Kadri Hazbiu

[Anton]

E njejta lufte klase thote:

Sa kemi pushkatuar ne pa gjygje o mos me ban me te thane.

Harrova ish-ministrin e mbrotjes kico mustaqin e dogjem me flakhedhese si enveri beqir ballukun.

"NJERIU QË VARËN DJE
- poezitë ose fytyra e shumëfishtë e Havzi Nelës –
E varën dje, më 10 gusht, nuk ka rëndësi viti, le të ketë qenë 1988, diktaturë ende, ai lëkundet në litarin e të gjitha viteve, e varën në mes të qytetit, ku, ku?, prapë s’ka rëndësi se ku, në qytetin me klithmë të përjetshme kukuvajke, në Kukës, ai prapë lëkundet në ndërgjegjen e një kohe, në të gjitha qytetet, lëkundet, lëkundet "si pendul i llahtarshëm ore", fryn era e veriut, borërat e qefinta, e shtyjnë trupin pa jetë në të ardhmen, pastaj juga, shkunden petale lulesh si flutura të dënuara, e çojnë në të shkuarën, andej nga erdhi trupin pa jetë, i varen këmbët e rënda, të fryra nga mosecja, me këpucë të kalbura në të sotmen gjithë baltë… Lëkundet, lëkundet… po shpirti ku ka shkuar, lart në qiej, i zemëruar me punët e tokës për t’u treguar qyteteve të yjeve krimin dhe ëndrrën, copën e litarit dhe të këngës apo endet shpirti mes njerëzve, si shtjellë e ajërt, hyjnore për t’i mësuar të gjithë si të duan dhe si të urrejnë në emër të dashurisë.
Kujtesa e popullit, e asaj pjese që ka mbetur popull, sheh përballë fytyrën e tij të verdhëllemtë, hënë tragjike, fytyrën e tij të fundit, me sytë e mbyllur, me qerpikët e zinj e të ulur si zi e përjetëshme, flokët-qethur si të burgosurit, pavdekshmërisht i lidhur me litar në qafë në krimin e zi që kryen të tjerët, shtetit, në varjen e fundit në gjithë perandorinë komuniste që po binte dhe ai ecën, fantazmë mbi gërmadha, me gjarpërinjtë e Laokontit përreth, jo, jo, është litari i këputur i varjes, ecën, e varën dje, në mesnatë, e varin gjithmonë në çdo të djeshme dhe ai shfaqet në çdo të sotme, kur nis të zbardhë dita si fytyra e tij dhe ecën me fytyrën tjetër, të pikëlluar, të pakënaqur nga bota, me fytyrën që kundërshtoi diktaturën dhe ju dha vdekjes si engjëll i zi i ferrit."

[Raskolnikov]

Kerkoj ndjese per ate msg e pare qe ka vajtur gabimisht dhe per gabimet ortograifke. Mu desh te shkruaja shpejt...

[trimi26]

Kadri Hazbiu më kërkoi të mos i tregoja në hetuesi emrat e oficerëve”
Kanani u frenua dhe po mundohej të fshinte sa më shumë emra oficerësh me të cilët kishte pasur kontakte gjatë tetë muajve të aventurës sw tij

Luan Kondi
Florenc Bakillari

Përballja e tmerrshme me torturat dhe bisedat me Kadri Hazbiun do të zënë vend në intervistën e numrit të sotëm me Xhaferr Kananin, i cili u vetëdeklarua në vitin 1960 si oficer i Sigurimit. Pikërisht ndërsa po u nënshtrohej pyetjeve tw hetuesve, në qelinë e Kananit ka shkuar Kadri Hazbiu, i cili i ka thënë të mos thoshte emra pasi mund t’i merrte më qafë. Duke më vlerësuar për shërbimin që i kishte bërw pa vetëdije Ministrisë së Brendshme, Kadri Hazbiu i kërkoi Kananit që të tregohej i kujdesshëm me ato që u thoshte hetuesve. Por megjithëse Kanani u frenua dhe po mundohej të fshihte sa më shumë emra oficerësh me të cilët ai kishte pasur kontakte gjatë tetë muajve të aventurës së tij, spastrimi në Degën e Durrësit dhe tw Shkodrës do të ishte total. Të paktën 38 oficerë u përjashtuan plotësisht nga policia, ndërsa me dhjetëra të tjerë u transferuan apo u ulën në detyrë.
Sa kohë qëndruat në hetuesi?
Rreth gjashtë muaj isha nën një hetuesi të tmerrshme intensive. Më janë bërë tortura nga më të ndryshmet, më të rëndat. Më kishin futur në birucë dhe më kërkonin t’u tregoja gjithçka rreth aktivitetit tim. Ata mendonin se unë kisha lidhje me shërbimet e huaja dhe njëkohësisht kisha tradhtuar edhe atdheun tim. Duke u gjendur në vështirësi, i kërkova nënkolonel Qemal Ballukut qw të më largonte hetuesit e mi se përndryshe do t’i mbysja në birucë. Balluku qeshi dhe më tha se nuk duhej të mërzitesha pasi do ta shqyrtonte kërkesën time. Pas ankesës nuk m’i prunë më hetuesit në birucë. Nënkolonelit i pëlqente aventura ime dhe më shihte gjithnjë me keqardhje. Gjithçka rreth torturimit tim, keqtrajtimit, sjelljeve arbitrare, organizohej nga kolonel Kristo Mushi, një njeri nw moshë dhe me shpirt të keq. Më kujtohet se pasi më keqtrajtonin, më drejtonin pyetje se kujt i shërbeja, nga kush paguhesha dhe të tjera pyetje të pakuptimta.
Gjatë kohës qw keni qenë në hetuesi, a keni pasur vizita nga njerëz të tjerë me pushtet?
Aty nga muaji dhjetor, në vitin 1960, erdhi Kadri Hazbiu. Këtij të fundit ia thashë gjithçka që më kishte ndodhur dhe pasi u largua nuk pashë të më vinin më hetues në qeli. Mbas dhjetë ditësh do të kisha një takim tjetër interesant kur nënkolonel Besim Selita më ngjiti lart në zyrën e tij, ku kishin ardhur shumë njerëz me pushtet të bisedonin me mua. Vura re në fillim Hysni Kapon, por nuk mungonin edhe anëtarë të tjerë të Byrosë Politike. Për këtë bisedë do të rrëfej më gjatë një herë tjetër. Pas këtij takimi më ndërruan hetuesit dhe shpëtova nga ferri ku kisha rënë në fillim.
Vetëm një herë jeni takuar me Kadri Hazbiun gjatë kohës që ishit i arrestuar?
Në kohën kur isha i izoluar në Drejtorinë e Sigurimit të Tiranës, ish-ministri Brendshëm i asaj kohe, Kadri Hazbiu, më vizitonte herë pas here. Ai më kishte psikologjisur me shikim, por edhe gjatë bisedave që kishim bërë. Më ka ngelur në kujtesë se nw një nga bisedat tona Kadri Hazbiu më tha se isha bërë si maçi i Pilurit. Unë fillimisht nuk e kuptova domethënien e shprehjes së tij. Mendova se ai ma tha këtë pasi kisha rënë shumë nga ana shëndetësore. I thashë se ishte e vërtetw se kisha rënë ca nga shëndeti, por kjo ishte normale se isha në burg dhe jo në shtëpinë e pushimit të Durrësit. Kadriu ndërhyri dhe më tha se nuk e kishte fjalën për shëndetin. Më pas nisi të më tregonte historinë se si maçi i Pilurit kishte djegur tw gjithë fshatin dhe se kjo ishte një histori e njohur për zonën e Labërisë. Kadriu më tha se nëse fshati i Pilurit kishte djegur një fshat, unë kisha marrë më qafw një ministri të tërë. Ai më tha se nga një anë kisha bërë mirë se kisha nxjerrë në shesh vigjilencën e vërtetë të Sigurimit në bazë dhe se u kisha rënë kambanave të alarmit se duhej të merreshin urgjentisht masa për largimin e të paaftëve. Drejtuesit e Ministrisë së Brendshme nuk kishin ku të gjenin ngjarje më të mirë se historia ime për të bërë analizat e tyre. Por nga ana tjetër nuk duhet të merrja më qafw persona, të cilët ishin të aftë dhe nuk më kishin dhënë asnjë informacion por në ndonjë situatë të rastësishme kishin pirë thjesht një kafe me mua. Unë e mora sinjalin duke i kuptuar fare mirë fjalët e Kadriut dhe vendosa që nga ai moment të mos thosha më emra me tw cilwt isha takuar apo isha shoqëruar në dy degët e brendshme, në atë të Durrësit dhe të Shkodrës. Aty kuptova që menjëherë pas deponimeve të mia të para duhej të ishin marrë masa ndaj personave që unë kisha përmendur gjatë pyetjeve në hetuesi.
Sa persona u ndëshkuan pas arrestimit tuaj?
Me sa kam mësuar më pas, 38 oficerë në Durrës dhe në Shkodër janë liruar ndërsa shumë të tjerë janë transferuar apo ulur në gradë. Dua të them se fillimisht kur hetuesit e tmerrshëm më merrnin në pyetje u tregova i sinqertë dhe po rrëfeja çdo gjë duke përmendur edhe emrat e personave me të cilët kisha ndenjur gjatë tetë muajve kur unë u deklarova si major i Sigurimit të Shtetit. Por të gjitha deklarimet e mia ishin shkruar në procesverbal dhe më pas do të shërbenin si prova dhe materiale për të dënuar apo përjashtuar nga radhët e Sigurimit të gjithw emrat që unë kisha përmendur. Sapo dilnin nga unë, hetuesit raportonin në instancat drejtuese dhe askush nga emrat e parë që përmenda nuk i shpëtoi ndëshkimit. Gjithçka e kuptova kur këta ktheheshin të nesërmen dhe më kërkonin emra të tjerë. Ata tregoheshin të kujdesshëm në pyetjet e tyre për të mësuar sa më shumë emra të personave me tw cilwt unë isha shoqëruar. Mbaj mend se Nevzat Haznedari dhe Rexhep Kolli ishin njerëzit më negativë që kam njohur ndonjëherë pasi ata kërkonin të dhëna edhe për shokët e tyre, emrat e të cilëve nuk dua t’i përmend, por unë qëllimisht mohova njohjet apo takimet me ta gjw qw në fakt i kisha bërë. Pra, sinjalin e dytë rreth asaj që bëhej jashtë qelisë sime, sidomos me ndëshkimet, e mora nga Kadri Hazbiu. Të gjithë njerëzit që ishin liruar, për mendimin tim, janë marrë në qafw nga kontradiktat që ekzistonin brenda Sigurimit të Shtetit apo Ministrisë së Brendshme, pasi fajtorw ishin vetëm pak persona, konkretisht, drejtuesi i Degës së Brendshme të Durrësit dhe ai i Degës Shkodrës, por mund të them i vetmi përgjegjës i gjithë asaj që ndodhi ishte Feçor Shehu, një fodull që nuk meritonte fare që të ishte në radhët e Sigurimit.
A ju kërkoi ndonjë gjë konkrete Kadri Hazbiu?
Po, me shumë finesë, ai më kërkoi të dhëna për disa oficerë në Durrës dhe Shkodër me të cilët unë në të vërtetë vetëm isha përshëndetur dhe as kafe nuk kisha pirë. Në fund të bisedës Kadriu ma kërkoi si nder që e mira do tw ishte të mos i përmendja fare gjatë hetimeve pasi thjesht përmendja e emrit do t’i dëmtonte ata. Unë absolutisht nuk i kam zënë në gojë dhe prej asaj dite hetuesve u thosha se përderisa më kishin respektuar titullarët e institucioneve, vartësit e tyre nuk kishin asnjë kusur që tw mos mw respektonin. Në fund të fundit, ata thjesht kishin bërë detyrën pasi unë për të gjithë isha një oficer i Sigurimit dhe mbaja gradën major. Kadriu tha se korrektoret i kemi shumë të mira dhe për këtë duhet t’i mbrojmë.
Po takime të tjera në qeli ju kujtohen?
Kurioziteti ka shtyrë shumë oficerë tw vinin dhe tw më shikonin në qeli. Disa më urrenin dhe më thoshin se kisha marrë në qafë shokët dhe kolegët e tyre, ndërsa të tjerë më thoshin se isha treguar shumë i zoti që kisha mundur për tetë muaj me radhë të jetoja mes sekreteve të Sigurimit të Shtetit pa qenë as edhe një sekondë pjesë e tij. Megjithatë, nuk pyesja shumë për ato çka thoshin. Unë gjithçka e kisha nisur si aventurë, pavarësisht se ajo zgjati muaj të tërë dhe më kushtoi jo vetëm mua që u burgosa por edhe dhjetëra të tjerëve që u detyruan të largoheshin nga radhët e policisë.

[trimi26]

gggggggggg

[Brari]

Viti 1965, kur Kadri Hazbiu hapte shkollën e agjenturës

Viti 1965, për vetë zhvillimet dhe situatën politike ndërkombëtare të asaj kohe, situatën brenda vendit, nevojën për të pasur një informacion cilësor agjenturor mbi zhvillimet e kohës, sidomos për shtetet objekt zbulimi,

Spiro Nakuçi

Hene, 29 Dhjetor 2008 10:26:00

Urdhri i Zoi Themelit, 43 vite më parë, për përgatitjen e kuadrove të rinj zbulues

Viti 1965, për vetë zhvillimet dhe situatën politike ndërkombëtare të asaj kohe, situatën brenda vendit, nevojën për të pasur një informacion cilësor agjenturor mbi zhvillimet e kohës, sidomos për shtetet objekt zbulimi, rritjen e kualitetit profesional të kuadrove të rinj të shërbimeve të fshehta të zbulimit politik dhe perspektivën e tyre, përvojën e fituar në luftën e fshehtë, sukseset e arritura, por dhe disfatat që kishin pësuar shërbimet e fshehta të zbulimit politik në veprimtarinë e tyre etj., diktuan edhe nevojën e krijimit të shkollës shqiptare të zbulimit politik, ashtu si të gjitha shtetet e tjera...

Është viti kur sektori i agjenturës së Drejtorisë së II të Zbulimit Ushtarak të Ministrisë së Mbrojtjes Popullore u aneksua nga Ministria e Punëve të Brendshme (?!...).

Për herë të parë, kjo shkollë (kursi i zbulimit) me afat 3-vjeçar u hap me Urdhrin e ish-ministrit të Punëve të Brendshme, Gjeneral Leitnant Kadri Hazbiu, Nr. 229, datë 6. 8. 1965.

Sipas përllogaritjeve përkatëse financiare, ky kurs 3-vjeçar për përgatitjen e 35 kuadrove të rinj zbulues me një trajtim financiar si oficerë të kategorisë së V-të në atë kohë, veshmbathje civile e sportive, ushqim, bazë materiale didaktike dhe mbështetje teknike e logjistike etj., kapte shumën totale prej 12.236.610 lekë...,e përcaktuar kjo në pasqyrën përmbledhëse të shpenzimeve për këtë kurs 3-vjeçar të firmosur nga kreu i shërbimeve të fshehta të Zbulimit të Jashtëm Politik në atë kohë Gjeneral Leitnant, Zoi Themeli, më 5. 8. 1965.

Sot, zbulimi i shtetit, politik apo ushtarak të ristrukturuar, ka të tjera synime dhe objektiva...Ajo ç’ka mbetet ende edhe sot e pandryshuar, është objektivi dhe qëllimi i lartë i këtij shërbimi për mbrojtjen me çdo kusht të integritetit, sovranitetit, tërësisë territoriale dhe kufijve të Republikës së Shqipërisë nga synimet e vjetra shoviniste për copëtimin e saj.

Përgatitja e kuadrove

Më 29. 10. 1965, Zoi Themeli nxjerr urdhrin mbi organizimin e këtij kursi nga Drejtoria e Zbulimit Politik, me përmbajtjen si më poshtë:

URDHËR

Me qëllim që përgatitja e kursantëve që do të marrin pjesë në kursin special trevjeçar tëzbulimit, të bëhet në naltësinë e duhur dhe për të plotësuar programin mësimor të këtij kursi,

Urdhëroj:

1) Për të realizuar me sukses programin mësimor me kursantët e paralelit të zbulimit, kuadrot kryesore të Drejtorisë t’i kushtojnë rëndësi të veçantë rritjes së kualitetit të punës mësimore dhe edukative me kursantët, duke e parë këtë si një problem të rëndësishëm në përgatitjen e kuadrit të ri për këtë Drejtori.

