Pilotët shqiptarë protestojnë kundër raportit të ministrit

[RTP]

Në aeroportin e Tiranës rrëzohet një avion ushtarak MIG 19, ku vdes edhe piloti

Tiranë, 16 shtator - Në aeroportin e Tiranës sot është rrëzuar një avion ushtarak MIG 19 dhe me atë rast ka humbur jetën piloti 46 vjeçar Jani Tarifa. Vetëm 5 minuta pasi është ngritur avioni është rrëzuar duke shkaktuar vdekjen e pilotit. Në bordin e avionit gjendeshin 41 predha.
Pas këtij aksidenti janë pezulluar të gjitha fluturimet në aeroportin "Nënë Tereze" të Rinasit. Sipas mediave shqiptare rrëzimi i avionit ndodhi për shkaqe teknike.
Hollësi të tjera nuk janë dhënë, por dihet që aviacioni shqiptar i luftës ka vetëm MIG 19 të prodhimit kinez.

[R2T]

E kam sqaruar disa here se armatimi i ushtrise Shqiptare vlen vetem per skrap, eshet shume i vjeter dhe nuk mund te perdoret me as per transport jo per manovrime ushtarake. Po disa skeptike ketu ankohen se do ulen vlerat mbrojtese nese shakterrojme keto arme te pavlera. A se shifni se arme te tilla jane arkivol per oficerin apo pilotin? Nuk kane absolutisht asnje vlere mbrojtese. Keto s'jane me materiale ushtarake dhe ti deklarosh te tilla eshte injorance.


Kjo eshte marre nga Balkanweb:

Pas normalizimit të situatës të shkaktuar nga rrëzimi i avionit ushtarak MIG 19 në aeroportin e Rinasit, ka filluar investigimi paraprak për shkaqet që çuan në rënien e avionit. Sipas një prononcimi të Ministrit të Transportit Spartak Poçi dhënë TV News24, avioni pësoi defekt në manovrim dhe kjo është parë dhe nga dëshmitarë okularë të ngjarjes, të cilët panë se pak minuta pas ngritjes së tij, avioni humbi drejtpeshimin. Poçi në prononcimin e tij dha disa detaje nga investigimet e kryera nga ekspertët e ardhur në vendngjarje. Sipas tij një defekt në pjesën hidraulike të timonit ka bërë që piloti të mos marrë dot lartësinë dhe të mund të hapte katapultën. Sipas Poçit, avioni ishte shumë i vjetër. Trupi i pajetë i pilotit 46 vjeçar Jani Tarifa është nxjerrë nga avioni, pak minuta pas shuarjes së zjarrit nga reparti i zjarrfikësave të Rinasit. I pyetur për normalizimin e situatës dhe në fluturimet e avionëve civilë, Poçi deklaroi se fluturimet kanë filluar dhe incidenti i mëngjesit nuk ka bllokuar aspak fluturimet e programuara nga aeroporti i Rinasit. Sot rreth orës 8.30, një avion ushtarak i tipit MIG 19, i nisur nga Rinasi drejt poligonit të Kavajës, si pasojë e një defekti teknik në manovrim, ra duke shpërthyer në ajër së bashku me 41 predhat që mbarte në bord. Si pasojë e këtij incidenti ajror mbeti i vdekur piloti që drejtonte avionin, Jani Tarifa 46 vjeç. bm/bm(Balkanweb)

[ATMAN]

Forcat Ajrore Shqiptare (Aviacioni Ushtarak)
Forcat Ajrore, gjithashtu te njohura si Aviacioni Ushtarak Shqiptar nga Shqiptaret nuk eshte pa probleme. Avionet qe FASH'ja disponon mund te kene qene nje nga me te miret ne vitet 50, 60 dhe 70 por jo ne shekullin e 21. Shume nga avionet rrine ulur ne toke sepse nuk ka me pjese kembimi per keto avione te vjeter. Avioni me i mire eshte varianti i vjeter i MiG-21, F-7A, i prodhuar ne Kine. Shqiperia ka blere edhe 10 avione MiG-21bis nga Ukraina, te cilet jane nje avionet me te mire qe ne disponojme dhe qe perben heshten shpuase se Forcave Ajrore.

