Ndodhitë në Maqedoni

[StormAngel]

Studim i OBSH per varferine ne Maqedoni: Shume femije flene te urritur

Femijet e Maqedonise te moshes 11, 13 dhe 15 vjecare, te cilet jane zgjedhur per hulumtimin ne fjale, japin shenja te pengesave psiko-somatike, sic jane kokedhembja, dhembje te shpines dhe barkut. Keto probleme jane me te theksuara te vajzat 15 vjecare
.
Maqedonia se bashku me Ukrainen gjenden ne krye te listes se vendeve ne te cilat nje pjese shume e madhe e femijeve te testuar, bien ne gjume te urritur thuhet ne raportin “Shendeti i te rinjve” i perpunuar me studimin nderkombetar “Sjellja shendetesore e femijeve te moshes shkollore”.

Pothuajse 42 per qind nga nxenesit e testuar kane deklaruar se jetojne ne familje me prone toksore te ulet, ndersa vetem 13 per qind ne familje me prone toksore te larte.

“Femijet e Maqedonise te moshes 11, 13 dhe 15 vjecare, te cilet jane zgjedhur per hulumtimin ne fjale, japin shenja te pengesave psiko-somatike, sic jane kokedhembja, dhembje te shpines dhe barkut. Keto probleme jane me te theksuara te vajzat 15 vjecare”, tha ne prezentimin e raportit, kordinatorja per perpunimin e studimit per Maqedonine, Lina Xhustarova Unkovska nga Qendra e Aksionit Psikosocial dhe te Krizes.

Ky studim nderkombetar perpunohet ne 36 vende te botes, ne bashkpunim me Organizaten Boterore te Shendetesise. Ne nivel nderkombetar, ne hulumtim jane perfshire 162 mije femije. Ne Maqedoni ajo po zbatohet per here te dyte, me rreth 4.200 te testuarve. Hulumtimi i pare eshte bere ne vitin 1998, ndersa sot jane prezentuar te dhena nga viti 2002.

“Edhe krahas varferise, pengesat psikosomatike dhe stresi postraumatik, femijet e Maqedonise, ne krahasim me te gjithe femijet tjere te perfshire ne kete studim, me pak konsumojne cigare dhe alkool, me teper shoqerohen pas oreve te mesimit, me shume e duan shkollimin, me pak jane te perfshire ne rrahje dhe maltretime, me lehte bisedojne me prinderit e tyre, ndjehen me mire ne lidhje me shendetin e tyre dhe me shume hane embelsira”, tha Xhustarova Unkovska.

Kjo, sipas saj tregon se femijet e Maqedonise kane potenciale te shumta dhe i shfrytezojne per t’u perballuar me problemet. Ato potenciale i shohin edhe ne familje edhe me moshataret e tyre.

“Nukl guxojme qe keto fakte mos t’I thurim ne ndonje strategji per zhvilli te femijeve dhe shendetit te tyre. Per femijet ne Maqedoni ande nuk eshte vone, por se si do ta shfrytezojme kete fakt varet nga shume faktore”, tha Xhustarova Unkovska, duke shtuar se eshte e vetedijshme se rreziqet ne shendet asnjehere nuk mundemi ne teresi t’I eliminojme, por keto studime mund te ndihmojne ato te zvogelohen ne nivel te pranueshem.

Me 91 per qind Maqedonia eshte ne kulm te listes se vendeve ne te cilen femijet jetojne me te dy prinderit. Vendi yne ka treguar edhe perqindje me te madhe te femijeve te cilet e duan shkollimin -52 per qind, ndersa ne kulm te listes me 50 per qind eshte edhe per shoqerim mes femijeve pas perfundimit te oreve. Vendi yne eshte ne fund te listes ne perqindje te nxenesve te cilet pine cigare dhye te cilet jane dehur me shume se dy deri me kater here.

“Edhe krahas varferise, pengesat psikosomatike dhe stresi postraumatik, femijet e Maqedonise, ne krahasim me te gjithe femijet tjere te perfshire ne kete studim, me pak konsumojne cigare dhe alkool, me teper shoqerohen pas oreve te mesimit, me shume e duan shkollimin, me pak jane te perfshire ne rrahje dhe maltretime, me lehte bisedojne me prinderit e tyre, ndjehen me mire ne lidhje me shendetin e tyre dhe me shume hane embelsira”, tha Xhustarova Unkovska.

[StormAngel]

Dje ne Struge u varros Islam Veliu, njeri nga viktimat e rastit “shpella”: Sakrifica e tij per liri, frymezim per gjeneratat e reja

Krimin e denon njerezimi, krimin e denojne popujt, krimin e denon zoti, prandaj kriminelet cilet do qofshin ato do te jene te denuar nga te gjithe ne, ndersa Islami i Juaj dhe i yni do te jete nen hijen e lavdise te flamurit kombetar dhe te kurorave qe Ju i keni vendosur mbi varrin e Islamit, per te pasur perjetesi te gjithe ata qe jane martire te kombit, tha ne ceremonine e varrimit deputeti Fazli Veliu.
Dje ne Dollogozhde te Struges, me nderime te larta fetare dhe kombetare u varros trupi i Islam Veliut te kidnapuar gjate kohes se luftes.

Islam Veliu, i lindur me 21.06.1963 ne Dollogozhde te Struges, baba i dy femijeve, u kidnapua me 17 prill te vitit 2001 ne rrugen Gostivar–Oher, prej nga i humben te gjitha gjurmet. Ne baze te AND-analizes te bere ne Institutin e Mjekesise Ligjore ne Shkup dhe ne Tuzell eshte konstatuar se ai eshte njeri nga viktimat e gjetura tek vendi i quajtur “shpella” ne Kercove.

Me mijera qytetare te Dollogozhdes, Struges dhe fshatrave per rreth por edhe nga Kercova, Tetova, Gostivari etj.,dje i percollen per ne shtepine e fundit eshtrat e Islam Veliut. Ne kete ceremoni mortore moren pjese shume personalitete te jetes politike dhe shoqerore, e nder ta edhe deputetet Fazli Veliu dhe Nevzat Bejta.

Arkivoli i te ndjerit nga mijera qytetare u prit qysh ne hyrje te fshatit Dollogozhde, prej ku u dergua ne shtepine e lindjes. Pas nje ceremonie fetare, arkivoli i te ndjerit Islam Veliu u percoll per ne varrezat e fshatit. Ne ceremonin e varrimit ne emer te veteraneve te luftes, nderimet e fundit me fjalimin e tij te permortshem ia beri Fazli Veliu, i cili tha: “E nderuara familja Veliu, te nderuar miq te Islamit, te nderuar bashkeveprimtare te Islamit, te nderuar flamurtare, te nderuar Ju qe vendoset kurora, sot perfundon nje dite me shume ankthe te shume diteve, neteve, javeve, muajve dhe viteve dhe sot fillon nje tjeter dite e jetes dhe vepres se Islamit dhe njekohesisht akuza jone e perbashket kunder atyre qe Islamin e bene te ndahet nga ne. Te nderuar, sot pranoni forcen e bashkeveprimtareve qe gjenden brenda dhe jashte vendit, te atyre te logjistikes te cileve i’u takonte edhe Islami, te atyre qe nuk arriten ketu te vendosin lule dhe te hudhin nje dore dhe mbi varrin e martireve te kombit. Pranoni forcen tone te perbashket kombetare, sepse i juaj dhe i yni gjithe kohes veproi per te qene krenar Ju, per te qene te lire ne. I juaj dhe i yni sot pushon ne token tone, ne token e vendlindjes, ne token arberore. Pas nje odisejade te gjate kur armiqte donin te fshehnin momentin kur e rrembyen, momentin kur ate e munduan dhe e torturuan, momentin kur donin te fshehnin krimet e tyre, duke e vrare me ne fund ne shpellen afer Kercoves. Ju e keni nje fat se ai me ne fund ishte ne nje shpelle ku nuk mund ta nxirrnin dot ata te cilet e hudhen se bashku me te tjeret dhe s’mund te fshihnin krimin qe e kishin bere. Krimin e denon njerezimi, krimin e denojne popujt, krimin e denon zoti, prandaj kriminelet cilet do qofshin ato do te jene te denuar nga te gjithe ne, ndersa Islami i Juaj dhe i yni do te jete nen hijen e lavdise te flamurit kombetar dhe te kurorave qe Ju i keni vendosur mbi varrin e Islamit, per te pasur perjetesi te gjithe ata qe jane martire te kombit. E nderuara familje, merrni forcen, sepse forca eshte ngadhnjimi mbi te gjitha, sepse Ju ashtu nuk turperoheni para nesh, para popullit shqiptar dhe para zotit. Kete dhimbje e ndane se bashku i mbare kombi yne”, tha ne fund, Fazli Veliu.

