Rrefehet per historine ish hetuesi i kohes se komunizmit Kristofor Martiro

[Albo]

Marjeta Shehu: Fëmijët e Bllokut me nuset e tyre kërcenin pothuajse lakuriq në dritën e qirinjve

NGA: FATOS VELIU

Më keni thënë, jo vetëm nga numri i kaluar, se në momentin e internimit të familjes së Mehmet Shehut i kushtuat shumë rëndësi tërheqjes në përpunim operativ tuajin, apo si të thuash ta merrnit në bashkëpunim Marjetën, bashkëshorten e Bashkim Shehut. Kur e arritët këtë fakt?
Është pikërisht momenti i veprimeve operative për tërheqjen e Marjetës në shërbim të organeve të Sigurimit të Shtetit. Ka qenë fundi i muajit janar 1982, kur së bashku me punëtorin operativ E. Z. u thirra nga ministri Hekuran Isai në zyrën e tij, ku ishte prezent edhe Kadri Hazbiu. Më thanë se ishte miratuar propozimi që unë kisha bërë, për të vazhduar punën në drejtim të Marjetës për ta tërhequr atë në bashkëpunim me organet e Sigurimit.
Qëllimi tjetër, përveç faktit që më deklaruat se donit ta shpëtonit nga burgu, kush ishte?
Qëllimi ishte që të sqarohej se çfarë kërkonin të arrinin me afrimin që kishte bërë ndaj tyre një punonjës i ambasadës franceze apo ndonjë figurë e brendshme publike. Por që të dal edhe pak te pyetja e parë, qëllimi tjetër njëkohësisht ishte se doja të shpëtoja dhe fëmijët e Mehmetit nga arrestimi i sigurt.
Si operuat?
Përpiluam planin e veprimit, i cili, siç jua kam thënë edhe para disa ditësh, u miratua nga kreu i Sigurimit të Shtetit, Rexhep Kolli dhe ministri Hekuran Isai.
Si do ta zbatonit atë plan?
Sipas planit, duke përfituar nga mungesa e fëmijëve të Marjetës, që me lejen dhe porosinë tonë ishin marrë nga prindërit e saj në Durrës, ajo do të merrej në mënyrë të fshehtë e do të vendosej në një apartament sekret në Elbasan.
Gjithnjë sipas planit të studiuar, rrugës për në bazën e caktuar do ta shoqëronin dy gra nga grupi.
Çfarë do të bëhej konkretisht në atë bazë?
Aty do të bëheshin hetime sekrete me Marjetën.
Në çfarë shkalle do të ishte ky sekret, të cilin e përsërisni kaq shpesh?
Punonjësit e Degës së Punëve të Brendshme të Elbasanit nuk duhej të dinin gjë për këtë veprim, me përjashtim të kryetarit të Degës.
Çfarë thoshte urdhri i Hekuran Isait për këtë veprim?
Urdhri i Hekuran Isait ishte: Në qoftë se Marjeta nuk do të jepte shpjegime për takimet e dyshimta të saj, sidomos me të huajt, dhe po të mos pranonte të bashkëpunonte me organet e Sigurimit, të arrestohej së bashku me burrin e saj, Bashkim Shehun.
Po Bashkimi, do të ishte në dijeni nga sa veprohej nga Sigurimi mbi të shoqen?
Absolutisht jo. Këto veprime kërkonin një konspiracion absolut dhe bëheshin sipas një plani hermetik.
Sipas planit, i shoqi i Marjetës, Bashkimi, për të mos kuptuar çfarë bëhej, do të ndalohej (arrestohej) formalisht e do të mbahej në dhomat e izolimit në Degën e Punëve të Brendshme në Elbasan derisa të përfundonte puna me Marjetën.
Çfarë arrestimi do të ishte ky?
Ai do të merrej formalisht në pyetje. Do fliste për shembull se çfarë dinte për familjen e tij, për vetëvrasjen e Mehmetit e të tjera e të tjera.
E patët të thjeshtë ta zbatonit planin sipas parashikimit?
Me gjithë insistimin tonë, për gati shtatë ditë, Marjeta nuk foli për sa i kërkonim, kryesisht për njohjet me zbuluesin francez.
Si ia arritët?
U detyruam ta futnim në dhomat e izolimit në Degën e Elbasanit për t'i bërë presion që të fliste. Kishin mbetur dhe dy ditë nga afati i marrë nga Prokurori i Përgjithshëm për izolimin e saj.
Po nëse nuk do të fliste edhe për dy ditë sa e kishte afatin?
Po të mos fliste edhe gjatë këtyre dy ditëve do të arrestohej e do të mbahej në burg.
Ndërkohë, afati po mbarohej?
Të dy ne, unë dhe punonjësi operativ që merreshim me të, bëmë çmos që ajo të fliste, duke e siguruar që po të fliste, nuk do të burgosej as ajo e as i shoqi, në të kundërt ajo duhej të dinte se e prisnin prangat e padiskutueshme.
Sigurisht, veç sigurisë që i krijonim për të besuar nga sa i thoshim, i treguam edhe disa dhurata që kishte marrë nga njerëz të dyshimtë, aq më shumë të huaj. Këtë e bënim për efekt psikologjik, që ajo të bindej se nuk kërkonim ndonjë gjë kushedi, pasi ishim në dijeni për gjithçka. Por, ajo duhej të bindej dhe të pranonte me koshiencë kërkesën tonë, me qëllim që të mund të rrinte jashtë hekurave për fëmijët e saj. Pas kësaj, neve do të mund të arrinim në përfundimin nëse kanë pasur qëllime njerëzit që i ishin afruar çiftit Shehu.
Pas gjithë këtij insistimi?
Marjeta më në fund filloi të flasë.
Çfarë ju, tha zoti Martiro?
Ajo na tha:
"Unë do të flas. Ju i dini gjërat, e di që do të më mbani në burg. Më vjen keq për fëmijët."
Reagimi juaj?
E siguruam edhe një herë, madje i dhamë fjalën se nuk do të mbetej asnjë ditë në burg. Pas kësaj ajo na besoi.
Jam kurioz nëse në ato çaste i besonit sinqeritetit të saj nga sa po thoshte, apo i merrnit me rezerva, për faktin se po manovronte për t'i shpëtuar burgut?
Në të vërtetë ne ishim të shqetësuar se mos Marjeta na i dha këto shpjegime thjesht pse donte t'i shpëtonte burgut. Kjo do të kishte qenë fatale për të dyja palët.
Nga shoqëria që është folur se çifti Shehu ka pasur edhe me një punonjës të ambasadës franceze, ju tregoi nëse i është dhënë ndonjë informatë interesante?
Nuk kishin dhënë ndonjë informacion kushedi se çfarë, përveçse kishte shpjeguar gjendjen shumë të keqe të familjes së saj pas prishjes së fejesës. "I shkruaja - tha - dhe për thirrjen që i bëri Enveri për fejesën e djalit Mehmetit etj". Veç këtyre, Marjeta theksoi se nuk i kishte dhënë gjë tjetër as me shkrim e as me gojë.
Ky francez që ishte afruar, sigurisht ka qenë i shërbimeve sekrete, apo jo?
Kryesisht në ambasada punonin njerëzit e shërbimeve sekrete, pavarësisht se çfarë detyre juridike justifikonin. Kështu, në lidhje me këtë francezin që njihte fëmijët e Mehmetit, ishte fiksuar nga survejimi ynë se, një ditë para se të ndodhte vdekja e Mehmetit, kishte shkuar me makinën e tij me shumë shpejtësi nga Hani i Hotit. Me siguri kjo ka ndodhur për të dërguar informacionin e marrë në drejtim të familjes së Mehmet Shehut. Kuptohet se ai ishte një zbulues me eksperiencë.
Juve tashmë krijuat bindjen se fliste pa rezerva?
Marjeta foli me besim tek ne, sepse e kuptoi se sinqerisht nuk ia donim të keqen, prandaj dhe filloi të fliste shumë lirshëm.
Çfarë ka treguar tjetër Marjeta në lidhje me familjen ku ishte nuse? Për shembull, unë do të doja diçka të veçantë, nëse keni, për situatën e Mehmetit në ditët e fundit kur mbi të po shpërthente gjithë egërsia e Enver Hoxhës. Si dukej në sytë e nuses situata e tij?
Në vijim ajo shpjegoi për gjendjen në shtëpinë e Mehmetit pas prishjes se fejesës së Skënderit. Sipas saj, Mehmeti kishte rënë shumë moralisht, pothuajse ishte tjetërsuar. "Mehmeti u sëmur, pra rezultoi me ishemi në zemër para Kongresit të 8-të, nuk bënte më stërvitje me biçikletën që kishte në dhomë, fliste pak, bisedonte vetëm me Fiqiretin dhe me djalin e madh, Vladimirin, kurse me ne, me mua dhe Bashkimin, nuk bisedonin, pasi na konsideronin të rinj, të papjekur.
Jemi njohur me jetën disi liberale që bënte Marjeta, jo vetëm në drejtim të veshjes, por kryesisht frekuentimi i tavernave luksoze në orët e vona të natës. Ju ka treguar për nëse ka pasur përplasje me Mehmet Shehun për këtë veprim, pavarësisht se në të shumtën e rasteve vepronte në fshehtësi të tij?
Më tregoi për një përplasje të tillë, duke u shprehur: "Mehmeti më foli një herë shumë keq, kur i kishin thënë se unë frekuentoja natën tavernat, por më doli në mbrojtje Fiqireti. Fiqireti na shikonte që visheshim me rroba ekstravagante dhe që vinim vonë në shtëpi, por nuk na thoshte gjë. Qëndrimi i saj na nxiste, kurse nga Mehmeti kishim frikë."
Çfarë tregonte vetë për këto frekuentime të sajat që bënin kaq zhurmë?
Për sa më kërkoni ka deklaruar: Unë shkoja në taverna, ndërkohë që në shumë raste vinte edhe shoqëria në shtëpi, ku rrinim deri natën vonë duke bërë llogje. Por kjo ndodhte vetëm kur nuk ishte Mehmeti në shtëpi, se Fiqireti nuk na thoshte gjë.
Sigurisht, flitet për kohën para fejesës plëngprishëse?
Po, po, ajo e saktësoi qartë, gjatë kohës që ne e pyetëm me shumë korrektësi:
"Kjo gjendje ishte para prishjes së fejesës së Skënderit, se pas kësaj prishjeje gjendja në shtëpi po bëhej gjithmonë e më e rëndë. Dita-ditës krijohej një situatë që erdhi një moment dhe u bë e padurueshme. Ngjante sikur kishte plasur zia dhe pritej shpërthimi i katastrofës. Se, që do të shpërthente katastrofa, unë e kisha të qartë. Për këtë gjendje i shkrova dhe francezit", - përfundoi bisedën Marjeta.
Po për fëmijët e Bllokut, për të cilët flitej shumë se bënin një jetë të shthurur, ju ka folur Marjeta në atë kohë?
Normal që ajo foli dhe për fëmijët e Bllokut dhe për gratë e tij.
Çfarë ju ka thënë për këtë gjë?
Tha se fëmijët e udhëheqësve të Bllokut kishin hyrë në rrugën e qejfeve, të degjenerimit.
"Bënim mbrëmje me raste të ndryshme, ku kërcenim pothuajse lakuriq, nën dritën e qirinjve. Në këto mbrëmje merrnin pjesë të gjithë fëmijët e udhëheqësve, me përjashtim të djalit të madh të Enverit dhe Vladimirit, djalit të madh të Mehmetit.
Ndërsa fëmijët e të tjerëve ishin shumë të shthurur.
Gratë e Bllokut ziheshin e mburreshin se kush i kishte fëmijët e sidomos nuset më të bukura".