2) Për trajtimin e problemeve mësimore dhe çështje të tjera në këtë kurs, të krijohet komisioni për kursin e zbulimit si vijon:

1. Kolonel D.R. kryetar

2. Kolonel Gj.Dh. anëtar

3. N/Kolonel H.R. anëtar

4. N/Kolonel M.G.. anëtar

5. Kapiten B.A. anëtar

3) Komisioni i shkollës të mblidhet një herë në tre muaj ku shqyrton gjendjen e punës mësimore, problemet që dalin dhe temat që sot të referohen në kurs. Mbasi shqyrton temat, bën vërejtjet dhe korrigjimet dhe jep aprovimin për çdo temë. Tema duhet të jetë e firmosur nga kryetari i komisionit. Ndalohet kategorikisht referimi i temave të pashqyrtuara në komision, me përjashtim të temave që janë të aprovuara.

4) Dy herë në vit të merret në analizë nga shtabi i Drejtorisë dhe shkolla e Bashkuar(e Ministrisë së Punëve të Brendshme,-shën.im) gjendja e kursit dhe problemet mësimore.

5) Të punohet me përgjegjësi dhe me insistim nga ana e kryetarëve të degëve për përpilimin brenda afateve të caktuara të temave dhe detyrave operativo-agjenturaleqë janë planifikuar të bëhen nga ata vetë apo vartësit e tyre.

Për këtë të ndihmohen me aksion vartësit që këto materiale të dalin sa më të plota, me shembuj konkretë, pozitivë dhe negativë nga puna dhe detyrat tona, pa bërë dekonspirimin dhe brenda afateve të caktuara.

Temat të jenë të daktilografuara mirë dhe pastër në letër të bardhë dhe në letër dylli. Përpara se këto t’i jepen komisionit, të kontrollohen nga kryetari i degës përkatëse, vartësi i së cilës harton temën.

6) Kryetarët e degëve dhe kuadrot kryesore të Drejtorisë të njihen nga afër me kuadrin e ri, në mënyrë që më vonë të jenë në gjendje të përcaktojnë drejt, në përshtatje me aftësitë e secilit, vendet ku ata mendojnë t’i emërojnë në punë në mbarim të kursit, sipas profileve dhe gjuhëve të huaja.

7) Instruktorët e kursit të përpilojnë planin tematik të temave dhe urdhrave të veçanta se kush do të përgatisë, afatin e përgatitjes dhe kush do të referojë. Në bazë të aprovimit që kanë dhënë, të kontrollohet nga Kryetarët e Degëve zbatimi i tyre me kualitet dhe në afate të caktuara.

8) Për kontrollin dhe mbarëvajtjen e mësimeve në kurset e gjuhëve të huaja, ngarkoj shokët e poshtëshënuar që një herë në tre muaj të kontrollojnë këtë kurs, të bëjnë vërejtjet e tyre dhe të më raportohet për konstatimet që do të kenë.

1. Për kursin e Anglishtes, kapiten B.S.

2. Për kursin e Frëngjishtes, kapiten K.H.

3. Për kursin e Jugosllavishtes, n/kolonel H.R.

4. Për kursin e Italishtes, n/kolonel G.Xh.

5. Për kursin e Greqishtes, major D.A.

9) Për organizimin e mësimeve praktike të disiplinës speciale Kryetarët e Degëve dhe Shefat e Seksioneve të japin ndihmën e nevojshme, duke vënë në dispozicion të kursit shokët që do të kërkohen për të ndihmuar në këtë praktikë.

10) Sektori i administratës së Drejtorisë të ndihmojë instruktorët e kursit për problemet e tyre lidhur me sigurimin e bazës materiale për funksionimin normal të kursit.

11) Për çdo muaj, në datën 5-7, instruktori i kursit të vijë në takim tek unë dhe të më raportojë gjendjen e paralelit të zbulimit, e programit dhe urdhrave që kam dhënë.

12) Ngarkoj Kolonel Gj.Dh. për të drejtuar dhe kontrolluar në mënyrë të përditshme funksionimin dhe realizimin e programit në kurs, si dhe për problemet e tyre që dalin.

Në këtë urdhër, përveç kryetarëve të degëve, të njihen edhe shefat e seksioneve.

Drejtori i Drejtorisë I

Gjeneral Leitnant

Zoi Themeli d.v.


Programi i shkollës

E gjithë tematika e miratuar sipas urdhrit të mësipërm të ish-Kreut të shërbimeve të fshehta të Zbulimit Politik; si pjesa teorike ashtu edhe pjesa praktike, përmblidhte në vetvete jo vetëm përvojën teorike dhe praktike, tashmë të pasur e të fituar në vite në këtë fushë, por edhe përvojën, format dhe metodat e praktikën e shërbimeve të fshehta të vendeve të tjera e të shkollave të tyre agjenturore, të lindjes apo të perëndimit....

Në vitin e parë të këtij kursi, kjo tematikë fillonte me njohuritë që jepeshin mbi historikun e lindjes dhe zhvillimit të zbulimit, për të vijuar më pas me: Organizimin e zbulimit të shtetit socialist dhe atij kapitalist; konspiracioni dhe vigjilenca në zbulimin agjenturor, figura morale, politike e punëtorit operativ të Ministrisë së Punëve të Brendshme, Zbulimi dhe Kundërzbulimi; llojet e zbulimit dhe objektet e penetrimit (bazat e punës agjenturoro-operative); rekrutimi agjenturor brenda dhe jashtë shtetit; ndërlidhja agjenturore në zbulim, survejimi i Kundërzbulimit; metodat e shtënies në dorë të informatave, përpunimi dhe analizimi i tyre; elementët e regjimit të brendshëm; njohuri mbi emigracionin shqiptar jashtë, si dhe shfrytëzimi i burimeve legale...

Në vitin e dytë të këtij kursi, tematika e miratuar përqendrohej në dhënien e njohurive mbi: udhëheqjen e agjenturës në zbulim, e cila zinte sasinë më të madhe të orëve të programit; organizimi dhe kryerja e operacioneve agjenturore ilegale nëpërmjet kufirit;

Mënyrat dhe format që përdoren për studimin e objekteve të zbulimit dhe penetrimi i agjenturës tonë në këto objekte; hedhja dhe ilegalizimi i zbuluesve në shtetin objekt zbulimi; organizimi i zbulimit dhe kundërzbulimit amerikan, grek, jugosllav, italian, turk, francez, anglez, gjerman, austriak, etj...dhe pas dhënies së këtyre njohurive, parashikohej provim vjetor.

Në vijim, trajtoheshin temat si: kombi, nocionet agjenturore dhe veprimtaria krijuese e zbulimit e më pas, historiku i formimit të organeve të Ministrisë së Punëve të Brendshme, taktika dhe strategjia e zbulimit tonë; Rezidenturat Legale, etj. Në të gjithë këtë program trevjeçar, natyrshëm që parashikoheshin edhe veprime praktike dhe zgjidhje detyrash konkrete, sipas situatave dhe legjendave të ndryshme...


shekulli

.

[Brari]

panorama

-

Kadri Hazbiu në hetuesi: E vërteta e kasafortës së Mehmet Shehut

Speciale e Hënë, Korrik 18th, 2011

Kadri Hazbiu ne sallen e gjyqit
Pavarësisht besnikërisë dhe vullnetit për t’i shërbyer Sigurimit të Shtetit, në radhët e armatës së agjentëve dhe bashkëpunëtorëve të fshehtë kishte që tradhtonin duke prishur paktin me Policinë Sekrete.Mënyra si reagonte kupola e Sigurimit ndaj këtyre “besëprerëve” zbulohet për herë të parë në pohimet e Kadri Hazbiut gjatë hetimeve në vjeshtën e vitit 1982. Në librin e studiuesit të njohur Kastriot Dervishi, “Kadri Hazbiu, krimet dhe vrasja e tij”, pasqyrohet jo vetëm mekanizmi i sjelljes ndaj kësaj kategorie, por edhe legjendimi i zhdukjeve pa gjurmë të atyre që ndërruan mëndje për t’i shërbyer Sigurimit të Shtetit. Nga aq sa pranon për herë të parë ish-ministri më jetëgjatë i Ministrisë së Brendshme, pjesa më e madhe e tyre janë vrarë pas shpine në shenjë hakmarrjeje dhe janë trajtuar si të arratisur jashtë shtetit. Ka pasur të tjerë, dëshmon Hazbiu, që janë eliminuar me urdhër, por në të gjitha rastet historitë e tyre janë legjenduar me situata nga më të ndryshmet, për të fshehur të vërtetën mbi misionin dhe tragjedinë e tyre. Të tjera deponime të ish-kreut të Policisë Sekrete zbardhin të tjera mistere për ngjarje e ndodhi të panjohura më parë. Njëra ndër to është edhe ajo e arrestimit të poetit Petro Marko, i dyshuar si agjent i Zbulimit amerikan…
22.10.1982
Pyetje: Ç’problem tjetër keni për të thënë i pandehur?
Përgjigje: Kur kam qenë ministër i Mbrojtjes, në muajin prill-maj të vitit 1981, sekretarja e kolegjiumit që regjistronte diskutimet që bëheshin në mbledhje të ndryshme ose në kolegjiumin e Ministrisë, më ngriti problemin se kishte vështirësi të merrte të gjitha diskutimet, pasi mikrofoni që kishim nuk kapte diskutimet që bëheshin nga gjysma e sallës e poshtë. Për të zgjidhur këtë problem, kam biseduar me tradhtarin Feçor Shehu dhe i kam kërkuar të më ndihmonte me një mikrofon nga ato që përdorte Ministria e Punëve të Brendshme për punë operative, mbasi nuk kishim mundur të gjenim mikrofona të përshtatshëm. Këtë mikrofon, i thashë tradhtarit Feçor Shehu, ose të na bënte kalim kapital, ose ta blinim sipas rregullave. Feçori ra dakord dhe më dërgoi specialistin Dalan Hajdari, i cili e pruri pajisjen që kërkova. Me të ishin edhe shokë të tjerë të Ministrisë së Punëve të Brendshme të sektorit përkatës operativ. E takova Dajlanin që ta vendoste mikrofonin dhe të shtrinim kabllon deri tek vendi ku ishte magnetofoni që regjistroheshin bisedat dhe diskutimet në mbledhjet. Dalani më tregoi se e kishte vendosur mikrofonin në mënyrë të padukshme në mesin e tavolinës. Vendin ku u vendos mikrofoni dhe mënyrën se si u vendos, e panë edhe sekretarja Eli Kokushta, Zija Beqiri, Ismet Isufi. Këtë e morën vesh edhe zëvendësministrat.
Mbas vetëvrasjes së tradhtarit Mehmet Shehu, unë kam kërkuar nëpërmjet Faurdin Poçarit, që ndodhej në zyrën e Feçor Shehut ose të ndonjë tjetri, që të vinte tek unë Dalan Hajdari. Këtij i thashë që të kontrollonte zyrën time, paradhomën, sallën e mbledhjeve të kolegjiumit, zyrën e shefit të Shtabit dhe të shefit operativ me aparaturat e posaçme që kanë ata, për të parë se mos kishte vendosur mikrofona të tjerë sekret që nuk i dinim ne. Dalani më tha se këtë kontroll nuk mund ta bënim në sallën e kolegjiumit pa hequr mikrofonin që kishte vendosur më parë. Unë i thashë që ta hiqnin farë atë dhe të bënin kontrollin. Kështu u bë dhe rezultoi që në asnjë nga ambientet e kontrolluara nuk kishte mikrofona të tjerë. Dajlani nuk e vendosi më mikrofonin që hoqi. Unë i thashë të njoftonte tradhtarin Feçor Shehu për kontrollin që bëmë. Vendosja e këtij mikrofoni, që është pajisje sekrete e Ministrisë së Punëve të Brendshme, në zyrën time të mbledhjeve nuk duhej të ishte bërë, sepse personat që e morën vesh këtë punë, nuk janë të autorizuar të njihen me mjetet teknike sekrete që përdor Ministria e Punëve të Brendshme.
22.10.1982
Pyetje: I pandehur, përse na keni kërkuar?
Përgjigje: Unë kam për t’iu thënë disa çështje, të cilat mendoj se janë të vlefshme në lidhje me veprimtarinë armiqësore të tradhtarit Mehmet Shehu për ta sqaruar atë. Kur më bëri dorëzimet e Ministrisë së Mbrojtjes, ndër të tjera tradhtari Mehmet Shehu më dorëzoi edhe disa çelësa, të cilët ishin në një kasafortë, brenda së cilës ishte një sirtar edhe ai, i mbyllur dhe më tha se brenda në sirtar ishte një kuti në të cilën ndodhej një dokument që u interesonte shumë jugosllavëve. Tradhtari Mehmet Shehu më tha se këtë dokument mund ta hapja vetëm me urdhër të komandantit të Përgjithshëm. Përmbajtjen e këtij dokumenti dhe vendin ku ndodhej e dinte edhe Veli Llaka e Kiço Mustaqi.
Pasi vrau veten tradhtari Mehmet Shehu, unë u kujtova për këtë dokument dhe më shkoi mendja të verifikoja nëse ishte në vend apo e kishte marrë tradhtari Mehmet Shehu. Thirra të dy shokët që kishin dijeni për këtë problem, por ata, kur panë çelësat, më thanë se më mungonte çelësi i sirtarit. Për të sqaruar ku ndodhej çelësi, pyeta shokun që kishte marrë çelësat, që i ishin gjetur tradhtarit Mehmet Shehu pas vetëvrasjes. Ai m’i dërgoi ato. Veli Llaka dhe Kiço Mustaqi kur i panë në tufën e çelësave, njohën çelësin që më mungonte. Me lejen e udhëheqësit të partisë e hapëm sirtarin dhe kutinë e verifikuam që dokumenti ishte në vend.
Unë për këtë ndodhi u thashë shokëve që ishin me mua kur hapëm kasafortën, të mbanin një procesverbal. Mendoj se armiku Mehmet Shehu çelësin e sirtarit ku ruhej dokumenti që përmenda më sipër, e ka marrë me qëllime të caktuara. Me anë të tij, kontrollonte nëse ky dokument do të kërkohej nga udhëheqësi kryesor i partisë, sepse për ta marrë atë do të duhej të kërkonim çelësin tek ai(Mehmeti) ose, nëse do ta hapnim me mënyra të tjera, do të thoshte se sekreti është nxjerrë nga ne, për problemin që bëhej fjalë në dokument, dhe kështu nuk do të merrej vesh që këtë sekret ua kishte bërë të njohur jugosllavëve tradhtari Mehmet Shehu. Këto mendime ia kam thënë partisë.
26.10.1982
Pyetje: Na shpjegoni i pandehur ç’dini rreth vrasjes së Qamil Lleshit?
Përgjigje: Unë kam marrë vesh pas Plenumit të 11-të të K. të Partisë se ishte vrarë Qamil Lleshi, të cilin nuk e kam njohur personalisht, por di që ka qenë oficer. Atëherë u fol se me këtë vrasje implikohej Hajdar Aranitasi, që ishte në Divizionin e Mbrojtjes së Popullit. Vrasja e Qamil Lleshit nuk ishte e lidhur me punën që kryeja unë në atë kohë. Unë nuk kam biseduar ndonjëherë me Hajdar Aranitasin për këtë problem. Di që në një rast, në një mbledhje përfaqësie për caktimin e kandidaturave për në Plenumin e KQ, kur është propozuar Hajdar Aranitasi, është ngritur edhe problemi i vrasjes së Qamil Lleshit, por u tha se këtë problem e ka sqaruar partia.
Pyetje: Çfarë veprimesh të tjera të paligjshme keni kryer në kundërshtim me vijën e partisë?
Përgjigje: Veç atyre që kam shpjeguar në proceset e mija të mëparshme, dua të flas për veprimtarinë e gjyqit special të Ministrisë së Punëve të Brendshme. Unë nuk e di se mbi çfarë baze ligjore ka funksionuar ky gjyq, por unë e gjeta të krijuar nga Mehmet Shehu pranë Sigurimit të Shtetit në sektorin e Hetuesisë të Ministrisë së Brendshme. Në atë kohë kur unë kam qenë zëvendësministër, rreth viteve ‘48-‘49, Hetuesia që kishte gjyqin special varej nga Mihallaq Ziçishti. Në atë gjyq dënoheshin bashkëpunëtorët tradhtarë të Sigurimit, si dhe oficerët e tjerë të Ministrisë së Brendshme që kryenin faje në lidhje me punën operative. Në rastet që më kujtohet, ka qenë dënimi i një personi nga krahina e Kurbinit me mbiemër, me sa më kujtohet, Lleshi, i cili, duke qenë bashkëpunëtor i Sigurimit në drejtim të bandave, kishte vrarë disa persona për motive personale. Ky person u kap me kombinacion dhe, pasi u bënë dy-tre ditë hetuesie me të, u dënua me “vdekje” nga gjyqi special. Vendimi u ekzekutua me urdhrin tim, por u legjendua sikur ky kriminel ishte vrarë në pritë. Veprim i paligjshëm ka qenë edhe vrasja e një bashkëpunëtori që ndodhej në arrati, i cili nuk donte të vazhdonte bashkëpunimin me organet e Sigurimit. Ky u vra në pritë nga Zylfi Saliu dhe Halil Zeneli, të cilët u gjykuan dhe u dënuan për këtë veprim të paligjshëm. Këtë çështje, me sa më kujtohet, e ka hetuar dhe gjykuar Hajdar Aranitasi. Theksoj se nuk më kujtohet se nga varej gjyqi special, nga Ministri apo Mihallaq Ziçishti. Për saktësi duhet parë praktika e vrasjes së bashkëpunëtorit që ndodhej në arrati në zonën e Kukësit.
6.11.1982
Pyetje: Keni dijeni për veprime të paligjshme nga ish-kuadri i Sigurimit, Zylfi Salihu, dhe ç’qëndrim keni mbajtur ndaj tij?
Përgjigje: Unë nuk di raste që të jenë kryer veprime të paligjshme nga Zylfi Saliu, me përjashtim të rastit të Kukësit.
Pyetje: Si qëndron problemi i ngjarjes së vrasjes në Berat të kryer nga Zylfi Saliu
Përgjigje: Si ngjarje dhje si analizë e saj mua nuk më kujtohet, por në bazë të dokumentit të Ministrisë, të marsit të vitit


