Kisha Serbe dhe urrejtja ne Ballkan

[Hyllien]

Kisha serbe dhe urrejtja në Ballkan

Enver Robelli

Luftërat e përgjakshme të viteve ‘90 në truallin e ish-Jugosllavisë treguan se nën pelerinën e zezë të popave serbë “rrahin zemra të ashpra dhe të tmerrshme”. Kështu shkruan Milorad Tomaniq, publicist nga Beogradi, në fillim në librin e tij “Kisha serbe në luftë dhe luftërat brenda saj”. Në 251 faqe autori analizon rolin e kishës si institucion dhe të dinjitarëve të saj.
Kisha Ortodokse Serbe (në këtë tekst do të përdorim shkurtesën KOS) e ka parë përherë veten si institucion kombëtar, që merret jo vetëm me çështje të shpirtit, por edhe të politikës e të kombit. Pra, me punë tokësore. Vetë akti i fitimit të mëvetësisë së KOS-it është politik. Pas okupimit të Konstantinopojës më 1204 nga ana e kryqtarëve dhe venedikasve, patriarku i Kishës Ortodokse Greke u arratis në Azinë e Vogël. Në vitin 1219 atje shkoi Rashko, i biri i Mbretit Serb, dhe nga dinjitari kishtar grek fitoi pavarësinë kombëtare të KOS-it. Në këtë mënyrë, siç shkruan Joko Slijepçeviq në “Historinë e Kishës Ortodokse Serbe”, u pengua ndarja religjioze e serbëve në katolikë dhe ortodoksë. Rashko në historinë e kishës serbe njihet si Shenjtori Sava.
Në periudhën e sundimit osman, pas humbjes së Betejës së Kosovës (1389), Patriarkati i KOS-it në Pejë praktikisht u anulua dhe kaloi nën juridiksionin e Ohrit. Në vitin 1557 Porta e Lartë vendosi ta ringjallë sërish Patriarkatin, duke shpresuar se klerikët do të ndihmonin në mbledhjen e taksave nga raja. Në ringjalljen e Partiarkatit duket të kenë luajtur rol edhe lidhjet familjare. Kryeveziri Mehmet Sokoloviq, i cili si fëmijë ishte marrë peng nga turqit në oborrin e Sulltanit, ishte serb. Prijësi i ri i Partiarkatit u bë vëllau i tij Makarije, i cili kishte ruajtur besimin e krishterë. Kjo është, shkurtimisht, historia e fitimit të mëvetësisë së KOS-it.
Pjesët më interesante në librin e Milorad Tomaniq janë ato që demaskojnë dhe ilustrojnë anomalitë e klerikëve dhe politikanëve veçanërisht në vitet ‘80 dhe ‘90, kur nacionalizmi serb arriti kulmin. “Serbët janë popull i çmendur”, kishte thënë lideri i serbëve të Kroacisë, Jovan Rashkoviqi në një bisedë me presidentin kroat Franjo Tuxhman. Kështu populli serb kishte mundësinë të dëgjojë se çka mendon për gjendjen e tij nervore dhe shpirtërore një ekspert për këtë çështje: Rashkoviq me profesion ishte neuropsikiatër. Nga KOS-i ai ishte shpërblyer me Urdhrin e Shën Savës të Klasit I. Një “intelektual” tjetër i nderuar nga kisha serbe ishte i ashtuquajturi Miliqi nga Maçva, një piktor dhe “patriot”, i cili duke treguar budallallëqe fitoi respektin e klerikëve më të lartë të kishës. Për shembull Miliqi nga Maçva paralajmëronte se serbët së shpejti do të jenë padronë të botës. Nëse, sipas