Shëngjini 2004

[dodoni]

Një ditë në Shëngjin, pak para fillimit të sezonit turistik. “Këtë vit të paktën më mirë se vjet”

Mrekullitë e ”ngujuara” turistike të Shëngjinit


Gjergj Marku

SHËNGJIN- Ka afruar fundi i muajit maj dhe Shëngjini, shumë më vonë se vitet e tjera, ka ndier peshën e pushuesve, që pa ndonjë ceremoni, kanë “përuruar” popullorçe fillimsezonin e plazhit. Megjithëse është ftohtë, një pjesë të rinjsh kanë guxuar të zhyten në ujin e pastër dhe të kthjellët. Disa fëmijë, lozin buzë detit, ndërsa ca më tutje, një çift zvicerian afro të 70-ve, noton në ujin e ftohtë të detit. Gjatë gjithë gjatësisë së plazhit ka ndërtime të tëra, por dhe rulota, e ndonjë pistë, që afrohet gati deri në breg. “Këtë vit, të paktën më mirë se vjet”, të thotë Ndue Koleci, kryetar i komunës së Shëngjinit, në mandatin e tij të dytë. Ai të tregon se këtë vit diçka po bëhet për rrugën në ardhje nga Lezha, trotuaret në qytet, gjelbërimin. Ushtria ka bërë një pastrim radikal në rreth 35 ha plazh. “Dy makina na janë premtuar nga qeveria për punimin dhe sitjen e rërës, një fond prej 5 milionë lekësh është dhënë për ndërtimin e dy banjove publike në plazh dhe të dusheve, dhe besoj se deri më 10 qershor do t’i kemi gati. Po ashtu me të ardhurat tona, kemi arritur të punojmë rërën pothuajse në gjithë bregun e detit”,- thotë kryetari i komunës. Përmirësimit të kushteve për këtë ai i shton dhe ujin dhe dritat. “Nga 10 orë ujë që kishim vitin e kaluar, sivjet do të kemi 15 orë ujë, ndërsa hotelet private kanë siguruar rezerva non stop. Drita do të kemi po ashtu non stop, me një vendim të KM për tërë zonat e plazheve në vend”,- thotë Koleci. Ajo që shqetëson drejtuesit e komunës, është problemi i pronësisë së tokës, sidomos në zonën e plazhit. “Prona” çuditërisht ka kaluar dorë më dorë, ndërsa pretendohet dhe rëra e bregut! “Është një mishmash, që krahas mungesës së studimeve adekuate dhe strategjike urbanistike, ka penguar investimet serioze dhe të garantuara”, të thonë drejtuesit e komunës. Një gjë e tillë vihet re dhe në Kune, një plazh dhe vend piktoresk, tejet i kërkuar, por që ende nuk ka një rrugë për të qenë. Është vendi ku ish- byroistët kanë patur “strehën” e tyre në verë dhe në dimër. Është vërtetë një mrekulli, një pasuri, “e ngujuar” në moçalishte. Aty, siç thonë ata që ia dinë mirë kimetin, “pjell flori”…Nuk po flasim për Talen më poshtë, për të cilën askush nuk e vë ujët në zjarr.

Shëngjini, komunë apo bashki?!