Petro Marko
‘56, në qoftë se vrasja është bërë me dashje, pa asnjë ekuivok, çështja duhet t’i kishte kaluar hetimit për të nxjerrë përgjegjësinë dhe për të ndëshkuar fajtorët. Rrethanat e një gjykimi të tillë nuk më kujtohen, por theksoj se gjykimi nuk është bërë i mbyllur, përderisa siç doli nga dokumenti janë bërë dy verifikime dhe çështja është shqyrtuar në kolegjium. Sipas dokumentit që u citua në KQ, problemi ka qenë në dijeni të tij, kështu që për të parë rrethanat konkrete, duhet t’i referohemi dokumenteve përkatëse kudo që ndodhen.
Pyetje: Për këtë vrasje jeni sinjalizuar me letra se kosovari Idriz Zeqiri është vrarë nga Nuri Çakërri dhe Anastas Bojaxhiu me urdhër të Zylfi Saliut, duke deklaruar Anastas Bojaxhiun se vrasja është bërë kur i lartpërmenduri është dorëzuar. Edhe në rast se Nuri Çakërri ka raportuar se vrasja u krye në rrethanat që Idriz Zeqiri nuk u dorëzua, a duhej që për sqarim të këtyre rrethanave çështja t’i kalohej organit të hetimit?
Përgjigje: Për rastin e parë e dhashë shpjegimin edhe për rastin e dytë, për sqarimin e rrethanave të vrasjes, duhej që çështjen t’ua kalonim hetimit dhe organeve të Drejtësisë, por nuk përjashtohet që në këtë rast të jemi sugjeruar për të mos e djegur si kuadër.
Pyetje: Si shpjegohet që ju me urdhrin e datës 23.9.1961 e keni emëruar në detyrën e nëndrejtorit të Degës së Parë, duke iu kundërvënë vendimit të Byrosë Politike të datës 15.2.1960, që Zylfi Aliu për gjithë këto veprime të paligjshme të mos ngihet në përgjegjësi?
Përgjigje: Duke u nisur nga periudha e kohës, si dhe fakti që vendimi i Byrosë Politike nuk ka afat të caktuar, nuk e konsideroj shkelje nga ana ime. Megjithatë, duke iu kthyer problemit, dua të them se për rastin e trajtimit të çështjes në fund të vitit 1955, kur më është relatuar, siç dokumentohet, fakti që jam mjaftuar me vërejtje, me paralajmërim dhe papërshtatshmëri në detyrë duke mos ia kaluar çështjen organit të hetimit për Zylfi Saliun, flet për qëndrim liberal nga ana ime dhe veprimi është i padrejtë.
Pyetje: A jeni sinjalizuar për veprime të tjera të paligjshme nga ana e Zylfi Saliut dhe ç’qëndrim keni mbajtur?
Përgjigje: Me të kemi pasur vazhdimisht probleme, si person grindavec, nervoz, kapadai, por konkretisht për veprime të tjera të paligjshme të kryera prej tij në rrethin e Beratit, mua nuk më kujtohet, megjithëse ma merr mëndja që, në qoftë se kam pasur sinjalizime në ngarkim të tij, këto duhet të jenë verifikuar dhe duhet të jenë dokumentuar…
Pyetje: Kur jeni njohur me Petro Markon dhe çfarë keni për të thënë rreth tij?
Përgjigje: Me Petro Markon jam njohur pas Plenumit të 11-të të vitit 1948 (koha ekzakt nuk më kujtohet), kur unë kam shkuar në Ministrinë e Brendshme. Në atë kohë mund të kem qenë në detyrën e zëvendësministrit të Punëve të Brendshme ose të shefit të Kundërspiunazhit. Kam vajtur për inspektim të përgjithshëm në dhomat e izolimit të Tiranës dhe atje kam gjetur Petro Markon, si një i arrestuar i lënë pa u marrë në pyetje. E pashë në një gjendje të keqe, nuk ishte marrë në Hetuesi për një kohë të gjatë. Sigurisht që e kam pyetur dhe duhet të ketë paraqitur ankimet e tij, por konkretisht se si është zhvilluar kjo bisedë, nuk më kujtohet. Mbas kësaj i dhashë porosi Hetuesisë që të shpejtohej kjo çështje dhe të përfundonte duke mënjanuar zvarritjen e saj. Me sa di unë, Petro Marko duhet të jetë dënuar si agjent i amerikanëve.
Pyetje; A i keni dhënë ndonjë porosi Petro Markos kur i shkaur në dhomën e izolimit?
Përgjigje: Jo nuk i kam dhënë ndonjë porosi kur i shkova natën në dhomën e izolimit. Nuk më kujtohet nëse ka qënë ose jo me persona të tjerë në qeli.
Pyetje: Mbas kësaj kohe, a keni patur kontakte me Petro Markon, në rast se po për çfarë probleme dhe ç’qëndrim keni mbajtur?
Përgjigje: Viti ekzakt nuk më kujtohet, rreth ndonjë vit para botimit të librit të tij mbi Halim Xhelon, më ka takuar dhe kërkoi të dinte për lidhjet e babës tim me Halim Xhelon dhe unë e adresova për te babai i Nustret Dautit. Në një rast kam pritur në zyrë të shoqen e Petro Markos lidhur me konkursin që fitoi pllakata e saj për 20 vjetorin e sigurimit.
Pyetje: A është interesuar tradhtari Mehmet Shehu për Petro Markon dhe a ka biseduar në ndonjë rast me ju për të?
Përgjigje: Mua nuk më kujtohet që Mehmet Shehu të ketë biseduar për probleme që lidheshin me Petro markon.

vijon nesër…



AFRIM IMAJ

[Brari]

i ngrati kadrushi.. rriti ca kelush..
e ata ja punojn qindin ne biruc me pietje te formuluara nga shoki vero-ramush.. ramiz dmth..

--


Kadri Hazbiu: Gabimet e Mehmet Shehut dhe Beqir Ballukut
Speciale e Martë, Korrik 19th, 2011

Çaste nga zhvillimi i procesit gjyqesor ndaj kadri hazbiut dhe bashkepunetoreve te tij, ne vitin 1983
Jo të gjithë martirët dhe heronjtë janë viktima të okupatorit dhe tradhtarëve. Ka ndër ta që janë vrarë pas shpine nga komunistët, madje edhe nga liderët e tyre! Pohimi tronditës i Kadri Hazbiut para hetuesve Shkëlzen Bajraktari e Thoma Tutulani në vjeshtën e vitit ’82, shënon dëshminë e parë zyrtare mbi një aspekt të panjohur të Luftës Nacionalçlirimtare.