Vendimi: Marjeta Shehu të merret në bashkëpunim të Sigurimit
"E vendosëm në izolim të plotë për të bërë të mundur planin sekret"
MIRATIMI
Ka qenë fundi i muajit janar 1982 kur së bashku me punëtorin operativ E. Z. u thirra nga ministri Hekuran Isai në zyrën e tij, ku ishte prezent edhe Kadri Hazbiu. Më thanë se ishte miratuar propozimi që unë kisha bërë, për të vazhduar punën në drejtim të Marjetës për ta tërhequr atë në bashkëpunim me organet e Sigurimit.
Plani i veprimit u miratua nga kreu i Sigurimit të Shtetit, Rexhep Kolli dhe ministri Hekuran Isai.
PLANI
Sipas planit, duke përfituar nga mungesa e fëmijëve të Marjetës, që me lejen dhe porosinë tonë ishin marrë nga prindërit e saj në Durrës, ajo do të merrej në mënyrë të fshehtë e do të vendosej në një apartament sekret në Elbasan.
SEKRETI
Në bazën e caktuar do të bëheshin hetime sekrete me Marjetën. Punonjësit e Degës së Punëve të Brendshme të Elbasanit nuk duhej të dinin gjë për këtë veprim, me përjashtim të kryetarit të Degës.
URDHRI
Urdhri i Hekuran Isait ishte: Në qoftë se Marjeta nuk do të jepte shpjegime për takimet e dyshimta të saj, sidomos me të huajt, dhe po të mos pranonte të bashkëpunonte me organet e Sigurimit, të arrestohej së bashku me burrin e saj, Bashkim Shehun.
I SHOQI
Sipas planit, i shoqi i Marjetës, Bashkimi, për të mos kuptuar çfarë bëhej, do të ndalohej (arrestohej) formalisht e do të mbahej në dhomat e izolimit në Degën e Punëve të Brendshme në Elbasan derisa të përfundonte puna me Marjetën.
RREZIKU
U detyruam ta fusnim në dhomat e izolimit në Degën e Elbasanit për t'i bërë presion që të fliste. Kishin mbetur dhe dy ditë nga afati i marrë nga Prokurori i Përgjithshëm për izolimin e saj.
Po të mos fliste edhe gjatë këtyre dy ditëve, do të arrestohej e do të mbahej në burg.
DOREZIMI
E siguruam edhe një herë, madje i dhamë fjalën se nuk do të mbetej asnjë ditë në burg. Pas kësaj ajo na besoi. Marjeta më në fund filloi të flasë:
"Unë do të flas. Ju i dini gjërat, e di që do të më mbani në burg. Më vjen keq për fëmijët."
FRANCEZI
Kështu, në lidhje me këtë francezin që njihte fëmijët e Mehmetit, ishte fiksuar nga survejimi ynë se, një ditë para se të ndodhte vdekja e Mehmetit, kishte shkuar me makinën e tij me shumë shpejtësi nga Hani i Hotit. Me siguri kjo ka ndodhur për të dërguar informacionin e marrë në drejtim të familjes së Mehmet Shehut. Kuptohet se ai ishte një zbulues me eksperiencë.
FIQIRETI
Mehmeti më foli një herë shumë keq, kur i kishin thënë se unë frekuentoja natën tavernat, por më doli në mbrojtje Fiqireti. Fiqireti na shikonte që visheshim me rroba ekstravagante dhe që vinim vonë në shtëpi, por nuk na thoshte gjë.

Vijon numrin tjeter

[Albo]

Bashkim Shehu: Mehmeti më porosiste të mos shoqërohesha me Ismail Kadarenë

Nga: FATOS VELIU

Një situatë dramatike mes familjarëve të Mehmet Shehut në Belsh të Elbasanit, ku u vendosën pas vendimit për dëbim-internimin e tyre.
Pak pas arrestimit në qendër të qytezës pikërisht të ish-gruas VIP të shtetit komunist, njëkohësisht bashkëshortes së kryeministrit të gjithëpushtetshëm Mehmet Shehu, e cila së bashku me të birin do të përfundonte në qelitë speciale të burgut të sigurisë së lartë me numër 313 në kryeqytet, një histori e re përgatitej të luhej mbi ta.
Ishte planifikuar të arrestohej me urgjencë djali tjetër i kësaj familjeje, shkrimtari i njohur Bashkim Shehu, i cili, sipas planit operativ të Prokurorisë dhe Sigurimit të Shtetit, së bashku me të shoqen, Marjetën, do të shkonte në qelitë e tmerrshme ku ishte sistemuar e ëma.
Në këto momente, Kristofor Martiro ka bërë propozimin pranë ministrit të ri të ardhur në krye të dikasterit të Sigurimit për ta marrë Marjetën në përpunim sekret si bashkëpunëtore të rregullt, me qëllimin e vetëm, shmangien nga prangat e përgatitura.
Por historia do të përplasej te hezitimi i Marjetës për t'u shprehur, ndërkohë që dy fëmijët e saj të vegjël e prisnin në shtëpinë e të atit në Durrës, në gjendje shumë të keqe shëndetësore.
Dy ditë pas përfundimit të afatit të lënë nga Prokuroria, ajo i beson sinqeritetit të Kristofor Martiros për të shprehur dhe pranuar gjithçka që i kërkohej. Ndër të tjera, ajo tregon sekrete të panjohura, të ndodhura në familjen e saj dhe në jetën e Bllokut, ku pak kohë më parë kishte hyrë si nuse e të birit të kryeministrit.
*- Por çfarë ka deklaruar ajo në lidhje me jetën e Bllokut, kur së bashku me të shoqin frekuentonte lokalet luksoze të natës?
*- Si është historia e ndërhyrjes së mikut të tyre francez në njohjen fillestare, ndërsa kishte misionin e zbuluesit të huaj?
*- Çfarë ndodhte në shtëpinë e Mehmetit në ditët kur u urdhërua prishja e fejesës së Skënderit?
Përse Marjeta kishte bindje se kataklizmoja në familjen e tyre ishte e pashmangshme?
*- Çfarë ndodhte me fëmijët e Bllokut kur organizonin mbrëmjet e porositura për jetë të shfrenuar dhe çakërqefe?
Gjithçka mësohet, pikërisht në deklarimet dhe materialet e servirura për lexuesin e Gazetës sonë nga vetë Kristofor Martiro, i cili sjell saktësisht rrëfimet e vetë Marjetës në ditët që u mor në përpunimin operativ nga Sigurimi i Shtetit të asaj periudhe.

