Ide tjeter:
A ka shqiptar qe na ndihmon qe te publikojme vepren e ARISTIDH P.KOLIA ne shqip?
Keto pune duhet te bejne patriotet!
E per kete pune duhet nje njeri qe ta perktheje e duhen para per ta botuar.
Ne mund te krijojme nje shoqeri me te vetmin qellim:
Botimin e plote te vepres se tij ne shqip.
Per ata qe nuk e njohin po ju sjelle nje shkrim ku flitet per te:
ARISTIDH P.KOLIA -Arvanitasi i madh ne histori
Shkruar nga Kolec TRABOINI, Boston
11 Tetori Tetori solli nje lajm qe vuri ne mjerim jo vetem njerzit
e familjes, miqt e dashamiresit e shkrimtarit, studiuesit dhe
veprimtarit te madh arvanitas Aristidh P. Kolia, por solli hidherim
edhe per qindra mijra arvanitas ne Greqi dhe neper bote, si dhe
ne mbare boten shqiptare.
Eshte nje lajm qe nuk mund ta besojme. Kur nepermjet internetit
nga Brukseli u njoftova nga piktori dhe kengetari Robert Dragot Alia,
njeri nga miqt e ngushte te shkrimtarit te madh arvanitas, menjehere
i shkrova se nuk desheroj ta besoj se miku yne i mire Aristidh Kolia
ka vdekur, se zemra e tij e madhe nuk rreh me, se kurre me nuk do
ta shohim dhe kurr me nuk do ta degjojme zerin e tij.
Me ankth mora tre numurat e telefonave qe ai vete mi kishte
dhene, por nuk mu pergjigj kurrkush, vec nje zeri gruaje qe ne greqisht
thoshte se Aristidh Kolia kishte vdekur dhe varrimi behej
me13 tetor ne Athine. Ishte pikerisht dita qe une merrja ne telefon
me dritherime ne zemer.
Sepse kjo nuk eshte nje vdekje por nje hata e nje gjeme!
E njejta gjeme si ajo e para nje shekulli me arvanitasin tjeter
te madh Anastas Kullurioti.
Robert Alia nga Brukseli me shkruante se ka qene i semure me leucemi,
por mua me duket se nje dore e e padukshme na e
rrembeu njeriun tone te dashur, shkrimtarin, historianin, studiuesin
e palodhur, arvanitasin me te madh te shekullit qe kapercuem,
qe pasoi denjesishte te madhin e te pavdekshim Anastas Kullurioti
jeta e te cilit u shua nga nje kafe me helm te qarqeve te errta
nacionaliste greke ne fundin e shekullit te 19.
Editori i "Diellit" ne New York Anton Cefa me shkruante jo
me shume se para nje jave se desheronte ti pergatisja nje artikull
per veprat dhe veprimtarine e Aristidh Kolias per ta vene perkrah
shkrimit mbi studiuesin e mirenjohur arberesh Antonio Bellusci.
E meritonin qe te dy vleresimin dhe konsideratat qe donte te
shprehte gazeta e "Vatres" per dy veprimtaret e medhej te diaspores
shqiptare te cilet ishin dhe miq te ngushte me njeri-tjetrin.
E kisha vene mendjen ne pune, dhe nisa ti rishikoj librat dhe
revistat e botuara nga Qendra e Studimeve Arvanitase,intervisten
qe i kisha marre dhe qe eshte botuar ne "Illyria" Nr.555 Gusht
1996, mendova dhe fotografite qe do ta shoqeronin shkrimin e te
cilat i kisha realizuar ne studion e punes se arvanitasit te madh ne
rrugen Fidipidu Nr.6 ne Athine.
Dhe ja ky lajm e ja kjo gjeme. E ndersa tani rri e shkruaj kete
shkrim, pikerisht sot me 13 tetor, miku im i paharruar varroset
ne Athine.
Por Aristidh P.Kolia ishte miku i shume njerezeve jo vetem ne
rradhet e arvanitasve por edhe ne ate te emigracionit shqiptar ne
Greqi, ne Shqiperi, ne Itali dhe ne SHBA. Nderkohe qe ishte
njeriu qe urrehej me shume nga qarqet ultranacionaliste greke
te grumbulluara rreth gazetes "Stohos" te Kapsalit, e cila e nxinte
ne cdo numur te saj, pa ngurruar ti vinte nga pas gjurmues dhe
hafije sipas traditave te vjetra te megaloidhe-isteve.
Por Aristidh P. Kolia ishte nga ata burra arvanitas qe nuk trembej.
