Edhe shenjtoret u perndoqen dhe u quajten heretike nga bashkekohesit e tyre ngaqe nuk kishin te njejtin mendim me te tjeret prandaj dhe u sakrifikuan dhe moren vendin qe moren ne Kishen e Krishtit.
Pershendetje
Edhe shenjtoret u perndoqen dhe u quajten heretike nga bashkekohesit e tyre ngaqe nuk kishin te njejtin mendim me te tjeret prandaj dhe u sakrifikuan dhe moren vendin qe moren ne Kishen e Krishtit.
Pershendetje
Te shpėtohesh do tė thotė tė transformohesh prej Perendise, tė ribėhesh ashtu siē Ai donte qė ne tė ishim qė nga fillimi!
Sa shume ulet besimi i krishtere me keto thenje! Te shkretet shenjtore te shekujve te pare qe nuk dinin lexim dhe kendim! I shkreti Shen Pjeter (Petro) qe ishte analfabet!Postuar mė parė nga Albo
Te shkretet ne qe bazohemi ne njohurite dhe mencurine tone! Rezultati i njohurise sone eshte kapadailliku yne dhe mosperfillja qe tregojme ndaj tyre qe mendojme se nuk kane lexuar aq shume nga ne. Zoti na meshirofte!!!
The experience of love, is not when you receive it, but when you give it! - Durin Hufford
Me keto qe ke shkruar tregon se sa pak njeh jeten dhe vepren e atyre qe ze ne goje. Shenjtoret jane "te pashkolle" e "analfabete" vetem ne syte e paganeve dhe te pafeve. 11 dishepujt e Krishtit moren Shpirtin e Shenjte 50 dite pas vdekjes se Krishtit, qe vete atyre iu shfaqen si gjuhe te zjarrta. Dhe ky shpirt u trashegua nga Apostujt tek Dishepujt e tyre e keshtu me rradhe derisa vjen deri ne ditet tona. Ata Shenjtore u bene gurr njeri mbi tjetrin per murret e Kishes se Krishtit duke ndertuar keshtu nje Kishe si Shtepi ku ai Shpirt i Shenjte te strehoet dhe veproje. Ne menyre qe te gjithe te krishteret e shekujve me pas te mund te ushqeheshin me Trupin dhe Gjakun e Krishtit dhe te mbroheshin nga Hiri i Shpirtit te Shenjte qe bie mbi mendjet dhe zemrat e tyre.
Une te ftoj qe ti lexosh e mesosh jeten dhe mesimet e atyre shenjtoreve ne keto 20 shekuj, ti me flet per "injorancen" dhe "analfabetizmin" e tyre, kur ne vetvete vetem sa flet per injorancen dhe mendjengushtesine tende.
Njerezit i lexojne, mesojne dhe ndjekin Shenjtoret qe te behen si ata, te SHENJTE! Une mesoj dhe ndjek Traditen Apostolike te Shenjtoreve, ashtu si Ata ndoqen Traditen qe Krishti krijoi. Perpara se Bibla te perpilohej ne ate liber qe eshte sot, te krishteret e hershem qe ti ze ne goje ndiqnin traditen gojore te 12 Apostujve te Krishtit.
Nje gje e the me vend, Zoti te meshirofte!
Me ben pershtypje qe s'paske nevoje per meshiren e Perendise.
Gjithesesi qe te mos dal nga tema. Vete thua se Shpirti i Shenjte ju dha Apostujve nga Perendia me gjuhe te zjarrta, jo nga leximet dhe nga traditat qe ata ndoqen, se po te kishin ndjekur traditen, do te ishin pjesetare te kryqezimit te Krishtit bashke me Farisenjte dhe kusurin.
Te shpėtohesh do tė thotė tė transformohesh prej Perendise, tė ribėhesh ashtu siē Ai donte qė ne tė ishim qė nga fillimi!
