Spektri: Liri Berisha një "first lady" ndryshe

[ChuChu]

Heshtja e Liri Berishës dhe jeta 35-vjeçare me Sali Berishën, politikanin më të çuditshëm të Shqipërisë. Zgjedhja për të mbetur pediatrja e lagjes së Brrakës, që nuk i braktisi kurrë pacientët e saj edhe në ditët kur ishte Zonja e Parë e vendit.

Një First Lady ndryshe - Nga Estela ZIU

Ka hyrë në historinë e Shqipërisë si e para Zonjë e Parë e vendit.

Një mirësi e çuditshme dhe e pazakontë që derdhet nga portreti i saj nuk është veçse një aureolë që e mbajti këtë grua të dashur për këdo në vitet e bujshme të postdiktaturës, madje dhe në ditët më të rënda të burrit me të cilin ndan të përditshmen e saj.

Po ajo punë në të njëjtën kthinë të asaj ndërtese gati të shtrembër, po ato fqinje të vjetra me të cilat pi kafen e mëngjesit, po ata njerëz që dalin dhe e përshëndesin në rrugë e nëpër portat e hapura të rrugicave të Brrakës. Po ajo besnikëri ndaj jetës së thjeshtë dhe pa joshje drejt luksit që të servir një jetë jo e zakonshme. Po ai adhurim dhe dashuri ndaj politikanit më të çuditshëm të këtij kombi.

Edhe kur jeta i dha rastin të ndryshonte, për të pasur një tjetër pamje si Zonjë e Parë e vendit, ajo zgjodhi të ruante po atë portret.

Të jesh krenar

Është 56 vjeç, po zor se e kupton. E lindur në Tiranë, nxiton të tregojë që origjina e saj është kosovare. E ruan vath në vesh episodin e ndodhur 50 vjet më parë, ndoshta konflikti i parë dhe i vetëm që ka pasur me të atin Rexhep Rama, patriot i lindur në Shkodër nga prindër kosovarë.

Pas përfundimit të klasës së parë fillore, e kënaqur për dëftesën vetëm me pesa (në atë kohë ishte si dhjeta sot) dhe fletën e lavdërimit shkon në shtëpi më e gëzuar se kurrë për të ndarë emocionet me prindërit. Ngatërrimi padashje i emrit në fletën e lavdërimit nga Liri në Liljana (emër të cilin e pohoi se i pëlqente më shumë se i veti) ia prishi gjithë gëzimin e ditës. Nuk ka për ta harruar kurrë pamjen e zemëruar të të atit, i cili gati me ton kërcënues i tha: “Njeriu nuk duhet ta mohojë kurrë as emrin dhe as origjinën”. Atëherë i dukej absurde ky debat, por rëndësinë e ndjeu vite më vonë kur në 2001 një tjetër revistë boton lajmin se Liri Berisha ishte serbe dhe se emrin e vërtetë e kishte Sllobodana. Kjo ishte një tjetër shuplakë për të atin. Nuk do të bënte gjë tjetër veçse do ta largonte doktoreshën nga shtypi. Është shumë e vështirë ta bësh të flasë. Gjithmonë e rezervuar dhe e kujdesshme në atë që bën, përpiqet të shërbejë si mburojë e padukshme e familjes së saj. Dhe në njëfarë mase ia ka arritur. Ndryshe nga i shoqi gëzon simpati edhe te njerëzit e majtë.

Vazhdon të ketë po të njëjtët miq që ka pasur dhe më parë, pa marrë parasysh bindjet e tyre politike, të cilat për të pak kanë rëndësi nëse njerëzit janë të ndershëm. Edhe me shoqet bisedat politike janë të logjikshme.

“Unë jam vajzë e kësaj lagjeje, kam ardhur këtu që 14 vjeç. Edhe ëndrrat i shoh në këtë lagje. Edhe pse pjesa më e madhe banorëve të pallateve përreth janë ish-punojës të Sigurimit e të Ministrisë së Rendit, përsëri marrëdhëniet tona nuk kanë ndryshuar aspak.”

Për doktoreshën janë tri breza që viziton në këtë lagje. Mjeku bëhet i pranishëm në çdo shtëpi me hallet e shqetësimet e kujtdo që i troket në derë. Është një vazhdim i traditës familjare pasi dhe nëna e saj, dikur ndihmësmjeke, ka qenë e pranishme në shumë familje të kësaj zone.

