Vetvrasjet, problem kombëtar i shqiptarve!

[Kryeplaku]

perSHENDETje
Edhe ne diten e djeshme nuk munguan tentativat per vetvrasje. Brenda vetem nje dite u bene te pakten tre tentativa per vetvrasje, dy vajza nga zonat e Beratit dhe nje 30 vjecar nga Saranda. Kesaj radhe i'a ariti qellimit vetem i riu nga Saranda.
Nuk ka dite qe gazetat shqiptare te mos shkruajne edhe per nje njeri tjeter qe vrau veten, dhe asnjerit nuk i behet vone, te gjithe flasin per perparimin e Shqiperise. Me vjen per tu cuditur qe ne tabelat me vendet sipas numrit te vetvrasjeve Shqiperia nuk zen vendin e pare. Te rinje dhe te reja, bura e gra, te moshuar e te moshuara vrasin veten gati cdo dite ne Shqiperi. Nuk eshte ky nje fenomen per te cilin duhet te vrasim sadopak mendjen? Nuk eshte ky nje fenomen shqetesues per nje shtet me 3 milon banore?

I lutem te gjithe anetareve te bashkbisedojme ne kete teme reth ketij fenomeni. Do i'u lutesha te sillni mendime reth shkaqeve qe cojne shume Shqiptar drejt vetvrasjes si dhe menyra me te cilat do mundeshim t'i perkufizojme!
falemiNDERit

[Kryeplaku]

Qe kendej e tutje do mundohem ta pasuroje kete teme me artikuj gazetash te cilet na nxjerrin edhe njerez te tjere qe vrasin veten ne Shqiperi, qe te problematizohemi njecik se ku po shkon ai vend e mos rime te meremi me dogmat e Nanos dhe Berishes as me kryqezatat e Bushit e Blerit por te meremi njecik me realitetin shqiptar se lame nam duke u mar me boten e nuk shofim qe "po na digjet kalaja nga brenda".

[Kryeplaku]

Varferia, vret veten 7 muaj shtatzene


Tragjedi e dyfishte ne Has. Safe Ferizolli, i dha fund jetes vetem 26 vjece, pak jave pasi priste te nxirrte ne jete, femijen e pare te marteses. Policia: "U veteqellua me nje pistolete e cila ndodhej pa leje ne banesen e viktimes". Hetimet zbardhin se gjendja e veshtire ekonomike solli veteflijimin. Te prinderit kishte jetuar mire, por pas marteses, perjetoi zhgenjim

HAS - Tragjedi e dyfishte ne nje familje ne rrethin e Hasit. Nje grua e sapomartuar, i ka dhene fund jetes ne moshen 26 vjeceare duke u veteqelluar, pak jave pasi priste te nxirrte ne drite nje femije, fry i pare i kurorezimit ne martese. Ngjarja e dhimbshme ka ndodhur dje ne fshatin Breg Krume te komunes Vranisht ne rrethin e Hasit. vIktima e vetevrasjes me arme zjarri, eshte 26 vjecarja Safe Ferizolli e cila prej shtate muajsh, ishte shtazene, pasi nje vit me pare, ishte martuar. Lajmi konfirmohet nga burime zyrtare te Drejtorise se Policise se Kukesit. Sipas tyre, Safe Ferizolli, 26 vjece, u gjet e vdekur ne banesen e saj ne oren 10.30 te dites se Premte, pasi kishte nje plage vdekjeprurese ne koke. Burimet saktesuan se 28 vjecarja Ferizolli, kishte kaluar ne nje gjendje te renduar te depresionit nervor ditet e fundit pasi e mundonte gjendja e veshtire ekonomike.

