Fatura që prodhon Kryeministri!

[ALBA]

Nga Mitro Çela

Rasti desh që dje, në kohën kur ikën dritat, poshtë derës hyri fatura e energjisë elektrike. I papunë, (pa drita - kallkan kompjuter) gjëja e parë që mendova: faturat e dritave i kemi "peshqesh" direkt nga Kryeministri! Çdo ekspert do mendonte ndryshe. Jetojmë në kapitalizëm dhe çmimet kanë për "mbret" tregun. Normale. Por energjia elektrike në Shqipëri bën përjashtim. Është i vetmi mall që ende nuk i është bërë liberalizimi i çmimit! "Fati" i çmimit të dritave është në dorë të Kryeministrit. Prandaj kemi këtë paradoks: "Errësirë" në çdo stinë edhe pse çmimi i dritave ka shkuar në stratosferë, në krahasim me rrogat dhe pensionet e shqiptarëve. Për të "ilustruar" mendimet vendosa të bëj një krahasim mes faturës së re dhe kopjes që mbaj në "arshivë". E para, tetor 2003. Kush shpenzonte deri në 300 kilovatorë, paguante 4,10 lekë për kilovatorë. Kur "steka" e shpenzimit të energjisë ngrihesh më shumë, çdo kilovat kushtonte 8,80 lekë. Fatura e dytë, maj 2004. Kush kursen dhe shpenzon deri në 220 kilovatorë, paguan 4,50 lekë për kilovator. Kush është "dorëshpuar" dhe harxhon energji mbi këtë limit, çdo kilovator i kushton 8,90 lekë.

Pa derdhur shumë djersë, nga krahasimi i faturave, ndihet "dora e ngrohtë" e Kryeministrit për popullin fukara! Së pari, vjet "kufiri" i dritave me çmim më të ulët ishte 300 kilovatorë. Sivjet, meqenëse kanë rënë më shumë shira dhe ujëmbledhësit u zbrazën disa herë për të "furnizuar" detin me ujë, kufiri ka zbritur për 80 kilovatorë! Së dyti, kemi ngritje çmimi mbi dhe nën limitin e konsumit të energjisë për konsumatorët.

Por kujdes të nderuar qytetarë! Kryeministri që ju do, sepse e mbani në pushtet duke paguar taksa, ju ka bërë edhe një tjetër "nder"! Çmimeve të kripura u ka "qepur" edhe TVSH-në. Sa është TVSH-ja? Lexoni faturën. Rrumbullak 20 për qind. Duhet ta bëni edhe këtë "sakrificë", të nderuar qytetarë, sepse ndryshe ku do gjenden paratë për të paguar rrogat e "majme" për ministra - 160 mijë lekë në muaj; anëtarëve të Gjykatës Kushtetuese - 180 mijë lekë në muaj; të deputetëve - 135 mijë lekë! (Mos harroni; janë lekë të reja!) Kush e ka kohën bakërr, le të dali një mëngjez në bulevard. Do të shohë se mes sirenave të policisë, 4-5 makina shoqërojnë për në punë Kryeministrin! Me këto përmasa është edhe "tabori i mekanizuar" që shoqëron Presidentin!

(1)

Vitin e kaluar, në analizën vjetore të ministrisë së Industrisë dhe Energjitikës, kryeministri deklaroi: "Kostoja e prodhimit të energjisë elektrike është më e lartë se çmimi i shitjes! Prandaj nuk duhet të habitemi kur ngrihet çmimi!" Por llogaritë e kryeministrit i kundërshtoi ish kryetari i Entit Rregullator të Energjisë zoti Ëngjëll Çuçi: "Nuk mund të pranojmë rritje të çmimit të energjisë, sa kohë që ngritja e kostos vjen nga keq menaxhimi i KESH-it."

Dhe vazhdon komenti nga ekspertë të pavarur. Në Shqipëri energjia elektrike prodhohet kryesisht në hidrocentrale. I fundit hidrocentral i ndërtuar është në Koman. Përurimi është bërë në vitin 1985. Kjo do të thotë se investimet e ndërtimit, pas 28 vjetëve janë shlyer. Morali: Kostua e prodhimit të energjisë ka vetëm vlerën e ujit të grumbulluar në rezervuarët. Shiun e hedh perëndia, çka do të thotë se kostoja e prodhimit në hidrocentral, tenton drejt zeros. Por nga ana tjetër vendi ynë importon energji elektrike dhe do të vazhdojë të importojë, duke shpenzuar disa miliona dollarë. Në "treg" nuk mund të ndahet: kjo është energji e importit dhe kjo e vendit. Çmimi i shitjes duhet të ketë parasysh si energjinë që prodhohet pothuaj falas nga uji dhe atë të importit.

(2)

Por idetë e ekspertëve "treten" në eter, sepse vendi ka zot! Ka zotin Nano që "prodhon" ide që do t'i kishte zili edhe vetë Zhyl Verni, po të jetonte mes nesh! Sikur të "fshijmë pak pluhur" nga arshivat e botuara në internet? Në fillim gushti 2002, kryeministri mbrojti programin e qeverisë në parlament. Domosdo, ja donte zanati të fliste edhe për zgjidhjen e krizës energjitike. Dhe tha një ide origjinale: "Energjinë elektrike do ta prodhojmë me anije lundruese! Ka nevojë Vlora - atje do shkojë vaporri. Del problemi në Shëngjin - merr "arratinë" anija nga Vlora dhe ankoron në rreth të Lezhës. Projektet qeveria i ka bërë me General Elektrik! Qeveria do të studiojë mundësinë që brenda 90 ditëve projekti të jetë gati! Të vihen në përdorim centrale të lëvizshme të prodhimit të energjisë." Për hir të së vërtetës, në një drejtim qeveria e mbajti fjalën. Pa u mbushur 30 ditë, përfunduan bisedimet me amerikanët. Për fat të keq llogaritë nuk ishin të mira. Qiraja vjetore e një TEC-i të përdorur është 40 milionë dollarë. Një paradoks, po të kemi parasysh se duhen marrë me qira 7 deri më 10 "anije lundruese"!

Ende pa u shuar jehona e anijeve lëvizëse, zoti Nano dha një tjetër ide, më të fisme, domethënë më origjinale: "Energjinë elektrike do ta prodhojmë me bollëk. Me kosto të ulët. Pothuaj nga hiçi. Në embrion të teknologjisë kontemporane: shfrytëzimi i energjisë së erës. Në zyrën time diskutuam projektet me ekspertë amerikanë...".

Kur menduam se do të shihnim zotin Nano me gërshërë në dorë duke prerë të parin "Mulli me Erë", mes shtypit u përhap një tjetër haber i ri. E lexuam me laps në dorë, sepse dolli nga goja e kryeminstrit: "Dritat do t'i prodhojmë me panela diellorë. Vendi ynë zë nga vendet e para në Evropë për numrin e diell-ditëve! Kur Greqia e prodhon një pjesë të energjisë me diell, pse të mos investojë edhe qeveria socialiste në këtë burim ekologjik, mbarëkombëtar që na e ka falur natyra?"

Por...të shkuara të harruara! Në dorë kemi "peshqeshin" e zotit Nano: faturën e re të dritave?!


tema