SHBA dhe "rasti Fatos Nano", nga Mero Baze

[Brari]

nga Tema

----

EDITORIALI

SHBA dhe "rasti Fatos Nano"

Nga Mero Baze

Paralajmërimi i një prej analistëve amerikanë mbi rreziqet që paraqet investimi te personalitet politike dhe jo te sistemi i demokracisë, nxiti pardje zyrën e shtypit të Kryeministrit të shpërndante me shpejtësi, në rrugë jozyrtare, komentet e bëra te 'Zëri i Amerikës', në shumicën e gazetave luajale me Kryeministrin. Problemi që ka sot politika shqiptare dhe influenca amerikane në Shqipëri, është pikërisht në sensin e paralajmërimit që bëjnë analistët amerikanë për politikën amerikane në botë. Ajo që bëri dje zyra e shtypit e kryeministrit dhe gazeta zyrtare e Fatos Nanos, nuk është asgjë tjetër, veçse një mënyrë për të dëshmuar se SHBA-të janë duke mbështetur me të gjitha fuqitë në Shqipëri individin Fatos Nano. Sipas "Zërit të Popullit", por dhe sipas komenteve që të bëjnë njerëzit e zotit Nano, ambasadori Jeffrey është i investuar personalisht për zotin Nano, dhe, më tej akoma, përpiqen të përdorin çdo detaj nga marrëdhëniet shqiptaro-amerikane si mbështetje personale për zotin Nano. Ky është në fakt fenomeni që tremb më shumë se gjithçka tjetër Uashingtonin. Kjo është delja e zezë, që politika e jashtme amerikane përpiqet të shmangë. Komentet paralajmëruese për Shakashvilin, kanë të bëjnë me faktin se ai nuk duhet mbështetur pa kufi.

Ajo që ndodhi me Sali Berishën në vitin 1996 është e qartë. Pas problemeve serioze që patën zgjedhjet e 26 Majit dhe përpjekjen e administratës së zotit Berisha për të mos u përfshirë në një plan veprimi të rekomanduar, që jepte siguri për korrigjime demokratike, SHBA tërhoqën mbështetjen ndaj tij. Protestat e nisura, të bashkuara me mungesën e mbështetjes ndërkombëtare, çuan vendin drejt kaosit më të rrezikshëm në historinë e Shqipërisë dhe rrezikuan ndarjen e vendit. Marrëveshja e 9 Marsit dhe reflektimi i politikës shqiptare bëri që vendi t'i shpëtonte katastrofës, por jo të rikthente demokracinë. Të frikësuar nga inkurajimi i protestave të tilla, shtatë vjet më vonë diplomatët perëndimorë janë të rezervuar të lënë qeverinë në mëshirë të protestave mbarëpopullore dhe po përpiqen t'i përdorin ato si elementë presioni deri te caku që qeveria të pranojë koston e këtij presioni dhe të tërhiqet. Këtë kujdes dhe pësim të madh të diplomacisë perëndimore ndaj fatit të krizës së vitit 1997 në Shqipëri, kryeministri aktual po përpiqet ta kapitalizojë si mbështetje personale nga Perëndimi, biles si mbështetje personale ndaj tij prej Uashingtonit. Dhe për ta bërë më qesharake këtë mbështetje, Igli Toska shpall rritjen e masave të sigurisë për të imituar rreziqet që ka realisht SHBA-ja.

Historia e keqpërdorimit të mbështetjes amerikane në Shqipëri ka histori tragjikomike të tillë që meriton të botosh çdo muaj romanin "Zoti President".

Mjafton të kujtojmë se dy paraardhësit e zotit Nano, Ilir Meta dhe Pandeli Majko, po ashtu ishin shpallur si ikona të ish ambasadorit amerikan në Tiranë, dhe Nano si person që duhet të izolohej. Në kohën kur ambasadori paraardhës, i ndjeri Limpreht, shpalli Ilir Metën "monument kulture që ruhej nga qeveria amerikane", dhe kërcënoi Fatos Nanon me izolim, nëse do ta rrëzonte atë, Fatos Nano nuk ishte duke bërë asgjë antidemokratike, përkundrazi ishte duke ndalur një revansh antidemokratik. Në fakt sot Ilir Meta është duke u përpjekur të na sqarojë edhe për skandale të mëdha financiare siç është ai i "New World Telekomit" dhe hekurudhës elektrike Durrës-Tiranë për të cilën është investuar direkt edhe ish ambasadori, por dhe ndonjë kongresmen amerikan, që shfaqet për biznes në Tiranë e bën politikë për stabilitetin. Disa nga këto çështje i kanë kaluar drejtësisë amerikane, të tjerat mund t'i kalojnë më vonë, por ata që kanë e paguar shtrenjtë çmimin e përrallave të tilla, janë shqiptarët. SHBA nuk lejon askënd të luajë me emrin e saj dhe di ta vendosë vetë dinjitetin e shtetit, kur ai keqpërdoret, qoftë dhe nga ambasadorë. Ne duhet të jemi të parët që duhet të nxjerrim mësime nga këto keqpërdorime. Paralajmërimet që SHBA të mos investojë te personalitetet, por te sistemi janë të mirëpritura, së pari, për opozitën shqiptare dhe, mbi të gjitha, për zotin Berisha. Në këto momente kjo është ndihma më e madhe që mund t'i jepet opozitës, e cila ka vendosur të zgjerohet duke u hapur dhe jo duke u mbledhur rreth një njeriu. Është keq për kryeministrin nëse mendon se Uashingtoni do të bëjë përjashtim për "rastin Fatos Nano". Edhe ai person quhet; nuk quhet "sistem", edhe pse është unikal në sistemin e degradimit të vlerave që ka krijuar, edhe në emër të mbështetjes amerikane.
------
tema