Nderkaq ne emer te Bashkesise Lokale te fshatit Dollogozhde, Kaim Dauti ne fjalen e tij te permortshme theksoi:”E kam shume te veshtire te flas sot ne kete dite te dhimbshme per familjen dhe kombin shqiptar. E kam te veshtire t’i them keto fjale per humbjen e birit, prindit, shokut dhe veprimtarit te ceshtjes sone kombetare Islam Veliu. Islami, ashtu si dhe shume idealiste te tjere u vu ne sherbim te levizjes sone kombetare dhe ky aktivitet i kushtoi jeten. Ai u mbeti besnik idealeve te clirimtareve, rrugen e te cileve e ndoqi gjate gjithe jetes”, tha ai.

Pikerisht ky fakt, vazhdoi me tej z. Dauti, percaktoi fatin e tij jetesor qe eshte i njejte me te atyre qe ishin ne gjendje te sakrifikonin gjithcka per ceshtjen tone kombetare. Ky fat i njerezve te idealit kombetar eshte i njejte ne te gjithe hapesiren shqiptare. Kufoma martiresh dhe trimash varrosin shqiptaret ne te gjitha hapesirat etnike. Struga, Kercova, Shkupi, Gjakova, Drenica e Llapi, ndodhen se bashku sa here qe e do atedheu. Ato vdesin bashke sa here qe kombi vihet ne rrezik, sa here qe UCK-ja jep kushtrimin.

“Prandaj, per kete duhet te jete krenar populli qe e lindi dhe familja e tij. Sakrifica e tij per aspiratat e popullit shqiptar per liri do te rrezatoje dhe do te jete frymezim per gjeneratat e reja. Edhe pse sot fizikisht ndahesh nga ne, vepra juaj cdo here do te kujtohet me nder dhe respekt nga te gjithe ne. I perjetshem qofte kujtimi per ty. I lehte te qofte dheu i tokes meme, qe aq shume e deshe qe per te sakrifikove”, theksoi Kaim Dauti.

Nga:
Agim Dauti

[StormAngel]

Konference nacionale-Maqedonia dhe Shqiperia drejt bashkepunimit te qendrueshem: Intelektualet shqiptar dhe maqedonas, leksione per qeverite

-Jovan Donev, drejtor i Institutit Euro-Ballkan: I sygjerojme qeverive te te dy shteteve qe te pershpejtojne ne realizimin e te gjitha mareveshjeve qe jane nenshkruar”. -Sotiraq Hroni, drejtor i Institutit per demokraci dhe media nga Tirana: Njerezit mesohen me nje realitet te ri. -Mursel Bilali, analist: Veshtire se mund te flitet per rezultate pozitive.
Dje ne Shkup u mbajt nje konference nacionale me teme “Maqedonia dhe Shqiperia drejt bashkepunimit te qendrueshem dhe te ndersjellte ne ndertimin e besimit bilateral dhe rajonal” e organizuar nga Qendra per demokraci dhe sigurim prane Institutit Euro-Ballkan nga Shkupi dhe Institutiti per demokraci dhe media nga Tirana. Te pranishmit ne konference arriten ne perfundim se ka perparim ne marredheniet ndermjet Shqiperise dhe Maqedonise.
Drejtoresha e Qendres per demokraci dhe sigurim, Biljana Popovska dhe Sotiraq Hroni, drejtor i Institutit per demokraci dhe media nga Tirana, prezantuan hulumtimet e bera ne Shqiperi dhe Maqedoni nga keto qendra.
Rezultatet e hulumtimeve tregojne se ka vullnet politik per permiresimin e ketyre marredhenieve. Pergjithesisht, pamja per maredheniet bilaterale ndermjet dy vendeve eshte pozitive, duke patur parasysh se 57 perqind e te anketuarve i kane vleresuar si te mira, mirepo 43 perqind e te anketuarve kane dhene vleresime negative per keto marredhenie
Sipas anketuesve gjate vitit 2003-2004 progres me i madh eshte arritur ne planin politik dhe ne sferen e sigurise (57 perqind, 41 perqind), ndersa ne planin ekonomik, arsim, kulture dhe mediume progresi eshte teper i ulet (11 perqind). Te anketuarit e permendin zvogelimin e incidenteve ne kalimet kufitare, si indikatore ne permiresimin e bashkepunimit ne planin e sigurise. Per bashkepunimin ekonomik ndermjet dy vendeve 68 perqind e te anketuarve mendojne se ky proces ka stagnuar, ndersa 13 perqind mendojne se keto maredhenje kane shkuar pas. Stagnim eshte verejtur dhe ne fushat e arsimimit, kultures dhe mediave ( 64 perqind, 57 perqind). Arsyea me e permendur per situaten ne sferen e arsimimit eshte mungesa e reciprocitetit.Per sa i perket mediave, shume prej te anketuarve sugjerojne bashkepunim me te madh, sidomos ne sinkronizimin dhe objektivitetin e informimit medial per ngjarje te ndryshme.
“Mund te konkludojme se ka vullnet politik nga te dyja palet edhe nga Republika e Shqiperise, edhe nga Republika e Maqedonise, dhe i sygjerojme qeverive te te dy shteteve qe te pershpejtojne ne realizimin e te gjitha mareveshjeve qe jane nenshkruar. R. e Maqedonise dhe R. e Shqiperise kane nenshkruar nje numer te madh marreveshjesh, por fatkeqesisht eshte realizuar shume pak”, tha Jovan Donev, drejtor i Institutit Euro-Ballkan.
Mersel Bilali, analist tha: “Veshtire se mund te flitet per rezultate pozitive, pasi jane kontakte qe me teper kane karakter qe ndertojne opinionin dhe bindjen se bashkepunimi rajonal eshte i domosdoshem. Vendet ballkanike nga pervoja treguan se nuk mund te qendrojne te mbyllura, natyrisht se ne kete kontekst qendrimet tona jane vetem ndihme e strukturave politike te cilat kete ceshtje duhet ta bejne ne te ardhmen”
Sotiraq Hroni mendon se mardheniet ndermjet dy vendeve jane ne rruge te mire, por ne ne te ardhmen do te mundohemi te shenojme struktura monitoruse, me qellim qe te informojme dhe inkurajojme politiken dhe sektoret e tjere te shoqerise per forcimin e metejshem te marredhenieve.
“Te gjitha keto takime japin nje ndihmese midis dy vendeve dhe gradualisht njerezit mesohen me nje realitet te ri qe nuk e kane pas perpara dhe keshtu mund te sigurohet nje e ardhme e mire per te gjithe”, deklaroi Hroni per “Flaken”.