[R2T]

Perseri mbeshteten idete e mia se keto armatime duhet te shkaterrohen menjehere.
Marre nga korrieri:

Pas tragjedise ajrore!
E Premte, 17 Shtator 2004
Nga Blendi Fevziu

Ngjarja tragjike e rrezimit te nje avioni MIG 19, qe i ka marre dje jeten njerit prej piloteve me te mire te forcave ajrore te ushtrise shqiptare, ka ngritur edhe mbulesen e nje serie problemesh jo pak shqetesuese per sigurine ne Rinas dhe me gjere. Per hir te nje rastesie fatlume, vdekja aksidentale e pilotit, nuk eshte shndruar ne nje tragjedi me te gjere, ne nje moment, kur rrezimi mund te kishte ndodhur ne teminalin e pasagjereve ne Rinas apo ne ndonje prej zonave te banuara qe shtrihen deri ne kufijte e aeroportit. Pas kesaj qe ndodhi, Forcat e armatosura shqiptare dhe autoritetet e transportit publik duhet ne menyre urgjente te nderhyjne ne dy drejtime, duke marre se paku tre masa evidente.

E para, Ministria e Transporteve duhet te nderhyje per heqjen dhe rrezimin e gjithe ndertimeve pa leje qe kane arritur deri ne gardhin e aeroportit, qofshin keto edhe shtepi banimi apo lokale. Banoret dhe pronaret e tyre, duhet te kuptojne qe vec mungeses se dokumentacionit nga ana e tyre, kjo do te jete edhe nje mase qe do t'i mbroje ata nga cdo lloj aksidenti, qe mund te ndodhe ne nje aeroport te tille.

E dyta, Ministria duhet te marre masa urgjente per krijimin e nje brezi sigurie, jashte rrethimit, apo brenda tij, duke krijuar nje kordon ne te cilin te mos levizin me as qen, as gomere dhe as lope dikur te famshme ne pisten e Rinasit.

Por vec Ministrise se Transporteve, qe per hir te se vertetes nuk ka ndonje pergjegjesi te dukshme ne kete drejtim, ajo qe duhet te reagoje menjehere duhet te jete Ministria e Mbrojtjes. Forcat e armatosura shqiptare duhet te clirohen nga deliri i madheshtise dhe ta harrojne shkelqimin e aviacionit shqiptar te viteve '60- '70- te. Avioni qe eshte rrezuar i takon fillimit te vitit 1967 dhe me nje mjet te tille, 37 vjecar, eshte vetvrasje te ngrihesh ne ajer. NATO ka kohe qe kembengul per eleminimin e pajisjeve te tilla, jo vetem te vjetra dhe te kushtueshme ne mirembajtje, por aspak afikase dhe te rrezikshme per jeten e piloteve. Sipas parashikimit, Shqiperia duhet te kishte shkaterruar vete brenda fundit te ketij viti te gjithe avionet me krahe, por me sa duket kjo nuk ka ndodhur. Se paku Ministri Majko duhet ta kuptoje se avione te tille qe nuk kane sherbyer atehere kur duhej, mund te sherbejne si relike, por jo me si mjete efikase luftarake. Mbase ne kete kuptim do te ishte me mire qe ata te vendoseshin ne ndonje muzeum, por jo te ngrihen me ne fluturim. Shqiperia duhet te kuptoje se miniflota e nendeteseve te viteve '50- te dhe flota ajrore e pasur e viteve '60- te, kane mbetur pas dhe se ne 30 vite, teknologjia ka ecur perpara sa 300 vjetet e meparshme.

Se fundi, ne menyre urgjente, reparti ushtarak brenda aeroportit te Rinasit duhet te transferohet qe aty. Rinasi eshte nje aeroport civil, nderkombetar, i destinuar per transportin e pasagjereve dhe nuk mund te jete njekohesisht edhe nje aeroport ushtarak. Aq me teper qe ka nje piste te vetme, qe duhet perdorur dyfish.

Tragjedia e djeshme, fatkeqesisht ka nderprere ne mes jeten e nje njeriu, nje piloti dhe nje ushtaraku, por ajo nuk duhet te mbetet thjeshte nje incident qe ndodhi dhe vetem kaq. Ajo duhet te sherbeje per reflektimin e te gjitheve dhe per marrjen e masave urgjente, qe dicka e ngjashme te mos ndodhe me kurre

[Brari]

korrieri

---

"Avioni, tragjedia pas defektit te trete"
E Premte, 17 Shtator 2004
Arban Tarifa, tregon paralajmerimet qe kishte bere djali i xhaxhait te tij, per dy defekte te njepasnjeshme te ndodhura gjate fluturimeve te fundit: "Jani me tregoi se 2 heret e fundit kishte shpetuar paq". Pohimi: "Kur pashe se me c'mjete fluturonte mbeta i tmerruar". Te afermit: "Vdiq ne krye te detyres por la nje familje qe jetonte me rrogen e tij"

Dashamir BICAKU

TIRANE - Kishte plot nje jave qe nuk kishte dale ne ajer dhe dje ne mengjes, u nis per fluturimin e fundit ne kete bote. Pa e ditur kurre se nuk do te kthehej i gjalle. Pa e ditur as e shoqja qe edhe pak ore pas ngjarjes e dinte se i shoqi "ishte ne fluturim". Si cod dite tjeter, Bylykja, bashkeshortja e 46-vjecarit Jani Tarifa e percolli edhe dje te shoqin per ne pune. Por dje disi me vecante, pais kishte fluturim. Si ai i 9 shtatorit por me fund aspak te tille. Fqinjet prane familjes Tarifa, shprehen: "Ata kishin shtate vjet ketu ne rrugen "Budi", ku kane shtepine. Ishin nje familje e mrekullueshme dhe gruaja Bylykja gjithmone e percillte te shoqin per ne pune".