I shtrënguar për të treguar mbi bëmat e ish-liderëve të regjimit të shpallur tradhtarë e puçist, ish-ministri më jetëgjatë i Policisë sekrete, detyrohet t’i thërrasë kujtesës e të risjellë nga thellësia e viteve ngjarje e ndodhi që penalizojnë për pabesi e kurthe monstruoze pjesën e kastës të rrëzuar tashmë nga pushteti. “Jam sinjalizuar, pohon ndër të tjera Hazbiu, se Abdyl Këllezi ishte personi që tradhtoi Xhezmi Dellin”. Në vijim, ato çfarë di për Mehmet Shehun, Koci Xoxen, Beqir Ballukun, Fadil Pacramin, Liri Belishovën, Gjin Markun, Liri Gegën etj., mundohet t’i shtjellojë rast pas rasti, duke u përkujdesur të shmangë përgjegjësinë që episode të tilla ia ka fshehur Partisë. Në procesverbalet e Hetuesisë, pasqyruar në librin e studiuesit Kastriot Dervishi, “Kadri Hazbiu, krimet dhe vrasja e tij”, zbardhen mjaft ngjarje e detaje që plotësojnë profilin e historisë misterioze të krerëve të regjimit dhe mekanizmin represiv të Sigurimit të Shtetit, që nuk kurseu as figurat historike të tij. Në këtë numër botojmë deponimet e Hazbiut për raportet e liderëve të regjimit në periudhën e luftës dhe vitet e para të çlirimit, fakte e dëshmi dramatike nga rivalitetet e përplasjet që pasuan me goditje të befta e deri në tragjedi të tmerrshme…
27.10.1082
Pyetje: Na thoni i pandehur, me cilët persona keni punuar në Degën e Sigurimit të Ushtrisë në vitet 1945 – 1948?
Përgjigjet: Unë të gjithë nuk i mbaj mend, por kujtoj se kam punuar me Teme Sejkon që e kam pasur edhe shef, me Llambi Peçinin me Ilo Kolën që ka qenë sekretar, Zyhdi Agën, që ka qenë referent dhe më duket edhe me Farudin Jahon.
Pyetje: Po me Ali Kubatin keni punuar bashkë i pandehur?
Përgjigje: Unë nuk mbaj mend që Ali Kubati të ketë punuar në Degën e Sigurimit të Ushtrisë dhe nuk kujtoj që me të, të kem pasur ndonjë punë të përbashkët të Sigurimit.
Pyetje: Cilët nga personat, me të cilët keni punuar bashkë në periudhën 1945 – 1948, kanë ngritur problem për moszbatimin e vijës së partisë dhe të normave, në kohën kur u bënë analizat në Parti në frymën e Plenumit 11-të të K.Q të Partisë?
Përgjigje: Mua nuk më kujtohet që ndonjë nga shokët e mi të ketë bërë kritika për mua, në atë kohë për problemet që më pyesni. Mbaj mend që Farudin Jaho është ankuar se unë nuk e trajtoja mirë dhe nuk ia çmoja punën që bënte. Nga persona të tjerë më është ngritur në konferencën e partisë të garnizonit të Tiranës nga shoku Shefqet Peçi, sikur unë e kisha në përpunim dhe bile në mbledhje ai më pyeti ku e kisha dosjen e tij. Unë i thashë që për këtë të pyeste në K.Q të Partisë. Qëndrimi që mbajta unë në atë kohë për këtë problem u quajt i drejtë nga partia.
29.10.1982
Pyetje: A keni ndjekur me porosi të tradhtarit Koci Xoxe dhe të keni vënë në përpunim personalitete të Partisë e të shtetit?
Përgjigje: Unë nuk di që të kem ndjekur dhe të kem vënë në përpunim ndonjë personalitet partie ose shteti. Dua të them se ka patur vetëm informacione me karakter survejimi dhe me sa më kujtohet, në adresë të Kadri Hoxhës apo Hulusi Spahiut që lidheshin me marrëdhëniet ndaj misioneve të huaja.
30.10.1982
Pyetje: Cilët ishin ata persona që kishin kryer veprime trockiste në kohën e Koci Xoxes dhe mbas kthesës së Partisë vazhduan të punojnë në Sigurimin e Shtetit”
Përgjigje: Në atë kohë u bënë kritika të forta për personat që punonin në organet e Sigurimit që kishin kryer veprime trockiste, por në mënyrë të veçantë që të dalloje persona konkret, mua nuk më kujtohet
Pyetje: Ç’dini për arrestimin dhe dënimin e Isuf Keçit. A kini marrë pjesë në hetimin e zhvilluar me këtë person në atë kohë. Ç’qëndrim ka mbajtur, a ka implikuar persona nga komplotistët e dënuar më vonë?
Përgjigje: Isuf Keçi është arrestuar mbas vetëvrasjes së Niazi Islamit që e kishte kunat, si bashkëpunëtor në veprimtari antiparti me të dhe që në fund u krijua alarmi se ky është arratisur. Arrestimin e tij e kam bërë unë, duke e thirrur nga zyra, në një kohë kur kërkohej në drejtim tjetër. Kjo çështje është hetuar dhe i përket kohës kur ministër ishte Mehmet Shehu. Në hetimin e tij nuk më kujtohet që të kem marrë pjesë, sa kam dëgjuar ai ka mbajt në hetim qëndrim të mirë. Di që Isuf Keçi ka dhënë për elementët antiparti, ndërsa për komplotistët nuk di gjë.
Pyetje: Gjatë hetimit ose mbas dënimit të Isuf Keçit, a i kini shkuar ndonjëherë në burg së bashku me tradhtarin Mehmet Shehu?
Përgjigje: Nuk më kujtohet që unë t’i kem shkuar në burg Isuf Keçit së bashku me Mehmet Shehun.
Pyetje: Gjatë kohës që keni ushtruar funksione të ndryshme në Sigurimin e Shtetit, a keni pasur raste që të keni rënë në dijeni për veprimtari armiqësore të personave të ndryshëm me funksione drejtuese që më vonë janë dënuar si komplotistë ose tradhtarë? Në rast se po, a keni informuar partinë?
Përgjigje: Di rastin e Vaskë Gjinos që është implikuar si agjent dhe është ndjekur, njëkohësisht dua të them se në vitin 1952 – 1953, kur u bë radioloja, qendra e zbulimit amerikan pyeste se ku ndodhej Beqir Balluku, Liri Belishova dhe Koço Tashko dhe për këtë kam bërë njoftimet përkatëse. Raste të tjera nuk më kujtohen.
Pyetje: Po nga procesi i Hulusi Spahiut, a jeni vënë në dijeni për implikimin e tradhtarit Beqir Balluku?
Përgjigje: Mua nuk më kujtohet që të jem vënë në dijeni.
Pyetje: A jeni vënë në dijeni nga vartësit tuaj për implikimin e Beqir Ballukut për veprimtari armiqësore, veç rastit të Hulusi Spahiut?
Përgjigje: Nuk di e nuk më kujtohet që për këto probleme të jem vënë në dijeni nga vartësit e mi.
Pyetje: Mbas zbulimit të tradhtisë së Beqir Ballukut nga partia a ju ka ardhur ndonjë person t’iu informojë për këtë çështje që ia kishte raportuar vartësve tuaj, me të cilët mbante lidhje pune?
Përgjigje: Nuk mbaj mend që të më ketë ardhur ndonjë person për këtë çështje, d.m.th. që Beqir Balluku ishte në veprimtari armiqësore kundër Partisë. Nuk më kujtohet se cili person më ka thënë për Beqir Ballukun, që ai kishte dezertuar nga batalioni i Ishmit gjatë luftës. Ka mundësi që të ketë qenë Isuf Keçi ose ndonjë person tjetër nga të batalionit Krujë – Ishëm. Këtë çështje ia kam dhënë hetuesit Kristofor Mërtiri.
Pyetje: Po për komplotistët e tjerë ju kanë sinjalizuar dhe ç’keni bërë?
Përgjigje: Nuk di nga ç’burim arkival, por mua më është sjellë pas arrestimit të Abdyl Kllezit një dokument, sipas të cilit dilte që ky i fundit kishte pranuar okupimin e Shqipërisë nga Italia fashiste dhe bashkimin e Kosovës me Shqipërinë e konsideronte një fitore të madhe. Për këtë çështje i kam vajtur në hetim Abdyl Këllezit, e kam pyetur dhe përfundimisht di që ka pranuar për sa më sipër. Po kështu, nga një person që nuk më kujtohet, jam sinjalizuar se Abdyl Këllezi mund të ishte personi që kishte tradhtuar Xhezmi Dellin, mbasi Abdyli e kishte në lidhje. Si për këtë dhe për qëndrimin në Ventotene, ai u pyet nga unë dhe hetuesi, por nuk pranoi që të ishte vënë në shërbim të italianëve. Këto dalin edhe nga procesi. Nga një person që nuk më kujtohet, mbas arrestimit të Fadil Paçramit, kam mësuar se në kohën që kishte qenë polic i Seit Matës, gjatë okupacionit kishte arrestuar Fadilin, i cili kishte qarë dhe thënë: “Pse më arrestoni mua dhe jo Abdyl Këllezin?” Mbi bazën e deklarimeve të këtij janë pyetur Fadil Paçrami dhe Abdyl Këllezi që nuk kanë pranuar qenien në shërbim të okupacionit. Shpjegimet i kam dhënë në proceset e tyre.
Pyetje: Si e konsideroni veprimin e vartësve tuaj, në rast se sipas pretendimit tuaj nuk ju kanë vënë në dijeni për implikimin në veprimtari armiqësore të tradhtarit Beqir Balluku?
Përgjigje: Sigurisht, fshehja e një veprimtarie të tillë përbën akt armiqësor, kur kjo bëhet me ndërgjegje për ta mbrojtur Beqir Ballukun.
2.11.1982
Pyetje: Cilët nga personat që janë dërguar për veprimtari zbulimi në Jugosllavi keni njohur ju, i pandehur gjatë viteve 1949-1955?
Përgjigje: Nga personat që janë marrë me punën e zbulimit për periudhën që pyetem, kam njohur Shuaip Sadikun nga Kukësi, Qerim Mukën, Halil Kaçanollin, Skënder Kosovën, si dhe disa shokë që aktualisht punojnë në Ministrinë e Punëve të Brendshme. Shuaip Sadikun e kam njohur që gjatë kohës së luftës. Në vitin 1948, Shuaipi është arratisur bashkë me familjen dhe është aktivizuar nga jugosllavët. Unë e mora vesh këtë dhe, duke ditur që Shuaipi kishte mik Riza Kadrinë, e takova këtë të fundit dhe i thashë nëse e takonte ndonjëherë Shuaipin. Unë e porosita Rizanë t’i thoshte nga ana ime që, nëse ishte kundër qeverisë shqiptare, të vinte të luftonte kundër saj këtu në Shqipëri, e të linte këtu kockat, por spiun i jugosllavëve të mos bëhej. Me sa duket, Rizai e kishte takuar dhe pas ca kohësh Shuaipi me gjithë familjen dhe anëtarët e bandës së tij erdhi e u dorëzua. Më pas, kur kishte ndonjë nevojë, vinte më takonte edhe mua. Shuaipi, me sa di, është përdorur si udhërrëfyes për grupet që kalonin kufirin për në Jugosllavi. Unë nuk di të jetë goditur ose kapur ndonjë nga grupet që ka shoqëruar ai…
7.11.1982
Pyetje: Gjatë kohës që keni qenë kryetar i degës së Sigurimit të Ushtrisë, a keni pasur të dhëna për tradhtarin Mehmet Shehu, nëse po, çfarë të dhënash keni pasur dhe si i keni trajtuar?
Përgjigje: Gjatë kohës që kam qenë kryetar i Degës së Sigurimit të Ushtrisë, nuk kam pasur ndonjë të dhënë për Mehmet Shehun, që e komprometonte si tradhtar. Kur kam ardhur në këtë detyrë, Mehmet Shehu ishte shkarkuar nga funksioni i shefit të Shtabit të Përgjithshëm. Në këtë kohë, ai ishte në detyrën e ministrit të Komunikacionit. Kur jam kthyer nga BS, ishte koha kur zhvilloheshin aktivitete në lidhje me punimin e materialeve të Pleniumit të 8-të të K.Q të Partisë të vitit 1948. Për të na vënë në korrent me situatën, më thirrën në Drejtorinë Politike ku kanë qenë Kristo Themelko, Myzafer Spaho, Pëllumb Dishnica dhe sigurisht për këto problem në atë kohë kërkohej solidarizim me vendimet e Pleniumit të 8-të të K.Q të Partisë. Se cili nga këta më ka thirrur konkretisht, nuk më kujtohet. Në rrugë shtetërore më ka thirrur Nesti Kerenxhi dhe Gjin Marku, i cili kryente funksionet e shefit të Shtabit të Përgjithshëm. Nesti më kërkoi që të përpiqesha të zbuloja veprimtarinë armiqësore të Mehmet Shehut në ushtri, ndërsa Gjin Marku më njohu me situatën dhe më foli për Mehmet Shehun si person armik, antiparti, antijugosllav dhe ndonjë gjë tjetër që mua nuk më kujtohet. Të dhënat e para për Mehmet Shehun si nxënës i Fultzit i kam marrë kur kam shkuar në Ministri, nuk më kujtohet kur kam qenë kryetar i degës së kundërzbulimit apo zëvendësministër. Më përpara, flitej se kishte qenë një dosje në ngarkim të tij, të cilën e kishin tërhequr në K.Q të Partisë. Kur shkova unë, kam gjetur një informacion në një dosje, ku ishin disa emra të ish-nxënësve të Fultzit me një motivacion të shkurtër, këto mund të ishin disa implikime nga procesi i sabotatorëve të Maliqit. Sipas këtij implikimi, Mehmet Shehu cilësohej si nxënës i mirë dhe i preferuar i Harry Fultzit. Këtë material e kam dorëzuar në K.Q të Partisë, pa ia thënë Mehmet Shehut. Mua nuk më kujtohet se si më ra në dorë ky informacion. Me ndjekjen e materialeve në ngarkim të Mehmet Shehut duhet të jetë marrë në radhë të parë Thoma Karamelo si njeri i preferuar i Koçi Xoxes, Nesti Kerenxhit, Vaskë Kolecit dhe për vetë detyrën që kryente si shef i kundërspiunazhit. Veç tij, duhet të jenë marrë Nesti Kerenxhi, Vaskë Koleci dhe Zihni Muço.
Pyetje: Mbas kthimit nga BS a jeni takuar me Koçi Xoxen, në rast se po, çfarë bisedash keni zhvilluar?
Përgjigje: Mbas kthimit tim nga BS, me përjashtim të takimit në shkollën e Dakos, unë nuk jam takuar me Koçi Xoxen.
Pyetje: Për qëndrimin që u mbajt në Pleniumin e 8-të të K.Q të Partisë ndaj Mehmet Shehut, a keni biseduar me këtë ose me ndonjë person tjetër si me Koçi Xoxen, Nesti Kerenxhin etj?
Përgjigje: Për qëndrimin që mbajta në këtë Plenium, unë nuk kam biseduar me Mehmet Shehun ose me personat e mësipërm për të cilët pyetem.
Pyetje: Nëse është dërguar një kopje e raportit vjetor të organeve të Sigurimit të Shtetit në vitin 1949 në Moskë, në rast se është dërguar, si u dërgua, a duhej dërguar dhe a është marrë miratimi përkatës?
Përgjigje: Mua nuk më kujtohet që të jetë dërguar një raport i tillë, pra, nuk e di, por përderisa dokumentohet se ekziston një procesverbal për asgjësimin e tij, them se kjo nuk mund të bëhej nga unë pa urdhrin e eprorëve.
Pyetje: Ky raport tepër sekret qoftë edhe për t’u shfrytëzuar nga studentët tanë a lejohej pra, duhej të dërgohej jashtë shtetit, qoftë edhe me urdhër të eprorëve?
Përgjigje: Me urdhër të eprorëve, një material i tillë mund të dërgohej dhe unë e kisha për detyrë që të ndiqja fatin e këtij materiali.
Pyetje: Çfarë u bë ky material, si përfundoi?
Përgjigje: Unë nuk e di, por në bazë të dokumenteve që citohen, del që është asgjësuar. Mbajtja e procesverbalit këtu në Tiranë është një veprim i parregullt, sepse duhej të bëhej në vend.
10.11.1982
Pyetje: Si e keni kryer detyrën që u ngarkoi Nesti Kerenxhi, pas Pleniumit të 8-të të K.Q të Partisë në drejtim të përpjekjeve që duhet të bënit për zbulimin e veprimtarisë armiqësore të Mehmet Shehut?
Përgjigje: Mbi bazën e kësaj detyre kam porositur vartësit për të vepruar, me qëllim që të diktonin ndonjë aktivitet, komente që mund të ketë pasur në atë periudhë për Mehmet Shehun, por masë konkrete në ngarkim të tij mua nuk më kujtohet, sepse edhe periudha ishte mjaft e shkurtër, fjala është deri tek Plenumi i 9-të i K.Q të Partisë.
Pyetje: Në proceset e mëparshme keni shpjeguar se kur keni qenë me punë në Ministrinë e Punëve të Brendshme, ju ka rënë në dorë një material që bënte fjalë, midis të tjerave edhe për tradhtarin Mehmet Shehu, që kishte qenë nxënës i aftë dhe i preferuar i Harry Fultzit. Gjithashtu, keni qenë në dijeni se në ngarkim të këtij tradhtari ka pasur një dosje për të si element kundërshtar. A e keni informuar partinë për ekzistencën e këtyre materialeve?
Përgjigje: Në Pleniumin e 11-të të K.Q të Partisë unë kam dëgjuar se në ngarkim të Mehmet Shehut kishte pasur material, se çfarë ishin, unë nuk e dija. Gjithashtu, në atë kohë kisha dëgjuar se këto materiale ishin tërhequr në K.Q të Partisë. Për kohën që kam qenë shef i degës së kundërspiunazhit apo zëvendësministër mirë nuk më kujtohet, më ka rënë në dorë një material, listë emërore me karakteristikë të shkurtër e disa njerëzve që kishin qenë nxënës të preferuar e të dalluar në shkollën amerikane të Harry Fultzit. Midis tyre ishte edhe emri i Mehmet Shehut. Më kujtohet që kjo listë ishte bërë me makinë pa firmë, por nuk di a e gjeta vetë në dosje apo ma dha njeri, kjo nuk më kujtohet. Meqenëse ishte emri i Mehmet Shehut dhe për këto materiale kishte porosi që të jepeshin në K.Q të Partisë, unë e kam dorëzuar në K.Q të Partisë, pa i thënë Mehmet Shehut. Më vonë për këto çështje nuk kam biseduar me njeri deri në vitin 1981, kur para Kongresit të 8-të të Partisë për listën e të dhënat e saj në një rast kam vënë në dijeni Partinë. Por, dua të sqaroj se nuk kam thënë për materialet e tjera që kisha dëgjuar. Në mbledhjen kur diskutohej problemi i shkeljes së vijës së partisë lidhur me luftën e klasave, posaçërisht në drejtim të fejesës së djalit të Mehmet Shehut, unë nuk i ngrita këto probleme: si listën, ashtu edhe çka kisha dëgjuar për materialet, sepse i konsiderova çështje të njohura dhe pa ndonjë vlerë në rastin e dhënë.

Vijon nesër…

[Brari]

Hazbiu në Hetuesi: Ju rrëfej vrasjet pa gjyq në vitet ‘50

Argument, Speciale e Dielë, Korrik 17th, 2011

Kadri Hazbiu në sallën e gjyqit. Majtas, faksimile e procesverbalit të mbajtur në Hetuesi
“Sigurimi i Shtetit ka bërë ekzekutime pa vendime gjyqi. Së paku, unë mbaj mend tre të tilla në fillimin e viteve ‘50″ Pohimi tronditës i Kadri Hazbiut në vjeshtën e vitit ‘82, këtë radhë përball hetuesve, rikthen në vëmendjen e opinionit një nga dramat më të tmerrshme të regjimit komunist.

Në librin “Kadri Hazbiu, krimet dhe vrasja” të Kastriot Dervishit, botuar ditët e fundit nga shtëpia botuese “55”, hidhet dritë në të tjera mistere të dosjes më të bujshme të Policisë Sekrete të Shqipërisë, duke zbuluar dëshmi, fakte, dokumente e materiale të panjohura më parë. Kadri Hazbiut, ministrit më jetëgjatë të Punëve të Brendshme, jeta i rezervoi të njëjtin fund si homologëve të tij të Bashkimin Sovjetik. Përvoja disavjeçare si kuadër i organeve të Punëve të Brendshme e në vijim si ministër, përfundoi pikërisht nëpërmjet një dënimi me vdekje me akuza që nuk përbënin thelbin e veprimtarisë së tij, por një përqasje propagandistike si në rastin e “armiqve” të tjerë të zbuluar rishtazi nga Partia dhe Enveri. Botimi sjell kësisoj dy vitet rrënuese të ministrit të diktaturës që qëndroi më gjatë në detyrë në Shqipërinë komuniste, vendit që nën drejtimin e Enver Hoxhës imitoi aq besnikërisht diktaturën e Stalinit. Kadri Hazbiu dhe shpura e të tjerëve që iu bashkua procesit të tij, vihen në këtë libër në rolin e rrëfimtarit, mbi atë që ata dinë mbi diktaturën komuniste dhe mekanizmat e saj të veprimit. Gazeta “Panorama” më herët ka botuar pjesë të veçanta të dosjes “Hazbiu”, me dëshmi e dokumente autentike, por edhe me rrëfime të bashkëkohësve e bashkëpunëtorëve të ministrit më jetëgjatë të Policisë Sekrete. Duke filluar nga sot, do të botojmë përballjen e panjohur të Kadri Hazbiut me hetuesit Shkëlzen Bajraktari e Thoma Tutulani mbi akuzat për “tradhti ndaj atdheut” dhe “shkelje të vijës së partisë” në organet e Sigurimit të Shtetit, marrë nga libri i ri i Kastriot Dervishit, “Kadri Hazbiu, krimet dhe vrasja e tij”…

PJESË NGA LIBRI:

Më 15.10.1982, ne, Shkëlzen Bajraktari dhe Thoma Tutulani, hetues të MPB-së, morëm në pyetje të pandehurin Kadri Hazbiu. Të pandehurit iu njoftua akuza për “krimin e tradhtisë ndaj atdheut” dhe u pyet rreth saj.

Pyetje: I pandehur, e dëgjuat, e kuptuat dhe ç’kini për të thënë rreth akuzës që ju bëhet?

Përgjigje: Akuzën që më bëhet e dëgjova, e kuptova dhe nuk e pranoj. Unë pranoj se kam bërë gabime të rënda, që kanë sjellë pasoja te dëmtimi i vijës së Partisë në organet e punëve të brendshme. Konkretisht, unë gjykoj se nuk kam mundur të kryej detyrën si ministër i Punëve të Brendshme për të siguruar kuptimin e plotë të vijës së Partisë të shprehur në normat e punës të organeve të punëve të brendshme, ku gjej edhe shkakun e mjaft mungesave dhe shkeljeve që kanë ndodhur në këto organe. Unë këtë përgjegjësi e konsideroj direkt timen, për funksionin që kam pasur si ministër.

Pyetje: Si është shprehur me veprime konkrete ky përfundim që thatë më parë ju, i pandehur?


Kadri Hazbiu ne gjyq
Përgjigje: Unë nuk kam mundur të siguroj kontrollin e Partisë, në ato forma që ka caktuar Partia, mbi organet e punëve të brendshme. Unë vetë duhet të kisha bërë një punë më të organizuar për të siguruar rolin udhëheqës të partisë mbi gjithë sektorët e drejtimet, sidomos në organet e Sigurimit. Në vitet e para, kur u bëra ministër, tregova kujdes të veçantë për këtë çështje, më vonë, ky kujdes u zbeh nga unë, sepse gjykova se mori rrugë ky problem, sidomos mbi problematikën që mund të diskutohej në organizatat – bazë të Sigurimit.

