Ketrin

[eris]

Plaku tani nuk dëgjonte më të zbriste nga kati I sipërm. i heshtur, brenda dhomës së tij, qëndronte gjithë kohës shtrirë, pinte duhan, fliste me vete e mallkonte. Në dhomën poshtë flinte mbesa e tij, Ketrin. Për të ushqente nje lloj dashurie të verbër, që gjithë këtë vit e kishte shtyrë ta urrëntë më gjithë shpirt. E ëmbla Ketrin ishte një vajzë dymbëdhjetë vjeçare, me flokët e verdhë, të gjatë, të shndritshëm, që kur trishtohej, mbushte sytë e saj të kaltër me një det që ngrinte velat e vinte përposh edhe njeriun më pa zemër. Ajo ishte vendosur nën kujdestarinë e gjyshit të saj, kur ishte akoma e pandërgjeshme që e ëma dhe i ati kishin humbur tragjikisht jetën. Bëhej fjalë për vite përpara, e tani gjithçka kësaj fëmije hyjnore i ngjante një përrallë, si ato që i tregonte gjyshja kur ishte akoma gjallë.
Nuk kishte për t’u çuditur e gjithë dashuria që plaku ushqente për vajzën. Kjo vinte dhe e shtrëngonte me të dyja duart aq fort sa ai kollitej në një zhurmë të rëndë, bënte sikur humbte ndjenjat e përplasej duke u vrarë përtokë. Qante e lebetitej Ketrina, e vetëm kur ai fillonte të qeshte si një adoleshet marrok, i shkonte afër dhe e godiste me doçkat e bëra grusht, lehtë, sikur të kishte frikë mos e vriste.
Asaj i pëlqente shumë shtëpia që kishin. Një kopësht i madh që shtrihej i plagosur në trëndafila të kuq, të bardhë, nën këmbët e dykatëshes, ku ata jetonin aq bukur. Larg, zhurmës dhe njerëzve lakmitarë. Për të shkuar në shkollë, Ketrin zgjohej që në gjashtë të mëngjesit, e gëzuar përgatitej e shëtiste(shëtitje e quante me mendjen e saj), nën ajrin e freskët, deri te rruga ku qëndronte dhe e merrte autobusi.
-Nuk duhej ta ksiha blerë atë poni!-e në njërën dorë rrëmbeu tavllën e duhanit për ta bërë çopë-copë pas mureve të dhomës.
-Gjysh, gjysh, je mirë?-e shkallët e drunjta kërcitën nën shqetësimin e Ketrinës, që hyri e skuqur në fytyrë, me frymën që i mbahej në gjoks.
--Ketrin! Vajzë e prapë! Sa herë të kam thënë që të mos hysh në dhomën time edhe kur jam brenda! Ti nuk ke për të më dëgjuar ndonjëherë!
Vajza uli kokën e pa thënë asgjë, mblodhi me të shpejtë coprat e qelqta, ua gjeti vendin në xhepin e fustanit veror dhe si me magji u kthye duke i buzëqeshur:
-Është më pastër kështu, apo jo?
Ai s’diti ç’të bëjë, vetëm që përkuli kokën, sikur të kishte njohur pas kaq shumë kohë mbesën e tij të vërtetë, e nëpër mend kuptoi pse nuk duhej ta kishte bërë atë gabim. Jo, një vit përpara nuk duhej të kishte futur në atë shtëpi ponin e vogël të bardhë. Vërtet mbesa e tij mërzitej mbasditeve të gjata. Por diku, pas perëndimit të diellit, ata të dy uleshin në verandë e të shtrënguar për dore, bisedonin ç’iu kalonte ndër mend. Ai i fliste për gjyshen e saj, për nënën, të atin, i tregonte historira të frikshme që e habisnin aq shumë vajzën e vogël sa e linin pa gjumë, aq sa zgjohej natën e vinte trokiste me kujdes në dhomë, merrte lejë e futej në shtrat bashkë me të. flinin të përqafuar, deri kur rrezet e para të diellit iu shkelnin mbi qerpikë.