(Vijon nga numri i kaluar)

E ndërpremë intervistën tonë të numrit të kaluar zoti Martiro, te momenti kur ndërsa kishit në përpunim operativ Marjeta Shehun, që ishte pikërisht e shoqja e Bashkim Shehut, ajo pranoi dhe ju rrëfeu shumë hollësi të panjohura, jo vetëm mbi jetën në familjen e kryeministrit hijerëndë, por edhe mbi shfrenimin dhe histerinë e fëmijëve të bllokmenëve. Nuk na ngelet tjetër në këtë numër veçse t'ju pyes për bisedën e mëtejshme me të shoqen e asaj kohe të Bashkim Shehut. Si vijuan rrëfimet e Marjetës më tej?
Jua shpreha nga numri i kaluar, madje shumë saktë, se në lidhje me qejfet dhe jetën e Bllokut Marjeta theksoi:
"Fëmijët e udhëheqësve të Bllokut, kishin hyrë në rrugën e qejfeve, të degjenerimit. Bënim mbrëmje me raste të ndryshme, ku kërcenim pothuajse lakuriq, nën dritën e qirinjve. Në këto mbrëmje merrnin pjesë të gjithë fëmijët e udhëheqësve, me përjashtim të djalit të madh të Enverit dhe Vladimirit, djalit të madh të Mehmetit.
Ndërsa fëmijët e të tjerëve ishin shumë të shthurur.
Gratë e Bllokut ziheshin e mburreshin se kush i kishte fëmijët e sidomos nuset më të bukura."
Më tej, çfarë ju tregonte për këtë lloj jete?
"Në bisedat tona më të ngushta, e quanim Enver Hoxhën 'diktator' dhe regjimin 'totalitar'", - deklaronte Marjeta, e cila foli dhe për marrëdhëniet me Ismail Kadarenë.
Çfarë ju tha vetë Marjeta për marrëdhëniet me Kadarenë, kur mësuam nga intervistat e kaluara se për këtë gjë dëshmuan kryesisht punonjësit e shërbimit të familjes kryeministrore?
Sipas saj, me familjen Kadare kishin miqësi të madhe dhe kishin biseduar së bashku edhe çështje me zarar në drejtim të udhëheqësit të Partisë së Punës së Shqipërisë.
Si reaguat juve para këtyre deklaratave për biseda të tilla, që në atë kohë ishin të dënueshme, kryesisht për Kadarenë, që ishte personalitet i letrave?
Këto biseda bëmë sikur nuk i dëgjuam, madje nuk i fiksuam askund, pasi siç thashë, ishin me shumë zarar dhe me pasoja. Pas kësaj, veprimet me Marjetën u zhvilluan sipas planit.
Me sa mbaj mend, nga numri i kaluar thatë se gjatë kohës që zbatonit planin me Marjetën, për hir të sekretit e ndaluat Bashkimin në ambientet e Degës së Punëve të Brendshme të Elbasanit. Çfarë bëtë më tej me të?
Krahas veprimeve me Marjetën, ne vazhdonim punën dhe me Bashkimin, i cili, sipas planit, u mbajt i izoluar në gjendje arresti aq kohë sa të përfundonim punën me Marjetën.
Ç'përshtypje krijuat për Bashkimin?
Bashkimi dukej njeri me kulturë, por naiv dhe i parrahur me jetën. Ai kishte bërë një jetë pa kokëçarje dhe ishte i padjallëzuar.
Për çfarë foli Bashkimi?
Bashkimi foli për jetën e tij disi të shthurur e liberale, se ashtu i pëlqente.
Po për të atin çfarë deklaroi?
"Pas prishjes së fejesës së Skënderit me Silvën, - tregoi Bashkimi, - babai ishte krejt i rënë, nuk ishte Mehmeti i mëparshëm, as hija e tij nuk ishte. Kohët e fundit nuk më linte të dilja nga shtëpia, sidomos që nga koha kur Kadri Hazbiu i kishte thënë babait për mua e për Marjetën që shkonim natën klubeve."
Pse nuk e linte vetëm pas prishjes së fejesës dhe më parë nuk tregonte këtë rreptësi?
Sepse siç na tregoi ai, këto Kadriu ia kishte thënë pas prishjes së fejesës.
"Mehmeti, - tha Bashkimi, - kishte një si frikë, në darkë kontrollonte dyert e shtëpisë nëse ishin të mbyllura. Mehmeti, nuk ishte dakord për shumë masa që ishin marrë në vitin 1966, dhe sidomos për goditjen e grupit të ushtarakëve dhe të ekonomisë. Këto unë i kisha dëgjuar në darkë kur hanim bukë dhe babai shkëmbente ndonjë bisedë me mamanë ose vëllain e madh Vladimirin, se me mua dhe Marjetën nuk bënin biseda të tilla. Me sa di unë ideali i babait ka qenë ta bënte Shqipërinë një vend neutral si vendet nordike, sidomos si Suedia. Mehmeti nervozohej shumë kur bëhej ndonjë miting apo manifestime, nuk i duronte dot ovacionet, ishte kundër adhurimit të të madhit, Enverit.
Çfarë ju tha për miqësinë e veçantë me Ismail Kadarenë, për të cilën juve keni pasur dyshime?
Bashkimi foli edhe për marrëdhëniet e tij me Ismail Kadarenë dhe bashkëshorten e tij.
"Ne kishim miqësi të madhe me Ismailin, - tha ai, - miqësi që u forcua shumë pas vitit 1973. Venim e vinim në shtëpitë e njëri-tjetrit". Sipas tij, Ismaili kishte lozur një rol të madh në përpunimin e vendimeve të tij, sidomos për artin. "Ismaili, - theksoi më tej Bashkimi,- ishte me pikëpamjen se duhej të hapeshim në art, lavdëronte shumë shkrimtarët perëndimorë si Kamy,
Sarter e të tjerë. Nuk ishte dakord me vijën që ndiqej në fushën e artit e të kulturës. Ismaili ishte shumë i zgjuar dhe kishte besim tek unë dhe Marjeta. Edhe unë, nën ndikimin e Ismailit, këto pikëpamje kam pasur. Mehmeti më thoshte që të mos shoqërohesha me Ismailin, sipas tij nuk ishte njeri i mirë, por unë nuk e kam dëgjuar".
Interesante janë ngjarjet mbas vitit 1973, të cilat synojnë në një drejtim të vetëm: Likuidimin e sistemit socialist në Shqipëri.
Dhe çfarë lidhjeje ka kjo me ngjarjen që jemi duke rrëfyer?
Ka të bëjë shumë, se lidhet pikërisht me atë situatë. Konkretisht, mbas vitit 1973, shikojmë se zhvillohet një luftë e ashpër e frontale nga Enver Hoxha, për likuidimin e kuadrove të aftë dhe më besnikë të sistemit socialist në të gjitha frontet, si në art e kulturë, ushtri, ekonomi, administratën shtetërore, e deri në organet e Punëve të Brendshme.
Ku e merr këtë zjarr Enver Hoxha?
Forcat imperialiste në atë kohë zhvilluan një fushatë të ashpër kundër sistemit socialist në përgjithësi, e në veçanti kundër Shqipërisë. Kjo fushatë u ndërmor duke shpenzuar miliarda dollarë, për përmbysjen e sistemit socialist. U prishën marrëdhëniet me Kinën, duke i sjellë kështu vendit një dëm të madh, sidomos në fushën ekonomike. Po kështu, në këtë kohë kemi zbatimin e masave antiekonomike, sidomos në fshat me tufëzimet etj., ku të gjitha së bashku po e çonin vendin drejt katastrofës, duke diskredituar tërësisht sistemin socialist.
Dhe ku është këtu lidhja e kësaj situate me atë që ndodhte në familjen e Mehmet Shehut?
Është pikërisht kjo luftë që u drejtua dhe te kryeministri, me pikësynim likuidimin e tij, pasi dihej se ai ishte dhe pengesa kryesore për realizimin e qëllimit në përmbysjen e pushtetit.
Dhe ku konkretizohet ky drejtim mbi kryeministrin?
Në atë kohë që unë po ju flas, vëmë re se shkrimtari Ismail Kadare bëhet shumë aktiv në përpunimin e djalit të vogël të Mehmetit dhe gruas se tij, Marjetës. Fëmijët e Enverit dhe kuadrove të lartë partiakë nxisin djalin tjetër, Skënderin, që të martohej me vajzën që kishte njerëz të arratisur. Zbulimi francez aktivizohet shumë për të përpunuar gjithashtu fëmijët e tij, Bashkimin me Marjetën. A janë të lidhura këto veprime? A përbëjnë një strategji të përbashkët?
Objektivisht gjykoj se po.
Që synonin veç të tjerash?
Kuptohet se qëllimi nuk ishte thjesht Mehmeti si Mehmet, por të gjitha synonin në një drejtim, likuidimin e pushtetit të asaj kohe në Shqipëri, e në radhë të parë likuidimin e kuadrove që e mbronin këtë pushtet, ku natyrisht në krye të tyre ishte pikërisht Mehmet Shehu. Prandaj filloi gjithë ajo kataklizmo dhe gjithë ai mosbesim mes strukturave dhe kuadrove në përgjithësi, ku pasoja ishte një gjueti shtrigash e pamëshirshme.
Pra ju thoni se çdo gjë që ka ndodhur, duke filluar që te mosbesimet dhe dyshimet, ka qenë e stisur?
Pikërisht. Ato ngjarje janë të lidhura edhe me alibinë e sëmundjes së Enverit në vitin 1972-1973, që mjekët francezë e bënë situatën të rëndë e të pashërueshme.
Folëm për veprimet operative që ushtruat mbi Marjetën për ta bërë bashkëpunëtore të Sigurimit vetëm për të mundësuar shpëtimin e saj nga qelia, por edhe për të mësuar se çfarë efekti armiqësor kishin elementët që e rrethonin mbi të?
Pas përfundimit të veprimeve me Marjetën, ajo u lirua dhe u kthye në Belsh, ku u rivendos po në atë shtëpi që ishte dhe më parë. Pak më vonë u lirua edhe Bashkimi, që siç jua shpjegova ishte mbajtur në ambientet e Degës së Brendshme të Elbasanit.
Sigurisht, në kushte të rrepta survejimi, apo jo?
Normal që në shtëpi u vendosën mjetet e përgjimit.
Pse duheshin vënë këto mjete përgjimi kur Marjeta tashmë ra dakord për të shprehur dhe deklaruar gjithçka që i kërkonit?
Ato mjete duhej të viheshin për të kontrolluar bisedat e Marjetës, nëse ajo do të dekonspironte veprimet e bëra me të. Pasi ekzistonte dhe rreziku që kur të dilte Bashkimi apo kur t'i shkonte dikush tjetër konfident, ajo mund të tregonte në sekret të plotë ato që kishin ndodhur me të dhe Sigurimin e Shtetit. Ajo nuk duhej të tregonte asgjë dhe askujt.
Dhe si rezultoi?
Nga kontrolli i bisedave mes tyre, Marjeta veproi ashtu siç duhej, duke mos dekonspiruar, as me të shoqin, veprimet që kishim bërë me të.
Ia kuptuat që nuk dekonspiroi asgjë. Po më mbrapa, çfarë do të bënit me të dhe ç'qëllim kishit?
Sipas planit të udhëheqjes së ministrisë, Marjeta së bashku me Bashkimin do të vendoseshin diku aty afër rrugës automobilistike në drejtimin Durrës-Rrogozhinë, për të parë nëse do të interesoheshin zbulimet e huaja, në veçanti ai francez.
Dhe ku i vendosët saktësisht?
Si përfundim ata, pra Bashkimi e Marjeta, u vendosën në Kryevidh, pikërisht në një apartament të posaçëm.
Përfundimi?
Në përfundim të veprimeve, të dy ne që u morëm me këtë punë, pra unë dhe inspektori operativ u thërritëm në Ministrinë e Mbrojtjes pikërisht në zyrën e ministrit Kadri Hazbiu, ku ishte gjithashtu edhe ministri i Punëve të Brendshme, Hekurani Isai, si dhe kreu i Sigurimit të Shtetit, Rexhep Kolli.
Pse?
Ne raportuam për përfundimin e veprimeve sipas planit të miratuar dhe eprorët na përgëzuan për punën e bërë.
Më tej?
Fill pas kësaj, mua më shkëputën krejtësisht nga veprimet operative dhe hetimore në drejtim të familjes së Mehmet Shehut dhe nga hetimet me Skënderin.
Po të tjerët?
Po kështu u shkëput edhe Elham Gjika nga hetimi i Fiqiret Shehut.
Pse?
Siç u vërtetua më vonë, ne ishim në përpunim në ndjekje, ishim vënë në listën e zezë.
Çfarë kishit bërë gjatë kohës që ju keni qenë në përpunim apo në vëzhgim?
Gjatë kohës që unë merresha me hetimin e Skënder Shehut dhe Elham Gjika me hetimin e Fiqiretit, shkëmbenim të dhënat që dilnin nga hetimi i këtyre të arrestuarve.
Kush ishin këto të dhëna?
Skënderi kishte deponuar aq sa unë kam përmendur më lart, kurse Fiqireti kishte deponuar se Mehmeti kishte pasur rezerva ndaj vijës së Partisë që ndiqte Enver Hoxha, si për politikën e brendshme, ashtu dhe për atë të jashtme. Nuk ishte dakord me masat që ishin marrë në vitin 1966. Nuk ishte dakord për goditjen e kuadrove në ushtri, ekonomi e tregti. I kishte cilësuar këto masa për t'i marrë krahët atij, etj.
(Vijon nesër)

