë shpërblim ose dobi në të.

[INDRITI]

Të përmendurit e emrit të Zotit me frikë dhe shpresë e çliron njeriun nga egoizmi dhe dëshpërimi. Shpirti njerëzor gjen prehje dhe përsosje në këtë përkujtim dhe kjo përbën edhe një ripërtëritje të lidhjes së njeriut me Krijuesin e tij. Njeriu sjell ndërmend “mirësitë e panumërta që Allahu ka derdhur mbi robët e Tij” dhe se Ai “u ka dhënë një organizëm të shëndoshë në mënyrë që ta adhurojnë Atë, ua ka forcuar gjymtyrët e trupit në mënyrë që të kryejnë obligimet që Ai ua ka ngarkuar”. I çlirët dhe i frymëzuar njeriu i përkushtohet gjithnjë e më tepër qëllimit për të përparuar më tej në jetë, duke i përforcuar standartet e saj morale dhe duke i shfrytëzuar begatitë në të për arritjen e qëllimeve të dobishme.
Zemra e një muslimani jo vetëm që rreh duke lartësuar Allahun, por i është natyrisht mirënjohëse për mirësitë që ka jeta për përkrahje, strehim, lidhje ndërnjerëzore, mirëqenie, dituri, dinjitet dhe mirësi të tjera të Allahut. Adhuruesi nxitet që të shprehë lartësimin e emrit të Allahut, të Cilësive dhe madhështisë së Tij. Fjalët me të cilat fillon ajeti i dytë i sures Fatiha, gjithë falënderimet qofshin për Allahun, bëhet himni i jetës së muslimanit dhe boshti moral i saj. Çdo adhurim - ashtu siç shpaloset edhe tek Fatiha - në thelb është lartësim dhe mirënjohje. Ibn Abbas, një shok i Profetit a.s, i mirënjohur për dituritë e tij mbi Kur’anin, thotë:

Elhamdulilah është fjala e çdo personi mirënjohës…Nuhu ka thënë, “Gjithë falënderimet qofshin për Allahun që na shpëtoi nga e keqja e vepërligëve”; Ibrahimi ka thënë, “Gjithë falënderimet qofshin për Allahun që më bekoi mua, edhe pse në moshë të vjetër, me Ismailin dhe Is’hakun”; Daudi dhe Sulejmani kanë thënë, “Gjithë falënderimi qoftë për Allahun që na ka lartësuar ne mbi shumë prej robëve të tij besimtarë”.
Allahu i madhëruar i ka thënë profetit të Tij Muhamed a.s, “Thuaj, gjithë falënderimi është për Allahun që nuk ka lindur askë”; banorët e Xhenetit thonë, “Gjithë falënderimi është për Allahun që e ka larguar ankthin e frikën prej nesh” dhe lutja e fundit e tyre është, “Gjithë falënderimi të jetë për Allahun, Zotin e Botëve”.
Me të vërtetë, këto janë fjalët e çdo njeriu mirënjohës.

Duke kultivuar një marrdhënie mirënjohjeje me Krijuesin, besimtari priret që të shfaqë mirënjohjen e duhur edhe ndaj krijesave gjithashtu. Kjo është esenca e respektit për të gjitha format e tjera të ekzistencës që e frymëzon njeriun të ruajë ekulibret e brishta brenda natyrës. Më tej, njeriu detyrohet që t’i njohë veprat e mira, qëllimet dashamirëse dhe bamirësitë e të tjerëve, “Cilido që nuk i falënderon njerëzit nuk ka falënderuar Allahun”, ka thënë profeti i Islamit duke treguar për lidhjet e shumëfishta ndërmjet qenive njerëzore të bazuara mbi lidhjen e tyre me Allahun. Vërtet, jeta e profetit është një model mirënjohjeje. Si përthithësi i parë i Kur’anit, ai vendosi modelin për t’iu përgjigjur Allahut me mirënjohje dhe lavdërim, ashtu siç kuptohet edhe në këtë lutje që profeti e thoshte shpesh gjatë natës:

O Allah, për Ty qoftë i gjithë lavdërimi! Ti je drita e qiejve dhe e tokës. Për Ty qoftë i gjithë lartësimi! Ti je Mbajtësi i qiejve dhe i tokës. Për Ty qoftë i gjithë lartësimi! Ti je Zoti i qiejve dhe i tokës dhe gjithçka ka në to. Ti je e Vërteta. Premtimi Yt është i vërtetë. Fjala Jote është e vërtetë. Takimi me Ty është i vërtetë. Xheneti është i vërtetë. Zjarri është i vërtetë. Ora e fundit është e vërtëtë.
O Allah, Ty të nënshtrohem. Tek Ty besoj. Ty të mbështetem. Përpara Teje pendohem. Për Ty përpiqem. Tek Ty referohem për gjykimet e mia. Më fal mua për gjithçka kam bërë dhe për gjithçka që mund të bëj, për gjithçka që kam fshehur dhe për gjithçka që kam shfaqur. Ti je Zoti im. Nuk ka Zot tjetër veç Teje.

Karakteri i muslimanit i ruan këto lartësime fisnike dhe mirënjohje vetëm për Zotin. Nderimi i madhështisë së Tij e sjell njeriun në harmoni me gjithçka tjetër në univers.

Si mund të jetë ndryshe kur Ai është Zoti i atomit dhe i galaktikave, i njerëzve dhe kafshëve, i të dukshmes dhe të padukshmes? Allahu furnizon të gjithë krijimin dhe e shtrin dashamirësinë e Tij gjithpërfshirëse ndaj çdo krijese në gjithfarë gjendjeje. Ai i dëgjon të gjitha lutjet dhe i përgjigjet çdo nevoje. Të gjithë i drejtohen Zotit të Botëve.

[INDRITI]

Pas deklarimit të lartësimit të Allahut dhe sundimit të Tij mbi të gjithë universin, ajeti i tretë i sures Fatiha, I gjithmëshirshmi, Mëshiruesi, rithekson këto dy cilësi të Dashamirësisë dhe Dhembshurisë së Tij sepse Ai e derdh Mëshirën e Tij mbi çdo krijesë përfshirë edhe ato që nuk reagojnë ndaj kësaj mëshire. Thekson gjithpërfshirjen e tërësishme të mëshirës së Tij, që kaplon çdo gjallesë që është, ka qenë ose do të jetë. Asgjë nuk del përtej arritjes së saj.
Shpresat e njeriut rriten kur ai kupton se hija e pafund e mëshirës së Zotit kaplon mbizotëron gjithçka në ekzistencë. Profeti a.s ka thënë, “Allahu ka 100 mëshira. Është vetëm nëpërmjet njërës prej tyre që të gjithë krijesat tregojnë mëshirë për njëra-tjetrën, me 99 mëshirat e tjera që janë për Ditën e LLogarisë”.

[INDRITI]