Ai kalë i vogël kishte shkatërruar të gjitha. Plaku ishte marrë gjithë kohës ta mësonte si të mbahej mbi kalë, si të ecte me hap të lehtë, me trokth, me vrap. Dalëngadalë Ketrina ishte magjepsur tërsisht pas asaj kafshe të vogël, nuk hante pa i dhënë më parë atij ushqim. E quante lepurushi im(-për t’u habitur,- mendonte plku në kësoj rastesh), e mbulonte me lloj lloj përkëdheljesh e dashurish. Por tek e fundit, si ishte miqësuar aq shpejt me kalin, kishte hequr dorë nga pasditet që kalonin së bashku.
Kur i kishte marrë lejë herën e parë, ai kishte shtangur i befasuar. Ketrin, sapo kthehej nga shkolla mbaronte detyrat e vraponte pa frymë afër tij. Tani po i kërkonte që mos qëndronin bashkë atë perëndim dielli. Desh të dilte shëtitje me kalin e saj të bardhë. Vetëm.
Plaku kishte ndenjur një kohë të gjatë në heshtje. Dora i kishte ngrirë në ajër kur tentoi ta ledhatonte. Ndjeu që diçka ishte thyer në mes të tyre. Vetëm Ketrin nuk arrinte të kuptonte gjë. E kishte falenderuar gjyshin, i ishte hedhur në qafë si e lojtur e kishte marrë shkallët me vrap për të dalë fushave me kafshën e bardhë. Kjo ishte e padurueshme, vërtet, plaku kishte ndenjur orë të tëra në pritje, me sytë e përlotur e me një dhimbje të hidhur në shpirt. Ndihej vetëm, i braktisur, i tradhëtuar.
Që këtu, dalëngadalë, dita-ditës, ushqente ca ndjenja të zbrazëta, që kishin vlera të dyshimta kundrejt së mbesës. Filloi të shkëputej nga kontakti me të, me shpresën kur kjo do ta kuptonte fajin e do vinte t’i kërkonte të falur. E ata të ishin si njëherë e dikur.
Ketrin vetëm buzëqeshte. Kishte marrë lejë të shëtiste çdo pasdite me dhuratën e gjyshit. Ndihej aq mirë, aq e lumtur, sa gjithçka ishte e pabesueshme për të.
Një mbremje gjyshi i kishte kërkuar mos vinte më brenda dhomës së tij. Të qëndronte poshtë, në katin e parë, ai ndjehej i lodhur e sa më pak ta shikonte, aq më mirë do ishte. Aq më shpejt do shërohej. Ketrin kishte tundur kokën në heshtje e për pak kishte shpërthyer në lotë. Por e kishte ndalur në moment ai, që i kishte vënë duart mbi flokë dhe e kishte pyetur gjerë e gjatë për “lepurushin”. Ishin ndarë vonë, shumë vonë, duke u përqafuar sikur do ndaheshin për një kohë të gjatë. Por asgjë s’ndryshoi. Me përjashtimin që asaj s’i lejohej më të shkonte e të takonte gjyshin e saj, sa herë të deshte, në dhomë…

& & &
Një ditë të diel plaku hapi sytë si i marrosur. Kishte luftuar gjithë natën në një ëndërr të egër. Zbriti këmbët nga krevati e tha:
-Duhet ta bëj!
Ishte e vetmja mënyrë për të rifituar mbesën e tij. Dëgjoi zhurmën në dhomën poshtë. Shkallët që ngjiteshin me kujdes, ishte Ketrin që vinte dhe i linte gjithmonë mëngjesin para derës: dy vezë të skuqura, qumësht e pak djathë.
Si i la përtokë, e ndjeu që po largohëj. Sot duhej të zbriste gjithë ditën në qytet të mbaronte lavanderinë. Mund të kthehej nga pasditja.
Plaku nuk dëgjoi më zhurma të tjera. Priti, duroi edhe dy orë të tjera, për t’u bindur që s’kishte njeri nëpër këmbë.
