Dosja e korrupsionit shteteror

[Albo]

Dosjet që fshehu Kërçuku

Kam demonstruar se shpërdorimi e vjedhja në fushën e prokurimeve vetëm për sektorin e energjitikës ishte rreth 10 herë më i lartë se shifra 736 mijë USD që jepte dhe përsërit Kërçuku për dëmin nga prokurimet në të gjitha sektorët e ekonomisë shqiptare

Nga Ilir Bano*

Në raportet e sotme, sidomos në atë voluminoz të Kontrollit të Lartë të Shtetit për zbatimin e buxhetit të vitit 2001, përmenden me radhë arritjet dhe mangësitë, krahasohen shifrat dhe në tërësinë e të ardhurave prej 135,5 miliard lekë dhe të shpenzimeve prej 186 miliard, përkatësisht 6.2 miliard dhe 10,3 miliard më pak se plani, si përfundim jepet edhe një vlerë e zbulimeve me efekt direkt financiar mbi to prej 1 miliard e 93,7 milion lekë ose 7,64 milion USD. Nëqoftëse nga kjo e fundit zbresim rreth 1 milion USD subvencione të dhëna më shumë subjekteve shtetërore, dëmi me mundësi përvetësimi ulet në 6,6 milion USD, nga të cilat në fushën e doganave si pasojë e shkeljeve apo të metave në zbatimin me rigorozitet të kodit doganor dhe dispozitave përkatëse ka një dëmtim të buxhetit prej 48,1 milion lekë ose 336 mijë USD, në fushën e prokurimeve me fondet publike kjo vlerë është 104,6 milion lekë ose 731 mijë USD, ndërsa në TVSH e tatim – fitimin, së bashku me gjobat e interesat, 738,8 milion lekë ose 5,16 milion USD. Në ndonjë media dëgjova sot vlerësime pozitive për këtë raport, i cili, bazuar në shifrat e mësipërme të dëmit të zbuluar, u cilësua si një tregues profesionalizmi, guximi, si një denoncim i korrupsionit qeveritar dhe shpërdorimit të madh të të ardhurave të taksapaguesve gjatë zbatimit të buxhetit të vitit 2001. Për mendimin tim, nëse do të ishin vetëm këto të dhënat reale të abuzimeve me kete buxhet, duke patur parasysh edhe faktin se jo çdo lloj dëmi ekonomik është domosdoshmërisht përvetësim e korrupsion, atëherë puna e bërë nga qeveria në vitin 2001 për zbatimin e tij do të kishte qenë shumë e mirë dhe çdo gjë që thuhet brenda e jashtë vendit për korrupsionin shqiptar në mos ishte dhe është gënjeshter, të paktën ishte dhe është fryrë shumëfish.

Mirëpo, realiteti fatkeqësisht nuk përputhet me këtë që paraqitet, çka e dinë më mirë se kushdo punonjësit e Kontrollit të Lartë të Shtetit, midis të cilëve ka shumë profesionistë të aftë e të përkushtuar, punonjës pa asnjë lloj mbrojtje e imuniteti, dosjet e zbulimeve të të cilëve flenë në zyrat e institucionit. Kryetari për arsyet që i di ai, nuk lejon bërjen publike të tyre, përveçse kur i leverdis me sa duket për të bërë presion siç ndodhi dje me një shifër prej tre milion USD abuzime në Albtelekom. Por po ky kryetar, meqenëse na foli për telefoninë, heshti dhe vazhdon të heshtë kur AMC u shit 78 milion USD, aq sa fitimi i saj i vitit 2001, heshti kur Albtelecom lidhi marrëveshjen me AMC dhe Vodafon për ndarjen e të ardhurave nga interkonjeksioni në raportin 8 % me 92%, marrëveshje e nënshkruar në vitin 2001, nga rreth 40% me 60% që është praktika botërore, çka i grabit shtetit disa dhjetra milion USD në vit, sikurse heshti për shumë fakte të tjera të bëra publike me dokumenta si në media ashtu edhe në këtë parlament.

Para disa muajve kur analizuam mbi punën e bërë nga KLSH për vitin 2001, gjithnjë bazuar mbi dokumenta, kam demonstruar se shpërdorimi e vjedhja në fushën e prokurimeve vetëm për sektorin e energjitikës ishte rreth 10 herë më i lartë se shifra 736 mijë USD që jepte dhe përsërit Kërçuku për dëmin nga prokurimet në të gjitha sektorët e ekonomisë shqiptare, prandaj nuk do të shtoj fakte të reja në këtë drejtim. Duke parë se nga të gjithë shifrat e dëmeve të mësipërme, krahas prokurimeve, më e pabesueshmja deri në absurditet është ajo e 336 mijë dollarëve abuzim në një vit nga doganat, po ndalem në disa të dhëna të tjera, që ripërsëris, janë zbuluar nga KLSH, por nuk dalin gjëkundi në dritë në raportin që do diskutojmë. Më konkretisht, në këtë të fundit, ndonëse përmenden shkarazi me ca fjali të thata mangësitë në regjimin e lejimit të përkohshëm dhe atë të magazinës doganore, përfshi regjimin e magazinës doganore të tipit "C", duty free shop, nuk jepet asnjë shifër e dëmit të zbuluar kundrejt buxhetit të shtetit.