Defekti i trete

Arban Tarifa, djali i xhaxhait te Janit, shtepine e ka ngjitur me kusheririn qe i humbi jeten dje. Nuk do ta besoje, megjithese friken e ka pasur qe para dy muajve kur ai pesoi dhe nje defekt tjeter. Arban Tarifa, djali i xhaxhait te Janit ne nje rrefim per "Korrierin" pohon: "Eshte i dyti aksident qe i ndodh brenda muajit dhe nje tjeter i ka ndodhur kohe me pare. Ne dy te tjeret, fale aftesive te tij arriti qe t'ia dale mbane, e kete here i la femijet ne rruge. Gruan e ka ne shtepi pa pune, djali i papune, ndersa vajza eshte ne gjimnaz. Jetonin me rrogen e Janit, megjithes eedhe ajo qesharake, per nje pilot qe ve koken ne rrezik". Me pas shton: "E kam pare njehere avionin e tij dhe i thashe: "Po ti si fluturon me nje te tille. Eshte turp se vetem ketu tek ne, i trajtojne keshtu pilotet". E, duhet te dine te gjithe se ai vdiq ne krye te detyres". Buza i dridhet nga nervat kur flet, pasi disa drjetues te Ministrise se Mbrojtjes i kane vajtur ne shtepi dhe iu kane thene :"Te gjitha shpenzimet i heqim ne, po mendojme edhe per disa rroga shperblim. Une iu thosha, na e ktheni dot Janin se per te tjerat mendojme ne". Ai eshte i rrevoltuar, kur flet per kushtet e punes qe kishte i kusheriri. "Me nje rroge qesharake 350-400 mije leke te vjetra ne muaj, ai (por dhe shoket e tij) kane vene koken ne rrezik. Por ketu tek ne, vetem kur ndodh ndonje vdekje, alarmohen dhe mundohen te duken shume te preokupuar. Jam ketu per te pritur xhaxhain tim me nuse, pasi jane nisur nga Gjirokastra me furgon dhe rrezik te me humbasin rruges se jane te vjeter. Nuk po me pergjigjen as ne telefon"- shton ai. Ai eshte ne krye te rruges ku dhe pret njerezit, nderkohe qe brenda ne shtepi ka rene gjema. Qajne, Janin, pa ditur nese do t'i kete mbetur ndonje pjese e trupit per ta qare.

Kolegu i fluturimit te pare

Aranit Rushani, eshte nje burre rreth 45 vjec. Edhe ai pilot prej 16 vitesh me MIG 19, me te cilin udhetoi edhe dje si gjithmone, ndersa mori njoftimin nga kulla e drejtimit se duhej te kthehej shpejt. "E kuptova nga tingulli se dicka e papelqyeshme mund te kishte ndodhur ne piste. Fatkeqesisht me shkoi mendja tek Jani, pasi njoftimi u dha vetem pak minuta pasi u nisa une dhe pritej te nisej, Jani". Rushani, tregon se ishte nisur pas avionit UTI-MIG 17, nje avion dyvendesh, ne te cilin ndodheshin, Lili Gjeci, ne rolin e isntruktorit dhe Shpetim Collodea, ne rolin e pilotit te ri. Rushiti sqaron se ata duhej te shkonin per stervitje ne piken e Rreth- Grethit ne Kavaje dhe pas disa gjuajtjeve atje ata duhej te ktheheshin serish njeri pas tjetrit ne pjesen ushtarake te aeroportit te Rinasit. "Menjehere sapo mora urdherin nga kulla e drejtimit, ne te cilen ndodhej komandanti i regjimentit, Thanas Kuleci, u nisa per ne Rinas". Piloti tregon gjithashtu se e parandjeu menjehere gjemen dhe e kishte te veshtire te ulej. Nderkaq kulla e drejtimit i kishte kerkuar qe te bente nje xhiro disaminuteshe mbi pisten e aeroportit, per te mos u ulur per shkak se mjetet e ndihmes dhe zjarrfikeset po drejtoheshin per tek vendi i aksidentit. "Pasi komunikova me qendren, mora vesh se ishte rrezuar Jani. Nuk e desha veten. Menjehere pas urdherit te uljes, kreva veprimin dhe menjehere shkova per tek vendi ku ndodhej avioni i Janit. Pashe vetem bloze te zeze dhe avionin te copetuar".