Mungoi perkthimi ne shqip

Edhe ne kete konference, si ne te shumten e rasteve nuk kishte perkthim ne shqip. Mysafiri nga Shqiperia iu drejtua te pranishmeve ne anglisht, ndersa shqiptaret e tjere qe ishin te ftuar ne konference dinin maqedonisht. Organizatorja Vankovcka tha “Kjo eshte konference nacionale dhe perkthime kemi realizuar vetem per mysafiret, dmth kemi vetem nje mysafir. Ne buxhet nuk kemi parapare para per perkthim shqip”. Nuk behet fjale per mungese te vullnetit politik ose vullnet personal, por behet fjale vetem per mungese parash, shtoi me tej ajo.
Ndersa Sotiraq Hroni tha se: “Edhe ky element i dygjuhesise, eshte nje proces dhe nuk mund te zgjidhet ne nje periudhe te shkurter. Zgjidhja e problemeve ne pergjithesi dhe e atyre me te mprehta etnike duhet te realizohet, me nje apsorbim te komuniteteve te qytetareve. Politika i jep nje shtyrje, gjithsesi ata qe mbajne politiken jane njerezit, realizimi i tyre duhet te kaloje ne nivelin e shoqerise. Ketu eshte veshtiresia, prandaj them qe ky proces (dygjuhesia eshte nje proces qe nuk mund te realizohet vetem me nje vendim politik. NJe vendim politik ndikon porapsorbimi i frymes eshte e rendesishme te kaloje te shoqeria.

Nga:
A. DISHA

[Davius]

Nuk besoj kete qe ke shkruar CATI...

[StormAngel]

Nuk besoj kete qe ke shkruar CATI...

Nuk eshte problemi a me beson mua apo jo,sepse shkrimi eshte marre nga gazeta Flaka dmth nese duhet dikujt mos te i besosh jane ata per shkak te asaj se ata kane botuar kete shkrim.
Ndersa per ate qe ti ndoshta nuk e din,po qe se don do te marri une nje dite ne nje shetitje rreth e qark Maqedonise edhe do e shofish se ky tekst deri dikund mban uje.

[StormAngel]

Referendumi vendos: vonim ose rrugë drejt BE-së dhe NATO-s

“Cilat janë implikacionet e votimit ‘për’ apo ‘kundër’? Për mua implikacionet janë shumë të qarta. Nëse votoni “për”, Maqedonia ballafaqohet me pasiguri dhe vonesa. Nëse refuzojnë referendumin dhe zgjedhin pakon e organizimit të propozuar të komunave, e dimë se ku çon kjo. Edhe në këtë rast ekzistojnë disa pasiguri, por me të vërtetë kjo rrugë *shpie drejt NATO-s dhe Bashkimit Evropian, pa asnjë vonesë. Dhe kjo është ajo çka është me rëndësi”, thotë ambasadori i SHBA-ve në Shkup.



Iso RUSI

LOBI 184, 24 shtator 2004



LOBI: Kishit një mëngjes pune me Komisionin Ndërkombëtar për Ballkanin, ku ndoshta keni diskutuar për situatën e tanishme në Maqedoni. Cila është pikëpamja juaj për situatën tonë?

Butler: Ishte një grup interesant i njerëzve, që përfshinte ish-kryetarin Gligorov, ish- ambasadorin amerikan në Bullgari, ish-kryeminitrin italian, Amato. Një grup i përzier interesant: grekë, turq, të cilët lexojnë dhe mendojnë shumë për Maqedoninë dhe pyetjet ishin rreth situatës në vend, implementimit të Marrëveshjes-kornizë dhe se çka mendoj unë për 7 nëntorin. Atyre u tregova për perspektivat e mia trevjeçare, se si Maqedonia ka përparuar në një ambient shumë të sigurt nga ai kur policët nuk mund të depërtonin në vende të caktuara, ku qytetarët nuk kishin siguri për të vozitur në vende të caktuara; ne po debatonim se a janë shumë të larta kamatat për ndërmarrjet e vogla dhe mesatare, gjithashtu diskutuam se a shpejtojnë gjyqtarët në dhënien e vendimeve, pse shumë investitorë të huaj investojnë këtu. Ata vlerësuan perspektivën e termit mesatar. Në perspektivë afatshkurtër biseduam rreth asaj se *çfarë mund apo nuk mund të ndodhë më 7 nëntor.



LOBI: Pra, keni shfaqur pikëpamjet tuaja optimiste për situatën në vend. A nuk u ndryshua kjo me atmosferën që u krijua me referendumin?

Butler: Jo. Në shumë mënyra, referendumi - kjo mund të jetë paksa kontradiktore me atë çka kam deklaruar para disa javëve - maqedonasve ua jep një rast tjetër që të tregohen të matur dhe të mençur për të ardhmen. Sa herë që qytetarët e këtij vendi janë kërkuar të bëjnë zgjedhje, ata kanë bërë zgjedhjen e duhur. Nuk shoh se atmosfera është përkeqësuar, pasi kemi një debat demokratik shumë solid. Njerëzit janë të lirë për të shprehur mendimet e tyre, jo doemos duhen të jenë dakord me të gjitha opinionet, por kjo ndoshta është një nga momentet e rralla, ku kemi njerëz që ngriten për të thënë atë çka mendojnë për pyetjet e paraqitura me referendumin.

Mesazhi që kisha për grupin në këtë mëngjes pune ishte se nuk po jemi neutralë në lidhje me këtë referednum. Pse nuk jemi neutralë? Sepse, referendumi është një zgjedhje ndërmjet status quo-s dhe ligjit që u miratua para gjashtë javëve, zgjedhja është ndërmjet 123 komunave dhe 84 komunave, zgjedhja është ndërmjet moszbatimit dhe mosrealizimit të Marrëveshjes-kornizë, sepse për një të ardhme të parashikueshme, nëse referendumi arrin sukses, atëherë nuk do të ketë decentralizim siç parashihet në Marrëveshjen-kornizë (artikulli 3- decentralizim më i madh i qeverisë). Apo zgjedhja është marrja e obcionit të ligjit që u miratua, të cilin ne dhe ekspertët e kemi vështruar me kujdes dhe ai i plotëson kriteret minimale për komunat e suksesshme, rrit larminë etnike të komunave, nuk zvogëlon por rrit atë, ndërsa zvogëlon numrin e komunave dhe bile edhe Fondi Monetar Ndërkombëtar (IMF) dhe Banka Botërore thonë se me gjasë këto komuna do të mbijetojnë ekonomikisht me përgjegjësitë e reja që do t’i marrin. Më e rëndësishme për perspektivën tonë, të BE-së, NATO-s dhe ndoshta edhe të institucioneve evro-atlantike është se një nga kriteret për anëtarsim është implementimi i Marrëveshjes-kornizë.



LOBI: A mendoni me të vërtetë se referendumi bëhet për organizimin territorial?

Butler: Jam i sigurt se ka motivime tjera të shumta nga ana e njerëzve që nënshkruan peticionin. Nga biseda ime me ta, e di se ka edhe motivime të ndryshme nga ana e organizatorëve, nga të cilët disa prej tyre janë anëtarë të opozitës dhe dëshirojnë të jenë në pozitë. Referendumin e shohin si një mënyrë për të pasur zgjedhje të parakohshme dhe mbase mund të fitojnë dhe të udhëheqin shtetin sërish. Mendoj se ka disa prej tyre që janë kundër Marrëveshjes-kornizë. Jam rikujtuar në deklaratat e tyre të dhëna në vitin 2001. Atyre nuk iu pëlqente Marrëveshja-kornizë në atë kohë dhe e njëjta ndodh edhe sot. Mendoj se disa nga ta nuk janë në favor të integrimit evro-atlantik. Kam parë se çfarë kanë deklaruar në vitin 2001 dhe 1999, si dhe po shoh se çka deklarojnë sot dhe nuk shoh ndonjë dallim të madh. Ka edhe njerëz që me të drejtë interesohen për t’u kthyer prapa ku kanë qenë në vitin 1996 dhe mund të them se shkojnë në pasiguri. Njerëzit çdoherë preferojnë status quo-në. Ajo për të cilën unë brengosem dhe çka shoh në realitet (këtë mund ta vëreni nga balta në këpucët e mia nga shëtitja ime përreth vendit) është se shoh komuna ku dritat po shuhen. Për çdo ditë dritat po shuhen në komunat në mbarë Maqedoninë dhe kjo duhet të marrë fund. Gjëja më e keqe që mund t’i ndodhë Maqedonisë është ajo çka ndodhi në vitin 1996, kur u formuan 123 komuna etnikisht të pastra. Dhe, përve*ç kësaj, ato nuk ishin të qëndrueshme, nuk kishin rrymë, nuk mund të ndërtonin trotuare, shkolla të reja, as t’i mblidhnin tatimet, si dhe nuk mund të bënin asgjë përveç se të lusin qeverinë për t’iu dhënë të holla. Kjo nënkuptoi se pushteti u kthye në Shkup dhe banorët e gjithë komunave ishin tërhequr në Shkup. Dhe, nëse i takonit partisë së djathtë, mbase komuna juaj do të merrte të holla të mjaftueshme për të ndërtuar shkollë të re apo di*ç tjetër.

