Diaspora shqiptare dhe roli i saj

[Albo]

Me rritjen e fluksit te emigrimit te shqiptareve nga trojet e tyre ne drejtim kryesisht te Perendimit, rritet edhe numri i shqiptareve qe sot punojne, mesojne e jetojne ne diaspore. E hapa kete teme per te diskutuar mbi rolin qe diaspora ka luajtur ne avancimin e interesave tona kombetare:

- rolin qe diaspora ka luajtur ne te shkuaren
- rolin qe diaspora po luan aktualisht
- rolin qe diaspores i takon te luaje ne te ardhmen

Dhe meqe jemi duke diskutuar mbi diasporen, desha tu shtroj edhe disa pyetje te pergjithshme:

1. Cfare perfaqeson Diaspora?
2. Cilat jane qendrat kryesore te diaspores shqiptare ne bote
3. Sa e organizuar eshte diaspora shqiptare ne qendrimet e saj dhe a flet ajo me nje ze te perbashket per problemet kombetare?
4. Cilat jane vlerat e diaspores shqiptare?
5. Cilat jane problemet qe has diaspora shqiptare?


Albo

[Qafir Arnaut]

Ne te kaluaren diaspora shqipfolese krijoi Shqiptaret.

Ne te tashmen diaspora sherben per mbajten lart Frymen e Shqiptarit.

Problemet: Krahinorizmi, mungesa e statusit te emigrantit ('letrat' e famshme)

shendet

Qafo Arnauti

[bani]

patjeter qe diaspora perben nje element shume te rendesishem te kombit shqipetar.kjo per shume arsye ,ekonomike ,sociale, kulturore
sikur shqipetaret te mos kishin emigruar ,mbase shume gjera do te ishin komplet ndryshe.
diaspora perfaqeson per mua nje patriotizem te shqipetareve ne mergim , sepse nuk do te ekzistonte diaspore nqs shqipetaret nuk do te mbanin syte dhe zemren nga atdheu i tyre ..
diaspora shqipetare ka luajtur nje rol te rendesishem dhe shpesh here vendimtare per te ardhmen e kombit
mos te harrojme se nga diaspora erdhi she Skenderbeu,po ashtu dhe Ismail Qemalie shume te tjere.
por sot shume gjera kane ndryshuar dhe diaspora shqipetare ,ku qendrat me te forta me sa di une jane ne amerike gjermani zvicerr dhe greqi dhe angli, mund te themi se eshte ne nje kaos per mbijetese , shume nga arsyet jane te njohura si deshira per t'u bere si amerikan apo si gjerman etj.
por perseri eshte nje ndihme e madhe per shqiperine qe njerez me pervoje perendimore te sjellin ne shqiperi ato qe ka me shume nevoje shqiperia , si kulture perendimore dhe pse jo dhe para <ndonje investim>
naten !

[diikush]

Mendoj se diaspora e tanishme shqiptare ka mungesa organizimi; te pakten ne usa. Ketu jane me dhjetra e qindra mijera shqiptare mbase, por ka shume pak organizim dhe dashamiresi per organizim dhe njohje me bashkatdhetaret.

[BOKE]

DIASPORA NUK ESHTE E NJERKËS

Historia jonë gjithëkombëtare zgjidhjet dhe fatet e saj në momentet kyçe të historisë i ka patur tek
intelektualë të zotë që më shumë kanë qenë të detyruar të jetojnë në dhe të huaj kjo diktuar nga faktorët politikë brenda vetë Shqipërisë. Të mos harrojmë se vëllezërit Frashëri. Jeronin de Rada, Luigj Gurakuqi e plot pinjollë të tjerë të Rilindjes sone Kombëtare si dhe Ismail Qemali, Fan Noli apo Faik Konica, Gjergj Fishta, Martin Camaj e shumë të tjerë që s’po i përmendim kanë bërë për çështjen tonë kombëtare më shumë se vetë politika dhe politikanët tanë brenda kufijve të Shqipërisë etnike. Në këtë shkrim nuk po ndalemi thjesht në këto fakte historike që tashmë njihen nga të gjithë por duam të prekim sadopak plagët që dhembin në shpirtin e diasporës sonë vlerën e të cilave e ka injoruar edhe vetë shteti ynë.

