Profesor Sami Repishti [1925 - 2024]

[Dita]

Jetëshkrimi:

Prof. Sami Repishti lindi në Shkodër më 1925, ku kreu edhe studimet e mesme. Ndërsa studimet universitare për histori moderne i filloi në Universitetin e Firences, Itali. Si student, gjatë viteve të pushtimit të huaj (1939-1944), u aktivizua në lëvizjen e rezistencës. I zhgënjyer nga propaganda dhe
ushtrimi i terrorit nga Ish-Partia Komuniste Shqiptare, që nga viti 1945, ai u gjend në një situatë që impononte marrjen e një qëndrimi. Prof. Repishti kundërshtoi diktaturën e kuqe që u vendos në atdhe. Arrestohet më 1946 dhe mbas 14 muajsh torture nga ish-Sigurimi i Shtetit dënohet me 15 vjet burg dhe me punë të detyruar, nga të cilat ai bëri vetëm dhjetë vjet.
I liruar nga burgu më 1956, punëtor krahu i përbuzur dhe i përndjekur vazhdimisht, arratiset në Jugosllavi më 1959, dhe mbas shumë vuajtjesh, më 1962, emigron në SHBA, ku jeton edhe sot me familjen. Ka plotësuar studimet e larta në New York, SHBA dhe Paris, Francë. Më 1977 doktorohet për gjuhë e letërsi franceze. Për 25 vjet me radhë, ka dhënë mësim për gjimnazistët amerikanë dhe në universitetin Adelphi si pedagog i jashtëm. Më 1991 ka dalë në pension dhe sot merret me të drejtat e njeriut.
Prof.Repishti është autor, midis të tjerash, i volumit Pika loti (tregime burgu, 1997) dhe bashkautor i më shumë se dhjetë veprave me karakter historik, kryesisht për problemin e “Shqipërisë Lindore”. Ka botuar rreth njëqind artikuj e studime mbi problemet shqiptare dhe të drejtat e njeriut në shtypin shqiptar dhe të huaj.
Pjesmarrës aktiv në jetën e bashkësisë shqiptaro-amerikane, Prof. Repishti që nga viti 1965 ka dëshmuar vazhdimisht para Kongresit Amerikan, duke mbajtur lidhje me Departamentin e Shtetit dhe Shtëpinë e Bardhë, gjithmonë për çështje shqiptare. Bashkëthemelues dhe zyrtar i disa organizatave shqiptaro-amerikane, ka drejtuar Këshillin Kombëtar Shqiptar Amerikan, grupi më i njohur për veprimtari pro-shqiptare në SHBA (president 1996-1998). Eshtë dekoruar disa herë nga
qeveritë shqiptare dhe amerikane për veprimtari patriotike e akademike.

(Shkëputur nga kopertina e pasme e librit “Nën hijen e Rozafës - Narrativë e jetume” (Tiranë, Onufri, 2004))


Botimet:

1. Le Moi Profond et la Revolution chez A. Malraux:, Teza e Master-it (C.U.N.Y. 1969)
2. The Theme of Revolution in the Novels of A. Malraux. Teza e Doktoratit (City University of N.Y., 1977)
3. Ten Memorandums;The Plight of the Albanians in Yugoslavia (New York, 1988)
4. Albania in Brief (New York, 1993)
5. Pika Loti-Tregime Burgu (Shkodër, Gj. Volaj, 1997)
6. Kosova 2000-Përshtypje udhëtimi (Prishtinë, Rilindja, 2000) (me H. Bajraktari)
7. Nën hijen e Rozafës - Narrativë e jetume (Tiranë, Onufri, 2004)

Editor:

1. Punimet e Seminarit të Parë Kulturor mbi Çamërinë (N.Y. -Shkodër, 2001)
2. Breaking the Silence: A Voice for Kosova (1968-1995) (N.Y. 2001) Botim privat
Bashkautor dhe editor:
1. Studies on Kosova (Columbia University Press: New York, 1984) (me Arshi Pipa)
2. Albanian: Language Competencies (U.S. Peace Corps, 1002) (me I. Haznedarin)

Bashkautor:

1. 100 vjet-Lidhja Shqiptare e Prizrenit, 1878-1978. (N.Y.-Chicago, Detroit, Rome, 1978)
2. Human Rights in Yugoslavia (Columbia University Press, 1986)
3. Yugoslavia: The Failure of “Democratic” Socialism (Freedom House, N.Y., 1988)
4. Self-determination in Central East Europe (Brugg, CH, Verlag Adria, 1988)
5. Dissolution in Central East Europe (Brugg, CH, Verlag Adria, 1989)
6. The New Era (Brugg. CH. Verlag Adria, 1990)
(Ka botuar më shumë se 400 artikuj, esse, studime, peticione etj. në shtypin shqiptar dhe të huaj)

Mirënjohje:

- “Recognition for Human Rights Activities” (Albanian-American National Organization, 1986)
- “Saint Nicholas Distinctive” (Albanian Orthodox Archdiocese in America, 1988)
- “Recognition-Fighter for Democracy” (W.J. Clinton and H.R. Clinton Plaque, 1982)
- “Medalje e Artë - Pishtar i Demokracisë” (Pres. S. Berisha, Tiranë, 1992)
- “Urdhëri Naim Frashëri, Klasi I” (Pres. S. Berisha, Tiranë, 1994)
- “Operation Joint Guardian” Medalje. (Pres. I. Rugova, Prishtinë, 2000)
- “Recognition-Honoring for 75 Birthday” (U.S. House of Representatives, Washington, D.C, 2000)
- “Medalje e Artë - 125 Vjetori Lidhja e Prizrenit. ” (Pres. I. Rugova, Prishtinë, 2003)
- “2006 White House Presidential Service Award” (10 Anniv. of the Nat. A-A Council Foundation)
- “Anëtar Nderi” Alb-Shkenca Institute (Prishtinë, 2007).



Marre nga:
http://www.alb-shkenca.org/images/st...20Repishti.pdf

(me lejen e Alb-Shkences)

[Dita]

Prof.Repishti ne muajin korrik 2007 i dha lejen Institutit Alb-Shkenca te sillte ne forme elektronike ne faqen e vet librin autobiografik “Nën hijen e Rozafës - Narrativë e jetume”. Mes te tjerash ne liber prof.Repishti rrefen mbi diten e clirimit te Shkodres nga gjermanet, daten 28 nentor.
Libri tashme eshte i shkarkueshem per te gjithe lexuesit shqiptare ne faqen:

http://www.alb-shkenca.org/images/st...%20Rozafes.pdf

Libri eshte i keshillueshem per te interesuarit mbi historine e Shqiperise ne vitet e Luftes II Boterore, vitet e pasluftes, per t'u njohur me kendveshtrimin e nje intelektuali te madh shqiptar mbi keto vite dhe per te pare zhvillimin e nje karakteri ne vitet kritike te pjekjes se tij duke pasur ne sfond nje kohe te rende me zhvillime njerezshfarosese, per te mos harruar cfare ndodhi ne Shqiperi e cfare nuk duhet te gjeje me rruge te perseritet.

[shigjeta]

Profesor Sami Repishti njeriu që dëshmon për ferrin komunist

Profesor Sami Repishti është figurë e ndritur e kombit shqiptar, ai është dëshmitar okular i ferrit komunist, ku për pasojë u burgos me vite të tëra, në Shqipërinë komuniste (1946-56), dhe Jugosllavinë komuniste (1959-60). Këtë kalvar vuajtje e hoqën mbi shpinën e tyre dhe familja e tij e shumëvuajtur. Si një intelektual erudit, ai me shkrimet e tij ka dhënë një kontribut të vyer në publicistikë, letërsi dhe politikë. Mesazhet që përcjell herë pas here per Shqiperine dhe Kosoven, janë të qarta, si para auditorit amerikan e deri në Shtepinë e Bardhë, ai shpreson, se një ditë do të vijë demokracia e vërtetë dhe liria e plotë në Mëmëdheun tonë të shumëvuajtur dhe për të gjithë familjen njerëzore…një dhe e pandarë!

Profesor Repishti, ju jeni një prej viktimave të terrorit komunist, si ish i burgosur i atij regjimi c’mund t’ju thoni lexuesve të shumtë, për vitet tuaja në burgjet famëkeqe të Shqipërisë?