Jam i sigurt se ekzistojnë shumë motive, por na duhet të fokusohemi se cilat janë implikacionet. Cilat janë implikacionet e votimit “për” apo “kundër”. Për mua implikacionet janë shumë të qarta. Nëse votoni “për”, Maqedonia ballafaqohet me pasiguri dhe vonesa. Rrëmujë politike, zgjedhje të reja, mendoj ekzistojnë mundësi të shumta dhe nuk dua të spekuloj. Nëse refuzojnë referendumin dhe zgjedhin pakon e organizimit të propozuar të komunave, e dimë se ku të çon kjo. Edhe në këtë rast ekzistojnë disa pasiguri, por me të vërtetë kjo rrugë *shpie drejt NATO-s dhe Bashkimit Evropian pa asnjë vonesë. Dhe kjo është ajo çka është me rëndësi. Vonesë, ndalim, ecje në rreth, dhe do të ketë pyetje, mbase edhe liderë të rinj dhe unë pyetem se a i dëshironi këta liderë që të udhëheqin sërish me shtetin. Ata u përpoqën të bëjnë këtë para disa vitesh, por nuk bënë punë të mirë, mbase duan të mbarojnë punën. Ose ju ndoshta dëshironi t’i mbani gjërat në këtë kahje, mbase kemi pyetje rreth kësaj, por në demokraci keni rastin të ndërroni mendje çdo katër vite. Ndërrimi i ardhshëm i mendjes është në vitin 2006. Jemi shumë komfor me organizimin e ri territorial. Siç e thashë, nuk jemi neutralë, nuk jemi të paanshëm në këtë çështje. Në çka nuk jemi neutralë është se jemi në favor të Marrëveshjes-kornizë. Vendi im është një nga dëshmitarët dhe një nga garantuesit. Besojmë në sundimin e së drejtës, referendumi kërkohet me kushtetutë, organizatorët i kanë plotësuar të gjitha kërkesat për ta mbajtur. Është një realitet. Votuesit e Maqedonisë duhet të bëjnë zgjedhjen.



LOBI: Referendumi po krijon disa probleme politike. Ku mendoni se është bërë gabimi?

Butler: Kur ngjitem në mal, kam dëshirë të ndalem dhe të kthej kokën poshtë dhe të shoh se nga jam nisur dhe ku kam arritur. Gjatë ngjitjes në mal në errësirë, nuk ke aspak idenë se sa larg ke arritur dhe çfarë përpjekjesh u desh për të arritur në cakun e dëshiruar dhe për t’i kaluar pengesat në rrugë. Që nga koha kur maqedonasit dolën në referendum në vitin 1991 për të vendosur se a e duan apo jo pavarësinë nga RFJ, ky vend ka tejkaluar një sërë pengesash-embargon e dyfishtë, problemin me emrin, problemet me luftërat kudo në Bosnjë dhe ish-Jugosllavi, problemet në Kosovë dhe Shqipëri, problemet me zgjerimin e shpejtë apo të ngadalshëm të Bashkimit Evropian, pastaj ekonomia nuk është në nivel të duhur, ka shumë politikanë të korruptuar,e kështu me radhë. Por, sidoqoftë, si i shihni arritjet e Maqedonisë si shtet. Sot, ajo qëndron si shoqëri multietnike dhe multikulturore e vetme në Ballkan. Posedon me të vërtetë një qeveri multietnike dhe multikulturore, të cilët nuk janë të interesuar të dinë se sa të holla mund të vjedhin. Me sa mund të vërej, nuk ka më njerëz si Besnik Fetai. Nuk kam dyshim se çështja e korrupsionit nuk është e eliminuar brenda qeverisë, nuk jam naiv për këtë. Por, qeveria po bën çmos që të jetë një qeveri multietnike dhe multikulturore. Shoh një qeveri që është e përkushtuar për t’i plotësuar standardet e kërkuara nga NATO dhe e cila punon drejt arritjes së pranimit në BE. Para dy vitesh Maqedonia nuk do ta kishte rastin të jetë buzë pranimit të 5000 pyetjeve dhe të jetë 18 muaj larg marrjes së mendimit të përgjithshëm nga BE, opinion ky i Komisionit Evropian jo për atë se a është apo jo e gatshme për t’u pranuar, por për atë se sa është e gatshme dhe çfarë duhet të bëjë për të arritur këtë. Kjo për mua është mbresëlënëse. Fakti se 13 vite nga pavarësia keni përjetuar konflikt të brendshëm, keni përjetuar krime lufte, ku akoma mungojnë njerëzit nga konflikti, Maqedonia mund të ishte atje ku është sot, është diçka për të cilën Maqedonia duhet të jetë e vetëdijshme dhe krenare se ajo gjendet këtu ku është përkundër gjithë asaj çfarë ka ndodhur. Pyetja tani të cilën e diskutuam edhe me grupin sot në takim, është se nuk shoh krizë të re. Po, secili vend ka potenical për kriza, përfshirë edhe vendin tim, por shoh mundësi dhe vullnet për punë. Por njerëzit duhet të pyesin-në cilin drejtim po synojmë dhe kush është i kualifikuar të na shpie atje? Do të jem direkt. A i dëshironi ata njerëz që ju sollën tipa A, apo dëshironi grupin e njerëzve të cilët po bëjnë një progres të madh drejt NATO-s dhe është në prag të pranimit të pyetësorit nga BE që ju shpie në procesin e integrimit. Sapo të arrini atje, nuk ka më kthim prapa. Por, pyetem se në mos maqedonasit paksa ngurrojnë në bërjen e hapit të fundit të pashmagshëm që shpie drejt integrimit evro-atlantik. Mendoj se ka njerëz në këtë vend që nuk duan të ndodh kjo.



LOBI: Por me referendumin, a nuk e vëmë në pikëpyetje gjithë këtë me implikacionet e mundshme?

