Bertrand Russell - Per c'fare kam jetuar!

[StormAngel]

Hallall cupke_pe_korce.
Te uroj per postin.
Sa per Russell,te vetmen qe kam lexuar pjeserisht eshte "Paradoksi" i cili te them te drejten eshte voluminoz dhe nuk pata kohe te hyj ne thelb te ketij problemi,
Po ja qe e gjithe bota nuk mund te jemi Russella.

[Cupke_pe_Korce]

Stormy, I didn't mean to blow your mind (joking)

U zgjata shume me kontroversitetin e aktivitetit politik te Rasell, duke harruar qe ai ka qene kontradiktor edhe ne jeten private. Pikepamjet e tij mbi moralin ishin liberale dhe konsideroheshin te rrezikshme per mentalitetin e kohes. Rasell u martua kater here, dhe u divorcua tre here. Gjate jetes se tij ai pati nje sere lidhjesh jashtemartesore, perfshi ketu edhe lidhjen e tij ekstravagante me Vivienne Eliot - gruan e studentit dhe mikut te tij, te madhit T.S. Eliot. Vete Eliot e pat cilesuar Rasell si nje njeri me pasion shkaterrues, hare te parezistueshme, dhe shpesh e beri heroin e veprave te tij.

E thuaj pastaj qe nuk ka thene te verteten aty me lart, "i degjeneruari"

[korçar]

Une po perkthej nje paragraf te Russell-it (apo Rasell? se sdime si ti shkruajme shqip keta emrat), nejse ne kete paragraf Raselli ja ka rasur races te filozofve, pak me mendjemadhesi lehtesore (ose mendjelehtesi madhore) per mendimin tim, nje kritike qe e do veten absolute :

"...Per mendimin tim, nuk besoj se filozofia mund te provoje te verteten e dogmave fetare apo te tregoje [(demonstroje)] qe jane te gabuara, por qe prej Platonit pjesa me e madhe e filozofeve kane konsideruar faktin e dhenies se "provave" te pavdekshmerise e te egzistences se Perendise si pjese perberese te fushes se tyre. Kane kritikuar provat e paraardheseve te tyre - Shen Tomasi hodhi poshte provat e Shen Anselme, e Kanti, ato te Dekartit (Descartes) -, por i kane zevendesuar me te reja, te vetekompozuara nga ana e tyre. Per ti bere provat e tyre te vlefshme, ju eshte dashur te falsifikojne llogjiken, te bashkojne misticizmin me matematiken dhe te pretendojne qe paragjykimet, thellesisht te rrenjesuara, ishin intuicione te rrena nga qielli." (B. Russell, "Historia e filozofise perendimore")

P.S. Jo ti ske nxjerre qimen nga qulli, ke nxjerr qull nga qimja...

[StormAngel]

Ja edhe nje thenie tjeter e Russell:
Bertrand Russell-i [ Bertrand Russell (1872-1970), filozof anglez ateist, matematikan dhe shkrimtar,] thote: Mund te them se ndokush nuk eshte i interesuar per problemin historik. Historikisht eshte krejt e dyshimte nese Krishti ekzistoi, por edhe nese jetoi, ne nuk dime asgje per te. Prandaj une nuk kam perse te jem i interesuar per problemin historik, i cili eshte dhe nje problem shume i veshtire. Une interesohem per Krishtin ashtu sic ai na shfaqet ne Ungjill (Why I am not a Christian, f. 11, shenimi 8)

[Cupke_pe_Korce]

Dmth akoma me keq huh? I would have died if I lived up to your expectations

Per Historine e Filozofise Perendimire studjuesit jane shprehur se, ashtu sic e ka shkruar Rasell, ajo ka per te qene gjithmone zilia e gjithe filozofeve. Une them se e kane gabim! Filozofet nuk do kene zili ate Rasell qe shkroi, por ate Rasell qe jetoi. Eshte e vertete qe ai ishte rrebel, dhe kokeforte, dhe i paepur, por jo me budallallek. Si njohes i thelle i natyres njerezore, ai e kuptonte fare mire qe asgje nuk ka rendesi pervec asaj qe ne jemi - tani, ne kete cast - dhe qe jemi per njeri-tjetrin. Ne mos gaboj, Albert Camus pat thene: "There is no fate that cannot be surmounted by scorn" Well, Bertrand Rasell ka thene te njejten gje shume kohe me pare (lexo me poshte!) E kam fjalen, nese filozofet e tjere mbeten vetem ne leter, Rasell mbeti ne veper (aksion) a nuk eshte ky qellimi i filozofise qysh nga zanafilla e saj? Rasell ishte pasionant dhe skeptik njekohesisht, por skepticizmi nuk e pengoi per te qene RASELL - ai qe provoi edhe famen edhe poshterimin; edhe dhimbjen edhe kenaqesine; edhe mekatin edhe virtytin, dmth gjithcka qe jeta njerezore mund te ofroje, dhe qe do te kish qene e paplote nese nuk do ta kishte perjetuar me gjithcka te sajen.