tij, një bombë e vetme bie mbi Beograd, atëherë Vatikani, Vjena, Bonn-i dhe Zagrebi do të dridhen nga brenda me fuqinë e formulës V^3=0. Pastaj, vazhdonte ai me fantazinë e tij, do të shkatërroheshin Tirana, Praga, Sofia, Ankaraja, Meka, Medina, Teherani. Piktori, të cilit serbët ia shikonin buzët kur fliste, kishte paralajmëruar një “katastrofë tektonike” për muajin qershor të vitit 2001. Këtë ai nuk e përjetoi. Në varrimin e tij salikimin e mbajti mitropoliti nacionalist Amfilohije. Në këtë luftë për “rendin e ri serb” u kyçën edhe anëtarë të Akademisë së Shkencave të Serbisë. Akademiku Milorad Ekmeçiq në vitin 1988 shkruante: “Dhuna është nëna e krijimit të shteteve nacionale, kryesisht dhunë në luftë. Çdo nacionalizëm fillon me mbledhjen e përrallave dhe këngëve epike – dhe ky është nacionalizëm elitar”. Dobrica Qosiqi, Luba Tadiqi (i ati i presidentit të tanishëm të Serbisë Boris Tadiq) dhe intelektualë të tjerë filluan të flasin për “barrën e të kaluarës dhe sfidat e së ardhmes”. Më 24 dhe 25 shtator 1986 gazeta “Veçernje Novosti” botoi Memorandumin e Akademisë, programin mbi dominimin serb të Jugosllavisë së atëhershme. Këtu e shihte shansin edhe kisha bashkë me shoqatën e shkrimtarëve të Serbisë.
Tani mungonte vetëm edhe prijësi, që do të realizonte planet e intelektualëve, klerikëve dhe shkrimtarëve, plane, të cilat, siç nënvizon Tomaniq, u përpiluan nën tymin e dendur të duhanit dhe shisheve me raki. Ai prijës u shfaq një ditë, u bë udhëheqës i Partisë Komuniste dhe shkoi në Kosovë më 27 mars 1987. Fjala është për Slobodan Milosheviqin. Disa javë më vonë shkrimtari Radoslav Zlatanoviq do të shkruajë poezinë “Himn në lëndinë” kushtuar Milosheviqit. Peshkopi Jovan Velimiroviq do të përdorë nocionin “Serbia hyjnore”, e cila na qenkësh zgjeruar e bërë shteti më i madh hyjnor. Se kisha serbe mendonte vetëm në dimensione të mëdha, tregon edhe një shembull tjetër. Pas largimit nga posti i partiarkut të sëmurë German, zgjedhja e kreut të ri të KOS-it nuk kaloi pa vështirësi. Patriarku i sotëm Pavle u zgjodh tek në rrethin e nëntë të votimeve! Tomaniq konstaton me ironi se Shpirti i Shenjtë me këtë aludim në Rrethin e Nëntë të Ferrit të Dantes sikur kishte paralajmëruar se çfarë e priste kombin serb. Në fakt shtypi kishtar që nga fundi i viteve ‘80 e deri vonë në vitet ‘90 i kishte fryrë zjarrit nacionalist – kundër shqiptarëve, kroatëve dhe boshnjakëve.
Njëkohësisht me këtë filloi edhe rehabilitimi i figurave të dyshimta kishtare. Në maj të vitit 1991 nga Amerika, në Serbi u kthyen eshtrat e peshkopit Nikolaj Velimiroviq, një kleriku që bartte dekoratë të Gjermanisë naciste dhe i cili kishte thënë me bindje të plotë se ekzistojnë ngjashmëri të mëdha mes Adolf Hitlerit dhe Shën Savës. Velimiroviq, një klerik i shkolluar në Rusi, Gjermani dhe Zvicër, ishte i një mendimi me Hitlerin edhe sa i përket qëndrimit të këtij të fundit ndaj hebrenjve.