DEKLARON BASHKIM SHEHU

NATYRA
Bashkimi dukej njeri me kulturë, por naiv dhe i parrahur me jetën. Ai kishte bërë një jetë pa kokëçarje dhe ishte i padjallëzuar.

TRONDITJA
"Pas prishjes së fejesës së Skënderit me Silvën, - tregoi Bashkimi, - babai ishte krejt i rënë, nuk ishte Mehmeti i mëparshëm, as hija e tij nuk ishte. Kohët e fundit nuk më linte të dilja nga shtëpia, sidomos që nga koha kur Kadri Hazbiu i kishte thënë babait për mua e për Marjetën që shkonim natën klubeve.

FRIKA
"Mehmeti, - tha Bashkimi, - kishte një si frikë, në darkë kontrollonte dyert e shtëpisë nëse ishin të mbyllura."

REVOLTA
"Mehmeti, nuk ishte dakord për shumë masa që ishin marrë në vitin 1966, dhe sidomos për goditjen e grupit të ushtarakëve dhe të ekonomisë. Këto unë i kisha dëgjuar në darkë kur hanim bukë dhe babai shkëmbente ndonjë bisedë me mamanë ose vëllain e madh Vladimirin."

QELLIMI
"Ideali i babait ka qenë ta bënte Shqipërinë një vend neutral si vendet nordike, sidomos si Suedia. Mehmeti nervozohej shumë kur bëhej ndonjë miting apo manifestime, nuk i duronte dot ovacionet, ishte kundër adhurimit të të madhit, Enverit."

MIQESIA ME KADARENE
"Ne kishim miqësi të madhe me Ismailin, - tha Bashkimi, - miqësi që u forcua shumë pas vitit 1973. Venim e vinim në shtëpitë e njëri-tjetrit". Sipas tij, Ismaili kishte lozur një rol të madh në përpunimin e vendimeve të tij, sidomos për artin.
* * *
"Ismaili, - theksoi Bashkimi, - ishte me pikëpamjen se duhej të hapeshim në art, lavdëronte shumë shkrimtarët perëndimorë si Kamy, Sarter e të tjerë. Nuk ishte dakord me vijën që ndiqej në fushën e artit e të kulturës. Ismaili ishte shumë i zgjuar dhe kishte besim tek unë dhe Marjeta. Edhe unë, nën ndikimin e Ismailit, këto pikëpamje kam pasur.

(er.nu/Gazeta Shqiptare/BalkanWeb)

[Albo]

Martiro: Pas vdekjes së Mehmetit, u arrestuam të gjithë ne hetuesit e grupit të Ballukut

