Je ti si kjo grua ?

[Klevis2000]

Cilësitë e grave të udhëheqësve dhe liderëve


“O Pejgamber! Thuaju bashkëshorteve të tua: "Në qoftë se dëshironi jetën e kësaj bote dhe shkëlqimin e saj, ejani pra! Unë do t'ju siguroj jetesën dhe do t'ju lëshoj/do të ndahem pa u bërë dëm.
Por në qoftë se doni All-llahun dhe të Dërguarin e Tij dhe botën tjetër, atëherë vërtet që All-llahu për ato nga ju që bëjnë punë të mira ka përgatitur shpërbëlim të madh.
O gratë e Pejgamberit! Cilado nga ju që bën turp (marrëdhënie imorale), ndëshkimi për të do të dyfishohet dhe një gjë e tillë është kurdoherë e lehtë për All-llahun.
E kush nga ju i përvishet adhurimit të All-llahut dhe respekton të Dërguarin e Tij dhe bën punë të mira, Ne do t'i japim asaj shpërblimin e dyfishtë dhe Ne kemi pregatitur për të begati të madhe.
O gratë e pejgamberit! Ju nuk jeni si çdo grua tjetër. Nëse ju i përmbani detyrimit (ndaj All-llahut), atëherë mos flisni me zë të ëmbël e duke u llastuar, se mos ndonjë me sëmundje në zemër (me hipokrizi ose dashakeq) shtyhet nga dëshira e ligë të lakmojë, por flisni të folur të ndershëm e të drejtë.
Dhe qëndroni në shtëpitë tuaja e mos shfaqni bukurinë tuaj si shfaqej në kohën e injorancës (para Islamit), faleni namazin, jepni zeqatin dhe bindiuni All-llahut dhe të dërguarit të Tij. All-llahu ka për qëllim që nga ju, o familje e shtëpisë (së Pejgamberit) të largojë ndytësinë e mëkateve dhe t'ju pastrojë plotësisht.
Dhe kujtoni atë që lexohet në shtëpitë tuaja nga vargjet e All-llahut dhe urtësinë (el-hikme, sunnetin e të dërguarit të All-llahut, rrugën e vertetë të vënies në jetë të Islamit). Vërtet që All-llahu është gjithnjë më Dashamirësi, në dijeni të plotë për çdo gjë.” (El-Ahzab, 28-34)
Komentatori i mirënjohur i Kur’anit, Ibën Kethir në lidhje me urdhërin kur’anor: “…Dhe qëndroni në shtëpitë tuaja…” thotë: “Do të thotë qëndroni në shtëpitë tuaja dhe mos dilni jashtë tyre pa nevojë. Nga nevojat për të cilat Sheriati justifikon daljen e grave nga shtëpitë është shkuarja te mjeku, si për shembull. Në një version të transmetimit (rivaje) të po këtij ajeti qëndron: “…shtëpitë e tyre janë më të mira për to…”. Ajo në shtëpi mëson dituritë e dobishme, si Kur’anin, Hadithin, bazat e edukatës islame që të dalë nga ajo një gjeneratë e shëndoshë dhe e fortë.
“All-llahu sjell një shembull për ata që nuk besonjë: bashkëshorten e Nuhut dhe bashkëshorten e Lutit. Ato qenë nën kurorën e të dy nga robët tanë të mirë, por ato të dyja i tradhtuan (duke mohuar mesazhin e bashëkshortëve) të tyre, kështu që këta të dy nuk mund t'i mbrojnë ato fare tek All-llahu dhe atyre të dyjave u thuhet: "Hyni të dyja në zjarr me gjithë ata që hyjnë atje!"
Dhe All-llahu sjell një shembull për ata që besojnë: bashkëshorten e Faraonit kur ajo tha: "Zot im! Më ndërto mua tek Ti një shtëpi në xhennet dhe më shpëto mua nga Faraoni dhe puna e tij si dhe më ruaj mua nga njerëzit zullumqarë (politeistë, mohues të All-llahut, keqbërës).” (Et-Tahrim, 10 dhe 11)
Hadithe
Pasi që Pejgamberit i erdhi shpallja për herën e parë në shpellën Hira, ai me zemër të trishtuar u kthye në shtëpi te gruaja e tij Hadixha bint Huvejlid dhe tha: “Më mbuloni! Më mbuloni!” Ajo e mbuloi atë dhe kur i kaloi frika i tha Hadixhes: “Oj Hadixhe! Ç’po ndodh me mua?!...” Dhe i tregoi për ngjarjen, e tha: “Po frikësohem për veten!” Hadixheja i tha duke e trimëruar dhe duke e qetësuar: “Asesi! All-llahu kurrë nuk do të të turpëronte ty. Ti mban lidhje të mira me farefisin tënd, flet drejtë, u ndihmon skamnorëve dhe nevojtarëve, je bujar ndaj mysafirëve të tu dhe u del në ndihmë fatzinjve.” (El-Buhariu)
Sa grua e madhe ishte Hadixha dhe çfarë qëndrimi korrekt kishte me Pejgamberin gjatë tërë jetes së saj! Ajo ishte e durueshme, e fortë dhe vetëmohuese dhe përherë i jepte kurajo Pejgamberit. Vetëm me gra të tilla burrat arrijnë sukses dhe madhështi.
Me rastin e bisedës për udhëheqësit dhe liderët, për fat të keq, kur ata përmenden te shumica e grave ato imagjinojnë thesarët, famën, jetën luksoze, shtëpitë e bukura, mobiliet e shtrenjta dhe garderobën e llojllojshme. Në të vërtet, kjo nuk është madhështi por në të shumtën e rasteve burg dhe pranga. Madhështia e vërtetë është përpjekja dhe lufta në rrugë të All-llahut, futja në mejdanet e përmirësimit dhe ripërtëritjes me trimëri dhe sakrificë, ballafaqimi me vështirësi, durimi i dëmëve nga ana e injorantëve, mendjelehtëve dhe shtrembëruesve të Fesë si dhe durimi i ndjekjeve dhe ndëshkimeve nga ana e mizorëve. Prandaj, o gratë e liderëve, solidarizohuni me bashkëshortët tuaj dhe merni pjesë edhe ju në mundin, durimin dhe sakrificën e tyre edhe në varfëri dhe sprova! Fjala e urtë thotë: “Pas çdo burri të madh qëndron një grua e madhe.” Kjo është e vërtetë ngase ajo me kurajon që ia jep atij ia lehtëson vështërsitë dhe ia pregaditë rrugën për të ecur përpara duke i siguruar qetësi dhe rehati në shtëpi, duke u kujdesur për fëmijët e tij dhe duke i edukuar ata dhe duke ia ruajtur pasurinë dhe nderin e tij. Në anën tjetër, mund të themi gjithashtu se pas çdo burri të pa suksesshëm qëndron një grua injorante apo e ditur por e keqe. Ngase, nëse në të kaluarën fatkeqësia ka buruar nga injoranca e gruas, sot ajo buron nga vetë gruaja e arsimuar gabimisht. Nëse në trurin e gruas në shekujt e kaluar kanë zënë vend bestytnitë dhe iluzionet, gruan e arsimuar të sotme e ka kapur vetëpëlqimi dhe injoranca e dyfishtë dhe në trurin e saj zë vend konfuzioni, sëmundja e modës dhe luftimi e urrejtja e çdo gjëje origjinale e traditës dhe zakonit islam dhe e personalitetit të saj kombëtar dhe ajo është bërë sikur një copë xeheje që shkrihet në tenxheren e Perëndimit. Është fatkeqësi e madhe të sëmuret njeriu në shijen dhe mendjen e tij, ashtu që e sheh të mirë atë që në të vërtetë nuk është e mire. Gjithashtu është fatkeqësi e madhe që gruaja e arsimuar bashkëkohore të shohë si të keqe çdo gjë që është e mirë: të mohojë moralin islam dhe traditën kombëtare nën ndikimin e arsimimit të saj të gabuar i cili e paraqet islamizimin e saj si faktor dhe burim i prapambeturisë. Në këtë mënyrë ajo dhe fëmijët e saj, së këndejmi i gjithë ummeti, bie pre e zakoneve, traditës dhe filozofisë së Perëndimit, që të mbarojë me mbarimin e tij, siç e paralajmërojnë këtë mendimtarët dhe shkencëtarët e atjeshëm. Mos të mendoj dikushë se Islami e mohon arsimimin e femrës. Në të vërtet, arsimimi i femrës është themeli i thirrjes islame. Mirëpo ai e mohon arsimimin e gabueshëm dhe gjysmak, ngase ky është më i rrezikshëm se padituria. Është pikërisht ky arsimim që e nxorri gruan e Perëndimit nga shtëpia e saj, për të lënë pas dore fëmijët e saj, në mëshirën e rrugëve që ajo të bëhet pastruese e këpucëve, hamalle, pastruese e rrugëve dhe e nevojtoreve publike dhe lavire për të fituar kafshatën e gojës. A dëshirojmë të ecim rrugës së fatëkeqësisë perëndimore dhe të fillojmë aty ku mbaruan perëndimorët për çfarë edhe ata vetë qajnë dhe pendohen?!
Muslimanëve u erdhi rëndë marrveshja e Hudejbijes në mes të Pejgamberit dhe politeistëve mekas që ceket në literaturen e biografisë së Pejgamberit. Pasi që Pejgamberi vulosi kontratën me shkrim iu tha shokëve të tij: “Ngrihuni, therrni kurbnanët dhe rruani kokat!“, që të dalin nga statusi i ihramit në umre dhe të kthehen në Medinë. Askush nuk lëvizi vendi! Ai e përsëriti këtë tre herë dhe pasi që përsëri nuk lëvizi askush, shkoi te gruaja e tij Ummu Seleme për t’i treguar asaj për ngurrimin që hasi nga njerëzit. Ummu Seleme i tha: “O i dërguar i All-llahut! Nëse dëshiron këtë, dil jasht dhe mos i thuaj askujt asnjë fjalë, por therre kurbanin tënd dhe rruaje kokën tënde!” Ai doli. Nuk i foli askujt, por bëri atë që i tha gruaja e tij. Pasi që muslimanët panë se çfarë bëri Pejgamberi, nxituan të prejnë kurbanët dhe ti rruajnë kokat. (El-Buhariu)
Krahaso këtë hadith sahih ku Pejgamberi merr për bazë mendimin e gruas së tij për të punuar sipas tij në rastin konkret, me hadithet mevdu (të shpifura) të cilat nuk kanë bazë në koleksionet e haditheve, si për shembull: “Konsultohuni me to dhe kundërshtoni ato;” “Të dëgjuarit e gruas është pendim” dhe të tjerë të cilat armiqtë e Islamit i marrin për bazë që ta nxisin gruan kundër Fesë së saj!
Pejgamberi ua ndalonte grave të tij stolitë dhe mëndafshin dhe u thoshte: “Nëse i doni stolitë dhe mëndafshin e xhenetit, atëherë mos i përdorni këto në dynja!” (En-Nesaiu, Ibn Hibbani, El-Hakimi dhe Ahmedi në El-Musned. Sahih)
Mbase ky ndalim i stolive në përgjithësi qofshin nga ari apo argjendi dhe i mëndafshit ka të bëjë vetëm me gratë e Pejgamberit në mënyrë që ato t’i japin përparësi botës së ardhme. Sido që të jetë ky është mësim për gratë muslimane që ato të jenë më kursimtare dhe të mos bëjnë harxhime të tepruara.
Nga libri me titull "Tuhfetularus"
Muhammed El-Istanbuli
Përktheu: Gëzim Selaci
Muhammed El-Istanbuli,

[Klevis2000]