Ne faqet e revistes "Besa" e cila nga viti 1998 do te vazhdonte me
revisten e re "Arvanon", ai shpalos me guxim pikpamjet e tij per te
gjitha problemet qe kishin arvanitasit por edhe shoqeria greke ne
teresi. Ne faqet e revistes se vet ai stigmatizonte edhe politiken e
qarqeve greke ne mardheniet me Serbine e Milloshevicit, ne kohen
kur krimineli Millosheviq shihej ne Greqi si nje hero i orthodoksizmes.
Duke i shtjelluar akoma me tej idete e veta per rrugen e shtrember
te diplomacise qeveritare greke, ai boton librin "Greqia ne kurthin e
serbeve te Milloshevicit", e cila njohu vec botimit greqisht 1995 edhe
botimin ne shqip qe pati nje jehone te madhe tek lexuesit shqiptar.
Po cila eshte jeta e Aristidh P. Kolias,cila ka qene rruga qe ai ka
ndjekur deri sa u formua si nje personalitet i madh dhe u be i njohur
ne Greqi dhe jasht saj?
Aristidh P.Kolia ka lindur me 8 Korrik 1944. Ne Intervisten qe kam
marre prej tij ne korrik 1995 shprehet: "Prejardhja ime eshte nga nje
fshat 20 km.ne perendim te Thivas, atje ku gjendeshin Thespies-et
e lashte. Fshati quhej Kaskaveli, por tanime shumica e fshatrave
kane ndrruar emra per shkak te ndonje nenpunesi burokrat injorant,
keshtu qe fshati im quhet Leontari.Te gjithe fshatrat e krahines se
Thivas dhe vete Thiva jane arvanitase...". Dhe me tej" Gjuha e pare
me te cilen u shpreha ishte gjuha arvanitase".
Ne kohen kur Aristidh P.Kolia bente gjimnazin ne Thiva, njohurite
rreth temes "Arvanitet" dhe gjuha arvanitase nuk njihej.
Mbizoteronte erresira. Ato pak vepra qe ishin shkruar per kete teme
ishin pothuaj te panjohura.ne asnje prej librave te gjimnazeve apo te
Universitetit nuk behej fjale per arvanitet dhe gjuhen arvanite.
Pas mbarimit te studimeve universitare ne degen e legjislacionit ai nis
kerkimin e literatures arvanite. Nxitjen perfundimtare qe e shtyti te
merrej me studime per gjuhen, kulturen e traditat arvanite ishte njohja
me librin e Kosta Rodit "Arvanitet zgjohen" 1978.
Qe nga ky moment nis kerkimet bibliografike, nis studimet te
thelluara historike dhe brenda pak vitesh te nje pune kembengulese
boton librin voluminoz "Arvanitasit dhe origjina e grekeve" ne vitin
1983. Ky liber qe do ti jepte emer brenda e jashte Greqise njohu tete
ribotime deri ne vitet 90.
Nderkohe ne vitin 1981 ishte krijuar Shoqata e Arvanitasve, qellimi
i te ciles , sic thoshte vete Aristidh P.Kolia, ishte:" -Te pershkruajme
e te ruajme te dhenat gjuhesore, ti studiojme ne menyre shkencore
dhe te bindim popullin grek, pavaresisht se ka apo jo zanafille
arvanitase, se e ka per detyre qe te ruaje "gjuhen e Perendive"dhe te
heronjeve te Greqise, d.m.th. te arvanitasve. Dhe ne pergjithesi ti
bindim arvanitasit se eshte nder e krenari te ruajne e te flasin ate
gjuhe qe u a lane trashegim paraardhesit e tyre.
Ne vitin1985 eshte organizator i te parit Festival te Kengeve
Arvanitese ne bashkpunim me Dhimiter Leken, Thanas Moraitin,
Fotula Sofu dhe Meri Hronopulo. Kenget e paraqitura ishin krijime
qe nga shelulli i XV dhe deri ne ate te XX dhe qarkulluan te incizuara
ne dy disqe nga eteria"Julianos"e Miki Teodorakis.
Aristidh P.Kolia shume shpejt do te behej personaliteti rreth te
cilit do te mblidheshin shkrimtaret dhe artistet te shumte ne Greqi
por qe deri me tash qene te harruar per origjinen e tyre arvanite.