Në këtë traditë urrejtëse vazhdoi edhe Patriarku Pavle. “Serbët nuk mund të jetojnë më bashkë me kroatët” dhe “pjesët e Kroacisë duhet t’i bashkangjiten Republikës së Serbisë” - kështu i shkruante Pavle lordit Carrington, i cili në gjysmën e parë të viteve ‘90 ndërmjetësonte në luftën në ish-Jugosllavi. Por, gjatë vizitës Zagrebit në mars 1999, vetëm pak ditë para fillimit të luftës së NATO-s në Kosovë, Pavle vizitoi Tuxhmanin, të cilin shtypi, kisha dhe opinioni serb e kishte karakterizuar si inkarnim të së keqës, dhe u bëri thirrje serbëve që të integrohen në shtetin kroat. Meqë kishte dështuar projekti i Serbisë së Madhe, Pavle tani propagandonte paqen dhe pajtimin.
Edhe gjatë luftës në Bosnjë, Pavle nuk qëndroi indiferent. Takime me Radovan Karagjiqin, Ratko Mladiqin dhe luftëtarë të tjerë për Serbinë e Madhe ishin pjesë e programit të vizitave të Pavles. Agresionin kundër boshnjakëve kisha e minimizonte si luftë mbrojtëse të serbëve kundër përpjekjeve të boshnjakëve myslimanë për të krijuar një xhamahiri në Ballkan të sunduar prej muxhahedinëve. Më vonë, përveç boshnjakëve, kroatëve dhe shqiptarëve, të cilët në sytë e klerikëve kishtarë ishin armiq të përbetuar të serbëve, rreziku, sipas KOS-it, kërcënohej edhe nga krejt Perëndimi, veçanërisht Gjermania, Italia, Austria, Papa Gjon Pali i Dytë. Madje kisha serbe u tregua më e ashpër se vetë Milosheviqi. Kisha ia mbajti anën Radovan Karagjiqit në refuzimin e planit Vance-Owen për paqe në Bosnjë. Kisha ende vazhdonte të mbështeste idenë për krijimin e Serbisë së madhe mbi gjakun e civilëve të pafajshëm. Natyrisht klerikëve serbë nuk u mjaftonin vetëm fjalët në ndezjen e urrejtjes. Në shtator të vitit 1991 afër manastirit Komogovine në Kroaci, peshkopi i ardhshëm Filaret doli në fotografi duke mbajtur mitralozin në dorë. Fakt i njohur është se peshkopi tjetër Amfilohije, i cili është xhaxhai i bashkëshortes se kryeministrit serb Vojislav Koshtunica, në vitin 1991 manastirin e Cetinjës e kishte shndërruar në kazermë për pjesëtarët e Gardës Vullnetare të Arkanit. Edhe Arkani nuk i kishte mbetur borxh kishës: ai kishte thënë se komandant i tij suprem është patriarku Pavle. Arkan me vete bartte fotografinë e Shën Nikollës me nënshkrimin e patriarkut Pavle. Nëse e lakojmë vargun e famshëm të poetit hebraik Paul Celan se vdekja është një mjeshtër nga Gjermania, atëherë për kishën serbe mund të themi: urrejtja është një mjeshtër nga Serbia. - Libri i Milorad Tomaniqit është një minierë e pafundme me argumente, citate dhe dëshmi mbi rolin makabër të kishës serbe në konfliktet e Ballkanit. Ky libër, i botuar nga shtëpia botuese “Krug” në Beograd, meriton urgjentisht të përkthehet në shqip.