Po e filloj me këtë të fundit. Dihet që çdo person që del nga kufiri ynë shtetëror ka të drejtën e blerjes deri në dy steka cigare, 20 paketa, në duty free shop-et përkatëse. Numri i tyre është i regjistruar saktësisht dhe qoftë duke pranuar rastin kur 100% e shfrytëzojnë këtë të drejtë, çka natyrisht s’është e vërtetë, mund të nxjerrim kufirin teorik maksimal të sasisë që duhet për t’u furnizuar ligjërisht me cigare pa doganë. Diferenca mbi të është minimumi i vjedhjes së shtetit nga mospagimi i taksës doganore për arsyen, se sasia e tepërt nuk hidhet natyrisht, por kalon për shitje në tregun e brendshëm. Kjo do të thotë se kemi të bëjmë me abuzim lehtësisht të zbulueshëm e të vërtetueshëm. Vetëm nga ky artikull në një duty free shop të një pike kalimi kufitar të vogël, nga ku kanë dalë për jashtë shtetit 10 mijë vetë në periudhën janar – mars 2001 është dokumentuar një sasi furnizim-shitje prej 10 maune me cigare ose 500.000 steka, nga 20 mijë që ka qenë limiti i sipërm teorik, çka e përkthyer në vlera monetare do të thotë mbi 1 milion USD taksë doganore e papaguar. Për mbi 10 të tilla e për katër tremujorë që ka viti, evazioni fiskal doganor vetëm për cigaret kontrabandë nëpërmjet duty free shop–eve e kalon mbi 50 herë vlerën e dëmit prej 336 mijë USD, që reklamohet si ulje abuzive e të ardhurave e shkaktuar nga të gjithë doganat për vitin 2001. Për të vazhduar me regjimin e lejimit të përkohshëm e të magazinave doganore, nga sondazhet e një muaji 31 bote të ngarkuar me karburante të destinuar për në Kosovë janë shitur këtu, duke mos paguar 500 mijë USD detyrime në buxhet, çka përsëri demonstron se shifra që na serviret për 336 mijë USD si vlerë totale abuzimi vjetor është më se qesharake.

Çmimet e referencës janë një kapitull tjetër, një pus i errët më vete ku zhduken miliona që duhet të mbushin buxhetin. Ato ndryshojnë pa asnjë logjikë ligjore e ekonomike, thjesht mbi bazën e interesave, janë të ndryshme nga një doganë në tjetrën për të njëjtin artikull dhe çuditërisht jo rrallë edhe brenda një dogane. Çmimet e referencës janë kthyer në çmime të preferencës, në një mekanizëm institucional për të vjedhur, për të favorizuar ose goditur sipas rastit biznese të caktuara, duke dëmtuar rëndë gjithë zhvillimin ekonomik të vendit si pasojë e veprimit të konkurencës së pabarabartë.

Sa për të sjellë ndonjë shembull, çmimi i referencës për një ton tel xingato në Kapshticë llogaritet me 320 USD, ndërsa në Kakavijë është 500 USD. Kafeja në Durrës ka çmim reference dyfishin e asaj që tregtohet nëpërmjet Kapshticës.

Për shpenzimet e transportit, që llogariten në detyrimet doganore ka një tabelë fikse nga Drejtoria e Përgjithshme e Doganave. Mirëpo kjo shpesh nuk zbatohet. Dy firma që eksportojnë të njëjtin mall, tulla e tjegulla, nga e njëjta fabrikë në Selanik, paguajnë në doganën e Kapshticës për shpenzime transporti përkatësisht 27 mijë dhe 75 mijë lekë për maune. E llogaritur për një vit, diferenca është një dëm 40 milion lekë vetëm për detyrimet mbi shpenzimet e transportit të një firme, aq sa ç’jep Kërçuku dëmin vjetor shkaktuar doganave shqiptare.

Kam edhe shumë të dhëna të tjera kur përveç diferencimeve, edhe çmimet e caktuara nuk paguhen. Nga 120 USD koli që është çmimi i referencës të një lloj cigareje llogaritet e derdhet si detyrim në buxhet herë me 93 USD për koli dhe herë me 118 USD për koli me një dëm prej 58 milion lekë për 84 maune të importuara në një vit, ose qindra milion të tjerë janë dokumentuar si dëm nga moskoordinimi i faturave midis doganave e tatimeve për diferencat e çmimeve pseudo të ulta të importit me ato të shitjes me pakicë e shumicë në vend, çka pasqyrohet në mosvjeljen e detyrimeve të sakta tatimore, etj.

Edhe me kaq mjafton për të treguar manipulimin, mbrojtjen që i është bërë abuzimeve, shpërdorimeve të të ardhurave e shpenzimeve të buxhetit të shtetit nga institucioni që duhet të ndihmojë në zbulimin, shmangijen dhe përmirësimin e tyre.

Dhe me sa thashë bëhet fjalë për korrupsionin në pjesën e regjistruar në doganat shqiptare. Shumë më i madh është ai e si rrjedhojë dëmi në buxhet për mallrat që kalojnë kontrabandë dhe nuk shënohen gjëkundi. Eshtë fakt i stërthënë që ne konsumojmë mbi 6 000 ton cigare në vit dhe që zhdoganojmë, me problemet e mësipërme, më pak se 40% të tyre. Po kështu për naftën, kafene, etj. Mirëpo, Kërçuku s’ka kohë të merret me ujkun e korrupsionit, ai është ende duke kërkuar gjurmët, por edhe këto më shpesh i mbulon. Sa më shumë shtohet korrupsioni, aq më zbutës janë bërë raportimet e tij.

Zotërinj, mendoj se buxheti faktik i vitit 2001 është i mangët në të ardhurat e tij si rezultat i korrupsionit pa fre dhe po për të njëjtën arsye i keqpërdorur në shpenzimet e tij. Ai përfaqëson dështimin në objektivat e caktuara, të cilat në parantezë i kemi argumentuar më parë që janë llogaritur në mënyrë të pasaktë, duke thelluar varfërimin ekonomik të vendit e të shtetasve shqiptarë. Ky buxhet minoi më tej mjedisin ku vepron sektori privat, duke çuar në uljen me disa qindra (sipas raportit të paraqitur) të firmave me të ardhura mbi 8 milion lekë në vit, thelloi konkurencën e pandershme, fitimin e paligjshëm, polarizimin ekonomiko-shoqëror dhe ndikoi si më parë në vazhdimësi për rritjen e pesimizmit të qytetarëve mbi mundësitë, e mbi të gjitha mbi dëshirën e shtetit për të luftuar korrupsionin gërryes. Me keqalokimin e fondit rezervë kur mbi 90% u përdor në 6 –mujorin e parë ai shërbeu, ndër të tjera edhe për manipulimin e zgjedhjeve të përgjithshme.

