Gjuha shqipe ne rrezik tek femijet e mergimtareve.

[Kallmeti]

Gjuha shqipe ne rrezik tek femijet e mergimtareve.


Pas vdekjes se pare te komunizmit shqiptaret e tej varfer u nisen ne udhet e trishta te nje mergimi me shprese se nje dite do te kthehen ne vendlindje por ajo dite nuk po pranon te vije ngaqe Shqiperine politikanet tane ne vend qe ta ngjisin lart i kane futur nderkamzen dhe po e hedhen ne humneren e varferise(ndersa kosovaret nuk besojne qe nderkomtaret mund ta rregullojne Kosoven bashke me ca politikane te deshtuar ndaj nuk po kthen ne vendlindje ).Atehere me mijera e mijera familje vendosen qe jeten e tyre familjare ta ndertojne perfundimisht ne mergim.Dhe jeta vazhdon ne rrjedhen e saj te jetes.Femijet fruti i jetes lindin dhe me cicerima foshnjore te buzeqeshin dhe nisin belbezimet e pare gjysem shqip e gjysem ne gjuhen e vendit ku ato i kane thene "mirmengjes" jetes.Por fatkeqsisht vjen nje dite dhe nisin shkollen dhe ketu fillon tragjedia me e re e shqiptareve te merguar Vrasja e gjuhen shqipe tek trashgimtaret e tyre.Ditet muaj vitet ikin dhe nuk pranojne asnje lloj justifikimi.Faji nuk eshte as i tyre por as edhe i emigranteve qe te shumten e rasteve punojne edhe 16 ore ne dite qe te rregullojne jeten e tyre familjare ngaqe kosta e jeteses ne mergim eshte mjaft e shtrenjte dhe nuk kane mundesi te merren dhe te shijojne edhe buzeqeshjet e femijeve.Po a duhet bere diçka?Sigurisht po.Ja nje dialog i thjesht ne nje shkolle amerikane ne Florida qe tregom me qarte se deri ku është rrezikuar gjuha shqipe ne mergim....

