Ngritja e cmimit te bukes dhe energjise

[ganoid]

Lëvizja MJAFT zhvilloi me dt.13.02.04 një takim me përfaqësues
të qeverisë shqiptare pas kërkesës së kësaj të fundit. Takimi
ishte thirrur për të diskutuar në lidhje me disa kërkesa që
lëvizja MJAFT ka shtruar në protestat e saj të kohëve të fundit.
Në takim, ku ishin të pranishëm ministri i shtetit për
koordinim pranë kryeministrit z.Marko Bello, drejtori i
përgjithshëm i KESH, z.Andis Harasani si dhe përfaqësues të
tjerë të qeverisë, lëvizja MJAFT shtroi disa kërkesa të cilat
kanë të bëjnë me efektet varfëruese që kanë sjellë për xhepat
e qytetarëve politikat e disa ndërmarrjeve shtetërore si KESH,
Albtelecom, etj.
MJAFT, u ka dorëzuar përfaqësuesve të qeverisë një material
në të cilin ishin radhitur kërkesat dhe motivimi i tyre.
“Të shqetësuar nga rritja e çmimeve të disa produkteve dhe
shërbimeve jetike këto javët e fundit, ne si lëvizje kemi
identifikuar çështjet e mëposhtme si çështje që kërkojnë
ndërhyrje sa më të shpejtë të qeverisë për të mos lejuar një
percipitim të rrezikshëm të varfërisë”, thuhej në materialin
dorëzuar qeverisë.

 Çështja e tarifave elektrike dhe telefonike
Ngritja e tarifave elektrike dhe telefonike është një faktor i
rëndësishëm në rritjen e kostos së jetesës së shqiptarëve të
thjeshtë. E në mënyrë të veçantë të pjesës më të varfër të
shoqërisë. Ulja e tavanit të energjisë me çmim të reduktuar
nga 300 – 220 Kw cënon thellësisht ekonominë e familjeve të
mesme dhe të varfra. Për këtë arsye MJAFT i kërkoi Qeverisë së
Shqipërisë që:

1 – Të ngrejë nivelin e energjisë me çmim të reduktuar nga
220 – 300 Kw.

2 – Të ulë çmimin e telefonisë fikse lokale në nivelin e
dhjetorit 2003.

Duke qenë se këto rritje u justifikuan nga KESH-i dhe
Albtelekom-i me nevojën për mbulimin e kostos reale të
shërbimeve që këto kompani shtetërore ofrojnë, mendojmë që
kjo është vetëm pjesërisht e vërtetë pasi, një pjesë e mirë e
rritjes së tarifave shkon për të mbuluar humbjet që i vijnë
këtyre kompanive nga menaxhimi i keq ose shpërdorimet. Për këtë
arsye i kërkojme Qeverisë së Shqipërisë që:

3 – Të bëhen publike bilancet dhe pasqyrat financiare të KESH-it
dhe Albtelekom-it.

4 – Të bëhet publike analiza e kostos për shërbimet që ofrojnë
këto kompani.

Ne besojmë që është detyrë e shtetit shqiptar që të kujdeset
për rujatjen e të drejtave të qytearëve nga marrëdhënie abuzive
gjithë kompanintë e bizneseve e ca më shumë nga ato që kanë
pozita monopoliste në treg e që janë pronë e shtetit.
Për këtë arsye më ndërhyrjen e Qeverisë së Shqipërisë kërkojmë që:

5 – Të riformulohen kontratat me KESH dhe Albtelekom në mënyrë
që t’u garantohen të drejta për t’u mbrojtur nga abuzimet.
Riformulimi i kontratës të bëhet me pjesmarrjen e grupeve
qytetare.

6 – KESH të ndërpresë dënimi kolektiv për abonentët e tij.
Ndërprejet e energjisë t'iu bëhen vetëm atyre konsumatorëve të
cilët nuk paguajnë rregullisht faturat.

7 – Albtelekom t'i dërgojë konsumatorëve fatura të detajuara
(jo vetëm me shumën totale) për të eliminuar abuzime në faturim.
Praktika e ndërprerjes së furnizimit me energji elektrike për
zona të caktuara në bazë të përqindjes së energjisë së paguar
nga zona respektive, është një praktikë arbitrare dhe diskriminuse
ndaj banorëve të tyre që i pagojnë rregullisht faturat. Ndërsa
për bizneset e këtyre zonave, kjo praktikë është jo vetëm
arbitrare e diskriminuese, por edhe ekonomikisht shkatërruese.

Çështja e bukës

Ndërkohë që titujt kryesorë në të gjitha mediat ia kanë kushtuar
vëmendjen kryesore rritjes së çmimit të bukës nga furrat e
pjekjes, një rritje tjetër çmimi është lënë në harresë. Është
fjala për çmimin e bukës që piqet në shtëpitë e atyre
shqiptarëvë që nuk e përballojnë dot blerjen e saj në dyqan.
Është fjala pra për çmimin e ushqimit bazë të familjeve më të
varfëra shqiptare.