Faleminderit moter e shenjte. Eshte pikerisht ajo qe kam dashur t'i shpjegoj Albos qe nuk po mundet ta kuptoje. Nuk jam une qe po akuzoj Apostujt si injorante apo analfabete, por une po i sjell ata si shembull per t'i treguar se Krishterimi eshte e vetmja fe ne bote qe nuk ka nevoje per mencurine dhe njohurite njerezore.
Edhe dicka tjeter, jo me kot te quaj e shenjte. Menyra se si te drejtohem ty mund te jete nje skandal per Albon dhe disa te tjere, ashtu sic edhe fjalet e Krishtit ishin skandal per fetaret e asaj kohe. Pamvaresisht nga akuzat qe mund te marrim nga ata ti moter ngelesh e shenjte, sepse te shenjte te ka bere vete Jezu Krishti qe banon ne zemren tende. Mua nuk me intereson aspak se ne cilen kishe shkon, dhe madje te inkurajoj te shkosh ne kishen ortodokse deri ne fund te jetes sende. Ajo qe mua me gezon me shume eshte se ne kemi te njejtin gjak, gjakun e Jezu Krishtit dhe se nje dite nuk do kemi nevoje te shkruajme nga larg pasi do te shihemi dhe njihemi atje lart ne qiell, ne atdheun tone te vertete.
The experience of love, is not when you receive it, but when you give it! - Durin Hufford
Manulaki, besoj se e di si mukohen femijet e vegje nga prinderit, derisa arrijne ate moshe qe te hane me luge ne dore vete. Ashtu edhe puna ime ne kete teme, po ju mekoj meqenese ju e keni veshtire qe te ushqeni vetveten. Lexo pergjigjet qe kerkon, meqe nuk ke deshire te lexosh gjithe shkrimin.
Bibla e Apostujve
Qendrimi im fillestar ishte qe gjithcka qe ishte e pranueshme nga Apostujt, ishte e pranueshme edhe nga une. Ishte ne kete moment qe mora surprizen e pare. Sic e zura ne goja me pare, e dija qe Apostull Pavli u referohej Shkrimeve te Shenjta si te frymezuara nga Zoti (2 Timothy 3:16). Por une kisha presupozuar gjate gjithe kohes qe "Shkrimet" qe ai zinte ne goje ne ate pasazh ishte e gjithe Bibla - dy Dhiatat, e Reja dhe e Vjetra. Ne realitet, nuk kish "Dhiate te Re" kur ajo deklarate ishte bere. Edhe Dhiata e Vjeter ishte ne procesin e perpilimit pasi hebrejte nuk vendosnin dot ne nje liste apo kanone perfundimtare te librave te Dhiates se Vjeter deri pas lindjes se Krishterimit. Pasi e studiova me tej, zbulova se te Krishteret e hershem perdornin nje perkthim grek te Dhiates se Vjeter te mbiquajtur Septuagint. Ky perkthim, qe kishte nisur ne Aleksandri ne Egjipt, ne shekullin e trete para vdekjes se Krishtit, permbante nje kanon te perzgjatur qe perfshinte edhe nje numer librash te ashtuquajtur "Kanone dytesore" (ose apokrifal). Megjithese u be debat ne fillim per keto libra, te Krishteret me vone i pranuan si Kanon ne Dhiaten e Vjeter. Si reagim ndaj lindjes se Krishterimit, hebrejte i ngushtuan kanonet e tyre dhe i hoqen "Kanonet Dytesore" nga Dhiata e Vjeter - edhe pse keto kanone vazhduan ti shohin si te shenjta. Kanoni i sotem modern hebre, u rregullua sic duhet aty nga shekulli i III pas vdekjes se Krishtit. Eshte interesant qe kishat protestante te sotme shumica perdorin versionin e dyte te kanonit hebre ne Dhiaten e Vjeter ne vend qe te perdornin Kanonin e te Krishtereve te hershem. Kur jetonin apostujt, nuk kish Dhiate te Re dhe as Dhiate te Vjeter te perfunduar. Koncepti i "Shkrimeve" ishte perkufizuar jo aq qarte sa kujtoja une.