Sipas te dhenave te grupit hetimor ne vendin e ngjarjes, gruaja 28 vjecare kishte probleme te mprehta sociale per shkak te varferise se tejskajshme. Duke mos e perballuar me situaten, ajo ka marre nje pistolete TT e cila gjendej pa leje ne shtepi dhe ka qelluar mbi vete duke gjetur fundin e dhimbshem. Burime nga vendngjarja, i thane "Korrieri"-t, se 26 vjecarja ishte martuar rreth nje vit me pare, ne fshatin pare i kurorezimit ne martese, ne fshatin Breg Krume te komunes Vranisht ne rrethin e Hasit. Sipas burimeve te mesiperme, bashkeshorti i te rese, ishte i papune. Qe te dy, jetonin ne nje shtepi-kasolle dhe gjendja e tyre ekonomike paraqitej e renduar. Edhe vete 26 vjecarja ishte e papune dhe burre e grua, nuk arrinin te jetonin normalisht duke iu nenshturar pa deshiren e tyre, varferise. Ne kete gjendje, 26 vjecarja dyshohet te kete kaluar prej disa ditesh ne depresion duke mos patur me deshire per te jetuar. Ne keto kushte ajo eshte vetevrare me pistolete duke gjetur fundin e menjehershem. Por bashke me te, eshte shuar edhe femija qe pas rreth tete javesh priste te dilte ne jete. Varrimi i te ndjeres eshte bere dje, me ndihmen financiare te vellezerve te saj.

Korrieri 26/04/04

[Kryeplaku]

Vetevrasjet ne Veri, te rralla

Rastet e vetevrasjeve ne rajonin verior te vendit, sidomos ne qarkun e Kukesit, jane shume te rralla dhe per me teper nga femrat. Por veteflijimi ne rastin e fundit behet edhe me trondites si fakt kur meson se bashke me te vetevraren eshte shuar edhe jeta e nje femije qe vetem pas pak javesh priste te dilte ne jete. Sociologet e konsiderojne dukurine e vetevrasjes nje vend, si nje alarm i nisur prej kater vjetesh qe po merr permasa te pandalshme dhe te pakontrolluara nga shoqeria dhe shteti.

Korrieri 26/04/04

[Kryeplaku]

Vetehelmohet per arsye ekonomike nje 28-vjecare

Faktoret ekonomike, dyshohet se kane shtyre nje 28 vjecare nga lagja "Skenderbej" ne Elbasan qe te ndermarre aktin e radhes se vetehelmimit. T.Toska 28 vjec, ka arritur ne gjendje te rende ne spitalin Kirurgjik te qytetit rreth ores 18.00 te dites se djeshme. Sipas policise, 28 vjecarja e ka perdorur helmin vdekjeprures ne kushtet e nje tronditje te thelle nervore per arsye ekonomike. Megjithate nje grup hetimor po punon per zbardhjen e shkaqeve. F.Salliu




--------------------------------------------------------------------------------
27/04/2004 Korrieri

[Kryeplaku]

"Ja përse m'u vetëhelmua vajza"
E la shkollën dhe mbeti e mbyllur në shtëpi


--------------------------------------------------------------------------------

Nga e dërguara jonë në Boçovë, Irma Hoxha


E mbyllur mes katër mureve të shtëpisë, e brengosur për mosfrekuentimin e shkollës, dhe e mbytur nga punët e shtëpisë. Kjo ka qenë gjendja në të cilën prej kohësh ishte duke jetuar 13-vjeçarja Flutura Jarua, e cila i dha fund jetës dy ditë më parë, duke u vetëhelmuar. Ndërsa në shtëpinë e saj në fshatin Boçovë të Levanit ka rënë zia. Situata e krijuar tashmë në familjen Jarua është më e vështirë se një ditë më parë, kur ata i dhanë lamtumirën e fundit fëmijës së tyre. Shtëpia është e huaj dhe tepër e ftohtë pa Fluturën. Sapo hyn në oborrin e shtëpisë dhe hedh sytë mbi ndërtesën, menjëherë të krijohet përshtypja se aty jeton një familje e rrënuar ekonomikisht. Gjithçka është e vjetër dhe e mbajtur keq. Mure të krisur e të palyer, një kopsht i papunuar përpara shtëpisë dhe gjithçka e lënë rrëmujë. Mes të afërmve dhe familjarëve ka mbetur shija e hidhur e humbjes së vogëlushes dhe ata të tregojnë për 13-vjeçaren që vendosi të vetëflijohej.

