Gjenocidi ndaj çameve u be me mbeshtetjen angloamerikane

[Iliriani]

Faktet qe sjell KRYEPLAKU dhe fotot jane interesante.

Do te deshiroja te shihja me shume po te kishte me teper informacion e fotografi.

E si gjithe shqiptaret do deshiroja te shihja me shume foto e informacione nga kjo pjese e historise qe nuk na eshte mesuar ne shkolla e nuk na eshte treguar si duhet.

Pashe ne lajme se dhe nje nga agjensite e lajmeve greke ka bere nje paraqitje per problemin cam tani qe ai eshte nderkombetarizuar.
Kush e di adrese e ka informacione per kete mund ta shkruaj ne forum.

Sa per lejen Anglo-Amerikane une mendoj se greket shfrytezuan momentin per te realizuar qellimet e tyre te kahershme.
Ate moment qe ne nuk e shfrytezuam dote dhe nuk e beme per popullsine greke ne shqiperi.

[Kryeplaku]

perSHENDETje
Bledi eshte e vertete qe shteti grek qe ne momentin e pare te krijimit te tij ne 1831 filloj nje veprimtari asimilimi te minoriteteve qe ndodheshin ne siperfaqen e tij kryesisht te minoritetit sllav, vllehorumun dhe te atij arvanitas i cili cuditerisht luajti rol vendimtar ne clirimin dhe krijimin e Greqise se Re sepse mesa duket Arvanitasit nuk kishin ndergjegje kombetare-shqiptare por ndergjegje fetare-ortodokse e cila bashke me ndikimin kulturor grek i beri ata protagonist te revolucionit antiosman grek. Por e verteta eshte se nuk mund te shfajesohet shteti grek drejtperdrejt (megjithese une besoj se ka gisht te madh ne ngjarjen) per gjenocidin i cili filloi aty nga Gushti i 1944 dhe kishte mbaruar ne Dhjetor te te njejtit vit, kur ne Cameri nuk ndodhej me as edhe nje Musliman Shqiptar. Greqia u c'lirua me 18 Tetor te 1944 me ndihmen e forcave aleate (ne kundershtim me Shqiperine ku Tirana do ngelet si kryeqyteti i vetem i pushtuar i Europes i cili nuk u c'lirua as nga aletatet e as nga Ushtria e Kuqe por nga partizanet vendas). Kur u vendos qeveria greke ne Athine u shoqerua nga forcat aleate se nuk ekzistonte ndonje ushtri shteterore greke kur u krijua ushtria greke kishte mbaruar gjenocidi i Cameve. Por megjithate sic e permenda me siper shteti grek kishte lidhje te ngushta me organiztat nacionaliste te EDES dhe EOEA, te cilat perbeheshin nga ish-ushtarake grek. Saper shtetin shqiptar, shteti shqiptar ishte gjithmone i pafuqishem perpara Greqise e cila here pas here u ngatronte ne punet e brendeshme te tij. Nuk duhet te harrojme gjithashtu se gjate gjithe periudhes, qe nga pavaresia e Shqiperise deri me 1945- kur do vine ne fuqi Komunistet- shteti shqiptar ka qene perhere i percare ose nen udhezimin e te huajve. Keshtu edhe gjate gjenocidit fillimisht Shqiperia ishte akoma e pushtuar (deri me 28 Nentor 1944) dhe pastaj do vijojne perleshjet e brendeshme nje here me nacionalistet dhe pastaj komunistet me njeri tjetrin deri sa te perfitoj Enver Hoxha. Pra Greket i gjeten Camet pa asnje mbeshtetje dhe ketu duhet te shenojme rolin e Turqise (sepse fuqite e Europes Qendrore, Itali-Gjermani-Austri te cilat perkrahnin perhere Shqiptaret ne kete kohe kishin problemet e veta) e cila nga njera ane akuzohej se kishte ndihmuar fsheurazi Gjermanet kurse nga ana tjeter kishte nje qeveri antifetare - me "Qemaliket"- e cila nuk i vinte rendesi me Muslimaneve te Ballkanit- tradicionalisht edhe ne ditet e sotme Turqia shfaqet si mbrojtese e minoriteteve muslimane ne Ballkan. Mund te duket pak teori e cmendur por une jam i mendimit se gjithe vitet e meparshme Greket nuk mund te benin gjenocid te hapur ndaj muslimaneve te Greqise - kryesisht ndaj Cameve- sepse i frikesoheshin Turqise, nuk them se i behej vone shume Turqve por ishin te gatshem per te gjetur pretekst kundra Greqise dhe besonin se midis nje minoriteti musliman ne zone mund te kalonin interesat e tyre, dhe tani me Turqine e menjanuar ata gjeten rastin me te mire. Ne fund ngelen vetem Aleatet, te cilet jo qe nuk e ndaluan por armatosen doren e vrasesve dhe kurren e kurres nuk pranuan propozimet e Shqiperise ne OKB per gjenocid cam. Kushtet e asaj kohe ishin me te veretet te veshtira per Aleatet te cilet kerkonin ndihme te gjitheanshme kundra Nazizmit por thenjet e Gunt'hauzit dhe mos pranimet e propozimeve shqiptare mbas luftes jane me te vertet te pajustifikueshme. Gunt'hauz ishte gjeneral i forcave anglezoamerikane qe ndermoren clirimin e Greqise dhe midis atyre qe permenda me siper kishte thene edhe se "Camet pesuan ate qe meritonin", ngase disa burra Came kishin luftuar pro Gjermaneve ( e keqja eshte se nuk e pesuan ata qe bashkpunuan me Gjermanet por gjithe popullsia came, me pleq, femije e gra).
Saper rolin e Cameve ne lufte une besoj se me te vertet shume prej tyre bashkpunuan me Gjermanet dhe Italianet me perpara- ky ishte edhe nje nga shkaqet qe Komunistet shprehnin perbuzje ndaj Cameve-, megjithese i urrej Fashistet edhe Nazistet nuk mund te them se Camet ben gabim fatal. Dikur Napoleonti kishte thene se "Historia e nje populli varet nga pozita gjeografike e tij", pra pozita e tyre i detyronte Camet qe te ishin kundra e jo aleate me Greket dhe keshtu u bashkuan nje pjese e tyre me Gjermano-Italianet e njejta gje afersisht ndodhi edhe me nje pjese Kosovaresh.