Nje nje testim ne nje shkollere fillore ne Jacksonville Florida Amerike drejtoresha e shkolles e pyeti Donaldin nje shqiptar nga Lezha ne gjuhen e saj anglisht
-Nga je?
-Nga Lezha, nga Albania?-ia kthen ai i qete
-Sa mire- i tha ajo duke ia kthyer buzeqeshjen-me shkruaj dhe me thuaj ndonje fjali shqip dua te dij diçka me shume per vendin tuaj per gjuhen tuaj.
-Me fal mesuese por une nuk di te shkruaj as edhe nje fjale shqip-ia kthen Donaldi i zene ne faj.
-Si?Nuk keni shkolle shqipe ketu te pakten te mesoni te shkruani gjuhen tuaj nga keni ardhur, te mos humbisni kontaktin me historine e kulturen e kombit tuaj.
-Jo mesuese nuk kemi-ia ktheu Donaldi i merzitur.
-Si ka mundesi-ia priti ajo e çuditur -kur vetem ne shkollen tone jane te punesuara tre vete si ndimes mesues qe jane nga Shqiperia?!!..
Donaldi ngriti supet i habitur dhe si gjithe femijet nisi te flase anglisht ne nje anglishte teper te paster qe nuk mund te dallohej aspak nga nje amerikan por teper i trishtuar ngaqe nuk dinte te fliste gjuhen e gjakut qe i perkiste....
Asimilimi dhe shurja perfundimtare e te shkruarit dhe te folurit te gjuhes shqipe ka arritur ne piken me kritike.Te gjithe psheretijne te gjithe flasin por gjithçka kalon ne nje mjergull heshtjeje.Ndoshta dikush mund te thote ne vendlindje si ne Shqiperi ashtu edhe ne Kosove,Male te Zi e Maqedoni ''Çfare mund te bejme ne te qe gjuha shqipe te mos vdese tek femijet tuaj ne mergim?Çfare mund te bejne politikanet tane te''lodhur'' nga hallet qe kane mbi supe?Çfare mund te bejne gjuhetaret tane?''.Sigurisht ato kane te bejne shume bile.Sepse keta femije emigrantash po rriten e po edukohen ne shkollat me te mira te botes me nje kulture dhe dije teper bashkohore dhe ne te ardhmen edhe keto si pjese e atij gjaku mund te japin kontibutin e tyre qe atdheu i baballareve te tyre qe iken per te vrare varferin te mos psheretije gjithmone ne shtratin e vdekjes e te nje skamje te paskajshme.Atehere çfare presim ne mergimtaret nga gjuhetaret?Fillimin e punes sa me te shpejte per hartimin e nje abetareje te re per femijet e emigranteve dhe jo botimin e nje kopjeje te nje abetareje ekzistuese.Duhet te merren parasysh kushtet qe keto femije kane aty ku jetojne.Ne formin e abetares duhet marrur parasysh mjaft gjera ku njera qe eshte edhe paresore duhet te kuptojne se 80% e femijeve emigrante e perbejne femije qe baballaret e tyre flasin ne shtepi vetem gegerisht (Shqiperia e Veriut, e mesme, Kosova, Mali i ZI e Maqedonia)dhe gegerishta nuk duhet lene jashte saj sepse ne vend qe te krijojne diçka qe tiu lehtesoje femijeve mesimin e gjuhes se baballareve-Gjuhes shqipe do tiu veshtirsoje me tej.(Gjithsesi nuk them kurrsesi formin e nje abetare gegerisht apo tostkerisht siç psheretihet shpesh here neper internete).Secili mergimtar do te bente te pamunderen dhe nuk do kursente asgje nga finaca dhe do te blinte kete abetare te re qe gjuhetaret e Tiranes,Prishtines dhe Shkupit mund ta bejne qe shume shpejt te jete ne shtypshkrojne.
Po valle po politikanet e '' e sterlodhur'' shqiptare çfare mund ti ndihmojne emigrantet(pra nenshtetesit e tyre) qe femijet e tyre të flasin gjuhen e baballarve.Fare thjeshte dhe pa shpenzime te teperta.Kerkimi ne rruge diplomatike qe ne baze te te drejtave nderkomtare te emigracionit kur nje nje zone te caktuar jeton nje komunitet i konsidirushem emigrantash te kerkoje qe shteti ku ato ndodhen te ndihmoje finaciarasht hapjen e shkollave shqipe ose te pakten emigrantat te mos pagojne qera per mesimin e femijeve te tyre shqip por mesimin ta bejne ne shkollat e shtetit ku ato jane me nje program te reduktuar.Ne emigrantet nuk kursejme asgje qe femijat tane te flasim e te shkruajne shqip por nje individ ose nje grup individesh nuk e ka kurre fuqine e nje shteti sado shte i lodhur te jete.Sigurisht ftoj te gjithe gjuhetaret te diskutojne ne shtyp dhe ne internet me qellim qe fjalet te mos ngelin ne leter.E ardhmja e kombit shqiptar varet edhe nga femijet tane,edhe keto jane pjese e trollit te shqiponjave.Ju lutem na ndihmoni mos e lini gjuhen shqipe qe te vdese tek femijet tane.Gjuhen e bukur shqipe qe baballaret tane na lane neve edhe ne mergimtaret bashke me ndihmen tuaj tiu leme femijeve tane....

Lekë Gjoka
Botuar ne gazeten ILLYRIA ne Amerike 9 mars 2004(Se shpejti edhe ne Koha Jone)

[Kallmeti]

LOGOJO E ALBEMIGRANTIT

[elisabet]

Çeshtja qe ke ngritur eshte me te vertete e rendesishme...
Brezi i ardhshem eshte ne nje pozicion shume te veshtire persa i perket trashgimise se gjuhes, gje qe duhet t'i beje prinderit te reflektojne dhe te mundohen te gjejne menyrat dhe mjetet e duhura qe femijet e tyre te mos humbasin kontaktin me gjuhen dhe traditen shqiptare..
Mendoj se vete prinderit mund te merren me kete gje, kjo ne vende ku nuk ka shume shqiptare.
Ndersa ne shtetet ku shqiptaret gjenden me shumice mund te organizohen ne shoqata apo organizata qe te bejne te mundur qe femijet mos ta lene ne harrese gjuhen e prinderve te tyre.
Te pershendes dhe urime per temen..

[Bel ami]

Femijet po harojne gjuhen Shqipe apo dialektin Geg.Leke,mundohu te shpjegohesh me qarte.
Mos e perzihet problemin qe kane emigrantet Shqiptare me problemin tjeter madhor te Gjuhes Letrare .Keto dy probleme nuk kane te perbashketa mes tyre dhe zgjidhja e njerit nuk varet nga zgjidhja e tjetrit.
Kemi te bejme me femije qe jane ne emigracion dhe duan te mesojne gjuhen Shqipe dhe jo me femije brenda Shqiperise qe duan te arsimohen ne "te folme" dialektore.
Per te mos u futur serisht ne debatin e Gjuhes Letrare mendimi im eshte se Gjuha Shqipe tek femijet emigrante eshte vetem ne dore te prinderve te tyre.Shqipja per ta eshte Gjuha e Nenes dhe nenat mund ta kryejne fare mire kete detyre.Pra e thene me fjale te tjera eshte FAMILJA dhe edukata qe mer femija ne FAMILJE ajo qe do ta mbaje gjalle gjuhen Shqipe edhe tek mergimtaret.