Shkrimet e te Krishtereve te Hershem
Surpriza e dyte e madhe erdhi kur mesova se lista e plote e librave te Dhiates se Re sic i kemi ne sot nuk kishte dale ne drite deri 300 vjet pas vdekjes dhe ringjalljes se Krishtit. (Lista e pare e plote ishte dhene nga Shen Athanasiu ne letren e tij te Pashkes ne vitin 367 pas vdekjes se Krishtit) Imagjinojeni! Nese shkrimi i Dhiates se Re do te fillonte ne te njejten kohe kur eshte shkruajtur kushtetuta amerikane, ne nuk do te shihnim nje prdodukt final deri ne vitin 2076! Kater ungjijte u shkruajten 30-60 vjet pas vdekjes dhe ringjalljes se Krishtit. Gjate asaj kohe, Kisha u mbeshtet tek tradita gojore - kujtimet e deshmitareve okulare - si dhe tek dokumentet e shperndara perpara se te lindte Bibla ( si ato te cituara tek 1 Timothy 3:16 dhe 2 Timothy 2:11-13) dhe tradita e shkruar. Shumica e Kishave kishin vetem pjese te asaj qe me vone do te kthehej ne Dhiate te Re. Kur deshmitaret okulare te Krishtit dhe mesimet filluan te vdesin, Apostujt i shkruan te drejtuar nga Shpirti i Shenjte ne menyre qe te ruanin dhe konsolidonin traditen e shperndare te shkruar apo gojore. Duke qene se Apostujt prisnin qe Krishti te kthehej se shpejti, duket sikur ata nuk e dinin qe keto kujtime dhe letra do te mblidheshin me kohen ne nje Bibel. Gjate 4 shekujve te pare pas vdekjes dhe ringjalljes se Krishtit, pati kundershtime te forta se cilat shkrime duhet te perfshiheshin ne Kanonin e Shkrimeve te Shenjta. Personi i pare i dokumentuar ne histori qe u perpoq te krijonte nje Dhiate te Re ishte heretiku i shekullit te dyte pas vdekjes se Krishtit, Markion. Ai donte qe Kisha ta flakte tej trashegimine hebraike dhe ne kete menyre ai e hoqi komplet Dhiaten e Vjeter. Kanoni i Markion perfshinte vetem nje liber, te cilin ai e editoi vete, dhe 10 letrat e Pavlit. Per te ardhur keq por e vertete, perpjekja e pare per te patur nje Dhiate te Re ishte heretike. Shume studiues besojne se Kanoni i Markionit sherbeu si nje prej arsyeve perse Kisha e hershme vendosi qe te krijoje nje Kanon te vete te perkufizuar qarte. Shkaterrimi i Jeruzalemit ne vitin 70 pas vdekjes se Krishtit, ndarja e komunitetit Hebreo-Kristian atje dhe kercenimi i humbjes se vazhdimesise ne traditen gojore, kontribuan si faktore per nevojen urgjente qe Kisha te standartizonte listen e librave te Dhiates se Re ne menyre qe te gjithe te Krishteret te mbeshteteshin tek ato. Gjate kohes se evolucionit te Kanonit, sic e zura ne goje edhe me lart, shumica e kishave kishin disa ose asnje nga shkrimet apostolike. Librat e Bibles shkruheshin me dore, nje proces qe hante shume kohe dhe energji. Duke qene se shumica e njerezve ishin analfabete, keto libra ua lexonin vetem ata pak qe ishin te privilegjuar dhe dinin te lexonin. Ekspozimi i te Krishtereve me Shkrimin e Shenjte kufizohej ne ate me ate qe ata degjonin ne kisha - Ligjin dhe Profetet, Psallmet dhe disa prej kujtimeve te Apostujve. Persekutimi i te Krishtereve nga Perandoria Romake dhe ekzistenca e shume dokumentave qe nuk kishin nje origjine apostolike, e komplikoi me tej ceshtjen. Kjo ishte surpriza ime e trete. Ne nje fare menyre une kisha idene se cdo shtepi dhe Kishe kishte nje Dhiate te Vjeter dhe te Re te plote qe nga krijimi i Kishes! E kisha te veshtire te imagjinoja se si mund te mbijetonte dhe zhvillohej nje kishe pa nje Dhiate te Re te plote. Por ja qe ia dolen mbane edhe pa te. Kjo ishte prova e pare per mua se jeta e Kishes nuk perbehej vetem nga Fjala e shkruar.