Marre nga Shekulli www.shekulli.com.al

[Hyllien]

Prit tani kur ti fusin ndonje plumb ketit mikut qe ka publikuar librin.
Behet valle me nje komb te tille miqesi apo tolerance ku e ka nacionalizmin te rrenjosur ne prifterinjte orthodhoks qe akoma mbajne karten e nacertanjes ne kishe?

Mos valle dhe Greket jane te ngjashem me ato cfare kane bere me prifterinjte Shqiptar gjate pushtimit Osman qe i kane helmuar e vrare.

[Seminarist]

Cyclotomic

Se pari kjo teme, ne menyren se si eshte parashtruar ketu, mendoj, se as qe i shkon - ne mos e ofendon, pasi e ben forumin "feja edhe kombi" te ndervarur nga ceshtjet e serbise - ketij forumi, por atij, ndoshta, te problemeve nderkombetare a rajonale tek politika.

Se dyti, ky artikull ta garantoj une, megjithe problemet e Serbise, eshte nje artikull tipik, nuk po ia ve emrin psiqikes se autoresise se tij, injorant, qe mban era myk ekstrem e te paditur., edhe qe ka gabime serioze, si ne paraqitje mendimesh po ashtu edhe ne stilin gazetaresk.

Me habit se sa shpejt e te prirur jeni per te rene pre, si ngahera, ne kesi lloj propagandash....ne mos e beni me dashje!

Dmth eshte nje artuikull mbledhjesh thashethemesh mitingjesh e pikepamjeve personale te gabuara edhe te parashtruara me keqinterpretim te qellimshem.

[Nuh Musa]

Cyclotomic

Se pari kjo teme, ne menyren se si eshte parashtruar ketu, mendoj, se as qe i shkon - ne mos e ofendon, pasi e ben forumin "feja edhe kombi" te ndervarur nga ceshtjet e serbise - ketij forumi, por atij, ndoshta, te problemeve nderkombetare a rajonale tek politika.

Se dyti, ky artikull ta garantoj une, megjithe problemet e Serbise, eshte nje artikull tipik, nuk po ia ve emrin psiqikes se autoresise se tij, injorant, qe mban era myk ekstrem e te paditur., edhe qe ka gabime serioze, si ne paraqitje mendimesh po ashtu edhe ne stilin gazetaresk.

Me habit se sa shpejt e te prirur jeni per te rene pre, si ngahera, ne kesi lloj propagandash....ne mos e beni me dashje!

Dmth eshte nje artuikull mbledhjesh thashethemesh mitingjesh e pikepamjeve personale te gabuara edhe te parashtruara me keqinterpretim te qellimshem.

..dhe???, valle te pengon ty propaganda negative ndaj serboslaveve???

O shok, shiptarit nuk ka ti interesoj, se cfare VLERE ka nje artikull negativ mbvi serbien, dhe cfare te "vertetash" apo "genjeshtrash" apo "pasaktesi" gjinden ne te. Mjafton te njollos serbine, PIK!

flm

[Hyllien]

Artikulli ka doza nacionaliste ne fund fare qe kerkon perkthim, por ne asnje menyre gjate gjith shkrimit te tij, te cilit autori i ka marre KREJSTESISHT nga libri. Keta njerez shkruajne ne shtypin Shqiptar pasi UNMIK nuk i lejon te shprehen lirisht atje.

Po ta vej tek Ceshtja Kombetare kjo teme nuk do perfundoj mire. Ti hallin e ke se je Orthodhoks, dhe knej Greku thote 10 % jan Grek ne Shqiperi, knej Kisha Serbe eshte responsable numer 1 per vrasjet, dhe kjo dihet me dekorimet qe i jane bere Arkanit.
Keta qe kan bere ket gje nuk jane fetar, si pas mendimit tim e gjith feja si ne Greqi dhe Serbi eshte nje mjet shume i forte nacionalist dhe propagandistik. Pra un spo te shaj ty fene, thjesht po them gjera qe dihen, se se kjo fe perdoret nga keta njerez. Aty nuk ke as ndonje citim biblik, e as ndonje citim persa i perket ritit a praktikes orthodhokse. Ky artikull ka te bej me fene dhe nacionalizimin e tepruar qe feja i ka dhene dhe vazhdoj ti japi Serbise.

Zoti paska shpine me sa duket andeja, shpi dhe komb.

[Seminarist]

Cyclotomic

a nuk e kupton dot, se po te ecim me parimologjine e Nuh Muses qe thote:

O shok, shiptarit nuk ka ti interesoj, se cfare VLERE ka nje artikull negativ mbvi serbien, dhe cfare te "vertetash" apo "genjeshtrash" apo "pasaktesi" gjinden ne te. Mjafton te njollos serbine, PIK!

