Qoftė lartėsuar Ai i cili e kaloi robin e vet nė njė pjesė tė natės prej Mesxidi Haramit (Mekkės) deri nė Mesxhidi Aksa (Jerusalim), rrethinėn e tė cilit e kemi bekuar, nė mėnyrė qė ti tregojmė disa nga agumentet tona. Ai me tė vėrtetė dėgjon dhe sheh ēdo gjė.
Me njė ngjarje e pėrjetim jo tė zakonshėm, All-llahu xh.sh. i bėri nder Pejgamberit tė Tij tė fundit - Muhmmedit a.s. duke ia mundėsuar tė bėjė Isran -Udhėtimin dhe Miraxhin - ngritjen nė ēastet mė tė vėshtira tė jetės sė tij.
Ishte viti i dhjetė i Shpalljės hyjnore dhe nė atė kohė Muhammedi a.s. i humbi dy njerėzit mė tė dashur. Fillimiht i vdiē axha Ebu Talibi - mbrojtėsi i tij besnik dhe pėrkrahėsi i fuqishėm nė ēastet mė tė vėshtira tė jetės sė tij, e pastaj i vdiē edhe Hadixhja, gruaja e tij e parė, muslimaneja e parė dhe bashkėshortja e jetės.
Me vdekjen e tyre e humbi pėrkrahjen morale, madje edhe fizike dhe ra nė krizzė tė thellė, tė cilėn idhujtarėt kurejshit do ta shfrytėzojnė maksimalisht duk i sjellė fatkeqėsi tė papara. Nė kėtė gjendje dėshprimi, Pejgambei a.s. u nis pėr nė Taif (qytet jo largė Mekkės) duke shpresuar se atje do tė gjejė pėrkrahje dhe vend tė pėrshtatshėm pėr tė kultivuar farėn e fjalės sė Zotit. Mirėpo, meqė shpirtrat e paganve taifas akoma nuk ishin tė gatshėm ta pranojnė Porosinė hyjnore, rinia, tė nxitur nga prindėrit e sulmuan ashpėr me gurė dhe pėr herė tė parė u derdh gjaku i Pejgambrit tė All-llahut - Muhammedit (s.a.v.s.). Prandaj ai vit u quajtSennetu-l-Huzni-Viti dėshprimit. Nė kėtė krizė tė thelė dhe nė kėtė gjendje tė rėndė dėshprimi, Pejgamberi a.s. gjeti strehim tė njė kopsht, i ngriti duart lartė kah qielli duke iu lutur All-llahut thellė nga shpirti pėr ndihmė e pėrkrahje:
O Zoti im, Ty tė ankohem pėr dobėsin e paaftėsinė time dhe pėr njerėzit, qė nuk mė kuptojnė. Ma shpejto ngadhėnjimin e sė vėrtetės ose ma merr shpirtin dhe mė thirrė te Vetja jote nė botėn tjetėr mė tė mirė.
Nė ato ēaste tė rėnda tė jetės sė tij, me tė kthyer nė Mekke, All-llahu xh.sh ia pranoi lutjen Pejgamberit a.s. duke e pėrgėzuar dhe duke ia plotėsuar atė me njė ngjarje tė jashtėzakonshme me Isranė dhe Miraxhin.
Isra dhe Miraxh ėshtė njėra nga katėr netėt e mėdha tė zgjedhura tė muslimanėve tė cilėn ata e presin dhe e kalojnė nė ibadet duke e pėrkujtuar kėtė ngjarje me rėndėsi tė jashtėzakonshme si pėr Muhammedin a.s. ashtu edhe pėr tė gjith muslimanėt.
Isra do tė thotė udhėtim i Muhammedit a.s. me ndihmėn e All-llahut xh.sh. prej Mekkės deri nė Kuds-Jerusalim, kurse Miraxh eshtė ngjitja e tij prej Kudsit deri nė hapsirat mė tė larta qiellore tė cilat smund ti kap e ti kuptojė mendja e njeriut.
Ky ishte njė udhėtim i pazakonshėm me tė cilin Muhammedit a.s. mori pėrkrahje tė madhe nga All-llahu xh.sh. dhe iu tregua respekt i veēantė qė nuk e kishte pasur askush mė parė. Tė shohim si ndodhi kjo ngjitje shpirtėrore pėrgjatė vertikales sė botėrave qiellore.