Ja dhe nje luge tjeter muhalebi mbi Kishen, por nuk e di a do tu zere vend ne bark apo do ta villni.
Nje ēeshtje autoriteti
Problemi i dyte me te cilin duhet te merresha ishte akoma me i veshtire per mua - problemi i autoritetit te Kishes. Ishte e qarte fale studimit tim qe Kisha kishte vendosur ne fakt per librat qe do te perbenin Shkrimin e Shenjte; por perseri nuk gjeja dot paqe me mendimin se Kishes i ishte dhene ky autoritet. Me ne fund, dola tek nje pike si problem. Une besoja me gjithe zemer qe Zoti fliste me autoritet nepermjet Fjales se Tij te shkruar. Fjala e shkruar e Zotit eshte konkrete dhe e prekshme. Une mund ta prek Biblen dhe ta lexoj ate. Por per nje arsye qe as vete nuk e di, une nuk kisha vullnet qe te besoja te njejten gje per Trupin e Krishtit, Kishen - qe ajo ishte e dukshme dhe e prekshme, e ndodhu mbi toke dhe ne histori. Kisha per mua ishte ne teresi "mistike" dhe e paprekshme, e paidentifikueshme me nje objekt tokesor. Kjo pikepamje me lejoi mua qe ta shikoja cdo te Krishtere sikur ishte nje kishe ne vetvete. Sa e leverdisshme eshte kjo, ne menyre te vecante kur lindin probleme doktrinale apo personale! Megjithate kjo pikepamje nuk pajtohej me realitetin qe perfaqesonte Kisha e hershme ne epoken apostolike. Dhiata e Re eshte rreth kishave te verteta, jo kishave shpirterore. A mund te pranoja une tani faktin se Zoti fliste ne menyre autoritative jo vetem nepermjet Bibles por edhe nepermjet Kishes se Tij - te njejtes Kishe qe ka krijuar, mbrojtur dhe ruajtur Shkrimin e Shenjte qe une e kam aq te shtrenjte?
Kisha e Dhiates se Re
Sipas pikepamjes te Krishtereve te hershem, Zoti foli Fjalen e Tij jo vetem per por edhe nepermjet Trupit te Tij, Kishes. Ishte brenda Trupit te Tij, Kishes, ku fjala ishte konfirmuar dhe kish zene vend. Pa pike dyshimi, Shkrimi i Shenjte shikohej nga te Krishteret e hershem si menyra se si Zoti shfaqte ne menyre aktive Vetveten per boten. Ne te njejten kohe, Kisha konsiderohej si shtepia e Zotit, "tė ndėrtuar mbi themelin e apostujve dhe tė profetėve, duke qėnė Jezu Krishti vetė guri i qoshes, mbi tė cilin gjithė ndėrtesa, e lidhur mirė, rritet pėr tė qenė njė tempull i shenjtė nė Zotin" (Efesianeve 2:20,21). Zoti ka Fjalen e Tij, por Ai ka edhe Trupin e Tij. Dhiata e Re shkruan: (1) " Sepse ashtu si trupi ėshtė njė, por ka shumė gjymtyrė, dhe tė gjitha gjymtyrėt e tė njėtit trup, megjithse janė shumė, formojnė njė trup tė vetėm, kėshtu ėshtė edhe Krishti." (1 Korintansve 12:27 krahasoje me Romaket 12:5). (2) "Ai [Krishti] vetė ėshtė kreu i trupit, pra i kishės" (Kolosianet 1:18). (3) " Dhe Ai [Ati] vuri ēdo gjė nėn kėmbėt e Tij [Birit], edhe ia dha pėr krye pėrmbi ēdo gjė Kishės, e cila ėshtė Trupi i Tij, plotėsia i Atij qė mbush ēdo gjė nė tė gjithė" (Efesianet 1:22,23). Ne kohet e hershme nuk kishte ndarje organike midis Bibles dhe Kishes, sic e kemi sot. Trupi pa Fjalen eshte pa mesazh, por Fjala pa Trupin eshte pa themel. Sic shkruan Pavli, Trupi eshte "Kisha e Perėndisė sė gjallė, shtylla dhe mbėshtetja e sė vėrtetės" (1 Timoteu 3:15). Kisha eshte Trupi i Gjalle i Zotit te Misheruar. Apostulli nuk thote qe Dhiata e Re eshte shtylla dhe e mbeshtetja e se vertetes. Kisha eshte shtylla dhe mbeshtetja e se vertetes sepse Dhiata e Re ishte krijuar ne jeten e saj ne Zot. Shkurt, Kisha e shkruajti! Ajo eshte nje pjese integrale e mesazhit te ungjillit dhe ishte ne brendesi te Kishes ku Dhiata e Re u shkrua dhe u ruajt.