Fëmijët tanë dhe dashuria ndaj All-llahut të madhëruar

Lavdërimi i takon All-llahut të madhëruar, falënderimi i takon vetëm All-llahut Zotit të botrave, ashtu sic i përshtatet fytyrës së Tij të ndritshme, e madhërisë së Tij sunduese, nuk ka Zot tjetër përvec All-llahut të Urtit të Mencurit, paqja dhe mëshira e All-llahut qoftë mbi vulën e të dërguarve, i cili u dërgua mëshirë për njerëzimin, e më pas:
Me të vërtetë fëmija është si një bimë e vogël, zhvillohet, lulëzohet, derisa bëhet pemë frutëdhënëse, ose të paktën hijebërëse…ose mund të bëhet ndonjë pemë e pafrut apo helmuese e me gjemba na mbrojtë All-llahu prej kësaj.
Në mënyrë që të kultivojmë një brez pemësh frutëdhënëse, apo të paktën hijebërëse; duhet që të kujdesemi për ta qysh në fillim, duke ju mbështetur All-llahut të madhëruar e duke kërkuar ndihmë prej tij në përmirësimin e tyre.
E sa nevojë kemi për këtë kohë ku armiqtë e islamit i janë vërsulur islamit sikur të uriturit rreth ushqimit. Ashtu sikur na ka lajmëruar i dërguari i All-llahut s.a.v.s. prandaj detyra jonë është të kultivojmë brez me besim të fortë, i cili do ti përqëndrojë në të drejtë, do të ngrejnë lart fenë Islame, e do ta mbrojnë atë me gjithë fuqinë e tyre.
Në rreshtat e mëposhtëm shkruesja e këtij artikulli na sqaron hapat e para që duhet të bëjmë në mënyrë që të arrijmë cka përmëndëm më lart, e kjo është: "ndihma që duhet t'u japim fëmijëve tanë për të dashur All-llahun e madhëruar"… cdo gjë të saktë që do të gjeni në të dijeni se është nga All-llahu dhe mirësia e Tij ndaj meje, e nëse do të gjeni gabime dijeni se kjo është nga shkruesja dhe shejtani. Falënderimi i takon All-llahut në fillim e në fund.
*****************
1-C’është dashuria e All-llahut?
Dashuria e All-llahut është: Të jetë All-llahu i madhëruar më i dashur për njeriun se vetja e tij, fëmijët e tij, e cdo gjë që posedon.
2-Përse fëmijët?
Sepse "fëmijët janë themeli i shoqërisë, nëse do ta vendosim në mënyrë të rregullt e gjithë ndërtesa do të ishte e saktë", sado që kjo ndërtesë të lartësohej. Gjithashtu fëmija është fara e brezave të ardhshëm. Pra ashtu sic kujdesemi për zhvillimin e trupit të fëmijës ashtu duhet të kujdesemi edhe për zhvillimin e personalitetit të tij. Nëse do të kujdesemi për një gjë të tillë dije se mundi i bërë do të japë frutin e tij në momentin e rinisë së tij , në momentin kur do të ngrejë lart fenë e tij, e gjithë kjo arrihet nëse ai e don Zotin e tij, dhe cdo punë e kryen me sinqeritet ndaj Tij subhanehu ëe teala. E nëse nuk e bëjmë një gjë të tillë do ta shikojmë të jetojë pa prespektivë i humbur,- All-llahu na ruajtë nga kjo- ashtu sic shikojmë shumë rreth nesh.
3-Përse t'ua mësojmë fëmijëve dashurinë ndaj All-llahut?
a-Sepse All-llahu i madhëruar ka thënë për ata të cilët e duan Atë në ajetin 31 në suren ali-Imran: {Thuaj nëse e doni All-llahun më ndiqni mua t'ju dojë juve All-llahu, t'ju falë gabimet tuaja, e All-llahu është Falës dhe mëshirues}.
b- Sepse All-llahu i madhëruar është Ai i cili na ka krijuar nga asgjëja. E përsosi krijesën tonë, e na bëri më të mirë se shumë prej krijesave të Tij. Na dhuroi ne mirësinë më të madhe e ajo është feja Islame, pastaj na furnizoi pa e merituar ate, e më pas na premton Xhenetin e kjo miresi e mëshirë nga Ai e jo me punët tona. Ai është më i Miri i pari dhe i fundit!!!
c-Sepse Pejgamberi s.a.v.s. gjithmonë lutej duke thënë:[ O All-llah bëje për mua dashurinë Tënde më të dashur se veten time, familjen time, pasurinë time, fëmijët e mi, ….] e ne kemi në Resulallahun shembullin më të mirë.
d- Sepse dashuria lind për Të respect si në fshehtësi ashtu edhe haptazi. E sa nevojë kemi ne që fëmijët tanë të respektojnë Zotin e tyre – në vend që mardhëniet me Të të jenë të ngritura në frikë nga dënimi i Tij e Xhehenemi- atëherë do t'a kryejnë ibadetin e tyre ndaj Tij me dashuri e me kënaqësi shpirtërore e cila jeton me ta e i ruan nga tronditjet e jetës.
e-Sepse zakonisht fëmijët janë të lidhur me prindërit e tyre apo me edukuesit e tyre, duke ditur se prindërit, kujdestarët, apo edukuesit nuk do të rrinë përgjithmonë me ta, dhe se është All-llahu subhanehu ëe teala Ai i cili është i Përjetshmi i Pafillim dhe i Pambarim. Është ai i cili nuk e kap as kotje e as gjumë. Ai është me ta kudo që të jenë, e Ai i mbron e i ruan ata më shumë se prindërit. Prandaj lidhja me Të dhe dashuria ndaj Tij konsiderohet e domosdoshme. Edhe nëse gjatë jetës i humbin prindërit e tyre apo njërin prej tyre, e dinë se kanë një kraharor të ngrohtë që i pret e të prehen në të. Mbështetje të fortë i cili është All-llahu subhanehu ëe teala.
f-Sepse ata nëse e duan All-llahun e madhëruar dhe e mësuan se Kur'ani është fjala e Tij do ta duan edhe Kur'anin. Nëse e mësojnë se namazi është takim me All-llahun, gëzohen me dëgjimin e ezanit, bëhen të kujdeshëm ndaj namazit dhe e falin atë me frikërespekt. Nëse e mësojnë se All-llahu është i bukur dhe e don të bukurën, do të bëjnë cdo gjë të bukur e do t'I largohen cdo gjëje të shëmtuar. Nëse e mësojnë se All-llahu i don, penduesit, të pastrit, bamirësit, sadakadhënësit, duruesit, të drejtët, ata të cilët i mbështeten All-llahut, dhe se All-llahu është me durimtarët, dhe se All-llahu është prijës i të devotshmvëve, i atyre të cilët besojnë, e është gjithmonë në mbrojtje të tyre… mundohen atëherë të zbukurohen me këto cilësi që të arrijnë kënaqsinë dhe dashurinë e Tij.
Ndërsa nëse e mësojnë gjithashtu se All-llahu nuk i don, tradhtarët, as jobesimtarët, as mendjemëdhenjtë, as zullumqarët, as prishësit, do ti largohen sa të munden këtyre cilësive për hir të Dashurisë së Tij dhe dëshirën për të fituar kënaqësinë e Tij subhanehu ëe teala.
h-Sepse ata nëse e duan All-llahun e madhëruar i binden urdhërave të Tij e i largohen ndalesave të Tij, pa përtuar e me gjoks të hapur. Gjithashtu i japin përparësi kënaqësive së Tij ndaj kënaqësive së tyre. Shpenzojnë cdo gjë sado e vlefshme qoftë ajo për hir të Tij. Sakrifikojnë për hir të Tij, zotërimin e epsheve me qëllim që të arrijnë kënaqësinë e Tij. E duan cdokënd që e do Atë.
i-Sepse dashuria e All-llahut do të thotë të ndjesh se Ai subhanehu ëe teala na ruan dhe na mbron në cdo kohë dhe në cdo vend. E kjo na bën që të ndjehemi të qetë dhe të rehatshëm e të qëndrueshëm. Nuk ka vend meraku e as mërzia… nga këtu e ruajmë veten dhe trupin nga sëmundjet shpirtërore… e më e rëndësishme se kjo është se e ruajmë veten dhe trupin nga gjunahet, dhe gabimet.
j-Sepse në kohën tonë ka disa shembuj nga muslimanët, të cilët e shikojnë se më e mira zgjidhje për këtë cështje është të shmangurit nga kjo, e nga këto shembuj për fat të keq janë:
*Ata të cilët e ndajnë fenë nga dunjaja, dhe thonë se feja e ka vendin në xhami dhe në sixhaden e namazit vetëm, e më pas bëjnë cka të duan.
**Ata të cilët u bëjnë dëm njerëzve në xhami e kjo ndodh edhe në xhaminë e resulallahut apo në kabe!!!- fatkeqësisht, dhe thonë se mardhëniet ditore dhe morali nuk kanë lidhje me fenë.
*** Ata të cilët lënë një nga shtyllat e islamit edhe pse kanë mundësi në kryerjen e tij – e kjo është kryerja e haxhit- me arsyetimin se kur të bëhen të moshuar do ta kryejnë, dhe thonë se- kanë përpara jetë të gjatë e kanë për të bërë shumë gjunahe, prandaj do ta kryejnë haxhin kur te jenë të moshuar, në mënyrë që të fshijnë gjunahet e kaluara të gjitha!!!
**** Ato të cilat e refuzojnë veshjen e hixhabit me arsyetimin se zemrat e tyre besojnë dhe se rregullsia e zemrës është më e rëndësishme sesa pamja e jashtme. E neglizhojnë urdhërin e All-llahut i cili është farz sikur edhe namazi!!! Gjithashtu edhe nënat dhe baballarët edhe bashkshortët ata të cilët i kundërshtojnë apo i lurtojnë vajzat dhe bashkshortet tyre e me veshjen e hixhabit!!!
*****Ata të cilët i kanë harruar mexhliset e dijes, e sa herë që i përkujtojmë për një gjë të tillë thonë se "ke të drejtë edhe mbi trupin tënd" apo "feja është lehtësim e jo vështirësi" apo "mos harro nasibin tënd nga kjo dunja", në të njëjtën kohë ku ata kanë harruar nasibin e tyre nga ahireti!!!
4- Si ta mbjellim dashurinë e All-llahut në zemrat e fëmijëve tanë:
Kërkon kjo punë, në fillim fare prej prindërve që ti mbështeten All-llahut të Plotfuqishmit, të Dijshmit, e të kërkojnë ndihmën e Tij, ti luten Atij që tua shpërblejë mundin e bërë në edukimin e fëmijëve, e ta bëjnë atë për të fituar kënaqësinë e All-llahut. Vazhdimisht të përmendin: { O Zot ma hap gjoksin,e ma lehtëso cështjen, më zgjidh gjuhën time e bëje të kuptueshme fjalën time}. Kjo është themeli i parë për të ndërtuar mërdhëniet ndërmjet teje dhe Zotit tënd. E më pas kërkohet prej prindërve dhe edukuesve, interes, mund, dhe kujdesje. Duhet që fëmija ta mësojë këtë cështje me thellësi, me dashuri, e butësi. Sepse këtu po flasim me gjënë më të cmueshme që do t'u mësojmë fëmijëve. Ndërsa nëse gabojmë në këtë cështje mund të ketë rezultate të hatashme. Prandaj është shumë e rëndësishme të kihet kujdes kërkesave të moshës së fëmijës. Sa më herët që të fillojmë në këtë cështje aq më mirë do të ishte. Gjithashtu nëse do të interesoheshim me fëmijën e madh, do të ishte kjo edhe më e lehtë për të ndihmuar vëllezërit dhe motrat e tjerë që të duan All-llahun e madhëruar. Sepse fëmija i madh është shembull për ta, dhe se ai ndikon tek ta më shumë se prindërit. Duhet që të gjejmë kohën dhe mënyrën e duhur për të folur me ta në këtë temë.
Më poshtë do të sqarojmë se si t'ua mësojmë fëmijëve dashurinë e All-llahut të madhëruar në cdo nivel moshe.
Së pari: faza paramartesore:
Me të vërtetë se fara e mirë nëse hidhet në tokë të keqe mbytet dhe vdes, e nuk do ta jap frutin e saj. Prandaj e ka bërë islami një nga të drejtat e fëmijës mbi prindërit zgjedhjen e bashkshortit e të bashkshortes. Ka thënë Pejgamberi salall-llahu alejhi ëe selem: [E martojnë gruan katër gjëra: pasuria, bukuria, prejardhja, dhe feja e saj, zgjidh atë me fe i ke kapur të gjitha].
Gjithashtu e ka cilësuar Pejgamberi salall-llahu alejhi ëe selem që bashkshort i pranuar është ai i cili është i pajisur me këto dy gjëra:feja dhe morali. i cili ka thënë:[Nëse u vjen ai i cili është i pajisur me moral dhe fe martojeni atë], dhe na e sqaroi Pejgamberi salallahu alejhi ëe selem rrezikshmërinë nëse ne e refuzojmë një gjë të tillë duke shtuar: [E nëse nuk e bëni një gjë të tillë do të ketë fitne në tokë dhe fesad të madh]. Gjithashtu kërkesën për martesë e shoqëron edhe "namazi i istikhares" pastaj vjen zgjedhja e bahkshortit-es të mirë. Duke bërë dua’ që All-llahu i madhëruar tju dhurojë pasardhës të khajrit, sic bëri Zekerija alejhi selam duke thënë: { O Zoti im më dhuro mua nga ana jote pasardhës të mirë, Ti je me të vërtetë Dëgjues i duasë}. Gjithashtu edhe salihinët janë lutur me këtë dua: { O Zoti ynë na dhuro neve nga bashkshortet tona dhe pasardhësit tanë lumturi, e na bëj prijës për të devotshmit}.
Së dyti: faza e zhvillimit:
Shkruesja e këtyre rreshtave jep mendimin e saj për cdo nënë muslimane e cila pret fëmijë, të fillojë menjëherë sapo ta marrë vesh se All-llahu i madhëruar e ka furnizuar me bebe. Ta shtojë afrimin e saj për tek All-llahu i madhëruar duke e falënderuar për mirësinë e dhënë, e të pregatitet për pritjen e kësaj dhurate. Të jetë me zemër sa më të qetë, e e rehatuar shpirtërisht, sepse kjo ndikon në rehatinë shpirtërore të foshnjës. Duhet që ta shtosh dëgjimin e Kur’anit, i cili gjithashtu arrin tek foshnja. Mësohet me dëgjimin e tij dhe bëhet i lidhur me të në jetën e tij të ardhshme insha’All-llah. Kemi ne shembullin më të mirë në gruan e Imranit- nënën e Merjemes- e cila tha: {O Zoti im! Të jam betuar Ty se (fëmija) që është në barkun tim ti përkushtohet shërbimit Tënd. Prandaj, ma prano mua se me të vërtetë Ti je Dëgjues e i Dijshëm}. E rezultati i kësaj ishte: { e pranoi Zoti i saj me plot mirësi}. Eshte vërtetuar se ushqimi më i mirë që merr fëmija është ai që nëna e tij e shton ngrënien e tij gjatë shtatzanisë. Gjithashtu lëvizjet më të shumta tek nëna e tij foshnja i bën në barkun e saj, kështuqë cdo lëvizje apo gjëndje e nënës së tij ndikon në të shumë.
Inxhinieria e trashëgimisë na vërteton ndodhjen e shumë ndikimeve të cilat formojnë gjëndjen e foshnjës, qofshin këto ndikime biologjike, fiziologjike, shpirtërore, apo dashurie.
Të gjithë ne e dimë se cfarë dëmi pëson foshnja tek ajo nënë e cila pi duhan. Kur duhani ndikon kaq shumë në shëndetin trupor të foshnjës, cfarë mendon atëherë si do të ishte ndikimi moral në foshnjën nëse nëna e tij do të merreshe me thashetheme apo spiunlliqe?.
Shton gjithashtu shejkh Ali Karnij duke thënë: “Eshte vërtetuar shkencërisht se gjendja e foshnjës nuk ndahet prej gjendjes së nënës së tij, ndonjëherë gëzohet, ndonjëerë hidhërohet, e mërzitet ndonjëherë kur nëna e tij e bezdis me disa veprime sikur pirja e duhanit etj. Doktorrët kanë bërë një provë tek një grua shtatzane në muajin e shtatë e cila pinte duhan. Kërkuan prej saj ti largoheshe pijes së duhanit 24 orë. Në të njëjtën kohë lëvizjet e foshnjës ndiqeshin me anë të fotografimit ndricues. Gjetën se foshnja gjatë gjithë kësaj kohe ishte i qetë e i rehatshëm, mbas kësaj kohe doktorrët i dhanë nënës një cigare e në momentin e thithjes së parë filloi zemra e foshnjës të rrihte me shpejtësi, sikur zemra e nënës.
Gjithashtu shkenca ka zbuluar se ndjenjat e nënës trasportohen për tek foshnja, lëviz i rehatshëm kur e ndjen se nëna nuk është e bezdisur me ndodhjen e tij, dhe se është shumë e gëzuar në pritjen e tij. E kundërta ndodh në momentin kur nëna e tij është e pakënaqshme, fillon e përpiqet, lëviz këmbët me inat kur ndjen se nëna e tij është e mërzitur në pritjen e tij. Një nënë kishte ngelur shtatzane pa dëshirë, e shumë herë u mundua të bënte abort, porse nuk mundi. Kur erdhi koha e lindjes refuzoi vajza të pinte qumësht nga nëna e saj. Në të njëtjën kohë ia cuan një gruaje tjetër e cila pranoi të pinte prej saj!!! Porse kur e kthyen përsëri për tek nëna e sa e refuzoi përsëri derisa ia mbyllën sytë me një shami e ajo filloi të pinte!!!. Në anën tjetër shikojmë një nënë e cila qysh në fillim të shtatzanisë kujdeset në leximin e Kur’anit dhe dëgjimin e tij në cdo gjendje, ulur, ngritur, mbështetur etj. E rezultati i kësaj ishte që me ardhjen e këtij fëmije në dunja ia mundësoi All-llahu i madhëruar mësimin përmëndësh të Kur’anit me texhëid e ai pesë vjec!!! Lavdia i takon All-llahut më të Mirit Krijues. Nga ato c’ka përmendëm kuptojmë se edukimi i fëmijës fillon qysh në fazën para lindje.
Së treti: faza mbas lindjes e deri në vitin e dytë të jetës.
Mbas lindjes së fëmijës, e fillimit të të ushqyerit të tij me qumësht, fillon zhvillimi i tij. Në këtë përiudhë është i gatshëm të presë cdo ndryshim të jetës, më shumë se një i ri. Sepse i porsalinduri është sikur një faqe e bardhë e cila është e gatshme për të pritur cdo shkrim. Ndërsa kanalet e të regjistruarit tek i riu pothuajse janë mbushur. Prandaj është vështirë ti ndryshosh ato apo ti fshish. Kështu që nëse ka nevoj për rukje lexoji rukje sipas sheriatit, (e marrë nga Kur’ani dhe suneti). Dëgjojmë me të lexim Kur’ani nga dijetarë me zë të qartë. Gjithashtu vazhdimisht të përmendim All-llahun e të kërkojmë falje prej Tij. Ta mbajmë në dorë e të themi përmëndjet e mëngjesit e të mbrëmjes, në mënyrë që fëmijën ta rrethojnë melaiket e veshi i tij të mësohet me këto fjalë të ndritshme.
Me zhvillimin e fëmijës duhet që ta përmëndim All-llahun e madhëruar para tij e me zë. Psh. Në vend që të themi: “tralala” apo cka u perngjet këtyre fjalëve të themi: “O All-llah”. Mundohemi që emri i All-llahut të jetë nga emrat e parë që fëmija të shqiptojë. Në kohën kur fillon të ecë këmba doras, e fillon të mundohet të flasë, duhet që ta marrim për dore e ta fillojmë të ngrejmë duke thënë: “Ja Rabb..Ja Muein”.(O Zot..O Ndihmues). Mundohemi që edhe ai ti thotë këto fjalë me ne. e kur të ketë mundësi të flasë më mirë i mësojmë shehadetin. E përsërisim me të derisa ta mësojë përmëndësh. Do ta shikojmë të pyesë për kuptimin e tyre kur të flasë edhe më mirë.
Së katërti: nga mosha dyvjecare deri në moshën trevjecare:
Në këtë moshë fëmija është me mëndje të hapur. Kjo na bën neve të fillojmë në mësimin e disa sureve të shkurtra si: suren Fatiha, el-asr, apo suren keuther…etj, e kjo varet sipas mundësive që ka ai për të mësuar. Gjithashtu edhe mësimin e disa ilahive islame. Të fillojmë ti mësojmë edhe: All-llahu është Zoti im, Muhamed salall-llahu alejhi ëe selem i dërguari im, feja ime është Islami, Ka’bja është kibla ime, Kur’ani është libri im, i Dërguari është shembulli im, agjërimi rehatia ime, sadakaja ilaci im, abdesi pastërtia ime, namazi gëzimi im, sinqeriteti nijeti im, të flas gjithmonë të vërtetën morali im, Xheneti shpresa ime, kënaqësia e All-llahut dëshira ime përfundimtare. (sa më shumë ti shtohet njohja ndaj natyrës e cila e rrethon, aq më shumë fillojmë duke i folur për furnizimet që na ka dhuruar All-llahu. Si psh. All-llahu është ai i cili na ka dhënë ushqimin, është Ai i cili na ka furnizuar me ujë që të shuajmë etjen. Ai i cili i ka dhënë nënën dhe babain e tij në mënyrë që të kujdesen për të. Eshtë Ai i cili na ka dhënë pasuri, shtëpi e lodra….,etj. Prandaj Atij i takon falënderimi, i pari falënderim për Të është, ta duam e mos ta mërzisim. Pra të adhurojmë vetëm All-llahun e mos të adhurojmë askënd pos Tij.) Në momentin kur jemi duke lozur me të me kukullën e tij i themi: si këto dy duar e si këto këmbë kemi edhe ne porse këto të kukullës janë prej pëlhure ose plastike ndërsa tonat janë prej së vërteti të cilat All-llahu na i ka krijuar të na bëjnë dobi në jetën tonë të përditshme.
(nëse ulemi për të ngrënë themi me zë që ai ta dëgjojë: “Bismilah” nëse mbarojmë së ngrëni apo së piri themi : “elhamdulilah”. Gjithashtu kur cohemi apo kur ulemi apo kur shkojmë me fjetë. Derisa të mësohet fëmija ti thotë këto vetë pa ia kërkuar). Duhet ti vëmë në dijeni se All-llahu i madhëruar i don të mirën dhe se Ai e din cka është në dobi të tij. Eshtë Ai i cili i ka porositur prindërit për të, për zgjedhjen e emrit të bukur,( për ti mësuar atij cështjet e fesë e të dunjasë, ta edukojnë sa më mirë, Ai i cili i ka urdhëruar prindërit për të qënë të butë me të, të drejtë ndërmjet tij dhe vëllezërve të tij në cdo cështje). Ti bëjmë me dije gjithashtu se All-llahu është i dashuri i tij i cili ia fal cdo gabim që kryejnë në vegjëli, derisa të arrisë moshën madhore, porse ai duhet të ketë turp nga All-llahu e mos ta kundërshtojë asnjëherë.
Shumë me dobi është që cdo gjë që e rrethon ta lidhim me All-llahun e madhëruar, psh.lulja, bleta, flutura, hëna, e të tjera nga krijesat e All-llahut. Ndërsa përsa u përket krijesave të dëmshme sikur miza, miu e shumë të tjera edhe këto janë nga krijesat e All-llahut, edhe ato kryejnë funksionin e tyre duke pastruar hapërsirën rreth nesh.
Gjithashtu duhet që edhe cdo cilësi të mirë ta lidhim me All-llahun e madhëruar, si psh. All-llahu e don mëshirën, butësinë, drejtësinë, bukurinë, pastërtinë…etj. Të mundohemi tu’a afrojmë të kuptuarit se All-llahu i madhëruar është present në cdo moment dhe se pamja e tij në këtë dunja është e pamundshme. Sikur kemi psh. Në këtë dunja disa gjëra prej të cilave kemi shumë dobi, e në të njëjtën kohë nuk i shikojmë ato. Si: era, energjia, parfumet…etj. Ndërsa ai i cili dëshiron të shikojë All-llahun e madhëruar le të punojë sa më shumë vepra të mira në mënyrë që ta shikojë Atë në Xhenet.
Duhet që të varim në shtëpitë tona fotografi të ka’bes e të xhamisë së Profetit në mënyrë që fëmija të fillojë të pyesë për to. E ne tu përgjigjemi në atë mënyrë që tu’a bëjmë sa më të dashur këto vende. Tu themi për kaben psh. “Ajo është shtëpia e All-llahut, e All-llahu është Bujar, iu dhuron e i furnizon vizitorët e Tij me shumë gjëra të mira, si lodra ëmbëlsira etj. Nga ato që i kan qejf kalamajt.” Pra nëse na e bën kismet All-llahu vizitën e këtyre vendeve duhet që të lëmë përshtypje të mira tek fëmija me aq sa të kemi mundësi, për këtë vizitë të këndshme. Duke i blerë disa lodra e disa gjëra të cilat ai i don e gëzohet me to. Në mënyrë që të lidhet lumturia e tij me shtëpinë e All-llahut, e natyrisht edhe me të Zotin e shtëpisë.
Së pesti: nga mosha 3 deri në moshën 5 vjecare:
Në këtë moshë fëmija është i gatshëm në pritjen e të dhënave e dobinë e tyre. Gjithashtu shumë i pëlqejnë edhe historitë në këtë moshë. Prandaj duhet që ta shfrytëzojmë këtë rast e ti tregojmë histori të cilat e drejtojnë atë kah morali e sjellja e mirë ashtu sic dëshirojmë. Kjo lloj mënyre ndikon më së shumti në këtë moshë. Të jetë qëllimi ynë kryesor në tregimin e historive njohja e All-llahut të madhëruar si Rahman, Rahim, (Mëshirues, Mëshirbërës), i Urti, Dhënësi, Bujar, Falësi, Pranues i teubes, Falënderuesi, Mbretëruesi i gjithckaje ….etj. Gjithashtu të kemi për qëllim edhe përvetësimin e sjelljeve të tjera të ndryshme. Duhet që nëna ti tregojë fëmijës një histori për cdo ditë me qëllim që ti japë rast të mendohet rreth saj. Në rast se fëmija kërkon patjetër edhe një histori tjetër në të njëjtën ditë atëherë i tregojme dicka nga kafshët e buta, e në këtë rast mendja e tij akoma është i lidhur me personalitetin e ngjarjes së parë. Nëse nëna nuk ka mundësi të krijojë histori atëherë mundet të blejë nga këto histori në bibloteka Islame.
Më poshtë po përmëndim këtë histori të cilën e ka dëgjuar shkruesja e këtyre vargjeve nga mësuesja e vajzës së saj e cila i mëson asaj Kur’an. Eshtë e dobishme kjo histori sepse na mëson se si ta duam All-llahun e madhëruar, veprimi i mirë, marrjen e shkaqeve për bazë e pastaj mbështetjen tek All-llahu xh.sh.
Nada po rrinte pranë nënës së saj e cila po ndërronte motrën e saj të vogël Besmen. Papritur nëna vuri re se Besma kishte temperaturë, e cila sa vinte e shtohej. U mundua të përdorte në uljen e temperaturës së saj mjetet e ndihmës së shpejtë që ndodheshin në shtëpi, por pa asnjë rezultat. Babai i tyre ishte në udhëtim. Kërkoi nëna prej Nadës që të qëndronte pranë motrës së saj derisa nëna të shkonte në ndonjë farmaci afër e ti sillte ilacin e duhur. Iu përgjigj Nada: “dëgjova dhe u binda o nënë” Në kohën kur Nada ishte duke i kënduar motrës së saj të vogël, dritat u ndërprenë. Dhoma u errësua. Nadën e zuri një frikë e tmerrshme, e nuk e dinte se c’të bënte. Në këtë moment iu kujtua fjala e nënës së saj: “ All-llahu i madhëruar është gjithmonë me ne kudo që të jemi në cdo vend e në cdo kohë, natën e ditën, Ai kujdeset e na mbron më shumë se prindërit sepse Ai është më i fortë se të gjitha krijesat, dhe se Ai i don robërit e Tij besimtarë. U mundua të pushonte Besmën e cila ia nisi të qarit, e pastaj vrapoi për tek dritarja që ta hapte e të futej pak dritë nga jashtë. Gjeti hënën e cila ndriconte gjithë hapërsirën, e pak dritë edhe në dhomën e saj. U gëzua Nada e po i thotë Besmës: “Shiko shiko hënën e coi All-lllahu i madhëruar që të na shoqërojë në vetminë tonë e të na ndricojë gjithashtu, derisa të kthehet nëna dhe dritat. Shiko sa e bukur që është drita e hënës, sepse atë e ka krijuar All-llahu, ndricues e jo dëmtues për sytë në të njëtën kohë. A e don All-llahun ashtu sikur e dua unë o Besma?” vazhdoi ti fliste motrës së saj e ti këndonte derisa u kthye nëna. i dha ilacin Besmës e e falënderoi Nadën për veprimin e mirë që kishte bërë. Pastaj i premtoi Nadës se do të shkonin në biblotekë e do të blenin një libër për kalamaj i cili flet për hënën, që të mësojë për të edhe më shumë. Gjithashtu ia lexoi Nadës suren Kamer (Hëna) shpërblim për punën e bërë.
Duhet që kur të flasim me ta për All-llahun në këtë moshë të jemi të sinqertë e tu largohemi zmadhimit të gjërave. Psh. All-llahu i madhëruar gjendet në qiell e ne i ngrejmë duart drejt qiellit kur bëjmë dua’, e Ai subhanehu ëe teala i vjen turp ti kthejë bosh ato duar që ngihen lart me dua’, sepse Ai është i Përjetshmi e Bujari. Ai është më i madh se cdo gjë e më i fortë se cdo gjë, na shikon në cdo vend e na dëgjon edhe nëse jemi vetëm. Ai na don neve shumë, prandaj edhe neve e kemi detyrim me e dasht sepse Ai na krijoi e gjithashtu krijoi për ne cdo gjë që na nevojitet. Ai i urdhëron ushtarët e tij e ata i zbatojnë urdhërat me përpikmëri. Psh. i thotë reve –lësho shi për robërit e mi të shuajnë etjen të ujisin tokën e gjithashtu tu japin kafshëve –e shiu zbret. Ai është i Cili do ti fusë muslimanët të cilët e duan Atë në Xhenet. Ai musliman që fal namazin, agjëron ramazanin, jep zekatin, nuk gënjen, respekton prindërit, respekton të mëdhejntë, është i shkathët në mësime, nuk i bën keq vëllezërve e as shokëve. All-llahu i don fëmijët, e do tu japë cka dëshirojnë nëse ata i largohen cdo gjëje e cila nuk e kënaq All-llahun e madhëruar. Nuk duhet që të futemi me fëmijën e kësaj moshe në hollësira të vështira për ti kuptuar, sepse mund ti shkaktojnë lëkundje nga e cila duhet të jemi shumë të kujdseshëm.
.
Së gjashti: nga mosha 7 deri në 10 vjec.
Kjo fazë është një nga fazat më të rëndësishme, prandaj këshillohet që në këtë moshë ti jipet shumë rëndësi. Në këtë moshë fillojnë qelizat e trurit dhe ato të menduarit të happen e të zhvillohen në mënyrë shumë të mirë. Ka nevojë fëmija në këtë moshë të bashkpunojmë e të sillemi me të si shok, e nëpërmjet kësaj shoqërie mbjellim në mendjen e tij adhurimin e All-llahut të madhëruar shumë thellë. Nëse i sjellim ndonjë dhuratë e thotë “faliminderit” ia kujtojmë se edhe All-llahu i madhëruar ka të drejtë të falënderohet sepse Ai është dhuruesi i parë. i themi: “cfarë mendon ti për sytë e tu, a janë dicka e vlefshme tek ti?! A mundemi që ti shkëmbejmë ata me gjithë thesaret e botës?!” gjithashtu edhe veshët e hundën e gjymtyrët e tjera. Derisa të thellohet së menduari për këto gjymtyrë. E më pas i drejtojmë një pyetje. “ kush është Ai i cili na ka dhuruar neve këto gjymtyrë? E si do të ishte jeta jonë nëse nuk do të na i kishte dhënë këto?!” atëherë këto gjymtyrë janë gjëja më e shtrenjtë që na ka dhënë All-llahu i madhëruar -mbas imanit (besimit)- prandaj duhet që të falënderojmë vetëm All-llahun e askënd tjetër për këto dhunti. Gjithashtu duhet që ta nxisim fëmijën drejt leximit e herë pas here duke e shpërblyer me ndonjë fletushkë me histori, apo ndonjë grup të vogël fletushkash, apo ndonjë libërth të dobishëm, apo ndonjë revistë tërheqëse e të dobishme në vend të ëmbëlsirës. Duhet që para se ta blejmë dicka ta shfletojmë e ta shikojmë mirë se për cka bën fjalë, e tu largohemi revistave “ miki” “superman” etj revista si këto të cilat kanë për qëllim përhapjen e zakoneve perëndimore të cilat ndikojnë negativisht tek fëmijët tanë. Mundet që të shkojmë me fëmijën në ndonjë biblotekë e cila njihet me librat e saj të mirë e fëmija të zgjedh vetë librin e tij. Mundet gjithashtu që fëmijës së kësaj moshe ti tregojmë nga historitë e pejgamberëve si psh. “Jahja” alejhi selam në mënyrë që të jetë shembull për të. Ka qënë Jahja nga Enbijatë shembull si në sjellje, thjeshtësi, dashuri hyjnore…ndriconte nga dashuria për të gjitha krijesat. Prandaj e deshën njerëzit, e e deshën kafshët, zogjtë, malet, e gjithcka që e rrethonte. Dijetarët kanë përmëndur shumë shembuj për Jahjan. Ka pas jetuar Jahja në kohën e Isait alejhi selam, të cilët kanë pas lidhje farefisnore nga ana e nënës. (djem tezesh).
Eshtë trasmetuar në sunet se Jahja dhe Isa u takun një ditë.
I tha Isai Jahjas: Kërko falje për mua o Jahja.. sepse ti je më i mirë se unë.
I tha Jahja: Kërko falje për mua o Isa…sepse ti je më i mirë se unë.
Tha Isai: Jo..ti je më i mirë se unë.
I tha Isai: Jo..ti je më i mirë se unë…unë e kam përshëndet veten time, e ty të ka përshëndet All-llahu.
(Sh.p. në suren merjem në ajetin 15 All-llahu i madhëruar ka thënë për Jahjan: “dhe selam qoftë mbi të ditën që u lind ditën që do të vdesë e ditën që do të sillet përsëri në jetë,(ditën e ringjalljes)”.
Ndërsa në po të njëjtën sure në ajetin 33 All-llahu i madhëruar thotë për Isain: “Selam qoftë mbi mua ditën që u linda ditën që do të vdes e ditën që do të sillem përsëri në jetë(ditën e ringjalljes).)
Pra historia na tregon për vëndin e lartë që ka Jajha kur All-llahu i madhëruar e ka përshëndetur atë ditën që ka lind ditën që ka vdek e ditën kur do të ringjallet. Eshtë trametuar gjithashtu se i Dërguari i All-llahut doli një ditë për tek shokët e tij të cilët i gjeti duke përmëndur dobitë e të dërguarve.
Njëri tha: Musai fjala e All-llahut.
Një tjetër tha: Isai shpirti i All-llahut e fjala e Tij.
Një i tretë tha: Ibrahimi i dashuri i All-llahut.
Në këtë mënyrë vazhduan sahabët të diskutonin për të dërguarit derisa ndërhyri Resullallahu salall-llahu alejhi ëe selem duke thënë: ku është shehidi i biri i shehidit? Vesh rroba të leshta e han pemë nga frika se mos ngarkohet në gjunah. Ku është Jahja i biri i Zekerias?
Ka qënë lindja e tij mrekulli…ia dhuroi All-llahu i madhëruar Zekerias mbas një moshe të madhe, erdhi mbas një duaje të sinqertë e dalë nga zemra e Zekerias. Ishte fëmijëria e tij e vecantë nga bota e fëmijëve të tjerë…shumica e fëmijëve shkonin pas lojrave e lodrave, ndërsa ai ishte serioz gjatë gjithë kohës…ishin disa fëmijë të cilët kishin kënaqësi kur torturonin ndonjë kafshë, ndërsa Jahja i ushqente kafshët e shpendët nga ushqimi i tij nga keqardhja që kishte për to, e mëshirën që ia kishte mbuluar zemrën edhe pse vetë mund të ngelte pa ushqim…mundej që vetë të hante nga gjethet dhe frutat e pemëve.
Sa më shumë që rritej në moshë Jahja aq më shumë i shtohej nuri në fytyrë e e i shtohej mencuria. Shumë e kishte qejf leximin e librave e marrjen e dijes qysh në fëmijëri. Kur u bë sabij (mosha 10-12 vjec) i thirri mëshira e All-llahut. { O Jahja kapu fort pas librit, e Ne i dhamë urtësi e ai fëmi} [Merjem/12].
Pra zbriti urdhër për Jahjan që të kapet pas librit fort e ai akoma fëmi, me kuptim që të studionte këtë libër (teuratin) me rregullat e tij. Ia bëri rrizk All-llahu pranimin e sheriatit, e gjykimin ndërmjet njerëzve qysh në fëmijëri..ishte njeriu më i ditur e më i mencuri në kohën e tij, e studioi sheriatin komplet. Për këtë arsye i dha All-llahu hukmin (gjykimin) e ai akoma fëmij. Gjykonte ndërmjet njerëzve e u sqaronte atyre rregullat e fesë, iu tregonte rrugën e drjetë e iu tërhiqte vëmëndjen nga rruga e keqe. Me kalimin e moshës Jahja u rrit e edhe më shumë iu shtua dituria e mencuria, iu shtua mëshira e kujdesja për prindërit, për njerëzit, për të gjitha krijesat, për zogjtë e pemët.. të gjithë ambjentin që e rrethonte e mbuloi mëshira dhe kujdesja e tij.. gjithmonë u bënte thirrje njerëzve për pendim nga gjunahet, e All-llahun vazhdimisht e luste për ta…nuk kishte asnjë që ta urrente Jahjan apo ti dëshironte atij të keqen. Ishte i dashur mes njerëzish për ngrohtësinë e tij, pastërtinë e tij, devotshmërinë e tij, e të mirat e tij. Sa herë që Jahja dilte përpara njerëzve e u bënte thirrje atyre për tek All-llahu i bënte të qanin nga dashuria dhe frikrespekti..ndikoi kjo shumë në zemrat e tyre.
Një ditë në mëngjes doli Jahja përpara njerëzve…xhamia u mbush plot me njerëz. Filloi Jahja bin Zekeria të fliste..duke thënë: “ Me të vërteë All-llahu i madhëruar më ka urdhëruar që të punoj me disa fjalë, e gjithashtu edhe juve ju ka urdhëruar që të punoni me to..të adhuroni All-llahun si të vetëm e të pashoq. Ai i cili i bën shok All-llahut e adhuron dikënd tjetër është si shembulli i një robi i cili punon për zotërinë e tij e ia con të ardhurat e kësaj pune një zotërie tjetër..kush nga ju dëshiron që të jetë robi i tij kështu..? u urdhëroj gjithashtu që të faleni sepse All-llau e shikon atë person i cili falet derisa nuk ka dalë nga falja, pra të faleni me frikrespekt. U urdhëroj edhe për agjërim..se shembulli i taij që agjëron është sikur një person i cili mban me vete misk me erën e tij të mirë, ngado që shkon ky person përhapet era e miskut të tij. Gjithashtu u urdhëroj ta përmendni All-llahun shumë, se shembulli i tij është sikur ai person që të cilin e kërkon armiku i tij e ai vrapon për tek fortesa e tij në të cilën nuk arrin askush e mbrohet me të…e fortesa më e patundur është dhikri i All-llahut.. e nuk ka shpëtim pa këtë fortesë.
Ndërsa vajzave mund tu tregojmë historinë e Merjemes radiallahu anha, veprën dhe ibadetin e saj, si doli me sukses ajo nga ai sprovim aq i vështirë, se si e shpëtoi All-llahu i madhëruar etj.