Operacioni

Algrend Sela nje djale rreth 17 vjec, tregon per "Korrierin", vetem pak pas renies se "MIG 19", se kishte qene ne shtepi, ndersa degjoi zhurmen e avionit qe shperthente. "Dola nga shtepia dhe u drejtova drejt vendit, ku u degjua zhurma. Pashe te dilte flake dhe tym, por nuk u afrova se thuajse cdo sekonde aty degjoheshin shperthime, per shkak te shperthimit te barutit te predhave". Nje djale tjeter rreth te 15-ve, Edrin Hysa, thote se ne njerin mur te baneses, nje nga predhat shpertheu duke e demtuar ate. Me tej, Edrini tregon si per 20 minuta shihte nga afer flaket. Ndersa zjarrfikeset edhe pse afer, nderhyne pas shperthimit te predhes se fundit duke kryer veprimet e tyre. Kur zjarrefikeset dhe njerezit e shumte te ndihmes se shpejte, por edhe shume kureshtare, kane mundur te shuajne zjarrin, thuajse asgje nuk kishte mbetur nga trupi i pilotit Tarifa, cili ishte karbonizuar thuajse i teri. Nje person rreth 25 vjec, thote se ne momentin kur forcat e ndihmes se shpejte kishin nxjerre trupin nga avioni, dukej vetem nje pjese dore e padjegur por gjithsesi e percelluar.





------------




Pandeliu vrapoj ta bej deshmor brenda dites te ndjerin.. se si lejfen qe eshte aty i shkon mendja.. per te shmangur pergjegjsine e tije si minister i qipros qe eshte ..meqe atje i ka vilat bashk me zagaret e tjere te Ps-se..

E pse duhej te bejne qitje e fluturime luftarake kur e dine cfar aeroplane kane..
Pandeliu e ka dhe pilot te jatin e mund ti thoshte komandes qe.. lerini keto stervitjet se spo na sulmon kush e ti kemi gjalle pilotat.. po si do tallen me njerzit keta pushta..


Kjo eshte nje humbje e madhe per Kombin tone..

Njerez si Jani e shoket e tije nuk na vijne me..

si-filizet e rinj te Partise sa i vene ministra diten e pare ven te dashuren sekretare e diten e dyte bejn nje tender per vehte e te treten ikin ne Selanik per pushime.. e te katerten ven inagurojne per te 7 here ndonje rrug te ber me paret e botes.. e te pesten marrin truall per gratacielen e tyre e te 6 -ten vene ne Borsh per pall ariu me benza e bodigardesha.. se as bodigarda sduan me si enver Kapo Miska Cuko.. e ne pune nuk vene kurre..


Ngushellime familjes se aviatorit Tarifa..

lavdi herojve tane..

[Genti^Itali]

Aviatori shpallet dëshmor dhe i atibuohet “Medalja e Shqiponjës”. Vazhdojnë hetimet për avionin e rrëzuar

