Fragmente interesante librash

[Cupke_pe_Korce]

Franc Kafka i shkruan Milenes:

"Te shkruash letra, sidoqofte, do te thote ta shfaqesh veten perpara shpirtrave, gje per te cilen ata presin te uritur. Puthjet e shkruara nuk arrinjne ne destinacion por pihen pergjate rruges nga shpirtrat. Eshte ky burim i bollshem i cili i shumezon ata ne permasa te jashtezakonshme. Njerezimi e sheh kete dhe e lufton me qellim qe te eliminoje me sa mund elementin shpirteror ndermjet njerezve dhe te krijoje komunikimin natyral, paqen e brendshme; ai ka shpikur hekurudhat, makinat, aeroplanet, gje kjo qe s'eshte aspak e dobishme pasi keto jane shpikje evidente te bera ne momentin e perplasjes. Ana e kundert eshte shume me e qete dhe e sigurte; pas sherbimit postar ai ka shpikur telegrafin, telefonin, dhe radiografin. Shpirtrat nuk do te vdesin urije, por ne do te kalbemi."

*ketu, fjala "shpirtra" u referohet shpirtrave te pasvdekjes. In english, ghosts.

[Cupke_pe_Korce]

"Ah, ky eshte njeri per se mbari!" thirri komandanti. "Ai ka fituar shume toke!"
Sherbetori i Pahomit erdhi duke vrapuar dhe u mundua ta ngrere, por pastaj e pa qe goja po i rridhte gjak. Pahomi kish vdekur!
Bashkiret kafshuan gjuhet per te treguar keqardhje.
Sherbetori i tij roku lopaten dhe hapi nje grope te gjate sa Pahomi i shtrire, dhe e mbuloi ne te. Dy metra nga koka deri te kembet, ish gjithcka i nevojitej.

Nga tregimi "Sa Toke i Nevojitet Njeriut." (shume njerez te letrave e kane cilesuar kete si tregimin me te bukur qe eshte shkruar ndonjehere)

[Astrit Cani]

nga MEVLANA (Jalaluddin Al-Rumi)

nji nieri shkoi me trokite te dera e parajses
e trokiti
Kush je? e pveti nji za
Jam une? u gjegj nieriu
Ike! Nuk ka vend ketu mbrende per dy

atehere nieriu u largue, shkoi ne shkretine dhe aty jetoi si asket, ne meditim dhe falja. e mbas shume vitesh, kur qe ba plak, u kthye te trokiste prape te dera.

Kush je? - e pyeti zani.
Jam ti!

[shigjeta]

Prush – Sandor Marai

Konradi zverdhej sa here degjonte muzike. Cdo lloj muzike, edhe ajo me e rendomta, e prekte thelle, sic ndodh me nje agresion fizik. Zbehej dhe buzet fillonin e i dridheshin. Perconte emocione kundrejt te cilave te tjeret mbeteshin indiferente. Me sa dukej melodite nuk i drejtoheshin vetem intelektit te tij. Kur degjonte muzike, disiplina qe i kishin ngulitur, fale se ciles kishte fituar nje vend ne bote dhe qe vete e kishte pranuar me deshire ashtu sic e pranon pendesen dhe ndeshkimin besimtari, i dobesohej. Ashpersia e tij e panatyrshme edhe e sforcuar zbutej, ashtu si kur ne nje parade, ne perfundim te ecjeve te gjata qe te zgerlaqin, papritmas kumbon serish urdhri: “Qetesohu!”. Harronte se ku ishte, buzet nisnin t’i dridheshin, syte i qeshnin, veshtrimi i humbte ne zbrazeti, nuk shihte me asgje nga ato qe kishte rreth e perqark, as eproret, as shoket, as zonjat e bukura dhe as publikun qe mbushte teatrin. E degjonte muziken me gjithe trupin, e pinte si nje njeri i thare per uje, e degjonte si nje i burgosur qe mpreh veshin per te degjuar tingullin e hapave qe afrohen e qe ndoshta do i sjellin lajmin e lirimit te tij. Nese ne ato caste I fliste kush, nuk i jepte pergjigje. Muzika largonte cdo gje qe e rrethonte….

perkthyer nga Albana Kozeli

[DoLpHiN]

Ditari i Napoleonit
Njerezit jane si qener qe lepijne doren e te zotit deri sa tu jepet rasti ta kafshojne...