Së shtati: Nga mosha 10 vjecare e sipër:
Në këtë moshë duken qartë tek fëmija shenjat e të vecuarit në mendim, dhe mbajtja e vetes lart. Gjithashtu edhe të kapurit pas mendimit të vet, shmangies këshillave të prindërve dhe porosive të tyre- sepse ata janë për të mbizotëri- e ai në këtë moshë mundohet të lirohet nga ato që ai i quan pranga. E më shumë në këtë moshë mënjanohet nga shoqëria, iu hap atyre zemrën, pranon prej tyre ate cka nuk e pranon prej prindërve. Prandaj ne duke e shfytëzuar këtë pikë mundet t’ja sqarojmë nëpërmjet disa historive të cilat na kanë ndodhur neve apo i ka ndodhur dikujt që e njohim – atë se All-llahu i madhëruar është shoku më i mirë, jo vetëm kaq por se Ai është shoku më i mirë që e ruan emanetin, është mbështetja dhe baza më e fortë, të shoqëruarit me Të nuk krahasohet kurrë me të shoqëruarit e dikujt tjetër. Gjithashtu duhet tja bëjmë të qartë fëmijës se All-llahu i madhëruar i lëshon ndonjë të keqe në mënyrë që ta pastrojë e ta afrojë sa më shumë afër Tij. Ashtu sikur edhe doktorri i cili i sjell dhimbje të sëmurit me qëllim që ti ruajë atij shëndetin e ta shpëtojë nga kjo e keqe që i kanoset.
Me thënë të drejtën kjo periudhë moshe është shumë delicate, sepse në këtë moshë fillon e rindërtohet mendja dhe të menduarit e tij, e mund të na cojë në rezultat të shëmtuar nëse sillemi keq me të. Ajo cka i ndihmon prindërit që të dalin me sukses në drejtimin e fëmijës në rrugë të saktë është: fillimi me të qysh herët, e në këtë rast nuk do të hasin në vështirësi të mëdha sepse e kanë vendosur bazën saktë. Pastaj vazhdon në kultivimin e bimës derisa të bëhet e gatshme për tregti. Në këtë rast ata vendosin mund mbi mundin e mëparshëm e do të japin rezultat insha’All-llah.
Mundet që tu bëjmë të njohur emrat e bukur të All-llahut e tua shpjegojmë kuptimin e tyre. All-llahu është, Rahman (Mëshirues), Rahim (Mëshirbërës), Ëedud (I dashuri), ‘Afuëë (Mëkatfalësi), Gafur (Gjithëfalësi), Rauf (I Dhembshuri), Selam (Paqëdhënësi), Kerim (Bujari), Rezak (Furnizuesi), Latif (I Buti), ‘Alim (I Dituri), ‘Adl (I Drejti), Muksit (Drejtësidhënësi), Hak (I Vërteti), Teëab (Pendimpranuesi), Malikil-Mulk (Pushtetmbajtsi), Nur (Drita) Rashid (Frymëzuesi) Sabur (Durimtari)….porse Ai është gjithashtu Kaëijj (I Forti), Metin (I Pathyeshmi), Muhejmin (Mbizotëruesi), Xhebar (I Gjithfuqishmi), Muntekim (Ndëshkuesi), Mui’zzu-Mudhil-l (Ngritësi-Nënshtruesi), Kabid-Basit (Shtrënguesi-Dhënësi), Khafid-Rafia’ (Përulësi-Lartësuesi), Nafi’-Dar (Krijuesi i së mirës-Krijuesi i së keqes), Mumit (Jetëmarrësi),……etj.
Pra nuk duhet që tu shpjegojmë fëmijëve vetëm emrat e bukur të All-llahut të cilët u sjellin në zemrat e tyre qetësi e dashuri ndja krijesit të tyre, por duhet që tu shpjegojmë edhe ato emra të cilët ua bëjnë të ditur se All-llahu i madhëruar është në gjendje ti mbrojë robërit e Tij në rast vështirësie. All-llahu është mbështjetja e tyre e vetme sepse Ai është Ruajtësi, i Forti, Përcaktuesi i gjithckaje.
Ajo që është me rëndësi për fëmijët tanë në këtë moshë zhvillimi i bisedave të qeta e me plan. Jo bisedë urdhërore me të cilën kupton “dëgjo dhe zbato”, as dialog sipërfaqësor duke mos u vënë veshin shumë gjërave të vlefshme, as dialog me rrugë të mbyllur i cili vetvetiu të thotë: “nuk ka nevoj të bisedojmë nuk kemi për të rënë dakord”, as dialog i njëanshëm në të cilin babai nuk shikon asgjë tjetër përvec mendimit të tij, duke refuzu cdo mendim tjeter, as dialog fortifikatë i cili bën që biseda të sillet rreth cështjeve filozofike larg nga realia e jetës së përditshme….. por të jetë biseda e dobishme, positive në zgjidhjen e cështjeve, i cili i shikon të mirat, të këqiat dhe dënimin e momentit, gjithashtu të shikojmë mundësitë që kemi për ti mundur këto. Ky është dialog prej të cilit pritet rezultat,- duke mos i zmadhuar gjërat- të jetë dialog i sinqertë, i thellë, e të qarta argumentet e tij. Të jetë dialog i plotë duke u dhënë rast cdonjërit të shprehë mendimin e tij. Të mësohet fëmija se si të respektojë mendimin e tjetrit, duke i sqaruar se cdo njeri ka mendim të ndryshëm. Ti mësojmë edukatën e sjelljes në rast se ndodh ndryshim mendimesh në dialog, dhe si ti pranojë ato. Të jetë dialog real i lidhur pozitivisht me jetën e përditshme, e kjo lidhje mos jetë vetëm lidhje pranimi dhe rënje dakord për gjëndjen në të cilën ndodhet, por gjithashtu të jetë lidhje e të menduarit e ndryshimit dhe e përmirësimit. Të jetë dialog në të cilin të biem dakord kur të jetë kjo e saktë, e të kundërshtojmë kur të jetë kështu e saktë. Të jetë qëllimi ynë përfundimtar që me anë të bisedës të vërtetojmë të saktën ashtu sic është ajo e jo ashtu sikur ne e shikojmë, e mbi të gjitha këto ti mësojmë fëmijës se biseda duhet të zhvillohet me dashuri, përgjegjësi, kujdes, e thjeshtësi.
Le të marrim shembull nga historia Islame per dialogun pozitiv. Ka ndodhur ky dialog në luftën e Bedrit kur u mblodhën muslimanët për të përballuar kufarët, e para tyre kishin burimet. Në këtë moment pyeti Habbab bin Mundhir radiallahu anhu Pejgamberin salall-llahu alejhi ëe selem: A është ky vend në të cilin të ka thënë All-llahu s.ë.t. të qëndrojmë apo është thjesht taktikë e kurth lufte? Iu përgjigj Resulall-llahu salall-llahu alejhi ëe selem: [sigurisht që është taktikë e kurth lufte]. i tha Habbab: O Resulall-llah; shiko këtë vend, e i tregoi Resulall-llahut salallahu alejhi ëe selem se qëndrimi i muslimanëve mbas burimeve është më mirë sepse kështu armiku nuk do të mundet të arrijë tek to. Me të vërtetë e pranoi i Dërguari salall-llahu alejhi ëe selem këtë mendim, i cili ishte një nga shkaqet e fitores së muslimanëve në këtë betejë.
Ne rast se do ta analizonim këtë rast do të gjejmë se Habbab bin Mundhir ishte musliman i dobishëm edhe pse ai ishte një prej muslimanëve të thjeshtë. Do të kishte shumë arsye që të mos fliste apo të anullonte mendimin e tij, ai nuk ishte gjë tjetër vetëm se ushtar nën udhëheqjen e Gjeneralit- të Dërguarit- salallahu alehji ëe selem. Ishte nën udhëheqjen e atij personi i cili merrte shpalljen nga All-llahu, ndodheshin gjithashtu edhe sahabet e mëdhenj, të cilët ishin të njohur për mencurinë dhe këshillat e tyre, të gjitha këto nuk e ndaluan Habbain që të mos mendonte, nuk e ndaluan që të mos e shfaqte mendimin e tij të saktë. Porse ai megjithatë me plot edukatë në shfaqjen e këtij mendimi pyeti ne fillim se mos është ky vendim shpallje nga All-llahu apo mendim njerëzor. Kur e mori vesh se është mendim njerëzor e pa të arsyeshme të shfaqë mendimine tij të saktë, e Pejgamberi salall-llahu alejhi ëe selem asnjëherë nuk ka gjet vështirësi në marrjen e mendimit të ndonjë prej muslimanëve.
Ky rast na bën të mendohemi për dicka shumë me rëndësi, për ambjentin që e mbulonte këto grupe muslimanësh në këtë kohë. Ambjent i mbushur me besim, e dashuri, me personalitet të dobishme të cilët nuk ngurronin në dhënjen e këshillës e as që ishin kryelartë në pranimin e saj.
Nëse në kohën tonë të gjitha sistemet demokrate lejojnë që njerëzit të thonë mendimin e tyre si të duan, atëherë islami ngrihet më lart se këto, sepse Islami ia ka bërë detyrë njeriut të thotë mendimin e tij edhe nëse është ushtar i thjeshtë nën udhëheqjen e Resulall-llahut salall-llahu alejhi ëe selem. E kjo është niveli më i lartë në lirinë e mendimit.
Në zhvillimin e bisedës me fëmijët tanë…mundet që tu sqarojmë se penduesi është i dashuri i Mëshiruesit. Ta dijë se krijesat i marrin leje All-llahut të madhëruar cdo ditë që ta zhdukin njeriun i cili jeton me mirësitë e All-llahut e pastaj nuk e falënderon Atë, e më e keqja se kjo se mund të adhurojë dikënd tjetër përvec Tij!! Porse Ai subanehu ëe teala u thotë: (Lërini se ata janë robërit e Mij, sikur ti kishit krijuar ju, do ti kishit mëshiruar). Eshtë Ai i cili ka thënë në hadith Kudsij se; biri Ademit nese nuk do të gabonte do ta hiqte atë All-llahu e do të sillte të tjerë, bëjnë mëkate e ua fal atyre. Eshtë Ai i cili vrapon drejt atij robi i cili ecën drejt Tij. Eshtë Ai i cili e fal robin e Tij ia mbulon të metat, e ruan, e furnizon edhe pse robi i Tij vazhdon të bëjë gjunahe, e lë kështu me shpresën se do të pendohet. Eshtë Ai i cili ka shkruar mbi veten e Tij Mëshirën. Eshtë Ai i cili e ka quajtur Veten e Tij “Mëshiruesi i Mëshiruesve” “Më i miri Falës” “Më i miri Furnizues” “Më i miri Ndihmues”. Eshtë Ai i cili ka thënë në librin e Tij: { Me të vërtetë All-llahu i fal mëkatet të gjitha}!!!
Mundet gjithashtu që në këtë moshë tu tregojmë atyre se si i ka nxjerrë fitimtarë All-llahu i madhëruar pejgamberët e të dashurit e Tij, prej sahabeve dhe Eulijave të cilët e deshën All-llahun, e i deshi ata All-llahu. U lexojmë atyre tregime të tilla të cilat gjenden në librat e historisë Islame. Dhe së fundi duhet që të respektojmë gjendjen shpirtërore të fëmijës kur të flasim për këto cështje. Nëse e shikojmë se ka nevojë për shpresë në mëshirën e All-llahut ia plotësojmë dëshirën, e nëse shikojmë se ka nevojë për dikënd që ta ndalojë tek kufiri i tij e frikësojmë nga dënimi i All-llahut.
5-Kur dhe si tu flasim atyre?
Në mënyrë që të garantojmë rezultatin e mire inshaAll-llahu në temën e lartpërmëndur duhet që të ndjekim shkencën njerëzore. Pejgamberin salall-llahu alejhi ëe selem i cili i mësoi e i edukoi as’habët, e e la këtë dije për të gjithë muslimanët. Duke përdorur me ta mënyra të ndryshme si psh:
1. Nxitja për të drejtuar pyetje e pastaj përgjigja: sikur ka thënë salall-llahu alejhi ëe selem: (A e dini kush është muflis?) duke u tërhequr vëmëndjen me pyetje.
2. Tërheqja e vëmëndjes me pyetje, duke përdorur “ a doni”. Ashtu sic ka thënë salall-llahu alejhi ëe selem: (a doni tju lajmëroj kush është më i miri?) apo (a doni tju tregoj për banorët e xhenetit?) apo (a doni tju lajmëroj se me cka i fshin All-llahu gjunahet?)……etj.
3. Tregimi i historive, sikur tregoi salall-llahu alejhi ëe selem historinë e atij personi i cili i dha të pijë ujë qenit me këpucën e tij, me këtë u bë prej banorëve të xhenetit, dhe historinë e asaj gruaje e cila u bë prej banorëve të xhehenemit për shkak të maces që e mbylli. (as si dha të hante e as e la që të kërkonte ushqim).
4. Nëse jemi duke shëtitur me të apo kemi hipur në ndonjë automjet për të shkuar dikund, mund ti themi fjalë në formë proverbe. Ashtu sic na ka treguar Ibn Abasi radiall-llahu anhu i cili ka thënë: (isha mbarapa Resulall-llahut salall-llahu alejhi ëe selem një ditë ku Ai më tha: O djalosh, Unë do të mësoj ty disa fjalë: Ruaje All-llahun të të ruajë……) deri në fund të hadithit.
Ndodhet gjithashtu edhe hadithi i Ebi Dherr radial-llahu anhu ku
thotë: i hipi Resulallahu salall-llahu alejhi ëe selem kafshës së tij
e unë hipa mbrapa e më tha: (O eba Dherr a e shikon nëse u bie njerëzve fatkeqësi nuk kanë c’të hanë e nga uria nuk mundesh të cohesh nga krevati për të shkuar në xhami, ç’do të bëje? i thashë All-llahu dhe i Dërguari i Tij e dinë. Më tha: Edhe pse ke nevoj mos kërko.
5. Shfrytëzimi i rastit në ndodhjen e dickaje të vecantë. Sic e kemi parë në hadithin e trasmetuar nga Amr bin Seleme radial-llhu anhuma i cili ka thënë: ( isha i vogël kur isha në dhomën e Pejgamberit salall-llahu alejhi ëe selem e dora ime shkonta sa adej e këndej nëpër pjatën ku hanim. Më tha Pejgamberi salall-llahu alejhi ëe selem: ( O djalosh…përmënd All-llahun, ha me të djathtën e ha përpara vetes).
6. Tregimin e lajmeve. Sic ka ardhur në trasmetimet e Tirmidhiut nga Ebu Hurejra, se Pejgamberi salall-llahu alejhi ëe selem ka thënë: ( Më Erdhi Xhibrili e më tha: O Muhamed nëse merr abdes përmirësoje atë).
7. Ti tregojmë fëmijës se ne e duam herë pas here, sic i ka thënë i Dërguari i All-llahut salall-llahu alejhi ëe selem Muadh Ibn Xhebel: (v’All-llahi O Muadh unë të dua.
Më poshtë do tu tregojmë disa mënyra të cilat e lehtësojnë këtë qëllim.
• Mos të flasim me të për këtë cështje, kur fëmija është i nevrikosur apo mbas dënimit që ka marrë për cdo lloj cështje, ose është duke qarë, e as në ambjent të cilin e mbulon hidhërimi e mërzia.
• Nëse nuk duam që tia plotësojmë ndonjë dëshirë të tij mos ti themi “InshaAll-llah”. Në mënyrë që të mos mësohet me përsëritjen e saj të shpeshtë se kjo fjalë do të thotë se “nuk do ta bëj”. Mundet që ti themi se” do të mendohem, do të shikoj, si të jetë gjedja” apo fjalë të tjera të ngjashme me këto.
• Gjithashtu nëse duam ta dënojmë për ndonjë gjë mos të betohemi në All-llhun se do të rrah, psh. Mjafto të themi: “do ta shikosh se cdo të bëj, apo fjalë të ngjashme me këtë. Në mënyrë që të mos lidhet emri i All-llahut subhanehu ëe teala në trurin e tij me dënimin.
• Nuk është e nevojshme gjithashtu që sa herë të bëjë ndonjë gabim ti themi se All-llahu do të fusë në xhehenem, -apo në zjarr- po e bëre përsëri. Në mënyrë që mos ti ngulitet në mendje All-llahu i madhëruar me Xhehenem qysh në vegjëli.
• Nëse jemi duke e rrahur psh. Apo duke e dënuar për ndonjë problem që ka bërë, e ai kërkon ndihmë prej All-llahut duhet që menjëherë të pushojmë së rrahuri apo të ndalojmë dënimin e vënë. Ta përmbajmë veten aq sa të këmi mundësi.
6- Cfarë të bëj nëse akoma nuk kam filluar me fëmijën tim?
Fillo menjëherë porse gradualisht në mënyrë që ti përshtatet moshë, dhe gjëndjes së tij. Duke kërkuar ndihmë nga All-llahu i madhëruar e pa u mërzitur. Sepse: “nuk bezdiset nga frymëzimi i All-llahut vetëm se populli jobesimtar”
7- Nga provat e nënave:
Tregon një nënë për bababin dhe nënën e saj në edukimin e saj, e të vëllezërve e motrave të saj. Kur babai i saj kthehej nga namazi i xhumasë cdo javë, ulej dhe i drejtohej nënës duke i thënë: “këto na thanë sot në hutben e xhumasë….”, e i tregon asaj disa histori, e pastaj nxjerr dobitë e kësaj historie. Në momentin e tregimit të historive apo tregimeve nuk na drejtohej neve, por nënës. Thotë treguesja se: mbasi u rrita i kuptova se këto histori nuk kishte mundësi që ti kishte dëgjuar në xhami porse vetë i kishte thurur e na i drejtonte neve, mua dhe motrave e vëllezërve të tjerë. Më e cuditshme se kaq se kjo mënyrë indirekte, ndikoi tek ne shumë. E donim e e respektonim shumë Zotin tonë, kishim shumë frikë nga cdo gjë që i thoshnin se është “Haram” sepse mërzitej All-llahu i madhëruar me të. E unë tani ndjek po të njëjtën mënyrë me fëmijët e mi.
Tregon një nënë tjetër për vajzën e saj e cila ishte e vogla e fëmijëve të saj. Të cilët nuk pushonin së ngacmuar motrën e tyre të vogël. Kjo e detyronte nënën ta merrte vajzën e saj me vete kudo që shkonte –ajo në këtë kohë ishte vetëm 3 vjecare. Kur shkonte në xhami për të dëgjuar ligjëratat e mbajtura në xhami. U rrit kjo vajzë në këtë ambjent, e vecantë nga motrat e vëllezërit e tjerë. Ajo e don All-llahun e madhëruar, e ka frikë Atë si haptaz ashtu edhe në vete. i ka mësuar gjithcka është thënë në xhami. Eshtë shumë e kujdesshme në kryerjen e namazit, agjërimin e muajit të ramazanit, jep sadaka e ajo e lumtur me dhënjen e kësaj sadakaje!!!
Ndërsa një e tretë ka thënë: Fëmijët e mi nuk donin të flinin vetëm, prandaj detyrohesha me ndejtë me ta, e në këtë rast u tregoja ndonjë histori të dobishme. Pastaj e fik dritën e u ndez majetofonin me kasetë të xhuzit Ame të ndonjë shejkhi me zë të qartë. Dal nga dhoma, e ata duke dëgjuar Kur’an, i zinte gjumi e akoma pa u plotësuar njëra anë e kasetës. Me kalimin e kohës nuk kishin frikë të flinin vetëm, sapo u ndizja kasetën me Kur’an më thonin: “shko në dhomën tënde se ne tani nuk kemi frikë”. Gjithashtu fëmijët e mi mbas kësaj fillonin të pyesnin shumë mbi fenë e mbi All-llahun e madhëruar. Kanë qejf me e pa Atë, e pyesin për disa ajete të Kur’anit të cilat i dëgjojnë. Kanë shumë dëshirë të flasin për fe e i pranojnë këshillat gjoks hapur.
Së fundi: Tema “ Dashuria e All-llahut të madhëruar” nuk mjafton për të libra të tëra, nuk është kjo temë vetëm se rrotë për tu nisur drejt kësaj rruge duke lutur All-llahun e madhëruar të na dhurojë neve e juve udhëzimin që ti drejtojmë fëmijët tanë për tek Dashuria e Tij subhanehu we teala, mbi të cilën ndërtohet lumturia e tyre e kësaj dunjaje dhe e akhiretit Insha’All-llah.
***
Dr.Emani Zekerija Ramadi
Perktheu F.Gurra.