Edhe kur ishte Zonjë e Parë, megjithëse me roje te dera, i përgjigjej çdo urgjence orë e pa orë.

Të jesh mjek

Doktoreshë Lirinë e ndesh çdo mëngjes kthesave të përbaltura për në zemër të lagjes së Brrakës, në klinikën mjekësore ku ajo shërben si mjeke pediatre prej vitit 1984.

Një zyrë që i ngjan më tepër një kthine të vogël po shumë të ngrohtë e të pastër. Të bëjnë përshtypje lulet e rritura me aq kujdes. Është një pasion tjetër i Lirisë. Për të janë si fëmijët, duan shumë kujdes, por njëkohësisht të falin dhe shumë kënaqësi. Bashkë me portretin e Shenjtes Nënë Tereza, fotografi fëmijësh të lagjes janë të varura në mur, ka mes tyre edhe romë.

Teksa e sheh me përparësen e bardhë e pamjen e qetë, harron që po flet me Zonjën e Parë të parë shqiptare. Me një thjeshtësi të fisme nuk ka se si të mos të të bëjë për vete kur fillon e flet për punën e saj. Në fakt tingëllon çuditshëm për mua, ndoshta dhe për shumë të tjerë se si ajo pjesa e fshehtë demone e etjes për karrierë fashitet pa lënë gjurmë tek kjo zonjë e veshur në të bardhë. Nuk ka se si të mos të të ngacmojë një fakt i tillë e aq më tepër sot kur gra politikanësh nën petka të një “bamirësie” luksi përpiqen të bëhen më protagoniste (të paktën nëpër faqe shtypi e kronika televizive) sesa vetë burrat e tyre.

Mos duket si modesti e tepruar? Përgjigjen e merr shumë shpejt teksa të thotë se oferta për detyra më të larta ka pasur me shumicë, por e keqja qëndron që këto erdhën pas karrierës politike të Saliut. Nuk pranoi të rritej nën hijen e të shoqit duke zgjedhur të vazhdonte rrugën e mjekut, aty ku dhimbja preket me dorë.

…Kur si specializim i dhanë pediatrinë, u mërzit paksa. Edhe kur u emërua si mjeke në lagjen 10 nuk e pati të lehtë si fillim. Atëherë ishte vajza Liri, që trokiste në dyert e familjeve rome për t'i bindur të vaksinoheshin e të kuroheshin. Sigurisht që në atë kohë nuk ishte ky zhvillim, dhe pa fituar besimin e njerëzve nuk ishte e lehtë të punoje me ta. Si m jeke ka shumë raste dhe të gjithë emrat e fëmijëve i kanë mbetur të skalitura. Shumë prej fëmijëve të asaj lagjeje u ka vënë dhe emrat, dhe tani që janë rritur, nuk harrojnë ta urojnë për ditëlindje e për 8 mars. Pyetja që i bën vetes gjithmonë para një fëmijë është: “Ç farë do t'i bëja më shumë po të ishte fëmija im?”



Jeta me doktor Berishën

Ndryshe ndodhi me Saliun, i cili e braktisi profesionin e kardiologut. “ Asnjëherë nuk e kisha imagjinuar që ai do të braktiste kardiologjinë për asnjë arsye në botë.” Teksa thotë këtë, Lirisë i kujtohen vitet kur ishte ende studente në Fakultetin e Mjekësisë. “E njoha Saliun kur isha në vit të parë e ai në të pestin. Në fakultet të gjithë e njihnin si djali i gjatë nga Tropoja që studionte shumë. Kishim raste të takoheshim në aksione e në zbor. Të gjitha gjërat që thuheshin për të më bënë që të filloja të interesohesha. U çudita kur mora vesh më vonë se dhe ai nuk kishte qenë indiferent ndaj meje. Kur doli mjek e unë isha ende studente, rastiste që të bënim gjithmonë roje nate bashkë. E çuditur u them disa miqve të grupit: “Mor, po si shpesh po na bie turni me këtë tropojanin”, e ata thanë: “Atë gjithë kohën në spital e gjen.”