Me mungesën e transparencës për këtë veprimtari antiligjore edhe raporti i përgatitur s’di se ku i lexuar nga kryetari i KLSH-së ndikon në të njëjtën kah me abuzuesit, që nuk janë aspak nëpunësit që ai përmendi, nëpunës, që ose kanë zbatuar ndonjë urdhër të shefave çuditërisht gjithnjë anonimë ose akoma më pak kanë bërë ndonjë llogaritje gabim të dietave.

Zbatimi i buxhetit të vitit 2001, me korrupsionin e tij, por jo vetëm ai, është një nga pengesat që po u vihet shqiptarëve për t’u integruar në Bashkimin Europian e deri në NATO, siç dëgjuam së fundmi, kurse raporti kontrollues i Kërçukut është një tregues i domosdoshmërisë së reformimit të drejtimit të këtij institucioni, që ankohet nga ndërhyrjet e politikës vetëm kur i kërkojnë të mos jetë instrument i klaneve të ngushta të korruptuara, por instrument i shtetit, për të ndikuar aq sa i takon në integritetin e tij.



*Fjala e mbajtur në parlament

[Albo]

Postuar më parë nga Tarasi
Une personalisht nuk do desha aspak te qeverisesha nga individe pa nje dyshke ne xhep e ta paafte per te rregulluar veten e tyre. Jo per gje por nuk ka asnje llogjike qe te ben te mendosh se keta individe do kthehen ne lidera te suksesshem pa pasur nje stimul te tille apo qe ta bejne punen mire thjesht per "shpirt te babait".

Mentaliteti qe ti manifeston me lart, fatkeqesisht eshte mentaliteti qe manifestohet nga shume shqiptare qe u ka humbur si morali, edhe ideali dhe nuk u ngelet ngushellim tjeter vecse harbuteria e shfrenuar "vidh te vjedhim". Kete e manifestojne ne postet qe mbajne, ne shoqerine qe krijojne me krimin e organizuar e deri ne rang familjar. Sic e thashe edhe me lart, te vetmit qe "tolerojne" korrupsionin jane ose ata qe jane te implikuar ne ndonje lloj menyre ne kete korrupsion, ose ata qe jane militante partish e njerez te pagdhendur.

Korrupsioni eshte krim qe denohet me ligj!

Nuk do te jete e larget dita, qe edhe ti do te mesosh qe korrupsioni nuk eshte "bashkejetese qeverisese" por eshte krim qe ndeshkohet me ligj. Asnje qeveri nuk pretendon te kete korrupsionin zero, por te gjitha qeverite ne te njejten kohe nuk e tolerojne korrupsionin, por e denojne ate me ligjet me te ashpera. Cdo qeveri e korruptuar izolohet nga bota e qyteteruar, ashtu sic u izoluan edhe socialistet tane deri ne ate pike sa tani Nano kerkon kryqezimin e te tijeve per te shpetuar koken e vet.

Meqe ty te pelqen te besh krahasime pushtetesh pasi kjo eshte "politika" per ty, une te kujtoj qe dikur ne pushtetin e PD-se ministrat pushoheshin nga detyra me dekret presidenti, dhe u kaloheshin hetuesise per gjykim, kurse ne 5 vjetet e fundit socialistet jane te perfolur si te implikuar ne korrupsion, pavaresisht se nuk kemi pare ndonje te denuar deri me sot per korrupsion. Se fundmi, ish-presidenti Mejdani se bashku me Klosin dhe Gjinushin jane vene ne shenjestren e akuzave te faktuara si te opozites edhe kryeministrit socialist te vendit Nano.

Njerezit qe duan drejtesine, nuk kane se si te pranojne korrupsionin.

[Tarasi]

Albo

Mua me vjen shume mire qe mes nesh ka edhe shenjtore si zotrote qe mesiguri rrjedh nga familje shenjtoresh ndryshe nga ne, po me duket pak se kenga e fyellit tend e ka titullin "Fluturon gomari".

Se pari ti duhet te lexosh shqip dhe kuptosh shqip. Une kurre nuk fola nen mentalitetin "vidh te vjedhim". Mendoj se ky eshte nje epitet i interpretimit tend qe vjen deri diku nga paaftesia per tu marre me detajet e debatit, keshtu qe i jep vetes te drejten e pergjithsimit.

Une fola per vjedhjen si pjese e realitetit te cdo shoqerie ne kete bote. Une gjithashtu komentova per NJOHJEN E LIMITIT te te vjedhurit pika te cilat ti nqs nuk i kupton duhet te pyetesh per sqarime te metejshme.

Ne shoqerine e engjejve ku ti apo ideali yt merr pjese gjerat do jene ashtu si thua ti. Problemi eshte se kur zbret ne toke ndeshesh me ate fenomen qe quhet "mekat". Ky eshte problem vertet, por problem ketu ne boten reale dhe qe kerkon zgjidhje me "kembe ne toke".
Ti rrofsh qe na tregon edhe ligjet, se na ndrit mendjen e na iluminon por ky refreni yt i denoncimit te korrupsionit si i denueshem nga ligji, eshte teper i njohur dhe nuk ka asnje lidhje me zgjidhjen qe ti kerkon te gjesh pra eleminimin e tij. Me fjale te tjetra ekzistenca e korrupsionit eshte e pavaruru nga denoncimi yt.

Nga ana tjeter paditja e korrupsionit per ty eshte me teper nje ceshtje morale sesa racionalo-realiste. Ti kerkon se pari qe ne te kthehemi ne njerez moral dhe jo njerez te begate. Ndoshta ne boten e cudirave morali i mbush tavolinat plot me te mira por ketu poshte morali nuk haet.