Ja edhe nje gote uje per ata qe jane te etur mbi Traditen e Kishes.
Fjala e Zotit ne traditen gojore
Apostull Pavli na kerkon me force: "Prandaj, vėllezėr, qėndroni dhe mbani traditėn qė mėsuat, me anė tė fjalės ose me anė tė letrės sonė" (2 Thesalonikeve 2:15). Ky ishte nje prej vargjeve qe une nuk e kisha nenvizuar sepse perdorte dy fjale qe une nuk i pelqeja: "mbani traditen" dhe "me fjale [te gojes]" Keto dy shprehje ishin n ekonflikt me menyren time te te kuptuarit te autoritetit biblik. Por pastaj fillova qe ta kuptoj: i njejti Zot qe na flet ne me ane te Fjales se Tij te shkruar, Bibles, na foli edhe nepermjet Apostujve te Krishtit kur ata jepnin mesime dhe predikonin ne person. Shkrimi i Shenjte vete na meson ne kete pasazh (dhe te tjera pasazhe) qe kjo tradite gojore eshte ajo qe duhet te ruajme! Tradita gojore dhe e shkruar nuk jane ne konflikt, por jane pjese te se gjithes. Kjo e shpjegon ate qe Kisha na meson se kush nuk e ka Kishen si Nene nuk ka se si te kete Zotin si Baba. Duke dale ne kete konkluzion, une e kuptova se kisha gabuar rende kur kisha hedhur poshte Traditen e Shenjte gojore. Ne kundershtine time karshi Tradites gojore Hebraike, e cila e hidhte poshte Krishtin, une kisha hedhur poshte Traditen e Shenjte gojore te Krishtere e cila shpreh jeten e Shpirtit te Shenjte ne Kishe. Dhe une e kisha refuzuar kete ide se kjo Tradite na ben te mundur qe te kuptojme Biblen ne menyren e duhur dhe te plote. Me lejoni ta ilustroj kete pike me nje eksperience nga jeta ime e ketyre koheve te fundit. Vendosa kohet e fundit qe te ndertoj nje kasolle pas shtepise sime. Qe te pergatitesha per kete gje, studiova nje liber mbi punen me dru qe pretendonte se permbante "gjithcka" qe une duhet te dija. Ishte e mbushur plot me foto dhe diagrama aqsa "edhe nje femije mund ti ndiqte keto udhezime". Eshte e thjeshte fare me kishin thene, ndiq udhezimet. Pavaresisht nga kjo, edhe pse ne pamje te pare dukeshin te thjeshta, sa me shume lexoja aq me shume pyetje me lindnin dhe aq me shume ngaterohesha. I merzitur qe nuk arrita te merrja vesh edhe nje gje ishte kaq e thjeshte, arrita ne konkluzionin se libri kish nevoje per interpretim. Pa ndihme, nuk mund ta vija ne perdorim ne praktike ate liber. Ajo qe kisha nevoje ishte dikush qe kish ekspertize dhe qe mund te ma shpjegonte manualin edhe mua. Per fat, kisha nje shok qe me tregoi se si ta perfundoja projektin. Ai e dinte fale tradites gojore. Nje marangoz me eksperience ia kishte mesuar atij, dhe ai tani ma mesoi mua. Tradita e shkruar dhe gojore e perfunduan punen qe une nisa.