Jo cdo gje ka lidhje me qeverine.Komunitetet Shqiptare duhet te organizohen dhe te bashkohen per probleme kaq te mprehta.Para disa vjetesh ne shtetin ku banoj une u hap nje klase ku mesohej Shqip por mos organizimi beri qe kjo klase te ecte vetem disa muaj.Ne Montreal,Kanada mesova se eshte hapr nje shkolle Shqipe e po keshtu edhe ne Filadelfia.Pra pse te mos hapen shkolla ne te gjithe SHBA ku ka komunitete Shqiptare qe arijne disa mijera banore?
Mos duhet te presim nga qeveria e Tiranes?
Eshte turpi yne nese shfajesohemi duke e hequr kete hall nga qafa jone e duke ja lene Tiranes peshqesh ne dere.
Ne duhet ti hapim shkollat ne mergim.Komunitetet tona te mos mjaftohen vetem duke organizuar festen e Pamvarsise apo koncerte fitimprurese me kenge e ahenge por te mendojne edhe per arsimin.

[Kallmeti]

I nderuar Bel ami sigurisht duhet qe shkrimin ta lexosh me me gjakftohetesi dhe ketu nuk ka te beje dialekti Gege apo Toske dhe as gjuha letrare shqipe.Nuk e di nese jeton ne mergim ose jo dhe nese ke femije te vegjel ose te kane lindur femije ne mergim si mua dhe mijera shqiptareve te tjere.Nuk e kam aspak fjalen per femijet qe ndodhen ne Shqiperi por per mergimtaret qe ti mund ta lexosh qe ne kryeratikull.Persa i perket asaj qe ju thone se folja dhe mesimi i gjuhes shqipe eshte ne doren e nenes perseri nuk ju jap 100% te drejte.Nga ana morale ashtu eshte por si mund ti mesoje nje nene femijeve te saj gjuhen shqipe kur asaj i duhet te punoje per dite nga 8 ore pastaj te vije ne shtepi te beje punet e shtepise se familja duhet te jetoje te haje,te lahet etj.Pra ajo eshte njeri dhe jo rrobot dhe me kryesorja jo te gjitheve zoti na ka dhane dhuntine qe te behemi mesues.
Ju shtroni me poshte te njejten pyetje se perse te mos hapen shkollat?Hapja e nje shkolle shqipe ne Amerike p.sh nuk eshte shume e zorshme por jetegjatesia e saj sigurisht eshte e shkurter sepse njehere u hap nje shkolle shqipe dhe tarifa qe duhet te paguaje prindi per nje femije ishte 8$ ne ore nderkohe kur e ema merrte vetem 7$ ne ore(por kur ka 3femije?)?Tashti si i behet kesaj?Te mesoje femija shqip dhe te flene ne rruge?Sigurisht ju thone se cfare mund te beje qeveria e Tirane,Prishtines, Shkupit etj.Ajo ka te beje shume sepse intersesimi i shtetit per mos asimilimin e gjuhes dhe e kultures se vet te outoritetet p.sh Amerikane do te beje qe qeveria apo instuticionet e ndryshme te ndihmojne qe femijet shqiptare te vazhdojne mesimin me program te reduktuar ose ne pushimet e veres ne shkollat ekzistuse ku keto femije mesojne anglishten dhe te mos paguhet qeraja e shkolles gje qe eshte teper e larte.Sigurisht qe ne shume drejtime ke te drejte por shqiptaret fatkeqsisht si ne Atdhe ashtu edhe jashte jane dhe mbeten gjithmone vetem te percare dhe i madhi Gjergj Kastrioti ka pas thane se Bashkimi ban fuqini ndaj ne e kemi harruar thenien e heroit tone kombetar.
Gjithesesi te pershendes dhe te falenderoj per bashkbisedimin e nje pike me te nxehte qe ka trokitur tek mergimtaret shqiptare ne te gjithe boten Asimilimin e gjuhes shqipe vdekje perfundimtare te saj tek femijet e emigranteve .
Ju faliminderit !..
Lek Gjoka
Florida Amerike

[Leila]

Ne New Jersey, hoxha TURK (qe s'di as Shqip) merr $2,000 prej Shqiptareve vetem te kendoje Kuranin ne Arabisht e kush e di se c'kendon vertet se s'di njeri Arabisht. Sa marrin mesuesit tek shkollat Shqiptare ne Amerike??