Drejtues, por dhe qytetarë, thonë se dhe në emërtimin “komunë” duket se Shëngjini sikur është nënvleftësuar. Fare mirë Shëngjini mund të thërritet bashki dhe jo komunë si deri më sot. Shëngjini numëron 10 mijë banorë, ndërsa në kohë vere ai 7-8 fishohet, thotë kryetari Koleci. Nëse Shëngjini fiton statusin bashki, kjo do të thotë më shumë fonde për rrugë, kanalizime, sistemime urbanistike, përkujdesje për plazhin dhe investime përgjatë bregdetit. Më tej kryekomunari shton se është në një mendje me vërejtjet e pushuesve qoftë për ujin, për banjot, pastrimin, higjienën etj. Por diçka në krahasim me vitet e tjera ka ndryshuar. “Nëse vjet dritat ndërpriteshin për disa orë, sivjet do të kemi non stop. Sivjet do të kemi qetësi të plotë dhe rregull, pasi është vendosur posta e policisë me 70 vetë efektiv, ndihmë urgjence, për raste mbytjesh etj”, shprehet Koleci. Sipas tij 20 punëtorë që me natë do të pastrojnë plazhin ditë për ditë. Kryetari Koleci thotë se e shqetësojnë dhe disa kabina dhe një hotel i vjetër që janë në varësi të ndërmarrjes së banesave dhe që janë bërë “shëmtira” e qytetit, për arsye pronësie etj. Natyrisht këtu, ka vend për ndërhyrje energjike. Probleme ka dhe në qytet, me banesat e amortizuara, të prerjes “kineze” të viteve ’70, me fasadat vjetëruara. Të vjen vërtetë keq kur mendon se si mund të lihet kështu një qytet i vogël buzë detit Adriatik. Nga drejtuesit e komunës mëson se këtu për tre vjet janë finacuar 340 milionë lekë të vjetra, gjysma prej të cilave nga të ardhurat e vetë komunës. Nisur nga kjo (shuma e financuar e barabartë me çerekun e një rrugë në Tiranë), nuk ke si të mos nënkuptosh mentalitetin e keq qeveritar për turizmin shqiptar, të thotë një bashkëbisedues.


VIPA-t, mungestarët e mëdhenj…

Gushti është dhe muaji i përzgjedhur i VIPA-ve. Pushim ka parlamenti, por dhe ministritë e dikasteret thuasje e kanë të ligjëruar. Por pronaret e hoteleve në Shëngjin të tregojnë se VIP-at mungojnë në Shëngjin. Ata e çojnë paranë diku tjetër, në Greqi, Maqedoni, deri në vendet ekzotike. Njëri prej hotelierëve këtu, i pezmatuar për investimin që po i shkon dëm, thotë, të paktën për sytë e njerëzve të vinte ndonjë syresh këtu. Ndërsa prishtinasi Raif Rexhepi, thotë se, dhe për sytë e botës, politikanët shqiptarë, pa përjashtim duhet të pushojnë në bregdetin shqiptar. Nëse nuk janë kushtet si në Perendim a gjetkë të luftojmë të gjithë bashkë për t’i përafruar. Privatët nuk hezitojnë të investojnë. Ai tregon se vjet ka patur për disa ditë në kompleksin e tij nënkryetarin e Parlamentit të Maqedonisë, disa arstistë, ish-ministrin e turizmit Dervishi, si dhe ish presidentin Meidani. Ndërsa në hotelin e një mirditori prej vitesh pushon Jozefina Topalli e ndonjë tjetër pushtetar vendor. “Tash për tash, edhe ca vite na duhet turizëm edhe patriot”, -përmbyll kosovari Rexhepi.

Largimi nga Shëngjini
Plazhi i Shëngjinit konsiderohet si një nga plazhet më të bukura, më kuruese dhe rekreative të Shqipërisë. Zoti dhe natyra i kanë falur me tepri njeriut këtu detin kobalt, rërën e zezë, për të të dhuruar në pak ditë bronzatën e lëkurës, shoqëruar me jodin kurues, ajrin e freskët, lagunat, kënetat me rosa, rezervatet, rërën. Mbi të gjitha, këtu mbizotëron një bregdet thuajse i virgjër dhe ende i pabetonuar. Përsa i takon portit, në të ardhmen ky pritet të jetë një nga portat hyrëse të veriut dhe pikënisja e rritjes së lidhjeve të fuqishme me Kosovën, që padyshim do të sjellë një fluks pushuesish kosovarë në këto brigje. Largohemi nga Shëngjini, ndërsa rrugës shohim 4-5 autobusë me kosovarë që po vijnë të akomodohen këtu për disa ditë, një grup ekspedite studentësh nga Shkodra, ndërsa pak metra para nesh kemi një autobus ku shënohet RTSH…Duket se sezoni është hapur para 5 qershorit, Ditës Botërore të Mjedisit, kur, sipas drejtuesve të komunës, zyrtarizohet dhe sezoni i plazhit në Shëngjin, që gjithsesi, me kushtet që posedon, siguron pushim dhe rekreativitet të kënaqshëm për mijërat e pushuesve që mësyjnë aty…



