Si shteti i grabiti vetes 28 miliard

[ALBA]

Lajme nga Bankat

Tre drejtorë, 320 milionë lekë për të shpërblyer veten

Autori i Lajmit: Genci Çobani
Ashtu siç mund të merret lehtë me mend, pjesa më e madhe e shpenzimeve të tepruara, të cilat kanë sjellë si pasojë edhe një tejkalim të madh të fondeve të parashikuara në buxhetin e shtetit 2004 për shpenzimet, u përket atyre institucioneve ose ndërmarrjeve, të cilat, me të drejtë, në listën e aseteve të shtetit shqiptar konsiderohen si “gjigandët” e ekonomisë. Dhe, Albtelekomi është njëri nga ata, jo vetëm për sasinë e parave që qarkullon, por edhe për nivelin e të ardhurave që krijon, duke u favorizuar edhe nga fakti se, aktualisht, kjo ndërmarrje (e tipit sh.a., me aksioner të vetëm shtetin) është pothuajse dominuese 100 për qind e tregut të telefonisë fikse në vendin tonë. Megjithatë, nuk bien më poshtë edhe disa institucione, krejtësisht buxhetore, të cilat mbahen me fondet e shtetit, ku, në mënyrë të veçantë, ajo që shquhet në kolonat e konkluzioneve të KLSH-së, ësjhtë Drejtoria e Shërbimeve Qeveritare. Do të ishte gabim të thuhej se, dëmi i shkaktuar, i cili në totalin e tij arrin në 2,8 miliardë lekë për tre muaj është shkaktuar vetëm nga këta dy emra. Sepse, përveç disa segmenteve të administratës shtetërore, të cilat përmenden, një ose dy herë, ka edhe të tjera, me karakter kombëtar ose lokal, të cilat, nuk janë më pak të fokusuara në listën e kontrollorëve të Kërçukut, si Drejtoria e Hekurudhave, Ministria e Transporteve, Drejtoria e Përgjithshme e Rrugëve, një sërë bashkish dhe institucionesh lokale nën vartësinë e tyre etj. Por, më shumë se sa dëmi, ajo që të bie në sy është mënyra dhe shkaqet nga se është shkaktuar ai; duke filluar që nga tejkalimet e limiteve për telefona (fiks dhe celularë), tek pritje-përcjelljet dhe shpërblimet e pamerituara për punonjësit dhe, veçanërisht drejtuesit e tyre dhe, deri tek afera tepër të dyshimta, si dhënie me qira, pagesa për punime të pakryera, mosarkëtime shitjesh (gjithashtu, tepër të dyshuara për fiktivitetin e tyre) etj. Në fakt, të gjitha këto, pavarësisht nga shuma me të cilën shprehen, janë objekt i mirëfilltë për të filluar hetime dhe ndjekje penale për autorët, pasi kemi të bëjmë me abuzime të qëllimshme me fondet e shtetit. Megjithatë, të paktën deri tani, asnjë rast nuk dihet të jetë denoncuar në Prokurori, ose të jetë dërguar nga kjo e fundit në sallën e gjyqit. Bie, gjithashtu në sy se, një merak mjaft i madh për drejtuesit e ndërmarrjeve në pronësi të shtetit, ka qenë jo vënia në eficensë e ndërmarrjes në fjalë dhe rentabiliteti i saj, por shpërblimi i vetvetes, edhe kur ndërmarrja në fjalë ka rezultuar me humbje. Rasti i Drejtorisë së Përgjithshme të Hekurudhave, e cila ka shpërblyer veten me 23,16 milionë lekë, megjithëse vazhdimisht ky sektor ka rezultuar me humbje dhe mbahet me financim nga shteti është ndoshta më tipiku. Por, më pas nuk mbetet as Albtelekomi, i cili ka dhënë, jo pak, por plot 295318000 lekë shpërblime (dy paga mujore për punonjësit e tij), ndërkohë që, siç thuhet në materialin e KLSH-së, “kjo shoqëri nuk ka realizuar treguesit, sipas programit ekonomik dhe financiar të miratuar”(!). Në total, Albtelekomi ka krijuar një dëm prej rreth 6,5 miliardë lekësh. Duhet theksuar se ky dëm nuk është krijuar vetëm gjatë vitit 2004 (kur në fakt, i gjithë efekti negativ në buxhet është 2,8 miliardë lekë), por për një periudhë kohe që daton qysh nga viti 2001. Përsa i përket vitit 2004, vetëm në zërin e shpërblimeve, Albtelekomi ka dhënë gjithsej mbi 295 milionë lekë të reja, ndërkohë që, më pas nuk kanë mbetur as institucione të tjera, me bilance edhe më negative, ose edhe mirëfilli buxhetore, si Drejtoria e Përgjithshme e Hekurudhave (23,16 milionë lekë), Drejtoria e Shërbimeve Qeveritare (2,9 milionë lekë) etj. Ndërkohë që, jo më pak dëme janë shkaktuar edhe si pasojë e shkeljeve në procedurat ligjore të prokurimeve (tenderat), të cilat, në total arrijnë në rreth 33,7 milionë lekë.