[FierAkja143]

nice dolphin kjo thenje me kishte pelqyer kur e lexova vite me para



"Try honestly to see things from the other person's point of view."
-Dale Carnegie, nga libri: How to Win Friends and Influence People

[Fleur Blanche]

“Më duket se zgjuarsia dhe krenaria janë ngushtësisht të lidhura... Pika e tyre e përbashkët, është vështrimi i ftohtë dhe i sigurtë, që në të dy rastet di të vlerësojë
....
Thuhen kaq marrëzira për krenarinë – madje kristianizmi e ka bërë atë të ndihet edhe si një mëkat! Në fakt: kush kërkon dhe merr nga vetja diçka të madhe, duhet të ndihet larg atyre që nuk e bëjnë këtë – e kjo distancë është interpretuar nga të tjerët si një ‘mendim i lartë për vetveten’; ndërkohë që ai vetë nuk e njeh atë (distancën) ndryshe, veçse si punë të palodhur, luftë, fitore ditën dhe natën, ndërkohë që nga e gjitha kjo, të tjerët nuk dijnë asgjë!” (Niçe)

Shqiponja: kafsha më krenare; gjarpëri: kafsha më e zgjuar. E, që të dy të dalldisur në rrethin ku gjejnë shtrat për vrullin e tyre, në unazën që shtrëngon qenien e tyre: pra, rrethi dhe unaza, që të vënë në rrathë – janë të angazhuar tek njëri tjetri.
Enigma: kush është Zarathoustra, që si i tillë mëson Rikthimin e përjetshëm dhe Mbinjeriun? – Kjo enigmë na bëhet e dukshme në spektaklin e dy kafshëve. Në këtë spektakël ne mundemi për të mbërthyer dhe mbajtur, në një mënyrë më të shpejtë dhe më të lehtë, atë që ekspozeja jonë është përpjekur për ta treguar si të denjë për t’u shtruar në pyetje: raportin e qenies (sein) me këtë qenie të gjallë që është “njeriu”.
“Dhe ja! Një shqiponjë të fluturojë në ajër duke formuar rrathë të mëdhenj, teksa një gjarpër rri ngritur pezull mbi të, jo si një pre por, si një mik: sepse mbahet fort i mbështjellë rreth qafës së saj”
“Janë kafshët e mia!”- thotë Zarathoustra dhe, gëzohet me gjithë zemër.

(“Kush është Zarathoustra i Nietzches?”; ‘Leksione dhe Konferenca’, Martin Heidegger )

[Arvima]

Ky eshte nje rrezik me te cilin tashme do perballemi te dy, Brida.
Nje tekst anonim i tradites pohon se pergjate gjithe ekzistences, cdo qenie njerezore mund te sillet ne dy menyra: te ndertoje ose te mbjelle.
Ndertuesit mund te zggjasin per vite te tera detyrat e tyre, por vjen nje dite qe ata e perfundojne vepren e tyre. Ne kete moment ndalojne, dhe hapsira e tyre rezulton e kufizuar nga muret qe kane ngritur. Kur ndertesa ka mbaruar, jeta e humb kuptimin.

Pastaj jane edhe ata qe mbjellin: Shpeshhere vuajne nga stuhite dhe stinet, dhe rralle pushojne. por ne dallim nga ndertuesit, kopshti nuk rresht se lulezuari. Keshtu qe kerkon vemendje te vazhdueshme, por ne te njejten kohe u lejon kopshtareve te jetojne nje aventure te madhe.
Kopshtaret do te dijne gjithmone te njohin njeri-tjetrin, sepse nne historine e cdo planeti eshte rritja e gjithe tokes.