Së pari diaspora e vjetër dhe ajo e re si bartësja me e mirë e frymës patriotike, me trup jeton e shpërndarë në katër anët e globit e ngulur me rrënjë diku thellë e diku sipërfaqësor, diku me një numër më të madh e diku më pak në numër, diku më gjuhën e saj origjinale dhe diku më gjuhë të tjetërsuar, shpirtërisht jeton me afshin e tokës mëmë dhe të njerëzve të saj. Dihet se me dëshirë askush nuk e lëshon dheun e vet e të marrë udhët e botës por janë një sërë kushtesh objektive e subjektive që i kanë detyruar gjithë këta intelektualë të zotë dhe tërë atë pjesë të mençur të trurit Shqiptar të rrjedhë duke kapërcyer tashmë edhe oqeane. Por edhe pse larg kjo diaporë, e këta intelektualë kurrë nuk heshtën duke punuar që fryma patriotike dhe ndjenja e atdhedashurisë kurrë të mos shuhej ndër breza shqiptarësh.

Së dyti diaspora jonë është bartësja më e madhe e trurit intelektual shqiptar që qëllimisht është harruar apo përbuzur nga vetë administrata e shtetit tonë. Nuk janë të paktë profesorët, doktorët, shkrimtarët, artistët, filozofët, ekonomistët, inxhinierët që shërbejnë në dhe të huaj dhe janë mjaft të respektuar për vlerën që kanë dhe punën që bëjnë. Por si është e mundur që sot në Shqipëri bëhet reformë dhe nuk kërkohen apo thirren në konsulta njerëz të tillë që jo vetëm njohin ekonominë e tregut apo strukturat e shtetit demokratik por ata janë të zhveshur edhe më shumë nga interesat private? Qeveritarët shqiptarë udhëtojnë e shohin se si shkojnë gjërat në Perëndim por ata harrojne qe në këto administrata gjenden edhe shqiptarë të zotë që fare mirë mund të shërbenin si një kontigjent konsultues për administratën shqiptare në këtë periudhë të stërgjatur tranzicioni.

Me sa duket injoranca në administratat tona nuk ka dëshirë që dikush tjetër t’u përzihet, e aq më tepër intelektualë të diasporës pasi ua mësojnë të fshehtat “vjedhjet e korrupsionin” në punën e tyre. Së treti ka një koncept të gabuar për diasporën kur ajo trajtohet vetëm si burim financiar dhe i mohohet roli i saj aktiv në reformat. Kjo është disi e habitshme dhe jo pa qëllim që politikanë dhe individë të caktuar të veshur me pushtet i bëjnë vetëm thirrje diasporës: ejani të investoni pa marrë as të voglën iniciativë t’u shpjegojnë apo edhe ta mbështesin diasporën kur është fjala për organizim, transparencë apo gjithëpërfshirje. Diaspora ka vërtet resurse ekonomike por ajo ka edhe
resurse intelektualo-njerëzore që të ngrejë një akademi të sajën që do të kishte qenë më më interes për vetë qeverinë se ekzistenca e një akademie të tillë do t’i shërbente si një konsulencë e hapur transparente dhe mjaft dobiprurëse për reformat dhe tërë problemet që e preukupojnë çështjen shqiptare sot. Fodullizmi i klasës politike shqiptare nuk ka dëshirë të marrë parasysh një fakt të tillë pasi shumë shpejt një pjesë të mirë të këtyre politikanëve u bie vlera dhe humbin pozicionin qe kanë.

Së katërti është thënë disa herë që të ngrihet një ministri e cila do të merrej me problemet e diasporës por kjo ka qenë më shumë një thashethemnaje sesa një propozim që mund të bëhej realitet. Diaspora ka kapacitete intelektuale-financiare që mund të ndihmojnë por ajo njëkohësisht ka nevojë edhe për ndihmë. Po të hedhim sytë tek numri kaq i madh i shqiptarëve në Itali, apo Greqi për të mos shkuar shumë larg problemi më madhor është ai i shkollimit të fëmijëve në gjuhën amtare si një e drejtë e sanksionuar edhe në Kartën e Kombeve të Bashkuara.