Nga: FATOS VELIU

E ndërpremë intervistën e numrit të kaluar zoti Martiro, pikërisht pas vendosjes së Marjetës dhe Bashkim Shehut në Kryevidh të Kavajës, ku pas kësaj ju mësuat se paski qenë në përpunim të kolegëve tuaj, pasi ishit futur në listat e zeza të 'gjuetisë së shtrigave'. Si vijoi më tej kjo histori paradoksale?
Për t'jua kujtuar jo vetëm juve, por edhe lexuesit që na ndjek, saktësisht ju kam theksuar se në përfundim të përpunimit të Marjetës, sipas detyrës së marrë, së bashku me Bashkimin i vendosëm në një apartament të posaçëm në Kryevidh të Kavajës.
Pikërisht në përfundim të veprimeve, të dy ne që u morëm me këtë punë, pra unë dhe inspektori operativ, u thërritëm në Ministrinë e Mbrojtjes pikërisht në zyrën e ministrit Kadri Hazbiu, ku ishte gjithashtu edhe ministri i Punëve të Brendshme, Hekurani Isai, si dhe kreu i Sigurimit të Shtetit, Rexhep Kolli.
Ne raportuam për përfundimin e veprimeve sipas planit të miratuar dhe eprorët na përgëzuan për punën e bërë.
Por fill pas kësaj, mua më shkëputën krejtësisht nga veprimet operative dhe hetimore në drejtim të familjes së Mehmet Shehut dhe nga hetimet me Skënderin.
Po kështu u shkëput edhe Elham Gjika nga hetimi i Fiqiret Shehut.
Siç u vërtetua më vonë, ne ishim në përpunim në ndjekje, ishim vënë në listën e zezë.
Gjatë kohës që unë merresha me hetimin e Skënder Shehut dhe Elham Gjika me hetimin e Fiqiretit, shkëmbenim të dhënat që dilnin nga hetimi i këtyre të arrestuarve.
Skënderi kishte deponuar aq sa unë kam përmendur më lart, kurse Fiqireti kishte deponuar se Mehmeti kishte pasur rezerva ndaj vijës së Partisë që ndiqte Enver Hoxha, si për politikën e brendshme, ashtu edhe për atë të jashtme. Nuk ishte dakord me masat që ishin marrë në vitin 1966. Nuk ishte dakord për goditjen e kuadrove në ushtri, ekonomi e tregti. I kishte cilësuar këto masa për t'i marrë krahët atij, etj.
Pra, kemi goditjen e nisur në kuadrot e Ministrisë së Brendshme në këtë kohë?
Jua kam përmendur disa herë edhe në intervistat e kaluara dhe sërish po jua rikujtoj se, gjithçka nisi pas largimit nga kreu i Ministrisë së Brendshme të Feçorr Shehut dhe ardhjes në drejtim të saj të Hekuran Isait. Pas kësaj filloi një goditje ndaj kuadrove më të shëndoshë dhe më idealistë të asaj ministrie dhe rehabilitimi i njerëzve spekulativë, servilë, të paaftë dhe që pretendonin se kishin qenë të goditur apo të neglizhuar nga drejtuesit e mëparshëm të ministrisë. Pra, ne që na u drejtua shigjeta konsideroheshim besnikët apo njerëzit e Kadriut apo të Feçorrit.
Nga vinte Hekuran Isai në krye të asaj ministrie?
Hekurani ishte një ish-punëtor në Uzinën e Naftës në Cërrik, që u ngrit nga Enver Hoxha në postet më të larta.
Në çfarë detyrash kishte kaluar?
Kishte qenë në detyrën e Sekretarit të Parë në rrethin e Librazhdit e në atë të Peshkopisë. Më pas ai u bë anëtar i Byrosë Politike të KQ të PPSH-së dhe po ashtu ministër i Punëve të Brendshme.
Ju punuat një farë kohe në atë ministri, duke pasur ministër Hekuran Isain. Si e vlerësoni atë?
Isai ishte i gatshëm të zbatonte pa hezitim e të vinte në jetë çdo skenar të Enver Hoxhës, duke përdorur çdo mjet të kundërligjshëm.
Po në strukturat e tjera drejtuese të asaj ministrie dominante të shtetit të asaj kohe kush u vendos?
Zëvendësministër i parë në Ministrinë e Punëve të Brendshme për anën e Sigurimit u emërua Rexhep Kolli, i cili deri në atë kohë punonte në aparatin e KQ të PPSH-së, ku drejtonte pikërisht aparatin special për të kontrolluar veprimtarinë e organeve të Punëve të Brendshme, kryesisht atë të Sigurimit të Shtetit.
Çfarë ishte ky aparat në Komitetin Qendror?
Ky ishte një sektor i rëndësishëm, e nëpërmjet tij jepeshin e kontrolloheshin direktivat e KQ të PPSH-së në këto organe. Nëpërmjet tij merreshin direktivat për goditjen e personave, kuadrove, që cilësoheshin nga udhëheqja e Partisë "armiq", "antiparti", "sabotatorë" etj.
E çfarë ishte ky Rexhep Kolli, që vjen në krye të Sigurimit famëkeq të Shtetit?
Edhe Rexhep Kolli ishte besnik për të realizuar gjithçka të udhëheqësit të lartë të PPSH-së.
Të dy këta persona si Hekurani edhe Rexhep Kolli filluan punën për të vënë në jetë planin ogurzi që kishte përgatitur Enver Hoxha për likuidimin e kuadrove më të devotshëm, siç kishte bërë edhe më parë, apo për të vërtetuar alibinë e tij për ekzistencën e një "organizate kundërrevolucionare", me në krye "poliagjentët" Mehmet Shehu e Kadri Hazbiu.
E si do ta realizonin këtë skenar?
Për realizimin e këtij skenari të Hoxhës, ata krijuan dy grupe të mëdha për t'u marrë me punën operative e hetimore.
Kush i drejtonte këto?
Grupin hetimor e drejtonte vetë Hekuran Isai, i cili kishte për detyrë, që me çdo mjet, duke përdorur tortura psikike e fizike, të vërtetonte alibinë e Enver Hoxhës për ekzistencën e një "organizate të madhe kundërrevolucionare". Kokën e të gjitha grupeve të tjera armiqësore që ishin zbuluar nga Partia, domethënë nga Enver Hoxha, e që drejtohej për mëse dyzet vjet nga "poliagjenti" Mehmet Shehu e Kadri Hazbiu.
Po grupi tjetër?
Grupi operativ, që drejtohej nga Rexhep Kolli, kishte për detyrë të grumbullonte materiale, të dhëna e dëshmi me çdo mënyrë, shpifje e gënjeshtra për personat e arrestuar dhe për ata që duhej të arrestoheshin sipas skenarit të parapërgatitur, e t'ia kalonte këto hetuesisë. Të përgatiste materialet për arrestimin e të tjerëve me qëllim që të zbatonin në praktikë planet e Enver Hoxhës, direktivat e tij, për spastrimin e kuadrove që ai kishte piketuar e që i quante armiq.
Dhe?
Kështu filloi "fshesa e hekurt", "gjuetia e shtrigave" kundër kuadrove në Ministrinë e Punëve të Brendshme dhe në sektorë të tjerë.
Nisi?
Normal që do niste. Ishte planifikuar çdo gjë. Kështu, siç ju kam thënë, në darën e saj mes paskrupulltësish të panumërta do të përfundoja edhe unë.
Ku nisi gjuetia?
Por në momentin që po ju them, jemi në shkurt të vitit 1982, kur pikërisht në zyrën e tij në ministri, u arrestua vetë ish-ministri i Punëve të Brendshme, Feçorr Shehu.
Po?
Me pretekstin se kishte bërë gabime të rënda në punën e drejtorisë së Hetuesisë, u shkarkua nga detyra, vetë drejtori i kësaj drejtorie, Elham Gjika.
Pra, nisi në seri kjo goditje?
Po, po. Pas Elhamit u shkarkua nga detyra edhe drejtori i Drejtorisë së Sigurimit të Shtetit, Kadri Gojashi, kuadro këta të aftë, me eksperiencë në punën e Sigurimit.
Zbriti poshtë ministrisë?
Më tej u nxor në lirim kryetari i Degës së Pestë, Dhimitër Bonata, njeri i aftë e me shumë eksperiencë në punën e Sigurimit.
U nxor gjithashtu në lirim kryetari i Degës së Sigurimit të Ushtrisë, Çerçiz Xhelo dhe kuadro të tjerë.
U konsiderua triumf ky lloj spastrimi?
Në këtë situatë të favorshme për ta, filluan të lëviznin e të merrnin flamurin e shpëtimtarit njerëzit më negativë, servilët, të paaftët, karrieristët, ata që ishin kritikuar për gabime në punë siç ishin: Birçët, Kolët, Lakët, Krifcat, Myrdarët, Haznedarët e të tjerë, të cilët shpifën e intriguan gjithçka ndaj kuadrove të aftë e të ndershëm. Pikërisht mbi bazën e intrigave, shpifjeve, shtrembërimit të fakteve e ngjarjeve, falsifikimin e materialeve, nxjerrjen e dëshmive nga të arrestuarit, apo dhe personave të tjerë duke përdorur ndaj tyre dhunë fizike e psikike, që në atë kohë u ligjërua nga ministri i Punëve të Brendshme, Hekuran Isai, filloi arrestimi i kuadrove.
Juve personalisht kur u arrestuat?
Vazhduan në vijim gjërat. Në prill të vitit 1982 më arrestuan mua, në atë kohë kryeja detyrën e kryetarit të Degës së Veçantë në Drejtorinë e Sigurimit të Ministrisë së Punëve të Brendshme dhe Elham Gjikën, ish-drejtor i Drejtorisë së Hetuesisë në ministri e pak më pas Lirim Pëllumbin, ish-kryetar i Degës së Punëve të Brendshme në Durrës.
Kush u emërua drejtor i Hetuesisë pas arrestimit të Elhamit?
Drejtor i Hetuesisë në Ministrinë e Punëve të Brendshme u emërua Pirro Dauti, ish-punonjës në Prokurorinë e Tiranës dhe kushëri i Kadri Hazbiut.
Kushëri i Kadri Hazbiut?
Kjo ishte politikë e njohur e Enver Hoxhës.
Ai emëroi kushëririn e Kadriut në krye të Drejtorisë së Hetuesisë në Ministrinë e Brendshme, me qëllim që ai të ishte i qetë e të kuptonte se nuk kishte gjë me të, përkundrazi të mendonte se e konsideronte si besnikun e tij.
Pra, juve kuadrot kryesorë u arrestuat?
Nga grupi i hetuesve pjesëmarrës në hetimin e grupit të ushtarakëve, të akuzuar për "puç" e "komplot" dhe atyre të ekonomisë, të akuzuar për sabotim në organizimin shtetëror dhe në ekonomi u arrestuan tre hetues.
Kush ishin përkatësisht hetuesit e ekipit të gjeneralëve?
Për t'jua rikujtuar po ju ripërmend:
Së pari u arrestua Feçorr Shehu, që nëse e mbani mend, ishte pikërisht përgjegjës i grupit të hetimit të ushtarakëve të lartë me Beqir Ballukun.
Elham Gjika dhe unë, Kristofor Martiro.
Po dy të tjerët pse nuk u arrestuan?
Në atë moment hetuesi Rustem Hodo kishte vdekur. Vetëm Piro Dauti, që siç u thash, u ngrit në përgjegjësi. Për skenar të paracaktuar, ai u emërua drejtor i Drejtorisë së Hetuesisë në Ministrinë e Punëve të Brendshme.
Pra, kemi vetëm arrestime dhe asgjë tjetër?
Në prill, maj e qershor të vitit 1982 u arrestuan
Llambi Ziçishti, ish-ministër i Ministrisë së Shëndetësisë;
Xhavit Ismailaga, që ishte berber në hotel "Dajti", i cili më mbrapa kishte qethur edhe Mehmet Shehun.
Arrestohet edhe drejtori i Drejtorisë së Dytë në Ministrinë e Punëve të Brendshme, Llambi Peçini, i cili kishte pasur për detyrë pikërisht sigurinë fizike të udhëheqjes më të lartë të Partisë.
Në qershor të po atij viti arrestohet Gani Kodra, i cili ishte kryetar i Degës së Sigurimit të Anëtarëve të Byrosë Politike dhe Anëtarëve të Komitetit Qendror të Partisë.
Në gusht të vitit 1982 u arrestua Mihallaq Ziçishti, që kishte qenë zëvendësministër në Ministrinë e Punëve të Brendshme, e më vonë sekretar i Parë i Komitetit të Partisë në rrethin e Korçës e të Durrësit.
Më 1 tetor 1982 u arrestua Ali Ceno, ish-shoqërues i Mehmet Shehut.
Po në këtë periudhë u arrestua Bashkim Shehu, që ishte djali i vogël i Mehmet Shehut.
Arrestohet Duro Shehu, që ishte vëllai i Mehmet Shehut, i cili kishte qenë sekretar i Komitetit të Partisë në Armën e Aviacionit.
Arrestohet Idriz Seiti, ish-kryetar dege në Ministrinë e Punëve të Brendshme.
Po njerëz jo kaq të spikatur kapi vala goditëse?
Gjatë këtyre muajve të vitit 1982 u arrestuan edhe mjaft kuadro të tjerë, ushtarakë e civilë si:
Nesti Nase, ish-ministër i Jashtëm;
Nesti Kerenxhi, që pas çlirimit të vendit nga okupatorët ishte zëvendësministër i Punëve të Brendshme;
Gjeneral i Sadik Bekteshi, "Hero i Popullit";
Gjeneral Muhamed Prodani, "Hero i Popullit";
Gjeneral Abaz Fejzo;
Gjeneral Arif Hasko;
Gjeneral Vaskë Gjino dhe mjaft kuadro të tjerë të rangjeve të ndryshme.
Po Kadri Hazbiu kur u arrestua?
Më së fundi, më 15 tetor të vitit 1982 u arrestua edhe vetë Kadri Hazbiu, që siç e dini kishte qenë ministër i Punëve të Brendshme, ministër i Mbrojtjes Popullore.
Pse arriti deri te Kadi Hazbiu thoni juve?
Arrestimi i Kadri Hazbiut ishte edhe qëllimi i Enver Hoxhës, për ta likuiduar edhe këtë që i kishte shpëtuar gjallë.
Çfarë u arrit me gjithë këta kuadro të Ministrisë së Brendshme të arrestuar?
Pasi ia arriti qëllimit për arrestimin e tij, Hoxha përdori grupin e hetimit dhe atë operativ, që drejtoheshin nga Hekuran Isai, që me të gjitha mjetet, torturat më çnjerëzore ndaj të pandehurve që ishin arrestuar dhe presionet ndaj dëshmitarëve, të bënin dëshmi të rremë ndaj Kadriut.
Dhe?
Pasi i shtrydhi si limon, ai i flaku Rexhep Kollin e Pirro Dautin. Edhe këta të fundit mund t'i fuste në burg, t'i akuzonte si tradhtarë dhe të provonin ato që ata u kishin bërë të tjerëve.
Çfarë i bëri Rexhep Kollit, që ishte pikërisht kreu i ri i Sigurimit të Shtetit pas eliminimit të grupit tuaj?
Rexhep Kollin, pasi e shtrydhën mirë, e përjashtuan nga KQ i PPSH-së për gabime të rënda. Nuk e futën në burg, e mishëruan për shërbimet që u kishte bërë, por e detyruan që të dilte dëshmitar kundër Kadri Hazbiut, ta akuzonte atë si armik, ndryshe mund të përfundonte dhe ai atje.
Dëshmoi kundër Kadriut?
Gjatë dëshmisë së tij kundër Kadriut, i ra të fikët, pasi Kadriu e vuri me shpatulla pas murit.
Le të kalojmë tek emri juaj zoti Martiro. Thatë se u arrestuat edhe ju. Kur dhe si ndodhi arrestimi, mund ta përshkruani?
Mua më arrestuan pikërisht më 13 prill të vitit 1982, pak pas arrestimit të ish-ministrit Feçorr Shehu.
Ku ju arrestuan?
U arrestova duke punuar në zyrë nga Rexhep Kolli dhe suita e tij.
Qëllimin e këtij veprimi e kuptuat?
Arrestimi im ishte i planifikuar nga lart, me qëllim që nëpërmjet meje, ish-hetuesi i Beqir Ballukut e Kiço Ngjelës të vërtetohej alibia e Enver Hoxhës se në krye të veprimtarisë "armiqësore", "komplotuese" të ushtarakëve dhe "sabotatorëve" në ekonomi ishte "poliagjentët" Mehmet Shehu e Kadri Hazbiu.


