Vehbiu: Tu largohemi miteve te Rilindasve

[Albo]

Njerezit qe nuk e kane marre ndonjehere mundimin te mesojne e njohin nga afer trashegimine kulturore/artistike/historike shqiptare, nuk kane se si ta vleresojne ate.

Persa i perket trashegimise gjenetike shqiptare, perseri, ata qe sulmojne prejardhjen e gjakut te shqiptarit duke mos i vene rendesi gjakut te shqiptarit, jane ata qe nuk jane shqiptare por shqipfoles. Prandaj une e kam thene me qindra here dhe do ta perserit me mijra here te tjera, shqiptare jane ata qe kane gjak shqiptari dhe jo ata shkruajne apo flasin shqip. Ne gjakun e shqiptarit percillet Shpirti i Shqiptarit dhe eshte ky Shpirt qe na ka mbajtur ne gjalle e te bashkuar deri me sot e kesaj dite.

Dhe karakteristika e trete dalluese e ketyre "frymoreve" eshte deshira dhe etja per te sakrifikuar dhe hedhur poshte trashegimine tone kulturore mijra vjecare per hir te "integrimit evropian". Kjo ndodh per faktin e thjeshte se keta nuk jane ndjere ndonjere shqiptare ne shpirt, prandaj kerkojne te ngushellojne vetveten me mendimin se nje dite do te mbiquhen "evropiane". Por si mund te jesh evropian, kur nuk je shqiptar?! Arsyeja tjeter eshte fakti se si provinciale qe jane, u duket sikur kthehen perparimtare duke shkelur me kembe ate realitetin shqiptar ne te cilin jane lindur, rritur dhe nuk jane shkeputur ndonjehere. Keta flasin per Evropen dhe boten e qyteteruar qe e kane pare vete neper TV, gazeta e libra. Po te kishin jetuar ne France, Itali, Amerike, do ta njihnin nga afer kujdesin e madh qe keta popuj tregojne per trashegimine e tyre historike e kulturore.

Te tille njerez mua me ngjallin sa neveri edhe keqardhje. Nerveri me ngjallin per faktin se prekin genin e te gjithe shqiptareve qe kane gjak shqiptari me ato qe shkruajne, kur keta shqipfoles nuk duhet te kene te drejten te shkruajne per ceshtje kombetare. Nuk mund te presesh nga pakicat kombetare qe te mbeshtesin ceshtjen tone kombetare apo te ndihmojne ne ndertimin e kombit, keta jane njerez gjenetikisht per te ardhur keq. Ketu buron edhe keqardhja ime se gjaku i tyre i perzier eshte dhe burimi i tyre i te qenurit dhe te sjellurit. Kjo i ben ata te pashprese per te ndryshuar ndonjehere.

Le te sherbejne shkrime te tilla si nje spunto per zgjimin e gjithe shqiptareve ne gjak nga gjumi. Kur shqiptaret heshtin, detyrimisht qe faqet e gazetave dhe ekraneve do te mbushen me shqipfoles.

Albo

[Albo]