Dr.Emani Zekerija Ramadi,

[Klevis2000]

Një minut i vetëm mjafton

Shumë diskutojnë njerëzit sot për edukimin e fëmijëve të tyre: Si t'i drejtojnë e udhëzojne ata në rruge të drejtë pa përdorur mënyra të gabuara.
Nëse ankohesh nga parregullsia e femijeve te tu, apo ndjen se ke problem në edukimin e tyre mundohu te perdoresh menyren " Vetem Nje Minute", një mënyrë e re kjo në edukimin e fëmijëve. Si realizohet kjo në një minutë?
Kritikë në një minutë
Fillimisht lajmëro fëmijët e tu se ti nuk do që të jesh gjykues i tyre e as ata gjykues të tu, dhe se ti nuk don që të jesh diktator në shtëpi, e që sot e tutje do të ndjekim një mënyrë të re në edukim.
Lëri fëmijët e tu që të ndjehen të pakënaqshëm në kryerjen e gabimit të tyre, por të kënaqur ndaj vetes së tyre.
Nëse fëmija bën ndonjë gabim mos e shiko drejt në sy, kritikoje shkurtimisht për atë që bëri pa marrë nga koha jote vetëm se disa sekonda, bëje të ndjehet se ti je e zemëruar nga veprimi i tij dhe të ndjejë të njëjtën gjë që ti ndjen, në gjysmën e parë të minutit. Pra nuk ka kohë që fëmija të diskritohet, por ka shumë rëndësi ta ndjejë këtë kritikë. Bëje të ndjehet se ai nuk e pëlqen veprimin e kryer, përkrah kësaj moskënaqësia jote. Asnjë nuk don të diskritohet apo të ç'vlerësohet. Më pas merr frymë thellë, dhe ndjehu e qetë shpirtërisht, pastaj shiko drejt e në sy të tij , në gjysmën e dytë të minutit, në mënyrë që të ndjejë se ti je përkrah tij e jo kundra, dhe se ti e don shume por nuk të pëlqejnë veprimet e tij. Thuaji gjithashtu se ti je djalë i mirë dhe se ti je e kënaqur prej tij, porse nuk je e kënaqur nga veprimet që ai kryen, e unë nuk të lë të gabosh sepse të dua.
Përqafoje fëmijën fort në kraharor në mënyrë që të ndjehet se koha e kritikës mbaroi.
Do të ndjehen fëmijët tu mbas një farë kohe se:
Së pari: Veprimet e tyre të gabueshme nuk do të kalojnë aq lehtë pa u llogaritur.
Së dyti: Se ata janë fëmijë të mirë.
E së treti: Se ata janë të dashur tek prindërit e tyre.
Në këtë mënyrë ndjehen fëmijët se duhet të jenë të sinqertë me prindërit e tyre, ulen e bisedojnë me ta e u tregojnë atyre për mendimet dhe ndjenjat e tyre. Ndjehen të nevrikosur nga vetvetja në momentin e kryerjes së gabimit. Pastaj e shfaqin dashurin që kanë për prindërit.
Në rast se djali yt kthehet me vonesë në shtëpi, e këtë vonesë ai e ka përsëritur më shumë se një herë gjatë javës. Shikoje drejt e në sy, e thuaji: "Je kthyer me vonesë, e kjo u përsërit dy herë gjatë kësaj jave". E më pas duhet ta shfaqësh zemërimin tënd me thënien: "Unë jam e mërzitur dhe jo e kënaqur prej teje sepse kjo u përsërit dy herë".
Do të ndjejë djali yt mbas këtyre fjalëve të shkurtra, e shfaqjen e zemërimit tënd me sinqeritet se ai nuk e do këtë lloj veprimi. Sepse askush nga ne nuk don të diskritohet nga askush. E kjo është ajo që ti don në gjysmën e parë të minutit: don që djali yt apo vajza të ndjehen të pakënaqshëm ndaj verpimit te bere.
Porse cfarë bën nëse djali yt mërzitet e fillon të justifikohet? Këtu duhet të plotësosh gjysmën tjetër të minutit e cila është celësi i suksesit të kritikës që je duke bërë.
Shikoje drejt e në sy, në mënyrë që të ndjehet se ti je përkrah tij e jo kundra, e thuaji atë që ai dëshiron të dëgjojë nga ti se: Ai është person I mirë dhe se ti je e kënaqur prej tij porse nuk je e kënaqur nga veprimi I tij I sotshëm, dhe se kjo cështje të mërzit. Pastaj shtrëngoje fort në kraharor në mënyrë që ta ndjehet se kritika ndaj gabimit mbaroi pa e përmëndur një gjë të tillë.
Kështu që në gjysmën e parë të minutit e kritikove fëmijën tënd në një kohë shumë të shkurtër, ia përcaktove gabimin e bërë, dhe e shfaqe zemërimin tënd ndaj gabimit të kryer. Ndërsa gjysma tjetër e minutit është e mbushur përplot dashuri, qetësi, besim e prehje. Në këtë mënyrë ndjen fëmija jot se cështja është më e fortë sesa kur rrihet, dhe se gabimet e tij nuk kalojnë pa llogari.
Imam el-Gazali- rahimehull-llah- e ka zbuluar dobinë e kësaj mënyre para disa shekujsh, i cili ka thënë në mjekimin e gabimit të fëmijës: "Duhet që fëmija të kritikohet në fshehtësi, e t'ia zmadhojmë gabimin e bërë ( pa e marre vesh askush)e t'i thuhet: "Kij kujdes mos bësh gabim të tillë herë tjetër". Mos ia përmënd gabimin e bërë herë pas here, sepse i bëhet dicka normale më pas të dëgjojë fjalë të tilla, dhe se me pas fjalët nuk i zënë vend në zemër".
Shpërblimi i tij në një minutë
Nëse fëmija jot kryen ndonjë veprim që i takon të shpërblehet, bëje të ndjehet i lumtur kur kryen vepra të mira ashtu sikur e bëre të ndjehet fajtor kur bëri gabim. Ji e vëmëndshme në momentin kur fëmija jot kryen vepra të mira, e përdor me ta mënyrën më të mirë për të cilën merituan shpërblimin.
Bëji me dije ata- në gjysmën e pare të minutit- për cka vepruan, dhe se ky veprim të ka gëzuar. Qëndro më pas disa sekonda mos fol, qetësia jote i bën të ndjehen të kënaqur nga vetvetja. Pastaj thuaju se ti i do shumë, dhe në fund vulose shpërblimin tënd me një të përqafuar apo me ferkim të kokës me ngrohtësi. E gjithë kjo nuk do të marrë prej teje më shumë se një minutë. Porse ndjenja e tyre e kënaqësise në vetvete do t'i shoqërojë gjatë gjithë jetës. Ndoshta mënyra e shpërblimit në një minutë do të ishte dhurata më e bukur që ua bëjnë prindërit fëmijëve.
Dr. Hasan Shemsi Basha
Perktheu: F.Gurra

Dr. Hasan Shemsi Basha,

[Klevis2000]

Përgjegjësitë e burrit dhe të gruas

“O ju që besuat, ruane veten dhe familjen tuaj prej një zjarri, lënda djegëse e të cilit janë njerëzit dhe gurët. Atë (zjarrin) e mbikëqyrin engjëjt të rreptë e të ashpër që nuk kundërshtojnë urdhërat e All-llahut dhe punojnë atë që janë të urdhëruara.”
Hadithe:
“Të gjithë ju jeni kujdestarë dhe të gjithë ju jeni përgjegjës për kopenë tuaj (atë amanet që u është lënë në përgjegjësi). Kryetari njerëzve i cili është kujdestar i tyre ëhtë përgjegjës për ta; burri është kujdestar për anëtarët e familjes së tij dhe përgjegjës për ta; gruaja është kujdestare për shtëpinë dhe fëmijët e burrit të saj dhe përgjegjëse për ta; robi është kujdestar për pronën e zotëriut të tij dhe përgjegjës për atë.” (El-Buhariu, Musli)
“…Gruaja është kujdestare për shtëpinë dhe fëmijët e burrit të saj dhe përgjegjëse për ta…” Përgjegjësia e burrit është njohur dhe është përmendur në temat e mëparshme. Por cila është përgjegjësia e gruas? Dikush ka thënë: “Ajo ka përgjegjësi të rëndësishme. Përveç që ajo është përgjegjëse për të edukuar fëmijët e saj në frymën islame, ajo është burim i dashurisë dhe i mëshirës në shtëpi dhe përgjegjëse për vazhdimin e të njejtave. Gruaja nuk është vetëm ajo e cila i dhuron burrit dhe fëmijëve të saj dashuri, dhembshuri dhe mëshirë, mirëpo ajo qëndron pas vazhdimësisë së këtyre faktorëve. Ajo është e cila i siguron familjes ngrohtësi, dritë dhe lumturi. Burrin e gëzon kur në buzët e gruas së tij sheh buzëqeshjen; kur të shikojë në sytë e saj dhe vëren shikimet plot ngrohtësi dhe dashuri si dhe bukurinë e natyrshme të syve të saj. Kjo është detyrë e madhe në supet e gruas, sepse në përgjithësi, ajo me vullnetin e saj kontrollon këto gjëra më shumë se burri. Ç’është e vërteta, gruaja në të gjitha situatat është shtylla e familjes, dhe mbi supet e saja bien përgjegjësi të shumta. Për sa i përket në lidhje me burrin e saj, ajo është përgjegjëse deri në një masë të madhe për përmirësimin e gabimeve të tij, prandaj edhe për udhëzimin e tij në rrugë të drejtë dhe për përmirësimin e sjelljeve të tij. Në situata të cakuara, mund të ndodhë që burri në njëfarë mënyre të devijojë nga sjellja e drejtë. Në raste të këtilla shfaqet personaliteti i gruas, se sa është ajo e gatshme të ballafaqohet trimërisht me kësi situata; se sa është e gatshme të mirret me këtë çështje me maturi, vendosmëri e kujdes. Ajo duhet të përpjeket ta kthejë burrin e saj në rrugë të mirë, e pastaj të vazhdojë ta ruajë familjen e saj nga sprovat e jetës. Kurse, poqë se ajo bie në sëmundjen e hakmarrjes dhe inatit, kjo do të paraqiste shkatërrim për lidhjen e tyre.
Disa mendjelehtë konsiderojnë se funksioni dhe puna e gruas në shtëpi është e lehtë dhe nuk kërkon nga ajo t’i përkushtohet asaj pune gjatë tërë ditës. Ky gjykim është injorant. Meqenë se shumica e barrës së edukimit të fëmijëve i bie gruas, ajo ka nevojë të studiojë dhe të vrojtojë në mënyrë që të jetë e suksesshme në funksionin apo përgjegjësinë e saj në të cilën aludon ky hadith i Pejgagmberit Muhammed. Për më shumë, është e nevojshme që ajo të jetë e qetë, larg nga tensionimet të cilat shumë shpejt barten te fëmiu në fazën embrionale dhe në fazën kur ai është në gji të nënës gjë që shkakton rreziqet më të këqia, siç e vërtetojnë këtë provat e psikologjisë. Dr.Muhammed Muhammed Husejn pohon: “Është e qartë se puna e parë e gruas të cilën askush tjetër pos saj nuk mund ta kryejë, është lindja dhe ruajtja e llojit, meqë ndërtimi organik mashkullor nuk mundëson mbajtjen e embrionit e as gjithënien e fëmiut. Është e njohur se ngarkimi i gruas me punë le gjurmë në disponimin dhe në nervat e saj. Po ashtu është e njohur se këto gjurmë barten tek embrioni i saj në shtatzani dhe te fëmija i saj në gjidhënie. Për më tepër, disa embriologë flasin për trashëgiminë e cilësive të cilat janë prezente te babai dhe nëna në momentin e fekondimit dhe gjatë shtatzanisë. Prandaj, gruaja e cila mban embrionin i cili zhvillohet në të ka nevojë të jetë e qetë nga tendosjet nervore dhe ngarkesat muskulare e mendore, ngase këto lënë gjurmë të këqia në fëmiun e saj në bark si dhe në periudhën e gjidhënies. Detyra më e madhe e gruas pra, është ruajtja e shëndetit të llojit njerëzor. Më tutje, asaj duhet t’i ipet rasti i plotë për t’iu përkushtuar fëmijës së saj aq sa ka nevojë që nën kujdesin e saj të formohet trupi, mendja dhe morali i fëmijës, në mënyrë që në të të mbjellë virtytet e larta dhe të largojë veset. Kjo gjë nuk arrihet shpejt, mirëpo për këtë nevojitet mbikëqyrje dhe kujdes i vazhdueshëm derisa virtytet të nguliten në fëmiun dhe veset të çrrënjosen nga personaliteti i tij. Vepra e mirë duhet të përsëritet disa herë derisa të përvetësohet nga fëmiu dhe në anën tjetër që vepra e keqe të mos ngulitet në personalitetin e tij qortimi duhet të përsëritet. Kjo mbikëqyrje nuk duhet të injorohet, sepse vetëm nëna, që karakterizohet me durim dhe jolodhje, është ajo e cila zbulon shkaqet e sëmundjeve te fëmijët para se të jetë vonë për shërimin e tyre. Mendimi se gjithë lidhja e nënës me fëmiun e saj mbaron në shtatzëni dhe në lindje e zbret njeriun në shkallën e kafshës. Njeriu veçohet me kujdes të gjatë për fëmijët e tij, kujdes i cili nuk është vetëm ushqimor, siç është te kafshët, mirëpo ky kujdes te njeriu është edhe moral dhe intelektual. Pikërisht kjo është një nga shkaqet më të rëndësishme të progresit njerëzor, meqë ai trashëgon përvojat e gjeneratave të kaluara, gjë që i mundëson kursimin e kohës dhe mundit që shpenzon në përsëritjen e përvojës.
“All-llahu i Lartëmadhërishëm do të pyesë secilin kujdestar për amanetin e tij nëse e ka ruajtur apo e ka humbur. Bile do të pyesë edhe burrin për anëtarët e familjes së Tij.” (En-Nesaiu, Ibën Hibbani)
Martesa – kënaqësi dhe përgjegjësi
Jeta martesore nuk është vetëm kënaqësi
Bashkëshortët si besimtarë të mirë duhet të kenë horizonte të gjera të njohurisë dhe në kohë të lirë të shfletojnë shumë e të studiojnë Islamin thellësisht dhe t’ua mësojnë këtë edhe muslimanëve dhe muslimaneve të tjerë. Gjithashtu ata duhet t’i edukojnë fëmijët e tyre sipas kultures së mirfilltë islame, e të mos kredhen tërë kohën në pushim dhe argëtim dhe të kënaqen me atë që mësojnë fëmijët e tyre në shkollë. Shpeshherë lënja pas dore e kësaj detyre ka shkaktuar pasoja të padëshirueshme për prindërit, bile-bile ka shkaktuar edhe braktisjen e Islamit nga ana e fëmijve të tyre. Të mjerë këta prindër! Zoti ka thënë: “… Ne shënojmë veprat dhe gjurmët e tyre.” (Jasin, 12), kurse fëmijët janë gjurmët më të mëdha të prindërve që lënë në këtë botë dhe pas vdekjes. Pejgamberi ka thënë: “Kur vdes biri i Ademit ndërpritet puna e tij, përveç tri: lëmoshë rrjedhëse, dituri nga e cila njerëzit kanë dobi dhe fëmija i mirë i cili lutet për të.“
Ajetet
“Dhe nga treguesit e Tij se Ai ju krijoi juve gra në mesin tuaj, që ju të gjeni prehje tek ato dhe Ai vendosi mes jush dashuri e mëshirë. Vërtet që në të ka tregues të qartë për popullin që e vret mendjen. “ (DS) (Err-Rrum, 21)
“O gratë e pejgamberit! Ju nuk jeni si çdo grua tjetër. Nëse ju i përmbani detyrimit (ndaj All-llahut), atëherë mos flisni me zë të ëmbël e duke u llastuar, se mos ndonjë me sëmundje në zemër (me hipokrizi ose dashakeq) shtyhet nga dëshira e ligë të lakmojë, por flisni të folur të ndershëm e të drejtë.
Dhe qëndroni në shtëpitë tuaja e mos shfaqni bukurinë tuaj si shfaqej në kohën e injorancës (para Islamit), faleni namazin, jepni zeqatin dhe bindiuni All-llahut dhe të dërguarit e Tij. All-llahu ka për qëllim që nga ju, o familje e shtëpisë (së Pejgamberit) të largojë ndytësinë e mëkateve dhe t'ju pastrojë plotësisht.
Dhe kujtoni atë që lexohet në shtëpitë tuaja nga vargjet e All-llahut dhe urtësinë (el-hikme, sunnetin e të dërguarit të All-llahut, rrugën e vertetë të vënies në jetë të islamit). Vërtet që All-llahu është gjithnjë më Dashamirësi, në dijeni të plotë për çdo gjë.” (El-Ahzab, 32-34)
Këto vargje të mëdha tregojnë se gruaja duhet të stoliset me disa cilësi dhe virtyte, sikur është të folurit si ka hije dhe pa pispillosje me burrat e huaj po që se ka nevojë të flasë me ta, të qëndrojë në shtëpi - mbretërinë e gruas - e cila me dorën e majtë përkund djepin e fëmijut dhe me të djathtën përkund botën, e me këtë ndikon në fatin e ummetit, bile në fatin e gjithë njërëzimit po që se edukon djemët dhe vajzat e saj sipas edukatës së drejtë islame. Një nga edukuesit ka thënë: ”M’i jepni frerët e edukimit, unë ju garantoj se do t’ua ndërrojë botën.“ Nga detyrat më të rëndësishme të gruas për të cilat flasin vargjet e sipërpërmendura është se ajo duhet ti ndihmojë burrit të saj në thirrjen në Islam. Në këtë mënyrë gruaja bëhët për burrin jo vetëm bukuroshe në shtrat, por edhe sekretareshë e tij që t’i ndihmojë dhe ta trimëroj atë në këtë rrugë.
Hadithet
I Dërguari i All-llahut ka thënë: “All-llahu e mëshiroftë burrin i cili ngritet natën për t’u falur dhe zgjon gruan e tij, e në qoftë se ajo refuzon, ai e stërpikë në fytyrë. All-llahu e mëshiroftë gruan e cila zgjohet natën për tu falur dhe zgjonë burrin e saj, e në qoftë se ai refuzon stërpikë fytyren e tij me ujë.“ (El-Bezari, E-Nesaiu. Sahih.)
Imam Ibnul-Kajjimi thotë: “Namazi i natës ndritë fëtyren dhe e zbukuron atë. Disa gra falnin shumë namaz natën, u kur pyetëshin përse e bënin këtë ato përgjigjeshin: - Namazi i natës e zbukuron fytyren, e unë dëshirojë të më zbukurohet fytyra.” (Reudatul muhibbine, f.120). Dhe nuk është kjo për t’u habitur, nga që namazi i natës fut në lëvizje trupin pas orëve të gjata të kaluara si i ngurtë, gjë që mund të shkaktojë arteriosklerozën për shkak të rënies poshtë të elementeve përbërës të gjakut. Veç kësaj, larja e fytyrës si pjesë e abdesit zbukuron më teper atë ngase e aktivizon më tepër qarkullimin e gjakut në të.
Në librin El-usratu fil-islam mbi komentimin e këtij hadithi qëndron: “Është fotografi e bukur kur burrë e grua të dashuruar shijojnë ëmbëlësinë e adhurimit të Zotit. Në kohën tonë ka ndryshuar kanari dhe feja nuk ka vlerë te bashkëshortët. Ndonjëherë, në qoftë se burri është fetar i përkushtueshëm i mjafton kjo vetem për vete dhe sikur mendon që dikush tjeter është përgjegjës për gruan dhe familjen e tij! Kjo gjendje ka shkaktuar ka lënë gjurmët e veta në lëkundjen dhe dobësimin e themeleve të familjes…”
Nga gjerdeku në fushën e xhihadit
Në mënyrë që njeriu të jetë i pregaditur për martesë nuk duhet ta mashtrojë iluzioni se martesa do t’i sjellë lumturinë e përkyer pa asnjë njollë në të, se për ndryshe posa të hasë në vështiresi do të dëshpërohet. Ai duhet ta dijë që nga fillimi se martesa është institucion dhe se çdo institucion ka rregull dhe obligime, dhe se mund të has në disa probleme, mirëpo në përgjithësi ajo ia garanton mirëqenien në këtë botë dhe shpërblimin në botën tjetër për shkak të kënaqësisë, bashkjetesës dhe fëmijës më të cilin prindi kënaqët, i cili lutet për të dhe e nxitë të angazhohet edhe më tepër në punë. Kjo arrihet duke qenë i durueshëm në procesin e edukimit dhe karshi telasheve që shkakton martesa, ngase në kohë ndërrohen dita dhe nata dhe jeta nuk e ka vetem një anë…
Kur u vra Handhale ibn Ebu Amir në fushbetejë Pejgamberi tha: “Shokun tuaj po e lajnë melaqet.” Njerëzit e pyeten gruan e tij rreth asaj se çfarë donte të thoshte Pejgamberi. Ajo u tha atyre: “Posa dëgjoi kushtrimin për xhihad u përgjigj dhe doli ashtu i pa larë (xhunub).” (Et-Tirmidhiu, El-Hakimi. Sahih).
Sa i madh që ishte ky njeri, posa dëgjoi kushtrimin parapëlqeu të bie shehid mbi kënaqësinë e martesës! Me personalitete të tilla triumfojnë dhe ngrihen popujt.
Nga libri me titull "Tuhfetularus"
Muhammed El-Istanbuli
Përktheu: Gëzim Selaci
Muhammed El-Istanbuli,
25.4.2003
TE GJITHA KETO TEMA JANE MARRE NE ADRESEN WWW.ALBISLAM.COM EGZISTON LIBER PER KETO