Më vonë e mora vesh që ishte vetë Saliu që i rregullonte turnet.

E në fakt që prej asaj kohe kanë kaluar plot 35 vjet bashkëjetesë me njëri - tjetrin. Duket qartë se tek ata funksion rregulli i të kundërtave që tërhiqen.

Ajo e qetë dhe e tërhequr, ai impulsiv dhe dinamik. Bashkëpunëtorë të afërt të Doktorit bëjnë be e rrufe për karakterin e tij të pastër malësor, aq sa shumë të tjerë e përkufizojnë si ndershmëri patologjike.

“Në fakt, edhe unë e kam pasur të vështirë në fillimet e njohjes”, - thotë Liria. “E kishte zët ta gënjeja, kuptohet që për gjëra të vogla, siç mund t'i ndodhë çdo njeriu për të dalë nga situata. Në fillim çuditesha se sa rëndësi u kushtonte ai këtyre detajeve. Më vonë k ur jam njohur me familjen e tij, e kam kuptuar pse ndodhte ashtu. Kur vinte për vizitë tek ne i ati i tij, një burrë i urtë dhe mjaft i mençur, në të gjitha historitë që u tregonte fëmijëve, vinte në bazë të të gjithë të këqijave gënjeshtrën, duke e bërë këtë si shkaktaren e gjithë fatkeqësive në botë. Ndoshta tek formimi i tyre ka ndikuar natyra e virgjër e vendit ku është rritur, në Tropojë, në kufi me Kosovën.

Megjithatë, te Saliu Liria ka gjetur burrin që gjithmonë kishte ëndërruar: njeriun me karakter të fortë, të ndershëm, por edhe shumë familjar. I jep siguri kjo edhe pasi e di se nëse vendos të bëjë diçka është e kotë që ta bindësh për të kundërtën. Do të bëhet dhe pikë!

Ajo paraqet anën tjetër të tij, atë njerëzoren larg podiumeve të mitingjeve e protestave, larg sherreve parlamentare.

Në shtëpi ai është tjetër njeri, pas kalimit të pragut të portës çdo gjë fashitet. Kjo ndodhte edhe kur ishte mjek. “Saliu ka qenë shumë i dashur dhe i lidhur me fëmijët. Nuk i lejonte kurrë të largoheshin nga shtëpia, sepse darkave kur mblidheshim të gjithë bashkë ishte diçka e shenjtë për të.”

Duke dashur t'i kishte më pranë, ishte dëshira e Saliut që shkollën e lartë ta bënin të dy këtu. Tani vendin e tyre e kanë zënë mbesat. Janë tre vajzat e Argitës, Dasara 7 vjeç, ose ndryshe dhe supermbesa sepse është rritur tek ta, Dalila, dhe gëzimi i fundit Amla, që është vetëm dy muajshe. Sado i zënë të jetë për to, e gjen gjithmonë kohën. Asnjëherë nuk ngjitet lart nëse nuk ka blerë diçka për to. “Nëse ka harruar, pret poshtë shtëpisë derisa të shkoj unë e të blej ndonjë lodër apo çokollatë.”

Vazhdojnë të jetojnë në të njëjtën lagje, tek e njëjta shtëpi, përsëri në Brrakë që prej gati 20 vjetësh. “Asgjë nuk ndryshoi në familjen tonë në kohën kur Saliu ishte president. Në '92-shin Shqipëria ishte ende shumë e varfër, na dukej shumë e tepërt të jetonim në luks, ndërkohë që i kishim kaq të afërta kujtimet e ushqimeve më tollona dhe radhët e gjata që pa gdhirë ende mirë. Pastaj fëmijët ishin në një moshë tepër delikate për formimin e tyre. Nuk doja të mësoheshin as me shërbëtore dhe as me kuzhiniere. Jam përpjekur që fëmijët t'i edukoj me një ndjenjë të fortë përgjegjësie. Doja që ata t'i arrinin vetë gjërat, pa u nisur nga emri i të atit. E në fakt na kanë nderuar. Vajza Argita, 32 vjeç, ka fituar me konkurs një vend pune pranë UMNIK-ut në Kosovë, kurse Shkëlzeni, 25 vjeç, është duke studiuar një master për të drejtën ndërkombëtare në Bruksel.”