Pyetje: Pse ju i pandehur nuk u morët me këtë problem themelor për Partinë më vonë dhe ç’pasoja erdhën?

Përgjigje: Unë nuk u mora sa duhet me këtë punë, sepse mendova që pas kaq vjetësh ishte fituar një përvojë mbi problematikën që mund të trajtonin organizatat – bazë të Partisë, nga puna e Sigurimit, duke pasur parasysh se ishin kaluar konceptet që frenonin, si puna e mbyllur e organeve të Sigurimit të Shtetit, sekreti, etj. Ky opinion te unë u krijua edhe si rrjedhim i ndikimit mbi mua të armiqve që kam pasur rreth vetes në Ministrinë e Punëve të Brendshme, si: Mihallaq Ziçishti, Feçor Shehu etj. Ndikimi i tyre ka qenë i tillë: ata kur shkonin poshtë për kontrolle, kur ktheheshin, më raportonin se puna shkon mirë, probleme të vështira nuk ka. Në këtë frymë më raportonin edhe shokët e tjerë, si Muço Saliut, Lelo Sinajt, Rexhep Kolli kur shkonin poshtë për kontrolle, të cilët më sillnin lajme euforike, se puna ecën, gjendja është mirë në drejtim të kontrollit të punës së mbyllur. Mbi bazën e gjendjes së raportuar nga shokët që shkonin poshtë, sidomos kur ishin degët politike të kufirit, policisë, që e paraqisnin gjendjen mirë, edhe unë arrija përfundimin se gjendja është e mirë. Kjo është e metë imja. Unë mbaj përgjegjësi edhe më të rëndë, sepse nuk kam tërhequr ndihmën dhe kontrollin e duhur nga ana e K.Q. të Partisë së Punës të Shqipërisë për organet e punëve të brendshme. Këto dobësi unë i shikoj në radhë të parë te lidhjet e shumta të varësisë që kisha si Ministër i Brendshëm. Unë kisha lidhje varësie nga sekretari përkatës i K.Q. të PPSH, të cilin duhet ta njoftoja për gjithçka, të ngrija probleme dhe të tërhiqja edhe mendimet e tij. Atij, unë nuk i kam fshehur asgjë me përjashtim të problemeve që i duheshin thënë drejtpërsëdrejti udhëheqësit të Partisë. Në kohën kur në përbërjen e instruktorëve u morën edhe persona që kishin njohuri për punën e Sigurimit, ata shkonin nëpër mbledhje, bile kontrollonin disa tregues e për rrjedhim, informacioni shkonte më i plotë në Komitetin Qendror në PPSH. Megjithatë, kjo nuk më shkarkon nga përgjegjësia për informacionin jo të plotë e sistematik të K.Q. të PPSH për të gjitha problemet. Në të njëjtën mënyrë, unë kam vepruar edhe me ish- kryeministrin, tradhtarin Mehmet Shehu dhe ish-zëvendëskryeministrin, tradhtarin Beqir Balluku, të cilët i kam informuar në të njëjtën shkallë, si edhe sekretarin e K.Q. të PPSH-së për problemet e Ministrisë së Punëve të Brendshme, por këta të fundit, kur unë ngrija probleme me anë të informacioneve ose raportimeve verbale si p.sh. për naftën ose probleme të tjerë, më thoshin se Sigurimi nuk do të bëjë gjithçka: secili duhet të bëjë detyrën e tij, (e kishte fjalën për institucionet e tjera) ju e kini bërë detyrën duke i ngritur problemet. Kjo mënyrë e vlerësimit të punës së Sigurimit nga dy tradhtarët ka pasur ndikimin e saj te unë, duke më krijuar përshtypjen se Ministria e Punëve të Brendshme i kishte punët në rregull dhe po e bënte detyrën. Kjo më krijonte një gjendje euforie dhe më ulte ekzigjencën në kërkesat për punën e organit. Këta tradhtarë kanë ndikuar edhe në vlerësimet zyrtare, që i bëheshin organeve të punëve të brendshme. 16.10.1982

Pyetje: Në ç’drejtime e keni shkelur vijën e Partisë, gjatë kohës që keni punuar në organet e punëve të brendshme?

Përgjigje: Nuk di ta kem shkelur vijën e Partisë. Por periudha është kaq e gjatë që mund të ketë ndonjë rast, por mua nuk më kujtohet.

Pyetje: Na thoni i pandehur, nga ç’qëllime nisej dhe ç’përmbajtje kishte vendimi i Byrosë Politike nr.160 datë 26.12.1973 mbi forcimin e rolit të prokurorisë dhe përqendrimin e hetuesisë?

Përgjigje: Vendimi i Byrosë Politike ka për qëllim forcimin e rolit të prokurorisë dhe heqjen e hetuesisë prej saj. Problemi shtrohej për unifikimin dhe përfundimisht u vendos të lihej pranë Ministrisë së Punëve të Brendshme. Një nga kushtet kryesore që hetuesia të ruante objektivitetin e saj, ishte që të mos varej nga sektori operativ. Prandaj, për të mënjanuar paligjshmërinë dhe arbitraritetin me të drejtë në vendimin e Byrosë Politike parashikohet që hetuesia të jetë në varësi të ministrit të Punëve të Brendshme.

Pyetje: Na shpjegoni i pandehur, përse keni kaluar varësinë e hetuesisë tek zëvendësministrat e Punëve të Brendshme, në kundërshtim me vendimin e Byrosë Politike nr.160, datë 21.12.1973, i cili shprehet në mënyrë të qartë e kategorike që hetuesia të jetë në varësi të ministrit të Punëve të Brendshme. Çfarë ju shtyu ju të ndërmerrnit një veprim të tillë në kundërshtim të hapur me vendimin e Byrosë Politike.

Përgjigje: E interpretova vendimin e Byrosë Politike që hetuesia mund t’i kalohej edhe zëvendësministrit, i cili varet nga ministri që e realizon edhe kështu këtë detyrë. Unë jam konsultuar edhe me persona të tjerë, se ideja më lindi mua, pasi nuk e kam kuptuar si detyrim kategorik. Hetuesia kishte volum pune të madh dhe pas 5 – 6 muajsh që e mbajta unë, më lindi ky mendim. E bisedova me zëvendësministrat Feçor Shehu dhe Rexhep Kolli, drejtorin e atëhershëm të hetuesisë, me prokurorin e përgjithshëm, kryetarin e Gjykatës së Lartë dhe deri tek sekretari përkatës në KQ të PPSH-së. Ranë dakord me mua që hetuesinë mund ta mbante edhe një zëvendësministër. 18.10. 1982

Pyetje: Ç’veprimtari armiqësore të jugosllavëve kundër vendit tonë keni konstatuar ose keni mësuar nga të tjerë që në periudhën e luftës dhe më pas?

Përgjigje: Gjatë Luftës Nacionalçlirimtare unë nuk kam konstatuar ndonjë aktivitet armiqësor që kanë zhvilluar jugosllavët kundër vendit tonë. Mbas luftës unë kam punuar në Drejtorinë e Mbrojtjes së Popullit dhe jam emëruar kryetar i degës Sigurimit të Ushtrisë deri nga shtatori i vitit 1947, kohë në të cilën kam shkuar në kursin e Sigurimit në Moskë së bashku me Mihallaq Ziçishtin, Vaskë Kolecin, Vangjo Mitrojorgjin e Muço Saliun. Në prill të vitit 1948 u ktheva në funksionin që kisha. Zëvendës kisha Llambi Peçinin. Në maj – qershor të vitit 1945 jam dërguar në Kosovë. Kam mësuar nga shokët për masakrat e jugosllavëve kundër popullatës shqiptare të Kosovës. Në një rast kur jemi takuar në Prishtinë, unë dhe shokë të tjerë të Partisë e të ushtrisë që drejtonin në atë kohë, në një darkë shtruar nga Dushan Mugosha, Fadil Hoxha, Xhavit Nimani dhe dy malazezë, njëri prej të cilëve me emrin Paloka, i them Xhavidit që ishte shef i OZN-as për Kosovën se po vriten njerëz të pafajshëm, si ishte e mundur që ndodhte kështu. Më thotë se nuk është e vërtetë, mbasi vriten vetëm kriminelët, ballistët e të arratisurit dhe jo populli. Fadili më kapi nga këmbët duke më dhënë të kuptoja se ia bëra mirë. Duhet të theksoj se darka u shtrua për grupin e delegacionit dhe jo vetëm për mua. Me Dushanin nuk zhvillova ndonjë bisedë. Për këtë çështje i kam bërë raport me shkrim Nesti Kerenxhit mbas kthimit tim në Shqipëri. Nga viti 1945 deri në shtator 1947 që shkova për studime në BS, nuk më kujtohet ndonjë akt armiqësor i jugosllavëve kundër vendit tonë. Në këtë kohë, zëvendësi im ka qenë Llambi Peçini. Nga muaji prill deri nga mesi i qershorit të vitit 1948 në degën tonë kishim, me sa më kujtohet, një këshilltar jugosllav, ndërsa të tjerë ishin nëpër divizione. Ata vepruan në drejtim të strukturës, rregulloreve, organizimit legal të sigurimit duke pasur në qendër krijimin e agjenturës masive, në kundërshtim me ato që kisha mësuar. Me këtë pikëpamje ka qenë edhe armiku Mehmet Shehu. Unë nuk kam qenë dakord me pikëpamjet e jugosllavëve dhe pata konflikt me ta, deri në Drejtorinë Politike, te Kristo Themelko dhe përfundimisht u pezullua dërgimi e përdorimi i këtyre tezave. Sipas pikëpamjes jugosllave, veç sa sipër, ndërtimit të agjenturës masive, ishte edhe ndjekja pa kriter dhe masive e njerëzve për aktivitet armiqësor.

Pyetje: Si ishin udhëzimet nga Drejtoria e Mbrojtjes në këtë kohë nga armiqtë Koçi Xoxe e Nesti Kerenxhi?

Përgjigje: Të zbatoheshin direktivat e jugosllavëve, por drejtuesit e asaj kohe si Vaskë Koleci – (ish në plenum të Komitetit Qendror të Partisë) dhe Nesti Kerenxhi e ndien se situata do të ndryshonte dhe u pajtuan me porositë e dhëna nga Drejtoria Politike (Kristo Themelko), i cili me sa kujtoj ishte anëtar i Byrosë Politike në atë kohë. Mbasi jam kthyer nga BS kam marrë pjesë në një aktiv që mbahej në shkollën e Dakos (në Kamëz – shënim) ku do të punoheshin konkluzionet e Plenumit të 8-të Komitetit Qendror të Partisë nga Koçi Xoxe, që dënohej Mehmet Shehu si anti-jugosllav. Unë kam diskutuar dhe jam solidarizuar me konkluzionet e Plenumit dhe e kam kritikuar Mehmet Shehun si karrierist, mbasi në një bisedë të mëparshme me të, më pat thënë se: “ç’perspektivë ke në Sigurim, atje nuk bën dot karrierë, ndërsa në ushtri mbaron akademinë dhe mund të ecësh përpara”. Marrëdhëniet me Mehmet Shehun në këtë kohë i kam pasur të mira. Në këtë periudhë, pas kthimit nga BS jam njohur me Feçor Shehun, i cili kishte ardhur si shef Sigurimi në një divizion. Marrëdhëniet me Koçi Xoxen i kisha të mira, por marrëdhënie pune operative të drejtpërdrejta kam pasur me Nesti Kerenxhin dhe Vaskë Kolecin. 19. 10. 1982

Pyetje: Me cilët këshilltarë jugosllavë pranë organeve të sigurimit të shtetit dhe organeve të tjerë jeni njohur dhe keni pasur lidhje?

Përgjigje: Këshilltarët jugosllavë kanë ardhur në Degën e Sigurimit të Ushtrisë gjatë kohës që unë isha në BS. Kur jam kthyer në Degën e Sigurimit të Ushtrisë, kam gjetur një këshilltar jugosllav me detyrën e përgjegjësit të këshilltarëve, që emri tij mua nuk më kujtohet. Mbaj mend që ishte trupgjatë. Përkthyes me të ka qenë një oficer jugosllav (kosovar) me mbiemrin Brovina. Serezentiçi ka qenë në Drejtorinë Politike, ndërsa Kuprishani pranë Shtabit të Përgjithshëm.

Pyetje: Me këshilltarin jugosllav Svetozar Koçiç, a jeni njohur dhe çfarë lidhjesh keni mbajtur?

Përgjigje: Këtë person nuk e kam njohur dhe nuk ka qenë në këtë periudhë në Degën e Sigurimit të Ushtrisë. Domethënë, që nga koha që shkova për studime në BS, derisa ikën këshilltarët jugosllavë. Mundet që ai të ketë qenë në ndonjë divizion, por unë në atë kohë nuk e kam njohur. Me jugosllavë të tjerë me shërbim në atë kohë në Shqipëri unë nuk jam njohur e takuar.

Pyetje: Ç’veprimtari në kundërshtim me normat dhe vijën e partisë keni kryer gjatë periudhës kur vepronte tradhtari Koçi Xoxe?

Përgjigje: Pranoj se duke qenë në krye të Degës së Sigurimit të Ushtrisë kam kryer veprime të paligjshme në kundërshtim me normat e vijën e partisë, ashtu siç me të drejtë u kritikova në Plenumin e 11-të të K.Q. të Partisë, me konkluzionet e të cilit unë rashë plotësisht dakord. Për këto problem unë kam bërë autokritikë edhe në organizatën bazë të partisë. Për sa i përket drejtimeve konkrete të shkeljes së vijës e normave të Partisë, këto kanë ndodhur, unë i kam thënë në autokritikën time, por tashti nuk më kujtohen. Dua të them se edhe vrasje pa vendim gjyqi janë bërë, siç kanë qenë rastet e një bashkëpunëtori të Krujës, që kishte tradhtuar dhe me sa di, duhet të jetë dënuar nga gjykata speciale (nipi i Gjon Markagjonit nga Kurbini) dhe një rast tjetër me dy të dënuar me vdekje që janë ekzekutuar me miratimin tim. Këto raste i referohen viteve 1951 – 1952 në funksion të legjendës për veprime të caktuara agjenturore. Këta të dy nuk kanë qenë të dënuar nga gjykata popullore. 20. 10. 1982

Pyetje: Ju, i pandehur, e keni njohur personalisht Svetozar Koçiçin gjatë periudhës që keni qenë në Degën e Sigurimit të Ushtrisë.

Përgjigje: Personalisht nuk e kam njohur, as kam dëgjuar që të ketë qenë Svetozar Koçiçi në atë kohë.

Pyetje: Ç’raste konkrete ju kujtohen dhe veprimesh tuaja keni kryer në kundërshtim me vijën dhe normat e partisë?

Përgjigje: Rreth vitit 1947 më kujtohet se kanë ndodhur dy raste, njeri prej të cilëve në Divizionin e Gjirokastrës, Brigada e Delvinës, ku ishin arrestuar disa persona për veprimtari armiqësore, të cilët kishin deponuar se kishin dashur të arratiseshin një grup oficerësh të kësaj brigade. Mbi këtë bazë kam shkuar në divizion, kam pyetur të arrestuarit dhe nga këta dolën ekzagjerime për shkak të presioneve fizike e sugjestionit. Shkuarja ime u diktua nga shqetësimi ynë dhe u bë me iniciativën time. Konkluzionet, kur u ktheva, u gjetën të drejta dhe me sa mbaj mend, hetuesi u dënua penalisht dhe shefi i sigurimit duhet të jetë dënuar administrativisht. Si shef i Sigurimit me sa mbaj mend ka qenë Asaf Kondi. Rasti i dytë ka qenë i divizionit të Tiranës i dislokuar në kazermat e Ali Rizait. Më kujtohet se në një proces implikoheshin disa oficerë të regjimentit të artilerisë të këtij divizioni. Mbi bazën e një informacioni që na erdhi, drejtova vetë analizën dhe doli se edhe këtu kishte ekzagjerim. Përfundimisht, problemi u kap dhe çështja u zgjidh kryesisht me masa administrative. Tre, katër veta mbetën me masa arrestimi për agjitacion e propagandë, në ndryshim nga rasti i parë që predominonte arratisja. Në rastin e Delvinës dua të them se kemi liruar edhe të arrestuar. Më kujtohet që në Konferencën e Partisë të Ministrisë, u pajtova me konkluzionet që kritikohej puna negative e Drejtorisë Politike që udhëhiqte jetën e Partisë të Ministrisë. Me këtë rast unë kritikova të deleguarin Gjin Marku, i cili u shpreh se që të gjithë komunistët e Drejtorisë Politike janë trockista. Këtë ndërhyrje timen e shfrytëzuan Pëllumb Dishnica etj për t’iu kundërvënë të deleguarit dhe efektivisht raportit. Mbaj mend që unë bëra autokritikë duke u solidarizuar me repartin. Në letrën që i kam dërguar udhëheqjes së Partisë e quaja veten fajtor dhe m’u tha nëpërmjet Mehmet Shehut se taktikisht kam gabuar. Kur m’u thanë këto fjalë në emër të udhëheqësit, ka qenë prezent edhe Gogo Nushi, mbasi të dy ishin ngarkuar për të më kthyer përgjigjen e letrës.