31/05/2004

[dodoni]

Raif Rexhepi ka eksperimentuar tek ish-kampi i punëtorëve diçka mes turizmit patriotik dhe komercial

Biznemesni nga Prishtina, 800 mijë dollarë në Shëngjin


Gj. Marku

SHËNGJIN- Raif Rexhepi, një prishtinas energjik 57- vjeçar ka derdhur plot 800 mijë dollarë në bregdetin e Shëngjinit për të ngritur kompleksin turistik DORA, një motërzim për nga emri, me biznesin që ai posedon në Kosovë. Albanologu pasionant i gjuhësisë shqipe, gazetar i Rilindjes aty nga vitet ’69 dhe ndër të parët mbështetës të Deklaratës Kushtetuese të Kosovës në vitet ’90, shpallur “non grata” nga serbët që atë kohë, ka eksperimentuar këtu tek ish- kampi i punëtorëve diçka mes turizmit patriotik, siç ka dëshirë ta thërrasë ai, dhe atij komercial. Me një kontratë 20- vjeçare me Konfederatën e Sindikatave Shqiptare, Rexhepi ka nisur rehabilitimin e ndërtesave gërmadhë të ish-kampit të punëtorëve dhe pionierve. Kush i ka parë ato para 4-5 vitesh nuk i besohet se ç’mrekulli mund të bëjë dora e njeriut, me rrethimin, pastrimin, lulishtet, ambientet e tjera të jashtme dhe me dy godinat. Të 98 dhomat me 350 shtretër kanë banjo, kondicioner, tv, telefon, ujë dhe energji të garantuar non stop. Aty ka 2 restorante me 800 vende, kuzhinë të pasur kosovare e meny të tjera, plazh të rrethuar dhe të pastër, shezlonge, kafe- bar dhe ushqim të shpejtë në plazh, ambulancë me mjek të gatshëm, kënde lojërash për fëmijë, kabina telefonike, shëtitore etj. Vjet e nisëm shumë mirë, isha vërtete i kënaqur, megjithë thashethemin e përhapur se “plazhi i Shëngjinit është i infektuar!”. Pastaj u amplifikua. Në fokus të gënjeshtrës u vu fabrika italiane e sardeleve afër portit të Shëngjinit, sikur ajo hedh në det herbicide të rrezikshme. “Po ja, bre, shikoj këtë nipçen buçko 10- vjeçar dhe vajzën me një bronzatë të këndshme. Tërë verën kanë këtu. Shikon gjësendi infektim të lëkurës?!”, tha vitin e kaluar, Rexhepi që edhe këtë vit i ka marrë nipërit që të verojnë këtu në bregun e Shëngjinit. Pronari i kompleksit Dora thotë se pas thashethemit që e kishte dëgjuar në televizion, u interesua dhe vetë tek fabrika. Atje vjen peshk i tejkripur nga Amerika. Këtu vetëm lahet dhe i hiqet kripa e tepërt, dmth, kripa hidhet tek kripa, e jo ndonjë herbicid. Por lepuri fle gjetkë, shton prishtinasi Rexhepi, mendoj se është një antireklamë që i bëhet bregdetit shqiptar, e paguar në ndonjë media e Kosovës. Ky thashethem i vockël, i shtoi Malit të Zi, vetëm verën që kaloj, mbi 400 mijë pushues, më e pakta, pra, 400 milionë euro të ardhura. E ç’janë 2-3 milionë për një antireklamë për të paguar papagallët e shitur mediatikë?!,- aludon ai. Por kostoja ka qenë e rëndë për turizmin shqiptar… Po sivjet…

Kryekomunari Koleci, thotë se Shëngjini është pothuaj një plazh popullor, ndërsa duken shenjat që po krijohet dhe ai elitar, me vila të bukura gjithandej. Këtu numërohen rreth 4000 shtretër, ndërsa çmimi luhatet nga hoteli në hotel.

