O Njeriii!

[Klevis2000]

Ah i shkreti njeri! Të duket se gjoja ç'je! Punon, mundohesh, mbledh pasuri, gjoja të bëhesh i pasur! Të jesh i lumtur! Të kalosh një jetë të qetë!

Zihesh, grindesh, kacafytesh, për më të voglën gjë, që të mos ta hanë të tjerët!
Por, prapë s’ia arrin qëllimit! Punon veç për të ngrënë; por shumë herë rri edhe pa bukë! Mundohesh të fitosh simpati, por prapë nuk e fiton! Të gjithë të përbuzin! Në qofsh i mirë të përbuzin të ligjtë! Të përbuzin pse të kanë inat! Në qofsh pasanik të përbuzin se kush e di se sa zemra ke djegur që ke mbledhur atë pasuri! Kush e di se sa familje ke lënë pa bukë, duke mos pasur asnjë mëshirë për ta!
Dëshiron të kalosh një jetë të qetë, por nuk mundesh! Një lajm të vjen që pasuria humbi, u dogj, u përmbyt! Ja t'u prish qetësia e rehatia!
Sa gëzim ndjen fajdexhiu kur ia rrëmben mallin, shtëpinë, pasurinë borxhliut! Ja nxjerr fëmijët në diell! Po ku do t'i shpjerë tërë këto para! Ku do të venë gjithë ato ofshafa çiliminjsh, që dridhen në mes të dëborës, nga të ftohtit! Me të gjitha këto ai do të ndërtojë përmendoren e poshtërsisë së vet! Edhe bota kur të shkojnë afër varrit të tij do të thonë: "Ja! Këtu pushon një egërsirë, një i poshtër; një njeri që hante mish njeriu, një njeri pa ndjenja njerëzore!"
O i shkreti njeri! Ti nuk je tjetër veçse guri i një dame që luhet prej fatit! Ti je por si ajo anija në mes të një oqeani, valët e furishme të të cilit, duke e marrë përpara, e përplasin në ndonjë shkëmb të largët! Ti je si ajo lulja e bukur, faqet e së cilës, në mëngjes ndrisin prej njomështisë; dhe ajo vetë shikon me sytë e saj të bukur, por si një trimneshë, diellin plak! Por në mbrëmje kreu i saj është i varur poshtë! Dielli e ka mundur e ia ka thithur gjallërinë. Ti je si ajo miza, e cila vetë ngec brenda me këmbët e veta, dhe merimanga e zë dhe e ha! Ti je si ai gushëkuqi, i cili në dimër kur bora e bardhë me cipën e saj të ftohtë ka mbuluar gjithçka, vete në grackë! Vete të kërkojë ushqimin e tij, dhe gracka e zë! E shtrëngon pa mëshirë dhe e varros për së gjalli!
Sot, qesh, loz e ha me gëzim! Po nesër?! Nesër shpata e mprehtë e vdekjes të pret! Të afërmit mblidhen e qajnë! Por më kot! Ti nuk kthehesh më…ike! Shkove! Pasurinë e le! Ndoshta ia le trashëgim edhe armikut tënd! Ti nuk e more me vete! Jo! S'ta dhanë! S'more gjë tjetër veçse 12-13 metër pëlhurë! Sot jeton në lumturi, po nesër valët e fatit, kush e di se ku të hedhin!
Qe i pasur; u bëre fukara, i vobekët! Humbe prestigjin tënd! Të gjithë të përbuzin, ashtu sikur ti përbuzje më parë të tjerët! Vete tek miku; të përzë! Zgjat dorën të kërkosh një lëmoshë…një copë bukë të mykur, por as këtë s'ta japin! Të përzënë! Shumë herë të japin edhe ndonjë shkelm barkut!
Ishe fukara! Një pasuri të ra në dorë! U bëre kryelartë e i harrove të gjitha vuajtjet, mjerimet që hoqe vetë! Ty më parë të dridheshin këmbët prej të ftohtit, nën borën e dimrit; vijnë të kërkojnë një copë leckë të hedhur në ndonjë qoshe, dhe ti s'ja jep! Të dhimbset lecka! I harrove ato që hoqe!
O i mjeri njeri! Nga çdo anë, portat e lumturisë tënde janë të mbyllura! Ti jeton brenda një burgu, muret e të cilit janë të hekurta!
Vetëm vdekja është ajo që të shpëton ty nga ky burg! Por jo, jo, gabova! Vetëm punët e veprat e tua të mira janë ato që ngjallin në shpirtin tënd një shpresë të vdekur! Këto vepra a virtyte, ndoshta sa ti je gjallë s'kanë ndonjë vlerë! Por pas vdekjes tënde ato kanë për të ndërtuar ty një përmendore prej ari! Jo, as kjo s'vlen, as kjo s'qëndron! Një armik e prish përmendoren tënde! Edhe emri i yt harrohet! Edhe bashkë me të harrohesh edhe ti vetë!
As një shpresë nuk ka për ty! As një mbështetje nuk ka! Duke qenë në këtë gjendje, një re e zezë të kalon para syve e ata puqen me njëri-tjetrin e flejnë një gjumë të pa shkëputur! Gjumin e madh!
O njeri! Ti që i thua vetes njeri! Lëri të gjitha makutëritë e kësaj jete të rreme! Ndiq udhën e drejtë! Mbështetju vetëm Zotit. Atij që të solli ty në këtë jetë! Edhe Atij që nesër të merr prapë, pa parë akoma mirë dritën e diellit! Të mjafton ty vetëm Zoti, Atij mbështetju!
______________