Saper fakte historike per Camerine e verteta eshte se literatura shiptare reth kesaj teme eshte shume e varfer ose nuk shtjellohet ne menyre objektive por perben besimin e plote te autorit reth temes. Cuditerisht ne Greqi kan dalur shume libra per Camet kohet e fundit, por sigurisht permbajne me shume propagande brenda, sidoqofte besoj se ne arshivat greke mund te gjenden me shume te dhena per Camet sesa ne arshivat shqiptare dhe keshtu jam munduar midis arshivave greke te gjej foto nga Camet ose thenje te atyre Grekeve qe ben gjenocidin. Fotot qe gjeta i solla me siper, po gjeta te tjera do i sjell.

[Iliriani]

Per periudhen revolucionit grek per pavaresi ndaj turqeve nuk eshte se shqiptaret e arvanitasit kishin ndergjegje ortodose e per kete luftuan kundra turqeve.
Shqiptaret si cdo komb tjeter ne ate perandori nuk i donin pushtusit.
Revolucionit grek i parapriu lufta e turqeve qe donin te nenshtronin Ali Pashen per dy vjet e ku kishin prezent ne Janine 50,000 forca ne menyre te perhershme duke ulur ato ne greqi.
Aliu nuk qe ortodoks po i luftoi turqit si shqiptar dhe grekerit dhe sot e permendin kontributin e tij.
E ne fitoren e greqise role primar luajti Rusia e pa mbeshtetjen e te cilen si nje fuqi e madhe greqia nuk do kishte fituar pavaresine.

Ajo qe theksova une me siper qe madhesia e popullates shqiptare ne greqi qe nje arsye qe ata nxoren gjithe ata heronje e luftetare ne kete lufte e qe ata e bene per arsyen e thjeshte se qene kunder pushtusit turk.

Se po te mos ishin shume ne numer nuk do kishin rol.

Faktori shqiptar ne kete lufte qe per te vetemen arsye se ne kufite e greqise se asaj kohe ata perbenin nje shumice te konsiderushme.Kontributi i tyre i madhe shpjegohet vetem nga numri i madh i shqiptareve ne ate zone.