Nëna
"Nuk kishte arsye pse të vetëhelmohej". E ëma e saj, Marjeta, rreth të 40-tave, e veshur tashmë me roba të zeza, nuk e fsheh dot dhimbjen dhe brengën për humbjen e vajzës. Duke treguar për të, shpesh ngre supet dhe mbledh trupin e imët, duke lënë të kuptosh se nuk ia merrte mendja kurrë që të kishte një fund tragjik. Çdo ditë ajo i kërkonte vajzës së vogël që të merrej me të gjitha punët e shtëpisë. Ajo ka edhe një djalë 15-vjeçar, që quhej Denis. Marjeta e përjashton përdorimin e dhunës apo keqtrajtimin e vajzës, kur ajo nuk i bindej. "Ka pasur edhe raste të tjera, kur unë i kam folur Fluturës për punët e shtëpisë dhe kjo ka qenë vetëm një arsye që ajo të bëhej një amvisë e mirë, por ajo gjithmonë nuk më dëgjonte dhe më kundërshtonte. Megjithatë unë e toleroja, pasi mendoja që ishte ende e vogël dhe se një ditë do të më kuptonte", shprehet ajo. Nga biseda me familjarët dhe të afërmit e Fluturës, mësohet se po bënte gati dy vjet që ajo ishte shkëputur nga shkolla, sepse ishte mjaft e dobët në mësime dhe mezi kishte kaluar deri në klasë të pestë.

Bashkëmoshatarët
Bashkëmoshataret e saj thanë për Gazetën se ajo ndihej e tradhtuar nga fati i saj, pasi nuk kishte mundur që të arrinte rezultate të mira në mësime. Largimi nga shkolla fillimisht iu duk si një zgjidhje e drejtë dhe e mirë për të, por më vonë ajo u ndodh përpara një situate tepër të vështirë dhe pothuajse qante sa herë që ne takoheshim dhe diskutonim për mësimet. "Ishte vajzë me sedër dhe nuk ia falte vetes që të ulej aq poshtë dhe të mbetej thjesht një shtëpiake, edhe pse në fshat. Mendonte se ne do të ecnim përpara dhe ajo do të mbetej në vend pa asnjë të ardhme. Gjithashtu, shoqet e pakta të saj kanë pohuar se ajo u kishte thënë se ishte mërzitur që rrinte mbyllur në shtëpi.

Gazeta Shqiptare 29/04/04

[Kryeplaku]

Njëqind të vdekur nga helmet
Elbasan, mjekët publikojnë shkaqet e rasteve


--------------------------------------------------------------------------------

Fatmir Popja


ELBASAN

Pa frikë mund të quhet një nga qytetet që mban rekord për rastet e vetëhelmimeve. Elbasani është "kryeqyteti" i viktimave të vetëhelmimeve. Në më pak se katër vjet në rrethin e Elbasanit janë regjistruar 300 raste të intoksikacioneve suicidale, ose, sikurse quhen ndryshe, të vetëvrasjeve nga të cilat janë shënuar 100 viktima. Shifrat e tilla tronditëse, tepër alarmante dhe po kaq shqetësuese janë bërë publike pas përfundimit të një studimi të intoksikacioneve suicidale, sidomos atyre fosforo-organike, për rrethin e Elbasanit. Ky studim është kryer nga mjekët reanimatorë Behar Gjevori dhe Nikollaq Thano të Qendrës Spitalore "Dr.Xhaferr Kongoli", të cilët njëkohësisht janë edhe pedagogë të degës së infermierisë në Universitetin "Aleksandër Xhuvani" të Elbasanit.

Metodat
Sipas dy mjekëve, studimi në fjalë përfshin periudhën nga viti 2000 deri në vitin 2004. Vetëm gjatë fillimit të këtij viti janë shënuar 90 raste të vetëhelmimeve. Ata kanë pohuar se në studim janë marrë 139 raste me intoksikacione ushqimore për periudhën 2000-2002, të përpunuara në tabela statistikore paraprakisht. Po kështu mjekët kanë pohuar se, për të arritur në përfundimin për vetë-helmimet, janë studiuar 61 kartela klinike me intoksikacion nga fosfororganiket dhe pesticidet përgjatë këtyre viteve. Qëllimi i studimit të intoksikacioneve suicidale, sidomos fosforoganike, në rrethin e Elbasanit ka qenë trajtimi i tyre dhe rekomandime të përgjithshme për të mënjanuar këtë plagë të madhe të shoqërisë.