Dhe ata ishin te shumte, dhe ata ishin te shquar. Tek Aristidh
P.Kolia ata do gjenin njeriun plot vullnet e temperament me aftesine
qe tu ngjallte krenarine e te qenurit arvanitas, sepse shumica e
arvanitasve prej vitesh ishin mesuar ta mohonin prejardhjen e tyre,
apo aq me keq ta perjetonin me turp, kur , sic thote Kolia, greket
edhe sot e kesaj dite mburren me kenget, veshjet dhe kulturen
arvanitase e duke i quajtur thjeshte greke.
Zgjimi i ndergjegjes se arvanitasve, sikur vetem kjo te ishte puna e
kryer e Aristidh P.Kolias, do te mjaftonte qe emri i tij te ruhej me
nderim nga breza te tere arvanitas te rinj. Por per vec punes per shume
vite si veprimtar dhe President i Lidhjes se Arvanitasve te Greqise, ai
ishte ne te njejten kohe drejtuesi i Qendres se Studimeve Arvanitase,
botues revistash, dhe autor i shume e shume artikujve.
Ne vitin 1989 lexuesit kane ne dore librin e tij te ri "Glossa ton
Theon", - Gjuha e perendive,e cila shkon larg ne kohet e lashta,
mbeshtetet ne vepren e Homerit dhe ne mitologjine e perendive te
Olimpit, dhe nepermjet gjuhes arvanitase ben spjegimin e shume
termave te lashtesise greke madje deri tek emrat e perendive.
"Gjuha e Perendive" nga greqishtja eshte perkthyer edhe ne
anglisht dhe ka qene nje deshire e zjarrte e autorit qe ta shohe
botimin e tij ne Angli dhe ne SHBA, cfare do te ndikonte ne
terheqjen e vemendjes se qarqeve intelektuale boterore rreth
problemit arvanitas dhe atyre te drejtave qe shteti grek me
fanatizem u a mohon.
Edhe deshira e tij e shprehur ne intervisten e botuar ne gazeten
"Illyria" 1996 per te vizituar komunitetin Shqiptar ne SHBA, nuk
u realizua per mungesen e interesit te shoqatave shqiptare.
Edhe perpjekja e studenteve te Boston University qe nepermjet
Universitetit te sigurohen nje ftese, u miratua por mbeti per me vone
per mungese fondesh. Tashme qe vdekja e rrembeu kete kollos
arvanitas,mund te pendohemi per kopracine tone si komunitet apo shoqata
te shumta qe gelojne, por Aristidh P. Kolian nuk kemi ku
ta gjejme me...
Te pakten Komuniteti Shqiptar ne Amerike, shoqatat apo dhe
intelektualet e shumte te ndermarrin nje nisme per te krijuar nje fond
per botimin e vepres se Aristidh P.Kolias ne anglisht, cka ishte dhe
mbeti deshira tij e zjarrte deri sa mbylli syte ne keto dite te
trishtueshme te Tetori 2000.
Le ta mbyllim kete shkrim per mikun e te gjithe shqiptareve
Aristidh P.Kolia me nje citat te nxjerre nga arvanitas tjeter i madh
Anastas Kullurioti, shkruar nje shekull me pare, se ndoshta mund
te na vleje si nje mesim atdhedashurie: "Kombet nuk janė insekte
qė mund tė heqin dorė dhe tė braktisin aq kollaj kombėsinė, gjuhėn
zakonet dhe traditat e tyre si gjarpėrinjtė qė ndėrrojnė lėkurėn, tė
mohojnė etėrit, mėmėdheun dhe fisnikėrinė e tij, traditat e
trimėrisė sė vet. Ėshtė anakronizėm dhe e padėgjuar qė nė
historinė e kombeve tė gjejmė njė popull aq haram dhe indiferent
ndaj vetvetes".
Shkruar ne Boston 13 Tetor 2000
Ju pershendes,
Anton
__________________
Por sot, Shqypni, pa m'thuej si je?
Raporto kėtė mesazh tek moderatori |
29-05-2002
Dita
Konservatore
Regjistruar: 17-04-2002
Vendndodhja:
Poste: 367
Kjo eshte nje ide shume e mire Anton!
Eshte konkrete dhe e ka nje qellim te qarte.
Mendoj se duhet diskutar vertet per kete.
Por duhet te behet nje paraqitje e vepres se zotit Aristidh, qofte edhe para nje perkthimi te plote. Emri i tij nuk eshte dhe aq i njohur per ata qe jetojne ne nje mjedis jashte atij te gjuhes shqipe.
Nje paraqitje e veprimtarise patriotike te zotit Aristidh do te plotesonte kuadron dhe do te terhiqte vemendjen e opinionit publik.
Me kete do te mund te nxiteshin shqiptaret te financonin.