Kam qenë viktimë koshiente e terrorit komunist në Shqipëni. Kam kundërshtuar me bindje regjimin komunist që në ditët e para, sepse që në fillim “Shteti” filloi shtypjen dhe ushtroi terrorin. Kam dëshmuar arrestime, burgosje, ekzekutime publike pa gjyq, dhe atmosferën e frikës që krijon cdo terror, pavarësisht nga ngjyra. Jam nji deshmitar okular. Arsyeja e dytë e revoltimit dhe e veprimtarisë anti-qeveritare ishte atmosfera thellësisht kundërshtare e popullsisë së Shkodrës, qytet dhe fshatra. Kjo atmosferë u acarua akoma më shumë në muajtë e parë të vitit 1945, me persekutimet sistematike të klerit katolik shqiptar, me qendër në Shkodër. Shpresa e qeverisë komuniste se me persekutimin e klerit katolik do të fitonte “simpatinë” e pjesës myslimane u shua me shpejtësi, dhe u zëvendsua me nji frymë solidariteti qytetar shkodran që u revelue ma vonë gjatë gjyqeve të vazhdueshme, ku të akuzuarit ishin myslimanë e katolikë. Kjo atmosferë ka orientuar edhe veprimtarinë time. Arsyeja e tretë ka nji dozë naiviteti djaloshar. Shpresonim se “Aleatët e mëdhenj” anglo-amerikanë do të ndërhynin diplomatikisht për të dënuar regjimin e posavendosur, dhe te krijonin kondita për nje zhvillim demokratik të vendit, e të shoqënisë shqiptare. Kjo nuk ngjau! Europa ishte e lodhur nga Lufta e dytë Botërore, dhe kishte nevojë për rindërtim të vendeve të shkatërruara nga lufta, Shqipëria hyri nën tutelën jugosllave të shokut Tito, i cili ishte nje satelit i B.S. dhe Stalinit. Shqipëria ishte kështu sub-satelit i kampit socialist. Në këtë pozitë nënshtrimi të plotë, Shqipëria nuk kishte konditat e nevojshme për të vepruar lirisht. Ajo u bind verbërisht instruksioneve të Beogradit, i cili kishte planet e tia “imperialiste” ndaj Shqipërisë: kolonizimin e vendit politikisht, ekonomikisht, dhe sllavizimin e shoqënisë shqiptare, si dhe zgjidhjen e përhershme të problemit të Kosovës, mundësisht me inkorporimin e Shqipërisë në Jugosllavi në formën e nji republike të shtatë jugosllave. Nji skenar i këtillë i tmerrshëm, natyrisht lehtësonte punën tonë propagandistike “kundër pushtetit”, dhe gjente jehonë të madhe në popullsinë e Shkodrës, një qytet me histori shekullore konfliktesh kundër sulmeve sllave (serbe e malazeze). Por “MOMENTI” politik ishte kundër nesh. Pika kulmore e pakënaqësisë së përgjithshme u arrit më 9 shtator 1946, kur fshatarët e Postribes (në rrethe të Shkodrës) sulmuan me armë qytetin, luftuan nëpër rrugët e qytetit, por u thyen me humbje të mëdha. Si rrjedhim, filloi vala e ekzekutimeve pa gjyq, dhe e arrestimeve masive në qytet e rrethe. Viktimat e pushkatuara ishin më shumë se 100, ndërsa numri i të arrestuemve, sidomos në qytet, kaloi shifrën 1.200 të ndryme në 11 burgjet e Shkodrës. Në këtë valë terrori u përfshiva edhe unë, së bashku me një grup studentësh aktivë. Torturat e përdoruna kundër “armiqve të popullit” nuk mund të përshkruhen. Disa të arrestuar kryen vetëvrasje duke mos duruar dhimbjet. Shume të tjerë u sakatuen për jetë. Pjesa tjetër, përfshi edhe mua, kaluan 14 muaj në hetuesi, para se të dilnin në gjyqe -të hapura dhe të fshehta- ku dënimet jepeshin simbas udhëzimeve të organeve partiake. Kjo shkelje kaq flagrante e ligjit ishte “norma” e vendosur nga “diktatura e proletariatit”. Unë u dënova, më 27 nëntor 1947, me 15 vjet burgim të rëndë e punë të detyrueshme. Nga ky dënim kam vuajtur 10 vjet në burgun e Shkodrës, dhe kampet e shfarosjes së Bedenit e Maliqit, dhe në kënetat e Myzeqesë, aerodromin e Beratit dhe të Rinasit(Tiranë) nga ku jam liruar (1956). Trajtimi ynë nga rojet në burgje ka qenë thjesht shtazarak. Asnji ligj nuk mbronte të burgosurit që ishin lanë në mëshirën e oficerëve kriminelë dhe rojeve të kuqe të indoktrinueme, e të egërsuar nga “edukimi i propagandës ditore” të dhënë nga komisarët politikë, dhe njekohesisht viktimë e nivelit tyre shumë të ulët arsimor (shumë ishin analfabetë). Ata urrenin me gjithë shpirt “shkollarët armiq të popullit e të parties”. Deri në vitin 1951 kemi pasë vetëm nji racion bukë për 24 orë. Mbas viti 1951 na kanë ushqyer me supë fasulesh pa asnji ndryshim me muaj të gjatë. Në kampe kishin patate, fasule dhe lakra të ziera me ujë e kripë, dhe pothuajse pa vaj. Ky ushqim vrau dhe sëmuri shumë të burgosur, sidomos pleqtë. Terrori i kampit është vështirë të spjegohet: i përditshëm, që në mëngjes deri në darkë. Nga një herë, edhe nata kalohej jashtë, të lidhur për peme ose shtylla druri. Puna ishte e rëndë, norma e lartë, konditat shumë të vështira, dhe nën frikën e kamxhikut të rojeve që e përdornin pa mëshirë. Ne punonim në uje të moçaleve deri në brez, me shushunja që na pinin gjakun. Një trajtim më të egër se të tjerët kishin “shkollarët armiq të popullit e të parties” që kishin “helmuar mendjet e fshatarëve të varfër”. Çdo mbrëmje, rreshtat e gjatë të sëmurëve, pleqve dhe atyre që nuk kishin fuqi të mjaftueshme për punë e që nuk plotësonin “normën” nuk lejoheshin për të marrë racionin e bukës as për të shkuar në krevat deri në mesnatë. Të nesërmen, të këputur nga uria e nga pagjumësia ktheheshin në kanal me këmbënguljen e atij që kërkon plotësimin e “normës” për të siguruar bukën e gojës. Ka mjaft libra të botuar në Shqiperi që tregojnë me hollësi këtë regjim tmerri në burgje dhe kampe, disa herë në përpjestime të pabesueshme, por të shumtën e rasteve të paaftë për të përshkruar si duhet monstruozitetin e diktaturës. Më kujtohet një tregim i kampeve naziste. Nji i burgosur i lutej rojes naziste ta vrasë se nuk duronte torturat. Roja qeshte dhe thoshte: Jo! Duhet të jetosh e të tregosh atë që ke parë, vazhdonte roja, dhe jam i sigurt se bota nuk do të besoj tregimin tënd. Atëhere, do të jete vdekja e vërtetë për ty. E pabesueshme!

Ç’ju detyroi ju në atë udhëkryq ku ndodhej Shqipëria, të ktheheshit në atdhe, kur ju mund të bënit një jetë shumë më komode, në Itali?

U ktheva në Shqipëri për të ndihmuar rezistencën kundër okupatorit. Si çdo i ri (në moshën 18-19 vjecare) sidomos një i ri me arsim të lartë, isha i bindur se atje në malet e Shqipërisë ishte vendi im. Qëndrimi në Itali u bë moralisht i padurueshëm. Njëkohësisht, mosnjohja e realitetit shqiptar ndihmoi në formimin e nji bindje të këtillë. Personalisht, isha i ndarë në mes bindjes sime, se Shqipëria kishte nevojë për kuadro të arsimuar në Europë që të ndihmohej zhvillimi ekonomik e shoqëror i saj; nga ana tjeter, Italia ishte një shtet okupator i vendit tim, dhe ishte detyra e të gjithëve ta luftojmë pa kompromis. Qëndrimi im në Itali, në fakt, ishte nji formë kompromisi që nuk mund ta pranoja më gjatë. Kështu që vendosa të kthehem posa kalova provimet e vitit të parë, qershor 1943.

Ju në botën çnjerëzore të burgut u takuat dhe me dashurinë, me viktimat e atij sistemi, por që me botën e tyre të pasur shpirtërore, ju e mundët kërcënimin e vdekjes, si ndiheni për këtë?

Në “boten çnjerëzore të burgut”aty ku fshihet tortura dhe ku sundon pa ndërprerje kërcënimi i vdekjes, të gjithë ndihen të dënuar me vdekje. Një ndjenjë njerëzore që dashuron jetën, e përbuzë vdekjen, është dominante në situata të këtilla. Kjo ndjenjë e përbashkët e rrezikut iminent nxitë mëshirën dhe dashurinë për njeri tjetrin, dhe të të gjithëve për çdonjerin individ që vuan: viktimën. Kjo ndjenjë njihet me emrin solidaritet.: solidariteti i të dënuareve me vdekje, i të torturuarëve, i të përbuzurve, i të përndjekurve, i të gjithë atyre që keqtrajtohen ose e ndjejnë veten “më pak se njeri”, inferior, qytetar të dorës së dytë, të nxjerrur jashtë kufijve të shoqërisë njerëzore. Solidariteti i të burgosurve është ilaçi i mbijetesës. Jo vetëm sepse në shoqëri me të tjerët bashkëvuajtës, solidariteti largon mjerimin e vetmisë mbytëse, por solidariteti ofron mundësine për të ndihmuar tjetrin, vllaun në vuajtje, dhe ky akt lartëson sedrën personale të të burgosurit, ai jep si të thuash, nje dimension të ri arsyes për të mbijetuar me nje sens krenarie të pakrahasueshme.

Persekutoret akoma nuk e kanë pranuar fajin publikisht, për toturat që u bënin të dënuarve, internuarve, syrgjynosurve, a ju frikëson kjo gjendje fluide dhe pse?

Po, frikësohem. Mosnjohja e mospranimi i krimit-fajit nga fajtori nuk ndihmon procesin e “catharsis” që ngjet në situata të këtilla. Nji zhvillim fatkeq lejon HARRESEN, që në këto raste për mua, është vdekja e dytë e viktimës. Aty ku mbretëron errësira, aty kultivohet krimi. Breznitë e reja po rriten pa njohë të vërtetën mbi sistemet totalitare, mendimet dhe aktet e tyre, e sidomos shkatërrimin e pariparueshëm të pëlhurës shoqërore të vendit. Diktatura komuniste në Shqipëri ka vrarë elitën, ka toleruar mediokritetin, dhe ka lartësuar fundrritë e shoqërisë. Fibra morale e kësaj shoqërie është dëmtuar aq rëndë sa që sot mendohet për së mbrapshti, dhe punohet pa asnji skrupull moral. Nje brezni e tërë eshtë humbur, dhe kam frikë se edhe nje tjeter e dytë do të sakrifikohet në llumin që mbuloi vendin për nje gjysme shekulli.

A mendonit në burg se një ditë do të vinte “dita e lirisë”, dhe a kishit plane për këtë Ditë të madhe në mendjen tuaj në fshehtësi, me bashkëvuajtësit tuaj?