Në shërbim të pushuesve janë kompleksi “Dora”, “Presidenti”, “Palma”, “Ermiri”, “Tropikal”, ndërsa po ndërtohet dhe një 8- katësh në hyrje. Po ashtu ka dhe vila të tjera përgjatë bregut.

Vetë shëngjinësit, në sezon, i hapin dyert e shtëpive, për bujtës sezonalë, kundrejt 25 mijë lekë të reja. Një garsioniere me të gjitha orenditë. Është një biznes, që ata mezi e presin. Kërkesat janë shtuar, sidomos nga familjet kosovare.




31/05/2004

[dodoni]

Bashkëshortët zvicerianë: Shëngjini një plazh i mrekullueshëm


Shekulli

Një çift zvicerianësh gjendeshin në Shëngjin prej 5 ditësh. Janë rreth të 70-ve. Të ulur në shezlonge ata të thonë se u pëlqen ky plazh, paçka se vijnë për herë të parë. “Na e kishte reklamuar një miku ynë, që kishte kaluar disa ditë këtu për pushim dhe kurim. Natyra është e bukur dhe e virgjër, të mbushet syri gjithandej, rëra është e shkëlqyer. Gruaja 70- vjeçare, ka marrë ngjyrë dhe nuk ia bën tërr syri për t’u kredhur në ujë. “Na pëlqen se është vend i qetë,- thonë çifti zvicerrian.- Miqtë tanë na e quajtën aventurë ardhjen tonë këtu, por nuk është kështu. Kemi qenë në Itali, Francë dhe shumë vende të tjera, që kanë brigje përrallore, për nga infrastruktrura, por këtu ka qetësi, nuk ka shumë rrëmujë, deti është shumë i bukur, rëra shumë kuruese, çmimet shumë më të lira”,- të thonë ata. Bashkëshortët zvicerianë nuk ngurrojnë të thonë se e keqja është se ju pak e reklamoni këtë pasuri, po ashtu ta mirëmbani. Këta bunkerë duhet t’i kishin hequr. Ka “imperialista” më që iu sulmojnë nga deti, qesendisin ata?! Edhe ndërtimet mund të jenë të sistemuara. Duhet të ketë guida, reklamime në internet etj. Nuk e kuptoni se jetoni mes pasurish që duhet t’i shfrytëzoni, përfundojnë ata.




31/05/2004

[[Perla]]

Tre vjet më parë, depozitat e naftës shpërthyen në këtë qytet e, megjithatë, sot e kësaj dite ato vijojnë të jenë aty. Rruga e plazhit, plehrat, banjat, përbëjnë ende shqetësim për njerëzit e shumtë që zgjedhin Shëngjinin për të pushuar, duke kërkuar më shumë për këtë zonë të pasur.



SHËNGJIN - Askund nuk mund të ketë vënë dorë kaq mjeshtërisht e bujarisht natyra dhe Zoti në mrekullitë që i ka dhuruar Shëngjinit, me një areal të jashtëzakonshëm pasurish natyrore, që nga bregu i artë i rërës së detit, qyteti-port i futur në gji të malit të Rencit, që i rri si një kapele e hijshme mbi krye, detin me ngjyrën kobalt, dhe me shtrirjen tej e gjatë të ligatinave me bimësi të harlisur dhe faunën e begatë.


Por, nga ana tjetër, askund nuk mund të jetë treguar kaq e papërgjegjshme dora e njeriut sa këtu, me ndërtime lloj-lloj, pa kurrfarë plani urbanistik. Një qytet si i dalë nga bombardimet e ndonjë lufte, pa as dhe dy metra katrorë lulishte apo një copë trotuari për së mbari, me ca fasada të lerosura pallatesh të prerjes kineze të socializmit allashqiptar.


Pushues të huaj, por dhe ata vendas, që i njohin mirë plazhet e globit, thonë se nuk mund të ketë vend të dytë me një xhungël të tillë urbane, pallate shumëkatëshe (pa leje apo me leje te dyshimta) që "ngulen" si përbindësha deri në afërsi të ujit të detit, duke i ngrënë pikërisht atë që ka më të shenjtën ky bregdet: rërën jodpasur. "Për këtë rërë vijmë këtu", - rrëfente para do vitesh një çift të moshuarish zviceranë, të cilët kalonin tërë muajin prill pikërisht këtu.