Shteti grek kur u krijua futi ne themele karakterin fetar se dhe per kete arsye u be nga rusia.Per karakterin etnik te tij te gjithe e dine se greket e sotem jane nje amalgam popujsh e nuk jane nje etni trashegimtare e grekerve te vjeter.
E vetmja gje qe i lidhe me ata eshte gjuha greke e te cilen e kane mare nga feja ortodose se greqishtja qe gjuhe syrtare ne te.

Me erdhi per te qeshur kur pashe qe pasi fituan kupen e evropes i pari zyrtar qe i priti qe kryepeshkopi ne aeroport .Kete nuk e sheh ne asnje vend te europes po vetem ne vendet arabe pavaresisht ne vend te nje hoxhe del nje prift.
Mund ta quajm GREQIA SAUDITE

Keto vite duke lexuar per historine jame befasuar e kemi nevoje te mesojme shume pasi vime nga nje kohe kur shume gjera qene te ndaluara e te politizuara.

Egziston nje vendim i gjykates se janines per nje numur te madh Camesh ne ate periudhe.Kete e kam marre nga nje publikim i shoqates Cameria. Pas ketij vendimi u zbua nje sasi e madhe e popullsise Came.
Qeveria greke kur vjen te ky Gjenocid nuk thote se ate e kane bere disa grupe ekstremiste .
Ajo perserit frazat qe ata qene bashkepunetor te pushtuesit dhe per kete u zbuan kur dihet ne gjithe boten NUK KA FAJESI KOLEKTIVE.
Dhe foshnja came 1 vjec edhe ai bashkepunetor.

Ata thjeshte shfrytezuan momenti dhe ajo qe ndodhi qe vazhdim i asaj qe greket po benin pake e nga pake qe nga krijimi i shtetit te tyre.
E nga ne veri me shumice dermuse shqiptare ne shekullin e 19-te ne shekullin e 20-te na deklarohet 100% greke.

Ne historine e shqiperise qe kam mesuar ne shkolle kur permendej lufta italo- greke theksohej me te madhe qe ne e sabotuam kete lufte e ndihmuan grekerit.
Pa dhene nje tabllo te pergjithshme te saj.Une mund ta quaj ate paraqitje foshnjore.

Po ta shikosh ne historine e shqiperise qe nga krijimi i shtetit grek, greket nuk kane lene rast pa perdorur per te grabitur sa te mundnin troje shqiptare.

Po te qe e kunderta te qe sulmuar shqiperia nga nje fuqi e huaj nga greqia ca do benin greke?Kete e kuptoni te gjithe.

Gjithe veriu i greqise se sotme qe i banuar nga shqiptaret e gekerit pake e nga pak e zbrazen i larguan ose i detyruan te nderohin gjuhen dhe emrat.

Tragjetia Came e paseluftes qe kapitulli i fundit e me i dukshmi i ketij gjenocidi qe u zhvillua ngadal e ne menyre te panderprere qe nga krijimi i shtetit greke.
Largime te cameve e shqiptareve ka pasur dhe para kesaj date po ato duke qene nje e nga nje e nje familje ketu nje atje nuk binin shume ne sy.
Qeveria e Zogut ka protestuar ne vitet 30 per kete e dhe ne ato vite ky qe nje problem i madh.

Po kujtoj ketu ne lajme degjojme Gjenocidin e Armeneve nga Turqit dhe sot pase shume vitesh i kerkojne Turqise si shtet te mbaj nje qendrim.

Dhe ne duhet ti kerkojme shtetit grek te mbaj nje qendrim per Gjenocidin ndaj Shqiptareve te ngelur ne kufite e greqise qe nga krijimi i asaj si shtet.
Kjo ka shume rendesi.
Se sic e shikojme sot Greqia jo vetem qe nuk e njeh kete po ate qe beri me shqiptare brenda kufijve te saj por kerkon kete ta bej dhe me ata brenda kufijve te shtetit shqiptar duke kerkuar te ckombetarizoj e te paraqit si minoritet grek zona te pastra shqiptare.
Ky mendoj une do ngelet nje kercenim i perhershem per shtetin shqiptar e prandaj ai duhet te ngrihet e te mbaj qendrim e vetem ne kete menyre e frenon ata.

Pra ka ardhur koha dhe shqiptaret tani e kane pjekurin e mjaftushme ti thone ngal ketij gjenocidi [qe ne nje forme te shpjeguar mesiper vazhdon dhe sot ]e ta detyrojne shteti grek ta pranoj kete genocid e te ndaloj cdo forme shfaqie te tij.