...Te braktisesh luften per lumturi vetjake, te debosh gjithe zellin e deshires kalimtare, te digjesh nga pasioni per gjera te perjeteshme - ky eshte emancipimi, dhe ky eshte adhurimi i njeriut te lire....

Bashkuar me njeri-tjetrin nepermjet lidhjes me te fuqisheme, asaj te nje mallkimi te perbashket, njeriu shikon qe nje vizion i ri eshte gjithmone me te, duke derdhur ne c'do dite te tijen driten e dashurise. Jeta e njeriut eshte nje marsh i gjate neper nate, rrethuar nga armiq te padukshem, torturuar nga lodhja dhe dhimbja, per nje qellim qe shume pak shpresojne ta arrijne, dhe ku asnje s'mund te qendroje gjate. Nje nga nje sic marshojme, shoket tane na humbasin sysh, gllaberuar nga urdhri i heshtur i vdekjes se plotfuqishme. E shkurter eshte koha kur mund ti ndihmojme; ne te cilen lumturia apo mjerimi i tyre vendoset. Qofshim ne ata qe te ndricojme rrugen e tyre, te lehtesojme dhimbjen me butesine e simpatise, tu japim gezimin e paster te nje dashurie qe nuk lodhet kurre, tu japim kurajo kur ajo ti braktise, tu ngjallim besim ne oret e deshperimit. Le te mos veme ne ballance meritat dhe jo-meritat, por te mendojme vetem per ate c'ka ata kane nevoje - keqardhjet, veshtiresite, e ndoshta verberine qe e ben jeten e tyre te mjerueshme. Le te kujtojme qe ata jane bashkevuajtes ne te njejten erresire, aktore te se njejtes tragjedi, sic jemi edhe ne. Dhe keshtu, kur dita e tyre te fiket, kur e mira dhe e keqja e tyre jane bere te perjetshme nga pavdekesia e te shkuares, qofshim ne ata qe ndjejme se, ku ata vuajten, ku ata deshtuan, asnje akt i yni nuk ishte shkaku. Por kudo qe nje shkendije e zjarrit hyjnor u ngrohu zemren, ne ishim aty per tu dhene kurajo, me simpati, me fjale te guximshme prej nga kurajoja flakeronte.

E shkurter dhe e pafuqishme eshte jeta e njeriut. Mbi te, dhe gjithe rracen njerezore, mallkimi i erret rrezohet ngadale...pameshirshem! E verber ndaj te mires dhe se keqes, e papergjegjshme ndaj shkaterrimit, lenda e plotfuqishme ngulmon ne rrugen e saj, dhe njeriut, mallkuar sot te humbase me te dashurit, neser vete te kaloje permes portes se erresirres, si mbetet vec te vleresoje - dhe ketu perplasen mendimet qe fisnikerojne kete dite te vogel; duke percmuar terrorin frikacak te skllavit te Fatit, te adhuroje ne altar ate qe vete duart e tij kane ndertuar; i pashqetesuar nga perandoria e shancit, te mbroje nje mendje te lire nga tirania e pameshirshme qe sundon jeten e jashtme, rrebel krenar ndaj forcave te parrezistueshme qe tolerojne per momentin dijen dhe mallkimin e tij, te mbaje vetem nje Atlas te lodhur por ngulmues - boten qe vete idealet e tij e ndertuan, panvaresisht nga marshi trumbues i fuqise se pavetedijeshme.

(nga "Adhurimi i Njeriut te Lire")

[edspace]

Je lodhur shumë moj çupkë, por me këto sa ke hedhur këtu në forum, nuk shoh ndonjë gjë speciale tek Rasëll. Më njofto nqs e kam keqkuptuar.

Rasëll është rritur jetim që në moshën 3-vjeçare dhe kjo patjetër që ka luajtur rol të rëndësishme në shkrimet e tij. Kur ndodhin fatkeqësi të tilla, kur një fëmijë braktiset që në moshë të vogël, ai patjetër që do ta ketë të vështirë të besoj tek Zoti. Rasëll jo vetëm që nuk ka besuar, por ka urryer Zotin deri në atë pikë sa të shkruaj libra kundër fesë.