Kush erdhi ne fillim?
Ajo me te cilen une u perballa ne kete pike ishte pyetja e fundit: Kush erdhi ne fillim, Kisha apo Dhiata e Re? E dija qe Fjala e Misheruar e Zotit, Jezu Krishti, kishte thirrur Apostujt, te cilet pastaj formuan berthamen e Kishes se Krishtere. E dija qe Fjala Hyjnore e Zotit kishte lindur perpara Kishes dhe i dha jete Kishes. Kur Kisha degjoi Fjalen e Misheruar te Zotit dhe e hodhi Fjalen e Tij ne te leter, ajo detyrimisht mori pjese me Zotin per ti dhene jete Fjales se Shkruar, Dhiates se Re. Pra ishte Kisha ajo qe i dha jete dhe parapriu Dhiaten e Re. Kjo pyetje "Kush erdhi ne fillim, Kisha apo Dhiata e Re?" ka nje pergjigje te qarte si kristali si ne planin biblik dhe ate historik. Dikush mund te protestoje, "A do te thote gje se kush erdhi ne fillim? Ne fund te fundit, Bibla permban gjithcka qe na duhet per shpetim" Bibla eshte e mjaftueshme per shpetim ne nje sensin qe permban materialet themelore qe te na tregoje rrugen e duhur. Nga ana tjeter, eshte gabim te konsiderosh Biblen si vet-mjaftueshme dhe vet-interpretuese. Bibla eshte krijuar qe te lexohet dhe kuptohet nga ndricimi i Shpirtit te Shenjte et Zotit brenda jetes se Kishes. A nuk u tha vete Zoti apostujve te Tij, perpara se te kryqezohet, " Por, kur tė vijė ai, Fryma e sė vėrtetės, ai do t`ju prijė nė ēdo tė vėrtetė, sepse ai nuk do tė flasė nga vetja, por do tė thotė gjitha ato gjėra qė ka dėgjuar dhe do t`ju kumtojė gjėrat qė do vijnė" (Gjoni 16:13)? Ai tha gjithashtu, "Dhe unė po tė them gjithashtu se ti je Pjetri, dhe mbi kėtė shkėmb unė do tė ndėrtoj Kishėn Time dhe dyert e ferrit nuk do ta mundin atė" (Mateu 16:18). Zoti yne nuk na la vetem me nje liber qe te na udheheqi. Ai na la edhe Kishen e Tij. Shpirti i Shenjte brenda Kishes na meson ne dhe mesimet e Tij permbushin Shkrimin e Shenjte. Sa budallallek te besoj se ndricimi i plote i Zotit pushoi pasi librat e Dhiates se Re ishin shkruar dhe nuk filluan perseri deri ne Reformin Protestant te shekullit te gjashtembedhjete, ose - qe ta marr kete argument ne perfundimin e vete llogjik - deri ne momentin kur une, vete, fillova te lexoj Biblen. Ose Shpirti i Shenjte nuk ishte ne Kishe gjate shekujve qe pasuan periudhen e Dhiates se Re, duke udhehequr, mesuar dhe ndricuar ate ne te kuptuarit e mesazhit ungjillor, ose Kisha kishte ngelur si nje jetime shpirterore me te krishtere qe e interpretojne ne menyre individuale - dhe shpesh here te mesojne ne "ne menyre autoritare" te njejtat Shkrime te Shenjta qe interpretohen ne menyra radikale te ndryshe. Nje kaos i tille nuk ka se si te jete Vullneti i Zotit, "sepse Perėndia nuk ėshtė Perėndi trazimi, por paqtimi" (1 Korintasve 14:33).