Pra si perfundim se skam edhe kohe, ne duhet te perfitojme nga korrupsioni dhe te nxjerim dicka te mire prej tij. Mqs korrupsioni eshte nje privilegj ne si popullate duhet tia japin kete nje figure qe e meriton dhe qe nga i cili ne perfitojme me shume. Askush nuk do ankohej sot per korrupsion nese ata te korruptuarit rregullojne si veten ashtu edhe popullin, sic ndodhi psh ne amerike me Klintonin qe ishte teper imoral; nqs te ka rene ne vesh.

Mqs ty te paska mbetur ne mendje pushimet nga detyra te ish-ministrave te PD, une spo ta prish, por me sa di une shqiptaret nuk jane vjedhur ndonjehere me shume me hapur dhe me drejtperdrejte, se gjate pushtetit te PD ne jeten e tyre.

Do flasim prape

Tarasi

[gjethi]

Tarasao o mik me duket se i keqkupton gjerat ose nuk deshiron te i kuptosh.
Si qenka korrupsioni shpetimtar i Shqiperise dhe i shqiptareve.
Ceshte ky lloj gjykimi prej kalamani qe ben ti o mik.
Ndoshta ti e hollon duke e zgjatur trupin e njomet te ndertimit te nje shteti me korrupsion por nje gje e tille eshte shume e rezikshme per vete shqiptaret dhe per Shqiperine.
Ti thua qe te u mbushen xhepat pushtetareve se keshtu do te punojne, por pyetja ime do ish kjo se :
A nuk e shikon cfare po ndodh ne Shqiperi ku e gjithe pozita eshte e implikuar ne vjedhje ne abuzime financiare, ne kontrabande e kudi sa lloj abuzimesh ndodhin dhe mos kujton valle se po ngrihemi keshtu si thua ti?
Pra sipas thenies tende zotrote i bie qe 3.000.000 shqiptare duhet te behen deputete ministra, kryeminista, e presidenta per 20 vjet dhe Shqiperia shpetoi.
Je shume larg realitetit te vertete dhe me vjen keq qe ti i ben krahasimet me boten e cudirave.
Duket qe edhe ti ndan te njejtin mendim me klasen e hajduteve ose klasen shfrytezuese dhe eshte ndoshta fatmiresi qe ti nuk gjendesh ne Shqiperi per te rjepur ndonje post te cfaredoshem ne shpine te shqiptareve te thjeshte ose ne dem te tyre.
Sikur the edhe ti vete po e mbyll edhe une se shkoi vone, por do te uroja pak me shume thellim ne kuptime dhe debat.
Pershendetje Gjethi

[Albo]

Ata dhe "Turma"

Nga Kreshnik SPAHIU

Pse ende nuk eshte arrestuar asnje politikan i korruptuar? Me kete pyetje e filloi biseden nje nga diplomatet e Brukselit i cili ka per detyre te investigoje shtetin shqiptar ne prag te hapjes se negociatave per integrim dhe asociim.

Arrestimi i dy kryepoliceve nuk eshte dhe nuk mund te jete shpresa e kthyer per drejtesi. Si cdo proces tjeter ne Shqiperi ai fillon me shume zhurme dhe mbyllet me shume qetesi. Nuk eshte e rastit qe ne pranga perseri nuk jane politikane te korruptuar. Prangat jane sa larg aq dhe afer politikaneve por gjithmone jo per hir te shtetit dhe se drejtes por per te goditur kundershtarin dhe krijuar imazhin e goditjes ne ate qe ata e quajne "turme".

Thone se politikanet shqipetare "e hane turpin me buke". Me mire se kurre kjo reflektohet ne trajtimin e ceshtjeve te mprehta qe lidhen me marrdhenie te caktuara shoqerore dhe qe vullneti apo serioziteti i shtetit perceptohet me lehte nga qytetaret. Mungesa e ketij serioziteti manifestohet ne momentin kur e ashtuquajtura drejtesi merr persiper te vendose paqen e me pas ben te kunderten c'ekuilibron opinionin dhe pas hekurave mbetet vetem kujtesa e nje "drame" pa shije dhe impresion.

Nga kafet e Nexhmije Hoxhes e eri tek dashnoret e Klosit, nga tenisi i Lenkes e deri tek bidonat me Coca Cola te te gjashteve, nga Paparet e 2 prillit e deri tek Versacet e Salihit, nga perhapja e "sekreteve" te "KJ" e deri tek mbyllja e Gjelave, nga tansparenca e piramidave e deri tek "pucet" e Ekremit nga konservat e Fatos Nanos e deri tek maskat qe ndalonin Berishen, te gjitha keto te shtyjne ne meditim.

Procese gjyqsore dhe hetimore sa tragjike aq dhe komike, sa te turpshme po aq dhe historike. Kjo prove reale e nje shoqerie qe nuk mundi te ngreje kurre ne nivelin e duhur seriozitetin e shtetit te vet. Kjo maskarade e luftes histerike dhe papergjegjmerise qe rastesia i veshi keta njerez me pushtet dhe qe e perdorin kete te fundit si bombe per te rrenuar shoqerine dhe shtetin. Politikane qe kurre, nuk munden te ndajne te verteten nga mashtrimi, krimin nga drejtesia, paqen nga lufta, regresin nga progresi. Ne pak kohe mediokriteti okupoi gjithcka, administraten, politiken, institucionet, gjykatat madje edhe shoqerine civile. Ata u bene zoter te gjithckaje dhe shpejtuan te mbyllin portat e cdo lloj rryme civile duke e detyruar kete te fundit te merrte arratine ne rruget e perendimit ose t'i nenshtrohej mizerabilitetit. Klanet dhe lobingjet e tyre nuk jane gje tjeter vec nje konglomerat i njerezve me te inkriminuar ne vend aq sa pervec kostumeve firmato, ne fytyrat e tyre reflektojne vecse ngjashmerine siameze me shtresat me vunerabel te shoqerise. Te poshteruar e te kthyer ne skllever te te drejtave te tyre shikon kudo ish-pronare qe sipas udhezimeve te Alise ende sorollaten dyerve te gjykatave dhe mbajne ne dore ca letra bakalli qe demek iu jane njohur pronat, intelektuale qe Katovica i mbylli dyert e politikes, puntore qe presin realizimin e premtimeve elektorale, fshatare qe shiten lopet ne fajde dhe mbollen token me kanabis. Per ironi vemje, servile, qorrer, bastarde dhe fosile qe krekosen ne makina luksoze e ne kariget e parlamentit pasi i kane fryre ne vesh dhe i kane bere fresk per vite e vite kryetarve te Partive. Me pas, kur e shohin vehten si limoni enden dyerve te ambasadave per te mare bursa apo per te luajtur rolin e disidentit. Kjo eshte skakiera e ushtareve bolshevik te politikes shqiptare dhe qe me pushtetin e tyre ne vite perbejne trupen e mekanizmit te shtetit shqiptare. Kjo ne vetvete nuk perfaqeson gje tjeter vecse nje proces te degraduar falimenti shteteror. Ky proces ka delegjitimuar autoritetin e pushtetit gjyqesor per te dhene nje verdikt te besueshem dhe per te shpaguar demin e ardhur shoqerise nga abuzimet e dhe krimi i "jakave te bardha".