Pyetje: A jeni ulur ndonjëherë në detyrë në rast se po, për çfarë arsye?

Përgjigje: Më kujtohet që nga fillimi i vitit 1946 jam ulur në detyrë referent për dobësi në punë dhe arsye shëndetësore dhe për rreth një vit më ka zëvendësuar Teme Sejko. Nuk mbaj mend mirë, nëse për këtë ulje në detyrë më ka njoftuar Nesti Kerenxhi apo ndonjë person tjetër. Pas një viti jam bërë përsëri kryetar i Degës Sigurimit të Ushtrisë.

Pyetje: Cili ka qenë ndikimi i tradhtarëve, Koci Xoxe e Nesti Kerenxhi, në zbatimin e metodave të paligjshme e antiparti në punën që keni drejtuar ju në degën e Sigurimit të ushtrisë?

Përgjigje: Ndikimi i Koci Xoxes e Nesti Kerenxhit ndaj veprimtarisë armiqësore të Sigurimit të Ushtrisë në atë kohë konsiston në të gjitha ato pasoja negative të gjykuara e të dënuara nga Plenumi i 11-të i Komitetit Qendror të Partisë i vitit 1948.

Pyetje: Për veprimet konkrete, në kundërshtim me normat e vijën e partisë të kryera, nga Koci Xoxe e Nesti Kerenxhi e kini informuar partinë në atë kohë?

Përgjigje: Për ato që kam ditur, ia kam thënë Partisë.

Pyetje: Ku keni qenë në nëntor të vitit 1944?

Përgjigje: Kam qenë i shtruar në Spitalin e Prizrenit për rreth një muaj se u plagosa tek Ura e Shenjtë në Gjakovë.

Pyetje: A jeni njohur me Velmir Stojniçin, shefin e misionit ushtarak jugosllav, në rast se po, kur jeni njohur, ku dhe cilat ishin marrëdhëniet që keni pasur me të?

Përgjigje: Nuk jam njohur me të dhe nuk kam pasur marrëdhënie.

Pyetje: Kur erdhët nga Jugosllavia, a u vutë në dijeni rreth platformës e direktivave të Plenumit të Dytë të KQ dhe si kanë ndikuar këto në veprimtarinë praktike të degës së Sigurimit të Ushtrisë dhe tuajën?

Përgjigje: Ndonjë mbledhje e veçantë nuk u bë, por u vumë në dijeni për punimet e konkluzioneve të Plenumit të 2-të të KQ, masat që ishin marrë si për përjashtimin e Liri Gegës dhe dua të them se fryma e direktiva antimarksiste e këtij plenumi u shpreh edhe në shkeljet e rënda që u vërtetuan në punën e organeve të Sigurimit të Shtetit deri në Plenumin e 8-të të KQ.

Pyetje: A keni qenë dakord me konkluzionet e Plenumit të 8-të të KQ të Partisë?

Përgjigje: Siç edhe e kam shpjeguar, unë kam rënë dakord me konkluzionet e Plenumit të 8-të të K.Q. dhe në Aktivin e Partisë në Shkollën e Dakos kam kritikuar Mehmet Shehun si njeri karrierist, arrogant gjatë luftës. 22.10.1982 .

Pyetje: A jeni njohur me Liri Gegën, kur, ku, ne ç’rrethana dhe ç’marredhënie keni patur?

Përgjigje: Une Liri Gegën e kam njohur në kohën e fraksionit kur ka ardhur në shtepinë time si e deleguar e Komitetit Qëndror të Partise. Ne ketë kohe ka ardhur së bashku me Dushan Mugoshen, të cilin në atë kohë e njihja si shqiptar nga ana e veriut me emrin ‘Salë’. Qëllimin e ardhjes se tyre në shtepi unë nuk e di dhe biseda është bërë e zakonshme dhe mua nuk më kujtohet ndonjë moment i veçantë që të më terhiqte vemendjen. Dua të shtoj se ne një rast unë e kam shoqëruar Liri Gegën nga Dushkaraku në Corrush me sekretarin politik të qarkorit dhe Fejzo Binon. Mbasi e kreva këtë detyrë, u ktheva dhe ika. Para takimit me Liri Gegen une jam takuar me Xhemil Cakerin dhe Neki Ymerin dhe ky i fundit m ‘u shpreh se duhet te rrëzohet Komitetit Qarkor i Vlores, por me keto mendime unë nuk rashë dakord. Për bisedën e zhvilluar unë i raportova Mehmet Shehut, i cili tha se dyfekët na ndajnë dhe mbas kesaj kam shoqeruar Liri Gegen. Te njejtin raportim i bera dhe sekretarit politik te qarkorit kur u takuam. Me Liri Gegen para çlirimit unë jam takuar rastesisht e si zakonisht dhe nuk kam zhvilluar me të ndonje bisedë të kohës. Nuk mbaj mend që të kem vajtur ndonjëherë në hetuesi mbas arrestimit dhe gjithashtu nuk me kujtohet që ndonjë person të jetë interesuar per te.

Pyetje: A ka ardhur ndonjë jugosllav për të marre Dushan Mugoshën qe ndodhej në qarkun e Vlorës në atë kohë, në rast se po, cili ka qenë ky?

Përgjigje: Unë nuk di që të ketë ardhur ndonjë jugosllav e të jetë takuar me Dushan Mugoshen. E përsëris edhe një herë, se unë nuk di që të ketë ardhur ndonjë jugosllav për të marrë Dushan Mugoshën. Përsëris gjithashtu se me Liri Gegën jam takuar vetëm një herë rastësisht.



AFRIM IMAJ

--

[Brari]

Kadri Hazbiu: Mehmeti urdhëroi vrasje për te fshehur lidhjet me CIA
Speciale e Mërkurë, Korrik 20th, 2011

Pamje nga gjyqi i Kadri Hazbiut
Nga moria e vrasjeve misterioze që Kadri Hazbiu pohonte në Hetuesi në vjeshtën e vitit ’82, ekzekutimi i Alush Leshanakut në Elbasan në dhjetorin e vitit ’50 ka qenë një ngjarje e tipit mafioz. Të paktën ato që rrëfen ish-ministri i Punëve të Brendshme, të bindin për një histori të veçantë, të denjë për subjektin e një filmi horror.”Unë drejtoja operacionin për ta kapur të gjallë Leshanakun si agjent potencial, rekrutues e ndërlidhës i zbulimit italian, tregon Hazbiu, por dështuam kur ishim fare pranë realizimit të detyrës. Teksa e kishim futur në kurth te një njeriu ynë në Elbasan, Mehmeti urdhëroi për ta vrarë dhe e ekzekutuan menjëherë”. Sipas logjikës së ish-kreut të Policisë Sekrete, likuidimi i beftë i parashutistit që do të rrëzonte Enverin nga pushteti, lidhej me përpjekjet e Shehut për të fshehur gjurmët e tij si agjent i shërbimeve të huaja. Në vazhdim të deponimeve përball hetuesve Shkëlzen Bajraktari e Thoma Tutulani, njeriu që kishte drejtuar më gjatë Policinë Sekrete shqiptare, sjell të tjera fakte e dëshmi që zbulojnë karakterin represiv e kriminal të Sigurimit të Shtetit, duke iu referuar praktikave të ndjekura nga Mehmet Shehu në kohën kur kryesonte këtë dikaster, por edhe kur kryente detyrën e Kryeministrit. Procesverbalet e Hetuesisë zbardhin ndërkaq dyshimet e Hazbiut për mënyrën si është operuar në Ministrinë e Brendshme me urdhër të Shehut, me materialet për misionet amerikane, angleze, UNRRA-s, proceset e Maliqit, të agjentëve amerikanë Lari Post, për dosjen e shkollës amerikane të Fultzit, për proceset dhe materialet e Konferencës së Tiranës, ato rreth Panajot Plakut, Teme Sejkos etj.