Butler: Maqedonia, më shumë se çdo shtet tjetër ku kam pasur punë, ka përjetuar më shumë tragjedi dhe kthime prapa. Këtë vit, Maqedonia duhej të ishte më para se ç’është tani. Ju humbët kryetarin, ne humbëm mikun e Shteteve të Bashkuara dhe një mik edhe të qytetarit të thjeshtë. Përjetuat zgjedhje të parakohshme presidenciale, ndërrim të kryeministrit dhe tani referendumi. Shtete tjera gjithashtu përjetojnë situata të tilla dhe ekzistojnë shtete që nuk janë anëtarë të BE-së dhe ballafaqohen njëlloj me probleme. Nuk ka kthim mbrapa. Marrëveshja-kornizë definon statusin final të Maqedonisë- dhe kjo është shtet multietnik me integritet territorial dhe sovranitet të pacënuar. Këtu nuk ka kthim prapa. Nëse ndokush ka problem me këtë, atëherë është gabim, kjo nuk do të ndodhë. Do të ketë implikacione. Por është e mundshme, nëse njerëzit nuk janë të kënaqur me ekonominë apo ndjejnë se qeveria nuk komunikon me ta, atëherë ata kanë kapacitetin të ndalin rrugën nga po shkon Maqedonia. Kur përpiqesh ta ndalësh rrjedhën e historisë, veten e sheh të përmbysur nga gjërat që vijnë pas vetes. Tani, nëse pyetemi se a ishte Marrëveshja-kornizë gjëja e duhur, kjo është prapa nesh, kjo ndodhi në vitin 2001 dhe nuk ka kthim mbrapa. E përfunduam 2001 me Marrëveshjen-kornizë dhe me të u krijua një ngjeshje sociale. Kjo ngjeshje është se njerëzit lokalë do të kenë qeveri lokale. Tani, ja ku është sfida për qeverinë. Qeveria duhet të tregojë qartazi në gjashtë javët e ardhshme përse ata kanë vendosur që të kenë numër më të vogël të komunave, ngjeshje më të madhe, larmi më të madhe etnish dhe kushte për mbijetesë dhe ata që thonë se janë bërë vija të prera ndarëse të etnive e kanë gabim. Këtu më duhet t’u drejtohem atyre që thonë se kjo është vizatim i murit ndarës apo kufij të ri brenda Maqedonisë, me siguri po përpiqeni t’u ndihmojnë të tjerëve në tërheqjen e kufijve të rinj. Kam shikuar në prishjen etnike, dhe Nicholas White nga Grupi Ndërkombëtar i Krizave gjithashtu mendon se ndarja e re në realitet e përmirëson këtë dhe sjell së bashku komunat rurale dhe urbane dhe kështu krijon komuna të qëndrueshme. Dritat po shuhen kudo në Maqedoni. Ato po shuhen pasi njerëzit po shpërngulen apo po vdesin. Dhe kjo është shumë keq pasi e ardhmja e Maqedonisë mund të jetë këtu dhe mund të bëhet pjesë e Evropës. Siç tha edhe Ali Ahmeti, nuk jeni duke ndërtuar kasolla të vogla këtu, por jeni duke ndërtuar pjesë të Evropës së madhe. Pyetja është se ç’duhet bërë qeveria tani dhe më 7 nëntor. Ata duhet të tregojnë se plani i ri është i mirë sikur çdo plan tjetër dhe është i vetmi plan me të cilin po merremi. Nuk kam parë ndonjë plan tjetër alternativ që është më i mirë se ky.



LOBI: Për shumë njerëz ky vit është i humbur. Akoma nuk kemi filluar të merremi me ekonomi që të përgatitim rrugën drejt Evropës.

Butler: Pyetja juaj është qartazi edhe në mendjen e votuesve, në mendjen e njerëzve që u nënshkruan për referendum dhe të cilët besojnë në atë çka u është thënë atyre, se kjo do të ndante Maqedoninë. Disa janë thjeshtë të palumtur. Por unë e di se çfarë ndodh kur njerëzit votojnë “po” ose “jo” apo nuk votojnë fare, kjo më tepër varet nga aftësia e qeverisë dhe aftësia e qytetarëve për të kuptuar cilat janë zgjedhjet. Nëse nuk jeni të lumtur sot, nëse ju apo bashkëshortja juaj nuk ka punë, a do të bëhet më mirë apo më keq duke i thënë “jo” asaj që është pjesë përbërëse e Marrëveshjes-kornizë dhe procesit që e udhëheq në mënyrë të pashmangshme Maqedoninë drejt Evropës. E ardhmja e Maqedonisë është në Evropë. Pyetja është se sa shpejt dëshironi të ndodhë kjo. Mendoj se maqedonasit mendojnë shumë për fëmijët e tyre dhe se cili lloj i Maqedonisë do të hyjë në Evropën do të jetë rezultat i votimit “për” ose ‘kundër”. Pyetja duhet të jetë se a jam në pozitë më të mirë me ligjin aktual që do të hyjë në fuqi më 1 janar me 84 komuna, e cila është e rëndësishme për standardet evropiane dhe ndërkombëtare dhe e cila po merr dritë jeshile nga NATO dhe BE, apo doni të pushoni dhe të ndaleni të merreni me të gjitha trazirat dhe tollovitë që do të pasojnë?



LOBI: Po, por a janë njerëzit të aftë të jenë racionalë në këtë situatë?

Butler: Kam jetuar në dhe rreth Ballkanit që nga viti 1992. Nga të gjitha vendet ku kam jetuar, Maqedonia është i vetmi vend ku nuk frikësohem aspak se ka lëvizje iracionale. Saherë që maqedonasit janë ballafaquar me zgjedhjen nën rrethana të vështira, ata çdoherë kanë bërë zgjedhjen e duhur.



LOBI: A besoni se qeveria në gjashtë javët e ardhshme do të përcjell mesazhin se ligji i ri është më i mirë sesa ai i vjetri duke marrë parasysh se ata nuk arritën të bëjnë këtë kur ligji ishte në procedurë parlamentare?

Butler: Ndjej keqardhje dhe kam mirëkuptim të plotë se pse qeveria nuk arriti në muajin shkurt, në kohën kur kaloi leximi i parë i ligjit dhe në korrik kur ai u kompletua nga qeveria, të zhvillojë një fushatë publike të fortë për të sqaruar përfitimet e saj. Kjo ndodhi për shkak se ju humbët presidentin, kishit zgjedhje presidenciale dhe u desh të zgjidhni kryeministër të ri dhe kjo është një hutim shumë i madh. I kuptoj sfidat e përpjekjes për të bërë shumë gjëra në të njëjtën kohë. Gjithashtu ligji u rishikua dhe u ndryshua nga partnerët e koalicionit për shkak të presioneve të brendshme, si dhe të opinioneve të shprehura nga qytetarët. Ligji që më në fund u miratua në korrik është 99 % i njejtë si ai që kaloi në muajin shkurt. Për një periudhë gjashtëmujore njerëzit patën rastin ta shohin dhe vendosin se a do të funksionojë. Gjithashtu neve si bashkësi ndërkombëtare na dha një rast ta shikojmë sërish. Qeveria e tashme duhet t’ia sqarojë qytetarëve dhe të jetë e përgjegjshme. Kjo është e mira e demokracisë, se në një periudhë të arsyeshme ke aftësinë që të kërkosh shkarkimin e qeverisë dhe të kërkosh qeveri të re dhe ta ndryshosh atë. Njerëzit duhet të kuptojnë se cilat do të jenë pasojat nëse thonë “po” më 7 nëntor. Do të varet nga qytetarët. Do të jetë një periudhë interesante prej gjashtë javësh. Qeveria ka rastin, por se a do të ketë sukses nuk e di. Pa dyshim shpresoj se do të ketë sukses dhe besoj se ata e kuptojnë nevojën për të vepruar këtë. Është gjitahshtu e rëndësishme që opinioni i bashkësisë ndërkombëtare t’iu tregohet mediave. Ky opinion është se ne nuk kemi asnjë problem me ligjin e nxjerrë. Por, kjo nuk do të thotë se nuk do të ishim dakord për ndonjë ligj tjetër, porse ky ishte i vetmi i parashtruar. Shohim disa nga ata të opozitës se si janë të motivuar për të kaluar sërish në pozitë dhe këtë mund ta bëjnë ose në vitin 2006 ose tani. Por ekziston kërkesa për ta implementuar Marrëveshjen-kornizë. Nëse Maqedonia vendos që mos ta implementojë këtë marrëveshje duke votuar kundër saj, atëherë kalojmë në një periudhë të qëndrimit në vend. NATO nuk lëviz para, por ju nuk afroheni, pasi ju, qytetarët e Maqedonisë kanë zgjedhur të ndalen. Nuk e shoh këtë si anti-shqiptare, anti-NATO, apo anti-qeverisë. Nuk e di cilat janë motivimet, por e di cilat mund të jenë implikacionet. Nëse e zgjidhni këtë rrugë, këto janë rezultatet. Nëse referendumi refuzohet, nëse ligji aktual mbetet në libër, gjëja më e keqe që mund të ndodhë është se në vitin 2006 mund të zgjedhet qeveria e re e cila do ta ndryshojë nëse nuk funksion. Ndërkohë, Marrëveshja-kornizë është implementuar dhe ju po shkoni drejt NATO-s.