Keqperdorimi i te gjitha gjykimeve dhe hetimeve te zyrtareve ka humbur dhe sfumuar rendesine qe ka dhenia e drejtesise dhe nxjerja e pergjegjsise, aq sa sot cuditerisht "turma" indoktrinohet duke shprehur keqardhje per ata qe jane te akuzuar. Te ukuzuarit te armatosur dhe mbarsur nga opinioni shnderrohen ne akuzues duke brymosur amoralitetet e tyre ne ate pjese te turmes ku fatkeqsisht gjen dhe nje pjese te mediave shqipetare.

Ja pra i nderuar diplomat pse nuk ka ende politikan te arrestuar per korrupsion ne Shqiperi.

[Albo]

Cani shpërbleu veten me 18.5 milionë

Nga Jozefina Topalli

Seanca e sotme, qëndrimi i grupeve parlamentare ndaj Këshillit Mbikqyrës të Bankës së Shqipërisë dhe Guvernatorit të saj, është një provë për të gjithë ne. Eshtë mënyra më e thjeshtë dhe e dukshme për të parë se sa të sinqertë jemi ne në atë që përflitet, për të cilën betohemi e stërbetohemi. "Në luftën kundër korrupsionit", pra në përpjekjet tona për reduktimin e varfërisë, të listave të bukës. Në qoftë se ju keni lexuar raportin e KLSH dhe nga ky raport nuk ju bëri asgjë përshtypje, i vetmi konkluzion do të ishte se ky vend nuk ka shpresë. Në qoftë se keni lexuar raportin, do të përpiqem të përmbledh me aq sa më lejon koha, por kjo ju heq çdo besim për të qëndruar në këtë sallë.

Uroj që të ndodhë e treta, që ta keni lexuar dhe të reagoni me përgjegjësi.

Ndër 39 faqet e këtij raporti lexojmë gjërat më të pabesueshme me abuzimin, vjedhjen e pasurisë më të madhe të shtetit shqiptar. Dhe kjo është asgjë, sepse është ky Institucion Qendror që nuk lejoi të kontrollohej zbatimin në 339 vendime të Këshillit Mbikqyrës. Pra, ne mund të mësojmë çka ndodhur me paratë në mënyrë sipërfaqësore. Por qoftë edhe ky mësim, është shumë tronditës.

Të krijohet përshtypja se në këtë vend të mjerë midis institucioneve të shtetit ka vetëm një garë, kush pasurohet më shpejt. Në këtë vend s’flitet më për ndërgjegje, por s’flitet as për frikë. Këtu s’ka më frikë, kushdo mund të bëjë çdo gjë dhe asgjë nuk ndodh.

Këtu ka korrupsion që korrupton politikisht. Korrupsioni bëhet duke shkelur ligje, por korrupsioni bëhet përmes hartimit të ligjeve apo akteve nënligjore, si në rastin konkret. Unë nuk dua të ndalem këtu tek paga e Guvernatorit, që në kundërshtim me ligjin i jep vetes disa milion lekë më shumë apo të 2 zv.guvernatorëve dhe inspektorëve të përgjithshëm, që tejkalojnë pagën e ministrit të Financave. Vetëm brenda vitit 2000 në Bankën e Shqipërisë është ndryshuar 4 herë niveli i pagave. Nuk dua të zgjatem as tek shpërblimet që zotërinjtë i bëjnë vetes, ku vetëm për dy vjet ata kanë shpërblyer veten përveç rrogës me 18.5 milion lekë. Shuma është sa 4000 pensione. Kjo është asgjë me atë çfarë ndodh me tenderat.

- Vetëm tek ne mund të ndodhe që "mund të pranohen ofertat e publikuara në Internet për blerje nëpërmjet tij". Kurrë njoftimet e firmave në Internet nuk përbëjnë oferta, ato mund të shërbejnë vetëm për informacion.

- Për Bankën e Shqipërisë nuk janë përcaktuar as pikët për kriteret e vlerësimit (pra edhe kjo në të drejtën e Guvernatorit për të vendosur fituesit).

- Vetëm këtu ndodh që …"për kontrata me vlerë të konsiderueshme për Bankën e Shqipërisë, nënshkruhet nga Guvernatori, sipas gjykimit të bërë nga vetë ai", pra lënë në qejfin e Guvernatorit, duke i krijuar në çdo moment mundësinë e larjes së duarve apo të imitimit të Ponc Pilatit.

- Vetëm në Rregulloren e kësaj Banke ndodh që të mos përcaktohet saktë" shuma minimale e kapitalit fillestar të kërkuar për liçencimin e subjekteve jo bankare në Shqipëri.

- Vetëm në Shqipëri ndodh që (1999) të mos ekzaminohet veprimtaria e plotë e 6 bankave, që është e barabartë me 46% të sistemit.