, edhe po ashtu standartit te artikullit, qe e ka burimin pikerisht tek parimologjia e Nuh Muses, te cilin une po kritikoj, atehere nuk do bejme gje tjeter, vecse do te biem pikerisht me naivitet ne po ato faje ku akuzohen dac greket e dac serbet.

Kaq desha te them une. Se dyti, perse duhen pranuar standartizime genjeshtrash te mirefillta, thejsht per te demonizuar nje komb apo kishe?

Artikulli, ose libri, ne fakt ne menyre indirekte ironizon fantazine nacionaliste te te gjithe ballkanasve., packa se do jete shkruar me siguri nga ndonje banal atesit komunist anti ortodoks.

Pikerisht per te njetat arsye sic ironizohet patriku serb Pavle, megjithese nuk ka asnje referim dinjitoz, mund te ironizohet e gjithe klasa klerikale e kujto, si ne Shqiperi a jashte saje ne Ballkan, me te vetmin ndryshim te vogel, qe feja ne Serbi, duke qene e vetme, ka luajtur nje rol shume me unifikues ne aspektin kombetar, se sa do te mund te luante trinomi, a me shume, konkurent i feve shqiptare islam-ortodoksi-katolicizem.

A nuk eshte e mbushur literatura patriotike e nacionaliste e klerikeve me urrejtje anti-kristiane me thirrje per urrejtje kundra shkaut etj?


Nqs Shen Sava, qe ne fakt eshte modeli i nje shenjtori mesjetar (--->per me teper lexojani jeten), u quakerka Hitler, thejsht sepse keshtu mendon nje qofte edhe serb, mos valle, a nuk do te mund te thuhej krejtesisht e njejta gje per Skenderbeun, bazuar ne nje shqiptar te quajtur Abdi Baleta?


Une njoh sa e sa persona, relativisht te vleresuar ne mos kriminela, te pakten hajduta e banale, por qe veten e kane ditur per nacionalista, qe neper xhepat e tyre, pergjate jetes se tyre, e para vdekjes, kane mbajtur foto sa te Shna Nout, apo nuska fetare.


Qe kisha serbe te jete nacionaliste, dmth ne qender te identitetit nacional-spiritual te serbeve, nuk ka asgje te keqe. Ashtu sikurse nese sillen akuza per abuzime te kesaj qendersie, duhen sjelle FAKTE konkrete, te studiuara mire, para se te akuzohet nje Institucion.
Une per vete nuk kam pare ASNJE fakt te faktuar der me tash, pervec disa veprimeve normale, te perfolura nga nje perendim fuqimadh, te bazuara ne keqkuptime kohesh e nocionesh?


Edhe ne Shqiperi, nqs feja ortodokse do te kish mbijetuar si fe absolute e gjithe kombit, do te kishin ngjare dukuri te ngjashme, e ajo do te identifikohej me kombin e vlerat e tij.
A nuk themi neve se fretinit franceskane kane luftuar me pene e pushke per atdhe?
A nuk perpiqemi neve ta identifikojme fene me edhe nen kombin kur themi se feja e shqiptarit eshte shqiptaria, gje qe do te thote qe te qenit ortodoks, katolik apo musliman, ne fakt pushojne se qeni kur ne pikepyetje vihen interesat e perkoheshme e relative te kombit, dmth i nenshtrohen atyre?


Nje gje eshte e sigurte, se Kisha serbe, si Institucion hyjnor, ne komunitet me te gjithe bashkesine ortodokse mbareboterore, nuk ka inspiruar asnje racizem apo urrejtje, te cilen deshirojne me aq zjarr tia paraqese ndokush!


Libri "Deklarata Islame" nuk u shkrua nga ortodoksa, por nga Izetbegovic-i. A e din ti se cfare eshte ai liber?