Po! Shpresa për lirim nga burgu është e përhershme tek cdo i burgosur. Ajo na mbante të gjallë. “Ditën e lirisë” e prisnim të vinte me lëkundje sismike në vendin tonë. Ndërtesa komuniste dukej e fortë në sipërfaqe, por ajo përmbante nji seri kontradiktash të paevitueshme, karakteristike për çdo diktaturë. Njeriu i shtypur lufton për liri, dhe kurdo herë që i jepet rasti ai, ose ajo, shpërthen. Në shumë raste elemente të diktaturës kanë brejtje ndërgjegje, humbin enthusiasmin fillestar “revolucionar’, pendohen dhe kërkojnë per te reparuar dëmin e shkaktuar për të ndihmuar viktimat. Kjo është një karakteristikë universale. Këtë proces e kemi parë edhe në Shqipëri- edhe në burg. “Planet për të ardhmen e vendit tone” kanë qenë subjekti kryesor i çdo bisedimi në burg. Ka pasë mjaft ndasi në opinionet e të burgosurve të edukuar, sidomos tek ata që kishin “bagazhe” të së kaluares në kurriz. Por të rinjtë idealistë e pa “bagazhe’ ishin entuziastë se do të vinte dita kur mendja dhe aftësia e tyre do të viheshin në shërbim të atdheut. Unë kam ëndërruar gjithëherë nje Shqipëri të lirë, të pavarur, demokratike, të bashkuar dhe perëndimore (tani europiane). Përgatitja ime arsimore dhe edukimi politik para, dhe gjatë burgut më kanë kondicionue për nje qëndrim të këtille. Akoma sot, mendoj si më parë. Idealizëm djaloshar? Ndoshta! Por nuk mund të heq dorë nga ai qëndrim, sepse për mue do të ishte vdekja ime morale. Kjo ndoshta shkakton edhe pesimizmin tim sot me klasën politike shqiptare e gjendjen në Shqipëri.

Në ato skuta të errta nëntokësore a kishte ndonjë ushtarak, që dhe pse mbante kërbaçin në dore së jashtmi, shpirti dhe sytë i flisnin diçka tjetër?

Po! Ka pasë “qënie njerëzore” në burgjet komuniste. Më kujtohet reshter Jonuzi nga Berati dhe nji kapter nga Vlora (emni nuk më kujtohet) që kanë rrezikuar shumë për të na ndihmuar në ditë të vështira. Është e papërshkrueshme ndjenja e lehtësimit që mbush zemrën e të burgosurit kur “polici’ ose “oficeri” nuk zbaton urdhërat e superiorit për torturë. Aty duket sikur ushqehet shpresa se ka akoma zemër-bardhë në këtë botë të së keqes, ku ata “që i ka zënë rreziku” e në kondita të vështira rrezikojnë jetën e tyre për të lehtësuar vuajtjet e të tjerëve. Elementë të këtillë ngjallin besimin në mirësinë e natyrës njerëzore…edhe në kkonditat më anti-njerëzore.

Ju keni qenë direkt punëtor krahu në tharjen e kënetës së Maliqit, në ç’kushte punonit atje?

Është e vështirë të përshkruhet Maliqi. Është shkruar diçka për këtë “njollë të zezë” të historisë sonë. Maliqi ka qenë nji kamp punë cfarosje, ku shqiptari vritej nga shqiptari me urdhër nga shoku Tito në Beograd - e vritej me dru, me hekur, me mbytje në ujin e kënetës, me urim, me pagjumësi, me punë jashtë fuqive njerëzore, me çveshje lakuriq në netët e ftohta, ose i lidhun për shtylle etj. Perveç kësaj, komanda e kampit, nxiste të burgosurit ordinerë, një ushtri e vërtetë elementësh të degjeneruar, si dhe ish komunistë të penduar, për të spiunuar, provokuar, dhe rrahur të burgosunit politikë. Kjo na detyroi të mbrohemi kolektivisht dhe të frikësojmë me hakmarrje sulmuesit.

Si i shpëtuat atij regjimi, dhe si e realizuat ëndrrën tuaj për të shkelur tokën e bekuar Amerikën?

Që nga dita e lirimit nga burgu (korrik 1956) deri në ditën e largimit pa entuziasëm nga toka-nënë (gusht 1959), kam qenë i përbuzur e i përndjekur nga Sigurimi (kam zbuluar dy agjentët që më kanë survejuar). Tre ditë para largimit, një shok që punonte në polici me njoftoi se isha në listë për arrestim. Kontaktova nji ish shok burgu që kishte shtepinë afër kufirit dhe vendosëm datën e mënyrën e arratisjes. Ai më ndihmoj në udhëtim deri sa kalova kufirin pa asnjë incident. (Ma vonë, ai u vra në tentativë arratisje). Një experiencë të këtillë e kam pasë edhe në tetor 1956, gjatë revolucionit hungarez. Ai më njoftoi se isha njeri nga të 400 personat e caktuar për ekzekutim në rast se fillonte revolucioni në Shqipëri. Në Jugosllavi jam mbajtur një vjet në burg i akuzuar si “pro-perëndimor”. Më vonë në kampe refugjatesh në Jugosllavi dhe Itali, ku kam aplikuar për azil politik dhe të drejtën për emigrim në SHBA. Për fat kërkesa ime është aprovuar brenda 24 orëve. Kam arritur në New York më 9 prill 1962. Kam marr nënshtetësinë amerikane në janar 1969.

Gjatë qëndrimit në Amerikë, kishit kontakte me familjen?

Vetëm deri në vitin 1967. Më vonë jo. Edhe kjo gjendje ka qenë nji torturë e vërtetë, sidomos për arsye të nanës plakë që vdiq pa e parë përsëri. Gjithashtu u këput edhe ndihma financiare që dërgoja cdo muaj-për bukën e gojës!

Dhe tani një pyetje intime, në kohën që ishit student në Itali, kishit ndonjë të dashur atje, dhe cili ishte premtimi juaj kur u ndatë nga ajo?

Gjatë jetës studenteske kam qenë “miu i librave”. Nuk kam përballuar situata emocionalisht të vështira…

Ju keni dëshmuar herë pas here për krimet monstruoze të diktaturës komuniste para auditorit amerikan, ashtu edhe në qarqet zyrtare federale, deri në Shtëpi të Bardhë, keni hasur ndonjë reagim negativ nga politikanët amerikanë?

Jo! Përkundrazi. Administrata amerikane e ka njohë mirë gjendjen në Shqipëri, sidomos nga raportet e ambasadave franceze dhe italiane në Tiranë. Unë kam bashkëpunuar ngushtë me Amnesty International për të drejtat e njeriut, dhe kam ndjekur për së afërmi zhvillimin e gjendjes në Shqipëri.

Cilat kanë qenë disa nga takimet tuaja me elitën e Diasporës, ku ju keni debutuar për vite të tëra si President i Këshillit Kombëtar Shqiptaro-Amerikan, për Çështjen Kombëtare, dhe cilat janë simpoziumet e organizuara nga ju për Kosovën para Pavarësisë së saj?

Kontaktet për Kosovën me elitën shqiptare në SHBA kanë filluar sidomos mbas demonstratave të 1968-s në Prishtinë, problemi i Kosovës ka zënë vendin e parë në veprimtarinë time. Une kam dëshmuar në Kongres që në prill 1965, dhe besoj të jem i pari shqiptar. Ka dy arsye që Kosova ka zanë vendin e parë:

E para, Shqipëria komuniste ishte shtet i pavarur dhe anëtare e OKB.-s. Pavarësia dhe integriteti tokësor ishin të siguruara nga bashkësia ndërkombëtare. Po të binte komunizmi, Shqipëria do të bëhej edhe e lirë, dhe natyrisht e pavarur si një shtet i njohur ndërkombëtarisht. Kosova kishte dy “armiq”: kommunizmin dhe serbin. Po të binte komunizmi, Kosova do të mbetej nën Serbinë. Prandej, ne duhej të përqëndroheshim në Kosovë, me qëllim që ta ndihmojmë në rast të përmbysjes së komunizmit në Jugosllavi. Kjo diagnozë politike doli me vend, dhe puna jonë për Kosovën vazhdoi deri në Pavarësi, dhe tani me përkrahje për forcimin e shtetit të ri. E dyta, ka qenë arsye personale. Familja ime ka qenë e internuar në Berat dhe Veliqot të Tepelenës. Ka ekzistuar nji legjislacion komunist që nuk lejonte amnesti për ata që dergohen në kamp për të dytën herë. Kjo don të thonte se çdo aktivitet i imi i hapët kundër komunistëve shqiptarë do të dërgonte familjen në kamp. Nji konsekuencë e këtill nuk justifikohej me aksionin tim, dhe për mua ishte imorale të sakrifikoja familijen për aktet e mia. Për këtë edhe sot jam i bindur se vlerësimi im i situatës në atë kohë ka qenë korrekt. Arsyeja dhe ndërgjegja ime më imponuan orientimin e veprimtarisë sime. Simpoziume e konferenca për Kosovën kemi bërë pothuajse çdo vit. Ajo më e rëndësishmja ka qenë Konferenca Ndërkombëtare për Kosovën, 2 nëntor 1982, ne Graduate Center of the C.U.N.Y. e organizuar nga Prof. Arshi Pipa dhe unë. Morën pjesë 14 profesorë europianë e amerikanë, të cilët folën, pa përjashtim në mbrojtje të Kosovës. Studimet e tyne u botuan në Studies on Kosova (Col.Univ.Press:1984) Po aq me rëndesi janë edhe dëshmitë para Kongresit dhe raportet për Departmentin e Shtetit dhe Shtëpinë e Bardhë. Në ato vite, ne perfaqsonim Kosovën në botën e jashtme.

Ju jeni takuar personalisht me Presidentin Rugova, cilat janë disa nga momentet më të rëndësishme që kini fiksuar në memorjen tuaj për këtë "Kalorës të Lirisë"?

Herën e parë jam takuar me Dr.Ibrahim Rugoven në prill 1990, në Washington , D.C. Nga Kosova erdhën dy grupe: shqiptare dhe serbe me paraqitë pikëpamjet e tyre. Më vonë kontaktet tona kanë qenë të vazhdueshme, dhe kemi pasë bashkëpunim të ngushtë. Në shtator 1986 unë kërkova hapjen e nji Zyre Informative Amerikane në Prishtinë. Kërkesa u refuzua “për mungesë fondesh”. Ajo u hap në 1996, dhe më vonë u bë Ambasada Amerikane në Kosovë. Kërkesa ime u kundërshtue egërsisht nga Qeveria komuniste e Shqipërisë, e cila përpiqej të mbante nën kontroll cdo inisiative që kishte të bënte me Kosovën. Me këtë rast mora nji letër falënderimi nga Dr. Rugova, dhe në 2005 : “Medaljen e Artë të Lidhjes së Prizrenit”. E ndjej shumë mungesën e tij.