Të lëçiturit e bregdeteve të botës sqaronin se nuk ka bregdet në Evropë me kësilloj rëre, e pasur në jod dhe me veti kurative të paimagjinueshme. Mbase ishin ndër të paktët që kishin marrë një dorë rërë prej këtu për ta analizuar ndër laboratorët më me emër në Zvicër, dhe mjekët atje kishin mbetur pa mend nga kjo aftësi kuruese, ndaj 70-vjeçarët vazhdonin të shijonin "rininë e tretë", që ua kishte dhuruar rëra e Shëngjinit me flladfreskun dehës që përcjell gjithandej kjo natyrë e virgjër. Por si pushues të mençur, kanë zgjedhur pikërisht muajin prill, kur pushuesit numërohen me gishtat e dorës. Më pas e dinë fare mirë çfarë i pret në këtë vend. Këtë gjë na e thotë dhe ish-ministri kosovar i Politikave Zhvillimore, Muhamet Mustafa, sot drejtues i një instituti të tillë për hulumtime zhvillimore dhe profesor i disiplinave që lidhen me menaxhimin e zhvillimit në një universitet në Kosovë.


Duke e "tëharrur" mirë e mirë në muhabet politikën e përbashkët në dy anët e kufirit, ai thotë se duhet t'u jepen fund përqafimeve folklorike të politikanëve tanë, të cilët duhet të ulen për të hartuar strategji zhvillimi dhe projekte konkrete, tash që po e kemi lidhjen në mes nesh.


Por nuk dihet sesi ka vajtur kjo puna e rrëmujllëkut në këtë oaz të paqtë e kurativ si në Shëngjin. Një gjë është e sigurt: asnjë drejtues vendor nuk ka mundur t'i shpëtojë ose kërcënimit, ose tundimit, apo mosbëzajtjes pas këshillave të marra prej lart, se ai që ndërton në këtë plazh e ka një "fije" deri atje në kupolë!


E në fakt, këtu janë parë të bëjnë pushime jo pak personalitete të larta të vendit nga shumë qeveri, pikërisht pranë këtyre pallateve të vëna kuturu në mes të rërës, janë ngritur dhe pode fushatash elektorale, jo për ta zhvilluar si do duhej këtë vend të Zotit, por për të bekuar katrahurën urbane në një nga perlat më joshëse të Mesdheut. Loja me pronat ka qenë gjithnjë diçka e frikshme për t'u barrierizuar nga ndoca pushtetarë vendorë minorë, pasi gjërat vendoseshin shumë më lart (një prej këtyre problemeve është ngritur nga gazeta pikërisht pas ankesës së disa banorëve në Shëngjin).
Rrëmujllëku i ndërtimeve pikaset ngado, nuk ka një vijë të dytë, të parë apo të tretë, që të specifikonte gjithçka në infrastrukturën bregdetare përgjatë 3 km vijë plazhi të Shëngjinit.


Shëngjini sipas pushuesve të thjeshtë
Kola thotë se çmimet janë të larta dhe kjo i largon pushuesit për të gjetur terrene të tjera më të lira. Plazhi është zaptuar nga privatët, duke rrudhur hapësirën e plazhit publik.


Blerta ka udhëtuar nga Tirana për të kaluar disa ditë pushimesh në Shëngjin. Për të është skandal rruga që përshkon gjatësinë e vijës pushuese. Kilometra të tëra që të masakrojnë makinën. Ajo thotë se qëndroj në një hotel privat dhe se kushtet aty janë shumë të mira. Ka ujë, drita, ushqim i bollshëm dhe i mirë. Ka vend për të pasur çmime më të arsyeshme.


Vlashi, një pushues tjetër nga Lezha, thotë se këtu mirë që nuk i ka dalë pronari detit. Është e pamundur të gjesh një vend të lirë kur vijmë me familjen, e gjithë rëra është zaptuar nga privatët e lokaleve dhe hoteleve, çmimet janë në ngritje dhe të papërballueshme.