10.11.1982
Kadri Hazbiu: Në vazhdim dhe plotësim të procesit tim të pyetjes së datës së sotme, reflektoj në qëndrimin tim dhe dua të shtoj këto mendime: Përveç njoftimeve që shpjegova në procesin e mësipërm, gjykoj se nga koha kur mësova nga sekretari i K. Q të Partisë se materialet për Mehmet Shehun për të cilat është folur në kohën e Plenumit 11-të të vitit 1948, mund të ishin asgjësuar, mua më takonte të interesohesha nëse u gjendën ose jo këto materiale. Nëse jo, të shfaqja mendimin për rrugët dhe masat që mund të merreshin për të çuar në përcaktimin sado përafërsisht të përmbajtjes së këtyre materialeve. Unë nuk e bëra këtë, sepse gjykova që këto veprime do të ndërmerreshin në kuadrin e trajtimit në kompleks të kësaj çështjeje, por pavarësisht nga kjo, unë gjykoj se mendimi dhe qëndrimi im në këtë rast kanë qenë të cekët, rutinë, pra, të gabuar. Çështja tjetër qëndron si më poshtë: Unë kam sugjeruar në Ministrinë e Punëve të Brendshme si në kohën kur ishte ministër Feçor Shehu dhe mbas tij, se me syrin e tanishëm ishte e nevojshme të shiheshin materialet për misionet amerikane, angleze, UNRRA-s, proceset e Maliqit, të agjentëve amerikanë Lari Post, për dosjen e shkollës amerikane të Fultzit, për proceset dhe materialet e Konferencës së Tiranës, ato rreth Panajot Plakut, Teme Sejkos etj. Këto mendime dhe sugjerime i kam bërë në disa raste, ku kanë qenë edhe kuadro të ndryshme të Ministrisë.
Pyetje: Nga gjithë këto probleme në proceset që përmendët, e dinit që bëhej fjalë për tradhtarin Mehmet Shehu?
Përgjigje: Konkretisht, nuk e dija, por mendimet i dhashë për të parë se mos kishte ndonjë gjë që nuk ishte vlerësuar si duhet.
Pyetje: Po për materialet që dinit për tradhtarin Mehmet Shehu dhe që ishin dorëzuar siç thatë në Komitetin Qendror të Partisë, a biseduat me Feçor Shehun?
Përgjigje: Nuk kam biseduar as me Feçor Shehun dhe as me ministrin e sotëm.
Pyetje: Gjatë kohës që keni punuar në Ministrinë e Punëve të Brendshme, a jeni marrë me problemin e agjentit amerikan Llazar Papapostoli (Lari Posti)?
Përgjigje: Jo, nuk më kujtohet që të jem marrë në mënyrë të posaçme, nuk jam njohur me dosjen e tij, por mundet që ndonjë informacion ta kem marrë. Di që ka pranuar që ka qenë në shërbim të amerikanëve dhe se kishte implikuar njerëz në zonën e Devollit. Nuk më kujtohet që të ketë implikuar ndonjë personalitet. Di që Lari Post është arrestuar në kohën kur duhet të kem qenë në Sigurimin e Ushtrisë, megjithatë, le të shikohet data e procesit. Edhe nga proceset e tjera, nuk më kujtohet që të jetë implikuar ndonjë personalitet në shërbim të amerikanëve.
22.11.1982
Pyetje: A është interesuar ndonjëherë Zbulimi për Sheh Danjollën e Gjakovës dhe ç’dini për këtë person?
Përgjigje: Zbulimi ynë është interesuar, sepse ai dilte një njeri aktiv në veprimtarinë kundër vendit tonë, sidomos në rrethin e Tropojës. Lidhjet e tij janë përpunuar edhe nga kundër zbulimi këtu brenda dhe me sa më kujtohet, janë bërë edhe arrestime. Mbi këtë bazë më kujtohet që ai është bërë objekt i punës së zbulimit dhe në drejtim të tij janë marrë veprime për ta përpunuar atje ose për ta vënë në shërbimin tonë, por, me sa di unë, rezultat nuk pati. Përfundimisht, nuk pranoi të vihej në shërbimin tonë, nuk di a u neutralizua më vonë, për këtë duhet parë edhe dosja, e cila duhet të ekzistojë.
Këtë e di mirë që Sheh Danjolla nuk është vënë në shërbim të Sigurimit të Shtetit. Nuk di personat që janë ngarkuar për të vepruar konkretisht me Sheh Danjollën dhe mua nuk më kujtohet që të jenë marrë direkt me këta persona.
Pyetje: Ju vetë ose ndonjë person i autorizuar prej jush, keni bërë përpjekje për t’u takuar me Sheh Danjollën qoftë në territorin jugosllav ose shqiptar?
Përgjigje: Unë vetë jo, tjetër person nuk më kujtohet të kem autorizuar, me përjashtim të grupeve që mund të jenë ngarkuar me këtë detyrë.
Pyetje: Lidhur me këtë problem, a ka pasur ndonjë informacion tek armiku Mehmet Shehu për procedimin e gabuar për tërheqjen e Sheh Danjollës ose shkelje të tjera në këtë drejtim?
Përgjigje: Jo, nuk më kujtohet që të ketë pasur ndonjë material të tillë.
Pyetje: Janë autorizuar kuadro të Ministrisë së Punëve të Brendshme për të kaluar kufirin dhe kryer veprime agjenturore në territorin jugosllav në vitin 1949 e më pas?
Përgjigje: Jo, unë nuk di që të kem autorizuar oficerë me funksione legale të Ministrisë së Punëve të Brendshme për të kaluar kufirin.
Pyetje: Në vitet 1949, a keni qenë në fshatin Zogaj të Tropojës, në fshatrat Qarr, Zogaj, Letaj?
Përgjigje: Në këto fshatra të vijës së kufirit kam qenë disa herë, por konkretisht nëpër familje nuk kam qenë, me përjashtim të një rasti në fshatin Qarr të Kukësit, ku kam shkuar për të pritur një person që duhet të vinte nga Jugosllavia për të kryer një veprim operativ, por që nuk erdhi. Emri i kësaj familjeje nuk më kujtohet. Në të gjitha rastet kam qenë i shoqëruar nga persona të Sigurimit, ndërsa për rastin e mësipërm kam qenë edhe me Halim Prushin si ndërmjetës për personin që pritej.
Pyetje: Në ndonjë shtëpi tjetër në Zogaj, a keni ndenjur, qoftë një natë ose më shumë?
Përgjigje: Nuk kam ndenjur, mundet që ndonjë kafe të kem pirë, por jo të kem qëndruar.
Pyetje: Me Qerim Mukën a keni qenë në Zogaj të Tropojës?
Përgjigje: Jo, nuk kam qenë, as në Zogaj, as në Tropojë e fshatrat e saj dhe as në ndonjë vend tjetër për çështje pune. Dhe jo vetëm për çështje pune. Pra, me Qerim Mukën në fshatrat e kësaj zone nuk kam qenë as për punë personale. Siç kam shpjeguar, me Qerim Mukën kemi pasur lidhje të ngushta, të afërta familjare, vajtje – ardhje tek njëri – tjetri.
24.11.1982
Pyetje: Në ç’drejtime ka ndikuar tradhtari Mehmet Shehu në punën e organeve të Sigurimit të Shtetit?
Përgjigje: Mehmet Shehu si armik, goditjen e parë e përqendroi në pastrimin e çdo gjëje të dyshimtë që kishte pasur Sigurimi për të. Duke u kapur fort te kritika konkrete që iu bë Sigurimit në atë kohë edhe për ndjekjen e Mehmet Shehut, ai e dramatizoi çështjen dhe e ngriti veten në piedestalin e të “persekutuarit” e “martirit” tipik dhe me ndikimet që ushtroi nga të gjitha funksionet që i ishin besuar, arriti qëllimit. Kudo e ngado që kishte Sigurimi materiale rreth tij, u mblodhën me shpejtësi dhe u dërguan në K.Q të Partisë, por mundet që të jenë të atij vetë. Në të njëjtën kohë u krijua tek njerëzit e Sigurimit mendimi se dyshimi sado i vogël që mund të kishte ekzistuar ndaj tij, ishte trockizëm në veprim, bile edhe krim. Kështu që edhe ndonjë material, që ndofta nuk u grumbullua, u arkivua, kurse njerëzit që dinin qoftë edhe një diçka të vogël në ngarkim të Mehmet Shehut, duhet ta harronin atë, si një faj që nuk lejon përsëritje.
Armiku Mehmet Shehu, me tërë forcën e pushtetit që iu besua në atë kohë, duke ekzagjeruar tej caqeve dënimin që i bëri Partia, devijimeve, fajeve e gabimeve nga ana e organeve të Sigurimit të Shtetit, nën drejtimin e Koçi Xoxes, u përpoq t’i dërrmonte nga çdo anë ato dhe njerëzit e tyre, si dhe të liberalizonte luftën drejtpërdrejt me armiqtë. Të tilla janë rastet e nxitjeve të tij për amnisti e falje të burgosurish; tentativat për të hequr e dënuar si trockistë kuadrot që kishin punuar më parë në Sigurim, trajtimi jashtë kritereve të drejta të luftës klasore sipas kushteve objektive të kohës, në çdo rreth etj. Me taktikën e tij tradhtari Mehmet Shehu arriti të ndikojë që nga ana e njerëzve të Sigurimit të luftohej me frikë për mos rënie në trockizëm; fenomen ky që vazhdoi edhe pas largimit të tradhtarit Mehmet Shehu nga Ministria e Punëve të Brendshme, për një kohë. Një ndjenjë frike të tillë kam pasur edhe unë vetë, për një kohë pasi erdhi Mehmet Shehu si ministër i Punëve të Brendshme. Si rrjedhim, ndodhi që për një kohë të shiheshin me dyshim, pa bërë diferencimet e duhura, rast pas rasti, të dhënat e materialet që dispononte sigurimi para viteve 1948 – 1949. Këtu ndikoi armiku Mehmet Shehu me orientimet e tij, që në sigurim çdo gjë duhet të fillohet nga e para dhe mund të thuhet se ia arriti të krijojë një shkëputje të përkohshme në vazhdimësinë e luftës së Sigurimit, gjë kjo që nuk ndodhte në vazhdimësinë e luftës që zhvillonin armiqtë. Të tëra këto përbëjnë, siç mendoj, drejtimin e dytë të veprimtarisë armiqësore të këtij agjenti dhe rrjetit të tij në organet e punëve të brendshme, veçanërisht në Sigurim dhe ndofta jo vetëm këtu. Siç e analizoj tani, del se ai për kohën që ishte ministër i Brendshëm bëri aq sa mundi që këto organe të vazhdonin në rrugën e shkeljes së ligjeve dhe të arbitraritetit. Nuk jam në gjendje të jap shembuj e raste, por me shprehjen e koncentruar të mendimit të tij se “më mirë të gabosh nga e majta, sesa nga e djathta”, indirekt kultivonte mendime të dëmshme, të cilat mund të lejoheshin “për të mirën e Partisë”, po ashtu, me prepotencën e tij në zgjidhjen e çështjeve dhe “iniciativën” në marrjen e vendimeve (sigurisht është fjala për marrjen e iniciativave të gabuara e të pakontrolluara) nxiti, në fakt, mendime të shtrembra, të cilat në raste të shkëputura në qëndrime arbitrare, si dhe në gjykime shpesh liberale ndaj këtyre akteve.
Pas largimit të Mehmet Shehut nga Ministria e Punëve të Brendshme, si e gjykoj unë, shkeljet e veprimet arbitrare u minimizuan. Mjaft çështje u vunë në baza të plota ligjore, por nuk mund të thuhet se çdo gjë e keqe u likujdua në kohë, si pasojë e kësaj veprimtarie të poshtër armiqësore. Në këtë kontekst edhe në veprimet e mia ka pasur raste të qëndrimeve liberale e të shkeljes së ligjit, siç janë rastet që kam shpjeguar në proceset e mëparshme, të një veprimi me një bashkëpunëtor në Rrëshen, i cili u ekzekutua pa gjyq dhe të qëndrimit për gjykimin e ish kuadrit Zylfi Saliu që kishte kryer një vrasje e u dënua me kusht e ndonjë rast tjetër, për të cilët duhen parë dokumentet që ekzistojnë.
Këto qëndrime janë shfaqje të luhatjeve në zbatimin e vijës së partisë në organet e brendshme si nga e majta, ashtu edhe nga e djathta. Armiku Mehmet Shehu gjatë gjithë kohës që drejtoi Ministrinë e Punëve të Brendshme, përdori me sukses metodën e monopolizimit të udhëheqjes së saj, duke e përqendruar çdo gjë tek ai vetë. Ky përqendrim duket sidomos në drejtimin e Sigurimit të Shtetit, ku për gjithë kohën që ai ishte ministër, ishte njëherësh edhe drejtor i Sigurimit të Shtetit. Me sa më kujtohet, drejtimin e Sigurimit në qendër e realizoi me 3 – 4 zëvendësministra (vetëm për Sigurimin). Të gjithë këta i mbajti vetë në vartësi të plotë, në çdo kohë. Zëvendësministri i parë, kushdo që qe (ka qenë Beqir Ndou dhe unë) kishte të drejtë t’u jepte rrugë problemeve operative të kohës, por jo të ndryshonte orientimet dhe planet që kishte miratuar ai vetë (Mehmet Shehu) dhe këtë të drejtë zëvendësministri i parë e kishte kur ministri ishte i sëmurë ose ishte jashtë shtetit, sepse edhe kur ishte me pushime në vend, çdo zëvendësministër ishte i detyruar të shkonte për raportim e miratim të Mehmet Shehut. Duke e përfytyruar tani se si ishte ndarja e punës ndërmjet sektorëve e zëvendësministrave, del se Mihallaq Ziçishti ishte më shumë i ngarkuar me lidhje e sektorë që siguronin edhe një kontroll të rregullt e normal mbi zëvendësministrat e sektorët e tjerë të Sigurimit. Kështu, për gjithë kohën ai mbajti në vartësi evidencën operative të Sigurimit dhe Hetuesinë, në të cilat reflektohen, siç dihet, realizimet e çdo sektori operativ si në qendër, ashtu edhe në rreth. Ai kishte gjithashtu në vartësi të vazhdueshme sektorët e grupimeve kundërrevolucionare e antiparti, nga ku në atë kohë dilnin të dhëna me rëndësi për organizime e veprime serioze të çdo prirjeje kundërrevolucionare siç ishin: Balli, Legaliteti, Socialdemokratët, kulakët, çifligarët, fetarët, elementët e mirëfilltë antiparti etj. Po nga Mihallaq Ziçishti u var pa shkëputje, sektori i Sigurimit të Udhëheqjes. Për arsye të “lidhjeve të shumta”, ky zëvendësministër rrinte më shumë, në mos vazhdimisht, në qendër, gjë që i jepte atij mundësi kontrolli më nga afër dhe mbi sektorët e zëvendësministrave të tjerë, kur ata ishin në bazë. Unë kam mbuluar vazhdimisht tre sektorë: të kundërspiunazhit; kundër bandave dhe Zbulimin jashtë. Mehmet Shehu e ushtronte kontrollin mbi këta sektorë nëpërmjet meje, direkt, me shefat e tyre kur i duhej, por edhe nëpërmjet Mihallaq Ziçishtit, të cilit ia kaloja në vartësi kur ikja me shërbim, me përjashtim të Zbulimit. Është e vërtetë që për shkak të dinamikës së madhe që kishin sektorët që drejtoja unë, të paktën 60 për qind të kohës e kaloja në terren (bazë), sepse banda kishte shumë e kudo diversantë, kanale dhe loja si punë e kundërspiunazhit kishte gjithashtu shumë. Në atë kohë edhe veprimet e zbulimit nëpërmjet kufirit kërkonin operativitet të shpeshtë e urgjent. Rrjedhimisht, sektorët e mi ishin në fakt nën disa kontrolle e presione për veprime. Kështu ndodhi, me sa më kujtohet, në rastin e vrasjes së Alush Lleshanakut. Ne e ndiqnim atë si kuadër, rekrutues e ndërlidhës të zbulimit italian, prandaj edhe unë kisha miratuar detyrën që ai me çdo kusht të kapej i gjallë e me gjithë materialet që kishte në përdorim, si shifër, radio etj. Prandaj dhe nuk e kishim vrarë në disa raste, që ishin paraqitur për ta vrarë, por jo për ta kapur të gjallë. Kështu, ne kishim përgatitur kurthe për kapjen e tij në rastin më të parë që do të kontaktonim. Mehmet Shehu më kishte thënë disa herë “vriteni, se do t’u iki”, por unë bashkë me shokët që e ndiqnim çështjen, nuk e dëgjuam. Në fund, kur pritej të vinte te një njeriu ynë në Elbasan, unë u largova me shërbim dhe porosita Mihallaq Ziçishtin dhe Rexhep Kollin që në rast se do të paraqiteshin mundësitë për kapjen e Alushit, të më njoftonin; në rast të kundërt, ta linin të ikte. Në fakt, Alushi erdhi, mundësi për ta kapur nuk kishte e megjithatë Mihallaq Ziçishti në kundërshtim me porosinë që i dhashë, informoi Mehmet Shehun, i cili urdhëroi që Alushi të vritet e në fakt u vra. Tani jam i bindur se ky akt u krye për të evituar ndonjë rrezik që mund të sillte për këta spiunë të vjetër kapja e Alush Lleshanakut. Për vrasjen e Alushit, një bashkëpunëtor i organeve të Sigurimit të Shtetit nga Mirdita, me anën e të cilit ishte ngritur kurthi për kapjen e Alush Lleshanakut, ka ardhur te unë e Rexhep Kolli dhe ka shfaqur mendimin e dyshimin se mos keni tradhti brenda jush që u vra e nuk u kap Alush Lleshanaku, ashtu siç ishte planifikuar. Unë i kam thënë se tradhti nuk ka dhe kështu u paraqit rasti e Alushi u vra.
Për këtë arsye, para disa muajsh rrethanat e vrasjes së Alush Lleshanakut kam evidencuar tek ministri i Punëve të Brendshme si diçka që ia vlen të sqarohen gjatë zhvillimit të hetuesisë, sidomos me Mihallaq Ziçishtin, Fiqret Shehun e Feçor Shehun.
Në përfundim të kësaj çështjeje, gjykoj se me këtë metodë që përdori armiku Mehmet Shehu në drejtimin e Sigurimit, ai synoi dhe arriti kontrollin nga shumë drejtime mbi të dhënat që mund të rrezikonin atë dhe bashkëpunëtorët e tij dhe të ndikonte për keq mbi punët e Sigurimit nga disa drejtime (3 – 4 zëvendësministrat).
Unë gjykoj tani se Mehmet Shehu si spiun e konspirator i regjur e konsekuent në rrugën armiqësore, qenien 4 – 5 vjet në krye të Ministrisë së Punëve të Brendshme e shfrytëzoi edhe për të siguruar vazhdimësinë e kontrollit mbi Sigurimin për të dhënat që ai mund të nxirrte dhe që rrezikonin vetë atë dhe rrjetin e tij; për të sabotuar çdo zbulim të rrezikshëm për vete dhe të tjerët, si dhe për të ndikuar sadopak mbi punën e Ministrisë së Punëve të Brendshme dhe të Sigurimit.

Vijon nesër…



AFRIM IMAJ


.

[Brari]

vazhdon hetuesia..

dy dobicet e ramizit pyesin kadriun ..

--


Kadri Hazbiu: Mehmeti refuzoi sulmin ndaj forcave të Abaz Kupit
Speciale e Enjte, Korrik 21st, 2011

Pamje nga gjyqi i Kadri Hazbiut
I rikthyer te një histori e hershme e përfolur për shumë vite, Kadri Hazbiu zbardh për herë të parë në Hetuesi versionin e saj të plotë, duke iu referuar bisedës që ka pasur në qeli me Mestan Ujanikun para pushkatimit.

Mënyra se si e shtjellon këtë herë atentatin ndaj klerikëve bektashianë, i kundërvihet pohimeve të një deklarate të hershme të tij, sipas së cilës në tragjedinë e Kryegjyshatës mund të ketë gisht ndonjë anëtar i Byrosë Politike. Megjithatë, për të shmangur diferencat në deponimet e tij, ish-kreu i Ministrisë së Brendshme mundohet ta shikojë ngjarjen si një vrasje politike. “Baba Faja e Baba Fejzua, pohon Hazbiu, ishin viktima të reformave të parakohshme që orientuan Koçi Xoxen e Bedri Spahiun në komunitetin bektashian”. Në procesverbalet e tjera të marra nga libri i Kastriot Dervishit, “Kadri Hazbiu, krimet dhe vrasja e tij”, që botojmë sot, zbulohen anët e panjohura të lidhjeve të Hazbiut me Koçi Xoxen e Mehmet Shehun në kohën e luftës dhe gjatë periudhës kur punonin në Ministrinë e Brendshme, rastet e arrestimeve masive të ushtarakëve në vitet ‘50 dhe shkeljet antiligjore me të dënuarit në procesin e hetimeve. Duke rrëmuar në kujtimet e betejave partizane, ish-kreu i Sigurimit të Shtetit për herë të parë bën publike disa episode negative që zbehin “lavdinë” e ish-komandantit të Brigadës së Parë në operacionet përball pushtuesit. Ai ka rezervuar në kujtesë një rast ku orientimi i gabuar i Shehut gjatë luftimeve në zonën e Skraparit, ka shkaktuar viktima në radhët e partizanëve. Po ashtu, pohon Hazbiu, gjatë luftimeve në Peshkopi, Mehmet Shehu kundërshtoi urdhrin e Shtabit të Përgjithshëm për të sulmuar forcat e Abas Kupit…

27.11.1982
Pyetje: Na shpjegoni i pandehur kur keni shkuar në BS në kursin e Sigurimit, kush ju dërgoi, çfarë ju thanë dhe çfarë itinerari ndoqët?
Përgjigje: Duhet të ketë qenë fundi i muajit shtator 1947 kur na thirrën drejtues të Ministrisë dhe na thanë se do të shkoni në Shkollën e Sigurimit në BS dhe sigurisht duhet të na kenë dhënë porositë e rastit. Isha unë, Vaskë Koleci, Vangjo Mitrojorgji, Mihallaq Ziçishti dhe Muço Saliu. Kemi udhëtuar me avion në linjën Tiranë-Moskë duke qëndruar në itinerarin Beograd-Budapest-Lvov-Moskë.
Pyetje: Në ndonjë nga stacionet e mësipërme a keni ndenjur qoftë edhe një natë?
Përgjigje: Kemi qëndruar sa qëndroi avioni në të gjitha këto stacione, por për të fjetur nuk më kujtohet. Në Moskë