Por cila është puna që ka bërë shteti shqiptar në këtë drejtim për të sensibilizuar sadopak qeveritë e këtyre vendeve? Vitin e kaluar u mbajt edhe një konferencë në Bern të Zvicrës ku u trajtua me të madhe çështja e fëmijëve që nuk mësonin gjuhën amtare. Madje nga Shqipëria ishte edhe një delegacion me z.ministër të Arsimit, Luan Memushi ku u hodhën mjaft ide dhe u bënë shumë propozime konkrete. Por gjithçka mbeti në letër dhe askush s’e hapi më gojën. Duket se të gjithë u kënaqën me fjalët e bukura që u thanë dhe për më tepër s’ka nevojë. Mungesa e një dikasteri që do të merrej me riorganizimin e diasporës dhe bashkërendimin e punës me tërë ato klube shqiptarësh që nuk janë të pakët sigurisht do të kishte sjellë frytet e saja edhe në drejtim të mësimit të gjuhës amtare tek fëmijët tanë në botën perëndimore. Por kjo kërkon një trajtim ndryshe të çështjes që diaspora përfundimisht të mos trajtohet si bijë e njerkës ku përgjegjësinë të mos e marrë kush dhe interesat e grupeve politike në Shqipëri apo edhe në Kosovë, Mal të Zi apo Maqedoni të mos ndikojnë në përçarjen por bashkimin dhe forcimin e saj. Vetëm kështu diaspora do të kthehej edhe në një urë lidhje mes trojeve tona dhe Perëndimit.

Bujar Zhuri,
"Shekulli"

[BenAlbani]

Cfare perfaqesonte dhe c'perfaqeson sot diaspora?

Per mendimin tim nuk duhet ngaterruar roli dhe trajtat dalluese te diaspores se hershme, me karakteristikat e emigracionit shqiptar te pasviteve '90.

Diaspora e athershme, qofte pra emigrantet e periudhes se rilindjes e me pas te pavaresise kombetare, qofte te larguarit gjate, apo pas luftes se dyte boterore benin, pervec te tjerash edhe politike, ne emer te Shqiperise dhe Shqiptareve. Kjo pasi rregjimet qe qeverisnin trojet dhe popullin tone ne keto periudha konsideroheshin prej tyre si te jashteligjshme.

Mendimi opozitar, apo kundershtar me keto rregjime mundi te gjente shprehje kryesisht ne diaspore, jo per arsye se te emigruarit ishin me te mire, me te zgjuar apo me patriote se ata qe jetonin ne Shqiperi, por sepse rregjimet ne fjale nuk lejonin dhe shtypnin ne gjirin e vet cdo mendim ndryshe.

Emigracioni shqiptar i pas '90-es nuk ka arsye te "zeri ndryshe" i politikes shqiptare. Ai vazhdon te luaje nje rol madhor ne jeten e vendit kryesisht pasi mjetet financiare te prura nga emigrantet perbejne burimin kryesor te te ardhurave kombetare.

Qendrat e Diaspores dhe mendimi i saj perbashket.

Diaspora e sotme shqiptare nuk ka dhe nuk ka arsye te kete nje taban te perbashket ideologjik, apo cfaredolloj amalgami tjeter qe do te ndihmonte ne klasifikimin, analizimin dhe shpjegimin e karakteristikave te saj si te nje trupi te vetem. Per kete arsye une mendoj se eshte e pamundur dhe mbi te gjitha e kote te flasesh per "qendra" te diaspores, apo mendim te saj te perbashket rreth ceshtjesh te caktuara.

Personalisht do ta konsideroja te kote organizimin e shqiptareve - te nenkuptuar ketu si teresia e shqiptareve - ne diaspore me synim promovimin e politikave te caktuara. Mendoj ama se mund te sjelle rezultat organizimi i shqiptareve ne nivel bashkesish lokale per te koordinuar mes tyre perpjekjet per integrim dhe permiresimin e kushteve te tyre te jeteses.

Problemet e diaspores.

Per mendimin tim problemet kardinale sot kane te gjitha trajta individuale dhe jo te te gjithe bashkesise. Shqiptaret pas '90-es kane emigruar dhe vazhdojne te emigrojne ne mase, jo me sepse ne shtetin e tyre ju mungojne liria e demokracia, por sepse atje, ata dhe familjet e tyre nuk realizojne dot te ardhura te mjaftueshme per te jetuar ( apo per te jetuar mire ).

Nder problemet qe shkaktojne kokecarje mes shqiptareve te diaspores se sotme une do permendja: sigurimin e dokumentave te qendrimit, ate te baneses dhe te vendit te punes, integrimin ne strukturat sociale ku kane emigruar etj. Pra te gjitha probleme individuale dhe praktike.