- Vetëm në subjektet tona ndodh dhënia e kredisë pa marrëveshje të huasë së nënshkruar nga 2 palët.

- Vetëm tek ne ndodh dhënie garancie pa mbështetje hipotekore.

Në këtë Institucion vetëm me një kontroll të kufizuar, të ndaluar, sipërfaqësor, del që nga 38 tendera, 23 kanë patur probleme ligjore-pra dëme ekonomike të konsiderueshme.

Fakti që 65% e parave që përdoren për tendera, vetëm në Bankën e Shqipërisë - kanë probleme të mëdha-është një këmbanë e fortë-që paralajmëron vdekjen ekonomike - shtetin mafioz. Imagjinoni sikur kontrolli të ishte serioz e të mos pengohej. Kryetari i KLSH ka akuzuar direkt Guvernatorin, si personin që nuk e ka lejuar kontrollin. Secili ka të drejtë të pyesë: Çfarë e shqetësonte Guvernatorin-pse nuk lejoi transparencën - Çfarë tjetër kishte për të fshehur - Pse kaq frikë ? Faqet e raportit flasin jo vetëm për dëm ekonomik nga para të shpenzuara "keq" nga Banka, se nga kjo s’do të fshihej edhe aq Guvernatori. Raporti nuk flet vetëm për konstatime si në rastin e Bankës Ndërtregtare ku mungojnë procedurat për parandalimin e pastrimit të parave të pista - ku ne thyejmë rekordet më të çmendura - as vetëm për transferim fondesh (në 80% të rasteve) pa paraqitur dokumentacionin përkatës-as vetëm për dhënien e kredive dy shoqërive tregtare në kohën kur kjo veprimtari për Bankën e Kursimeve është e ndaluar apo për lejim të llogarive të zbuluara në një rast për shumën 1 milion USD.

Ne lexojmë se Banka e Kursimeve ka bërë investime në valutë, duke blerë letra me vlerë të shoqërive jashtë shqiptare (në shumën 27 milion USD). Ky investim jo vetëm është veprimtari e paliçencuar, por me humbje prej 450 mijë USD.

Tek ne ndodh që të kryhen transferta brenda një dite nga persona të ndryshëm për të njëjtin përfitues nën limitin e lejuar, që së bashku e kalojnë këtë limit prej 15 mijë USD.

- A e dini ju zotërinj, se fitimi i Bankës është ulur nga viti në vit. (kjo sepse kompetencat e Olimpit, pra Këshillit Mbikqyrës, në miratimin e shpenzimeve janë të pakufijshme).

- A e dini se ky Këshill i perëndive s’ka bërë inventarizimin e metaleve të çmuara nga 1995 - mars 2000, në kundërshtim me ligjin për kontabilitetin; edhe për këtë ngarkohet me përgjegjësi Guvernatori.

Heshtja e tij flet shumë për thesarin e vjedhur.

Por edhe në inventarin fizik të 24.1.2002 të vlerave numizmatike nuk shënohen vlerat përkatëse (por edhe kjo siç duket s’ka rëndësi). Ndodh në Bankën tonë që për inventaret në përdorim mungon firma e marrësit në dorëzim-thua se flitet për gurë deti. E megjithatë, edhe pse të gjithë këto janë më shumë se të mjaftueshme për të fluturuar Guvernatorin - përsëri s’janë asgjë me sa vijon - edhe pse përsëri jemi vetëm në zonën e një kontrolli sipërfaqësor.

1- Nuk dua të ndalem tek 6000 mijë USD e abuzuar në tenderin me objekt "shtypje e kartmonedhës shqiptare për vitin 2001", ku edhe pse nënshkrimi i kontratës është kundërshtuar nga juristi - kjo s’ka impresionuar fare Guvernatorin e Bankës, sepse për këtë kam folur 6 muaj më parë në Parlament, kur Guvernatori s’gjeti të vlefshme të bënte sqarim.

2- Në tenderin me objekt "Rishtypje e monedhës metalike shqiptare, emetim i vitit ’96" është abuzuar me 46 mijë USD. S’mjafton kjo, Olimpi i Bankës pas shpalljes së fituesit, merr vendim për ndryshimin e sasive. Si rezultat në total, diferenca midis ofertës së paraqitur nga kompania fituese dhe vlerës së kontratës së lidhur është 59.680 USD dëm ekonomik. S’po shtoj se kontrata është lidhur jashtë afatit të vlefshmërisë së ofertës.

3- Ky Institucion qendror pa hezitimin më të vogël tejkalon fondin limit në 15 tendera, për vlerë totale 48.960.516 lekë - tjetër dëm ekonomik.

4- Në tenderat me objekt "Blerje arka amballazhi për amballazhimin e monedhave metalike; në tenderin "Blerje e lëndës letër dhe karton për shtypshkronjën"; në tenderin "Blerje e letrës autokopje"; në tenderin "Blerje karburanti për degën Gjirokastër"; në tenderin "Blerje karburanti për automjetet e Bankës së Shqipërisë"; në tenderin "Shërbim në internet", - pra në 6 tendera - konstatohet ulje e sasive të mallit, tejkalimi i fondit limit - për pasojë dëmi ekonomik miliona lekë.

5- Në 4 tendera të tjerë janë bërë shtesa të fondit limit pas marrjes së vendimit të shpalljes së firmave fituese. Dëmi ekonomik në disa milionë lekë të reja.

Përgjegjësi - Guvernatori, natyrisht që Jo.

6- Në tenderin me objekt "Blerje e letrës për pullë akcize", në garë përsëri vetëm një firmë. Në vend që të skualifikohej e të përsëritej tenderi, firma shpallet fituese, përsëri kontrata e kalon fondin limit me 1 milion lekë të reja.

7- Në tenderin me objekt" Blerje benzinë pa plumb … " firma e shpallur fituese refuzon lidhjen e kontratës. Por Komisioni i Prokurimit në vend që të zbatojë sanksionet ligjore, pa Vendim të shkruar anulloi tenderin, e përsërit këtë tender me proces të përshpejtuar, duke nxjerrë fituese përsëri këtë firmë, përsëri rruga e vjetër - tejkalohet fondi, shtohet vlera e kontratës - dëm ekonomik - diferencat në xhepa.