Gjithashtu në postimin tënd të fundit, ai flet për të ndihmuar njerëzit e tjerë, për t'u dhënë kurajo, guxim, dhe dashuri të përjetshme. Të gjitha këto ndjenja fisnike të Rasëll janë vetë fjala e Zotit por Rasëll çuditërisht e mohon Zotit!!! Ti thua që Rasëll do mbahet mënd për veprat e tij dhe jo për shkrimet. Si mund të jetë njeriu më hipokrit kur flet për të falur dashuri të përjetshme dhe martohet nga 3, 4 herë? Si mund të ketë ky njeri lidhje të përkohshme dashurie? Si mund të predikojë për të ndihmuar njerëzit dhe nga ana tjetër vete fle me të dashurën e mikut të tij të ngushtë? E kur ky njeri është kaq i dobët, ai patjetër që do bëjë Zotin më të dobët, sepse nuk mund të pranojë fajet e tij.

Një tjetër gjë që nuk kuptoj tek ky njeri është se ka ndihmuar për avancimin e shkencës dhe në të njëjtën kohë proteston kundër përdorimit të bombës. Dhe me kë? Me Anjshtajnin. Ky njeri që pretendon të dijë kaq mirë natyrën njerëzore, duhet të dijë që po i dhe njeriut pushkën, ajo do zbrazet. Çfarë moral ka ky njeri?!

Pretendon të njohë njeriun e thjeshtë por ka jetuar në mes të Aristokratëve. Më duket vetëm një njeri i tronditur që ka pasur shumë aftësi dhe pasione por nuk ka ditur ti shfrytëzojë në një mënyrë të moralshme.

Bie dakort me këtë:

T.S. Eliot. Vete Eliot e pat cilesuar Rasell si nje njeri me pasion shkaterrues, hare te parezistueshme, dhe shpesh e beri heroin e veprave te tij.

[Cupke_pe_Korce]

Edi, qe s'ke marre vesh gjysme llafi, kjo eshte me se e sigurt Per kete nuk te ve faj se keshtu ndodh kur i shikon gjerat nepermjet velit te fese. Anglezet kane thene qe te dish pak eshte shume e rrezikshme, por une s'kam nder mend ta gedhij e ngrys ne forum per te te treguar ty kush eshte Rasell.

Mos i qaj hallin qe mbeti jetim. Rasellit i ishte siguruar gjithcka (rritja, edukimi dhe te tera) par excellence, sic ndodh gjithmone me te pasurit. Mosbesimi ne zot nuk vjen nga vuajtja (jam gati te ta provoj me filozofe qe besuan tek zoti vetem per shkak te vuajtjes nese nuk bindesh!) dhe sa per ate qe thua qe besimin njeriut ja indukton familja, je ngaterruar me kembet e tua pasi vete deklaron se besimi eshte tradite qe trashegohet dhe jo eksperience personale. Nese do te kishe lindur pagan, do te besoje ne paganizem (shume perendi) - e qarte!

Po Rasell u martua 4 here! Edhe pastaj? Ku e di ti qe ai nuk i deshi grate e veta? Qe te duash gruan duhet te besosh ne dashurine qe bibla flet? Ti thua qe te tera dashurite zgjatin tere jeten? Absolutisht jo! Rasell nuk flet per dashuri te perjetshme ne kuptimin qe i jep ti - dmth kalimi i jetes vetem me nje grua - por per punen ne te mire te njerezimit, per dashurine/pasionin e njeriut per perpjekjen. Rasell nuk e kupton qysh mund te rrish tere jeten lidhur me nje grua kur nuk e dashuron ate, ose kur dashuron nje tjeter. Dashuria nuk eshte e vullnetshme, keqardhja, meshira po (qe te bindesh per kete lexoji shkrimet e tij ne lidhje me martesen, moralin, lumturine) Ketu do te shtoja se shumica e lidhjeve te tij deshtuan per shkak se ai ishte shume i zene me aktivitete intelektuale. E pra, Rasell nuk eshte hipokrit; ai i njeh limitet dhe nuk pretendon ti jape vetes karakteristika superhumane. Madje ai vete ka deklaruar: "Nuk do te vdisja per besimet e mia, pasi mund te jem edhe gabim"

Shkenca qenka kunder zotit? Avancimi i saj herezi? Po a nuk ishte Ajnshtajni fetar me qafsh! Madje do te thoja se ai qe shpiku bomben atomike ishte feter gjithashtu (te jap referenca po te duash!) PO, Rasell se bashku me Ajnshtajnin protestuan kunder perdorimit te armeve berthamore, dhe kjo nuk eshte hipokrizi, sepse besuan se NJERIU eshte nje zot me i madh se ai qe u kishte diktuar feja.