Nuk mund te kete mardhenie normale ne qofte se vete shteti gek ne menyre zyrtare te hedh poshte tere ato qe orgazatat ekstreme ne greqi propogandojne e punojne per to, e te na jap siguri qe kemi nje fqinj qe ka hedhur poshte politiken e vjeter te diskutimit te kufijeve te ckombetarizimit te shqiptareve nje fqinj qe njeh shqiptaret, njeh gjuhen e tyre, fene e tyre,kishen e tyre, teritorin e tyre e shqiptare te fitojne besim te shteti grek.
Shteti gek ka mundesi ta bej kete.
Deri tani ai se ka bere.
Deri tani e kemi pare ne menyre indirekt te kete mbeshtetut qarqet ekstremiste e nuk ka mbajtur asnje qendrim kritik ndaj te kaluares e gjenocidit qe u ka shkaktuar shqiptareve.

Do isha i interesuar se kush ka me shume fakte e fotografi ti paraqiti ne forum.

Nje bashkebisedim i kendshem

[EDLIN]

Woodhouse dhe e vërteta e rolit të britanikëve në genocidin çam

Debatet e kohëve të fundit për rolin e misioneve ushtarake britanike në Shqipëri gjatë Luftës II Botërore sjellin në vëmendje nevojën e vlerësimit objektiv të veprimtarisë së tyre. Nga largesia mëse 70 vjeçare kjo punë ndihmohet jo vetëm me hapjen e pashembullt të arkivave, por edhe për faktin tejet pozitiv që sot Britania e Madhe dhe Shqipëria janë vende mike dhe aleate të ngushta në NATO.
Dihet se pjestarët e misioneve ushtarake britanike në Shqipëri luajtën rol të rëndësishëm në mobilizimin dhe asistencën ndaj luftëtarëve shqiptarë të angazhuar kundër pushtueseve nazi-fashistë. Në këtë drejtim nuk mund të mohohet ndihma e rëndësishme materiale dhe monetare që iu përcoll atyre.
Nga ana tjetër, misionet ushtarake britanike u gjendën edhe në pozitë të vështirë në Shqipëri për arësyet e mëposhtme, disa prej të cilave janë shtjelluar në librin e gazetarit shqiptaro-amerikan Peter Lucas [OSS në Shqipërinë e LII Botërore, Tiranë, 2010].
-rreth viteve 1943-1944 roli i dyshimtë i qeverisë së Çërçillit për kënaqjen e orekseve shoviniste greke në jug ngjalli dyshim dhe shqetësim në mbarë opinionin publik shqiptar, pavarësisht nga anësia ideologjike. Kjo e dëmtoi së tepërmi rolin dhe prestigjin e ushtarakëve britanikë të atashuar pranë luftëtarëve shqiptarë;
- me ardhjen në malet e Shqipërisë të Misionit Ushtarak Amerikan jo rrallë u vërejtën fërkime midis dy misioneve, që lidheshin kryesisht me prirjet dominuese britanike ndaj kolegëve të tyre amerikanë, por edhe me përdorimin e asistencës kryesisht amerikane në ndihma financiare dhe ushtarake pa u dhënë kredia e duhur - për avancimin e agjendës britanike në Shqipëri;
-për më tepër, krerët e rezistenca shqiptare filluan të vërenin edhe njëfarë sjelljeje nënçmuese të britanikëve ndaj vendasve në Shqipëri, çka cënoi së tepërmi frymën e besimit midis dy forcave aleate;
-së fundi, aksionet ushtarake angleze në Shqipëri, qoftë nëpërmjet ajrit dhe qoftë të nxitura në terren, jo gjithmonë morën parasysh apo shmangën efektete kolaterale ose mundësinë e raprezaljeve gjermane ndaj popullsisë civile.
Mirëpo edhe më problematik del sot roli i Misionit Ushtarak Britanik gjatë Luftës II Botërore në Epir ose Çamëri.
Misioni Britanik Ushtarak në Greqi u lëshua në vjeshtën e vitit 1942 për ndërmarrjen e akteve të sabotimit në prapavijat greke me qëllim dëmtimin e rrugëve të komunikimit dhe furnizimit të trupave gjermane në Afrikën Veriore. Aksioni më i rëndësishëm ishte pa dyshim shkatërrimi i urës në Gorgopotamo me 25 nëntor 1942.
Mirëpo mandej ky Mision, fillimisht i përkohshëm, u kthye në mision të përhershëm dhe qëndroi në malet e Greqisë Veriore deri në fund të Luftës.
Në krye të tij në fund të vitit 1943 u vendos koloneli Christopher Montague Woodhouse. Zëvendës i tij ishte Nicholas Hammond. Në mbarim të luftës që të dy këta u rrethuan nga një brerore gati mitike respekti dhe lavdie. Të shquar kahershëm për filo-helenizmin dhe anti-majtizmin e tyre të theksuar, që të dy u shquan më tej në qarqet akademike dhe politike britanike, madje duke arritur në nivelet në majat më të larta. Hammondi madje mbahet sot ndër autoritetet botërore për studimet e lashtësisë sa i takon Epirit dhe Maqedonisë.