Nga informacionet që kemi, rezulton se rreth gjysma e miellit
që prodhohet në Shqipëri, nuk i shitet furrave të bukës, por
drejtpërdrejt konsumatorëve, kryesisht në zonat e varfëra rurale.
Dhe meqënëse ky miell prodhohet kryesisht nga grurë që
importohet, dhe me tej, meqënëse importuesit e grurit e kanë
rritur ndjeshëm çmimin e tij, pjesa më e varfër e shtetasve
shqiptarë pagon sot 33% më shumë për të mbushur barkun me bukë
krahasimisht me një vit më parë. Një rritje dyfishe në
përqindje kjo, krahasuar me ata që e blejnë bukën të gatshme në
dyqan.

Ndërkohë, nga informacionet e publikuara në gazetat shqiptare,
e sidomos në gazetën Biznesi, si dhe nga investigimet që kemi
bërë vetë ne, na rezulton se 3-4 firmat importuese të grurit e
kanë rritur çmimin e shitjes në mënyrë artificiale. Në tregun
europian, rritja gjatë vitit të fundit ka qënë vetëm 30% ndërsa
në portin e Durrësit rreth 60%. Ky fakt na bën të mendojmë se,
siç u shpreh edhe Guvernatori i Bankës së Shqipërisë, ka mundësi
që firmat importuese të grurit të kenë shkelur ligjin mbi
konkurencën e ndershme.

Për këtë arsye kërkojmë që:

1 - Të hetohen urgjentisht në se firmat importuese të grurit
kanë bërë ndonjë marrveshje midis tyre në kundërshitm me ligjin
për konkurencën e ndershme, dhe të merren masat ligjore më të
rrepta në se verifikohen shkelje të ligjit.

2 - Të aktivizohen përkohësisht Rezervat e Shtetit për furnizimin
me grurë të fabrikave të miellit, të cilat ofrojnë miellin më të
lirë në tregun shqiptar, dhe që janë në prag të falimentimit si
rrjedhim i rritjes artificiale të çmimit të lëndës së tyre të parë.

Nga ana e përfaqësuesve të qeverisë, u vu re një vullnet
bashkëpunimi. Kërkesat e MJAFT për përmirësimin e gjendjes së
furnizimit me energji elektrike, u morën parasysh në masën më
të madhe dhe nga drejtori i KESH u premtua nisja e një procesi
real të përmirsimit të gjendjes, brenda periudhës së paraqitur
në kërkesat e MJAFT. Në lidhje me kërkesat që kishin të bënin
me tarifat e telefonisë fikse dhe çmimin e bukës, u ra dakord
organizimi i takimeve të tjera edhe me praninë e përfaqësuesve
qeveritarë të këtyre dy fushave, për të shqyrtuar kërkesat e
lëvizjes.

Lëvizja MJAFT shpreh angazhimin e saj para qytetarëve se do të
vazhdojë të mbrojë interesat e tyre dhe të bëhet zëdhënëse e
kërkesave të tyre imediate para autoriteteve shtetërore, me të
gjitha mënyrat e ndershme dhe ligjore.
Gjithashtu MJAFT, uron që qeveria shqiptare të mos tregojë
neglizhencë ndaj këtyre kërkesave të cilat shprehin
sensibilitete të qarta të qytetarëve. Kjo do të çonte në një
përshkallëzim të vazhdueshëm, konsistent dhe të pandalshëm të
lëvizjes qytetare.

Si rezultat i presionit të ushtruar në këtë takim, sot (17.02.04)
KESH ka bërë publike bilancet dhe pasqyrat financiare në këtë adresë: http://www.kesh.com.al/Images/Audit%...2002%20ALB.PDF

[ganoid]

Rritja e çmimit të bukës i kushton familjeve shqiptare rreth 400 lekë në muaj për blerjen e një buke 1 kg”

Privatët, në garë për të mbajtur klientelën

Prodhuesit privatë kanë rritur llojet dhe sasitë e bukës. Buka shtetërore vazhdon të qëndrojë 60 lekë/kg