Mehmet Shehu në vitet e luftës
kemi mbërritur natën. Atje na pritën përkthyesi dhe ndonjë tjetër. Drejtor ishte Hjemeli. Gjatë sistemimit në shkollë, mua më qëlloi të flija në një dhomë me Mihallaq Ziçishtin. Studimet i morëm nga fundi i majit 1948. Kur u kthyem na vunë në dijeni për punimet e plenumit të 8-të dhe njëkohësisht për detyrat që na dilnin pas përfundimit të shkollës. Na thanë se do të bëheshin aktivë partie që lidheshin edhe me qëndrimin e Mehmet Shehut, që u cilësua si person i cili synonte prishjen e miqësisë me Jugosllavinë…
6.12.1982
Pyetje: Na jepni shpjegime rreth pikës 2 të deklaratës, e cila bën fjalë për rrethanat e vrasjes së Baba Fajës dhe Baba Fejzos, sipas shpjegimeve që ju ka dhënë në Hetuesi i pandehuri Mestan Ujaniku. Ç’dini të na thoni për rolin e Koçi Xoxes dhe Bedri Spahiut në këtë vrasje?
Përgjigje: Sipas deklaratës që më lexuat ju dhe që e lexova edhe vetë, unë hollësi të tjera nuk di të them.
Pyetje: Nga deklarata del se për këtë çështje, vrasjen e Baba Fajës, ju jeni thirrur për të raportuar te Koçi Xoxe. A ju kujtohet ç’keni raportuar?
Përgjigje: Mua nuk më kujtohet se ç’kam raportuar, veç atyre që thuhen në deklaratë.
Pyetje: Në deklaratë bëhet fjalë për vrasjen, se ajo është e organizuar dhe se për të implikohej Koçi Xoxe e Bedri Spahiu. Na thoni i pandehur, ç’dini për këtë problem dhe ç’keni bërë për të sqaruar implikimin e këtyre dy tradhtarëve në një vrasje me karakter politik, si ajo e Baba Fajës dhe e Baba Fejzos?
Përgjigje: Unë nuk kam bërë asgjë. Mua nuk më kujtohen rrethanat dhe udhëzimet që më janë dhënë. Unë këtë nuk e kam bërë, sepse kam gjykuar që implikimi nuk ishte i vërtetë.
Pyetje: Nga ç’kritere jeni nisur ju, i pandehur, për ta vlerësuar si të paqenë implikimin e të pandehurit Mestan Ujaniku për këtë problem?
Përgjigje: Unë nuk e kam vlerësuar si të vërtetë, sepse Mestani jepte disa versione rreth kësaj vrasjeje.
Pyetje: Në deklaratë ju shpreheni, ndërmjet të tjerash, se “mua më duket se komprometoheni ju, si të Byrosë” (Koçi e Bedriu) dhe se tradhtari Koçi Xoxe ju ka thënë se “vrasja… është rezultat i një pune të organizuar, që në të mund e duhet të kenë gisht edhe njerëz të Partisë”. Na shpjegoni përse i keni thënë Koçi Xoxes që komprometoheni në këtë vrasje dhe si e keni zbatuar porosinë për të gjetur njerëzit e Partisë që kishin gisht në vrasje, sipas tradhtarit Koçi Xoxe?
Përgjigje: Me komprometim kam pasur parasysh atë që Koçi Xoxe e Bedri Spahiu konsideroheshin nga Mestan Ujaniku si shtytës të reformave që donin të bënin Baba Faja e Baba Fejzoja, kurse për sa i përket orientimit që të gjenim njerëzit e Partisë që mund dhe duhet të kishin gisht në vrasje, nuk më kujtohet të kem marrë ndonjë masë.
Pyetje: A është në përputhje me vijën e Partisë orientimi për të kërkuar vrasësit e Baba Fajës dhe të Baba Fejzos në radhët e njerëzve të Partisë?
Përgjigje: Nuk përgjigjem.
6.12.1982
Pyetje: A jeni marrë ju i pandehur me hetimin e çështjes penale kundër armikut Mestan Ujaniku?
Përgjigje: Direkt unë nuk e kam pasur në hetim çështjen e Mestan Ujanikut, por duhet të kem shkuar në hetim. Unë nuk kujtoj se kush ka qenë hetues i kësaj çështjeje.
Pyetje: A është interesuar ndonjëherë tradhtari Koçi Xoxe për këtë çështje? Nëse po, në ç’drejtim është interesuar?
Përgjigje: Mua nuk më kujtohet që të jetë interesuar direkt Koçi Xoxe për këtë problem. Të tjerët, nga drejtuesit e Ministrisë së Punëve të Brendshme, janë interesuar.
Pyetje: A kanë dalë të dhëna për vrasjen e Baba Fajës Martaneshit në procesin e Mestan Ujanikut? Nëse kanë dalë, a implikoheshin për vrasjen e tij kuadro drejtuese në atë kohë?
Përgjigje: Mua nuk më kujtohet që të ketë pasur implikime të tilla në këtë proces. Unë di që vrasja e Mustafa Xhanit dhe e Baba Fejzos është rrjedhim i fanatizmit të Dedeit që i vrau e në fund vrau edhe veten.
Pyetje: A janë bërë përpjekje që vrasjen e Baba Fajës dhe Baba Fejzos ta shfrytëzonte tradhtari Koçi Xoxe për të sulmuar shokë të udhëheqjes së Partisë në atë kohë?
Përgjigje: Unë vetë nuk kam marrë udhëzime të tilla nga Koçi Xoxe dhe nuk më kujtohet që të kem raportuar për këtë proces.
Pyetje: A është implikuar vetë Koçi Xoxe në procesin hetimor të Mestan Ujanikut apo ndonjë kuadër tjetër drejtues i Partisë?
Përgjigje: Unë tani po dëgjoj për këtë çështje. Unë aktualisht nuk kujtoj që të ketë pasur ndonjë implikim të tillë.
10. 12.1982
Pyetje: Na tregoni i pandehur, në ç’rrethana jeni njohur me Koçi Xoxen e ç’marrëdhënie keni pasur me të?
Përgjigje: Unë për herë të parë Koçi Xoxen e kam njohur në një aktiv Partie të Brigadës, në vitin 1944, pak para Kongresit të Përmetit, në fshatin Nivan të Gjirokastër, ku ai erdhi si i deleguar i K.Q të Partisë Komuniste. Atje, si të gjithë të tjerët, edhe unë jam takuar me të. Më nga afër me Koçi Xoxen jam njohur mbas çlirimit të Shqipërisë, kur u caktova në detyrë në Drejtorinë e Mbrojtjes së Popullit, në vitin 1945. Unë fillimisht jam paraqitur te Kiço Ngjela, që ishte drejtor i kuadrit në KQ të Partisë e te Manush Myftiu, të cilët më thanë të paraqitesha për të marrë udhëzimet te Nesti Kerenxhi. Unë kam shkuar te ky i fundit, i cili më dha udhëzimet përkatëse për punën që do të bëja. Rrethanat konkrete se si jam njohur me Koçi Xoxen, mua nuk më kujtohen, por di që kemi pasur marrëdhënie pune, si drejtues i dikasterit që ishte. Marrëdhëniet e vartësisë direkte të punës unë i kisha me Nesti Kerenxhin, por kishte raste që kontaktoja edhe me Koçi Xoxen.
Pyetje: Jeni takuar me Koçi Xoxen në kohën e Plenumit të 8-të të KQ të Partisë të vitit 1948?
Përgjigje: Personalisht unë nuk jam takuar me Koçi Xoxen në kohën që zhvillonte punimet Plenumi i 8-të. Me të, unë jam parë në aktivin e Partisë që është mbajtur në Shkollën e Dakos, në Tiranë, pas Plenumit të 8-të, ku u punuan konkluzionet e këtij Plenumi për përjashtimin e Mehmet Shehut. Në këtë aktiv, unë kam diskutuar dhe jam solidarizuar me dënimin e Mehmet Shehut dhe me vendimet e Plenumit të 8-të. Unë kam bërë edhe kritikë për Mehmet Shehun në atë kohë. Edhe pas këtij aktivi marrëdhëniet me Koci Xoxen unë i kam pasur si më parë.
Pyetje: Na tregoni, i pandehur, në ç’rrethana jeni njohur me tradhtarin Mehmet Shehu?
Përgjigje: Gjatë vitit 1942, me porosi të Komitetit Qarkor të Vlorës unë kisha realizuar lidhje me disa fshatarë patriotë nga Mallakastra e sipërme, me të cilët më lidhnin relata miqësore familjare. Të tillë ishin Xhelil Balili, Shemo Jaho, Sami Jonuzi, Lilo Hakani, Hysen Zeqo, Sulo Mustafai etj. Në atë kohë, nga viti 1942, në Klos kishte ardhur edhe Bilbil Klosi, për të cilin kisha marrë porosi nga Hysni Kapoja ta takoja. Shkova disa herë për ta takuar në Klos, por nuk e gjeta, derisa, më në fund, sekretari i qarkorit më tha se kishte arritur ta takonte vetë Bilbilin. Aty nga muaji gusht ose shtator i vitit 1942, në një rast që shkova në Mallakastër, Xhelil Bilali më tha se në fshat ka ardhur një person që ka qenë jashtë shtetit, në Spanjë, pastaj ka qenë në burg dhe tani është liruar, i cili disa herë më ka kërkuar që të takohet me ty. Më tha se quhej Mehmet Shehu dhe është i biri i Shehut të fshatit. Duke marrë garanci nga Xhelili, unë pranova të takohem me Mehmet Shehun. Ky takim u bë në një qafë, në fshatin Çorrush, duke qenë vetëm unë dhe ai. Në këtë takim, Mehmet Shehu më tha se kishte dëgjuar që unë shkoja në Mallakastër dhe kisha lidhje me Qarkorin e Vlorës. Më tregoi si quhej dhe kërkoi të takohej me shokët e qarkorit, nuk më kujtohet nëse më tha pseudonimin e tij, por më tha se po t’u thosha për kërkesën time, ata të Qarkorit e dinin. “Unë, – tha Mehmet Shehu – jam këtu në shtëpi”. Duke u nisur nga rregullat e konspiracionit, nuk mora përsipër që ta takoja me shokët e Qarkorit, por i thashë që, po takova ndonjë të njohur, do të interesohem për këtë çështje. Kur u ktheva në Vlorë, njoftova sekretarin politik të Qarkorit të Vlorës, i cili më tha se e dinte që kishte ardhur Mehmet Shehu. Më vonë, unë nuk u mora me këtë punë, sepse vetë sekretari e rregulloi takimin, por se si e arriti këtë, unë nuk e di. Kur u takova me Mehmet Shehun, ai më pyeti për luftën në qarkun e Vlorës. Mehmeti më tregoi se kishte qenë në Luftën e Spanjës, se kishte qenë në burg dhe se kishte dëshirë të takohej me shokët. Ky ka qenë takimi i parë me Mehmet Shehun. Më vonë ai u bë drejtues në qarkun e Vlorës. Që nga ajo kohë, unë kam krijuar shoqëri me Mehmet Shehun, të cilën e kemi mbajtur deri kur ai vrau veten…
Pyetje: Mbasi u largua nga qarku i Vlorës Mehmet Shehu, a jeni takuar më me të gjatë kohës së Luftës Nacionalçlirimtare?
Përgjigje: Jam takuar edhe herë të tjera me Mehmet Shehun, në Qafën e Gjarprit, në qershor të vitit 1944, në aktivin e Partisë të Divizionit, në Kulmak dhe së bashku kemi marshuar në përbërjen e Divizionit I Sulmues deri në Shpal të Tiranës.
15.12.1982
Pyetje: Na shpjegoni, i pandehur, a jeni takuar me tradhtarin Mehmet Shehu gjatë Luftës Nacionalçlirimtare, veç rasteve që përmendët në procesin e djeshëm?
Përgjigje: Mbas takimeve që kam pasur kur kam qenë në qarkun e Vlorës, me tradhtarin Mehmet Shehu unë jam takuar për herë të parë në Skrapar, në fshatin Potom, ku ne na u njoftua se ishte krijuar Divizioni i Parë Sulmues dhe Mehmet Shehu, që ishte caktuar zëvendëskomandant i këtij Divizioni, erdhi në Brigadën tonë që u inkuadrua në këtë njësi. Po atë ditë ne të Brigadës së 5-të, kemi shkuar e kemi zëvendësuar në Qafë të Gjarprit Brigadën e Parë Sulmuese dhe pa njohur mirë terrenin, jemi futur në luftim. Megjithëse gjermanët u thyen e u vranë shumë prej tyre, edhe ne patëm humbje në njerëz. Edhe ditën tjetër megjithëse kemi shfaqur mendimin se pozicionet ku kishim luftuar një natë më parë ishin të papërshtatshme dhe kemi vendosur të zinim pozicione të reja, në drejtim të lumit të Tomorricës, jemi urdhëruar nga komanda e brigadës, ku ishte edhe Mehmet Shehu, që të qëndronim në pozicionet e mëparshme e, si rrjedhim, nuk u arritën ato rezultate që mund të arriheshin, qoftë në shpartallimin e forcave gjermane, qoftë në ruajtjen e forcave tona. Megjithatë, Mehmet Shehu këtë luftim e quajti si një luftim të shquar, nga më të ashprit që kishte parë, në një kohë që më vonë, nga Shtabi i Përgjithshëm u kritikuam që kishim luftuar pa njohur terrenin. Në atë kohë jam parë përsëri me Mehmet Shehun në një aktiv Partie që u mbajt në Kulmak (aktivi i Divizionit). Që andej, së bashku me ne, Mehmet Shehu ka marshuar me brigadën tonë deri në Kërrabë të Tiranës. Më pas, jemi parë prapë me të, kur kemi rrethuar forcat e Bazit të Canit në zonën e Tujanit e burimeve të Selitës. Një batalion, me të cilin ndodhej edhe Mehmet Shehu, që ishte caktuar të godiste forcat zogiste, pasi të thyheshin nga sulmi ynë, megjithëse i kishte mundësitë, nuk doli në kohën e duhur në vendin e caktuar e, për rrjedhim, nuk u asgjësuan forcat zogiste. Siç mësuam më vonë, në vend që të vazhdonin marshimin për në vendin e caktuar, forcat e batalionit ku ishte Mehmet Shehu, ishin urdhëruar prej tij të zinin dy anglezë që ishin në një kodër. Më vonë, pas vetëvrasjes së tij kam mësuar që tradhtari Mehmet Shehu, megjithëse kishte marrë urdhër të sulmonte forcat e Abaz Kupit, nuk kishte dashur ta bënte këtë punë, derisa ishte urdhëruar për së dyti herë, që të sulmonte e shpartallonte këto forca. Gjatë kohës së Luftës Nacionalçlirimtare jam takuar për herë të fundit me Mehmet Shehun në Peshkopi, kur më ngarkoi të shkoja në Martanesh për të dërguar disa të plagosur dhe disa robër që kishim zënë në korparmatë, si dhe për të plotësuar brigadën me forca të reja që do të mobilizonin me ndihmën e Mustafa Xhanit (Baba Fajës). Për këtë qëllim, tradhtari Mehmet Shehu më ka dhënë një letër për Baba Fajën. Në këto takime me të nuk kam bërë ndonjë bisedë që vlen të përmendet dhe nuk kam ndonjë problem që ka të bëjë me veprimtari armiqësore të tradhtarit Mehmet Shehu.
Pyetje: A dini të jenë bërë arrestime masive dhe pa baza në radhët e ushtarakëve në kohën e Koçi Xoxes?
Përgjigje: Unë kujtoj vetëm rastin e arrestimeve që janë bërë në brigadën e Delvinës, ku flitej se shumë ushtarakë kishin shfaqur tendencë arratisjeje dhe ishin arrestuar, si dhe rastin e arrestimit të disa oficerëve në divizionin e Tiranës, arrestime që më vonë u quajtën të nxituara.
Pyetje: Ju kujtohet ndonjë rast që të keni marrë urdhër nga armiqtë që drejtonin Ministrinë e Brendshme deri në vitin ’48 për të kryer arrestime masive?
Përgjigje: Nuk më kujtohet dhe unë nuk di që të jetë dhënë ndonjë orientim për arrestime në masë në radhët e ushtarakëve. As unë nuk kam dhënë ndonjë urdhër të tillë, me përjashtim të rasteve kur u kërkonim organeve vartëse të Sigurimit të Ushtrisë që të paraqisnin propozimet për arrestimin e personave që kishin në ndjekje…
Pyetje: A keni marrë pjesë në ndonjë mbledhje që është bërë në shtëpinë e Koçi Xoxes me gjithë shefat e sektorëve të Sigurimit për problemin e arrestimeve?
Përgjigje: Mua nuk më kujtohet ndonjë mbledhje e tillë. Mbaj mend që në një rast kemi qenë në shtëpinë e Koçi Xoxes gjithë shefat e sektorëve dhe kemi raportuar për gjendjen e hetimeve që kishim në dorë. Më kujtohet që në atë takim Koçi Xoxja porositi që të ruheshin se mos i vrisnin Thoma Karamelon dhe Vaskë Kolecin. Në këtë mbledhje nuk më kujtohet që të jenë dhënë orientime për arrestime masive.
Pyetje: A ka pasur shtrembërime në politikën e arrestimeve nga organet e Sigurimit të Ushtrisë para kthesës së Partisë?
Përgjigje: Ka pasur raste të arrestimeve të nxituara, të trajtimit keq dhe të ushtrimit të dhunës ndaj të arrestuarve…

vijon nesër…



AFRIM IMAJ

--