Dëmet e shkaktuara nga procedurat e tenderimeve (në lekë)
1. Ministrina e Drejtesise-13296000;
2. Albtelekom-12997000;
3. Drejtoria e Shërbimeve të Trupit Diplomatik-2992000;
4. Banka e Kursimeve-1963000;
5. Drejtoria e Shërbimeve Qeveritare-1584000;
6. Drejtoria e Përgjithshme e Hekurudhave-297000;
7. Prokuroria e Përgjithshme-264000;
8. SHISH-105000;
9. Bashkia Vlorë-60000;
10. Ministria e Transportit-58000
TOTALI-33616000

PARADOKS
Specifika shqiptare: Akuzat
bëhen, të dënuar nuk ka(!)
Pak ditë më parë, në një sërë organesh të shtypit të përditshëm shqiptar, pavarësisht nga pozicionimi i aluduar ose i deklaruar i tyre ndaj kuotave të spektrit politik në vend, u paraqitën disa lajme që kishin të bënin me një fakt, gjithsesi tronditës për buxhetin e varfër të shtetit shqiptar; deri në fund të tremujorit të parë të vitit ku ndodhemi, shpenzimet kishin regjistruar një shifër shpërdorimi (termi më i butë që mund të përdoret në këtë rast, me dëshirën e mirë për të shmangur fjalën “abuzim”, e cila, në analizë të fundit përbën një vepër të rëndë penale, sidomos kur bëhet fjalë për abuzimin, nëse ky vërtetohet si i tillë, me paratë e taksapaguesve shqiptarë) prej rreth 22 milionë dollarësh, ose rreth 2,8 miliardë lekë të reja. Në të vërtetë, në pothuajse të gjitha rastet e publikimit të këtyre fakteve në shtyp, referenca ishin burimet e Kontrollit të Lartë të Shtetit (KLSH), ose, siç jemi mësuar të themi rëndom, të kontrolleve të ushtruara prej tij në institucionet e ndryshme shtetërore dhe publike, të njohura ndryshe me emrin grupues, “buxhetore”. Vetë KLSH, nuk e mori përsipër një gjë të tillë, pra, vetëquajtjen si burim zyrtar i lajmit. Madje, në faqen e tij të njoftimeve në internet, zyrtarët e tij dukej qartë se kishin bërë një përpjekje të vakët për ta përgënjeshtruar këtë. Ndërkohë që, gjithmonë duke iu referuar qëndrimit të shpallur në faqen e sipërpërmendur, hartuesit e tekstit, sidoqoftë ishin treguar të kujdesshëm që të mos përgënjeshtronin shifrat e servirura në shtyp, si dhe subjektin së bashku me autorësinë e shpërdorimit të tyre, institucionet buxhetore. Saktësisht, në këtë publikim, KLSH kërkonte vetëm që media të mos u referohej burimeve të tij, sa kohë që raporti përkatës, me të dhënat konkrete, nuk kishte kaluar ende për miratim nëpër vargun e procedurave të parashikuara me ligj për konsumim deri në konsiderimin zyrtar të konkluzioneve. Aktualisht, gazeta “Ballkan” ka arritur të sigurojë të dhëna më të detajuara, jo vetëm për hollësitë numerike të shifrave që në totalin e tyre përbëjnë shpërdorimin prej 2,8 miliardë lekësh, por edhe të natyrës së tyre, si dhe të institucioneve që mbajnë peshën kryesore në këtë fenomen. Ajo që të shqetëson dhe që bie qartë në sy edhe nga statistikat që po botohen sot, në tabelën përkatëse (të cilat, në të vërtetë janë vetëm një pjesë, ndoshta më tipikja, por, jo më e madhja, përsa u përket lekëve që i “ka ngrënë” buxhetit të shtetit) është se, shpenzimet e tepruara, që kanë sjellë edhe këtë humbje, të konstatuar deri tani, janë bërë për disa zëra, normalisht të konsideruara si luksoze, siç janë tejkalim drastik i fondit të telefonave, shpërblimet e pamerituara, pritje-përcjellje etj.

Nano shkurton shpenzimet qeveritare
Vërtetësinë e shifrave të Kontrollit të Lartë të Shtetit e ka pranuar edhe vetë kryeministri Nano, i cili deklaroi dy ditë më parë se, tashmë qeveria është e detyruar të korrektojë jo pak, por plot 2 miliardë lekë në zërin buxhetor për shpenzimet e saj. Shifra e dhënë nga Nano përkon pothuajse 100 për qind me shifrën e përfolur në shtyp për shpërdorimet e shpenzimeve qeveritare, të cilat, sipas raportit, ende të papublikuar të KLSH-së arrijnë në 2,8 miliardë lekë, ose rreth 22 milionë dollarë.


Data e Publikimit: 14/05/2004