[Hyllien]

Ai eshte libri i nje orthodhoksi serb per kishen Orthodhokse. Zoti nuk ka nevoje per mbrojtjen e nacionalistave fetar, pasi ta dime mire qe kombin nuk e vene para fese, por hipokrizia me e madhe qendron atje ku thua se Zoti nuk ka komb. E pra Zoti na paska komb, te pakten kshu sic flet ti nuk po rreshtohesh nga Zoti, por nga insitucionet fetare nen kamuflimin se po mbron ate qe beson, qe kudo si ne Islam dhe ne Krishterim nuk kane drejtuar kurre me ndershmeri. Mjafton te shohesh rastet sec bejne prifterinjte ne perendim, dhe se cben kisha qe bekon ARKANIN, (e ke me fotografi kete gje Seminarist, ta kane sjell miqte e tu dhe te mi bashke shqiptar te nje besimi tjeter fotot), apo kisha orthodhokse greke qe asimilon Shqiptaret, apo dhe cfare shofim perdite nga terrorizmi.


Zoti nuk ka nevoje per kryqtar si puna jote Seminarist, ka nevoje per njerez te drejte. Jetojme ne 2000 e jo ne 1100.

[Seminarist]

Keto qe thua me siper jane pasaktesira te pastra, mos valle te mesuara permendesh prej teje?!

Une po ta spjegoj fare QARTE se pikerisht dukurite qe akuzohen me lart jane te dita dites ne cdo komb ballkanik pa perjashtim.

A ke pare ndonjehere fotografi Ustashe kroat qe mban me krenari koken e prere te nje prifti ortodoks ne dore? Pra pse u dashka demonizu kisha serbe, aq me shume si Institucion, aq me teper qe nuk ka ASNJE fakt (qe une te kem pare, ndryshe sillma ti)? Sepse nuk varet nga Vatikani?

Ti e ke ne Hymn kombetar e ne sa kenge te tjera, qe Zoti e ka kriju kombin shqiptar me dor te vet, e kush se prek.

Pra, qe te rri e te sqaroj une ty relaten fe-komb, do te me mare sa e sa tema. Kisha nuk eshte kundra as kombit e as nacionalizmit, persa kohe keto nuk i sherbejne doktrinave e ideologjive te qarta anti-kristiane e humane. Perkundrazi, kisha e krishterimi natyrisht qe jane frymezueset e shpirtit kombetar te cdo kombi.

Cdo komb eshte i Zotit ne vecanti e e gjithe bota ne pergjithesi, keshtu qe cdo komb ka te drejten e vet ta shohe identitetin e vet te lidhur ngushte me ekzistencen e Zotit.

Kisha serbe nuk ka beku asnje Arkan per krime, por po ashtu ajo nuk mund ta ckisheroje Arkanin thjesht sepse si pelqen dikujt qe s'eshte serb. Kjo eshte padituri. Kisha nuk mund ta diferencoje veten ndaj askujt pa patur fakte serioze per cfare po behet fjale, edhe ne kete rast, ndeshkimi eshte me teper kurim, se sa mallkim apo inkuzicion.
Mos eshte gje valle TABU qe Arkani te mbaje Ikone te Shen Nikolles ne xhep?


Ti duhet ta kuptosh me me perulesi qenien njerezore te dikujt, jashte kornizave te tua forumore. Ja psh mendo sa e sa oficere naziste strehuan manastoret katolike pas LIIB, jo sepse aprovuan veprimet e tyre, por sepse kisha nuk ka ardhur te gjykoje e denoje por te shpetoje njerezit, mekatarin me te parin, kur keta pendohen.

[Seminarist]

Qe te te ndihmoj po te jap nje artikull te patrikut Pavle, e me thuaj ti se cfare te keqe ka aty! Ndryshe, ben mire te mos biesh pre e rrenave.