Debati profesional asokohe u dominua nga librat me kujtime të tyre, dhe u ndikua jashtë mase nga ngjarjet e Luftës Civile Greke dhe nga Lufta e ftohtë. Filli i rrëfimit apo narrativës së induktuar historike ishte se Misioni Ushtarak Britanik kishte luajtur rol themelor në shpëtimin e Greqisë nga pushtimi gjerman dhe nga rreziku komunist dhe kjo ishte arritur nëpërmjet mbështetjes thelbësore të dhënë shefit të EDES-it, Napolon Zervës, në luftën e tij ndaj gjermanëve.
Mirëpo gradualisht, me kalimin e kohës, dhe me hapjen e arkivave, u shfaqën krisjet e para ndaj këtyre “të vërtetave”. U pa qartë se roli i Woodhouse-it dhe i Hammond-it kishte qenë shumë më kompleks se sa dihej dhe se miti i krijuar për rolin e tyre në malet e Greqisë ishte tejet larg realitetit.
Gërvishtja e parë që filloi t’i nxjerrë kallajin historive të Woodhouse-it dhe Hammond-it erdhi fill pas lufte, kur edhe pjestarë të Parlamentit britanik ngritën pyetje shqetësuese lidhur me rolin e vërtetë të Zervës në rezistencën anti-gjermane, çka implikonte indirekt edhe misionarët britanikë.
Këtyre zërave koloneli Woodhouse iu përgjigj me kundërargumente shpotitëse, duke hedhur poshtë çdo insinuate për lidhjet e Zervës me gjeneralin gjerman Hubert Lanz në Janinë [Shih librin e C. Woodhouse “Molla e Sherrit”, Londër, 1946].
Mirëpo paqësimi i Greqisë dhe fryma rishikuese e ngjarjeve të Luftës Civile, sidomos në vitet 1960-1970, si dhe dalja në skenë e historianëve objektive gjermanë, që kishin qasje të plotë në arkivat e Wermachtit, e pasuroi debatin me të dhëna të tjera që vërtetonin në mënyrë të padiskutueshme bashkëpunimin e Zervës me gjermanët nga shtatori 1943 e deri në gusht 1944, madje deri në evakuimin e Janinës në tetor 1944.
Debati shkencor – deri atëherë i kufizuar brenda literaturës gjermane dhe greke - u përcoll përfundimisht edhe në gjuhën angleze me një studim me vlerë të jashtëzakonshme të historianit gjerman Heinz Richter në një revistë shkencore në fillim të viteve 1990.
Historiani gjerman atje vërtetoi me fakte të pakundërshtueshme se Zerva dhe gjenerali Lanz kishin lidhur një marrëveshje xhentëlmenash për mos-sulmim ndaj njëri tjetrit dhe për shkëmbim informacioni. Kjo marrëveshje, sipas historianit gjerman – arrinte madje në kufinjtë e tradhëtisë ndaj kauzës aleate.
Të mos harrojmë se Zerva dhe EDES-i ishin krijim i britanikëve dhe mbaheshin prej tyre me armë, ushqime dhe parà.
Pra, tash vonë doli se Zerva nga një anë mbante një “armëpushim të heshtur” me gjermanët dhe nga ana tjetër vilte miliona stërlina ari ndihma nga anglezët. Dhe kjo ndodhte nën hundën e ushtarakëve britanikë.
I ndodhur para faktesh të pakundërshtueshme, Woodhouse gjeti një rrugëdalje aspak fatlume në përgjigjen e tij ndaj historianit gjerman: njëlloj si Hrushovi, që për mospajtimet me udhëheqjen komuniste shqiptare në Moskë në vitin 1961 ua hodhi fajin përkthyesve, edhe Monty Woodhouse bëri të njëjtën gjë: ai u përpoq të shpjegoië me vështirësi se Tom Barnes, ushtaraku neozelandez i atashuar direkt me shtabin e Zervës, nuk dinte greqisht; rrjedhimisht ai duhet të ishte keqkuptuar në komunikimet e veta me Zervën, etj.
Por cili ishte roli i Woodhouse-it në ngjarjet dhe masakrat në Çamëri? A ishin ai dhe kolegët e tij thjesht dëshmitarë asnjanës, që e pane veten krejt të pafuqishëm për të penguar valën e terrorit të Zervës?
Eshtë e vështirë të pranohet se ajo çka ndodhi ndaj popullsisë së pafajshme civile në Çamëri në periudhën qershor 1944 – mars 1945 nuk përbënte kurrfarë shkeljeje të së drejtës ndërkombëtare në përgjithësi, dhe të asaj ndërkombëtare humanitare në veçanti.
Mirëpo pjesëtarët e Misionit Ushtarak Britanik në malet e Greqisë ishin të detyruar të zbatonin të gjitha konventat ndërkombëtare në fuqi në atë kohë që rregullonin trajtimin e popullsisë civile gjatë konfliktit të armatosur.