LOBI: Këtu jeni qe disa vite dhe keni eksperiencë të madhe në punën me politikanët tanë. Cili është mendimi juaj për kapacitetin e tyre politik?

Butler: Politikanët janë me siguri grupi i njerëzve më i kritikuar që njoh. Ata janë gjithashtu njerëzit më të vyeshëm, të cilët punojnë në shumë raste për shumë të vogël të hollash dhe për shumë të vogël të respektit dhe reputacionit. Politikanët me të cilët kam punuar në Maqedoni janë politikanë shumë të mirë.

Ka shumë pak politikanë vendas të mirë. Ne po investojmë në krijimin e politikanëve të mirë. Edhe IRI edhe NDI (Nansen Dialogue Institute) kanë programe për të ndihmuar në zhvillimin e kapacitetit të politikanëve lokalë duke parandjerë zgjedhjet e reja në muajin mars të vitit të ardhshëm, të cilët do të garojnë për poste në këshilla komunale apo për postin e kryetarëve komunalë. Tani, nuk ka shumë përgjegjësi nëse je anëtar i këshillit komunal, mungojnë të hollat. Politikanëve të cilëve më shumë iu admirohem janë ata që kanë aftësi për të rritur të hollat nga qeveria apo donatorët e jashtëm.

Në këtë drejtim, ekzistojnë shumë njerëz të mirë, e cila është e pazakonshme.

Në nivel kombëtar, mendoj se ka politikanë shumë të mirë. Disa mund të thonë se ata janë më shumë të brengosur për strukturat e partive politike. Dhe këtu edhe ju edhe unë e di se po flasim për një numër të partive politike që janë në proces të prishjes.



LOBI: Jemi të vetëdijshëm se çfarë po ndodh me VMRO-DPMNE. LSDM-ja do të ballafaqohet me zgjedhjen e kryetarit të ri të partisë. Ekziston mendimi se BDI-ja është akoma në proces të formimit si parti, sepse edhe pas tre viteve, ata akoma nuk kanë pasur kongresin e tyre të parë. Kështu që, të dy partitë më të forta po ballafaqohen me probleme dhe relacione të brendshme. A mendoni se kjo do të krijojë probleme plotësuese?

Butler: Vëzhgimi im për BDI-në si parti politike është se si parti më e re në Maqedoni, e formuar nga pothuajse asgjë, po zhvillohet në një parti politike shumë efektive. Tani, nuk e di në aspekt teknik e ligjor, por mënyra se si sillen në grup parlamentar dhe në lidership partiak është shumë e fuqishme dhe efektive. LSDM-ja ka një traditë të gjatë. Jemi duke shikuar se çfarë po ndodh brenda VMRO-së. Mendojmë se është me rëndësi që çdo shtet, çdo demokraci ka nevojë për opozitë të fuqishme që partia qeveritare të jetë përgjegjëse. Kjo është me rëndësi. Por, nuk shoh asnjë problem në çështjet e lidershipit të brendshëm të cilave ju referoheni, mendoj se ato janë të zakonshme në demokraci. Ka kaluar një kohë që kur kemi parë të lind një parti e re dhe kjo me të vërtetë është një sfidë. Kur bëhet fjalë për VMRO, kjo është një çështje tjetër. Punojmë afër me VMRO-DPMNE dhe e shohim si një qendër legjitime të partisë qendrore, një balans i koalicionit qeveritar.



LOBI: Spekulohet se formimi i një partie të re shqiptare do të bëhet me mbështetjen e disa përfaqësuesve të bashkësisë ndërkombëtare. Spekulohet gjithashtu se disa nga diplomatët po marrin anë në konfliktin e brendshëm të VMRO-së, madje edhe duke mos iu lëshuar viza. A keni ndonjë koment për këtë?

Butler: Mendoj se do të ishte e papërgjegjshme që diplomatët e huaj të përzihen në krijimin e një partie të re politike, përveç nëse jemi në ndonjë shtet me probleme të vërteta të demokracisë. Mund t’ju tregoj shembuj ku jemi të përfshirë në mënyrë aktive dhe kemi ndihmuar në formimin e partisë në regjim të diktaturës ose komunizmit. Nuk e di ku është krijuar ky spekulim. Nuk kam njohuri aspak se ndonjëri nga bashkësia ndërkombëtare është i përfshirë në këtë.

Ne po ashtu nuk marrim anën në politikën e brendshme të partive. Ajo çfarë ndodh brenda VMRO-së varet nga njerëzit dhe vetë VMRO-ja. Ajo çfarë i ndodhi z. Georgievskit me refuzimin e vizës ka qenë vendim i marrë në SHBA, në bazë të arsyeve të përmendura në urdhrin ekzekutiv dhe nuk ka të bëjë fare me çështjet e brendshme politike.



LOBI: Përse nuk jeni aq aktual në media kohëve të fundit, siç ishit më parë? A është kjo për shkak të zgjedhjeve të ardhshme në SHBA?

Butler: Në ekonomi përdoret termi përshtatje e sezonës. Kjo është sikur kur krahasoni muajt qershor dhe maj, e cila mund të jetë një krahasim jo i mirë pasi njerëzit shkojnë për pushime në muajin qershor. Nuk mendoj se po bëj më shumë apo më pak, mendoj se ka qenë për shkak të stinës së verës. Por definitivisht, nuk ka të bëjë asgjë me zgjedhjet në SHBA.



LOBI: SHBA po ndihmon shumë nëpërmjet USAID. A jeni të kënaqur me shumën e të hollave dhe përpjekjeve në fusha të ndryshme dhe rezultatet e dala?

Butler: Me USAID kemi dy qëllime. Njëra ka qenë e shkurtër, me efekt të shpejtë, që kishte të bëjë me trajtimin e pasojave nga konflikti. Dhe kjo do të përfundojë me iniciativat kalimtare, iniciativat e CBI, të cilat zhvilloheshin në rajonet e prekura nga konflikti dhe u mundua të lehtësojë disa goditje. Pjesa tjetër e USAID është më afat-gjate dhe ata përpiqen të ndërtojnë themel dhe strukturë të re për të ardhmen. Një nga këto është fusha e arsimit. Kjo është risi dhe jam i kënaqur që kemi zgjedhur di*çka që Maqedonisë do t’i paguaj dividentë afatgjate, e cila është arsim i kualitetit të nivelit të mesëm dhe nivelit të tretë ndërkombëtar evropian. Është një ndihmë për Maqedoninë që të tejkalojë periudhën e tranzicionit dhe të shkojë direkt atje ku është Evropa. Në anën ekonomike, më duhet të them se është një fushë ku nuk jam aq i kënaqur. Mendoj se njerëzit tanë politik janë të frustruar me tempin e reformave ekonomike. Mendojmë se reformat duhet të zbatohen më shpejtë dhe duhet të ketë më pak urdhra dhe rregulla. Do të thoja se qeveria juaj duhet të jetë më e vogël dhe të kuptojë se si mund të del nga rruga e biznesmenëve. Qeveria maqedonase është akoma e ngathët në rrugën e sektorit privat. Nevojiten shumë përpjekje për fillimin e cilësdo kompani. Ka shumë ministri, shumë leje dhe shumë pengesa burokratike që duhet t’i kapërceni. Sektori tjetër ku mendoj se mund të shohim ndonjë rezultat janë reformat ligjore. Deri më tani, kam qenë më të vërtëtë i pakënqur me reformat në gjyqësi. Ne investonim në proces më të mirë organizues sepse gjykatat maqedonase janë të “varrosura” në raste të parëndësishme. Ne iu kemi ndihmuar se si të krijojnë mekanizma për procese më të mira dhe më të shpejta dhe në këtë mënyrë ata do të koncentroheshin në raste më të rëndësishme komerciale dhe kriminale. Kisha frustracione me mosvullnetin e gjyqësisë maqedonase të disiplinës së brendshme. Nëse një gjyqtar korruptohet, apo është fajtor për moskryerje të duhur të detyrës, si mund të jetë ai i disiplinuar. Kam marrë shënime kur gjatë javës së kaluar, Këshilli Republikan i gjykatave njohtoi për largimin e tre personave për moskryerjen e detyrës në rastin e Izair Samiut. Dhe unë thashë: “Bravo”. A janë apo nuk janë fajtorë, nuk e di, por këshilli i gjykatave eci para dhe tha – ju tre nuk e kryeni punën si duhet dhe për këtë duhet të largoheni. Kjo është shumë e rëndësishme. Kjo dërgon mesazh te çdo gjykatës në vend se nuk janë të paprekshëm dhe se nuk mund të rrinë dhe të pretendojnë se nuk do të merren në përgjegjësi nëse pranojnë mitë. Nëse bën gabim, rrezikon ta humbasish punën, kështu që mos bëj gabime.