"GJUETIA E SHTRIGAVE" NË MINISTRINË E BRENDSHME DREJTUESIT E RINJ
Hekuran Isai edhe Rexhep Kolli filluan punën për të vënë në jetë planin ogurzi që kishte përgatitur Enver Hoxha për likuidimin e kuadrove më të devotshëm, siç kishte bërë edhe më parë, apo për të vërtetuar alibinë e tij për ekzistencën e një "organizate kundërrevolucionare", me në krye "poliagjentin" Mehmet Shehu e Kadri Hazbiu.
GRUPI HETIMOR
Grupin hetimor e drejtonte vetë Hekuran Isai, i cili kishte për detyrë, që me çdo mjet, duke përdorur tortura psikike e fizike, të vërtetonte alibinë e Enver Hoxhës për ekzistencën e një "organizate të madhe kundërrevolucionare". Kokën e të gjitha grupeve të tjera armiqësore që ishin zbuluar nga Partia, domethënë nga Enver Hoxha, e që 'drejtohej' për më se dyzet vjet nga "poliagjenti" Mehmet Shehu e Kadri Hazbiu.
GRUPI OPERATIV
Grupi operativ që drejtohej nga Rexhep Kolli kishte për detyrë të grumbullonte materiale, të dhëna e dëshmi me çdo mënyrë, shpifje e gënjeshtra për personat e arrestuar dhe për ata që duhej të arrestoheshin sipas skenarit të parapërgatitur, e t'ia kalonte këto hetuesisë. Të përgatiste materialet për arrestimin e të tjerëve, me qëllim që të zbatonin në praktikë planet e Enver Hoxhës, direktivat e tij për spastrimin e kuadrove që ai kishte piketuar e që i quante armiq.
SPASTRIMI
Në shkurt të vitit 1982, kur pikërisht në zyrën e tij në ministri, u arrestua vetë ish-ministri i Punëve të Brendshme, Feçorr Shehu.
* * *
Me pretekstin se kishte bërë gabime të rënda në punën e drejtorisë së hetuesisë, u shkarkua nga detyra vetë drejtori i kësaj drejtorie, Elham Gjika.
* * *
Pas Elhamit u shkarkua nga detyra edhe drejtori i Drejtorisë së Sigurimit të Shtetit, Kadri Gojashi, kuadro këta të aftë, me eksperiencë në punën e Sigurimit.
* * *
U nxor në lirim kryetari i Degës së Pestë, Dhimitër Bonata, njeri i aftë e me shumë eksperiencë në punën e Sigurimit. U nxor në lirim kryetari i Degës së Sigurimit të Ushtrisë, Çerçiz Xhelo dhe kuadro të tjerë.
* * *
Në prill të vitit 1982 më arrestuan mua, në atë kohë kryeja detyrën e kryetarit të Degës së Veçantë në Drejtorinë e Sigurimit të Ministrisë së Punëve të Brendshme dhe Elham Gjikën, ish-drejtor i Drejtorisë së Hetuesisë në ministri, e pak më pas Lirim Pëllumbin, ish-kryetar i Degës së Punëve të Brendshme në Durrës.

Arrestohen hetuesit e gjeneralëve të lartë
VALA
Nga grupi i hetuesve pjesëmarrës në hetimin e grupit të ushtarakëve, të akuzuar për "puç" e "komplot", dhe atyre të ekonomisë, të akuzuar për sabotim në organizimin shtetëror dhe në ekonomi u arrestuan tre hetues.
HETUESIT
Për t'jua rikujtuar po ju ripërmend: Së pari, u arrestua Feçorr Shehu, që ishte pikërisht përgjegjës i grupit të hetimit të ushtarakëve të lartë me Beqir Ballukun; Elham Gjika dhe unë, Kristofor Martiro. Në atë moment hetuesi Rustem Hodo kishte vdekur. Vetëm Pirro Dauti u ngrit në përgjegjësi, për skenar të paracaktuar ai u emërua drejtor i Drejtorisë së Hetuesisë në Ministrinë e Punëve të Brendshme.
PIRRO DAUTIn
Ai emëroi në krye të Drejtorisë së Hetuesisë në Ministrinë e Brendshme, Pirro Dautin, që ishte kushëriri i Kadriut Hazbiut, me qëllim që ai të ishte i qetë e të kuptonte se nuk kishte gjë me të, përkundrazi të mendonte se e konsideronte si besnikun e tij.
Kjo ishte politikë e njohur e Enver Hoxhës.

Në prill, maj e qershor
të vitit 1982:
*- U arrestuan Llambi Ziçishti, ish-ministër i Ministrisë së Shëndetësisë;
*- Xhavit Ismailaga, që ishte berber në hotel "Dajti", i cili më mbrapa kishte qethur edhe Mehmet Shehun;
*- Llambi Peçini, me detyrë drejtor i Drejtorisë së Dytë në Ministrinë e Punëve të Brendshme dhe që kishte pasur për detyrë pikërisht sigurinë fizike të udhëheqjes më të lartë të Partisë.

Në qershor 1982:
* - Arrestohet Gani Kodra, i cili ishte kryetar i Degës së Sigurimit të Anëtarëve të Byrosë Politike dhe Anëtarëve të Komitetit Qëndror të Partisë.
Në gusht të vitit 1982:
* - U arrestua Mihallaq Ziçishti, që kishte qenë zëvendësministër në Ministrinë e Punëve të Brend-shme, e më vonë sekretar i Parë i Komitetit të Partisë në rrethin e Korçës e të Durrësit.
Më 1 tetor 1982:
* - U arrestua Ali Ceno, ish-shoqërues i Mehmet Shehut.
* - Bashkim Shehu, që ishte djali i vogël i Mehmet Shehut.
* - Duro Shehu, që ishte vëllai i Mehmet Shehut, i cili kishte qenë sekretar i Komitetit të Partisë në Armën e Aviacionit.
*- Idriz Seiti, ish-kryetar dege në Ministrinë e Punëve të Brendshme.
Gjatë këtyre muajve të vitit 1982:
*- U arrestuan edhe mjaft kuadro të tjerë, ushtarakë e civilë si:
- Nesti Nase, ish-ministër i Jashtëm.
- Nesti Kerenxhi, që pas çlirimit të vendit nga okupatorët ishte zëvendësministër i Punëve të Brendshme.
- Gjeneral i Sadik Bekteshi, "Hero i Popullit".
- Gjeneral Muhamed Prodani, "Hero i Popullit".
- Gjeneral Abaz Fejzo.
- Gjeneral Arif Hasko.
- Gjeneral Vaskë Gjino dhe mjaft kuadro të tjerë të rangjeve të ndryshme.
15 tetor të vitit 1982
Arrestohet Kadri Hazbiu
Më së fundi, më 15 tetor të vitit 1982 u arrestua edhe vetë Kadri Hazbiu, që siç e dini, kishte qenë ministër i Punëve të Brendshme, ministër i Mbrojtjes Popullore.