8- Në tenderin "Blerje letër sigurie për pullat e taksës së pijeve alkoolike" fondi limit 17 milion lekë trefishohet. Askund në botë kjo s’ndodh, tek ne po. Por Banka s’ka nevojë as për negocim për çmimin. Në fund paratë e shqiptarëve janë.

Të besosh se Guvernatori s’di asgjë, s’ka lidhje, është njësoj si të besosh në kuadraturën e rrethit. Mund ta besosh vetëm po të jesh në gjendje hipnoze. Konfuzioni mental apo më keq, të kesh vetë një problem të ngjashëm për të zgjidhur.

Unë nuk besoj në këtë të fundit.

Studimet tregojnë se shqiptarët janë populli që rrjeshtohet i pari për ndjeshmëri ndaj korrupsionit. Detyra e përfaqësuesve të këtyre shqiptarëve, pra deputetëve, është ta reflektojnë këtë ndjeshmëri, gjë që do të thotë se ndaj çdo shkelje, të gjithë ne duhet të ngrejmë një akuzë. Çdo sjellje ndryshe, është shkelje besimi, është pajtim me vjedhjen, zero shprese. Vjedhja s’është kurrë e negocueshme. Dhe ligji s’mund të jetë kurrë fakultativ, sado indipendent, i pavaruar nga ligji s’mund të jetë kurrë askush, pra as Banka e shefi i saj. Unë jam e ndërgjegjshme se politika nuk ka qenë kurrë e papërlyer. E pranoj se korrupsioni politik nuk është diçka e re. Por, mosngopja ka arritur nivele të paprecedent. Dhe objekt i hetimit të vërtetë nuk është më vetëm njeriu, por institucionet. Eshtë kjo arsyeja pse kaq shumë rezistencë, bllokim në reformat e tyre. Pavarësisht nga rezistenca, është detyra jonë të pastrojmë shtëpinë tonë. Veç se pastrimi kalon përmes reformave e Prokurorisë. Ky është katarsisi i vërtetë. Eshtë e padiskutueshme, që shumë persona kanë mundur për vite të tëra, duke përfituar nga klane politike, të sigurojnë mbrojtje juridike apolitike, shumë "performante". Guvernatori i Bankës është vetëm një rast, që përfitoi nga parajsa e parasë.

Lamtumira e tij, duke marrë me vehte edhe këto vite gri, do kishte një efekt pozitiv.

Veritas odium parit - E vërteta ngjall urrejtje.

Por, vota kundër Mocionit, përveç të tjerave është llogaria më mediokre politike që maxhoranca mund të bëjë.

Fjala në debatin parlamentar rreth mocionit për shkarkimin e Guvernatorit Cani

[Tarasi]

Hmm ky eshte kulmi.

Ata qe mbas 92 e kalben deri ne palce cdo norme morale, cdo rregull apo disipline qe ekzistonte ne etikat e sjelljes se shqiptarit dalin sot e na kakarisin neper shtyp per "korrupsion".

Kjo eshte po aq e besueshme sa nje prift katolik sot te flase per moralin seksual.

[gjethi]

Cfare te bejme o vellezer.
Nuk ka rrugezgjidhje, populli eshte destinuar qe te vdese klinikisht.

[Tarasi]

Ne gjithmone kemi vuajtur nga fakti se nuk dime te fokusohemi tek prioritetet tona. Ne pra nuk dime ta kthejme nje te keqe, nje falimentim, nje te mete apo nje gabim ne favorin tone.

Gjithmone kemi shfaqur anen me inferiore te te reaguarit, ate te qarjes dhe ankimit apo jemi kthyer ne don-kishote enderrimtare ku kemi dashur zgjidhje radikale. Keshtu ndodhi pas 92 kur me ne krye krye Don-Kishotin Sale i perqendruam fuqite dhe energjite tek lufta kunder komunizmit, (ne vend qe bashke me ta te kerkonim te synonim rregullimin e shqiperise) dhe ndertuam nje kala me rere qe nga korrupsioni u rrezua per 24 ore.

Po keshtu ndodh edhe sot kur enderrojme me syhapur dhe kerkojme eleminimin total te korrupsionit ne Shqiperi. Ohh sa njerez te mrekullueshem duken keta.
Kjo gje nuk ka ndodhur kurre e as ka per te ndodhur kurre jo vetem ne shqiperi por ne asnje vend te botes. Ne duhet tashme te dime apo te mesojme si te ecim perpara edhe me korrupsion neper kembe. Pra le ta kthejme kete fenomen negativ ne advantazhin tone. Le ta luftojme korrupsionin deri aty sa cmimi i luftes ndaj tij mos ti kaloje te ardhurat pozitive qe ne perfitojme nga lufta anti-korrupsion.

Fatkeqesisht sot ata qe cicerojne sot plot pasion e zell per moralin e larte anti-korruptim jane ne fakt mjerimi i vertete i te ardhmes shqipatare. Nqs ka dikush ketu qe pretendon se keta jane me te afte ti japin shqiperise me shume, per mua vetem enderroni me sy hapur. Sidomos kur shikon se ata qe kritikojne per korrupsion sot jane arkitektet dhe betonuesit e korrupsionit me degjenerues, degradues e regeresiv ne historine e shqiperise; e korrupsionit jo thjesht si fenomen por si menyre e vetme jetese per plot 5 vjet.