BRIDA
Paulo Coelho

[Fleur Blanche]

"Qenia është shpirt, sepse jo vetëm që bën të pranishëm çdo qenie, por ajo gjithashtu edhe i gjallëron ato. Për shkak të këtij aktiviteti gjallërues që zotëron Qenia, ajo arrin t’i bashkojë të gjitha qeniet dhe t’i bëjë ato të shfaqen në tërësinë e tyre, d.m.th në gjithë-pranishmërinë e saj. Duke bashkuar të gjitha qeniet në shfaqjen e saj unike, Qenia ujdis të gjithë qeniet në një mënyrë të atillë marrdhënieje, që quhet “idea esenciale” e Qenies. Kjo nënkupton që rregullimi i unifikuar është “të menduarit” e shpirtit, kurse mënyra e marrdhënies - “mendimi” i saj. Kësisoj, Qenia si shpirt, rregullon çdo gjë në sferën e qenieve dhe mënyra e unifikuar e shfaqjes së gjithçkaje në gjithëpraninë e saj, bëhet skema e marrdhënieve, sipas të cilës qeniet mund të ballafaqohen me njëra-tjetrën. Në këtë mënyrë Qenia si shpirt, bëhet ligj, i cili është i drejtpërdrejtë dhe ndërmjetëson çdo marrdhënie ndërmjet qenieve."

(Leksione dhe Konferenca, Martin Heidegger; përkthyes D.Thomollari, U.Nerguti)

*


Për mizat e tregut

Arratisu, o miku im, në vetmi! Unë të shoh të shastisur nga poterja e njerëzve të mëdhenj e të pickuar nga thumbat e të vegjëlve.
Pylli dhe shkëmbi do të dinë të heshtin denjësisht për ty. Ji i ngjashëm me atë pemë që aq shumë e do, atë pemë të hijes së gjërë, që e varur rri mbi det dhe rri e dëgjon në heshtje.

Ku mbaron vetmia, fillon tregu e, ku fillon tregu, fillon edhe poterja e aktorëve të mëdhenj dramatikë dhe zhuzhitja e mizave të helmëta.

Në botë, gjërat më të mira nuk nevojiten për asgjë, po qe se nuk i përfaqëson dikush. Populli njerëzit e mëdhenj i quan komedianë. Populli kupton pak nga madhështia, domethënë krijimi. Mirëpo është i ndjeshëm t’i njohë të gjithë komedianët dhe aktorët dramatikë.
Kështu shkon kjo botë!

Aktori dramatik ka shpirt, por ka pak ndërgjegjej të këtij shpirti. Beson gjithmonë në atë gjë, me anë të cilës i bën të tjerët të besojnë fortësisht; pra të besojnë në atë vetë. Nesër ka një besnik tjetër, e pasnesër një tjetër. Ka ndjesi zemërake, si populli, dhe humor të luhatshëm.

Shkatërrimin e quan ‘demonstrim’ dhe ‘bindjen’ - të shkuarit çmendi. Për të gjaku është arsyeja më e mirë.

Një të vërtetë që, depërton veç nëpër veshët e mprehtë, e quan gënjeshtër dhe hiçgjë. Se, në realitet ai beson vetëm zotat që bëjnë më shumë zhurmë nëpër botë.

Tregu është plot e përplot me tallës e shkaktarë të ligj. Populli lëvdohet me njërëzit e tij të mëdhenj, ata zotërinjtë e kohës së sotme....

Mos ji aspak xheloz me këta të dhunshmit dhe absolutistët ti, o dashnor i së vërtetës. Kurrë nuk u var ndonjëherë e vërteta në krahët e një absolutisti...

I avashtë është proçesi i përvojës në të gjitha puset e thella; duhet të presësh gjatë për të kuptuar se ç’ka ndodhur në thellësi të tyre. Të gjitha gjërat e mëdha ndodhin jashtë tregut dhe famës. Arratisu o miku im në vetminë tënde! Unë të shoh të pickuar nga miza të helmëta.

Arratisu atje lart, ku ka një atmosferë të fortë e të ashpër! Arratisu në vetminë tënde! Ke rrojtur kaq gjatë afër të vegjëlve dhe meskinëve.
Arratisu nga hakmarrja e tyre e padukshme; se me ty ata veçse mund të hakmerren!

Mos e ngri kurrë dorën kundra tyre. Ata janë të panumërt, por s’është detyra jote të bësh mizë-shpërndarësin.

Të panumërt janë të vegjëlit dhe meskinët. Më shumë se një ndërtesë e madhërishme është rrëzuar për shkak të pikëzave të shiut e, barërave të këqija që rriteshin përreth tyre.
Ti nuk je një shkëmb, por tashmë shumë pikëza të kanë gërryer. Këta pikëza mund të të copëtojnë e të bëjnë thërrime. Unë të shoh të lodhur nga këto miza të helmëta, të shoh gjithë gjak në njëqind vende por, krenaria jote nuk do as të nxehesh.