Prenga thotë se pushteti vendor nuk ka menduar për argëtimin, sidomos për fëmijët, ndaj improvizohen ca lodra nga privatët në hapësirat e plazhit.


Meremja ka ardhur nga Kosova për të tretin vit. Kushtet këtu janë të mira dhe pastrimi deri diku është më i mirë, nga privatët sidomos, por jo në vendet publike, ku ka banja të prishura, lopë që shëtisin lirshëm dhe plehra pafund.


Marjani ka ardhur nga jashtë dhe e shqetësojnë ndërtimet pa kriter. Nëse atje jashtë ku jetoj, pushtetet vendore e mbartin rërën kilometra larg për të veshur brigjet e deteve, ne e kemi rërën dhe po e betonojmë.


Kristela me të atin po ngjiten nga zona e portit për tek një kompleks turistik privat, një rrugë që bëhet në këmbë, dhe mbyll vrimat e hundës teksa kalojnë afër një kanali, ku me papërgjegjshmëri, fabrika e peshkut derdh në det mbeturinat me erën kundërmuese apo peshkun e coftë!


Rexhepi nga Prishtina, emigrant në Zvicër, nuk ia përtonte dhe ngrihej vetë, që në orët e para të mëngjesit, për të pastruar rërën dhe bregun nga papastërtitë e shumta. "Këto bukuri të pamata që i ka falur natyra, po i shkatërroni me dorën tuaj", - thotë kryefamiljari prishtinas, që ka ardhur me gruan dhe fëmijët për të pushuar 15 ditë, në një hotel ku paguan çdo natë 35 euro. Por thotë se, nëse do të jenë po këto kushte, vitin tjetër nuk vjen më.


Një traget si fillimi i ri
Trageti është ndër risitë më të prekshme të këtij porti, pasi përmes tij mundësohet lëvizja e qytetarëve, sidomos e atyre të zonës veriore të Shqipërisë, udhëtimin nga Shëngjini në Bari të Italisë në dy ditë të javës, të hënë dhe të enjte. Linja Bari-Shëngjin ka filluar nga data 26 e muajit qershor. Trageti për pasagjerë niset nga Shëngjini çdo të enjte dhe të hënë në orën 21:00 dhe ka një kapacitet prej 700 pasagjerësh. Sipas mundësive ekonomike të klientëve, trageti ofron kushte të ndryshme, si fjetja, ndenja në poltrone ose në barin e tij. Bileta më e thjeshtë në të cilën përfshihet vetëm vendi, ku mund të qëndrosh ulur, kushton 35.5 euro, ndërsa kur pasagjerët zgjedhin dhomat e gjumit për të kaluar natën, atëherë bileta kushton rreth 60 euro.

Zëri i humbur i një gazetari demokrat
...dhe cisternat që mund ta kthejnë Shëngjinin në Hiroshima!


Tmerri i shpërthimit të depozitave është prezent edhe tashti tek njerëzit, por depozitat në qendër të qytetit të Shëngjinit, nuk ua lënë gjumin të qetë, dhe një përvjetor për Hiroshimën sikur ua kujton përngjasimin! Me sa shihet, ato nuk do të hiqen ndonjëherë. Madje, mendohet se makutëria me hapjen e tregut me Kosovën do të jetë ende dhe më e pangishme.


E pra, projektet për kthimin e Lezhës në industri të prodhimit të pluhurit kanceroz të çimentos, nuk përputhen me asnjë plan të vjetër apo të ri të zhvillimit të qëndrueshëm ekonomik, kulturor e turistik të kësaj zone të begatë. Këto veprime të Ministrisë së Mjedisit, e cila tregohet paturpësisht e lirë në dhënien e lejeve mjedisore, nuk përputhen me asnjë normë e parametër të zhvillimit, me planin rajonal Shkodër-Lezhë (2005-2020), i cili është realizuar nga EPTIZA Internacional Grup dhe i mbështetur me fondet e Komisionit Evropian (sipas këtij programi, në këtë zonë është përcaktuar vetëm mbështetja dhe konsolidimi i aktivitetit bujqësor).