Përcillet Tarifa. "MIG"-ët, në shitje për relike


Artur Qoraj

TIRANË- Piloti Jani Tarifa, i rënë në krye të detyrës, përcillet për në varrezat “Dëshmorët e Kombit”. Këshilli i Ministrave e ka shpallur majorin Tarifa dëshmor të atdheut, ndërkohë që po dje, atij i është akorduar nga presidenti Alfred Moisiu “Medalja e Shqiponjës”. Për rreth dy orë, në Shtëpinë Qendrore të Ushtrisë janë zhvilluar homazhe në nder të pilotit 46-vjeçar, që megjithë vështirësitë e profesionit nuk e braktisi atë, duke rënë në krye të detyrës. Trupi i Tarifës është vendosur në një shtrat topi dhe i prirë nga banda e ceremonive ushtarake, ka marrë udhën e varrezave të dëshmorëve në orën 15.02 minuta të pasdites së djeshme. Medaljet i janë dorëzuar familjes së dëshmorit Jani Tarifa. Homazhet
Rreth orës 13.00, arkivoli i mbuluar me një flamur kombëtar, mbi të cilin qëndronte dhe kapelja e pilotit Jani Tarifa, është shoqëruar për në katin e dytë të Shtëpisë Qëndrore të Ushtrisë. I rrethuar nga dhjetëra kurora e buqeta lulesh, për dy orë me radhë janë pritur qindra miq, shokë e dashamirës që i kanë dhënë lamtumirën e fundit 46- vjeçarit që vdiq në fluturim stërvitor mëngjesin e së enjtes, në pjesën fundore të pistës së Rinasit. I pari nga politikanët që ka kryer homazhe ka qenë lideri demokrat, Sali Berisha, që ka ngushëlluar familjarët e pilotit. Pas tij, kanë ardhur deputetët socialistë Petro Koçi e Luan Rama. Pak minuta para se ora të shkonte 15.00, nga makina e tij ka zbritur ministri Pandeli Majko, i shoqëruar nga Shefi i Shtabit të Përgjithshëm, Pëllumb Qazimi, dhe komandanti i forcave ajrore. Në fund të homazheve janë mbajtur fjalimet e lamtumirës dhe i janë dhënë medaljet familjes së dëshmorit. Ka folur dhe ministri Pandeli Majko. “ Piloti trim Jani Tarifa ishte pjesë e atij brezi heroik aviatorësh që i dhanë qiellit gjithë vetmohimin dhe dashurinë e tyre, ajo pjesë e shkëlqyer e Forcave tona të Armatosura që duke i përkitur traditës, i përket njëkohësisht dhe të ardhmes”,- është shprehur ministri Majko.
Hetimet
Deri dje, ende nuk kishin përfunduar hetimet në lidhje me ngjarjen e rëndë të ndodhur në aeroportin e Rinasit, ku një avion luftarak “MIG 19” u rrëzua dhe shpërtheu, duke i marrë jetën pilotit Jani Tarifa. Grupi hetimor nuk ka përcaktuar saktësisht shkakun e aksidentit ajror, por mësohet se hetimi po zhvillohet në dy pista: “defekti në sistemin hidraulik dhe në atë teknik”. Ekspertët kanë dëgjuar bisedën e fundit të udhëheqësit të fluturimit me pilotin. Nga veprimet e Tarifës dyshohet për një defekt në sistemin hidraulik, i cili nuk i është përgjigjur komandave dubluese. Burime zyrtare thanë për gazetën “Shekulli” se mbështetur në udhëzimet e udhëheqësit, kemi të bëjmë me një defekt në sistemin e komandimit gjatë ngritjes që është dhe momenti më i vështirë. Zyrtarët e mbrojtjes e kanë cilësuar shkakun e rënies së avionit luftarak si defekt teknik. Pjesët janë dërguar për ekspertizë në aerodromin e Kuçovës, ku do të këqyret mekanizmi nga inxhinierë dhe specialistë të vjetër në profesion. Në grup hetimor bëjnë pjesë specialistë të Ministrisë së Mbrojtjes, së Rendit, antiterrorit, prokurorisë ushtarake dhe asaj civile. Ndërkohë që grupi hetimor ka sekuestruar gjithë dokumentacionin e avionit të rrëzuar, bisedën e regjistruar, nisjen, kontrollin në pistë, atë mjekësor, xhirot dhe shkëputjen nga toka.

DËSHMORI
Avioni i Idriz Hoxhës ra në Adriatik

Piloti i fundit që ka humbur jetën në aviacion para Jani Tarifës, është Idriz Hoxha, atë kohë 48 vjeç. Piloti fluturonte në hapësirën ajrore, pasi ishte nisur nga Rinasi, për një inspektim të përgjithshëm. Kjo stërvitje u krye edhe mbi detin Adriatik, ndërsa një defekt teknik, kur ai fluturonte vetëm 50 metra mbi ujin e detit e zhyt me gjithë avionin “MIG 19” në thellësi. Ngjarja ka ndodhur paraditen e 12 gushtit të vitit 1993. Por trupi i tij u gjet vetëm 24 ditë më vonë, ditë këto të ankthshme për familjarët dhe drejtuesit e atëhershëm, pas kërkimit të polumbarëve me një anije të madhe oqeanike. Idriz Hoxha u shpall “Dëshmor i Atdheut” dhe deri para vdekjes së Jani Tarifës ishte piloti i fundit i rënë në krye të detyrës.

Përbërja e aviacionit shqiptar

· Trupat e luftimit
· Trupat e aviacionit luftarak
· Trupat e raketave kundër-ajrore tokë-ajër
· Trupat e artilerisë Kundër Ajrore
· Trupat e Mbështetjes së Luftimit
· Trupat e zbulimit ajror radiolokativ
· Trupat e Mbrojtjes së Aerodromeve dhe heliodromeve
· Trupat e Komandimit, Kontrollit, komunikimit dhe Informacionit
· Trupat e Shërbimit Meteorologjik
· Trupat e Mbështetjes së Logjistikës
· Trupat e furnizimit dhe të transportit
· Trupat e riparim, mirëmbajtjes së armatim municionit
· Trupat e intendences dhe shërbimit mjekësor
· Trupat e Aviacionit të transportit ushtarak
· Trupat e Akademisë së Forcave Ajrore