Duhet thënë se sot ka një prirje edhe në qarqet studimore britanike për ta çmitizuar rolin e Woodhouse-it në ngjarjet e asaj kohe. James Pettifer është njëri ndër studiuesit britanikë që ndjek këtë hulli. Ky madje përmend se në librat e tij Woodhouse nuk shquhet për ndonjë simpati për popullsinë çame, që ai e quante me përçmim “turko-shqiptare”.
Disponimi i Woodhouse-ndaj komunitetit çam përcillet gjerësisht në dy librat e tij me kujtime [“Molla e sherrit” dhe “Diçka e sprovuar” – Something Ventured], ku ai i akuzon në tërësi çamet për bashkëpunëtore të gjermanëve, ndërkohë që anashkalon lidhjet e vërtetuara të Zervës me pushtuesit.
Mirëpo në raportet sekrete dërguara qendrës në Londër Woodhouse është edhe më eksplicit
Vlerë të veçantë ka një dokument i datës 16 tetor 1945 me titull “Një shënim për Çamët” [A Note on the Chams] me të dhënat arkivale F.O. 371/48094/18138. Ai është zbuluar e shfrytëzuar thuajse njëkohësisht për herë të parë prej historianit amerikan Mark Mazower [After the War Was Over, Princeton University Press, 2000] dhe atij grek me prejardhje shqiptare Vasil Kondi [Basil Kondis) tek “Epirus, 4000 Years of Greek Civiliation, Botzaris, Athens 1997. Këtu Woodhouse jep si me thënë një justifikimi operacional për shpërnguljen e dhunshme të popullsisë çame nga shtëpitë tyre.
Më konkretisht Woodhouse-i raporton se: “…Zerva, i nxitur nga Misioni Aleat nën drejtimin tim, i ndoqi ata [Çamët] prej shtëpive të tyre në vitin 1944 për të lehtësuar operacionet kundër armikut…” [në origjinalin në anglisht: …Zervas encouraged by the Allied Mission under myself, chased them [Chams] out of their homes in 1944 in order to facilitate operations against the enemy…”.] Edhe historian shqiptar Beqir Meta e ka shfrytëzuar këtë dokument.
Ky pohim i pashembullt, i Woodhouse për shefat e tij në Londër, flet vetë. Këtu del fare pastër dhe qartë përgjegjësia të paktën e tërthortë e Woodhouse-it dhe e kolegëve të vet të Misionit Ushtarak Britanik në masakrat ndaj popullsisë së pafajshme dhe të pambrojtur çame.
Ka rëndësi të theksohet se data e “Shënimit” të Woodhouse-it, përkon me përpjekjet e para për ndërkombëtarizimin e çështjes çame nga ana e OKB-së dhe e qeverisë shqiptare, dhe me siguri duhet të ketë ndikuar në formësimin apo ngurtësimin e qeverisë britanike ndaj kësaj krize të pashembullt humanitare në rajonin ballkanik.
Në fund nuk mund të mos vërejmë evoluimin në qëndrim dhe intepretim që i bëjnë ngjarjeve studiuesit dhe historianët grekë. Pozita e Vasil Kondi-it, për shembull, nënkuptohet qartë: ai ia hedh britanikëve përgjegjësinë e asaj çka i ndodhi popullsisë çame pasi, sipas tij, Zerva thjesht po zbatonte urdhërat e Misionit Ushtarak Britanik.
Studiuesja greko-amerikane Elaine Thomopoulos shkon edhe më tej: Ajo pranon se “edhe pse Woodhouse besonte se ata bashkëpunonin me pushtuesin, burime të tjera përmendin se një grup çamësh u bashkuan me organizatën e rezistences ELAS”. Thomopoulos madje përmend me guxim akademik krimet e kryera nga Zerva, duke theksuar se “trupat e Zervës masakruan edhe …një numër të papërcaktuar civilësh të pafajshëm, përfshirë gra dhe fëmijë”. Në fund ajo thekson se çështja mbetet e hapur edhe në vitin 2011 “duke vazhduar t’i ndërlikojë marrëdhëniet shqiptaro-greke”. [Elaine Thomopoulos, History of Greece, Greenwood, ABC-CLIO, LLC, Santa Barbara, California f. 123,].
Thomopoulos nuk është e vetme. Ka edhe studiues të tjerë në Greqi që po marrin qëndrim kritik ndaj asaj çka ka ndodhur, si p.sh. Sevasti Trumbeta.Georgia Kretsi, etj.
Nuk besojmë se aksioni tragjik i nxitur dhe i miratuar nga Woodhouse në Çamëri u bë me miratimin e qeverisë angleze të asaj kohe. Woodhouse-i jo rrallë vepronte thjesht me kokën e vet dhe dilte jashtë kuadrit të porosive dhe urdhërave të mara nga qendra. Gjithsesi, roli i tij dhe i kolegëve të tij në shkeljet e pashembullta të së drejtës ndërkombëtare në Çamëri gjatë periudhës në fjalë duhet hulumtuar më tej.