[Albo]

Arrest dy ish-kereve te Albtelekomit

Ylvi Saliaj, ish-zv/drejtori i Pergjithshem i Albtelekomit dhe Bledar Shano, ish-kryetari i Komisionit te Tenderimit, jane arrestuar ne oret e vona te mbremjes se djeshme nga policia e Tiranes nen akuzat e shkeljes se barazise se shtetasve ne tendera. Historia e ngjarjes se vitit 1998, kur nje firme fantazme italiane me dokumenta false i zhvati shqiptareve 1 milion USD

Ferdinand DERVISHI

E drejta vonon, por... Ne nje kohe kur te gjithe pandehen se u arrestua ish-shefi i sherbimit sekret Fatos Klosi, radha ka qene per dy ish-drejtues te larte te Albtelecom te akuzuar si pergjegjes per zhdukjen nga arka e shtetit te 1 milion dollareve ne vitin 1998. Pikerisht 5 vjet me pas, pasi ka marre ne duar vendimin e gjykates, policia e Tiranes ka trokitur ne dyert e Ylvi Saliajt, ish-zv/drejtorit te Pergjithshem te Albtelekomit dhe Bledar Shanos, ish-kryetarit te Komisionit te Tenderimit per blerjen ne ate kohe te nje sasie kablli dhe aksesoreve te tjere ne shumen 1 milion USD. Gjithcka ka ndodhur ne nje moment kur askush nuk e priste nje zhvillim te tille. Gjate gjithe pasdites se djeshme kreret e Drejtrorise se Pergjithshme te Policise dhe ata te Drejtorise se Tiranes kishin mbyllur telefonat, dhe fakti duket detyroi disa televizone private te deklaronin si lajm arrestimin e ish-shefit te sherbimit sekret. Gjithsesi Prokuroria kishte arritur te punonte gati pa u identifikuar per nje dosje te tille.

Gjithcka kishte qene e thjeshte. Ne vitin 1998, ne kohen kur drejtor i Albtelekom ishte Dhimitraq Rafti, ishte zhvilluar nje tender per blerje kablli telefoonik dhe aksesoreve te ndryshem ne shifren 1 milion USD. Tenderin e kishte fituar nje shoqeri e panjohur italiane te ciles i ishte levruar edhe shume nga arka e shtetit. Por pas pak kohesh ne shtyp kishte plasur skandali sipas te cilit gjithe sasia e te hollave prej 1 milion USD ishte zhdukur. Nje jave me pas po sipas shtypit shuma e te hollave ishte gjetur ne nje banke te Italise dhe ishte bllokuar. Me tej nuk pati ndonje koment. Keshtu deri tek nje shkrim i para dy muajeve ne "Korrier", sipas te cilit Prokuroria kishte hapur hetimet ne lidhje me kete skandal. Gazeta kishte vertetuar edhe disa detaje sipas te cilave firma italiane e kishte fituar tenderin duke paraqitur dokumenta false, por ishte evidentuar edhe fakti se shuma e bllokuar ne banken italiane ende nuk ishte bere e mundur te riarketohej ne Shqiperi. Nderkohe qe hetimet e Prokurorise ishin shtrire mbi te gjithe anetaret e tenderit te cilet ne ate kohe sipas nje sistemi qe tashme nuk aplikohet ishin te gjithe te nivelit drejtore drejtorish apo te nje rangu me te larte ne Albtelekom. Nderkohe qe disa prej tyre, te cilet mund te pesojne te njetin fat me dy te arrestuarit, tashme nuk jetojne ne Shqiperi. Duket pas vertetimit se ne kete tender jane identifikuar abuzime te llojit "pabarazi te shtetasve nepermjet tenderave", jane percaktuar pergjegjesit. Burime te "Korrieri" pohuan se dje padite dy prokurore te Tiranes G.XH. dhe B. D. kane nenshkruar prane nje gjyqtareje dezhurn ne Gjykaten e Faktit te Tiranes urdher-arrestet e ekzekutuara ne oret e vona te mbremjes se djeshme, si gjithmone me zell nga Drejtoria e Policise se Tiranes.

Historia e zhdukjes se 1 milion USD

Tenderi ishte organizuar ne vitin 1998 per te blere nje sasi kablli telefonik. Ndersa procedurat e tij i kishin ndjekur disa firma te huaja, perfshire edhe ato me seriozet, si ajo gjermane Siemens. Por gjate zhvillimit te procedurave, nje firme e panjohur italiane, ua kishte kaluar te gjitheve "ne kthese" duke paraqitur shumen me te vogel. Por pikerisht pas fitimit te tenderit fillon pjesa me e pabesueshme. Albtelekom kishte derdhur nga xhepi i tij, qe zakonisht eshte i fryre, shumen prej 1 milion dollare ne adrese te kesaj firme, pa dyshuar ne seriozitetin e saj. Por me kalimin e kohes firma behet perhere edhe me e padukshme, asnje fije kabell nuk mberrin ne Shqiperi dhe per kete fillojne dyshimet. Dyshime qe nje dite te bukur behen publike. Mediat ziejne. Sipas tyre shuma e 1 milion dollareve kishte shkuar dem, madje ngjarja ishte konsideruar si mashtrimi i radhes ndaj shqiptareve, duke u risjelle ne mendje atyre Hajdin Sejdine, Arsidin, apo edhe vete firmat e famshme piramidale. Me ngushte nga te gjithe mbeten kreret e Albtelecom. Por pak kohe me pas u emetua lajmi i gjetjes se sasise se te hollave dhe ngrirja e tyre ne nje banke italiane. Patjeter qe nje ngjarje e tille, duhet te kalonte ne duar te drejtesise, e cila duhet te percaktonte fajtoret. Porse gjate hetimit, prokuroret ishin ndeshur me faktin skandaloz te falsifikimit te te gjitha dokumentave te tenderit prej firmes italiane fantazme. Keshtu perballe ketij fakti ishin percaktuar edhe pergjegjesite e secilit zyrtar te Albtetecom, qe ishte marre me procedurat e tenderit. Perpara pergjegjesive do te vihen te gjithe firmetaret e tenderit, apo ata qe kane mundesuar fitimin e tij nga firma fantazme. Fundja duhet te paguhet per shifren prej 1 milione dollare te shtetit, te cilat akoma nuk jane marre nga banka italiane, ku ishin ngrire ne vitin 1998.