AEROPLANËT
· Aeroplanë gjuajtës- kapës MIG 21
· Aeroplanë gjuajtës- bombardues MIG 19
· Avionë luftarakë mësimorë MIG 17,15
· Helikopterë MI 4
· Aeroplanë transporti An-2
· Aeroplanë me helikë mesimor JAK 18
· Aeroplanë bombardues IL-28

[Genti^Itali]

Prokuroria fillon procedim penal për rrëzimin e avionit MIG 19, por ende nuk ka identifikuar personat përgjegjës

"MIG-19", hetim për shkeljen e rregullave teknike


Ened Janina

TIRANË- Organi i akuzës së kryeqytetit fillon procedimin penal për vdekjen e pilotit Jani Tarifa dhe rrëzimin e avionit Mig-19. Pas verifikimit të materialeve të dorëzuara nga prokuroria është vendosur dje fillimi i procedimit penal. Akuzat për të cilat do të hetojë Prokuroria e rrethit Tiranë janë ato të shkeljes së rregullave të fluturimit ajror dhe shkelje e përgatitjes teknike për fluturim. Procedimi është regjistruar vetëm dje dhe organi i akuzës së kryeqytetit ende nuk ka marrë asnjë person të pandehur për këtë gjë. Për verifikimin dhe zbardhjen e plotë të ngjarjes është ngritur edhe një grup ekspertësh nga Ministria e Mbrojtjes. Lajmi është pohuar dje, nga zëdhënësi i Prokurorisë së rrethit Tiranë, Rigels Bejko. Sipas tij, hetimet për këtë çështje kanë filluar nga prokuroria qysh më datë 16 shtator, por vetëm dje mbërritën në prokurori materialet e grumbulluara nga policia në vendin e ngjarjes.
Hetimet
Rrëzimi i avionit Mig-19 dhe vdekja e pilotit Jani Tarifa tashmë janë bërë objekt i procedimit penal të hapur nga Prokuroria e rrethit Tiranë. Organi i akuzës së kryeqytetit ka regjistruar dje fillimin e procedimit penal për ngjarjen e para gjashtë ditëve. Akuzat mbi të cilat do të punojë prokuroria janë ato të shkeljes së rregullave të fluturimit ajror dhe shkelje në përgatitjen teknike për fluturim, të parashikuara në nenin 83/1 të Kodit Penal Ushtarak. Akuzat janë përcaktuar pas konsultimeve dhe veprimeve paraprake hetimore që kanë kryer prokurorët në vendngjarje. Bashkangjitur akuzave, në dosjen hetimore janë administruar edhe disa copa të avionit, në cilësinë e provës materiale. Duke qenë se veprat penale për të cilat po hetohet i përkasin Kodit Penal Ushtarak, organi i akuzës së kryeqytetit ia ka lënë në dorë hetimin e çështje seksionit të prokurorisë ushtarake. Për të kryesuar grupin e hetimit është zgjedhur prokurori ushtarak Fadil Palushi. Ai do të ketë në dispozicion oficerët e policisë gjyqësore si dhe disa ekspertë, të cilët do të kryejnë ekspertiza të ndryshme teknike. Me anë të këtyre ekspertizave, prokuroria synon që të gjejë shkaqet e vërteta të rënies së avionit ushtarak Mig-19 dhe vdekjes së pilotit Jani Tarifa. Sipas burimeve të prokurorisë, deri tani nuk ka përfunduar asnjëra prej ekspertizave të kërkuara. Për momentin në dosjen hetimore të organit të akuzës së kryeqytetit nuk ka asnjë person të pandehur ose të dyshuar si përgjegjës për aksidentin. “Kjo pasi pritet që të përfundojnë ekspertizat e kërkuara si dhe për faktin tjetër që procedimi penal sapo ka filluar”,- thanë dje, burimet e Prokurorisë së rrethit Tiranë në lidhje me ngjarjen.
Aksidenti ajror
Piloti Jani Tarifa humbi jetën pas një aksidenti ajror gjashtë ditë më parë, në zonën ushtarake të aeroportit të Rinasit, ndërsa avioni i tij Mig-19, po ngrihej për të realizuar detyrën luftarake për imitim qitjeje, në poligonin e Rreth-Grethit (Kavajë). Gjatë ngritjes, avioni pati difekt teknik, gjë që shkaktoi rrëzimin dhe shpërthimin e tij së bashku me municionet luftarake që kishte në bord. Për disa minuta vendi ku ra avioni u përfshi nga shpërthimet e shumta të predhave luftarake që ndodheshin në të. Tarifa u shpall nga qeveria "Dëshmor i Atdheut", ndërsa Presidenti i Republikës i akordoi Medaljen e Artë të Shqiponjës, me motivacionin "Për veprimtari dhe akte të guximit qytetar në kohë paqeje".