Tjeter, Rasell mund te kish jetuar nje jete me te qete nese nuk do te kish qene ai qe ishte. Pozita shoqerote dhe intelekti ja siguronte kete gje, por ai zgjodhi ate te rrebelit, ose te "Faustit" nese do te shprehesha keshtu, sepse sic te thashe, besonte ne divinitetin e njeriut tokesor.

ps, shumica njerezve te medhenj kane qene aristokrate, dhe ti duhet ta kesh te qarte se qenia njerezore kursesi nuk mund te perpiqet per te njohur vetveten per aq kohe sa e ka barkun bosh

[edspace]

Mos i qaj hallin qe mbeti jetim. Rasellit i ishte siguruar gjithcka (rritja, edukimi dhe te tera) par excellence, sic ndodh gjithmone me te pasurit.

A i ishte siguruar dashuria e prinderve? A kish gjirin e memes? A kish sigurine e babait? A mund te zevendesohen prinderit? Ah po, mund ti jene siguruar sherbetore, mbase dhe ndonje njerke qe paguhej mire per kujdesjen e te voglit Rasell. Po dashurine kush ja siguronte?

Mosbesimi ne zot nuk vjen nga vuajtja (jam gati te ta provoj me filozofe qe besuan tek zoti vetem per shkak te vuajtjes nese nuk bindesh!)

Nuk po flasim per Rasellin filozof, po flasim per Rasellin nje femije ne tetevjecare qe meson per fene, per dashurine e Zotit, dhe kur vete ne shtepi, shikon nje shtepi bosh, pa mama e baba. A nuk ka luajtur vuajtja rol ne bindjet e ketij njeriu? Para se Rasell te behej filozof, ai ka qene femije si te gjithe te tjeret dhe para se te analizosh filozofite e tij, duhet te analizosh biografine e tij, menyren se si ai ka arritur ne ato bindje.

... dhe sa per ate qe thua qe besimin njeriut ja indukton familja, je ngaterruar me kembet e tua pasi vete deklaron se besimi eshte tradite qe trashegohet dhe jo eksperience personale. Nese do te kishe lindur pagan, do te besoje ne paganizem (shume perendi) - e qarte!

Nuk kam thene asgje ne lidhje me kete me lart dhe me duket se me ke keqkuptuar. Une thashe qe Rasell e ka patur te veshtire te besoj ne Zot sepse ka vuajtur si femije, dhe jo sepse prinderit nuk kane qene atje per ta edukuar ate ne lidhje me fene. Si familje aristokrate, patjeter qe ai ka patur edukim te mjaftueshem mbi fene. Po te mos kishte njohuri per fene, si mund ta mohonte ate?

Per cfare u martua ky njeri i pabese? A nuk eshte martesa nje premtim ndaj nje njeriu tjeter per dashuri te perjetshme? Fakti qe ai ka pasur probleme me familjen, tregon pikerisht qe femijeria e tij (pa familje) ka luajtur rol te madh. Kur ky njeri nuk ka pasur baba, do te kete te veshtire te jete baba vete. Kur ky njeri nuk ka pare lidhjen e prinderve te tij, do ta kete te veshtire te dije si te sillet me gruan e tij.

Ti thua qe keqardhja eshte vullnetare. A mendon se keqardhja ishte vullnetare per Nene Terezen?


"Nuk do te vdisja per besimet e mia, pasi mund te jem edhe gabim"
Filozofia pretendon te gjeje te verteten. Cfare filozofi eshte ky kur nuk ka besim as ne fjalet e tij? Sokrati a nuk vdiq per ato sa besonte?

Rasell se bashku me Ajnshtajnin protestuan kunder perdorimit te armeve berthamore, dhe kjo nuk eshte hipokrizi, sepse besuan se NJERIU eshte nje zot me i madh se ai qe u kishte diktuar feja.

Armet u ndertuan, u zbrazen, dhe miliona njerez gjeten vdekjen. A nuk tregon kjo se ata kane qene te gabuar per besimin se "NJERIU eshte nje Zot me i madh se ai qe u kishte diktuar feja".

Sa perqind e njerezve jane aristokrate? Rasell ka qene aristokrat, dhe si i tille nuk ka njohur njeriun e zakonshem. Cfare ka bere Rasell? Ah po, ka veshguar dhe ka shkruajtur. A ka qene ndonjehere i varfer? A ka bere ndonje dite pune? Foli edhe Nene Tereza per vuajtjen sepse vuante sa dhe njerezit qe shpetonte.

Jane njerez si Rasell qe te bindin per problemet e filozofise. Te gjithe duan te dine te verteten universale por harrojne qe jane te mbyllur brenda botekuptimit individual.

[Cupke_pe_Korce]

pupupu c'gjyq moral i paske bere Ok, une jap doreheqjen. S'kam nder mend te behen avokat mbrojtesja e Rasell; s'kam nder mend te behem as tutor, se s'ka burre nene te te mbushe kapacken ty

nga olimpi i mendjes se saj, (lol)
cupka