***

“Si bashkëshorte me heshtjen time kam zgjedhur të ndihmoj Saliun. E kam mbështetur gjithmonë.”

Nuk ka pranuar asnjëherë të ndërhyjë përveçse për çështje shëndetësore dhe për shkollë. Për gjëra të tjera si mund të ishin vendet e punës, vizat apo dhe arsye të tjera ajo ua priste gjithmonë shkurt.

E në fakt nuk kanë qenë të pakta momentet e vështira në familjen e tyre, që përkonin dhe me vështirësitë politike. E vetmja gjë për të cilën i vjen keq është që nuk ka mbajtur një ditar si dëshmi historike e asaj kohe që ka kaluar. I kujton me nostalgji fillimet e vitve '90. Mëgjithëse nuk pushonin kërcënimet dhe jeta ishte në tension të plotë, edhe pas shumë tentativa atentatesh përsëri ishte bukur. Ishte i bukur emocioni i të qenit protagonist i një ndryshimi epoke. Shpresa për një të ardhme fashit çdo shqetësim.

Kurse sapo i përmend 1997-ën, fytyra i ngryset e një rrudhë i krijohet te balli. Nuk mund të thotë asgjë tjetër përveçse: “Ka qenë një “amok”. Nuk do të doja të përsëritej kurrë më. Ishte një mallkim i frikshëm.”

***

Në qoftë se do të ishte përsëri Zonjë e Parë, asgjë nuk do të ndryshonte nga stili i saj i jetës. Si dhe më parë, pushimet më së shumti i kalojnë në Shqipëri. Saliu pëlqen malin, kurse ajo vetë e fëmijët detin. Për të rënë dakord e për të gjetur një të mesme të kënaqshme, zgjedhja më e mundshme mbetet përsëri Pogradeci. Jashtë shkojnë rrallë, kjo dhe për arsye financiare.

Tingëllon çuditshëm, ndonëse e vërtetë, që edhe udhëtimet kur duhej të shoqëronte Doktorin në vizita pune i kufizonte, pasi buxheti i shtetit ishte shumë i varfër. Edhe tani kur duhet të udhëtoj jashtë Shqipërisë, Liria i merr vetë përsipër shpenzimet e saj.

I pëlqen të jetë një amvisë e mirë e të kujdeset vetë për shtëpinë. Edhe djali e Saliu është mësuar me kujdesin e saj, vetëm ajo mund t'i kënaqë shijet e tyre në të ngrënë: doktori pëlqen më shumë zarzavatet, frutat e mishin, kurse Shkëlzeni më shumë brumërat, edhe pse më shumë të sofistikuara.

Për veten nuk harxhon shumë, pasi dhe nuk është në qendër të vëmendjes. Por edhe puna që bën, e kërkon më të thjeshtë e më pranë njerëzve. Megjithatë, janë dy fëmijët që kujdesen më shumë duke i bërë shpesh veshje dhuratë. Sa për bizhutë i përdor vetëm me raste. Në jetën e përditshme i duken të tepruara.

Ndoshta është kjo thjeshtësi që e bën njëkohësisht aq të pakapshme në dimensionet e saj, sa dhe ndryshe për të gjithë ata që kanë pasur rastin ta njohin.

@SPEKTRI

[krokodili_73]

So, nje tjeter kult individi, se pa to sjetojme dot ne shqiptaret. Vashdoni vashdoni, jo keq keshtu.

[ALBA]

Zonja me e thjeshte shqiptare qe kam njohur deri me sot me ane te ketij shkrimi .

Respekt per te tilla gra e zonja qe ka Shqipria , te cilat nuk ndryshojne edhe pse Burri i saj ishte apo do te jete President .

Alba

[Iliriani]

Ne nje kohe te mbushur me skandale e me nje cthurje totale eshte shume e kendshme kur shikon nje shenje virtyti e morali.
Do te kujtoja ketu dhe Mbretereshen Zheraldine te cilen as komunistet nuk e shane dot gjate 50 Vjeteve.
Po keshtu dhe ish nusja e Nanos qe nje grua e tille.
Ne shqiperi sot me dhimbje protagoniste jane njerezit e vlerat negative.
Nje komb nuk ndertohet dot mbi baze te ketyre vlerave negative sic dhe po e shohim.