Si profesor i doktoruar për letërsinë franceze ç’mendim keni në lidhje me kontributin e Kadaresë për kombin dhe letërsinë?

Z. Ismail Kadare ashtë padyshim shkrimtari më i mirë i letërsisë shqipe e që jeton. Uroj që vlera e tij të njihet dhe të çmohet edhe më shumë në botën e jashtme, dhe nga institucionet ndërkombëtare prestigjioze. Në Francë ai adhurohet.

Ju keni punuar një kohë të gjatë si professor në disa shkolla të mesme dhe universitete të Amerikës, çfarë ndryshimi keni vënë re midis edukimit europian, pra universitetit në Itali ku ju studjuat dhe sistemit arsimor amerikan?

Kjo është nje pyetje që kërkon spjegime të gjëra. Shkurtimisht, arsimi në Amerikë, ka një karakteristikë të vetën. Nxënësit e shkollave fillore e të mesme nuk janë nën trysninë e familjeve për të studjuar vazhdimisht, siç është rasti në Europë, e sidomos në Lindjen e Largët. Puna e vërtetë fillon në universitet. Këtu theksohet nevoja e zhvillimit emocional e shoqëror të të rinjve, të cilëve “nuk u grabitet rinia” me punë të rëndë në shkollë. Karakteristika e arsimit amerikan është fryma e lirë në klasë ku mësuesi e nxënësi shkëmbejnë lirisht mendimet e tyne. Ekziston nji tendencë me orientue nxënësin drejt “kërkimit”, pyetjeve të vazhdueshme, dhe për gjithçka, për të kënaqur kurreshtjen jo vetëm për dije formale, por edhe për aspekte të jetës së përditshme. Në mbarim të gjimnazit, nxënesit europianë kanë akumuluar një sasi më të madhe faktesh; por, nxënesit amerikanë kanë nji horizont më të gjerë, mendojnë më sistematikisht, dhe shprehen më lirisht për problemet që ballafaqojnë. Në universitet studimi bëhet rigoroz, më sistematik dhe ofron të rejat e fundit të shkencës artit e letërsisë. Këu në Amerikë ekziston edhe sistemi i “shkollave të zgjedhura” si të mesme ashtu edhe universitete për studentë të dalluar. Shumica e elitës amerikane përgatitet në këto “shkolla” dhe janë të aftë për udhëheqje.

Ju keni qenë vazhdimisht për hapjen e dosjeve, a mendoni se hapja e tyre do të bëhet në rrugë të ndershme nga partia në pushtet?

Procesi i hapjes së dosjeve të komunizmit është i nevojshëm dhe i paevitueshëm. Duhet të ndezim dritën mbi dhomat e errëta të diktaturës. Duhet të dalë në shesh e vërteta. Duhet të njohim historinë tonë. Duhet të dimë qëndrimin e shoqënise sonë. Dhe, duhet të peshojmë aktet barbare që u bënë në kurriz të popullit tonë, të dimë thellësine e masën e krimit, të reflektojmë sa poshtë ka ra shoqëria shqiptare, dhe si rrjedhim të mësojmë sa poshtë mund të bjerë shoqeria shqiptare në disa kondita të caktuara. E gjithë kjo nuk ka farë të bëjë me dënime e hakmarrje. Hakmarrja është nji kancer që shkatërron ata që e ushqejnë. Por ne duhet të informohemi mbi të gjitha, të mësojmë nga pësimet e së kaluarës, të dënojmë pa kushte, pa hezitim, pa rezerva “të keqen” që vret, që çnjerëzon, dhe që shkatërron lirinë e dinjitetin e çdo qënie njerëzore, pavarësisht nga bindja politike, gjinia, shtresa shoqënore, cilësitë fizike etj. Hapja e dosjeve na ndihmon në këtë proces informimi të së ardhmes sonë. Përsa kohë që ekzistojnë “hije të zeza” që qëndrojnë mbi kokat tona, shoqëria shqiptare do të lëngojë nga sëmundja e frikës dhe mania e persekutimit. Nuk besoj se klasa politike në Shqipëri ka vullnetin, aftësinë dhe gatishmerinë për nje proces të këtillë.

Cila është familja juaj dhe si u njohët me bashkëshorten tuaj fisnike, znj.Diana Chipi?

Jam kryetar i nje familje të lumtur. Bashkëshortja ime, Diana, ka lindur në Amerikë nga prind gjirokastritë, e flet shqip. Jemi njohur me ndërmjetësinë e të ndjerit Prof.Nexhat Peshkëpia, intelektual me karakter, dhe mik i të dyve. Jemi martuar në gusht 1964 dhe kemi dy femijë: Daren, mjek i martuar me tre femijë; dhe Ava (mban emrin e nënës) avokate, e martuar me dy fëmijë. Si gjysh dhe gjyshe jemi nji çift i lumtur me shtëpinë plot.

Së fundi a shpresoni se tragjedia juaj kolektive siç e cilësoni në librin tuaj: “Në hijen e Rozafës”, do të jetë më së fundmi një frymëzim për një kryqëzatë kundër torturës?

Nuk jam i sigurtë në se shoqëria shqiptare ka mësuar nga e kaluara. Ajo që më inkurajon është se Shqipëria po ecen drejt qytetërimit perëndimor, që sot është Europë e bashkuar. Dokumentet ndërkombëtare që ka firmosur shteti shqiptar përjashtojnë me përbuzje torturën. Vetëm nje situatë e papritur e paimagjinueshme mund të sjellë torturën e zyrtarizuar. Individualisht? Nuk jam i sigurt. Jemi akoma të paedukuar.

Forumi mbarëkombëtar "Alb-Shkenca" ju vlerësoi me titullin më të lartë, si anëtar nderi i Alb-Shkencës, aty ju jeni dhe një anëtar aktiv i saj, si e çmoni këtë forum?

Instituti Alb-shkenca është nje grup shkollarësh shqiptarë, shumica të edukuar në universitete perëndimore dhe tani me shërbime në institucione universitare, ose qendra kërkimesh nëpër botë. Qëllimi i tyre është të bashkohen në nji “tryezë të rrumbullakët” dhe me anë të internetit të hetojnë, të diskutojnë, dhe mundësisht të keshillojnë autoritet shqiptare në Shqipëri e Kosovo mbi rrugën më të përshtatshme për të zgjidhur problemet që paraqiten sot në hapësinën shqiptare në Ballkan. Qëllimi është i mire, dedikimi është për të lavdëruar dhe puna që bëhet është në nivel të kënaqshëm. Sigurisht, ka të metat e fillimit, por ka gjithashtu edhe premtimin e një të ardhme më të ndritur. Une jam kryelartë që kolegët e Institutit më kanë dhënë titullin “Anëtar Nderi” dhe do të përpiqem ta meritoj.

Ju faleminderit për intervistën, prof.Repishti!

Ishte kënaqësia ime zonja Zylo, për këtë intervistë!

Bisedoi Këze (Kozeta) Zylo -- gazeta “Illyria” NY, 2009

[Brari]

flmn per kte shkrim qe ke sjell .. zojush shigjeta..

dalin shum gjera interesante aty..

psh qe.. diaspora per arsye atdhetarie.. e la te qete shum kohe regjimin kanibal enverist.. e kuptohet ky regjim e ka shfrytezur per mrekulli kte "nder" te diaspores..
a beri mir a keq..kjo diaspior e nderuar.. duhet diskutuar..

por duhet pergezuar kjo diaspore per interesimin qe usa ti hedh nje sy hallit te kosoves..
dhe del roli pozitiv. i rugoves.. ne krushqe-zimin mes Kosoves se vogel e Amerikes se forte..
por del dhe nji gje shum shum interesante..
se sa faqezeze eshte treguar PPSH e enverit dhe ramizit.. ndaj kesaj nisme ..
ajo thot profesori.. pra regjimi enverist.. u terbua..pse ne punonim me e lidh Kosoven me amerik..

..

thx shigjet..
nga ferr e vogel del lepuri madh..
nga nje intervist e thjesht dalin te verteta te medha..

respekt per profesorin e madh..
ju bafte dita 1mije..






..

[Hyllien]

Sami Repishti nuk duhet te bej pjese ne Eliten Kombetare. Nje njeri qe shprehimisht thote se Turqit ne Shqiperi i kane sjellur Feudalet Shqiptare te jugut, dhe qe mbeshtet haptazi tezat e pseudohistorianit Schmitt nuk mund te jete gje tjeter vec se nje Rexhep Qose i cfaredoshem, nje Ardian Vehbi apo Klos.

Figurat e verteta kombetare jane tjeter material. Larg ketij spiuni qe na paska "bere burg".

[Duaje Siveten]

Sami Repishti nuk duhet te bej pjese ne Eliten Kombetare. Nje njeri qe shprehimisht thote se Turqit ne Shqiperi i kane sjellur Feudalet Shqiptare te jugut, dhe qe mbeshtet haptazi tezat e pseudohistorianit Schmitt nuk mund te jete gje tjeter vec se nje Rexhep Qose i cfaredoshem, nje Ardian Vehbi apo Klos.

Figurat e verteta kombetare jane tjeter material. Larg ketij spiuni qe na paska "bere burg".

vemjet kuterbuese saliste nuk mund te njollosin, jo me ta percaktojne Eliten Kombetare ...

Sami Repishti eshte ne piedestalin e Elites Kombetare Shqiptare, Idealist i Zjarrte Rilindas ... Veprimtar i Palodhur Kombetar ... Mbartes e Perçues i Shpirtit te Mrekulluar Shqiptar ...

[Guri i Kuq]

Zbrazëtia shqiptare më ngjall frikë!

E enjte, 07 Tetor 2010 11:23


Nga.SAMI REPISHTI,

"Panorama",Tiranë

Francezet kanë nji thanie:"On ne construit pas sur le vide!" (Nuk ndërtohet mbi zbrazëti).Kjo thanie më vjen në mend sa herë që gjendja e Shqipërisë më imponohet me të gjithë peshën e saj të randë, herë tragjike herë komike...