Muhammedi a.s. po atė natė, natės e Israsė nga Mesxhidi Aksaja (jeruslaimi) u nis pėr nė lartėsitė qiellore, kurse meleku Xhebrail i hapte rrugėt, tė cilat ishin tė lejuara pėr tė dy. Ishte kjo njė natė e bekuar dhe fatlume. Buraku, qė ėshtė mė i shpejtė se drita e vetėtima, ishte pėrgatitur tė bartė atė i cili ishte caktuar tė vizitojė mbretėrinė kozmike tė Zotit. Me njė shpejtėsi tė paimagjinuar arriti nė botėn e parė qiellore. Kur ja, aty e pa Ademin a.s.- babain e njerėzimit, i cili e pėrshendeti dhe i shprehi mirėseardhje, kurse Alejhiselami e ripėrshendeti dhe e vėrtetoi Pejgambėrllėkun e vet. Pastaj vazhdoi udhėtimin nė botėn e dytė qiellore, e cila iu hap dhe nė tė cilėn takoi dy Pejgamber tė Zotit (xh.sh) Jahjha ibėn Zekerijanė dhe Isa ibėn Merjeme, tė cilėt e pėrshendesin dhe i shprehin mirėseardhje, kurse Muhammedi ia kthen selamin dhe aty e dėshmon Pejgambėrllėkun e vet. Mė pastaj Muhammedi a.s. u ngjit nė botėn e tretė qiellore ku takon Jusufin a.s., i cili jep selam dhe i shpreh mirėseardhje, kurse Muhammedi a.s. ia kthen selamin dhe pėrsėri e vėrtetton edhe aty pejgambėrllėkun e vet. Duke vazhduar rrugėn e vet tė Miraxhit, Pejgamberi a.s. hyri nė sferėn e katėrt qiellore , kur ja aty i doli para Idrisi a.s.,duke e pėrshendetur njėrti tjetrin dhe duke e konfirmuar edhe njėherė pejgambėrllėkun e vet, Muhammedi a.s. ngjitet nė botėn e pestė qiellore dhe me atė rast i paraqitet Haruni a.s. Duke konfirmuar edhe aty misinonin e vet dhe duke e lėnė prapa botėn qiellore tė Harunit, ngjitet nė qiellin e gjashtė ku papritmas i shfaqet Musau a.s. Si gjithkund edhe kėtu iu tregua rrespekt e mirėseardhje dhe iu konfirmua pejgamberllėku i tij. Mirėpo, kur Pejgamberi a.s. kaloi pranė kėsaj sfere Musau a.s. filloi tė qajė dhe nė pyetjen e Muhammedit a.s. se ētė bėri tė qash? Ai u pėrgjigj: Pjestarėt e pejgamberėve tė Zotit mė tė rinj sė unė, do tė hynė nė Xhennet mė shumė se pjestarėet e mij. Duke u ngjitur edhe mė lartė, Pejgambei a.s. arriti nė botėn e shtatė qiellore, kur ja aty Ibrahimi a.s. i mbėshtetur pėr Qabe , nė tė cilėn hynin ēdo ditė shtatėdhjetė mijė melekė , dhe nuk ktheheshin mė. Me atė rast Ibrahimi a.s. e pėrshendeti, i shprehu mirėseardhje Pejgamberit a.s. dhe i tha: O Muhammed dėrgoi selam prej meje Ummetit tėnd dhe urdhėroi ata tė pėrgatisin e tė mbjellin sa tė munden farė xhenneti, sepse trualli i Xhennetit ėshtė pjellor kurse toka ėshtė shumė e gjerė. Por cila ėshtė fara e Xhennetit, e pyeti Pejgamberi a.s.:
La havle ve la kuvvete il-la bil-lahi -l- alijji-l-adhim- Ska transformim as forcė pėrveē me ndihmėn e All-llahut tė Lartėmadhėrishėm, iu pėrgjigj Ibrahimi a.s.
Pas takimit me Ibrahimin, Pejgamberi a.s. vazhdoi rrugėn dhe arriti deri nė Sidretul-Munteha perdja e fundit deri ku arrin mendja e njeriut, deri atje ku ėshtė kufiri, tė cilin askush nuk e ka shkelur dhe as qė do te jėtė i kaluar ndonjėherė nė tė ardhmen, deri atje ku pushon ēdo njohuri dhe ēdo mendje e tė gjitha krijesave tė Zotit dhe prapa tė cilit fillon bota e gajbit (bota e sekreteve), bota shpirtėrore, Sidren e kishte mbuluar njė mbulesė me gjėra tė Zotit qė askush nga krijesat e tij nuk ėshtė nė gjendje tė pėrshkruajė bukurinė e saj, Aty Pejgamberi a.s. e pa Xhebrailin nė formėn dhe natyrėn e tij tė vėrtetė, e pa Xhennetin: bukuritė dhe mrekullitė mė madhėshtore tė Zotit. Ja si e pėrshkruan All-llahu xh. sh. Kėtė ngjarje tė jashtėzakonshme nė Kuranin e Tij famėlartė:
Pasha yllin kur perėndon. Shoku juaj nuk ėshtė larguar nga rruga e drejtė dhe as nuk ėshtė i humbur. Ai nuk flet me hamendje. Ai (Kurani) nuk ėshtė tjetėr, vetėm se shpallje qė i shpallet. E mėson njė melek me forcė tė madhe. Pastaj iu afrua dhe iu afrua shumė. Afėr sa dy harqe apo edhe mė afėr. Dhe i shpalli robit tė Vet atė qė i shpalli. Zemra nuk e mohoi atė qė e pa. A polemizoni me tė pėr atė ēfarė ka parė? Ai e ka parė edhe herėn tjetėr. Nė Sidretul-Munteha. Aty ėshtė pranė Xhenneti. Kur Sidren e mbuloi ēfarė e mbuloi. Shikimin nuk ia kthei as se hutoi! Pa mrekullitė mė madhėshtore tė Zotit tė vet. (En-Nexhm: 1-17)
Aty Pejgameri a.s. mori urdhėrin qė tu kmunikojė ithtarėve tė vet se janė tė obliguar ti drejtohen me lutje Zotit dhe ta falin namazin 50 herė brenda 24 orėve. Me propozimin e Musaut pėr ta zvogėluar kėtė numėr, i cili mė herėt e kishte provuar paaftėsinė dhe dėgjueshmėrinė e nėnshtrueshmėrinė e dobėt tė popullit izraelitė, Muhammedi a.s. kėrkoi nga All-llahu xh. sh. lehtėsim pėr ymmetin. All-llahu xh.sh. ia pranoi kėrkesėn Pejgamberit duke i reduktuar prej 50 kohėve nė pesė kohė namazi, por shpėrblimi do tė jetė plotėsisht i barabartė me 50 namaze.