Duke filluar me emrin e Allahut, lartësuar lavdinë e Tij, njohur sundimin e Tij dhe deklaruar mëshirën e Tij, më pas në Fatiha shpaloset diçka më shumë rreth Allahut: Ai është Sunduesi i Ditës së Gjykimit. Në fundin e kohës së kësaj bote, çdo shpirt do të japë llogari përpara Allahut për jetën e tij. Ky referim ndaj llogarisë së fundit i kumton individit, në një cast zbulese, gjithë rrjedhën e ekzistencës njerëzore - jetën, vdekjen, ringjalljen, dhe lumturinë a mjerimin. Përfundime të tilla, që vërtiten rreth kësaj ngjarjeje unike të fatit njerëzor, ngrenë pyetjet më të rëndësishme të jetës së kësaj bote: Kush jam unë? Nga kam ardhur? Ku do të shkoj? Në cilën udhë do të shtegëtoj? {farë është e mira dhe ç’është e keqja? Cila është rruga drejt suksesit të përhershëm?
Ky ndërgjegjësim e përgatit adhuruesin për kontratën morale që shpaloset në versetin vijues. E megjithatë, këtu Fatihaja shpalos sundimin e pashok të Allahut në Ditën e Gjykimit. Pothuajse çdo kre pasues i Kur’anit, thekson, shtjellon ose përforcon realitetin që ekzistenca zgjatet përtej kufizimeve të kësaj bote dhe se besimi në jetën tjetër konfirmon besimin tek Zoti. Verseti Sundues i Ditës së Gjykimit, rikujton për qëllimin e jetës ashtu siç e dëshiroi Krijuesi dhe e kujton njeriun për llogarinë e fundit. Në këtë kuptim, verseti i katërt i Fatiha-së është një përgjigje ndaj misionit të njeriut dhe endjeve të shpirtit të tij. E bën njeriun të kuptojë se i njëjti Zot që origjinoi krijimin do të ringjallë çdo qenie nga pluhuri i vdekjes.


Ajet 64:7

Dhurata e jetës fillimisht fryrë brenda Fëmijeve të Ademit do të fryhet brenda tyre sërish, jo për të rijetuar këtë jetë të kësaj bote por për të shijuar shpërblimin e Zotit për të mirat që njeriu ka vepruar dhe të japë llogari nëse ka vepruar ndryshe.
Të qënit i sigurtë në një jetë tjetër të pafund i plotëson aspiratat njerëzore të dëshirimit për ekzistencë të përhershme dhe drejtësi absolute. Të sigurtë në premtimine saj, meshkujt dhe femrat besimtare nuk bien në amulli. Përkundrazi, ata aspirojnë që ta çlirojnë veten nga kufizimet e ekzistencës së përkohshme, përfshirë të ligështitë e sëmundjeve dhe çrregullimeve, dëmet e shkaktuara kundër vetes dhe të tjerëve, shtypja prej bestytnive dhe padijes, tirania e ideologjive shoviniste dhe sistemeve autoritare dhe kufizimeve të shqisave fizike dhe botës dimensionale. Është pjesërisht realizimi i aftësisë morale dhe shpirtërore për përparim dhe përsosje ose prapambetje dhe prapësi, që e shtyn njeriun të marrë përsipër përgjegjësi për veten, familjen e tij, gjendjen e shoqërisë dhe të bashkësisë globale në tërësi.

[INDRITI]

Përmendja në Fatiha e Ditës së Gjykimit hap kështu një dritare për ndërgjegjen e vëmendshme njerëzore për të perceptuar pasojat e tejzgjatura të veprave edhe më të vogla të saj. Në këtë cast, adhuruesi i mbushur me shpresë i drejtohet Zotit të Botëve për ndihmën e Tij të pa kursyer ndonjëherë: Vetëm Ty të adhurojmë dhe vetëm Ty të kërkojmë ndihmë. Nga profeti a.s mësojmë se Fatiha është përgjigja e Zotit ndaj këtij përgjërimi të zemrës. Zoti thotë, transmeton profeti a.s:

O biri i Ademit, ju kam zbritur juve 7 (versete):
Tre janë për Mua, tre janë për ju, dhe një mes Meje dhe jush.
Tre të Mitë janë: Në emrin e Allahut, Mëshiruesit, të Gjithmëshirshmit; Gjithë falënderimet qofshin për Allahun, zotin e Botëve; Mëshiruesin, të Gjithmëshirshmin.

Tre versetet për ju janë: Sunduesi i Ditës së Gjykimit; Udhëzona për në rrugën e drejtë; në rrugën e atyre mbi të cilët zbrite mirësinë Tënde, jo në të atyre mbi të cilët zbriti zemërimi dhe as në të atyre që janë të devijuar.

Verseti mes Meje dhe jush është: Vetëm Ty të adhurojmë dhe vetëm Ty të kërkojmë ndihmë.