Dhe ajo qe eshte interesante per mua ne kete teme eshte nje fakt sa padomethenes edhe kuptimplote: Une, nje i krishtere orthodhoks i lindur e rritur ne nje tradite orthodhokse, lexoj, mesoj dhe perkthej edhe ne shqip qe ju ta lexoni nje shkrim te nje te krishteri orthodhoks qe deri dje ishte protestant per dekada te tera.
Une e vleresoj mendimin e tij dhe mesoj prej tij, kurse ju jo vetem qe nuk merrni mundimin ta lexoni e mesoni, por dilni e shenjteroni edhe veten me fjale ne forum. Po e mbyll me mesazhin e At Bernstein qe eshte i thjeshte, direkt, i sinqerte dhe biblik.
Koha per te vendosur
Ne kete moment ne studimet e mia, e ndjeva qe kisha marre nje vendim. Nese Kisha nuk ishte thjeshte nje tagente apo nje drite anesore e Shkrimeve te Shenjta, por nje pjesemarrese aktive ne zhvillimin dhe ruajtjen e Shkrimeve, atehere kishte ardhur koha qe une pajtoja ndasite e mia me te dhe te braktisja paragjykimet. Nuk duhet ta gjykoja Kishen sipas paragjykimeve moderne rreth cfare ishte Bibla duke thene, por duhet ta perulja veten dhe ti bashkohesha Kishes qe prodhoi Dhiaten e Re dhe le te me drejtoje Ajo ne menyren e duhur te te kuptuarit te Shkrimeve te Shenjta. Pasi eksplorova me kujdes trupin e kishave te ndryshme, me ne fund e kuptova, ne kundershtim me besimin e shume te Krishtereve moderne, Kisha qe prodhoi Dhiaten e Re nuk ka vdekur. Kisha Orthodhokse sot ka nje vazhdimesi direkte dhe historike me Kishen e Apostujve dhe mbron te paprekur te dyja si Shkrimin e Shenjte edhe Traditen e Shenjte. qe na na lejon ne qe ti interpretojme ato sic duhet. Pasi e kuptova kete, u konvertova ne Orthodhoksi dhe fillova te jetoj ne nje Krishterim te plote qe nuk e kisha njohur me pare. Edhe pse ai mund te kete dale me slloganin, eshte fakt qe Lutheri nuk e praktoi vete Sola Scriptura. Po ta kishte bere kete, do ta kishte flakur tej Besoret, dhe do te kishte shpenzuar me pak kohe qe te shkruante komente. Shprehja lindi nga perpjekjet e reformatoreve kunder traditat njerezore qe i ishin shtuar Romanizmit. Eshte e kuptueshme qe ata deshen te siguroheshin qe besimi i tyre ishte i sakte sipas standarteve te Dhiates s e Re. Por te izolosh Shkrimin e Shenjte nga Kisha dhe te mohosh 1500 vjet te historise se Kishes, eshte dicka qe as Sola Scriptura dhe as Reformuesit Protestante - Lutheri, Kalvin, Uesli - nuk e kishin si qellim. Te gjithe atyre qe qendrojne te vecuar ne menyre dogmatike vetem mbi Sola Skriptura, duke mohuar ne kete menyre Kishen e cila jo vetem nuk prodhoi Dhiaten e re por me ane te Shpirtit te Shenjte identifikoi ato libra qe perbejne Dhiaten e Re, une u them keto fjale: Studioni historine e Kishes se hershme dhe historine e kanonit te Dhiates se Re. Perdorni dokumentet qe e kane burimin ne histori ku te mundni. (Eshte mahnitese se si disa prej studiuesve me "konservatore" te Bibles nga komuniteti ungjillor kthehen ne cinike dhe liberale racionale kur diskutojne historine e Kishes se hershme!) Ekzaminoni vete se cfare i ndodhi popullit te Zotit pas kapitullit te 28-te te Librit te Akteve. Do te gjeni nje liste te burimeve te perdorshme ne fund te ketij shkrimi. Nese i ekzaminoni te dhenat dhe i shikoni me kujdes se cfare ndodhi ne ato vite te hershme, keni per te gjetur ate qe une gjeta. Jeta dhe vepra e Kishes se Zotit nuk ngeli ne vend ne shekullin e pare per tu ringjallur perseri ne shekullin e XVI. Nese do te ishte keshtu, ne nuk do te kishim librin e Dhiates se Re qe eshte kaq i dashur per te gjithe besimtaret e Krishtere. Ndarja e Kishes nga Bibla eshte kaq e dukshme ne kohen qe ne jetojme eshte nje fenomen modern. Te Krishteret e hershem nuk bene nje dallim te tille. Pasi te keni ekzaminuar te dhenat, une do tu inkurajoja qe te mesonit me shume mbi Kishen historike qe prodhoi Dhiaten e Re, e ruajti ate, dhe zgjodhi ato libra qe do ti bashkengjiteshin kanonit te saj. Cdo i krishtere i ka nje borxh vetvetes qe te zbuloje Kishen e Krishtere Orthodhokse dhe te kuptoje rolin e saj jetik ne percjelljen e Fjales se Zotit brezit tona.