[manoklla]

Gru e mir shum kjo posi. Gjersa ka marr nji trung si Sala per burr merret me mend ca malli o dhe ajo po hajd. A bihet ne dashuri me nji katnar si Sala? Pale qe o dhe ka tropoja.

[Brari]

Manokell cke me tropojen ti..
Motrat e tua bile dhe mamaja jote shkrihen kur u flet ndonje Jaho Sali prej Tropoje me teser PS-je ne xhep..

Sala eshte kreshnik e yll i inteligjencesShqiptare e ti lakuriq nate i sojit te pastruesve te Bllokut.. nuk mund te flasesh ndryshe .. e mos u sforco me fol "tironçe".. fol ashtu si flisni ju ne pallat..terbaciotce e tani greqisht ..
Hajt se ju njohem rracen tuaj tash 60 vjet.. hajdute e sahanlepires te Rusit e kinezit e Asfalise e cdo cjapi me ere te qelbur qe ju afron poste e para..

Po ju a nxjerr bojen Lesi..

[hope31]

Vertet ke kenaqesi te njohesh nje zonje te tille.
Mendoj se vendi yne ka zonja te tilla te cilat vertet e meritojne respek te madh.

sinqerisht
hope31

[manoklla]

Manokell cke me tropojen ti..
Motrat e tua bile dhe mamaja jote shkrihen kur u flet ndonje Jaho Sali prej Tropoje me teser PS-je ne xhep..

Sala eshte kreshnik e yll i inteligjencesShqiptare e ti lakuriq nate i sojit te pastruesve te Bllokut.. nuk mund te flasesh ndryshe .. e mos u sforco me fol "tironçe".. fol ashtu si flisni ju ne pallat..terbaciotce e tani greqisht ..
Hajt se ju njohem rracen tuaj tash 60 vjet.. hajdute e sahanlepires te Rusit e kinezit e Asfalise e cdo cjapi me ere te qelbur qe ju afron poste e para..

Po ju a nxjerr bojen Lesi..

Geez, slow down man. Cpate mo vlla qe kerce sikur te ka picku bleta? Pse e dashke kaq shum ket Salen, apo mos e ke gje baba by default ?

E para un skom motra, e dyta maje icik gojen mer plak se sta ka njeri per borxh, dhe e treta mshoji venit se si dihet. Kshu pra daku, e morre vesh?

Maje afer 'kreshnikun yll te inteligjences Shqiptare' per te cilin si bohet von as dreqit. Lexo edhe ca ZP te vjetra qe te gjesh me shume epitete per Salen tat. Na qite mollin e komunizmit me keto hiperbolat e tuja. Sala me grun e vet jon si tenxherja me kapakun. A bihet ne dashuri me Salen mo vlla, atij as i bi mend me bo dashni por e ka menjen me msu ne bibliotek si peshkop . Rob i pagdhend. E ku di sala co dashuria dhe ndjenja. Ai di vetem 'liri-demokraci, te sheshi ta heqim qelbesiren, yryyyyysh'. Pranej boj cudi si e ka mor kjo Liria?

[Denix422]

O manokll po pse e te marrt piten e kokes....ca ke me tropojen.....mire sala ka be ca ka be varja iku ai...tropoja ca ka e vlla....a e lexove ate artikullin....krye artikull, ne vend e thuash ndonje fjale te mire vete e ul veten kote....Boll me paragjykime se po ja ulni vlerat Shqiptarit....



Respekto veten qe te respektojne te tjeret.......

[Raku]

Sala nuk eshte njerin i keq, perkundrazi ,ai eshte politikani me i ndershem qe kemi sot.Problemi me Salen eshte qe eshte pak kokforte dhe nuk eshte shume i moderuar.
Kjo i ka sjellur probleme imazhit te tij por une do votoja per te 1 milion here para atyre skrundeve komuniste qe kemi sot ne pushtet.
Ajo Lirija duket pak si kineze nqs e keni vone re.E mbaj mend atehere ku dilte te sheshi me ate veshjen kostumore blu ,e rrinte perkrah Sales me buzeqeshje.Eshte nje zonje e nderuar per mendimin tim dhe karakteri i saj i qete i perputhet atij te Sales qe eshte si ai i borise se Citroenit.