LOBI: A jeni i kënaqur me bashkëpunimin në nivele të ndryshme me qeverinë?

Butler: Ne kemi një bashkëpunim të shkëlqyeshëm çdokund në qeveri. Kolegët e mi në ambasadë ose në pjesë tjera të misionit, kanë qasje dhe kontake personale në çdo nivel. Mendoj se ata frustrohen me burokracinë dhe pengesat ligjore në zbatimin e reformave. Është fakt se gjatë tre viteve të fundit udhëheqësit më të vjetër kanë qenë më të fokusuar në *çështjet e sigurisë dhe nuk kanë pasur mundësi të fokusohen në reformat e brendshme. Kjo është ajo për të cilën duhet të mendojnë votuesit maqedonas. T’i tregojnë Hari Kostovit dhe njerëzve të tij se kanë vetëm edhe dy vjet për t’i lëvizur gjërat ose do të humbin punën e tyre.



LOBI: Hari Kostov deri më tani nuk ka pasur rast që të punojë...

Butler: Po, e di. Dhe nëse më 7 nëntor thoni “po”, ai asnjëherë nuk do ta ketë më këtë rast. Pra, pyetja e ardhshme është: Kush do të jetë në vend të tij? Lubço Georgievski, Zingo apo Tupurkovski?



LOBI: Po puna me Ambasadën, a do të mbaroni punimet para përfundimit të mandatit tuaj këtu?

Butler: Pres që të qëndroj këtu deri në vitin e ardhshëm. Edhe po të fillonim ta ndërtonim nesër, nuk do të arrinim ta përfundonim deri në atë kohë sa do të jem këtu. Plani është që ambasada do të jetë e ndërtuar në vitin 2007. Jemi në përputhje të kohës. Simbolika e ndërtimit të Ambasadës në anën tjetër të Vardarit është diçka në të cilën nuk jemi fokusuar. Së pari, nuk është ambasadë rezidenciale, askush nuk do të jetojë atje. Do të jetë vend ku do të punojmë, ku do të vijnë kërkesat për vizë dhe kjo do të thotë se askush nuk do të jetë aty në mbrëmje. Mendoj se është një vend që nuk vizitohet nga njerëz në mbrëmje. Do të jetë një investim prej më shumë se 50 milionë dollarëve dhe shumica e këtyre të hollave do të harxhohen në Maqedoni. Në mënyra të shumta, kjo do të jetë investimi më i madh i huaj në dy vitet e ardhshme në Maqedoni, ndoshta edhe më i madh se ai i z. Koç. Ambasada do të jetë simbol permanent i përkushtimit amerikan në këtë vend. Ne jemi këtu për të qëndruar.

[StormAngel]

Perfundoi gjykimi i “dhjeteshit”, vendimi te marten: Mbrojtja pret lirimin e te dyshuarve

Te mos ishte dimensioni politik qe i eshte dhene rastit, sipas mbrojtesve, gjyqi do ta kishte me lehte te sillte vendimin me te cilin do te liroheshin nga akuza
Ne Gjykaten Themelore 1 te Shkupit, dje u mbajt seanca e fundit gjyqesore ndaj grupit prej dhjete te akuzuarve (pese ne paraburgim dhe pese ne mungese) te akuzuar per rrembim civilesh, para se te marten te sillet vendimi.. Ne banken e akuzes ishin kusherinjte Nexhdet dhe Bedri Ramaj nga Kosova, Halil Huseini, Ferik Zeqiri nga Lishnica, Sait Rushiti prej Vranjovci te Gostivarit dhe Sami Ymeri nga Vushtrria (ne mungese) dhe dy te akuzuar te tjere, qe nuk ishin prezente, Remzi Sulejmani nga fshati Cellopek dxhe Fuat Neziri nga Tenova.

Njeri nga mbrojtesit e dy te akuzuarve, Irfan Xhelili eshte optimist se klientet e tij Ferik Zeqiri dhe Fuat Neziri do te shpallen te pafajshem. Sic thote ai, klienti im i pare, Feriku nuk eshte person, i cili ka marre pjese ne rrembimin e civileve, kurse i dyti Fuati, ne kohen e ngjarjes ishte ne Itali, me pune te rregullt.

Sipas mbrojtesit tjeter, Osman Kadriu, behet fjale per nje proces mjaft te rende, sipas akuzes per rrembim te pese personave maqedonas, te kryer ne vitin 2002 ne rrugen magjistrale Tetove-Gostivar. Ai thote se ky proces ishte mjaft i gjate dhe deri tani ka pase mbi 17 seanca gjyqesore.”Nuk ka deshmi te mjaftueshme, ne baze te te cilave te akuzuarit duhet te shpallen fajtore per kete veper”, deklaroi Kadriu.”Te gjithe deshmitaret e demtuar qe dhane deklarata, me te vertete ishin jo te sigurte, jo te sakte dhe jo te qarte. Ne baze te deklaratave te tyre nuk mund te bazohet vendimi gjyqesor” tha mbrojtesi Kadriu, i cili shpreson ne “ nje vendim te volitshem” duke paralajmeruar ankese nese vendimi do te ishte tjeter. Nderkaq, mbrojtesi i Bedri Ramajt, Numan Limani, thote se ne fjalen perfundimtare, sidomos te prokurorit, kishte aq leshime sa qe vetvetiu bie ne perfundim se ato vendime duhet te jene liruese edhe ate per shume arsye.

Sipas tij, gabimin e kane avokatet e pare, duke filluar nga koha e hetimeve deri ne fillimin e procedures penale. Asnjeri prej tyre nuk e ka verejtur faktin se ballafaqimi behet permes fotografive, gje te cilen une e bera ne nje seance penale. Me duket se shtylla kryesore e gjithe avokateve, pra te fjales se tyre perfundimtare qe ballafaqimi ne baze te fotografive. Gabimi i dyte i tyre eshte fakt se nuk jane siguruar ekspertiza mjekesore per gjendjen neuoropsikiatrike te tre te akuzuarve, te cilet, sot e kesaj dite jane te lenduar dhe kane lendime te renda trupore. Deklaratat e tyre i dhane vetem ne baze te atyre lendimeve trupore, psiqike etj.

Sipas tij, per dy persona te akuzuar, nuk ka pase asnje lloj elementi, por as nevoje per te vuajtur burg.

Mirepo, sipas rendesise politike qe iu dha lendes, mbrojtesi Limani nuk eshte optimist per lirimin e te akuzuarve. Por, nese gjykohet realisht, thote ai, ne baze te deshmive qe u sprovuan gjate gjithe procedures, duhet te kete aktvendime liruese.