(er.nu/Gazeta Shqiptare/BalkanWeb)

[Albo]

Martiro: Në '82-shin jam arrestuar nga kolegët e mi në zyrën time në Ministrinë e Brendshme

Nga: FATOS VELIU

Le të kalojmë te emri juaj, zoti Martiro. Ju thatë se u arrestuat edhe ju. Kur dhe si ndodhi arrestimi, mund ta përshkruani?
Mua më arrestuan pikërisht më 13 prill të vitit 1982, pak pas arrestimit të ish-ministrit Feçorr Shehu.
Ku ju arrestuan?
U arrestova nga Rexhep Kolli ndërsa isha duke punuar në zyrën time të punës.
Megjithëse ma keni shpjeguar në intervistat e kaluara, por për interes të lexuesit, mund të ma rishpjegoni se kush ishte ky Rexhep Kolli që ju ka arrestuar juve?
Rexhep Kolli drejtonte grupin operativ, që kishte për detyrë të grumbullonte materiale, të dhëna e dëshmi me çdo mënyrë, shpifje e gënjeshtra për personat e arrestuar dhe për ata që duhej të arrestoheshin sipas skenarit të parapërgatitur, e t'ia kalonte këto hetuesisë. Pra pas arrestimeve të bujshme në Ministrinë e Brendshme, Hoxha përdori grupin e hetimit dhe atë operativ, që drejtoheshin nga Hekuran Isai, që me të gjitha mjetet, torturat më çnjerëzore ndaj të pandehurve që ishin arrestuar dhe presionet ndaj dëshmitarëve, të bënin dëshmi të rreme ndaj Kadriut.
Pasi i shtrydhi si limon, ai i flaku Rexhep Kollin e Pirro Dautin. Edhe këta të fundit mund t'i fuste në burg, t'i akuzonte si tradhtarë, dhe të provonin ato që ata u kishin bërë të tjerëve.
Çfarë i bëri Rexhep Kollit, që ishte pikërisht kreu i ri i Sigurimit të Shtetit, pas eliminimit të grupit tuaj?
Rexhep Kollin, pasi e shtrydhën mirë, e përjashtuan nga KQ i PPSH-së për gabime të rënda. Nuk e futën në burg, e mishëruan për shërbimet që u kishte bërë, por e detyruan që të dilte dëshmitar kundër Kadri Hazbiut, ta akuzonte atë si armik, ndryshe mund të përfundonte dhe ai atje.
Gjatë dëshmisë së tij kundër Kadriut, i ra të fikët, pasi Kadriu e vuri me shpatulla pas murit.
Thatë që ju arrestoi në zyrën tuaj në Ministrinë e Punëve të Brendshme vetë Rexhep Kolli. E mësuat qëllimin e urdhrit për arrestimin tuaj?
Arrestimi im ishte i planifikuar nga lart, me qëllim që nëpërmjet meje, ish-hetuesi i Beqir Ballukut e Kiço Ngjelës, të vërtetohej alibia e Enver Hoxhës se në krye të veprimtarisë "armiqësore", komplotuese" të ushtarakëve dhe "sabotatorëve" në ekonomi, ishin "poliagjentët" Mehmet Shehu e Kadri Hazbiu.
Akuza që u ngrit ndaj jush?
Fillimisht u akuzova për tradhti ndaj Atdheut. Në bashkëpunim me persona të tjerë kisha luftuar për përmbysjen e shtetit të Diktaturës së Proletariatit.
E pranuat akuzën?
Nuk mund ta pranoja një akuzë të tillë të paqenë. Theksova se nuk kam kryer asnjë aktivitet për të tradhtuar Atdheun, përkundrazi, e gjithë jeta ime, që në moshën 16-vjeçare deri në kohën e daljes në pension, për 40 vjet flet për të kundërtën. Luftë me armë në dorë që në moshën 16-vjeçare kundër okupatorëve për çlirimin e vendit, luftë e punë në mbrojtje të atdheut, luftë për dije e kulturë për t'i shërbyer sa më mirë Atdheut. Kjo është e vërteta.
Reagimi i hetuesve?
I gjithë stafi i hetimit bëri të gjitha përpjekjet, nuk la gur pa lëvizur që të gjente qoftë edhe një të ashtuquajtur të dhënë, një fakt, një provë, që të vërtetonin akuzën e tradhtisë ndaj Atdheut, se nuk kishin se çfarë të gjenin.
Kur dolët në gjyq?
Mbas 8 muajsh hetimi për këtë akuzë, hetuesia, me vendimin datë 18/11/1982, ndryshon cilësimin juridik të akuzës, nga tradhti ndaj atdheut, në krimin e sabotimit (neni 53 i K.P). Hetuesia, të besuarit e Enver Hoxhës, nuk mund të hiqnin dorë nga akuzat, nga skenarët e parapërgatitur.
Sërish nuk pranuat gjë?
Nuk e pranova edhe këtë akuzë të paqenë. Thashë se nuk kam kryer asnjë veprimtari armiqësore sabotuese për të dobësuar e minuar veprimtarinë shtetërore dhe të Partisë.
Kërkova që të merreshin e administroheshin mjaft prova që sqaronin çështjen dhe rrëzonin akuzën.
I morën parasysh?
U refuzuan nga hetuesia, se kuptohet dilte e vërteta. Pas disa ditëve të komunikimit të kësaj akuze, pa bërë asnjë hetim për këtë figurë krimi, në fillim të muajit dhjetor 1982, hetuesi Bashkim Caka, në prezencë të Zv/Prokurorit të Përgjithshëm Abaz Brataj, komunikon vendimin e përfundimit të hetimit dhe njohjen e dosjes hetimore me akuzën e sabotimit.
Çfarë thatë tashmë kur u zyrtarizuan akuzat?
Thashë se, "u njoha me vendimin e hetuesisë, por nuk jam dakord me akuzën që më bëhet, nuk kam kryer asnjë veprimtari armiqësore. Nuk jam dakord me përfundimin e hetimit. Kërkoj që të vazhdojnë veprimet hetimore, hetuesia të administrojë provat e kërkuara nga unë, se ato hedhin dritë mbi të vërtetën dhe nuk jam dakord me vendimin për refuzimin e tyre". Por këto sërish nuk u morën parasysh.
Ma saktësoni tamam akuzën zyrtare?
U akuzova se në bashkëpunim me persona të tjerë, me dashje kundërrevolucionare kam dobësuar dhe minuar veprimtarinë shtetërore dhe të Partisë së Punës së Shqipërisë. Kam sabotuar vijën e partisë në drejtim të:
a) Sabotim të parimeve proceduriale penale për një hetim të plotë e të gjithanshëm në proceset hetimore të armiqve Beqir Balluku, Kiço Ngjela e të tjerë, me qëllim që të mos zbulohej veprimtaria e përbashkët armiqësore e tyre me armikun Mehmet Shehu.
b) Sabotimi i vijës së Partisë në zhvillimin e luftës së klasës, duke zbutur këtë luftë ndaj disa elementëve armiq.
Ja dhe argumentet, provat e hetuesisë për këto akuza.
Çfarë thuhet saktësisht në akt-akuzën dhe vendimin e gjykatës?
"I pandehuri Kristofor Martiro, për një kohë të gjatë ka punuar në organet e Sigurimit të Shtetit, në detyrë e sektorë të ndryshëm të rëndësishëm, dhe kohët e fundit në detyrën e Kryetarit të Degës së Veçantë të Ministrisë së Punëve të Brendshme. Por siç ka rezultuar, tek i pandehuri Kristofor Martiro janë vënë re shfaqje që vijnë në kundërshtim me normat e moralit, si dhënia pas interesit personal, shfaqjet e mendjemadhësisë e karrierizmit".
Kush ishte sipas tyre, argumenti për këtë degjenerim?
"I pandehuri K. Martiro, duke qenë ne rrethin e Korçës në detyrën e zv.kryetarit të degës së Punëve të Brendshme, nëpërmjet Koçi Lubonjës është njohur me vizitorin nga SHBA Thoma Stratin, me të është shoqëruar, ka pirë kafe, ka këmbyer orën e dorës me Koçi Lubonjën, orë që atij ia kishte dhënë Thoma Strati, çka provon dhe konkluzionin se i pandehuri, pavarësisht se ky veprim ulte figurën e një punonjësi të organeve të Sigurimit, duke qenë i prirë pas interesit të tij personal e kreu një veprim të tillë".
Si vajti historia e këtij Thoma Stratit?
Thoma Strati, kur erdhi për të dytën herë si vizitor në vitin 1975, u arrestua dhe u dënua për mburrje të potencialit të SHBA.
Ja pra, pirja e kafes me këtë emigrant shqiptar dhe këmbimi i orës së dorës me shokun tim, Koçi Lubonjën, u quajt e u mor si bazë për të vërtetuar "degjenerimin moralo-politik timin".
Në të vërtetë e pitë kafen me të juve, kur ishte herezi një veprim i tillë me një person që vjen nga jashtë?
Shoqërimi e pirja e kafes me këtë vizitor u bë sipas porosisë së Organeve të Zbulimit të Ministrisë së Punëve të Brendshme për interesat e tyre operative, të cilat gjejnë pasqyrim në dosjen e tij dhe veprimet në Degën e Punëve të Brendshme Korçë. Hetuesia i injoroi këto.
Pra ishte detyra juaj t'i takonit këta emigrantë që vinin në rrethin tuaj?
Takimi dhe bashkëbisedimi me emigrantët ekonomikë që vinin si vizitorë në Korçë, ishte një nga detyrat e mia funksionale për të vjelë informacion.
Po?