Bledjana Beqiri

Çmimi i bukës
Prodhuesit e bukës, në garë për të mbajtur klientelën. Kanë kaluar më shumë se dy javë nga rritja e çmimit të bukës në 70 lekë për kilogram, por prodhuesit e saj kanë treguar se nuk janë aspak të bashkuar në vendimin e tyre. Prodhuesit që kanë rritur çmimin e bukës, kanë rritur edhe shumëllojshmërinë e këtij produkti, duke ofruar sasi, cilësi dhe asortimente të ndryshme. Kështu pohon për gazetën “Shekulli” kryetari i shoqatës së prodhuesve të bukës, Gëzim Peshkopia, sipas të cilit, prodhuesit që kanë rritur çmimin po ofrojnë bukë me pesha të ndryshme, cilësi dhe çmime të ndryshme, me qëllim që të ofrojnë më shumë mundësi zgjedhjeje për konsumatorin. Peshkopia sqaron se në treg përveç prodhuesve të rregullt, ka shumë prodhues klandestinë, të cilët janë duke konkurruar padrejtësisht. “Abuzimet janë shumë të pranishme në treg, sepse ka shumë prodhues klandestinë dhe ka shumë prodhues të tjerë hileqarë”, -pohon Peshkopia. Sipas tij, shoqata e prodhuesve të bukës është duke ndjekur në mënyrë rigoroze tregun e bukës dhe gjatë këtyre javëve janë vënë re abuzime nga subjekte që janë të palicensuara, por edhe nga ata prodhues që mundohen që të tregohen hileqarë. “Këta prodhues prodhojnë bukë me miell jocilësor dhe penetrojnë në treg më me lehtësi se prodhuesit e tjerë, që ofrojnë shumëllojshmëri produktesh dhe me cilësi tepër të lartë”, -pohon Peshkopia. Edhe pse sipas tij, organet tatimore dhe organet e specializuara të Ministrisë së Bujqësisë dhe Ushqimit kanë filluar të lëvizin, por në treg vazhdohet të ketë abuzime.
Llojshmëri bukësh
Bukë me farë luledielli, bukë me ullinj, bukë me stafive, bukë me asortimente nga më të ndryshmet i janë shtuar ditëve të fundit dyqaneve të bukës. Kështu, pas rritjes së çmimit të bukës, prodhuesit kanë filluar të mendojnë se si mund të tërheqin klientelën dhe të mos humbin shitjet. Bukë me asortimente të ndryshme, bukë me sasi dhe forma nga më të ndryshmet, si dhe llojshmëri e cilësi, kanë filluar që të ofrojnë furrat dhe dyqanet e bukës gjatë këtij muaji. “Edhe pse çmimi është rritur dhe janë rritur edhe produktet e bukës që ofrohen, sërish prodhuesit e bukës nuk kanë arritur ende që të vjelin fitimin e dëshiruar”, -pohon Peshkopia.
Kostoja e bukës
Sipas prodhuesve, kostoja e prodhimit të bukës është rreth 60 lekë për një kilogram, ndërkohë që po kaq është edhe çmimi i shitjes së këtij artikulli. “Rritja mujore e çmimit të bukës do t’i kushtojë familjeve shqiptare 300-400 lekë në muaj për blerjen e një buke një kilogramshme në ditë”, -pohon një prej prodhuesve. Ai sqaron se nga shitja e bukës, shitësit kërkojnë 10 lekë fitim, ndërkohë që fitimi i tyre është pothuajse zero. “Çmimi i bukës që prej vitit 1994 ka qëndruar stabël”, -pohojnë prodhuesit, ndërkohë që gjatë kësaj periudhe, gjithë artikujt përbërës kanë pësuar rritje të konsiderueshme. Ata sqarojnë se deri në vitin 1997 furrat e bukës subvencionoheshin nga qeveria, e cila i paguante atyre gjysmën e naftës që shpenzonin, ndërsa tani nuk ka asnjë mbështetje për furrat e bukës. “Janë rritur kërkesat e tregut për një bukë më cilësore, e cila kërkon një miell më të mirë që është më i shtrenjtë, janë futur elementë të tjerë si: ambalazhimi dhe prerja, që kanë shtuar ndjeshëm koston e këtij produkti”, -pohon për gazetën një prodhues buke. Ndërkohë që prodhuesit ankohen edhe për çmimin e lartë të energjisë elektrike, që vite më parë e paguanin 1.2 lekë për kilovat orë, kurse tani atë e paguajnë 5.7 lekë për kilovat orë.
Buka shtetërore
Çmimi i bukës nuk është rritur. Fabrika e Bukës Shtetërore ka vendosur që të mos e rrisë çmimin e bukës, duke parë kështu edhe mënyrën se si do të lëvizë tregu. Sipas drejtorit të fabrikës shtetërore të prodhimit të bukës, Abdyl Sinani, kjo fabrikë nuk do të rrisë çmimin e bukës në nivelin e privatëve, me qëllim që rregullojë tregun. “Ndërmarrja shtetërore nga prodhimi i saj duhet të nxjerrë një fitim prej 4 për qind, që lejon rritjen e çmimit të bukës maksimalisht deri në 70 lekë për një kilogram”, -sqaron Sinani. Sipas tij, kjo fabrikë është rregullatore në treg dhe bën të mundur që të imponojë çmimin e bukës edhe për prodhuesit e tjerë. Kështu, buka shtetërore deri në një vendim të Këshillit Mbikëqyrës të kësaj fabrike do të qëndrojë 60 lekë për kilogram.

Propozimet

Kërkesat e prodhuesve të bukës për qeverinë

-Të shikohet mundësia e licensimit të të gjithë prodhuesve të bukës, me qëllim evidentimin e prodhuesve klandestinë
-Të përcaktohen kritere për marrjen e licencës për hapjen e një furre buke të re
-Të bëhet një shpërndarje gjeografike e furrave të bukës, me qëllim që ato t’i shërbejnë sa më mirë konsumatorit
-Të bëhet një studim për të parë mundësinë e subvencionimit të çmimit të karburantit, çmimit të energjisë elektrike, si dhe çmimit të miellit



19/02/2004