[Klevis2000]

Eleganca rrugë deri te zemrat e njerëzve
Thirrëseja nuk duhet të jetë simbol i shkujdesit dhe kaosit në pamjen e sajë të dukshme. Sepse, jo të gjithë njerëzit thirrjen e marin nga goja e sajë. Disa njerëz thirrjen e marin nga pamja dhe dukja e përgjithshme. Andaj dukja e mirë dhe kujdesi për elegancën personale dhe pamjen e përgjithshme është mënyrë për tu pranuar fjala dhe thirrja e sajë.
Për këtë përgaditja e pamjes duhet të parakalojë përgaditjen e fjalive.
Medoemos duhet të jetë e përgaditur në pamjen dhe formën e sajë të përgjithshme, sepse ai që u jep njerëzve këshilla duhet të jetë e përgaditur në fjalimin e sajë që ta pranojnë njerëzit.
Kjo temë ka disa boshte:
Një: Çka kemi për qëllim me elegancën personale.
Dy: Rëndësia e elegancës personale dhe raporti i sajë me thirrjen.
Tre: Rregullat e elegancës personale.
Boshti i parë
Çka është qëllimi me elegancën personale
Qëllimi me elegancë është pamja e jashtme, të cipën e përcjell njeriu.
Flasim në këtë temë për elegancën e përfituar. Domethënë për atë që e kërkon sherijati në drejtim të përmirësimit të pamjes, formës dhe pastërtisë dhe të gjitha veprave që shpiejnë në afrim të njerëzve dhe mosrefuzim të tyre.
Andaj përmirësimi i pamjes së jashtme në veshmbathje, flokë, erë dhe pastërti, nëse thirrëseja i ban për hirë të All-llahut dhe ka për qëllim ngritjen e fesë, përfaqësim të plotë të Islamit, mllefosje të armiqëve, të cilën nuk i gëzon pamja e muslimanëve krenar, por të nënçmuar në pamjen dhe vetveten e tyre. Nëse këtë e bënë me këtë qëllim, fiton shpërblim te All-llahu. Shndërrohet thirrëse në rrugë të All-llahut me veshmbathjen e sajë, me erën, flokët dhe pamjen e mirë të sajë. Mjetet kanë vendimin e qëllimit. Nëse qëllimi është i lartë dhe i ndershëm, e që është thirrja në rrugë të All-llahut, poashtu edhe mjetet duhet të ngriten që të arrijnë gradën e qëllimit.
Ashtu sikurse njeriu me veshmbathje të parregulluar, me pamje të keqe dhe me flokë të pakrehura i largon njerëzit nga feja pa vetëdije, sepse ata që nuk e njohin fenë kujtojnë se prej fesë është kjo pamje, andaj nuk i afrohet nga trishtimi prej kësaj pamje.
Boshti i dytë
Rëndësia e elegancës dhe raporti i sajë me thirrjen
Pamja dhe dukja e thirrëses fiton rëndësi të qartë në mesin e cilësive të thirrëses, pasiqë është porosi nga thirrëseja deri te secila që e sheh. Sidomos, kur e kemi parasysh faktin, se ajo që ndërlidhet me mendjen e njeriut nuk është nga dëgjimi dhe leximi, por nga ajo që e sheh. Shumica e shoqërisë shikojnë pamjen e thirrëses dhe dukjen e sajë, ndoshta edhe ndikohet nga ky element dhe në bazë të këtyre gjërave gjykon thirrjen e sajë.
Këtu nuk dëshiroj të më kalon sqarimi i rëndësisë së shembëlltyrës, e cila është një mënyrë e daves. Kurse pamja e përgjithshme është një pjesë kryesore e thirrjes me shëmbëlltyrë. Pra, pamja e thirrëses është mjet për të tërhjekur njerëzit, duke e konsideruar të afërt dhe rënditen në thirrjen e sajë.
Rëndësia e pamjes së thirrëses dhe dukjes së sajë të mirë del në shesh në këtë që vijon:
- Pamja e thirrëses është elementi i parë që u bjer në sy njerëzve, të cilët thirren. Gjëja e parë që u mbetet në mend njerëzve është forma e thirrësit. Pasiqë pamja e thirrëses dhe bukuria e dukjes së sajë i tërhjekin njerëzit. Sepse shiprtërat janë të krijuara që ta dojnë të bukurën dhe pamjen e mirë.
- Shumica e njerëzve, kur u flet një thirrëse për gabimet që ndodhin te ata, ata përnjëher këto i kërkojnë te pamja e thirrëses dhe zbatimi i urdhërave të sherijatit të cilat munden të shihen në moment. Ata psh shikojnë pamjen e sajë të jashtme, sasinë e pasimit të udhëzimit të Pejgamberit [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem]. Këtu medoemos duhet të sinjalizoj rëndësinë e vërtetësisë së thirrëses, që del në shesh nëpërmjet të pamjes së jashtme e cila është nën ndikim të mësimeve islame.
- Përqëndrimi psikologjik i realizohet një thirrëses aq sa ma shumë që kapet për sunnetin e Pejgamberit [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem]. Në udhëzimin e Pejgamberit [alejhis-selam] ka plotësi dhe rregullim të çdo gjëje, saqë edhe në pamjen e jashtme, të cilën duhet ta përvehtësojë thirrëseja ma shumë që mundet.
Dallimi i thirrëses në pamjen e sajë i siguron shpëtim në moralin dhe veprat e saja.
- Kjo bisedë na shpien deri te biseda e raportit mes pamjes së jashtme dhe pamjes së brendshme. Sepse shkujdesi i thirrëses ndaj pamjes së jashtme t sajë në përgjithësi është gabim, ashtu sikurse kujdesi për te në dëm të veprave tjera është gabim. Bukuria e pamjes së thirrëses nuk është qëllim në vehte, për të cilin qëllim të dëmtojë çeshtjet tjera më të rëndësishme të davetit. Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] thotë:

“All-llahu nuk shikon fotografitë dhe pasurinë e juaj, por shikon veprat dhe zemrat e juaja”. (Muslimi).
Andaj përmirësimi i pamjes së brendshme ndikon në pamjen e jashtme të njeriut. Thirrëseja nëse kujdeset për përmirësimin e brendësisë, kjo është rruga me e mirë për ta përmirësuar pamjen e jashtme të sajë.
E mira ndikon në pamjen e njeriut.
Abdull-llah ibn Abbasi [radijall-llahu anhu] thotë:
“E mira posedon shkëlqim të fytyrës, dritë të zemrës, zgjërim të rizkut, forcim të trupit, dashuri në zemrat e njerëzve, kurse e keqeja ka errësirë në fytyrë, zymti në zemër, dobësim të trupit, pakësim të rizkut dhe urrejtje në zemrat e njerëzve”.
Kurse Ibn Kajjimi [rahimehull-llah] në librin e tij “Reudatul-Muhibbin” thotë:
“Bukuria ndahet në dy pjesë: bukuri e brendshme dhe bukuri e jashtme. Bukuria e brendshme është e dashur subjektivisht, e ajo është bukuria e diturisë, mendjes, bujarisë, nderit, trimërisë. Këtë bukuri të brendshme e shikon All-llahu, siç thotë Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem]:
"“All-llahu nuk shikon fotografitë dhe pasurinë e juaj, por shikon veprat dhe zemrat e juaja”. (Muslimi).
Kjo bukuri e brendshme e zbukuron edhe pamjen e jashtme edhe në qoftëse nuk është e bukur, e i jep këtij njeriu bukuri, dinjitet dhe ëmbëlsi, aq sa i ka firuar shpirti i tij këto cilësi. Besimtarii i jepet prestigj dhe ëmbëlsi sipas imanit të tij, ashtuqë ai që e sheh e nderon dhe ai që përzihet me te e do”.
Boshti i tretë
Rregullat e elegancës
Këto rregulla dalin në shesh me dy gjëra:
Një: Zbatimi i rregullave të pastërtisë natyrore.
Dy: Respektim i rregullave që kanë të bëjnë me veshmbathjen.
E para: Zbatimi i rregullave të pastërtisë natyrore.
Kjo cilësi konsiderohet prej cilësive kryesore të një thirrëseje. Gjëra në të cilat i ka krijuar All-llahu, udhëzim i pejgamberëve, [alejhimus-selam] dhe urdhër i tyre. Thirrëseja duhet të kujdeset për to në shenjë zbatimi dhe pasimi të sunnetit të Pejgamberit [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem]. Duhet ditur se shumë cilësi të vlefshme në pamjen e thirrëses kthehen në respektimin e sunneteve të pastërtisë natyrore (sunnetul-fitreti). Gjëra në të cilat ka nxitur sherijati. Këto sunnete mundet t’i ndajmë në dy grupe:
1) Sunnete që kanë të bëjnë me pastërtinë dhe bukurinë e dukshme, siç është misvaku dhe prerja e thonjëve.
2) Sunnete që kanë të bëjnë me pastërtinë dhe bukurinë e brendshme, siç është shkulja e qimeve të ndërsjetullave, etj.
Këtu do të përmendi gjërat që kanë të bëjnë me pamjen e thirrëses, prej tyre janë:
a) Misvaku. Është prej sunneteve të cilat Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] i zbatonte vazhdimisht. Ai kur hynte në shtëpi puna e parë që fillonte ishte misvaku edhe kur ngritej natën, i lante dhëmbët me misvak.
Ka rëndësi të dukshme në pamjen e thirrëses, e sidomos në aspektin që ka të bëjë me pastërtinë dhe bukurinë e jashtme të sajë. Poashtu ka të bëjë edhe me pastërtinë e brendshme, në aspektin e erërave të këqija. Goja është mjeti nga i cili njerëzit e marrin thirrjen, ata vazhdimisht e shikojnë gojën e thirrëses, i afrohet asaj, sidomos gjatë thirrjes individuale.
Andaj kujdesi i thirrëses për misvak është shkak për afrimin e njerëzve dhe mosikjen prej sajë, e pastaj edhe për dëgjimin e sajë.
b) Pastërtia e trupit. Pastërtia e trupit është prej qëllimeve të sunneteve të fitres dhe është prej gjërave kryesore. All-llahu e ka përligjur abdestin për namaz dhe guslin, gjëra të cilat vazhdimisht e shtyejnë njeriun të kujdeset për pastërtine e trupit. Andaj era e këndshme e njeriut dhe pastërtia shkaktojnë afrim kah thirrësi.
c) Flokëet. Janë prej gjërave të dukshme në pamjen e thirrëses. Thirrëseja duhet të kujdeset për to dhe ti rregullon, sepse është prej plotësimit të pamjes së mirë. Duhet larguar nga çdo gjë që është imitim i kafirave, qoftë prerja ose ngyrosja, gjëra që bien ndesh me sherijatin. Në këtë hynë edhe kujdesi për flokët. Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] ka parë një njeri me flokë të pakrehura dhe të shpërndara, e i ka thënë:
"“A nuk ka ky njeri me çka të qetëson flokët e tija”. (Ebu Davudi. Albani e konsideron sahih).
Sepse thirrëseja është person që shikohet dhe përcjellet nga të tjerët, nga ata që e dëgjonë thirrjen e sajë.
Dy: Respektim i rregullave që kanë të bëjnë me veshmbathjen.
Përmirësimi i veshmbathjes konsiderohet nga plotësimi i përmirësimit të pamjes, sepse veshmbathja paraqet pjesën dërmuese të pamjes së jashtme të thirrëses. Pamje e parregulluar zakonisht domethënë veshmbathje e parregulluar.
Veshmbathja e mirë është prej bukurisë dhe zbukurimit, gjëra në të cilat ka nxitur Islami, sidomos në vendet ku mblidhen dhe takohen njerëz. All-llahu [subhanehu ve teala] thotë:

“O bijtë e Ademit, vishuni bukur për çdo namaz (lutje), hani dhe pini e mos e teproni, pse Ai (All-llahu) nuk i do ata që e teprojnë (shkapërderdhin)”. (El-A’raf: 31).
Kurse Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] ka thënë:
"“Jeni duke shkuar te vëllezërit e juaj, përmirësoni shalat dhe veshmbathjet e juaja, që të jeni shejth në mes të njerëzve, sepse All-llahu nuk i do fjalët e këqija e as keqësinë”. (Ebu Davudi).
Ibn Ethiri thotë: “domethënë: jeni me veshmbathje dhe pamje më të mirë kur të dilni para njerëzve dhe të shikojnë në ju ashtu sikurse shikojnë në shejth, e jo në pjesën tjetër të trupit”. (“En-Nihaje”; 2/ 436).
Andaj thirrëseja duhet të ketë para sysh këto rregulla:
Një: Eliminimi i gjërave të ndaluara fetarisht.
Thirrëseja është shembëlltyrë për të tjerët, kurse njerëzit ate e pasojnë, e nëse vjen ndesh me sherijatin në veshmbathjen e sajë, kjo bëhet shkas që edhe tjerët ta paosjnë në këtë gjë. Citatet e sherijatit kanë ardhur për të ndaluar nga disa lloje të veshmbathjes, që kanë të bëjnë me formën ose qëllimin e asaj që i vesh. Ato mundemi t’i rrumbullaksojmë në këtë që vijon:
1- Mendjemadhësia.
Nëse veshmbathja thërret në mendjemadhësi, atëherë taë veshmbathje duhet lënë. Për këtë thirrëseja duhet ta kontrollon zemrën e sajë dhe ta pastrojë shpirtin e sajë nga mendjemadhësia dhe kryelartësia. Mirëpo veshmbathja e mirë dhe dashuria e tyre nuk aludon në mendjemadhësi, sepse Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] ka thënë:
).
“Mendjemadhësi është refuzimi i të vërtetës dhe nënçmimi i njerëzve”. (Muslimi).
Shevkaniu ka thënë: “Ky hadith tregon se dashuria e veshjes së rrobave të mira, këpucëve të mira, zgjedhaj e rrobave të bukura nuk është prej mendjemadhësisë. Në këtë nuk ka divergjencë, sipas asaj që e di”. (“Nejlul-Evtar”; 2/ 115).
2- Israfi- harxhimi i tepruar.
Israfi është shoqërues i mendjemadhësisë dhe kryelartësisë. Nëse rrobat e saja nuk kanë epitetin e mendjemadhësisë, atëherë në to nuk ka edhe israf.
Ibn Abbasi [radijall-llahu anhu] thotë:
“Ha çka të duash, vesh çka të duash, nëse nuk ia shoqëron dy gjëra: israfin dhe mendjemadhësinë”.
3- Veshmbathje për tu lavdëruar.
Prej gjërave të ndaluara në veshmbathje është nëse veshmbathja është për tu lavdëruar.
Kjo veshmbathje është aj me të cilën një njeri dallohet maksimalisht prej tjerëve me qëllim të lavdërimit ose me qëlim të lavdërimit dhe mendjemadhësisë.
Thirrëseja në këtë duhet të përputhet me udhëzimin e Pejgamberit [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem], e ajo është veshja e gjërave që i ka në pronësi.
Shejh Ibn Uthejmini [rahimehull-llah] ka thënë:
"“Nuk ka dyshim se nëse njerëzit kur gjinden para njerëzve me autoritet veshin rroba të bukura, e kur takohen me të tjerët nuk i veshin ato rroba, kjo konsiderohet nga veshmbathja për lavdatë”. (“Sherhu Rijadus-Salihin”; 7/ 337).
Dy: Kujdesi për interesin.
Lërja pas dorë të pamjes së jashtme nuk është në interes të thirrjes. Ai që përzihet me njerëz dhe duron në dëmet e tyre është më i mirë se ai që nuk përzihet me njerëz dhe nuk duron në dëmet ëe tyre. Përzierja me njerëz kërkon pamje të bukur të thirrëses, sepse pamja e bukur i tërhjek zemrat, kurse mirësia e dukshme është rrugë deri te mirësia e brendshme.
Thirrëseja nuk duhet të vishet me rroba luksoze nëse kjo ndikon në njerëzit që i thërret, sidmos nëse janë të varfur.
Ibn Kajjimi [rahimehull-llah] thotë:

“Veshmbathja e rrobave të ulta qortohet në disa raste dhe lavdërohet në disa raste. Qortohet nëse është për lavdatë dhe mendjemadhësi dhe lavdërohet nëse është për modesti dhe përulje. Ashtu sikurse veshmbathja e lartë qortohet në disa raste dhe lavdërohet në disa raste, qortohet nëse është për mednjemadhësi, lavdatë dhe kryelartësi dhe lavdërohet nëse është për zbukurim dhe publikim i dhunitve të All-llahut [subhanehu ve teala]”. (“Zadul-Mead”; 1/ 146).
Nga kjo nuk kuptohet që thirrëseja ta shpërfillë elegancën e sajë e të bëhet e parregulluar, sepse Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] i ka mohuar një gjë të tillë Malik ibn Nedles [radijall-llahu anhu].