[Albo]

Pilotët: Avioni i Janit kishte 12 vjet pa remont. Është skandal të thuhet se është në rregull, kur ka 30 vjet punë

"Tarifa", pilotët protestojnë kundër raportit të Majkos


Artur Qoraj

TIRANË Versioni se rënia e avionit “MIG 19 ” nuk ndodhi për shkaqe teknike, por nga gabimi njerëzor i pilotit ka irrituar grupin e kolegëve të aviatorit Jani Tarifa. “Kjo është një vdekje e dytë për kolegun dhe familjen e tij. Nuk ka asnjë mundësi teknike që të jetë gabim njerëzor dhe kjo shpjegohet shkencërisht. Nëse versioni përfundimtar i komisionit do të jetë gabim njerëzor, atëherë ne do të bojkotojmë punën dhe nuk do tërheqim pagat mujore”. Kështu janë shprehur për “Shekullin” aviatorët e bazës ajrore të komandës së Rinasit. Ata nuk identifikohen me emër, për shkak se një urdhër i prerë i shefave të komandës i ka ndaluar të komunikojnë me mediat. Por pilotët nuk kanë mundur të heshtin, kur kanë mësuar mbi raportin në komisionin parlamentar, që të linte të kuptoje për një gabim njerëzor. Pilotët kontestojnë edhe komisionin përbërës, për të cilin thuhet se ka njerëz që i përkasin bazës së Rinasit dhe në një proces hetimor, duhet të jenë specialistë asnjanës nga bazat e tjera.

Protesta
Sipas pilotëve mësohet se skandali më i madh i ndodhur në bazën ajrore ka të bëjë me shkurtimet dhe lëvizjet pa kriter. “Tani një teknik bën punën e radistit dhe e kundërta, ndaj dhe ne jemi të pasigurtë kur ngrihemi nga toka”,-thonë aviatorët. Gjithsesi ata këmbëngulin se do tërhiqen nga detyra, nëse
versioni përfundimtar i komisionit do të nxjerrë pilotin e rënë në krye të detyrës, si përgjegjës për aksidentin. Mësohet se shumë pilotë nuk kanë pasur kurajo dhe dëshirë për të punuar, për të shkuar në bazën ajrore të Rinasit dhe ditët e fundit kanë debatuar ashpër me drejtuesit e areonautikës për skandalin më të fundit. “Me këtë deklaratë, megjithëse jo përfundimtare, po i vihet faj pilotit Jani Tarifa, që u shpall dëshmor dhe u dekorua. Tani thuhet se avioni MIG 19 ishte në rregull para ngritjes, duke ia lënë përgjegjësinë pilotit. Ky është një turp i vërtetë”, -thotë njëri nga kolegët e Tarifës.

Rrëzimi i avionit
Pilotët shpjegojnë edhe arsyet se pse avioni MIG 19 nuk u rrëzua për shkak të një gabimi njerëzor, duke përmendur dëshmi të atyre që e kanë parë momentin e rrëzimit. “Nuk na shkohet më në punë. Është absurde të thuash që fajin e ka piloti dhe se avioni është në rregull, pasi rrëzimin e tij e panë shumë vetë. Të vjen keq për këta drejtues që mundohen si e si të mbulojnë të vërtetën e hidhur”,-shpjegojnë pilotët. Ata shtojnë se kjo gjë bëhet për të mbuluar paaftësinë e shtetit për të mbajtur ushtrinë dhe aviacionin. “Një vend më i vogël se i yni, Maqedonia, ka pesë lloje avionësh dhe helikopterësh modernë në aviacion, madje dhe të pajisur me teknika bashkëkohore, siç janë kaskat që shërbejnë për fluturime gjatë natës. Nuk mund të thuash që avionët tanë janë në rregull, kur kanë mbi 30 vjet ekzistencë.”,- vijon një tjetër pilot i irrituar. Pilotët pohojnë një tjetër fakt, për të mbështetur idetë e tyre. Avioni me të cilin humbi jetën Jani Tarifa, “MIG 19 S”, është riparuar në kompleks vetëm 12 vjet më parë dhe prej asaj kohe nuk i është nënshtruar më remontit në Kuçovë. “Pikërisht kjo duhet të thuhej në komisionin e mbrojtjes, por u mbajt në heshtje”,- saktësojnë pilotët për “Shekullin”. Ministria ka pretenduar se është bërë një kontroll i sistemit hidraulik dhe pompës nga grupi hetimor, të cilat kanë rezultuar në rregull. “Ne kërkojmë të thuhet hapur se sa herë pas rënies së avionëve “MIG” dhe vdekjes së kolegëve tanë janë bërë ekspertizat dhe këto pajisje kanë rezultuar në rregull?”. Kolegët e Jani Tarifës përmendin rastin e pilotit Shpëtim Sula, në vitin 1976 në Rinas. “Defekti ndodhi në ulje dhe pati të njëjtin shpërthim si i Janit. Por katapulta e hodhi në arën me misër 50 metra larg dhe ai u gjet vetëm pas shtatë orësh i gjallë dhe vdiq tetë orë më vonë në spital nga plagët. Edhe pas kontrollit të pajisjes ku ndodhi difekti ajo rezultoi në rregull, e kjo nuk është çudi. Është skandal të thuash që u “çmend” piloti, se kjo mbetet të nënkuptohet”, -përfundon një tjetër koleg i irrituar i dëshmorit Jani Tarifa.