Domethënie të vetëdijes shqiptare

Arben Kallamata

Replika është ndoshta lloji më i pakëndshëm i shkrimeve, pasi dallimi midis vetjakes dhe të përgjithshmes shpesh është i padukshëm dhe keqkuptohet. Me shkrimin "Shqipja e rezikuar" te "Shekulli" para disa ditësh nuk synoja të fyeja autorin, që e kam njohur në vitet e shkollës dhe për të cilin kam pasur respekt si djalë inteligjent e studioz. Por nuk mund të rri pa shprehur rezervat e mija ndaj ideve që shprehen në shtyp të mbuluara me gjuhë të mjegullt. Ide të tilla më janë goditje ndaj themeleve të vetëdijes sime si shqiptar, prandaj jam unë ai që i marr si personale. Le t'i shohim më konkretisht se si janë goditur, ndër shumë të tjera kohët e fundit, disa shtylla mbajtëse të këtij identiteti të cilat për mua, si dhe shumë të tjerë, janë të rëndësishme: roli i Rilindjes Kombëtare shqiptare, arritja e ndarjes së vetëdijes kombëtare nga feja, lashtësia e gjuhës dhe e kombit shqiptar, mitet dhe legjendat shqiptare, Nënë Tereza dhe Ismail Kadareja.
"Ti Shqipëri më ep nder..."
Kur sulmohet me fraza të ndërlikuara Naim Frashëri, Vaso Pasha, De Rada dhe Fishta, një lexuesi i pavëmendshëm mund të krijojë përshtypjen se autori, veçanërisht kur është i kualifikuar, ka të drejtë, sepse njeh anë të panjohura të veprës së rilindësve të cilat janë të kritikueshme, dhe që ai vetë, si lexues i thjeshtë nuk ka si t'i dijë. Këtu duhet sqaruar mirë se nuk bëhet fare fjalë për anë të panjohura. Sulmohet drejtpërdrejt vetë thelbi i veprës së Naimit, ajo pjesë që e njohim të gjithë dhe që shprehet me vargjet "Ti Shqipëri më ep nder, më ep emrin shqipëtar", dhe pastaj shtrohet pyetja "‚ farë nderi po na jep Shqipëria sot?" Në këtë rast kërkesa që unë bëj për paraqitjen e qartë të një ideje nuk është aspak pretekst për t'u kapur personalisht apo fyer njeri, por nevojë për të sqaruar publikisht një qëndrim.
Përgjigja e pyetjes se "çfarë nderi na jep apo nuk na jep Shqipëria" është vetjake dhe varet nga mënyra se si e ndjejnë njerëz të ndryshëm. Disave iu jep, disave jo. Për mua, si dhe për shumë shqiptarë të tjerë që njoh, dashuria dhe vetëdija e të qënit pjesë e kombit nuk varet nga gjendja e sotme ekonomike e Shqipërisë. Ajo nuk diktohet nga perversitetet politike dhe nuk përcaktohet nga një tufë horrash, banditësh apo prostitutash që po e ngërthejnë vendin për fyti. Kombi dhe atdheu janë nocione më të gjera dhe i kanë rrënjët shumë më thellë. Megjithëse jam larguar nga Shqipëria i shokuar në vitin 1997, për asnjë çast nuk kam pushuar së dashuri vendin dhe njerëzit e tij, asgjë nuk më ka bërë të ndihem keq për identitetin tim si shqiptar. E, megjithëse nuk shoh ndonjë arsye të veçantë për të qenë superior ndaj të tjerëve (çdo komb ka vetëdijen dhe krenarinë e vet), ka shumë anë të të qënit shqiptar për të cilat unë ndihem krenar.
Feja e Shqyptarit është shqyptaria
Jam krenar për vargun monumental të Vaso Pashës "Feja e shqyptarit asht shqyptaria." Me vetëdijen e tyre kombëtare shqiptarët në përgjithësi dhe rilindasit në veçanti arritën diçka që pak kombe në botë kanë mundur ta realizojnë: shmangën njësimin e identitetit kombëtar me atë fetar. Këtu shqiptarët janë treguar shumë më të përparuar se kombet përreth, duke përfshirë edhe kombe të Europës. Ata kanë të drejtë ta mbajnë kokën lart.
Kjo mrekulli ka ndodhur kohë përpara se të pllakoste komunizmi në Shqipëri. Pikërisht dallimi që bëjnë shqiptarët kombit nga feja sot po parqaset me ateizmin komunist. Kjo s'është aspak e vërtetë. Së pari, këtu s'bëhet fjalë për ateizëm, por për venie të një identiteti parësor (kombëtar) mbi identitete të tjerë. Nuk flitet për mohim feje, por për vlerësimin e fesë (apo ateizmit) si diçka jashtë përkatësisë kombëtare. Së dyti, ateizmin nuk e shpikën komunistët. Ai ka ekzistuar në shekuj, është rivlerësuar nga iluministët francezë dhe europianë dhe vazhdon të forcohet çdo ditë. Sipas statistikave, në të gjithë vendet e Europës Perëndimore dhe Amerikës së Veriut përqindja e popullsisë që e daklarojnë veten "ateistë" ka ardhur në rritje. Në shumë vende të Europës Lindore ajo është edhe më e lartë. Ndërkohë, komunizmi gati ka vdekur. Së treti, komunistët nuk ishin ateistë (ata donin vetëm të zëvendësonin fe të tjera me një fe të re, Komunizmin). Dhe së katërti, shqiptarët e kanë pasur ndjenjën kombëtare parësore shumë më herët se sa t'iu pllakoste në derë komunizmi. Ajo u ideua dhe u nxit nga rilindësit mbi një bazë reale e racionale, dhe u përqafua nga mbarë shqiptarët në Shqipëri e Kosovë.
Përcaktimi i Vaso Pashës se "Feja e Shqyptarit asht shqyptaria" jo vetëm që nuk është "romanticizëm", i "tejkaluar" apo "i vjetëruar" por pa hezitim mund të thuhet se është tepër modern, tepër i përparuar, bashkëkohor dhe që i përket të ardhmes. Natyrisht, në ndonjë vend si Greqia apo Arabia Saudite, ku feja ende nuk është shkëputur ende nga shteti kjo mund të duket e paimagjinueshme. Por ky s'është faji ynë.
Dhe me që ra fjala këtu, do t'i rikujtoja lexuesit se poezia e Vaso Pashës "O moj Shqypni" është një poezi e plotë, jo vetëm me një varg. Ajo përmban vargje të tjera të shkëlqyera të cilat venë në siklet shumë njerëz që s'i kanë fort për zemër shqiptarët dhe të vërtetat mbi historinë e tyre. Vaso Pasha ishte burrë i mençur që dinte ç'shkruante, dhe jo romantik emocional që lëshonte vargje në erë. Ndoshta edhe për këtë është vënë në qendër të sulmeve.