”Sipas aktakuzes, denimet sillen prej 1 deri ne 15 vjet, sepse gjyqi si gjyq duhet ta arsyetoje paraburgimin e stergjatur te te akuzuarve”, deklaroi N. Limani.

Nga:
Qerim BAJRAMI

[StormAngel]

Ambasadori amerikan terheq verejtjen: Suksesi eventual i referendumit, con nga nje situate konfuze


- “Ne dhe ekspertet tane vleresojme se Ligji per organizimin territorial i ploteson kriteret teknike per funksionimin e sukseshem te komunave, gje qe edhe Banka Boterore dhe FMN-ja jane ne pajtueshmeri” vlereson, ambasadori Batler ne intervisten per te perjavshmen ne gjuhen shqipe “Lobi”
Maqedonia do te ballafaqohet me josiguri, stagnim dhe konfuzion politik ne rast se referendumi do te jete i suksesshem, ne krahasim me miratimin e pakos se ligjeve per decentralizim qe shtetin e cojne drejt rruges se BE-se dhe NATO-s.
Ky eshte njeri nga vleresimet e ambasadorit te SHBA-ve, Lorens Batler, nga intervista per javoren “Lobi”, lidhur me referendumin per organizimin territorial
Sipas Batlerit “referendumi eshte nje zgjedhje ne mes te statuskuose dhe miratimit te ligjeve nga Kuvendi”, qe domethene zgjedhje ne mes mosrealizimit te Marreveshjes Korrnize, ne rast se referendumi te kete sukses dhe mos te kete decentralizim qe eshte parapare me Marreveshjen dhe sjellja e ligjeve.
“Ne dhe ekspertet tane vleresojme se Ligji per organizimin territorial i ploteson kriteret teknike per funksionimin e sukseshem te komunave,gje qe edhe Banka Boterore dhe FMN-ja jane ne pajtueshmeri” vlereson, ambasadori Batler.
Ai nenvizon se pasoja nga referendumi i sukseshem do te jete “stagnimi” qe do te thote “ te ndaleni dhe te rrotulloheni ne vend”
Perfaqesuesi amerikan thekson se shteti i tij, eshte njera nga deshmitaret dhe qe e garanton Marreveshjen Korrnize, por edhe qe angazhohet per implementimin e saj.
Ne te kunderten “jane te mundshme skenare te lloj-llojshme qe per keto nuk dua te spekuloj, i sigurt jam se njerezit qe e nenshkruajten peticionin kane pasur shume shkaqe, ne biseda me nje pjese nga organizatoret, e di qe ka motive te ndryshme, disa nga te involvuarit jane kunder Marreveshjes Korrnize.
Ai shton se referendumi qytetareve u jep nje shans qe ta tregojne mencurine dhe pjekurine e tyre per ardhmerine.
”Cdo here qytetaret e ketij shteti jane pyetur per ta bere zgjedhje dhe ato cdo here e kane bere zgjedhjen e vertete.Nuk mendoj se atmosfera keqesohet, meqe kemi debate te mira demokratike” tha ambasadori i SHBA-ve, Lorens Batler.

Nga:
A. SH.

[StormAngel]

Pas paralajmerimeve per doreheqje ne kreun e PPD-se: Kryesia per here te dyte ia refuzon doreheqjen Bexhetit

-PPD-ja do te gjendet para nje ofensive te re per kthimin e saj te fuqishem ne skenen politike te Maqedonise, qe do te behet me perkrahjen e hapur te faktorit nderkombetar, ka vleresuar Kryesia qendrore. -PPD do te deklarohet per bojkotimin e referendumit njenacional, qe eshte kunder gjuhes shqipe
Kryetari i Partise per Prosperitet Demokratik (PPD), Abdylmenaf Bexheti, edhe me tej mbetet ne kete post, pasi qe edhe tash, sikunder para tre muajve, kur paraqiti doreheqje, anetaret e Kryesise qendrore refuzuan nje akt te tille te kryetarit ne mbedhjen qe u mbajt te shtunen ne seline e kesaj partie ne Tetove, pas paralajmerimeve ne opinion se lideri i kesaj partie do te jape doreheqje, duke dhene edhe njehere mbeshtetje, sic thuhet, “per punen e tij konzistente ne kreun e kesaj partie”. Lideri i kesaj partie, Abdylmenaf Bexheti, i cili ne mbledhje mori votebesimin e anetareve te Kryesise qendrore, ka rikonfirmuar vleresimin e tij se ne kete parti nuk ka kurrefare diktature, por, perkundrazi, secili ka te drejten te shprehe mendimin e tij per ceshtje konkrete.
Kryesia qendrore po ashtu ka vleresuar se kjo parti gezon nje mbeshtetje nga bashkesia nderkombetare per kthimin e saj si nje subjekt i fuqishem i shqiptareve ne skenen politike te Maqedonise.

“Ka indicie qe faktori nderkombetar deshiron te forcoje ndikimin politik te PPD-se ne Maqedoni, konform kerkesave te shqiptareve ketu, qe shihet nga nje perkrahje qe po i jepet asaj, ndersa strukturat partiake do te jene aty ku e lyp anetaresia” deklaroi zedhenesi i kesaj partie, Qenan Aliu, pas mbledhjes se Kryesise qendrore.
Ne kete mbledhje eshte vendosur qe PPD-ja te deklarohet per bojkotimin e referendumit, pasi qe ky eshte njenacional dhe pozicionohet kunder perdorimit te gjuhes shqipe dhe kunder Marreveshjes se Ohrit.
PPD-ja unanimisht konfirmon prononcimin e kreut te partise se apeli i pergjithshem i saj lidhur me referendumin e 7 nentorit, do te jete apel per bojkot masiv te tij, sepse kjo parti eshte thelle e bindur se vete inciativa per referendum, pavaresisht nga epilogu i tij, do te thelloje hendekun mes bashkesive etnike, ndaj dhe shqiptaret s'kane se c'kerkojne ne kete referendum, thekson zedhenesi Aliu.
Nga:
I. A.

[StormAngel]

Demokratet” policore ende analizojne fjalime te politikaneve!


Edhe pse kjo periudhe ka vite qe ka kaluar, ende dikush ne polici mendon te padise dike si ne ate kohe. Per habi ngaqe mendojne se edhe policia padyshim eshte pjese e sistemit demokratik qe funksionon ne Maqedoni.
Ministria e Puneve te Brendshme, akoma po merret me analizimin e fjalimit te Fazli Veliut i cili ne pervjetorin e UCK-se ne Radushe pat folur, ne mes tjerash, edhe per bashkimin shpirteror te shqiptareve. Cudi!Dhe ,madje jo vetem cudi se me kete merret ndonje medium qe do te ben senzacion gazetaresk, per te plotesuar ndonje hapesire te vogel ne faqet e gazetes por mbi te gjitha pasi konstatimi ka dalur nga MPB-ja e cila thote se “tash per tash nuk eshte ndermare asgje dhe rasti ne fjale eshte status kuo” ndersa “kur te sjellim vendim, opinioni do te informohet”, ka deklaruar Goran Pavllovski, zedhenes i MPB-se.



Jo po ka thene keshtu Fazli Veliu ne Radushe, jo po ka thene ashtu.Ka thne ashtu sic ka thene.”Fjala e lire sundon ne Maqedoni, me sa dihet. Tani nuk jetojme ne kuhen e komunizmit ku, per cdo fjale qe thoje ta merrnin me shume kuptime dhe mund te te shkonte dhe koka?!



Edhe pse kjo periudhe ka vite qe ka kaluar, ende dikush ne polici mendon te padise dike si ne ate kohe. Per habi ngaqe mendojne se edhe policia padyshim eshte pjese e sistemit demokratik qe funksionon ne Maqedoni. Rasti konkret,mbase tregon se kjo pjese e aparatit shteteror,nuk eshte ne vijen e politikes se proklamuar,ne vijen e reformave...