E hodha poshtë akuzën që më bëhej, duke theksuar se "në tërë jetën time nuk jam karakterizuar nga vese të ulëta e veprime amorale, gënjeshtra, mashtrime, zhvatja e tërheqja pas interesit personal në kurriz të shoqërisë, por nga e kundërta e tyre, nga lufta e papajtueshme me to, e që gjykoj se gjejnë pasqyrim dhe në dokumentet e mia si anëtar partie e kuadër. Gjatë veprimtarisë si kuadër kam kaluar nëpër duar vlera materiale e monetare, por nuk më është ngjitur një fije floku nëpër duar, në familjen time nuk ka as edhe një gjë më të vogël të marrë në rrugë të jashtëligjshme, të pandershme". Kërkova nga hetuesia që të sillte një fakt, një provë, qoftë edhe një rresht të shkruar në dokumentet, karakteristikat e mia nga organet e Partisë dhe ato shtetëroret për 40 vjet të aktivitetit tim si anëtar partie e kuadër, e të jem cilësuar me vese të tilla. Hetuesia e refuzoi kërkesën time, se nuk kishte se çfarë të sillte.
Të indinjojnë këto akuza, aq më tepër kur akuzohesh nga njerëz të zhytur në këto vese e në zhvatje të pasurisë së popullit.
Dhe si vijonte më tej akt-akuza?
Tezën mbi të ashtuquajturën degjenerim moralo-politik e trilloi hetuesia, për të argumentuar tezën tjetër të trilluar, se "ky degjenerim u bë bazë për t'u bërë vegël e armiqve Kadri Hazbiu e Feçorr Shehu". Armiqtë Kadri Hazbiu e Feçorr Shehu, pasi i kanë njohur këto cilësi të të pandehurit Kristofor, janë përpjekur për t'ia ushqyer akoma më tepër ato, dhe e kanë konsideruar si njeriun e përshtatshëm për zhvillimin e mëtejshëm të veprimtarisë së tyre armiqësore në dëm të Partisë dhe të shtetit, dhe si i tillë u caktua në grupin hetimor të komplotistëve e sabotatorëve për qëllime armiqësore pa qenë hetues... etj.
Janë përdorur tortura fizike dhe psikologjike gjatë hetuesisë suaj?
Gjatë procesit tim hetimor, që nga Hekuran Isai dhe hetuesit, u përdorën të gjitha mjetet antiligjore, presioni e dhuna, por edhe premtimet, duke kërkuar nga unë të gënjeja, të mashtroja, të deponoja se Beqir Balluku e Kiço Ngjela kishin deponuar gjatë procesit të tyre hetimor, për veprimtari të përbashkët armiqësore me Mehmet Shehun kundër PPSH-së dhe pushtetit popullor.
Po në ç'mënyrë mashtroje, sipas tyre, për Beqirin?
Se këto deponime të tyre ishin fshehur, nuk ishin fiksuar në proceset hetimore nga ana ime, me porosi të Kadri Hazbiut, Feçorr Shehut apo vetë Mehmet Shehut.
Qëllimi?
Qëllimi i këtyre presioneve e akuzave ishte i qartë. Unë, duke qenë hetues i Beqir Ballukut e Kiço Ngjelës, të bëhesha ndërlidhës i këtyre grupeve të akuzuar si armiq komplotistë e sabotatorë me atë të Mehmet Shehut e Kadri Hazbiut, për të "vërtetuar" legjendën, skenarin e Enver Hoxhës, se në krye të "veprimtarisë armiqësore" të këtyre grupeve ishte Mehmet Shehu e Kadri Hazbiu.
Dhe vendimi juaj para presioneve të tmerrshme?
Unë nuk mund ta pranoja një poshtërsi të tillë, të gënjeja, të mashtroja, edhe sikur kjo të më kushtonte jetën.
Nuk mund të lija fëlliqësira mbrapa shoqërisë dhe të afërmve të mi.
Pra nuk patët ndonjë deklarim të tillë nga Beqiri?
Unë si hetues i Beqir Ballukut e Kiço Ngjelës, nuk pata asnjë të dhënë, asnjë sinjalizim apo udhëzim për veprimtari të përbashkët armiqësore të tyre. Beqir Balluku e Kiço Ngjela nuk deponuan asgjë për veprimtari të përbashkët armiqësore me Mehmet Shehun e Kadri Hazbiun.
Faktet që përdorën?
Argumentet e faktet që u përdorën nga hetuesia për të vërtetuar akuzën e "Sabotimit të parimeve proceduriale penale për një hetim të plotë e të gjithanshëm në proceset hetimore të armiqve Beqir Balluku, Kiço Ngjela etj., me qëllim që të mos zbulohej veprimtaria armiqësore e tyre me armikun Mehmet Shehu".
Po a e mbyllët në të vërtetë procesin e Beqir Ballukut?
Ja e vërteta: Nga fundi i procesit hetimor me të pandehurit Beqir Balluku e të pandehurit e tjerë ushtarakë, në një mbledhje të grupit hetimor në fillim të muajit tetor (1975), ku merrte pjesë dhe kryetari i Gjykatës së Lartë, Aranit Çela, ministri Kadri Hazbiu tha se "procesi i Beqir Ballukut, me porosi të udhëheqësit të Partisë të shkojë drejt mbylljes brenda muajit tetor. Ka reagime nga jashtë shtetit se përse nuk dalin në gjyq këta të arrestuar."
Dhe kështu e mbyllët?
Përfunduan hetimet, u bënë ballafaqimet me të pandehurit, u njohën ata me materialet hetimore dhe çështja u dërgua për gjykim.
Këtë fakt nuk donin ta merrnin parasysh hetuesit, donin me çdo kusht të vërtetonin se procesi ishte mbyllur para kohe me urdhër të Kadri Hazbiut, për qëllime armiqësore.
Dhe për Kiço Ngjelën kishin të njëjtën akuzë?
Hetuesia, për të vërtetuar akuzën e tyre se dhe Kiço Ngjela kishte deponuar gjatë procesit të tij hetimor për veprimtari armiqësore të Mehmet Shehut, por që ishin fshehur nga hetuesi, u thirr si dëshmitar në gjyqin tim Kiço Ngjela, i cili në atë kohë vuante dënimin në Burgun e Burrelit.
Dhe çfarë dëshmoi Kiço Ngjela?
Pyetjes së trupit gjykues, se çfarë kishte thënë ai gjatë procesit hetimor për veprimtari armiqësore të Mehmet Shehut, ai iu përgjigj: "Nuk kam ditur asgjë për veprimtari të tillë, as dhe ndonjë veprimtari të përbashkët armiqësore të Abdyl Këllezit e Koço Theodhosit me Mehmet Shehun."
E di se ka shumë pika mbi akuza dhe kundërakuza në atë proces të montuar ndaj jush. Çdo ditë duhej të përballeshit me lumë pyetjesh dhe një mori akuzash, të cilat me sa shikoj, i keni përshkruar në një ditar të posaçëm tuajin. Për të mos vijuar më tej, se bëhet i mërzitshëm, po ju pyes të citoni disa dëshmitarë. Mbani mend?
I mbaj mend shumë mirë. Nuk ishin dëshmitarë, por ishin mostra që gënjenin ditën në diell pa iu dridhur fare qerpiku. Por unë nuk dua t'i përmend, se ata kanë fëmijë dhe nipër dhe është turp për ato që kanë thënë para meje kur binin akuzat më të rënda. Le të ngelen në memorien dhe në ditarin tim personal tërë ata njerëz që kanë ardhur për të gënjyer kundër meje në atë proces të llahtarshëm.
Vendimi i gjyqit ndaj jush?
Por unë do ju vijoj që, mbi bazën e akuzave të hetuesisë për sabotim të parimeve proceduriale-penale dhe "sabotim të vijës së Partisë në zhvillimin e luftës së klasës", akuza të bazuara në fakte joreale e ligjore, por në manipulime, shtrembërime e falsifikime të së vërtetës, Kolegji Ushtarak i Gjykatës së Lartë, me Kryetar Halil Sinanin, në vendimin Nr.5, datë 7.2.1983, më dënoi me 15 vjet heqje lirie, heqjen e dekoratave dhe 5 vjet internim.
Pati persekucion familja?
Gjykimi dhe dënimi ishte një akt formal, gjithçka ishte vendosur nga lart. M'u vu titulli i armikut të atdheut, u persekutua familja. U hodh poshtë një jetë e tërë prej 40 vjetësh luftë e punë, pa kursyer as jetën për idealet dhe atdheun socialist, luftë me armë në dorë që në moshën 16- vjeçare kundër okupatorëve për çlirimin e Atdheut, dhe mbrojtjen e fitoreve të popullit. Gjatë gjithë jetës sime kam punuar me ndërgjegje, pa kursyer mund e djersë, duke qenë i gatshëm për të dhënë për Atdheun. Për këtë jam krenar!
Si e konsideruat vendimin ndaj jush?
Dënimi im, ashtu si dhe i shumë të tjerëve, ishte një veprim kriminal.
Armiq të atdheut e të popullit, nuk ishim ne, por vetë akuzuesit, me në krye uzurpatorin e Partisë, që vrau militantët, heronjtë e luftës e të punës, patriotët, gjymtoi një popull e që e çoi vendin në katastrofë e ua shërbeu agjenturave të huaja.
Kam ndjerë kënaqësi të veçantë: akuzuesit e mi, me gjithë dhunën e përdorur ndaj meje, nuk ia arritëm dot qëllimit të tyre, të më detyronin të deponoja gënjeshtrat që kërkonin, për të përligjur alibinë e Enver Hoxhës, për të cilën dhe u arrestova.
Doja në fund t'ju bëja edhe një pyetje. Ju bënë presion zoti Martiro, gjatë procesit tuaj hetimor?
Jo vetëm gjatë procesit hetimor, por edhe pas dënimit tim me 15 vjet heqje lirie dhe dërgimin në kampin e të burgosurve në Zejmen të Lezhës, nuk m'u nda presioni që të dëshmoja në procesin gjyqësor të Kadri Hazbiut, se procesi hetimor i Beqir Ballukut ishte mbyllur para kohe me urdhër të Kadri Hazbiut, që të mos i dilte koka veprimtarisë së përbashkët armiqësore të Beqirit me Mehmet Shehun e Kadri Hazbiun. Për këtë qëllim më futën në birucë disa ditë pa asnjë shkak, dhe më vonë duke më dërguar në burgun e Burrelit. U thirra në gjyqin e Kadriut për të dëshmuar për këtë çështje.

(er.nu/Gazeta Shqiptare/BalkanWeb)