Gjatë viteve të rinisë, fati e deshi që vendi im të kalojë nëpër shtigje të ngushta, e rreziqe të pameritueme. Breznia ime, "breznia e djegun" nga ngjarjet e vendit, Ballkanit, Europës dhe Botës mbarë, pagoi nji çmim sa të randë aq të padrejtë. Megjithatë, ajo e përballoi me nji dinjitet që na nderon. Sot, nuk ashtë sekret për asnjeri se "breznia e djegun" rritej e ushqyeme me disa vlera morale e shpirtnore, të rranjosuna në të kaluemen e popullit tonë: besë, nder, burrni, mikpritje, respekt për prindërit dhe të kaluemen e tjera, nji sistem vlerash që në konditat e asaj kohe përfaqësohej nga Kanuni. Këtyne vlerave iu shtuen edhe vlerat e qytetnimit perëndimor, të fitueme nga arsimimi dhe kontaktet e shpeshtueme me atë botë. Ky sistem i nji shoqënie patriarkale, sot e tejkalueme, përmbante edhe patriotizëm që shprehej sidomos në dëshirën e paepun për liri individuale si qytetar, e kolektive si komb shqiptar, si dhe nji lidhje, nji përqafim të pazgjidhshëm me vendlindjen. Qoftë ajo prona private e bujkut që e ushqente, qoftë fisi e atdheu ma i gjanë që e mbronte.
Qytetar i lirë në nji pronë private të lirë ka qenë substanca e shoqënisë shqiptare para L2B. Me mbrojtë atdheun kuptohej me mbrojtë lirinë që lejonte nji jetë pa frikë ("I lirë nga frika") dhe tokën që e ushqente, pronën private që lavrohej dhe dashunohej me gjithë shpirt, ose tregtinë e lirë në qytet ("I lirë nga uria") Me gjithë vështirësitë që përballeshin, kjo liri e kjo pronë private përmbajshin arsyen themelore për sakrificë, e justifikojshin atë. Shprehja e këtij dyzimi fatlum ka qenë patriotizmi i thjeshtë shqiptar.
Ky patriotizëm i thjeshtë frymëzoi breznitë tona të para. Përpjekjet heroike të individëve të dalluem, - që na i numrojshim që nga mbretnit ilirë - dhe konfliktet me shtypës - shpeshherë fqinj - forcojshin tek ne, të rinjtë, frymën patriotike që kuptohej si tradita shqiptare për liri dhe kambëngulja me jetue i pavarun në trojet tona stërgjyshore. Ideja e krijimit të mini-perandorive nuk ka ekzistue tek shqiptarët, historia e të cilëve ashtë historia e nji tkurrje në hapsinë.Në prill 1939, rrebeshi që shkatërroi Europën filloi me invazionin fashist të vendit tonë. Balanca relative e gëzueme për disa dekada mbas pavarësisë së 28 nandorit 1912, u prish dhe nuk u rivendos në atë vend që tashmë ziente nga konflikti i paevitueshëm me "të tashmen", e që nuk zinte rranjë, sepse ishte "element i huej' në trupin shqiptar.
Rezultati i këtij konflikti ka qenë rezistenca kundër të huejit në tokat tona. Mbas hutimit fillestar, filloi ndërgjegjësimi, mobilizimi, organizimi dhe veprimtaria e dendun kundër të huejit. Sot, ka mjaft forca e ideologji që përpiqen me përvetësue rezistencën dhe shpirtin e sakrificës, që u tregue gjate viteve të pushtimit nazifashist, 1939-1944. Por thelbi i rezistencës kundër të huejit ka qenë tradita shqiptare për liri dhe mbrojtje të tokës nanë - si pronë private dhe si atdhe - qoftë edhe me çmimin e jetës. Ata që kanë jetue ato vite ashtu si unë - rikujtojnë me nostalgji frymën e naltë të sakrificës që ushqeu popullin tonë, e veçanërisht rininë shqiptare. Që nga malet e Kelmendit në Veri, deri në fushat e Konispolit në Jug të vendit, çdo fshat e çdo qytet tregoi vlerën që kishte tek ne liria: të rij e të vjetër, kësaj radhe edhe gruaja, nji risi për shoqëninë tonë shqiptare, u hodhën pa rezerva në nji dyluftim të pabarabartë, të bindun në fitoren përfundimtare. Koha tregoi se kauza e tyne ishte fisnike, lufta e tyne e drejtë dhe fitorja e meritueme!
Krahas këtij qëndrimi luftarak, në Shqipëri u shfaqën edhe dukuni të tjera fisnike e humanitare. Kur popullsia e zonës kufitare me Greqinë u shpërngul nga lufta e vitit 1940, ajo u strehue në Veri, kryesisht në Shkodër, shumica minoritare greke dhe çame shqiptare. Qëndrimi i qytetarëve shkodranë ka qenë forma konkrete e burrnisë tradicionale dhe e mikpritjes: Familjet e vendosuna në shkolla e qendra banimi u ndihmuen bujarisht nga qytetarët vendës që përpiqeshin me lehtësue vuejtjet e tyne.Në prill 1941, me kapitullimin e Jugosllavisë monarkiste, kamionë me oficerë e ushtarë jugosllavë të zanun robër luftë kaluen nëpër rrugët e qytetit të Shkodrës. Robërit ishin të lodhun e të uritun. Spontanisht, shumë qytetarë dhuruen bukë, kutia konservash dhe çdo ushqim që gjetën. Pa folë gjuhën, robër e bamirës gjetën në heshtje gjuhën e përbashkët të solidaritetit njerëzor, frymë e mikpritjes tradicionale shqiptare. Në sytë e të dyja palëve shihej qartë shprehja e falënderimit nga robërit, e te kënaqësisë nga dhuruesit.
Në vitin 1943, me kapitullimin e Italisë, qindra, mijëra ushtarë italianë mbetën pa bukë, pa strehim e pambrojtje nga nazistët dhe në mëshirën e popullsisë civile shqiptare - dhe e gjetën atë. Kudo shiheshin ushtarët italianë - deri atë ditë pushtues - e që tashti punojshin për bukën e gojës në shtëpitë shqiptare që i strehojshin. (Fatkeqësisht, disa u vranë nga elementë komunistë). Prej vitit 1939 dhe deri në vitin 1945, Shqipëria, vendi ma i vorfën dhe ma i mbrapambetun në Europë, tregoi fisnikërinë e shpirtit njerëzor, tue mbrojtë në kondita të vështira, jetën e të gjithë refugjatëve izraelitë, që i shpëtuen furisë së çmendun naziste. Tradita kombëtare shqiptare, që nuk njihte fjalën "i huej", por "mik" për shtegtarët e humbun e në nevojë ndihme, tregoi epërsinë e saj mbi "Europën e qytetnueme" dhe "Gjermaninë e kulturueme".
Në vitin 1991, kur pushteti komunist u shthur pa shpëtim, ish-të persekutuemit demokratë e të shpronësuemit me dhunë nuk përqafuen urrejtjen e ngritun në shkencë nga komunistët, por faljen e fajit dhe frymën e pajtimit, tue shpresue në drejtësinë ligjore - që i zhgënjeu randë! Ky akt fisnikërie supreme do të provonte përsëri forcën e traditës shqiptare të trashëgueme nga e kaluemja e jonë dhe që nuk ishte shue plotësisht.
* * *
Me ardhjen e regjimit komunist në Shqipëri, nandor 1944, diçka themelore, boshti i trashëgimisë shqiptare, tradita e jonë kombëtare, u thye në mënyrë të pariparueshme!
Shpesh kam përshtypjen se gjatë atyne ditëve nji epokë e re filloi në vendin tonë - epoka e anti-traditës kombëtare shqiptare, - epoka që jo vetëm e përbuzi atë, por ngulmoi me eliminue nevojën dhe me zhdukë sensitivitetin popullor për atë, e punoi sistematikisht me e vra. Ato ditë u pa qartë ndryshimi i madh që erdhi në vendin tonë dhe në marrëdhaniet e mia me botën shqiptare që njihsha që në vitet e para të rinisë shkollore. Pak nga pak, kuptova se ishe "i merguem" në vendin tim… e ma vonë i urryem!
Por "në mërgim" shpeshherë individi "..ia del me sukses me transformue përbuzjen në nji hov çlirimtar, drejt nji vendi tjetër, në nji tjetër shoqëni, për definicion e panjohur, por e hapun për çdo lloj mundësie" shkruen novelistja çeke, Vera Lumbardova. Ky fenomen u vërtetue nga "të mërguemit" shqiptarë, që ikën nga skëterra e kuqe. Por për shqiptarët "rebelë" që mbetën në vend nuk kishte "nji vend tjetër". Ata ishin të dënuem me lëngue e vdek në burgun e madh që bota njohu si "Shqipëri". Tibor Fischer shkruente:" …Shqipëria ka qenë, në kuptimin e plotë të fjalës, nji bunker dhe nji bunker shumë i padëshirueshëm".
Në Shqipërinë komuniste u pushkatue ai që nderoi mikpritjen, u burgos dhe u vra ai që ruajti nderin ma shumë se jetën, u torturue egërsisht ai dhe ajo që burrënisht nuk pranuen me shpifë për shokun ose të panjohunin; u internue shqiptari që mbajti besën e dhanun, ose bashkëshorti - grueja sidomos- që nuk tradhtoi burrin, e u kalb në burgjet e errëta besimtari që nuk akuzoi klerikun e pafaj. Në Shqipërinë komuniste u internue në kampe të dëbimit familjari vetëm me u ba shembull frike për të tjerët, e jetoi në vuajtje të përhershme për afër 45 vjet me radhe, ku lindi fëmijtë e fëmijtë e fëmijve të tij, sepse gjyshi nji shekull ma parë kishte qenë nji personalitet politik shqiptar. Në Shqipërinë komuniste u asgjasuen ata që kundërshtuen "okupacionin" jugosllav, servilizmin sovjetik dhe lidhjet jo-natyrale me Kinën e Mao-s. Patriotizmi u gozhdue nga vala "internacionaliste" e nji grupi fanatikësh, injorantë e të tërbuem, që nuk njohën as ligj, as traditë…! Shqipëria komuniste doli jashtë historisë. Rezultati i shtypjes dhe urisë (edhe lopa e qumështit për fëmijët iu hoq fshatarit) ka qenë rritja e nji rinie të frikësueme nga kamxhiku i qeverisë dhe i urisë! "Me mbijetue" u ba fillimi e mbarimi i mendimit dhe veprimit të secilit - me përjashtim të "elitës" që gëzonte privilegjet e "bllokut të kuq".