"Hetues" i thekur i keqtrajtimit ambiental, një gazetar që sot rri në karrigen e pushtetit, para dy vitesh guxonte të bërtiste me të madhe për ogurin jo dhe aq të mbarë që po i prihej me disa projekte investimesh në këtë zonë, si në fushën e ndërtimit, me fabrika çimentoje, park energjetik, të cilat, sipas gjasave, një zot e di si do ta katandisin një nga zonat më të bukura të vendit. Por gjasat janë që ky zë do humbasë ashtu si dhe i shumë ambientalistëve, për të marrë udhë "revolucioni industrial" në këtë zonë, për ta zhbërë njëherë e mirë karakterin mjedisor të saj.


Miku im gazetar me pozicion të dyfishtë, ka shënuar një të vërtetë të madhe, se "korrupsioni më i madh sot është menaxhimi i ambientit". E kjo shihet gjithandej: ka dy fabrika peshku që ndikojnë në uljen e papunësisë dhe në të ardhurat e banorëve, porse u nxjerrin zorrët banorëve të lagjes së portit me erën e qelbur, për shkak të derdhjes në det të mbeturinave. Pastaj industria e karburanteve do të vazhdojë të vrasë ekologjinë e këtij vendi, duke qenë një "bombë" mbi krye të Shëngjinit dhe gjithë zonës.


Rana e Hedhun, kryemrekullia natyrore
Në veriperëndim të Shëngjinit gjendet mrekullia tjetër, Rana e Hedhun. Për të shkuar deri atje të duhet të kalosh ose përmes repartit ushtarak, ose të marrësh rrugën e malit, ose të kesh një varkë. Disa qindra metra para se të vesh atje tej, dikush është kujtuar të bëjë një ndërtim modern. Mjafton të shkosh atje për të kuptuar se nga ajo pjesë me Shëngjinin, gjenden dy botë të ndryshme! Duhet të ecësh në këmbë mes bunkerevë të frikshëm të komunizmit, për të parë Ranën e Hedhun, që fton për përkujdesje e investim. Nuk ka si këtu, ama deri atëherë sa pushteti të mos harbohet nëpër marrina për të betonuar gjithçka edhe këndej! Mund të thuhet pa pikën e teprimit, ky vend do të ishte në top listën e plazheve të botës!


Por... njerëzit pushojnë në Shëngjin
Edhe në mes të kësaj katrahure urbane, njerëzit pushojnë, dhe për këtë kryetari i komunës, Luigj Prela, është i kënaqur. "Plazhi këtë vit ka funksionuar shumë më mirë se vitet e tjera, - rrëfen ai, - dhe kjo lidhet me dy aorta rrugore të përmirësuara. Energjia elektrike është shërbyer 24 orë për pushuesit dhe furnizimi me ujë është më i mirë, ndërsa pas përfundimit të fazës së dytë të ujësjellësit, do të garantohet 24 orë ujë i pijshëm". Pa dashur të gërmojë dhe aq në rrëmujën urbane, kryetari Prela rrëfen se janë mbi 40 hotele të ngritura, 10-13 kate, ndërsa turizmi hotelier ka thithur shumë turistë kësaj vere, ashtu si dhe ai familjar.


Qyteti 4 mijë banorësh vjen e dhjetëfishohet në kohë verës, ndërsa fundjavat kanë pasur një mbipopullim të tepërt, ku bien në sy të kenë ardhur pushues jo vetëm nga Lezha e zonat përreth, por dhe vende të tjera, e sidomos nga Kosova e Maqedonia. "Ne bëmë gjithçka gati më 1 qershor, kur u hap dhe sezoni turistik, duke shtuar disa shërbime, ndër të tjera, një pastrim më cilësor, vënien e banjave portabël, dushet në disa vende, më shumë kazanë për mbeturinat, rritjen e sigurisë për plazhistët, duke vënë 6 njësi vëzhguese me katër kulla, ndaj këtë sezon nuk ka pasur asnjë të mbytur", - shton kryekomunari Prela.