Rreth orës nëntë u ngrit në këmbë. U vesh shpejt e shpejt, hoqi mjekrën me kujdes, lëshoi një fishkëllimë të gëzueshme në ajër. Hëngri mëngjesin që i përgatiti e mbesa e zbriti poshtë, për të dalë në oborr.
Me një hap të vendosur hyri në stallë( në dhomën e kalit), i hodhi një litar të tendosur kafshës së bardhë në qafë dhe e tërhoqi me përdhunë përjashta.
-Për pak harrova,-mendoi plaku, e lidhi kalin në një dru të ngulur në tokë, e me shpejtësi u fut në zyrën e veglave të tij. Gjeti atë që kërkonte, e me hap ushtarak, parakaloi duke mbajtur në dorë një çekiç të plumbtë.
Kali e shikoi drejt, hingëlliu lehtë, gëzueshëm. Për një moment, plaku përkuli çekanin përtokë, ngriti pëllëmën e ledhatoi me përkëdheli barkun e kalit.
-Mund edhe të të lëshoj! Shko ku të duash! Është më mirë për të dy!
Kali tundi kokën, por pastaj zhurma që bëri ishte njëlloj sikur ta vinte në lojë atë plak që s’dinte ç’të bënte.
-Si thua? Ti e Ketrin do takoheni më apo jo?
Kali përkuli njërin gju, por çdo veprim i tij ishte si një hije që fashitej në sytë e plakut e i hiqte çdo dyshim.
-Mirë, mirë,-e plaku përkul në tokë, me një shpejtësi të paparë kishte shtrënguar armën në duar dhe e goditi në kokë, kafshën e bardhë.
-Vetë e kishe fajin! I mallkuar!
Plaku nuk duroi dhe e goditi një herë tjetër, akoma më shumë, derisa ndjeu zverdhjen e kafshës që dha shpirt për ato dy minuta. Përtokë u krijua një pellg gjaku që solli pas vëtes malin e mizave.
-Duhej ta bëja,-foli plaku.-Po të doje, mund të ikje! Të thashë…Të lashë të lirë, të zgjidhje, për disa çaste!
Qetësisht u fut prapë në dhomën e viktimës, mori një grusht kashtë, prej grazhdit ku ia kishte sistemuar e mbesa, e me atë në dorë, kërkoi të mbulonte njollat.
E shkeli tokën me këmbë për aq sa duhej. Mos duhej ta groposte gjëkundi?
-Unë do të le këtu, përtokë! Mund t’i them që të lashë të ikësh, por ajo gjithnjë do presë me fytyrën jashtë dritares, që ti të kthehesh. Për të. Edhe sikur t’i duhet një jetë e tërë ajo do jetë në pritje për ty.
U ul ta kapte kalin, pastaj dalloi jelet e këtij që i kishin mbuluar plotësisht fytyrën.
Afroi dorën dhe pastroi me kujdes njollat e gjakut. Ngriti me përbuzje jelet e kalit e lemeri: u spraps mbrapa kur pa kalin që kishte sytë hapur dhe e shikonte drejt e në bebe.
-Oooh,-arriti të thotë.
Kali ishte I gjallë, akoma, kjo dukej. Megjithatë goditja që kishte dhënë ishte drejt në tru. Gjithë ajo vorbull gjaku nuk ishte trill I mendjes së tij. Vrapoi brenda në shtëpi. Me hapa të veçantë, shkoi për të marrë shishen e rakisë, mbushi një gotë, e piu me fund e pastroi buzët duke psherëtitur. Iu avit dritares, ngriti cepin e tylit të bardhë e pa në mes të sheshit kalin që dergjej I shtrirë.