Shkaqet
Predominimi i seksit femër në intoksikasionet suicidale lidhet me ndikimin më të madh që kanë faktorët negativë social-ekonomikë mbi to. Madje, ka të bëjë edhe me brishtësinë e vet këtij seksi në përgjithësi. Fruktacioni apo trysnia që ushtrohet ka intensitet më të madh mbi seksin femër, si dhe veçoritë psiko-hormonale që rrisin incidencën për suicidet tek femrat. "Janë shtuar rastet e vetëvrasjeve të lidhura me situatën social-ekonomike të një tranzicioni të tejzgjatur, nëpër të cilën po kalon, ashtu si gjithë Shqipëria, edhe Elbasani", kanë pohuar mjekët.
Një tjetër shkak që ka sjellë rritjen e numrit të vetëvrasjeve në rrethin e Elbasanit, sipas mjekëve që e kanë kryer studimin, janë dhe ngjarjet e trazirave që përfshinë vendin tonë në vitin 1997, ku edhe Elbasani ishte ndër ata që u përfshinë në këto trazira dhe ku një pjesë e popullsisë pësoi traumë psikologjike, sidomos fëmijët që aktualisht i përkasin grupmoshës 17-24 vjeç. Në fshat numërohen 57.8 për qind, ndërsa në qytete 42.2 për qind. Për intoksikacionin fosfoorganik numërohen 29.5 për qind në qytet dhe në fshat 70.5 për qind.

Gazeta Shqiptare 30/04/04

[Veshtrusja]

Ndoshta mungesa e besimit e con njeriun ne vetvrasje. Mungesa e besimit ne Zot ashtu si mungesa e besimit ne vetvete.

Ne qoftese beson te Zoti, atehere lejo ate qe te ka dhuruar jeten te gjykoj se kur duhet marre ajo jete.

Nese beson te vetvetja, atehere shfrytezoje jeten dhe talentet e tua ne vend qe te arrish dicka ne ate kohe qe ke.

[Kryeplaku]

Ndoshta mungesa e besimit e con njeriun ne vetvrasje. Mungesa e besimit ne Zot ashtu si mungesa e besimit ne vetvete.

Ne qoftese beson te Zoti, atehere lejo ate qe te ka dhuruar jeten te gjykoj se kur duhet marre ajo jete.

Nese beson te vetvetja, atehere shfrytezoje jeten dhe talentet e tua ne vend qe te arrish dicka ne ate kohe qe ke.

Jam ndakort, por gjerat nuk jane asnjehere aq te lehta. Nje njeri i zgjuar kishte thene " sa e veshtire eshte qe t'i besh gjerat te duken te lehta, aq e lehte eshte qe t'i besh te duken te veshtira".
Une per vete nuk mund te ri i qete kur e di se nje njeri tjeter vuan shpirterisht, shume here mos-interesimi jon nuk e ndalon tjetrin nga fatkeqesia e tij.

[Kryeplaku]

Helmohet 28 vjecarja, u grind me burrin
Vetehelmohet me vovatoks nje 28 vjecare me banim ne Shushice te Elbasanit. R.Sharra ka arritur dje ne mengjes ne spitalin Kirurgjik te Elbasanit ne gjendje te renduar shendetesore per shkak te kalimit ne gjak te helmit vdekjeprures. Ajo sipas mjekeve vazhdon te jete ne gjendje serioze per jeten. Sipas burimeve policore, gruaja e ka perdorur helmin ne nje gjendje te renduar nervore per shkak te marredhenive jo te mira me te shoqin. Megjithate nje grup hetimor po punon per te zbardhur te verteten.

Korrieri 06/05/04