"Po ashtu është vënë rregull dhe pushuesit gjejnë qetësi dhe argëtim në klubet private. Kemi vënë në shërbim një ambulancë shëndetësore". Ai ngre shqetësimin e parkimeve për makinat, ndaj do mendohet për parkime të mëdha, ku dhe çdo ndërtim nuk do të lejohet pa vende parkimi poshtë tyre. Kur e pyesim për të ardhurat, nga afro 200 njësi biznesi, si dhe taksa e ndërtimit, përafrohet një shumë rreth 70 milionë lekë, shtuar dhe një tra që vjel për çdo makinë 100-lekëshin, del se është goxha e ardhur, por aspak e konvertuar në shërbime cilësore për t'i kënaqur pushuesit.


Mikpritja, arma e fortë e shqiptarëve
Të gjithë të huajt që kanë ardhur në këto anë, kur i pyet nëse do vinin sërish, thonë se kanë mbetur të befasuar nga mikpritja shqiptare, një identitet i pasur, ndaj kushdo që vjen një herë në këtë vend, nuk ka si të mos e përsëdytë këtë gjë vit pas viti, duke u kthyer në një klient i sigurt. Janë disa prej hoteleve edhe këtu në Shëngjin, por dhe rezidenca private që e kanë kapur këtë çelës, duke siguruar performancë turistike të shkëlqyer. "Nuk do bëja tashmë pa mikpritjen e këtyre njerëzve", - thotë një pedagog italian që ka ardhur të pushojë në këtë bregdet.

Djali i tij e ka nusen shqiptare, por nuk ndikohet nga një turizëm patriotik, por se i pëlqen shumë ky vend. "Por, gjithsesi, duhet ruajtur identiteti i këtij vendi ashtu si keni mikpritjen shumë tipike", - porosit ai, duke vijuar se mungon edukimi profesional në jo pak hotele apo lokale shërbimi, ku duket gjithandej personeli i patrajnuar apo ideja e menaxhimit familjar si në mesjetë, gjë që sidomos turistët e huaj, e pikasin menjëherë.


Turizmi i lagunave
Duke përmendur lagunat e kësaj zone, si ajo Kune Vain, specialisti i mjedisit Jak Gjini, thotë se me këtë pasuri, Lezha lë prapa vende të tëra evropiane. Me një pasion të lexuar lehtas, ai flet për këto ligatina që na i ka zili bota, duke filluar me pozicionin natyror befasues, florën dhe faunën. Kune-Vain ka një sipërfaqe prej 2 200 ha, nga këto 200 ha të mbuluara me bimësi dhe 100 ha sipërfaqe bujqësore e urbane, dhe 1 900 ha sipërfaqe ujore.


Ky mjedis lagunor është nga ekosistemet më produktive në të gjithë botën e gjallë që ndihmojnë në pastrimin e mjedisit dhe luajnë rol jetik në kontrollin e cikleve në natyrë. Në këtë lagunë rriten rreth 196 lloje shpendësh, që zënë rreth 60 për qind të faunës, prej ku 59 lloje shpendësh janë të përhershëm, 65 lloje dimërorë, 51 lloje verorë dhe rreth 21 lloje janë të rastësishëm.


Turizmi kulturor
Duke ardhur për pushime në Shëngjin, pushuesit mund të joshen edhe nga turizmi kulturor. Lezha si qytet ofron histori të lashtë, themeluar në vitin 385 para erës së re nga Dionizi i Sirakuzës, një qytet që ka luajtur rol të veçantë në historinë iliro-shqiptare. Është një qytet me të cilin lidhen momente kyçe të historisë. Emri i tij " Lisso" e "Lissuss", gjithnjë sipas studiuesve, është një ngjyrim linguistik i emrit të vjetër ilir "Lisi". Mbi jetën ekonomike të Lissussit, që në antikitet ka ndikuar fakti se ai ka qenë stacion hyrës i rrugës Shëngjin-Kosovë, rrugë e cila kalonte nëpër Zadrimë për Kukës e më tej.

Gjergj Marku