Përbrenda apelit, Vetëm Ty të adhurojmë dhe vetëm Ty të kërkojmë ndihmë, është marrveshja me Zotin. Është pakti përfundimtar, kontrata morale, njësoj sikur njeriu të thosh: “Vetëm Ty të adhurojmë, Ty të bindemi, vetëm udhëzimin Tënd pranojmë, dhe vetëm Obligimet e Tua dëshirojmë t’i plotësojmë. Na ndihmo, o Zot, që ta përsosim adhurimin tonë ndaj Teje”. Kurajoja për t’i dhënë zë, dhe rrjedhimisht për ta mbajtur mbi supe këtë kontratë është realizimi i plotë i asaj që është të jesh njeri. Është lindja e një marrdhënie e re dhe të fortë mes shpirtit të krijuar dhe Zotit krijues. Njeriu deklaron përkushtimin e tij dhe qëllimin për t’u përputhur me vullnetin e Krijuesit, e më pas i drejtohet Ndihmëdhënësit që t’i shtojë mirësitë e Tij.
Adhurimi pra, bëhet faltorja e të gjithë ekzistencës njerëzore, kriteri i drejtësisë dhe vlerës, motivi i sjelljes. Ky transformim në prespektivë lidhur me adhurimin e mundëson njeriun që të përqendrohet në atë që është thelbësore dhe të largohet prej kotësive. Kjo përçohet edhe nga një lutje e mirënjohur e profetit a.s:

O Allah, Ti je Zoti im. Nuk ka Zot tjetër veç Teje. Ti më krijove, dhe unë jam robi Yt. Përpiqem ta mbaj premtimin që të kam dhënë Ty me sa mundem. Kërkoj strehim tek Ty nga dëmi i gjithçkaje që mund të kem vepruar. Përpara tej deklaroj mirësitë e Tua mbi mua dhe përpara tej i sjell gjynahet e mia. Më fal, sepse vërtet askush nuk i fal gjynahet përveç Teje.

Është Allahu më pas që pranon këtë iniciativë dhe derdh mëshirën dhe dashurinë e Tij mbi këtë rafinim të shpirtit, duke u dhënë besimtarëve atë që kërkojnë. Allahu thotë, sipas transmetimit nga profeti a.s:

O Robët e Mi, të gjithë ju jeni të devijuar përveç atyre që Unë i kam udhëzuar; Kërkoni ndihmën Timë dhe Unë do t’ju udhëzoj.
O robët e mi, të gjithë ju jeni të uritur për veç atyre që Unë i ushqej; Kërkoni ushqim nga Unë dhe Unë do t’ju ushqej.
O robët e Mi, të gjithë ju jeni të zhveshur përveç atij që Unë e kam veshur; kërkoni veshje nga Unë dhe unë do t’ju vesh.
O robët e mi, ju gaboni ditën dhe natën, dhe Unë i fal të gjitha gjynahet; kërkoni falje nga unë dhe unë do t’ju fali.