Sistemi komunist dështoi, e bashke me të edhe shoqënia shqiptare tashmë e zhveshun nga vlerat ma elementare të nji bashkësie të qytetnueme. Pa qytetnim e pa traditë kombëtare, komunistët shqiptarë lundrojshin në zbrazëtinë frikësuese që kishin krijue me duert e tyne. Atëherë, të çmendun nga vuejtja gjysmëshekullore, të mashtruem, si zakonisht, nga nji klasë politike që nuk gëzonte as kapital moral as eksperiencë politike përveç indoktrinimit çmendës të propagandës komuniste, nji popull i tanë u gjet "në mes të udhës", pa udhëheqës dhe thellësisht i dehun nga fryma e lirisë së papritun.
Kaosi politik ishte përgjigja ma racionale për kaosin moral. Qartas, duhej fillue nga e para për gjithçka dhe për të gjithë. Kjo dalje në skenë e kaosit të frikshëm, në vitin 1991, ngjau në nji Shqipëri të zhveshun nga vlerat morale të traditës kombëtare të trashëgueme ma parë dhe të atyne të fitueme ma vonë gjatë viteve të kontaktit me Europën e Perëndimit.
Çdo njeni kërkonte plotësimin e nevojave dhe të dëshirave menjiherë. "Këtu dhe Tani!", nga nji autoritet i papërgatitun e me mjete të kufizueme. Respekti për ligjin kishte zbritë poshtë si rrjedhim i arbitraritetit 45-vjeçar komunist. "Shteti" shikohej si armiku kryesor, e jo si mbrojtës i qytetarëve. U krijuen konditat e reja: ose me u largue prej vendit, ose me u pasunue sa ma shpejt dhe me mjetet ma të paligjshme. E para shterroi "trunin" dhe energjinë e vendit dhe e dyta institucionalizoi korrupsionin që vazhdon i pafrenuem. Ajo që duhej ba që në ditët e para të demokracisë së re - vlerësimi i së kaluemes, dënimi i saj dhe hudhja e themeleve për nji "shtet" e "shoqëni" të re, që do të paraqitej si antitezë e plotë e "sistemit komunist", nuk ngjau. Në vitin 1991, Shqipëria humbi shansin e madh me rihye në histori si shtet demokratik dhe i qytetnuem.
Gjermanet e mundun të vitit 1945 e kuptuen këtë imperativ kategorik të kohës. Duhej dënue e kaluemja naziste, duhej dënue krimi dhe kriminelet nazistë (ma shumë se 50.000 ish-nazistë kaluen nëpër gjyqet gjermane). Gjermanët filluen procesin e de-nazifikimit në shkolla, në administratë, në shtyp dhe masmedia, në gjykata, në ushtri e polici, në kulturë e arte dhe në çdo aspekt të jetës së përditshme.
Gjermanet filluen me nji studim të thellë të koncepteve legalë (ligji, gjithmonë ligji) që ngriti situata e re dhe me nji analizë sistematike të evidencës dokumentare që natyrisht nuk ishte e plotë, por e mjaftueshme. Ata morën përsipër me provue kriminalitetin e metodave të përdoruna nga nazistët në marrjen dhe konsolidimin e "pushtetit" totalitar siç janë persekutimi i partive të opozitës, i izraelitëve, i kishës - protestante e katolike - intelektualeve, etj. Me nji fjalë, përgatitja e nji historie autentike të partisë naziste, e cila do të tregonte për masat e gjana, të gjitha aktet monstruoze që regjimi përdori me ndihmue nazistët në marrjen e pushtetit. Dhe ma në fund, në Gjermani u përgatit paraqitja e dokumentarit të mbledhun, nji procedure dhe nji paraqitje në mënyrë të organizuese, në përdorim të administratës, me qëllim që ajo të përfitojë kryesisht në diskreditimin e nazismit, tue ba keshtu të pamundun rikthimin e tij në Gjermani. Gjermania demokratike lindi si antitezë e mentalitetit dhe praktikës kriminale naziste.
Asgja e këtillë në Shqipëri! Nji drejtësi e papërfillun ashtë padrejtësi, ashtu siç ashtë edhe nji drejtësi e vonueme. Tirania e çdo ngjyre duhet të dalë para gjyqit të historisë. Në Shqipëri, dokumente e arkiva u dogjën, u grabitën, ose u shfrytëzuen për qëllime politike partiake. Nji gjykim skandaloz i disa udhëheqësve komunistë diskreditoi kauzën e drejtësisë tue mos përfillë malin e krimeve të kryeme në kurriz të nji popullsie të shtypun. Shqipëria nuk e kuptoi randësinë e hudhjes së themeleve të nji "shteti" demokratik, e nji "shoqënie" shqiptare të çlirueme nga pesha e krimit e turpit komunist, si dhe nevojën e ndërtimit të saj mbi baza me vlera morale universale, njëkohësisht, edhe me ringjalljen e vlerave tradicionale kombëtare shqiptare. Nga e veçanta kombëtare duhej ba hapi cilësor drejt së përgjithshmes, universales, njerëzores: paqe në botë, ligjshmëni dhe jetë të lirë e me dinjitet për të gjithë, pa përjashtim. Shqipëria në konfuzion u vërsul si e çmendun drejt paligjshmënisë, dhunës, korrupsionit dhe sundimit nga individi e jo nga ligji.
Sot, ish-kriminelët komunistë dalin në skenën politike me programe që të kujtojnë zhargonin e propagandës zhdanoviane. Sot qarkullojnë libra që ekzaltojnë terrorin komunist, deklarata, memoariale, "dëshmi okulare" mbushin kioskat e libraritë shqiptare, ndërsa në Gjermaninë e rilindun, propaganda naziste dënohet me ligj. Sot, në çdo zgjedhje lokale ose të përgjithshme vidhen votat pa turp, pushtetarët sundojnë ilegalisht mbi nji elektorat që nuk i ka zgjedhë. Sot, lejohen "me lejen e Presidentit" piramidat shkatërruese, ose shkelja e hapun e embargos se OKB-së për karburante në Serbi e që ushqyen tanket e avionët e Millosheviçit me vra boshnjakët e shqiptarët kosovarë. Sot harrohet viti i mbrapshtë 1997, - përpjekja e ish-komunistëve me rimarrë pushtetin me dhunë - ku humbën jetën ma shumë se 2.000 shqiptarë të pafajshëm dhe askush nuk përgjigjet, nuk shpjegon, dhe nuk dënohet. Sot, të gjithë heshtin për faktin se prej vitit 1997 deri 2005, u formuen katër qeveri shqiptare pa asnji anëtar qeverie nga Veriu, ("sepse nuk gjetëm asnji verior të përgatitur për këtë detyrë" më shpjegoi nji ministër socialist)(sic!)Kur flasim për Veriun, flasim për gjysmën e "shtetit shqiptar". Sot, deputetët e opozitës bojkotojnë Kuvendin për nji vit me radhë e përbuzin detyrën e tyne me përfaqësue interesat e qytetarëve-zgjedhës (por nuk refuzojnë rrogat mujore!). Sot, mbas njëzetë vjet tranzicioni ish-të persekutuemet politikë dhe ish-pronarët e shpronësuem me dhunë - kapitali moral i demokracisë në Shqipëri - nuk janë shpërblye ose damshpërblye për humbjet e pësueme nga arbitrariteti komunist. Lista ashtë e gjatë!
Shqipëria ka humbë rastin e volitshëm me hy në histori mbas nji mungese 45-vjeçare! Shqipëria "demokratike" dështoi me lind si antitezë e mentalitetit dhe praktikës kriminale enveriste. Si rrjedhim, popullsia ashtë depolitizue deri në skaj, ose ashtë dëshprue nga "shteti" deri në neveritje. Abuzimet shtetnore dhe qytetare të padënueme janë në rendin e ditës. Nji klasë politike e pandërgjegjshme ashte tejpasunue, ndërsa qindra mijëra shqiptarë nuk sigurojnë as bukën e përditshme. Dialogu politik ashtë degjenerue në shamje e fyemje me gjuhën e rrugaçëve, që nuk kursejnë as Kuvendin e Republikës. Politizimi i Pushtetit Gjyqësor pranohet si "nji e dhënë", ndërsa respekti për autoritetin ma të naltë, Presidencën e Republikës, sulmohet dhe shkelet paturpësisht nga forca politike që e luftojnë, ose nga qëndrimet e padenja të titullarit. Duket sikur Shqipëria ashtë kthye në nji karrosel për karnavalet, ata që kanë humb sensin e detyrës zyrtare dhe konsumojnë çdo ditë dinjitetin e tyne personal para nji publiku që tashma i konsideron si "elementë të dështuar". Per sa kohe do të vazhdojë lundrimin në zbrazëtirë barka shqiptare pa timonier me duer të pastra?!