-E pamundur!-klithi, e një ankth i sheshoi të gjitha ndijimet. Këtu u përfshi nga një urrejtje e përndezur gjak. Doli prej derës e rrëmbeu një gur të madh, pa iu afruar kalit, qëlloi trupin e dergjur të tij e klithi:
-Çohu! Ikë! Akoma këtu je?! Pas pak vjen Ketrin e nuk duhet të të shikojë kështu…
Lëvizi. Plaku fërkoi sytë, nisi t’i vijë keq për veten, qëlloi me gur kalin e që në goditjen e parë, ndjeu gurin që u përplas mbi një trup pa jëtë. Mbi një kufomë.
Duhej t’I kishin bërë sytë…Me patjetër!
Të parën gjë që bëri, mori cekanin e me gjithë forcë goditi kalin tre herë në kokë. Një pisk gjaku gjeti forcë të kërcente sërish e I bëri pis këpucët. E cuditshme. Kali as lëvizi, as u përpoq t’I shmangej goditjes. Sytë e tij të hapur mëgjithatë I dukeshin plakut sikur rrotulloheshin plot ankth, për të ndjekur goditjet vdekjeprurëse. Nuk u përpoq të ulej e të mbyllte atë vështrim. Ah, kjo ishte vdekja e tij. Plaku u spraps, i ndjekur nga vështrimi i kafshës që e kafshonte në çdo hap që bënte prapa.
Se përse iu duk sikur gjithë bota jashtë ishte armike, e pa një hezitim do ta tërbonte duke I plasur mbi faqe gjëmën e tij.
Jo, më mirë të hynte në shtëpi. Frena të rralla e mbanin mos dergjej jashtë e të vajtonte me lot ç’kishte bërë. Kishte marrë fund, tani do luante mendsh.
-Ketrin, e bëra për ty,-ulëriu i shokuar pa mundur dot të mbajë shpirtin që i fluturoi duarsh jashtë dhomës. Vallë do ta kuptonte e mbesa? Jashtë ishte një kale që shikonte si sytë e saj…
Tamam! E kuptoi përse ishte trembur aq shumë! E si do mund t’i shpjegonte të gjitha me fjalë njërëzish Ketrinës së ëmbël kur të kthehej në shtëpi? Mori edhe njëherë guxim t’i afrohej viktimës, u përkul në gjunjë, e me duart që i dridheshin, ia mbylli një herë e përgjthmonë sytë që vazhdonin ta shikonin habitshëm!

& & &
Mbasdite vonë. Ketrin kishte hyrë brenda në shtëpi si fantazmë. Ishte ngjitur në majë të gishtave në dhomën e gjyshit, e pa trokitur fare( gjë që nuk e kishte bërë ndonjehërë në jetën e saj), u fut brenda.
Ai po flinte. Ose bënte sikur. Shkoi e përkundi me kujdes. Pastaj mbështeti buzkat mbi faqen e plakut dhe e puthi gjithë dëshirë. Ai e ndjeu praninë e saj. Kur e mbesa e përqafoi, nuk arriti të përmbledhe dot lotë të mëdhenj, të zinj, që i rrodhën dhe e njollosën gjithandej.
-Gjyshi, përse qan? Te lutem…Nuk je mirë?
-Por…Këtrin!
Vajza vazhdoi ta shtrëngoje minuta me rradhe. Si ndjeu që frymëmarrja e plakut u qetësua, i tregoi se si i kishte shkuar gjithë koha në qytet.
Çdo gjë e kishte sistemuar në vendin e saj, tani mezi priste të dilte e të shëtiste me ponin e bardhë.
-Mirë gjyshi? Pas pak perëndon dielli! Po dal të bëj shëtitjen e zakonshme me ponin tim.
E fluturoi gjithë gëzim drejt e përjashta. Pas saj, i shokuar si një i vrarë, plaku eci kuturu deri sa u përplas në dritare. Ngriti tylin e bardhë e pa sheshin e oborrit. Nuk kishte gjurmë të kalit të vrarë. Vetëm kashta e shtruar përtokë, të linte të dyshoje që aty kishte ndodhur një vrasje!

[kulla]

e bukur! e di cdo te thote te vrasesh nje kal, mu duk sikur po me ndiqnin edhe mua syte e tij.