PILOTËT

“Ja pse nuk flitet për gabim njerëzor”

Në librin e instruksionit të pilotëve, që është vetëm për “përdorim të brendshëm”, shpjegohen rastet e avarive në komandim, ngritje e fluturim si dhe rastet kur flitet për gabim njerëzor. Pilotët shpjegojnë se në asnjë rast, edhe nëse do vetë aviatori, aeroplani i tij nuk mund të marrë atë kënd që ka marrë “MIG 19; 3-75” i Jani Tarifës. Lejohen sipas tyre lëkundje të vogla fare ose vibrime që parashikohen dhe eliminohen lehtë. Rënia e avionit është bërë nga një lartësi dhe shpejtësi e vogël, që është e papranueshme ta quash gabim njerëzor, për shkak se në ngritje shpejtësia dhe xhirot e motorit arrijnë maksimumin për të marrë lartësinë e duhur të fluturimit. Edhe ky fakt, sipas pilotëve tregon se avioni nuk ka qenë në rregull në atë moment. “Në çdo rast që avioni merr kënd të theksuar, por dhe anim sa majtas- djathtas, si në rastin e Janit, nuk mund të thuhet asnjëherë për gabim njerëzor dhe këtë e njeh shkenca që ne kemi mësuar në libër”,- argumenton një nga shokët e pilotit dëshmor. Sipas tyre, në këtë rast bëhet maksimumi nga piloti për të kaluar në sistemin e komandimit elektrik, siç dhe ka bërë Jani Tarifa dhe të mundohet të ndërpritet rritja e vazhdueshme e kabriatës për të shmangur animin, çka tregon se avioni ka difekt dhe duhet ulur. Fakti më i rëndësishëm, sipas pilotëve është se në momentin e shembjes në tokë, katapulta përsëri nuk ka funksionuar për t’u shkëputur nga avioni, siç ndodh në rastet normale. Ajo ka qenë e ngjitur në kabinë dhe përsëri sistemi nuk ka funksionuar, gjë që të le të kuptosh se flitet për difekt të katapultës.


EKSPERTIZA

Avioni nuk ka dhënë difekt gjatë xhiros së provës në tokë
Ka rezultuar gjatë kontrollit teknik në rregull
Ka bërë nisje të rregullt
Ka arritur shpejtësinë e duhur dhe xhirot e kërkuara për ngritje
Në shkëputje ka dhënë shenjat e një këndi të theksuar dhe të animeve djathtas dhe majtas
Komanda e sistemit hidraulik nuk ka funksionuar në atë moment ashtu si dhe sistemi i komandimit
Avioni ka rënë me shpejtësi të vogël në tokë, ndërkohë që në ngritje, shpejtësia arrin maksimumin
Gjatë shembjes në tokë, katapulta ka veti që shkëputet nga trupi i avionit dhe në rastin konkret nuk ka ndodhur


PROBLEMET


Pilotëve nuk u është siguruar jeta e tyre, siç parashikohet në ligjin për sigurimet. Ligji i Ministrisë së Mbrojtjes nuk parashikon që në rast aksidenti me plagosje apo vdekje, pilotit t’i jepet një ndihmë financiare, apo shpërblim.

Rroga e pilotëve nuk i kalon 40 mijë lekë të reja në muaj. Po kaq është edhe rroga e një tekniku të thjeshtë dhe një mjeku në repart. E njëjtë është dhe vështirësia e aviatorëve në detyrë me punonjësit e tjerë të aviacionit, që nuk fluturojnë.

Pajisjet e aviacionit janë qesharake. Megjithëse Ministria e Mbrojtjes në deklaratat e saj shprehet se ka siguruar pajimet e ushtarakëve, nga pilotët thuhet e kundërta. Për të shkuar në punë, u duhet të udhëtojnë me makina të rastit

Orët suplementare të shërbimit, asnjëherë nuk jepen. Pilotët e tejkalojnë 36- orëshin e punës javore. Orët shtesë dhe shërbimet në raste gatishmërie klasifikohen në rrogën e përgjithshme dhe nuk njihen më vete, siç ndodh në institucione të tjera