Pasi te jete bere kjo gje dhe te jene perkthyer ne menyre vullnetare ekstrakte nga vepra e tij, atehere do te mund te shtrohej per publikun ideja e nje shoqate qe ka per qellim publikimin e vepres se tij.
Do te mund te hapej nje fond ne te cilin jam e sigurte se do te financonin shume njerez dhe me te me pas do te mund te publikohej vepra.
Per fondin duhet te kete qartesi te plote se ku, si dhe ne nga kush eshte vene ne perdorim. Eksperiencat nuk jane te mira ne Shqiperi.
E rendesishme ne kete mes eshte qe shuma qe kerkohet nuk do te jete katastrofike dhe kjo do t'i beje njerezit te jene me pak dyshues. Kjo eshte nje pike plus per perfundimin pozitiv te projektit.
Une personalisht, qofte edhe ne nje shume modeste, do ta financoja nje projekt te tille.
Per ta mbyllur
Rendesi ka gjetja e nje perkthyesi te pershtatshem dhe paraqitja e kesaj ideje ne opinionin publik shqiptar.
Pershendetje!
Dita
__________________
Shpirt Shqiptar
Raporto kėtė mesazh tek moderatori |
29-05-2002
Anton
I Djathtė
Regjistruar: 16-04-2002
Vendndodhja: Deutschland
Poste: 394
Ok,
per kete pune duhen vetem pak persona per te organizuar punen.
Do e diskutoj sa me pare.
Anton
__________________
Por sot, Shqypni, pa m'thuej si je?
Raporto kėtė mesazh tek moderatori |
29-05-2002
kalemi
Anetar i ri
Aristidh Kolja, avokati i shquar me origjine SHqiptare, intelektual i permasave te jashtezakonshme vdiq rreth 2 vjet me pare " i harruar" qellimisht nga mediat e propaganda greke qe ate dite me siguri do kene shtruar banket madheshtor.
Ne varrimin e tij ndodhej nje numer i madh simpatizantesh shqiptare si dhe pjestare te familjes. Varrimi u krye ne varrezat e lagjes Zograofoy te qytetit te Athines.
RTSH denjoi te beje vetem nje emision perkujtimor per figuren e tij. Emision jashtezakonisht te dobet, si nga ana materiale ashtu edhe nga ana e "te ftuarve dhe miqve te tij".
Librat e tij jane jo pak te njohur ne opinionin Grek, por cilesiohen si gjysem te ndaluar. Mendoj se informacione te vyera permban edhe revista e permuajshme e botuar me shpenzimet e tija personale. Perkthimi i tyre profesional ne gjuhen Shqipe mund te jete nje hap i pare teper i vlefshem ne ndergjegjesimin e kombit tone persa i perket atij kapitulli historik.
I qofte dheu i lehte.
Ndryshuar sė fundi nga kalemi me 27-06-2002 nė orėn 02:29
Raporto kėtė mesazh tek moderatori |
23-06-2002
Anton
I Djathtė
Regjistruar: 16-04-2002
Vendndodhja: Deutschland
Poste: 394
Te falenderoj nga zemra per shkrimin e mesiperm.
Keni shume te drejte.
Kush i thote vetes shqiptar patriot duhet te punoje ne ate drejtim.
Ne nje grup i vogel kemi vendosur te BEJME(aq sa mundemi)
Si fillim kemi lene tek faqja jone nje pike permbi Arvanitasit ku po mundohemi te mbledhim te gjithe informacionet permbi ta.
Tek pika e Diskutimeve tona kemi bere nje pike te vecante me Titull "Si mund te ulet ndikimi grek?"
Dhe mbas Letres se hapur drejtuar parlamentit kemi vendosur te bejme c“mos qe te botojme ne shqip dhe anglisht vepren e Kolise te cilin se siguri e paten helmuar greket (metode e vjeter e tyre)
Por nuk po gjejme akoma informacione permbi vepren e tij.
Une jam ne kontakt me z.Kolec Trabioni qe ka botuar disa shkrime permbi te dhe e ka takuar, por akoma nuk kam marre pergjigje.
Ju ftoj te gjitheve te na ndihmojne per kete projekt.
Per me shume shikoni tek adresa:
http://www.edsh.org/arvanitas.html
http://www.edsh.org/diskutime/viewthread.php?tid=67
Ju falenderoj dhe nje here per shkrimin e sakte e te qarte.
Anton
__________________
Por sot, Shqypni, pa m'thuej si je?
Pėrgjigju Duke Cituar
Krijoni Kontakt