Çdo njeri që maturohet në moshë të rritur i duhet të bëjë zgjedhjen për të qënë apo jo adhurues i Zotit. Ata që zgjedhin për të qenë dhe rrjedhimisht të hyjnë në obligimin moral të Fatiha ia përkushtojnë veten një mënyre jetese të shenjuar nga saktësia dhe gjerësia. Është një kontratë morale që prek çdo sferë, përfshin çdo vepër, madje edhe vdekjen. Kjo mënyrë jetese fillon me shkëndijëzën e parë të një qëllimi të ndërgjegjshëm në kraharorin njerëzor; për çdo frymëmarrje dhe hap, çdo mendim dhe pëshpëritje dhe çdo falje dhe vepër përbëjnë adhurim nëse kryhen me qëllimin për të kënaqëur Zotin. Kur bëhet fjalë për qëllimin e adhurimit, asgjë nuk mbetet jashtë përfshirjes së tij. Është nga natyra i pandashëm dhe i pacoptueshëm në motiv. Çfarë i përket Zotit është vetëm për të dhe gjithçka që i është dhënë gjithkujt tjetër po ashtu është e Tij.
Adhurimi është jashtë kohe dhe njëkohësisht relativ - origjinal për të gjitha gjësendet që kanë qenë e që do të jenë, i përshtatshëm për ekzistencën e çdo adhuruesi, dhe i lidhur me çdo rrethanë në zhvillim e sipër. I matur dhe qetësues, adhurimi është i ndjeshëm ndaj kufizimeve të një të sëmuri, të vogli, dhe të paafti, duke i përjashtuar ata nga të gjitha ose disa pjesë të kërkesave rituale. Njësoj, hap horizonte pa kufi për shpirtin njerëzor që të përsoset në mirësi e të tejkalojë margjinalizmin.
Megjithatë, adhurimi nuk është barrë, sepse një aspekt i tij nuk pengon një aspekt tjetër. Pasi dëgjoi për tre shokë të tij që ishin betuar që të faleshin gjithë natën papushuar, të agjëronin çdo ditë pa pushim dhe të mos martoheshin, profeti i Islamit tha, “Unë natën falem dhe fle, agjëroj dhe e ndërpres agjërimin, dhe jam i martuar.” Maturia, pra, është në natyrën e adhurimit.

Ajet 2:185.

Adhurimi ruan ekuilibrin në marrdhënie, qoftë ndërmjet një adhuruesi dhe Zotit, mes një njeriu dhe një tjetri, apo njerëzimit dhe pjesës tjetër të krijimit, në atë mënyrë që njeriu i drejtohet origjinuesit, “Zoti ynë, na jep të mira në këtë jetë dhe në jetën tjetër dhe na shpëto nga dënimi i zjarrit.

Ajet 2: 201

Dhe i kujton njerëzit që të bëjnë mirë ashtu siç Allahu ka treguar mirësinë e tij me ta.

Ajet 28:77

Adhurimi ruan pastërtinë shpirtërore të njeriut, vizionin intelektual, dhe ekuilibrin emocional. Nënshtrimin ndaj vullnetit të Zotit - të Besueshmit, Ruajtësit dhe të Përhershmit - e shpëton qënien njerëzore nga shkatërrimi dhe boshllëku.
E megjithatë, në fund, zgjidhja që duhet bërë është afirmimi ose mohimi i të shërbyerit ndaj Allahut. Ata që e pranojnë këtë mund të përparojnë në shkallët më të larta të jetës dhe të shpresojnë në prehjen e përhershme në jetën tjetër, sepse do të jenë të nderuar dhe të respektuar ngaqë i kanë shërbyer Zotit të tyre në këtë botë. Kjo ndjenjë kujdestarie është ajo lidhja aq e kërkuar me të cilën njeriu lufton ndjenjat e vetmisë dhe zvetnimit dhe i afrohet gjithnjë e më shumë Zotit. Adhuruesi model, Muhamedi a.s, shpesh e shprehte nënshtrimin e tij dhe të shërbyerit ndaj Zotit, duke u lutur që Kur’ani të mbetej udhëzimi i shpirtit të tij:

O Allah, unë jam robi yt, biri i robit të tënd. Balli im është në duart e tua. Caktimi yt mbi mua është përmbushur dhe gjykimi yt mbi mua është më i drejti. Të drejtohem ty me të gjithë emrat e tu - me të cilët e ke emërtuar veten, ose që ia ke treguar ndokujt në krijimin tënd, ose që ke zbritur në librin tënd, ose që e ke mbajtur për vete në dijen e të fshehtës - që ta bësh Kur’anin gjallërinë e zemrës sime, dritën e kraharorit tim, rrënuesin e mërzisë sime dhe shkatërruesin e shqetësimeve të mia.