Nėse duam edhe mė tej ta ndjekim Pejgamberin e Zotit nė Miraxhin e tij, mos ta ndahemi nga falja e namazit. I kemi dhėnė besėn Zotit se namazin do ta falim dhe Pejgamberin a.s. nė Miraxhin e tij do ta ndjekim.
Udhėtimi i Miraxhit vazhdon dhe Pejgamberi a.s. e tejkaon me sukses ēdo pengesė qė i del pėrpara. Duke e pėrshkruar kėtė udhėtim tė mrekullueshėm tė ngritjes sė intelektit njerėzor drejt atij hyjnor, Pejgamberi a.s. thotė: Mė barten prej njė perdeje nė tjetrėn derisa i kalova 70 perde, e gjerėsia e sė cilės ishte pesqind vjet udhėtimi; atje u lėshua njė mbulesė e gjelbėrt (refrefi), drita e sė cilės ishte mė e fuqishme se drita e Dielit, e cila mi vėrboi sytė. Mė vendosen pėrmbi atė refref dhe arrita nė Arshin e All-llahut. Kur hyra nė Arsh, desha tė zbathem. Por dėgjova njė zė nga All-llahu: Mos u zbath! Arshi dhe Kursijj (Froni) janė tė nderuara nėn kėpucet tua. Thash: O Zoti im, vėllaut tim Musaut i the: Zbathu, ti je nė malin e shenjtė Tuva! I lartmadhėrishmi u pėrgjigj: Afrohmu, o Ebul-Kasim! Musau nuk e ka tek Unė atė shkalė qė ke ti. Po, Musau ka folur me Mua, por, ti je i dashuri Im. Musau kėrkoi tė Mė shohė. Unė i thash: Nuk do tmė shohėsh para tė dashurit Tim. Pastaj dėgjova njė zė sipėr meje: Unė e heq hixhabin (perden) qė ėshtė mes Meje dhe teje! Kur All-llahu xh.sh. e ngiti hixhabin (perden), i mahnitur thash: O edukuesi im:
Et-tehijjatu lillahi ves-salavatu vet-tajjibatu! Selamet mė tė mira, respekti dhe tė gjitha tė mirat qofshin pėr All-llahun!
Es-Selamu alejke ejjuhen-nebijju ve rahmetullahi ve berekatuhu! Edhe ty selam o Pejgamber dhe mėshira dhe bekimet e All-llahut, tha All-llahu i Lartėsuar. Unė i shtova:
Es-Selamu alejna ve ala ibadillahis-salihin! - Selam tė gjithė neve dhe tė gjithė robėve tė mirė tė All-llahut! Kurse Xhebraili a.s. lėshoi njė pshėretimė:
Eshhedu en la ilahe illallah ve eshhedu ene Muhammeden abduhu ve resuluhu! Dėshmoj se nuk ka Zot tjetėr pėrveē All-llahut dhe se Muhammedi ėshtė robi dhe Pejgamberi i Tij.
Pas kėsaj i Lartėsuari tha: Afrohu o Ebul-Kasim!, dhe unė iu afrova nė distancėn mė tė afėrt. Ai mė pyeti: Me se do tMė nderon o i dashuri Im? Me robėri ndaj Teje, iu pėrgjigja. Atėherė i Lartėsuari e shpalli:
Qoftė lartėsuar Ai qė e kaloi robin e Vet nė njė pjesė tė natės prej Mesxhidi Haramit (Qabes) deri nė Mesxhidi Aksa (Jerusalim), rrethinėn e tė cilit e kemi bekuar, nė mėnyrė qė ti tregojmė disa nga argumentet Tona. Ai me tė vėrtetė dėgjon dhe sheh ēdo gjė. (Isra: 1)
Kjo ishte ngjitja e Pejgamberit (s.a.v.s.) pėr gjatė vertikales sė shtatė botėve qiellore qė simbolizojnė shtatė shkallet e ngritjes sė njeriut pėr gjatė vertikales sė tij nė pėrkryerjen shpirtėrore.
Krijoni Kontakt