[beni67]

Per mendimin tim diaspora nuk ka qene e nuk eshte ne lartesine qe kerkon koha dhe Atdheu. Dhe vertet nuk e di se si do jete ne te ardhmen. Po te kishim diasporen si duhet shume gjera do ishin ndryshe dhe me mire per te gjithe ne. Shpresoj qe Shqiptaret kudo qe jane ti vene gishtin kokes, te organizohen dhe te lene menjane ndasite qe i ndajne edhe atje larg ne dhe te huaj.

[kalemi]

Postuar më parë nga Albo

- rolin qe diaspora ka luajtur ne te shkuaren
- rolin qe diaspora po luan aktualisht
- rolin qe diaspores i takon te luaje ne te ardhmen

-Diaspora ka luajtur te vetmin rol opozitar gjate periudhes totalitare.
-Aktualisht Diaspordha luan vetem rol publicitaro-dordolecor ne planin diplomatik dhe fluks te ardhurash te rendesise relative (qe i thith "vrima e zeze") ne planin ekonomik.
-Diaspores ne te ardhmen i takon t'u pergjigjet kerkesave aktuale qe ka vendi mbase duke tentuar te ndjeke modelin e ndonje lobi me te suksesshem.


Diaspora Shqiptare ne Amerike arriti peshen e saj maksimale ne kohen e arratisjeve dhe perndjekjeve masive te Hoxhes. Ai brez tashme eshte shuar plotesisht pa arritur te mbjelle asnje fare sinjifikative pas vetes. Aktualisht ajo eshte zevendesuar prej masash qe e sigurojne jetesen me pune krahu, te perqendruara keto kryesisht ne qendrat me te industrializuara te ha-merr-ik-es.
Diaspordha gjendet totalisht e infektuar me baktere te mbjella nga regjimi totalitar, baktere te cilat jo vetem qe kane vegjetuar qyshkur ne organizmin e Diaspores reale por dhe qe gradualisht kane arritur dhe te udheheqin metabolizmin e organizmit ne fjale.
Intelektualet e vertete qe konsiderohen si pjese e saj jane bere menjane pasi jane ndergjegjesuar deri ne palce per kushtet aktuale. Legjenda diaspordhike tashme mbijeton vec ne paditurine e disa te rinjve qe vazhdojne te jene ende te magjepsur nga legjendat kreshnike si dhe ne shtypin e shtypur. Konkretisht diaspordha eshte nen ndikim te plote te kushteve atmosferike kurse imazhi i saj s'eshte vec se nje tollombace qe fryhet e cfryhet ne funksion te fushatave politike ne Shqiperi nga te gjitha "palet".

[martin_iden2001]

se pari me lejoni qe ta pergezoj z. Albo per hapjen e kesaj teme te thelle dhe qe ne nje fare menyre, ne te ardhmen mund te kete edhe kuptim. Me postimet e tij ai duket djale ambicioz qe ne te ardhmen ndoshta do te mesoje te jete i mencur dhe ta qeverise popullin e Shqiperise.

Ti bie shkurt:
Fjalen diaspore mund ta zevendesojme me nje fjale qe te nenkuptoje emigracionin e perhershem jashte Shqiperie. Ky emigracion ka hallet e veta, dokumentat, vendet e punes stabilizimin e tj.
Por kjo diaspore ka nje mision te madh nese do qe ta ndihmoje vendin: ka misonin qe aty ku ndodhet, ne USA, Kanada, Itali, Evrope e tj, ti beje te qarte mjediseve shteterore se pse eshte larguar nga Shqiperia, ti beje te qarte se eshte larguar nga Shqiperia ne pamje te pare per shkak te kushteve ekonomike, por kryesisht per shkak te klases politike qe krijon pamundesine ekonomike. Ne te gjithe duhet te bejme te qarte se ne jemi prova e gjalle se ne Shqiperi nuk jetohet, pra Perendimi dhe USA te mos harxhojne kot energji duke mbeshtetur qeverite shqiptare me financime qe shkojne ne xhepat e qeveritareve, por te punoje qe te largohet ajo klike politike, qe Shqiperia te behet e banueshme, dhe ne kete menyre ne kthehemi ne vendin tone, dhe nuk i biem ne qafe shteteve te tjera. Kaq, pra vetem kete lloj propogande mund te bejne emigrantet shqiptare.

Falemideres juve

[gene]

kot fare

Diaspora verteton faktin se ne shqiperi nuk ka njerez te afte t'a cojne perpara dhe ata qe jane tille largohen


(cdo diaspore ka kete efekt)