Maliku tha: Erdha te Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem], e ai më pa të parregulluar, e më tha: “A ke pasuri?”. I thashë: po. All-llahu më ka dhënë nga e gjith pasuria e tij, nga kuajtë, devetë, dhentë, robër, etj. tha: “Nëse All-llahu të ka dhënë pasuri, le të shihen gjurmët e pasurisë sate në ty”. (Ebu Davudi, Albani e konsideron sahih).
Duhet cekur edhe një gjë me rëndësi. Nëse një thirrëse e le një veshmbathje edhe pse ka mundësi që ta posedon, kjo vepër duhet të jetë me qëllim të shëndoshë, e mos ta lë atë veshmbathje nga kopracia, ose për të shfaqur asketizëm, e të thuhet se është modeste.
Shejh Muhamed ibn Uthejmini [rahimehull-llah] thotë:
Nëse një njeri jeton në mesin e njerëzve me buxhet mesatar, që nuk kanë mundësi të veshin rroba të shtrenjta, tregohet modest dhe vesh rroba të njejta sikur të tyre, që mos tu prishet zemra atyreve dhe që mos të lavdërohet para tyre, me këtë vepër fiton shpërblim të madh. Mirëpo nëse jeton në mesin e nejrëzve të pasur që veshin rroba të shtrenjta, që nuk janë të ndaluara, më mirë është të vishet sikur ata, sepse All-llahu është i Bukur dhe e do Bukurinë”. (“Sherhu Rijadus-Salihin”; 2/ 336).
Andaj thirrëseja nuk duhet të jetë koprace ndaj vetvetes, nëse All-llahu i ka dhënë pasuri, ta shfrytëzoj këtë si forcë për respekte ndaj Tij dhe si mjet prej mjeteve të daves.
Pasiqë Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] ka thënë:
“Nëse All-llahu të ka dhënë pasuri, le të shihen gjurmët e pasurisë sate në ty”. (Ebu Davudi, Albani e konsideron sahih).
Ibn Haxheri [rahimehull-llah] thotë: “Të veshë rroba që i takojnë gjendjes së tij, në aspektin e vlerës dhe pastërisë, që ta njohin nevojtarët e të kërkojnë prej tij, duke u kujdesur për qëllimin dhe duke e lërë pas dore israfin”. (“Fet’hul-Bari”; 10/ 26).
Tre: Mestaria dhe maturia në veshmbathje.
Mestaria është prej veçorive të këtij ummeti, i cili është mesatar në të gjitha çeshtjet e tija.
Më së miri del në shesh kjo në pamjen e thirrëses, seps eme këtë realizon suksesin e thirrjes.
Kuptimi i vërtetë i mesatarisë në veshmbathje dhe pamje kërkohet nga çdo kush, e sidomos nga thirrëseja, sepse ajo konsiderohet kriter për të tjerat, është nën shikimin e të gjithëve. Shumë gra në bazë të pamjes i marin edhe qëndrimet e tyre.
Nuk thuhet se urdhërimi i thirrëses që të ketë veshmbathje të mirë se kjo është në kundërshtim me zuhdin, sepse zuhdi, siç e ka definuar Shejhul-Islam është:
“Lërje e asja që nuk të bën dobi në ahiret, e që është e lejuara e tepruar, me të cilën nuk ndihmohesh në respekte ndaj All-llahut”. (Fetava; 21/ 511).
Nuk është prej zuhdit të vishen rroba të papastërta ose të shfaqim pamje të parregulluar në mes të grave me veshmbathje të shtrenjtë, po ashtu edhe veshmbathja e rrobave të pavlerë në kohë dhe vend ku njerëzit vetëm rroba të mira veshin.
Për tërë këtë që thamë, thirrëseja duhet të kujdeset për pamjen e sajë të jashtme në përputhje me rregullat e sherijatit islam, duke i lërë gjërat e urrejtura dhe të ndaluara, sepse thirrëseja është shembëlltyrë për të gjithë dhe duhet ta dijë se nuk ka rrugë për ti ndaluar zbukurimet të cilat All-llahu i ka nxjerur për besimtarët, nëse nuk e largojnë nga adhurimi i Tij ose nëse nuk e shpiejnë në gjëra të ndaluara. Nëse është rrugë dhe shkak për të mirë dhe për tu dhënë njerëzit pas sajë, ajo është e pëlqyer ndoshta edhe e obliguar, disa herë.
Nevval Tajjar
Përktheu: Bekir Halimi

[Klevis2000]

Nëna më tregoi…


Nëna më tregoi…

Nëna me ka treguar se gjyshi im gjithmonë i këshillonte vajzat e tij me këtë histori:

Një herë një grua erdhi tek një dijetar për të cilin ajo kishte dëgjuar se është magjistar, dhe i kërkoi që ti bënte asaj dicka me anë të cilës burri i saj ta donte aq shumë sa asnjë grua në botë nuk kishte parë dashuri të tillë.

Meqenëse ky ishte dijetar dhe edukues i mirë i tha: Ti po më kërkon nje gjë jo të lehtë, që të realizojmë një gjë të tillë na duhen disa shpenzime a je gati të paguash ti?

I tha:Po

I tha asaj: Kjo punë nuk bëhet vetëm se kur të më sjellësh një qime nga qafa e luanit.

I tha: Luani? Po- iu përgjigj dijetari

I tha: Si mundet ta bëj një gjë të tillë kur ne e dimë se luani është kafshë e egër, e ku i dihet mundet të më hajë, a nuk keni ndonjë mënyre tjetër më të lehtë e më të sigurtë?

I tha asaj: Nuk mundet të plotësohet dëshira jote ku kërkon dashurinë e burrit tënd vetëm se me këtë mënyrë, mendohu dhe ji e sigurtë se do ta gjesh mënyrën e përshtatshme për realizimin e qëllimit...

U nis gruaja e zhytur në mendime se si të gjejë një mënyrë për të arritur tek qimja e flokut te luanit. U këshillua me disa persona te cilët ajo kishte besim tek ta, dhe ata i thane se luani nuk të ha vetem se atëhere kur është i uritur prandaj ti ngope me ushqim dhe pastaj mund të realizosh qëllimin tënd.

U nis për në pyll që të zbatonte porosinë e dhënë, dhe filloi që ti hidhte luanit mish dhe kjo mënyrë vazhdoi për disa dite derisa luani filloi të njihej me të.

Cdo herë që i hidhte mishin i afrohej një cikë derisa arriti një ditë dhe luani ju afrua vetë duke mos dyshuar në dashurinë e saj, në këtë moment ajo filloi ti fërkonte kokën dhe kurrizin, e në momentin kur luani ishte në këtë gjendje te kënaqshme nuk ishte e vështirë për gruan tja merrte qimen e kerkuar. Mbasi e mori atë u nis per tek dijetari magjistar (sipas mendimit të saj), që ti jepte qimen e flokut te luanit, ishte shumë e

gëzuar duke menduar se së fundi arriti të fitojë dashurinë e burrit të saj përherë.

Kur dijetari e pa flokun e luanit e pyeti: Si arrite të marrësh flokun e luanit a mun te me thuash?

Ia shpjegoi atij mënyrën që zbatoi ne zbutjen e luanit, e cila doli në përfundimin se mënyra e futjes ne zemrën e luanit si fillim ishte, barku i tij e më pas vazhdimësia dhe durimi në të derisa arriti korrjen e frutit.

Në këtë moment i tha asaj dijetari:

O robëreshë e All-llahut...bashkëshorti yt nuk është më i egër se luani.. vepro me burrin tënd ashtu sic veprove me luanin tja fitosh zemrën.

Mëso hyrjen për në zemrën e tij, ngope ate në rast urie, ji zbatuese e kërkesave të tij, vendos një plan për këtë dhe duro.

[Klevis2000]

60 këshilla për bashkëshorten muslimane


1- Ti je borziloku i shtëpisë prandaj bëje burrin tënd që të ndjejë këtë erë që në momentin e futjes së tij në shtëpi.

2- Hulumto momentet e rehatisë së tij, zbukuroji ato me lëvizje apo me fjalë ji optimiste dhe bëji ato me zemër të mirë.

3- Ji e gatshme për dialog dhe bisedime dhe largoju grindjeve dhe këmbënguljes ne mendimin tënd.

4- Kuptoje gradimin e burrave mbi gratë me kuptimin e sheriatit dhe me atë që ka nevojë natyra e femrës, e mos mendo se ajo është padrejtësi dhe mospërfillje e mendimit të saj.

5- Mos e ngre zërin dhe vecanërisht kur bashkëshorti ndodhet në shtëpi.

6- Mundohu të bashkoheni bashkë në namazin e natës herë pas here se ai ju shton juve nur,lumturi e ngrohtësi familjare." E a nuk rehatohen zemrat me përmëndjen e All-llahut?"

7- Duhet të jeshë shumë e urtë në momentin e nevrikosjes së tij dhe mos të zërë gjumi derisa ai te jetë i kënaqur prej teje. "bashkeshorti yt është xhenneti yt ose zjarri yt"

8- Të jesh ne këmbë dhe e gatshme në momentin e veshjes së rrobave të tij dhe daljes nga shtëpia.

9- Bëje të ndjehet se ti ke dëshirë të veshë një lloj rrobeje të vecantë, dhe ti zgjidhja rrobat.

10- Ji korrekte në kuptimin e kërkesave, që të lehtësojë jetesën me të mira dhe pa humbur kohë.

11- Mos prit as mos mendo të thote më fal apo të kërkojë të falur me cfaredo lloj mënyre as mos e vër në një pozitë të tillë, vetëm në rast se kjo vjen nga ana e tij dhe kjo për ndonjë cështje që me të vërtetë është për të kërkuar të falur.

12- Kujdesu për pamjen dhe veshjen e tij, edhe sikur ai mos të jetë i kujdesshëm, vetëm se kjo e nderon atë para shokëve të tij.

13- Mos u mbështet në atë se ai është i cili fillon gjithmonë i pari ne kërkimin e kënaqësive të tij.

14- Ji cdo natë nuse për të dhe mos shko të flesh para tij vetëm në raste të rralla.

15- Mos prit nga miresjellja jote me të asgjë, sepse shumica e bashkëshortëve janë të zënë me punë, për këtë shkak ndodh mosshfaqja e ndjenjave të tyre, dhe kjo ndodh pa dashje.

16- Ji aktive në cështjet e tij dhe mos ji e ndërlikuar.

17- Buzëqeshje të ëmbël të mbushur me dashuri dhe ndjenja tërheqëse në momentin e kthimit të tij nga udhëtimi.

18- Dije se bashkëshorti yt është rrugë e cila të afron tek All-llahu i madhëruar.

19- Mundohu të ndryshosh vashdimisht ne cdo gjë, në pamje, në fjalë e në takimin tend me të.

20- Moseksistenca e kthimit apo ngadalësia, në rastin e kërkimit te dickaje nga ti, por përkundrazi kërkesat e tij të serviren me dashuri dhe shkathtësi.

21- Ndryshojua vendin mobiljeve te tua perpara se ai të kthehet nga udhetimi dhe bëje të ndjehet se ti e bën këtë vetëm që ai të jetë i lumtur.

22- Kujdesu në drejtimin e mirë të shtëpisë, në rregullimin e kohës dhe renditjen e cështjeve të rëndësishme.

23- Mundohu të mësosh disa profesione grash e ti zbatosh ato sepse ti ke nevojë për to në shtëpinë dhe dauen tënde, dhe kryerja e tyre te kujton se je femër.

24- Prite bashkëshortin tënd me falënderime dhe me fjalë të mira ne momentin kur sjell në shtëpi ndonjë gjë, qoftë kjo ushqime veshëmbathje ose dicka tjetër.

25- Kujdesu në zbukurimin, rregullimin dhe pastërtinë e shtëpisë, edhe pse ai nuk mund ta ketë kërkuar një gjë të tillë,duke bashkuar ketu ndërmjet bukurisë dhe thjeshtësisë.

26- Rregulloje kryerjen e punëve te shtëpisë në pershtatje me orarin e tij,dhe mos e bëj të ndjehet se ti je gjithmonë e zënë me punë.

27- Ji e kënaqur dhe kujdesu nga shpenzimi i tepërt në mënyrë që të mos i kalosh kufijtë e shpenzimeve të domosdoshme.

28- Bërja surprizë me ndonjë festë familjare të bukur, duke zgjedhur kohën e përshtatshme për të.

29- Ta bësh të ndjehet se ti ke nevojë të marrësh mendimin e tij në cdo cështje që të përket ty apo fëmijëve te tu, duke mos u marrë në trajtimin e cështjeve të kota.

30- Mendo gjithmone për feminizmin tënd dhe mbroje atë, mundohu ta paraqitësh në formën dhe pamjen sa më të mirë, në kohën e përshtatshme dhe e tepruar.

31- Në momentin e kthimit të tij në shtëpi mbas nje mungese të gjatë larg shtëpisë, mos e prit me ankesa apo dhimbje sado që të jetë gjëndja e vështirë.

32- Nxiti fëmijët që të dalin të presin babain e tyre në momentin e kthimit nga udhëtimi apo nga puna, dhe kjo duke marrë parsysh moshën e fëmijëve.

33- Mos iu anko bashkëshortit tënd nga fëmijët në momentin e kthimit nga puna, te ngritjes nga gjumi apo në momentin e ngrënies, sepse kjo le gjurmë të këqia si tek fëmijët ashtu edhe tek Babai i tyre.

34- Mos ndërhy në momentin e këshillimit apo të rrahjes së fëmijëve nga babai i tyre me asgjë.

35- Kujdesu ne forcimin e lidhjeve ndërmjet fëmijëve dhe babait të tyre sado që të jetë i zënë me punë, porse me zgjuarsi dhe pa e ndërprerë nga punët.

36- Bëje të ndjehet se: mbajta e përgjegjësisë së fëmijëve nga ana jote është e lehtësuar për shkak të duasë e bërë nga ai, dhe nga marrja e mendimit të tij në cështje që u përkasin fëmijëve.

37- Mos u ngut duke pritur rezultate të shpejta në edukimin e fëmijëve, sepse edukimi i fëmijëve do te marrë kohën e saj të plotë, dhe kjo varet sipas moshës së tyre,sepse e kundërta mund të sjellë mërzitje dhe lënie pas dore edukimin e fëmijëve.

38- Zbato me fëmijët e tu mënyrë edukimi sa më të mirë të lehtë dhe të pranueshme për mendjet e tyre, mos i thuaj kjo që bëre është gabim dhe vetëm kaq, por ta bindësh pse është gabim me qëllim që gabimi mos të përsëritet më.

39- Kujdesu që kohën e lirë mos ta kalojnë kot, në vecanti në kohën e pushimeve, vënien në dukje të pasioneve të tyre dhe shfrytëzimin e fuqisë së tyre në gjëra të dobishme.

40- Ji shoqe e ngushtë e vajzave të tua dhe ji në dijeni per cdo ndryshim që ndodh në trupin e tyre në cdo faze moshe.

41- Ndihmoje vajzën tënde qysh në vegjëli që të formojë personalitetin e saj në dije edukuese.

42- Mundohu te barazosh mundin tend ndermjet; kërkesave të burrit dhe fëmijëve të punës dhe shtëpisë.

43- Nderimi dhe respektimi i prindërve të tij dhe duke mos bërë dallim ndërmjet prindërve të tu dhe prindërve të tij, se ata të kanë dhënë ty dhuratën e tyre më të shtrenjtë i cili është bashkëshoti yt i dashur.

44- Prite familjen e tij me fjalë të ëmbla dhe bujari, duke ju bërë dhurata në raste të vecanta, e nxite atë që t’I vizitojë të afërmit e tij edhe sikur ai mos të interesohet për ta.

45- Kujdesu për të ftuarit e tij dhe mos të bëhet zakon rrefuzimi i tyre, e mos të ndjejnë ata se kanë ardhur papritur, por përkundrazi ji e kujdesshme dhe bujare, sepse kjo gjë e nderon atë.

46- Kujdesu për dokumentat e mjetet e tij të vecanta dhe ruaji ato.

47- Bëje shtëpinë të gjallëruar dhe të gatshme për të pritur musafirë në cdo kohë, sistemoi librat dhe dokumentat e tij me korrektësi e me rregull, mos kontrollo nëpër dokumentat e tij përderisa ai nuk të ka lejuar për dicka të tillë.

48- Mos e qorto në rast se mungon shumë nga shtëpia por prite me fjalë të ëmbla duke i vënë në dukje se nuk mund të rrish kaq gjatë pa e parë dhe se ndodhja e tij në shtëpi është krenari për ty.

49- Mos prit që ta shprehë më fjalë mërzinë që mund të ketë nga ndojnë problem, por mjafton ta kuptosh atë dhe të shpejtosh në marrjen e hapave të para.

50- Bëje të ndjehet gjithmonë se kërkesat e tij janë janë cështjet më të rendësishme për ty sado që të jesh e zënë me punë dhe me përgjegjësi.

51- Mos i shto ankesat që mund të kesh në punë qoftë në dauen tende apo ne profesionin tënd.

52- Dije se është e drejta e tij të dijë cdo gjë që ai don nga puna jote dhe kjo pa u futur në bisedat me hollësi që zhvillohen ndërmjet teje dhe motrave.

53- Bëje të ndjehet se kujdesja jote për veten tënde është dicka e rëndësishme për ty sepse gruaja e shkathët është ajo e cila vë në dukje qëndrimin e saj në shtëpi dhe bashkëshorti i saj kënaqet me qëndrimin e saj në shtëpi, edhe sikur kohën ta keshë shumë të ngjeshur.

54- Kujdes mos të ndryshojë natyrën tënde të bukur femërore puna e daues apo e profesionit tend.

55- Ruaji sekretet e shtëpisë tënde, bëja të ditur bashkëshortit tënd se puna e tij është amanet tek ti, dhe se ti je në dijeni të natyrës së punës së tij.

56- Mos e krahaso asnjëherë me të tjerët por kujto gjithmonë cilësitë e mira që ai ka.

57- Mëso fikhun e daues sepse ai të ndihmon të lëvizësh me lehtësi dhe zgjuarsi ndërmjet

femrave,në mënyrë që të realizosh planet dhe qëllimet e kërkuara në kohën e duhur dhe pa humbur kohë.

58- Ji në dijeni të gjendjes ekonomike e cila i mundon shumicën e femrave, që të lehtësojë ty ti nxjerrësh nga kjo duke ju ofruar tema të ndryshme të përshtatshme për to.

59- Kujdesu në ndjekje të punës me motrat e tua, ti thërrasësh zemrës përpara mendjes, e ti thërrasësh mendjes perpara zemrës në raste të vecanta dhe kjo varet sipas natyrës së femrave.

60- Kujdes mos ta mundosh veten tej mase duke i shtuar punet dhe pergjegjesite vetevetes, ku në të njëjtën kohë dikush tjetër mund të ndihmojë e ti bëjë disa punë në vendin tënd.

Dhe ne fund mos u mbështet plotësisht në mundin njerëzor dhe mos harro se ne kemi më shumë nevojë në ndihmën e All-llahut.


Përktheu.F.Gurra.

16:10:2001

29:Rexheb: 1422 hixhri


Titulli i origjinalit" Sitin nasiha li zeuxheh el-muslimeh"

Shejkh "Selman el-udeh"

[Klevis2000]

XHELOZIA

Prej vlerave tjera të fesë sonë është edhe fakti se kjo fe i jep rëndësi të veçantë moralit. Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ka thënë: "Me të vërtetë jam dërguar që t’i përsos virtytet e mira." (Transmeton Imam Ahmedi)

Kur All-llahu e zgjodhi Muhammedin, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, pejgamber, ky i pranoi sjelljet e mira që i kishin arabët në injorancë, i mënjanoi sjelljet e këqija dhe i përmirësoi ato sjellje që duheshin të përmirësohen.