Agron Alibali*

*Autori është studiues në Universitetin e Masaçusetsit. Ai po shkruan një liber për çështjen çame dhe aspekte të së drejtës humanitare ndërkombëtare të lidhura me të.

Shqiptarja.com

[PELL-AZGAN]

Duhet pare dhe se nga ishte Napolon Zerva.A s'ishte dhe ky qen nje Arvanitas i lindur ne Sul?
Shqiptaret kan nje fillozofi, tja fusin njeri tjetrit.Per fat te keq eksperiencat i kemi pa fund.

[Maqellarjot]

Duhet pare dhe se nga ishte Napolon Zerva.A s'ishte dhe ky qen nje Arvanitas i lindur ne Sul?
Shqiptaret kan nje fillozofi, tja fusin njeri tjetrit.Per fat te keq eksperiencat i kemi pa fund.

Eshte hera e pare qe une degjoj qe Napolon Zerva ka qene suljot. Je i sigurt ti per kete. Se nuk eshte shume e veshtrie per greket te falsifikojn nje certifikat lindjeje. Edhe sikur ai te kishte lindur ne Sul, a e ben kjo ate arvanitas?

[Scion]

Napolon Zerva, nje gjakprishur nga dera e Bithgureve.

[JacobGold]

Napolon Zerva, nje gjakprishur nga dera e Bithgureve.

I mbushur me urrejtje ndaj atyre qe jetonin ne pellemben e pushtuesit. Urrejtje qe u shnderrua ne rrealitiet!

Komuniteti mysliman duhet te mbaje pergjegjesi per mjerimin e mbare popullit Shqiptare (perfshire dhe ato) te cilet ato e udheheqesin dhe vazhdojne!

[halla mine]

Po sigurisht qe pergjegjesia i bie komunitetit mysliman. Shumica e te tjereve tashme jane asimiluar dhe kane kaluar ne anen e armikut.. nuk egzistojne me(si shqipe) per t'ju kerkuar llogari.

[Smth_Poetic]

E paskan pase fajin camet qe suliotet ortholesha i urrenin ata .

Epo edhe kete se kisha degjuar ndonjehere me pare .