[Hyllien]

vemjet kuterbuese saliste nuk mund njollosin, jo me ta percaktojne Eliten Kombetare ...

Sami Repishti eshte ne piedestalin e Elites Kombetare Shqiptare, i Zjarrte Rilindas ... Veprimtar i Palodhur Kombetar ... Mbartes e Perçues i Shpirtit te Mrekulluar Shqiptar ...

Sami Rrepishti, është fakt sic thuhet dhe mësipër që i ka mbështetur haptas teoritë e Schmittit (madje i ka bërë reklamë të madhe librit të tij), një njëri ky që praktikisht mohon identitetin shqiptar mesjetar. Që të kuptohet Sami Repishti, duhet që përvec ta dishë se si "ka shpëtuar nga Jugosllavia" - se nëpër ato treva u arratis ta kesh dëgjuar kur flet. Ti Duaje Siveten mos ke folur apo organizuar ndonjë gjë në këtë drejtim - se përndryshe është e kotë të shkruajmë për personin pa e dëgjuar kurrë të shprehet.

Kur në këtë Elitë futen banditë kontrabandistë, mund të futen dhe të tjerë si Prof. Repishti.

[Guri i Kuq]

Per nje kodifikim te mendimit te Abaz Kupit

Nga Sami Repishti,"Koha Jonë",Tiranë, më15.10.2011

Une e kam takuar te ndjerin Abaz Kupi vetem dy here: nje here ne nje dreke prane familjes Myftia; dhe heren e dyte, tri dite para vdekjes, ne spital. Por, ne te dy rastet, nuk ishte i mundur nje bisedim me substance. Megjithate, per Abaz Kupin kam menduar shpeshhere, si shqiptar, dhe jam perpjekur te nxjerr perfundime te bazuara mbi fakte dhe logjike, mbi natyren e veprimtarise se tij dhe mesazhin qe aktet e Abaz Kupit kane dhene dhe vazhdojne te japin, edhe sot. Jane keto mesazhe qe perbejne esencen e mendimit politik te Abaz Kupit dhe qe une pergezoj.

1. Ne 1914, ne mbrojtjen e flamurit kombetar nga rebelet e Haxhi Qamilit ne Kruje. Cfare e shtyu Abaz Kupin te rrezikoje jeten ne nje moshe akoma te re, per nje simbol akoma te panjohur, nga shumica e popullit shqiptar?

2. Trajtimi me respekt i te internuarve politike ne Kruje, gjate regjimit monarkist ne Shqiperi. Pse Abaz Kupi nuk i shikonte keta persona me syrin e armikut?

3. Heroizmi i 7 prillit 1939. Pse u zgjodh ai dhe pse pranoi Abaz Kupi te marre persiper detyren qe do te ruante nderin kombetar shqiptar?

4. Viti 1941. Formimi ne Jugosllavi i Komitetit "Fronti i Bashkuem i Rezistences Shqiptare kundra Italise". Sa tregon emri i "Frontit", orientimin politik te Abaz Kupit? Sa themelore jane termat "Fronit i Perbashket" dhe "rezistence kunder Italise", ne mendimin e Abaz Kupit. Eshte hyrja ilegale ne Shqiperi (prill 1941) nje aksion ushtarak qe tregon vazhdueshmerine e rezistences se 7 prillit ne Durres, apo hapja e nje faze te re - hyrja ne veprimtarine e tij politike?

5. Gjate rezistences anti-italiane (1939-1944), cfare thote per brezat e ardhshem qendrimi i Abaz Kupit, qe kundershtonte oficeret e Liarsonit britanik ne Shqiperi me tezen se "nuk deshiroj qe liria e Shqiperise te gjeje nje Shqiperi te mbushur me germadha e varreza"?

6. Konferenca e Pezes (1942), si shprehje e "Frontit te Perbashket kunder Italise" dhe perpjekja per te rifituar pavaresine e humbur. Eshte ky akt per Abaz Kupin nje version i ri i "Frontit te Perbashket te Rezistences Shqiptare kundra Italise" te vitit 1941?

7. Mbledhja e Mukajt (gusht 1943) dhe Kongresi i OKLL (nentor 1943), jane nje dimension i ri qe merr lufta kunder okupatorit, dhe perpjekja per pavaresine e humbur: riparimi i padrejtesive te se kaluares, zgjidhja e "problemit shqiptar" ne Ballkan.

8. Trajtimi i roberve italiane te luftes, si aspekt humanitar me dimensionet e Konventes se Gjeneves mbi obligimet e paleve nderluftuese.

9. Kualifikimi i pranise gjermane ne Shqiperi si "okupacion ushtarak" dhe trajtimi i tyre si "armiq". Pse u nda Abaz Kupi nga shumica e "politikaneve te dites"?

10. Rendesia e miqesise me Mit'hat Frasherin dhe esenca e saj parimore.

11. Trajtimi i "komunisteve" si kundershtare, jo si "armiq".

12. Largimi nga Shqiperia: pranimi i disfates, por jo i luftes vellavrasese, "gjakderdhjes", "luftes civile" - parim fisnik dhe thellesisht shqiptar.

13. Koncepti i burrerise: kerkesa per lirimin e Mit'hat Frasherit nga kampi i refugjateve ne Itali (1945). Vleresimi i patriotizmit tek kundershtari politik, premise e domosdoshme per cdo marreveshje politike.

14. 1949- Riorganizimi per nje perpjekje te re; Shqiperia e pavarur dhe integrale, e keshtu me radhe.

****

Kohe me pare, gjate refleksioneve te mia mbi aktivitetin e Abaz Kupit (dhe personaliteteve te tjera te kombit tone shqiptar), kam arritur ne disa perfundime qe deshiroj te ndaj:

1. Praktika e Abaz Kupit tregon se ai ka pranuar pluralizmin. Ajo tregon se ai e ka kuptuar qe vetem nje shoqeri pluraliste dhe tolerante nuk lejon mohimin e te drejtave te te tjereve. Perndryshe, shoqeria perfundon me nje sens uniteti te falsifikuar.

2. Ky lloj pluralizmi njeh diversitetin e paevitueshem te identiteteve te ndryshem, qe nuk shkrihen me dhune. Cdo njeri nga ne eshte kryelarte per ate qe beson, prandaj kuptohet veshtiresia qe krijon dhuna kunder mendimeve te kunderta me tonat.

3. Gjate Luftes se II Boterore, Dushani e Miladini, perfaqesuan anen organizative dhe makiavelizmin e kryengritjes se armatosur komuniste kundrejt qendrimit te Abaz Kupit, i cili perfaqeson domosdoshmerine e vleres se idealizmit ne kohe te aksionit, si dhe rendesine e tij ne momente levizjesh te armatosura; cilesi keto te fituara nga Abaz Kupi nga bashkefjalimi i tij i brendshem me apelin per aksion.

4. Duke u perqendruar ne moton "Atdheu mbi te gjitha", Abaz Kupi tregoi se ndarjet mes partive politike jane te domosdoshme per nje dialog te qyteteruar dhe ne nje atmosfere te lire, te garantuar me ligje.

5. Me nje qendrim te tille, Abaz Kupi na meson se per sa kohe qe nuk harrojme se jemi qytetare shqiptare dhe sherbyes te kombit shqiptar, ne do te mbetemi qytetare shqiptare dhe sherbyes te kombit shqiptar. Ne momentin qe harrojme kete te vertete ekzistenciale, ne transformohemi ne skllever dhe vdesim shpirterisht.

***

Henri Kissinger na jep kete mendim: "Cdo brezi i lejohet nje perpjekje per abstraksion. Kjo perpjekje mund te kete vetem nje interpretim dhe vetem nje rast per eksperimentimin, sepse ky eshte subjekti i vetem i saj. Kjo eshte sfida e historise dhe tragjedia e saj. Kjo eshte forma qe "fati" merr mbi boten tone. Dhe zgjidhja e ketij fati, qofte edhe thjesht ndergjegjesimi per te, eshte ndoshta aspekti me i veshtire i artit te nje burre shteti". Historia do te tregoje se sa ka qene ne gjendje Abaz Kupi, te jete i ndergjegjshem per "fatin" e vendit tone, ne ato dite te veshtira. Po kjo eshte puna e shkollareve te vertete: te kerkohet, te zbulohet, te kodifikohet dhe te behet objekt i shqyrtimit te pergjithshem dhe te lire. Ajo qe une do ta quaja esenca e mendimit politik te Abaz Kupit, e nxjerre nga domethenia e aktit te tij, domethene nga praktika ne teori. Sepse nuk eshte nevoja te jesh perkrahes i sistemit monarkist per nje pune te tille intelektuale. Mjafton te jesh shqiptar. Une nderoj kuptimin e Abaz Kupit, sepse jam shqiptar.

[Albo]

I mbijetuar nga burgjet komuniste në Shqipëri/ Kush ishte Sami Repishti që ndërroi jetë ditën e djeshme



Prof. Sami Repishti lindi në Shkodër, Shqipëri, në vitin 1925; në Shkodër kreu studimet fillore e të mesme. Studimet universitare për histori moderne i filloi në Universitetin e Firenzes, Itali. Student 14 vjeçar u aktivizue në demonstratat e 7 prillit 1939 dhe ma vonë në lëvizjen e rezistencës kundër pushtuesve fashistë italianë dhe nazistë gjermanë. I zhgënjyem nga propaganda dhe ushtrimi i terrorit masiv komunist, ai mbeti demokrat parimor dhe intelektual jokonformist. Gjatë L2B humbi babën, viktimë e terrorit fashist, dhe kushërinin, viktimë e terrorit nazist.

Që nga viti 1945, me ardhjen e pushtetit diktatorial stalinist, ai u gjend në nji situatë që impononte, politikisht e moralisht, marrjen e nji qendrimi patriotik në lëvizjen klandestine antikomuniste. Me arrestimin e tij me 22.X.1946, studenti Repishti u torturue egërsisht për 14 muej; me 27.XI 1947 u dënue me 15 vjet burgim të randë, Më 1949, nana, motra dhe vëllai, të mitun, u internuen në Berat, dhe Veliqot, Tepelenë, viktima të komunizmit.

I liruem nga burgu, 1.VII.1956, punëtor krahu i përbuzun dhe i përndjekun, vendosi të arratisej në Jugosllavi, më 22.VIII.1959, tue lanë familjen në gjendje shumë të vështirë.

Si emigrant politik u mbajt 11 muej në izolim “incommunicado”, u dërgue në kampin Gerovo, Kroaci, u përjashtue në Itali më 1.IX.1961. Emigroi në Amerikë, 9.IV.1962. Në Botën e Lirë, refugjati Sami Repishti iu nënshtrue nji arsimimi rigoroz, dhe fitoi diplomën B.A.(1964), dhe M.A.(1969) pranë Queens College., dhe Ph.D. (Universiteti “la Sorbonne”, Paris (bursist i Qeverisë franceze) dhe Graduate Center of the City Universtiy of New York, (French, shkurt 1973). Për 26 vjet me radhë ka dhanë mësim në gjimnazet amerikane, kryetar i departmentit për gjuhët e hueja (1974-1990) dhe pedagog i jashtëm pranë Adelphi University, N.Y. (1972-1978).