Prej virtyteve që i kanë pasur arabët në injorancë, ka qenë xhelozia ndaj nderit të vet. Disa prej tyre kanë qenë aq ekstrem në këtë çeshtje, saqë i kanë mbytur vajzat e tyre kur kanë qenë të vogla, nga frika se kur të rriten do të bëjnë amoralitet. Sheriati e ka ndaluar mbytjen e vajzave. Kurse vetinë e xhelozisë e ka përmirësuar dhe e ka bërë degë prej degëve të imanit. Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, thotë: "Askush nuk është më xheloz se All-llahu." (Tr. Buhari)

All-llahu xhelozon, por edhe besimtari xhelozon. Xhelozia e All-llahut vjen në shprehje kur një besimtar i bën ato vepra që ia ka ndaluar All-llahu." (Tr. Buhari dhe Muslim)

Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, gjatë hutbes që e ka mbajtur gjatë errësimit së diellit, ka thënë: "O ummet i Muhammedit! Askush nuk është më xheloz se All-llahu." (Tr. Buhari dhe Muslimi)

"Ka xhelozi që e do All-llahu…" (Tr. Ahmed, Ebu Davud dhe Nesai.)

Njëherë Sa’d ibën Ubadeh [radijall-llahu anhu] i thotë Pejgamberit [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem]: “Po ta shoh ndonjë njeri të huaj me gruan time, e pres me shpatën time.” Atëherë Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, tha: "A habiteni nga xhelozia e Sa’dit? Unë jam më xheloz se Sa’di, kurse All-llahu është më xheloz se unë." (Buhari dhe Muslim)

Sahabët e Pejgamberit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, janë kapur për këtë virtyt pejgamberik dhe ia kanë dhënë të njëjtën pozitë që ua kanë dhënë degëve tjera të imanit, andaj nuk është e çuditshme që ndonjëri prej tyre të vrasë ose të vritet nga shkaku i xhelozisë.

Tregon Ibën Hishami se një grua arabe solli me vete disa mallëra për t’i shitur në tregun e fisit Beni Kajnuka (një fis prej fiseve çifute) dhe u ul pranë një argjendari. Ata (çifutët) kërkuan që ta zbulonte fytyrën, kurse ajo e refuzoi këtë gjë. Argjendari duke mos e hetuar ajo, i kapi rrobat e saja për një fund dhe i lidhi. Kur u ngrit, asaj iu zbulua trupi, me çka ata u qeshën, kurse ajo bërtiti. Atëherë u ngrit një musliman dhe e mbyti argjendarin, i cili ishte çifut, kurse nga ana tjetër u mblodhën çifutët dhe e vranë këtë musliman. U nis Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, drejt tyre dhe i rrethoi derisa iu dorëzuan, e atëherë Pejgamberi i dëboi në Sham.

Në këtë gjendje kanë vazhduar të parët e ummetit tonë dhe nuk e kanë lënë pas dore këtë sjellje as në momentet e dobësisë, të cilat i ka përjetuar ky ummet. Kur i kanë okupuar kryqtarët disa vende të Shamit, okupim i cili ka zgjatur përafërsisht dy shekuj, kohë në të cilën disa muslimanë filluan të mendojnë se asnjëherë nuk do të lirohen nga ky okupim, derisa të vijë Isai, alejhis-selam, muslimanët i kanë shikuar të krishterët me nënçmim dhe nënvlerësim, saqë i kanë konsideruar dejutha-njerëz të cilët duke ecur me gratë e tyre, takoheshin me burra të huaj, e burri largohej duke i lënë të flasin në vetmi, aq sa donte gruaja.

Disa njerëz nuk i japin rëndësi kësaj teme aq sa duhet.

Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, thotë: "Asnjëherë të mos vetmohet një grua me një burrë, se atëherë i treti është shejtani." (Tr. Ahmed dhe Tirmidhi.)

Disa i lejojnë gruas së vet edhe atyre që i kanë në përgjegjësi, që kur të dalin nga shtëpia, të vishen me rroba të holla, të tejdukshme dhe të ngushta.

Disa të tjerë dalin së bashku me gratë dhe vajzat e tyre nëpër tubime ku i eksponohen përzierjes së burrave dhe grave, ose edhe shikimeve të pakontrolluara.

Prej mosposedimit të xhelozisë, është edhe lejimi i gruas të udhëtojë pa mahrem (njeri të afërm), kurse Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ka thënë: "Asnjëherë të mos vetmohet një grua me një burrë të huaj pa pasur mahrem (njeri të afërm) dhe asnjëherë mos të udhëtojë ndonjë grua pa mahrem." U ngrit një njeri dhe tha: "O i Dërguari i All-llahut, gruaja ime ka udhëtuar për në haxhxh, kurse unë jam regjistruar të marr pjesë në këtë e këtë betejë." Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, i tha: "Shko dhe bëje haxhxhin me gruan tënde." (Buhari dhe Muslim)

Pra, ky njeri, edhe do të bënte xhihad në rrugë të All-llahut, Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, e urdhëroi të largohet nga beteja për ta shoqëruar gruan e tij, e cila kishte dalë në një udhëtim të ndershëm, udhëtim të haxhxhit, me shokët më të devotshëm dhe më të ndershëm. Pra, edhe pas gjithë kësaj, Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, i ka thënë: "Shko dhe bëj haxhxh me gruan tënde "


Përktheu: Bekir Halimi

Publikimi i parë në AlbIslam: 21.4.2001

[useid]

Si ta bëni gruan tuaj të lumtur


Kjo që vijon është pjesa e pare e përmbledhjes së librit “Si ta bëni gruan tuaj të lumtur!” nga Shejh Muhammed Abdul-Halim Hamid


1. Pranim i bukur

Pas kthimit nga puna, shkolla, udhëtimi, ose çkado që ju ka ndarë:

• Filloni me një përshëndetje të mire.

• Filloni me Esselamu ‘Alejkum dhe me buzëqeshje. Selami është sunnet dhe dua për ate në të njëjtën kohë.

• Shtrëngoni duart me te (përshëndetuni me dorë) dhe leni lajmet e këqija për më vonë!


2. Të folurit e ëmbël dhe ftesa mahnitëse

• Zgjidhni fjalë të cilat janë pozitive dhe largohuni atyre që janë negative.

• Përkushtoni vemendjen tuaj kur flitni ose kur ajo flet.

• Flitni me qartësi dhe përsëritni fjalët nëse ka nevojë derisa ajo të kupton.

• Thërriteni me emra të mira të cilat i pëlqejnë asaj, p.sh. e dashura ime, loçkë, saliha, etj.


3. Mirëdashësia dhe rekreimi

• Kaloni kohë duke biseduar sëbashku

• Tregoni asaj lajme të mira

• Përkujtoni çastet e mira që keni kaluar sëbashku.


4. Lojëra dhe zbavitje

• Bërja e shakave dhe pasja e ndjenjës për humor.

• Loja ose garimi me njëritjetrin në sporte ose çkado.

• Dalja për të parë forma të lejuara (halal) të zbavitjes.

• Largimi prej gjërave të ndaluara (haram) si forma të zbavitjes.


5. Ndihma në shtëpi

• Kryerja e asaj pune që ndihmon dhe të cilën ju si individ mundeni/ pëlqeni ta kryeni në shtëpi, sidomos kur ajo është e sëmurë ose e lodhur.

• Gjëja më e rëndësishme është të jetë e qartë dhe e dukshme se ai e çmon punën e saj të vyeshme.


6. Konsultimi (shurah)

• Specifikisht në çështjet familjare.

• Dhënia e ndjenjës se mendimi i saj është i rëndësishëm për ty.

• Analizimi i mendimit të saj me kujdes.

• Të jeni të gatshëm të ndërroni mendimin tuaj për mendimin e saj nëse është më i mirë.

• Falënderimi për ndihmën që ka dhënë me mendimet e veta.


7. Vizitimi i tjerëve

• Zgjedhja e njerëzve të edukuar dhe të pjekur mirë me të cilët do të ndërtohen marrëdhënie. Ka shpërblim të lartë në vizitimin e kusherinjëve dhe njerëzve të devotshëm. (Jo duke humbur kohë gjatë këtyre vizitave!).

• Të ketë kujdesë për sjellje islame gjatë vizitave.

• Mos ta detyron të vizitojë ata me të cilët nuk ndjehet e rehatshme.


8. Sjellja gjatë udhëtimit

• Ofroni lamtumirë të ngrohtë dhe këshilla të mira.

• Le t’i thotë/ kërkon që të lutet për te.

• Kërko prej kusherinjëve të devotshëm dhe shokëve që të kujdesen për familjen gjatë mungesës sate.

• Jepi të holla të mjaftueshme për gjërat për të cilat mund të ketë nevojë.

• Mundohuni që të mbani kontakt me te qoftë me telefon, e-mail, letra, etj.

• Kthehuni sa më shpejt.

• Sjellni një dhuratë për te!

• Tentoni që të mos ktheheni në kohë të papritur ose gjatë natës.

• Merreni me ju nëse është e mundur.


9. Mbështetja financiare.

• Burri duhet të jetë zemërgjërë brenda mundësive të tija finansiare. Ai nuk duhet të jetë koprac me të hollat e tija (por jo edhe shkapërdar).

• Ai fiton shpërblime për të gjitha shpenzimet për mirëmbajtjen e saj madje edhe për një copë të vogël të bukës me të cilën e ushqenë me dorën e vet (hadith).

• Ai me të madhe nxitet që t’i jep asaj para se ajo të kërkon..


10. Parfumosja (erërat e mira) dhe zbukurimi fizik

• Praktikimi i sunnetit në largimin e qimeve prej vendeve të turpshme dhe nënsjetullave.

• Gjithmonë të jetë i pastër dhe i rregulluar.

• Të vëndon parfum për te.


11. Marrëdhenie (seksuale)

• Është e obligueshme që të kryhet zakonisht (në mënyrë të rëndomtë) nëse nuk keni arësyetim (sëmundje, etj.).

• Filloni me "Bismil-lah" dhe me du’anë e të Dërguarit.

• Kryeni hyrjen vetëm në vendin e përshtatshëm (jo në anus).

• Filloni me paralojë duke përfshirë fjalë dashurie.

• Vazhdoni derisa e keni kënaqur/ përmbushur dëshiren e saj.

• Pas kësaj relaksohuni dhe bëni shaka.

• Largohuni marrëdhenieve gjatë menstruacioneve, pasi që është haram.

• Bëni çka mundeni që të mos e dëmtoni nivelin e hajaa-së (turpit dhe modestisë) siç është heqja e teshave sëbashku, në vend se të kërkon që ajo t’i heq e para derisa ai e shiqon atë.

• Gjatë marrëdhënies shmanguni prej pozitave të cilat mund të jenë të dëmshme për te, si për shembull, duke shkaktuar shtypje në gjoksin e saj dhe duke bllokuar ajrin e saj, sidomos nëse jeni të rëndë.

• Zgjedhni kohë të përshtatshme për marrëdhënie dhe bëhuni të kuptueshëm pasi që ajo ndonjëherë mund të jetë e sëmurë ose e stërlodhur.


12. Mbrojtja e intimitetit (fshehtësive)

• Largohuni prej shpalljes së informatave private siç janë fshehtësirat nga dhoma e fjetjes, problemet e saja personale dhe çështje tjera private.


13. Dhënia e ndihmesë në Dëgjueshmërinë ndaj All-llahut

• Zgjohuni në pjesën e tretë të natës të falni “Kijam ul-Lejl” (namaz nafile që kryhet gjatë natës me suxhud të gjatë dhe ruku’u).

• Mësojani asaj atë që e dini prej Kur’anit dhe tefsirit.

• Mësojani asaj “Dhikrin” (mënyra të ndryshme për ta përkujtuar All-llahun sipas shembullit të të Dërguarit) në mëngjez dhe në mbrëmje.

• Nxiteni që të harxhon të holla për hir të All-llahut siç janë sadakatë (lëmosha).

• Merreni në Haxhxh ose në Umre kur keni mundësi finansiare për ta bërë këtë.


14. Tregimi i respektit ndaj Familjes së saj dhe shokëve

• Merreni që ta viziton familjen e saj dhe kushërinjët, e sidomos prindërit e saj.

• Ftoni ata që ta vizitojnë atë dhe mirëpritni.

• Jepjuni dhurata në raste të veçanta.

• Ndihmoni kur ka nevojë me të holla, mund, etj..

• Mbani marrëdhënie të mira me familjen e saj mbas vdekjes së saj nëse ajo vdes e para. Poashtu në këtë rast burri nxitet që të vepron sipas sunnetit të dhe të vazhdon të jep prej asaj që ajo ka dhanë gjatë jetës së saj shoqeve të saja dhe familjes.


15. Stërvitja dhe Këshillimi (Islam)

Kjo përmbanë:

• Themelet e islamit

• Detyrat dhe të drejtat e saja

• Leximi dhe shkrimi

• Nxitja e saj të merr pjesë në ligjerata dhe tubime shkencore.

• Rregullat Islame (ahkam) në lidhje me grate

• Blerja e librave islame dhe kasetave për bibliotekën e shtëpisë


16. Xhelozia e mire

• Sigurohuni të mbanë hixhab të përshtatshëm para se të del prej shtëpisë.

• Ndaloni përzierjen me meshkujt jo-mahrem.

• Largohuni prej xhelozisë së tepruar. Shembuj të kësaj janë:

1 – Duke analizuar secilën fjalë dhe fjali që ajo e thotë duke i mbingarkuar fjalët e saja me kuptime të cilat ajo nuk i ka menduar.

2 – Duke ja ndaluar asaj që të del prej shtëpisë kur arësyet për këtë janë të drejta.

3 – Duke ja ndaluar që t’i përgjigjet telefonit, etj…


17. Durimi dhe butësia

• Problemet priten në çdo martesë prandaj kjo është gjë normale. Ajo që është e gabuar janë reagimet e tepërta dhe zmadhimi i problemeve deri sa të vjen në prishjen e martesës.

• Zemërimi duhet të tregohet vetëm atëherë kur ajo i tejkalon të gjitha kufijtë e All-llahut (subhanehu ue te’ala), duke i vonuar namazet, përgojim, duke shiquar gjëra të ndaluara në TV, etj...

• Faljani gabimet që ajo i bën ndaj juve (shif numër 18).

• Si mund që më së miri të ja përmirësoni gabimet e saja?

1 – Sëpari, me këshilla që nënkuptohen dhe të qarta, disa here me rradhë.

2 – Mandej duke ja këthyer shpinën asaj në krevat (duke i shprehur ndjenjat tuaja). Vëreni se kjo nuk don të thotë që ta leni dhomën e fjetjes në një dhomë tjetër, duke e braktisur shtëpinë për ndonjë vend tjetër, ose të mos bisedohet me te.

3 – Zgjedhja e fundit është që leht ti mëshohet asaj (atëherë kur lejohet). Në këtë rast burri duhet të konsideron këtë që vijon:

- Ai duhet të din se është sunnet që ti largohet rrahjes sikur që edhe i Dërguari (sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem) ka bërë, duke mos rrahur asnjëherë ndonjë grua të tij ose rob.

- Ai këtë duhet ta bën vetëm në raste ekstreme të mosdëgjueshmërisë, p.sh. duke refuzuar shpeshëherë pa arësye pasjen e marrëdhënieve seksuale, në mënyrë konstante duke mos u falur në kohë, duke e braktisur shtëpinë për periudha të gjata të kohës pa leje dhe refuzimi t’i tregon atij se ku ka qenë, etj…

- Nuk duhet të bëhet përveç pasi është larguar nga krevati dhe pasi që është diskutuar biseda me të siç është përmendur në Kur’an.

- Ai nuk duhet ti mëshon fuqishëm me qëllim që ta dëmton, ose ti mëshon në fytyrë ose në pjesët tjera të ndjeshme të trupit.

- Ai nuk duhet ta turpëron siç është rasti me rrahjen me këpucë, etj.


18. Falja dhe dënimi i përshtatshëm

• Mbajtja llogari vetëm për gabimet më të mëdhaja.

• Faljani gabimet që janë bërë në drejtim të tij (burrit) por mbani llogari për gabimet e bëra në drejtim të Allahut, p.sh. vonimi i namazit, etj…

• Përkujtojani vetes të gjitha të mirat që ajo i bën sa here që të bën ndonjë gabim.

• Mbani mend se të gjithë njerëzit gabojnë prandaj mundohuni të gjeni arësye për te, siç mund të jetë rasti se ajo është e lodhur, e pikëlluar, e ka ciklin e saj mujor ose se përkushtimi i saj ndaj Islamit është në rritje.

• Shmanguni sulmeve ndaj saj për shkak të ushqimit të keq pasi që i Dërguari (sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem) asnjëherë nuk ka fajësuar asnjë prej grave të tija për këtë. Nëse e pëlqen ushqimin, ai han, dhe nëse nuk e pëlqen atëherë ai nuk han dhe nuk komenton.

• Para se të deklaron se ajo është në gabim, tentoni prirje tjera indirekte të cilat janë më të lehta sesa akuzimet direkte.

• Largohuni prej përdorimit të ofendimeve dhe fjalë të cilat dëmtojnë ndjenjat e saja.

• Atëherë kur bëhet e nevojshme të diskutohet ndonjë problem pritni që të keni vetmi prej të tjerëve.

• Të pritni derisa zemërimi të bien pak mund të ndihmon që të mbani kontrolin e fjalëve tuaja.


Shejh Muhammed Abdul-Halim Hamid

[useid]

Mjete për ta përfituar burrin


Këto më poshtë janë mjete të rëndësishme për të përfituar burrin, mirëpo kurrë mos haro se mjeti më i rëndësishëm është frika prej All-llahut [subhanehu ve teala].


1- Telefonoi nëse vonohet në punë dhe interesohu për te.


2- Lavdëroi gjërat që i blenë ai.


3- Përgadite ushqimin që i pëlqen.


4- Ndëroja vendin mobiljeve në shtëpi her pas here.


5- Bën kuiz mes anëtarëve të familjes pas namazit të sabahut.


6- Përkujtoja punët në mëngjes.


7- Participo në brengat e tij dhe konsultim.


8- Parfymose her pas here, sidomos ditën e xhuma.


9- Bëhu e logjikshme në kërkesat tuaja dhe kujto fjalën e urtë: "gruaja vetëm burrin e dëshiron, e kur ta arrijë burrin, i dëshiron të gjitha gjërat".


10- Mundohu të mësosh gjëra të reja në kuzhinë, në përgaditje të ushqimeve, në art, që të sheh burri yt te ti gjëra të reja.


11- Duhet ngjallur nocionin: "ne nuk ndahemi për dunja", për këtë nuk duhet kundërshtuar gjatë emërtimit të ndonjë fëmije ose blerjes së ndonjë mobiljeje ose përgaditjes së ndonjë ushqimi.


12- Ndërrimi i pamjes her pas here, duke i rregulluar flokët në mënyra të ndryshme ose duke përdorur mikjazh ose gjëra tjera, nëse burrit i pëlqen një gjë e tillë.


http://Albislam.Com