Albo, jam shume dakord me c'ka ke sjelle. Ajo me te cilen une nuk jam dakord eshte qe me fjalen Kishe ti nenkupton "Kisha Ortodokse". Gjithashtu une nuk njoh ndonje ungjillor, apo protestant qe thote se gjithe c'ka duhet eshte Bibla, sepse ne fund te fundit nuk do te kishe kaq shume ungjillore dhe protestante dhe ortodokse qe vazhdojne te shkruajne te frymezuar nga Fryma e Shenjte dhe sot e kesaj dite. Une ne shkrimet e mia nuk kam hedhur poshte Traditen e Kishes, por ate njerezore. Nese nuk e kupton cdo te thote tradite njerezore po te jap nje shembull: "Ne ishullin e Korfuzit, ringjallja e Krishtit festohet diten e Shtune ne mengjes." Ku eshte tradita e Kishes ketu? A nuk u ringjall Krishti te treten dite?
Gjithashtu nje shembull i tradites se kishes: "Nje ungjillor kishte shkuar ne nje fshat ne pjesen jugore te Shqiperise dhe kishte hyre ne nje Kishe te vjeter ortodokse ku kishte gjetur nje grua qe po lutej. (Ne injorancen e vet) Ai e pyet: Nene e di se kujt po i lutesh? Ajo i pergjigjet, Krishtit qe lindi, vdiq dhe u ringjall per mua. Ai i cuditur i thote: Ke Bibel? Ajo i pergjigjet: Jo. Dhe ai kurioz e pyet perseri: Po ku e di ti ungjillin? Ajo pergjigjet: Ungjilli eshte pikturuar ne muret e kesaj Kishe, a nuk e sheh?"
Ajo grua e kishte gjetur Zotin ne ikonat dhe ne traditen e vertete te Kishes, ndersa ai populli i Korfuzit nuk e di une nga e ka gjetur ate traditen e ringjalljes se Krishtit diten e shtune.
Per te tilla gjera e kam fjalen, i nderuar Albo.
Faleminderit qe ma dhe ushqimin te bute. Me pelqeu dhe ishte shume i mire.
Po te them edhe dicka tjeter, rreth 10-15 vjet perpara nje te afermit tim iu dha mundesia te shkonte ne Angli. Njerezit qe e priten aty e cuan te diel ne kishe. Ne mbarim te ceremonise u be nje pagezim. Njerezit te gezuar qe nje Shqiptar Ortodoks kishte ardhur mes tyre e pyeten per ndryshimin qe ai shihte ne ate kishe ne krahasim me Kishen Ortodokse ku shkonte. Ai tha: "Pse nuk eshte Kishe Ortodokse kjo?". Ne nje fare menyre ata u ofenduan sepse e dinin veten "me te mire se ortodokset".
Keto jane ngjarje te verteta dhe jo te shpikura apo te sajuara.
Pershendetje
Te shpėtohesh do tė thotė tė transformohesh prej Perendise, tė ribėhesh ashtu siē Ai donte qė ne tė ishim qė nga fillimi!
Regullat e Postimit
Krijoni Kontakt