Me gjithë pafajsinë e tyre e dëshirojnë gjakun tënd, u digjet flakë e gjak shpirti i tyre anemik. Kështu të pickojnë me gjithë aneminë që kanë.

Por ti, o i thellë, aq thellësisht vuan edhe nga plagët më të vogla. Më parë se të shërohesh, po i njëjti krimb helmues nis të të zvarritet nëpër dorë.
Je shumë krenar për t’i vrarë këta lakmitarë. Por ki kujdes, të mos durosh paskëtaj fatin e padrejtësisë së tyre helmuese!

Gumëzhojnë përreth teje edhe me lavdet e tyre, mirëpo lavdi i tyre nuk është veçse përgatitje për sulm. Duan afrinë me lëkurën tënde e me gjakun tënd.
Të miklojnë si një zot a një demon; ofshajnë përpara teje si përpara një zoti a një djalli.
Ç’rëndësi ka? Nuk janë veçse lajkatarë dhe qarramanë.

Shpesh vishen me një petk dashamirës. Kjo ka qenë gjithmonë maturia e burracakëve, sepse burracakët janë të matur.
Në shpirtrat e tyre të mjerë mendojnë shumë gjëra për ty, sepse ti i gjallon dyshimet e tyre. Të menduarit shumë shkakton dyshime...

Të ndëshkojnë për të gjitha virtytet e tua. Të falin me zemër vetëm gabimet, sepse ti je i butë, i drejtë, e thua: “Janë të pafajshëm në ekzistencën e tyre të vogël”. Mirëpo shpirti i tyre i mjerë mendon:” Faj është ekzistenca e njerëzve të mëdhenj”.

Edhe kur je i butë me ta, të përçmuar ndihen ata gjithsesi dhe, t’i shkëmbejnë mirësitë e tua me ligësi të fshehta.
Krenaria jote e heshtur shkon gjithmonë kundër shijes së tyre; janë të lumtur kur t’i shfaqesh ndonjëherë aq modest sa të tregohesh mendjemadh.
.... ndaj ruhuni nga të vegjlit.

Përpara teje ata ndihen të vegjël, inferioriteti i tyre rri fshehur nën thëngjij e digjet duke të përgatitur një hakmarrje të padukshme. A nuk e ke vënë re sesa shpesh bëhen memecë kur u afrohesh pranë, humbasin çdo fuqi, si tymi i një zjarri që po shuhet?

Po miku im ti je ndërgjegjja e keqe për fqinjët e tu, sepse ata janë të padenjë për ty. Ndaj të urrejnë e duan të të pinë gjakun.
Fqinjët e tu do të jenë gjithmonë miza të helmëta; çka është e madhe te ty, është ajo që i bën helmues e të përngjasojnë me mizat.

Arratisu o miku im, në vetminë tënde, atje ku fryn një erë e ashpër dhe e fortë!
Nuk është detyra jote të bësh mizë-shpërndarësin.

("Kështu foli Zarathustra", F.Nietzsche)

[Ke-ler]

Askush me kengen s'mund te matet,
Ajo i ngjan veç barit,
Kositet bari,bari s'thahet
Nga kosa e kosarit.

Mbi kokat tona zienin plumbat,
Po kenga s'i perfillte;
Sikur jetonte me pellumbat,
Sikur pas saj i ndillte.

Cudi ka bota jone e madhe,
Po kenga mposht te gjitha;
Nje fije bari nder livadhe
Mund gjemba,driza,hithra...

Nese me fleten e nje peme
Ia merr nje kenge shtruar,
Qendron e zbutet para teje
Dhe ujku me i terbuar.

Me lot mbush syte e ngre dy veshet
Qe kengen ta degjoje,
Harron per delet dhe per deshet
Dhe dhembet fsheh ne goje,

Se kenga s'do ckermitje dhembesh,
S'do gjemb e tym fitili,
Pranon te vetmin gjemb prej gjembash;
Nje gjemb prej trendafili...


DRITEROI "Balade per tim ate dhe per vete"