Dr. Sami Repishti ashtë autor, kryesisht i dy vëllimeve: “Pika Loti-Tregime burgu” (1997), dhe “Nën hijen e Rozafës-Narrativë e jetueme” (2004) bashkautor dhe publicist me shkrime për problemin e “Shqipërisë Lindore”, Kosova e lirë u ba leitmotivi i jetës tij.

I aktivizuem në lamin politik, ai bashkëthemeloi e drejtoi disa organizata shqiptaro-amerikane: nga këta Rinia Shqiptare-Kosovare në Botën e Lirë dhe Këshilli Kombëtar Shqiptar-Amerikan (N.A.A.C) për shumë vite kanë qenë dy grupimet politike ma efektivë në emigracion. Në vitin 1965, ai ka dëshmue para Kongresit Amerikan për probleme kombëtare shqiptare, me lidhje të vazhdueshme me Departamentin e Shtetit dhe Shtëpinë e Bardhë. Prof. Repishti ashtë dekorue disa herë nga qeveritë shqiptare, amerikane, dhe kosovare.

Akti rebel që pothuejse e vrau, e çliroi njikohësisht. Si i ri, ai u ndërgjegjsue për rolin e tij, nga dashunia për atdhe dhe etja për liri, nji i ri me sensibilitet të theksuem, besnik i vetëvetes, i jetës me dinjitet. Gjatë udhës, ai njohu ma mirë “Njeriun”, krijesën fisnike. Udhëtimi e solli në botën e nëntokës komuniste ku takoi viktimën dhe e deshti me pasion, nji dashuni për Krijesën që mundi edhe kercënimin e vdekjes,….

Sot, ai largohet nga kjo botë i shqetësuem që akoma nuk ka nji punë të organizueme me shkye perden e konspiracionit komunist. Akoma sot, Shqipëria nuk e ka pranue fajin publikisht: ajo jeton me nji ndërgjegje të randueme. Kjo gjendje fluide frikëson mendjet e ndrituna që kanë përqafue demokracinë. Në qoftë se akoma refuzojmë me përballue demonët e së kaluemes, breznitë e ardhme do të pësojnë rrjedhimet e paevitueshme.

Dr. Repishti ka folë, ka shkrue, ka denoncue pa kompromis këtë tragjedi që shtrembnon çdo gja dhe çdo mendim dhe shtron pyetjen a do të jemi në gjendje me rikrijue nji bashkësi vëllazënish e motrash të lirë, të ndërgjegjshëm për rolin e tyne në shoqëni e kryesisht të çliruem nga frika e persekutimit të organizuem shtetnor të “shtetit tonë”?

Pasiviteti sot mundëson ushtrimin e dhunës kundër të pafajshmit e lejon kryqëzimin e pafajnisë! Zemrat e djeguna si ajo e Sami Repishtit nuk gjejnë ngushëllim derisa të gjindet nji përgjigje.

Sot, ai largohet nga kjo botë me shqetësimin se Shqipëria lëkundet në mes të së vjetrës që nuk jep shpirt, dhe së resë pa fuqi me lindë. Ai do të lutet për nji rilindje premtuese – me ndihmën e Zotit!

Sot, ai largohet me dashuni për të gjithë, veçanërisht për herojt, dëshmorët e viktimët e regjimeve totalitare në Shqipëri dhe pa urrrejtje për të gabuemët dhe të mashtruemët.

Ai largohet tue çfaq mirënjohjen e tij të pakufishme për prindët e vet, Hava dhe Hafiz Ibrahim Repishti, dy viktima të diktaturave, për motrat Fejzije, Merjeme e Hadije, për vëllazënit Fahri e Vehbi e familjarët tjerë në Shqipëri që vuejtën aq shumë.

Sot, ai shpreh mirënjohjen ma të thellë për bashkëshorten e tij Diana Çipi, dashuninë e mirëkuptimin e saj të plotë; për djalin Daren e fëmijët Bryan, Julia e Nicole; për vajzën Ava Repishti-Safir, e fëmijët Åudrey T. e Ålexander H. Safir, që mundësuen rihymjen e tij në jetë “normale”, të gjithë burim gëzimi e kryenaltësie për mbi 60 vjet banimi në Shtetet e Bashkueme!

Dhashtë Zoti paqë në botë dhe mirëkuptim në mes të njerëzimit!

VLERESIME

– 4.IX.1986 –“…For as long as people like Dr. Repishti who has spent eleven years in Communist jails escape and seek refuge in the United States, the country of his freedom, our Nation and Democracy will flourish…” George W. Bush, N/President of the United States of America

-16.V.1995 –“I përkushtuar që në moshë të re çeshtjes së drejtësisë shoqërore, armik i betuar i diktaturës komuniste, intelektual dhe studjues erudit që të gjithë veprimtarinë e tij të pandërprerë e vuri në sherbim të çeshtjes kombëtare, të zhvillimit të kulturës shqiptare, mbrojti interesat kombëtare, sidomos punoi me përkushtim për të njohur të drejtat legjitime të popullit tonë në Kosovë, duke arritur që çeshtjen kosovare ta ndërkombëtarizojë në qarqet më të larta shtetrore të Evropës, të Amerikës dhe në Organizatat Ndërkombëtare”.
Dr.Sali Berisha,President, Repubika e Shqipërisë.

-15.VI.1996- “I dashur Sami, Jam i bindur se e kemi të përbashkët gëzimin për hapjen e Zyrës Informative Amerikane në Prishtinë, për të cilën Ju jeni angazhuar dhe keni punuar me terë qenien bashkë me miq amerikanë dhe veprimtarë të çeshtjes së Kosovës dhe të kauzës shqiptare në SH.B.A. Hapja e kësaj Zyre në Prishtinë padyshim ashtë kurorëzimi dhe sukses i juaji, prandej me lejoni t’ju shpreh përgëzimet më të përzemërta. Besoj se ju me dijen, përvojen dhe kurajon e pashembullt do të punoni edhe në të ardhmen për sensibilizimin e opinionit shtetror e publik amerikan për pavarësinë e Kosovës dhe çeshtjen shqiptare në përgjithësi. Në emër të popullit të Republikës së Kosovës dhe emrin tim personal, Ju falënderojmë edhe një herë për punën e madhe që bëni në Amerikë dhe ju urojmë shëndet”
Dr.Ibrahim Rugova, Kryetar,Republika. e Kosovës.

-6.VIII.1997- “Dear Sami: Thank you for your Letter of June 12 (1997) regarding the situation of ethnic Albanians in the Balkans… My Administration is equally concerned about human rights abuses, particularly with regard to Kosovo. Again, thank you for your active interest in this important issue”.
Sincerely, Bill Clinton” President of the United States of America

– 5.IX.2001-(The liberation of Kosova)…could not have prevailed had not you and the others spent years patiently educating the American public, and more important our political leaders, of the serious problem posed by Serb repression of the Albanians there. You maybe justly proud of what you have accomplished. No, you did not do it single-handedly, but I doubt that without your long efforts American political leaders could have acted as they did. With warm personal regards,
Sincerely,
Bill Ryerson” first US Ambassador to Albania (1991-1994)

– 25.XII.2003-“…Për mendimin tim, prof. dr. Sami Repishti qendron në krye të intelektualëve të diasporës shqiptaro-amerikane. Ai është pasardhës i denjë i Rilindasve sepse ka zbatuar me besnikëri idealet e tyre të larta”.
Peter R.Prifti, autor dhe historian.

– Korrik 2015- “Ju jeni njeriu që idealeve për shqiptarizëm u mbete besnik, dhe kështu i bëre borxh kombit tonë. Nji jetë e terë në shërbim të kombit; kjo është madhështia tek ju, misioni fisnik dhe jo i dalun mode…Ju jeni intelektuali me forma të mirëfillëta, luftar i thekur për demokraci në kuptimin e plotë të fjalës, kundër komunizmit pa kursim, e qendrim herkulian…”
Dr.Bujar Bukoshi, KM i Kosovës

– 17.VII.2015- “… Bejmë urimet tona duke kujtuar kontributin në luftën kundër totalitarizmit enverist, përpjekjet fisnike për Kosovën, punën e rrallë e të lavdrueshme në të mirën e kulturës shqiptare, ku veçojmë librat tuaj me karakter autobiografik”.
Ismail Kadare e Elena Kadare, dy monumentë të kulturës shqiptare.

– 15.IX.2016- “Me mirënjohje për vuajtjet dhe sakrificat e parrëfyeshme, përpjekjet mbinjerëzore dhe qendresën stoike ndaj diktaturës komuniste. Në nderim të veprimtarisë së palodhun atdhetare për çeshtjen kombëtare, si dhe në respekt të rolit dhe kontributit të çmuar dhënë për dekada me radhë si veprimtar i shquar i të drejtave të njeriut, farkëtues i lidhjeve të gjithanëshme shqiptaro-amerikane, duke u shndërruar në një simbol të rrallë e të vyer të shqiptarizmit”.
Bujar Nishani, President i Republikës së Shqipërisë.

– 17 .VI.2012 – “Dear Sami: One of the most important things I have done as President is read Americans like you…I would like to thank you for writing. I promise I will be there along with you continue to build a better, more prosperous, more diverse and inclusive America with a future full of hope. Thanks for writing; all the best…”
Barak Obama, President of the United States of America.

– 14..XII.2020….”Ish I burgosuri Sami Repishti është ndoshta personaliteti më i shquar dhe më i urti që shqiptarët kanë sot në SHBA. Sami Repishti është i dënuar politik, i arratisur nga Shqipëria në kohën kur komunistët e gëzonin pushtetin” Gazeta PANORAMA, Tiranë.

– 6.I.2021- Kjo dashuri famiijare dhe njerëzore që buroi pashterrësisht prej jush…jane çelsi i artë i jetës suej plot talandi, stuhi, e sukseseshme dëshmuar në veprat e jueja që mbeten vlerë kombëtare e mësimdhenëse për brezat e rij.”
Fotaq Åndrea, autor, ish Ambasador i R.Sh. pranë UNESCO.

Balkanweb