“The Church has been preaching the following words of Jesus Christ for the last 2000 years: ‘What good is it if a man gains the whole world and yet loses his soul.’ Could these worldly goods make up for his soul? This was precisely the advice which Mother Jevrosima gave to her son Marko: “Don't you, my son, speak falsely to please others, but speak in keeping with God's ways’. Therefore, our Orthodox faith has taught us to be and remain humans always, never brutes. There is nothing which would make us resort to retribution, as brutes do, for crimes committed against us.

When I was in Austria a few years ago at the celebration of the 100th Anniversary of the Church of Saint Sava in Vienna, an article was published that morning in a Viennese newspaper in which the author claimed that I had come to Vienna to "deceive the world", that it was the Serbs who were to blame for (the then ongoing) war (in Bosnia-Hercegovina) and that I had called on the Serbs to fight the war against everybody else in order to preserve a greater Serbia. So I reacted to this insinuation at a meeting where there were both Austrians and Serbs: ‘If the cost of creating a greater Serbia required that crimes be committed, I would never accept that. Let such a Greater Serbia disappear from the face of the earth. If a small Serbia is to be created by crimes being committed, then I would not accept that either. Let this small Serbia also vanish into thin air. Even if the last Serb were to try to preserve himself by committing crimes and if I were that last Serb, I would not accept that either. Let us vanish as a nation, but let us always act as it befits humans’.

According to the Christ's teaching there is no interest, be it either sacred, familial, national or personal, to commit crimes as retribution for crimes committed against us. When we defend ourselves, we should fight as it befits humans. For us the most important thing is to act like true Christians since Jesus Christ says: ‘Hereby I send you like sheep among the wolves’. We should indeed be true humans. In every time and in every society there will be people who would ridicule and mock you, who would take advantage of you and place obstacles in your path. Christ is not sending us forth so that wolves could tear us apart, but to show to the wolves by means of our faith and actions what it means to be the Lamb of God.

On the other hand, there is a danger that the lamb among the wolves might come to the conclusion that it could not survive as a lamb, but only as a wolf, so it could sharpen its teeth, learn to howl, turn its hoofs into claws and become a wolf itself. This is not why Jesus Christ is sending us among the wolves. Ttherefore, He gives us the solution: ‘Hereby I send you like sheep among the wolves. Be wise like snakes and gentle like doves.’ And this means that wisdom will preserve us from wolves tearing us apart, and kindness will prevent us from turning into wolves.

In other words, we should develop our intellectual abilities without limit, but under the condition of developing our goodness and kindness at the same time, since our mind is like an internal eye helping us perceive what other living beings cannot possibly see. A mind is cold and sometimes it cuts through the heart. Goodness is warm, but blind. When you unite and develop simultaneously both our mind and our goodness, then you become a true human. Children, this is what it is all about. You can see for yourselves where materialistic one-sidedness leads, this present-day pursuit of pleasure. You can judge by your friends and relatives - how many children in elementary schools take drugs? You must have a mind and logic and develop them like a snake. The snake knows that if you cut off its tail it will grow again, so the snake protects its head - the head is what matters. While other creatures fight against each other for food, doves never fight among themselves for food."

http://www.stbasilchurch.org/patriarh.html

[Hyllien]

Kisha jone drejtohet nga nje Grek e para punes. Vete fakti qe kishat Orthodhokse kane bere "lufte" intelektuale me u ndare, mjafton mese shume per te pare se cfare mcifet jo mbas Orthodhoksise por mbas "ndarjes" midis tyre.

Ti siduket e anashkalon problemin pasi un po te "shakam" orthodhoksine. Shif pak bekimin e Arkanit, dhe me thuaj nese ne kemi bere gjera te tilla si Komb ? kaq dua un nga ty. Ky person qe ka nxjerre keto felliqsira qe kane bere keta njerez ka bere shume mire, pasi parandalon problemiin qe do ishte shume me i madh nese keto do ti zbulonte dikush tjeter dhe pervetsonte si dokumenta, te pakten i ka mbuluar disi.

Dhe nje here Kisha nuk ka nevoje per Kryqtar.