Adhurim në islam do të thotë angazhim, veçanërisht në përmbushjen e riteve që Zoti i ka obliguar njerëzit, përfshirë të falurit, agjërimin, zekatin dhe haxhin. E megjithatë, njerëzit jo gjithmonë arrijnë të përballojnë përmbushjen e gjithëherëshme të këtyre, mund t’i shkelin premtimet dhe marrveshjet - qoftë me qëllim apo nga pakujdesia - ose madje edhe mund ta harrojnë veten mes veçantive të jetës.
Kjo është arsyeja që Fatiha i udhëzon njerëzit të kërkojnë forcë dhe të luten për ndihmë nga burimi i të gjithë fuqisë dhe gjallërisë: Vetëm Ty të kërkojmë ndihmë. Profeti a.s i nxiste shokët e tij që të luteshin për ndihmën e Zotit pas çdo faljeje duke thënë, “O Allah, më ndihmo që gjithmonë të të kem ndërmend vetëm Ty dhe të të jem mirënjohës. Të të adhuroj vetëm Ty në mënyrën më të përsosur.”

[INDRITI]

Tek Fatiha, të jetuarit sipas asaj që është shpallur dhe parimeve të saj shpreh pasimin e “rrugës së drejtë”, një rrugë të identifikuar nga pasuesie e saj, ata mbi të cilët derdhe mirësitë e tua, ndryshe nga rruga e atyre që tërhoqën mbi vete zemërimin dhe të atyre që janë në rrugë të shtrembër.
Ky verset i tejkalon të gjitha barrierat e kësaj bote dhe bën një deklarim të vendosur përfundimtar lidhur me natyrën e pandryshueshme të besimit të vërtetë në Krijuesin e vetëm: afria me Zotin nuk qëndron në rrethanat e lindjes apo të jetës, por në bindjet e shpirtit.
Njohja e karakteristikave të atyre mbi të cilët Zoti ka zbritur mirësitë e tij është e domosdoshme për besimtarin. Kur’ani shpjegon tjetërkund atë që shkurtimisht e përmend në Fatiha. Në suren Merjem për shembull, Nuhu, Ibrahimi, Ismaili, Isaku, Jakubi, Musai, Haruni, Zekerijai, Jahjai dhe Merjemi (pas emrit të së cilës është emërtuar edhe kreu) dhe Isai identifikohen si nga ata të cilët Zoti i ka begatuar me mirësitë e tij, nga profetët e bijve të Ademit, dhe mes at

Ajet 19:58

Kur’ani tregon se këto modele mirësie kishin të njëjtin virtyt dhe standart besimi:

Ajet 19:58

Që do të thotë, se veçimi i tyre në lartësim qëndron në prirjen për të qenë gati dhe të bindur ndaj Zotit dhe në të pranuarit dhe të nënshtruarit me gjithë zemrën ndaj vullnetit të Tij, pa mohuar dhe pa i rezistuar asgjëje. Nga respect-dashuria për të, dhe nga gëzimi i mirënjohjes së tyre të thellë për mirësinë e besimit që ka zbritur mbi ta, u rrjedhin lot nga sytë. Në rradhët e tyre Kur’ani shton të sinqertit, martirët, dhe të drejtit

Ajet
4:69

Kjo nxjerr në pah një tjetër cilësi të atyre që Allahu i ka begatuar me mirësitë e tij, që është, dëshira për të sakrifikuar.

Duke menduar lidhur me këtë verset - rrugën e atyre mbi të cilët derdhe mirësitë e tua, jo në të atyre që tërhoqën mbi vete zemërimin dhe as të atyre në rrugë të shtrembër - adhuruesi mbërrin në realizimin që : zgjedhja është themeli i besimit, dhe ku ka zgjedhje, ka edhe alternativa dhe mundësi për kundërshti. Ky është një përkujtues i hollë por i rëndësishëm se rruga e drejtë ka një objektiv moral ruajtja dhe përmbushja e të cilit mund të kërkojë sakrifikimin e asaj që është me vlerë dhe e dashur, madje edhe vetë jetës.