VIJON

[Qafir Arnaut]

Postuar më parë nga Albo

Dhe karakteristika e trete dalluese e ketyre "frymoreve" eshte deshira dhe etja per te sakrifikuar dhe hedhur poshte trashegimine tone kulturore mijra vjecare per hir te "integrimit evropian". Kjo ndodh per faktin e thjeshte se keta nuk jane ndjere ndonjere shqiptare ne shpirt, prandaj kerkojne te ngushellojne vetveten me mendimin se nje dite do te mbiquhen "evropiane". Por si mund te jesh evropian, kur nuk je shqiptar?! Albo

Pershendetje Albo. Me pelqeu menyra se si e ke frazuar mendimin tend. Po te lexosh me vemendje Ardian Vehbiun do te konstantosh menjehere nje dell megallomanie. Atij i duket vetja si nje Nietzche shqipfoles. Si Nietzsche, ai jo vetem qe shkruan me nje gjuhe te kulluar (vegel qe u prish mendjen lehte te pamesuarve) por edhe per vete titullin e debatit te fundit "Pertej Rilindjes" duket sikur eshte frymezuar nga libri i Nietzches "Pertej te Mires dhe te Keqes"; ndersa Nietzche synonte nje 'uber-mensch' ky Vehbiu synon nje "uber-Shqiptar" qe s'eshte gje tjeter perpos nje Europian qe s'pjerdh per nga vjen. A.Vehbiu eshte nje nihilist i rangut te pare per mendimin tim.

Eshte intersant te konstatosh 'alternativen' qe na jep Vehbiu. Thote "perqendrohuni te fakti i lidhjes shpirterore qe kane Shqiptaret me Rilindijen Europiane, Iluminizmin etj etj qe te beheni Europiane tamam'. Une s'shoh ndonje lidhje te shqiptareve me keto rryma intelektuale pasi ne ishim te izoluar nen hyqmin e Lindjes.

Ndoshta nihilistet, ose ikono-klastet si Vehbiu, Klosi, Kelmendi etj kane te drejte qe mitet ne ballkan kane dale jashte dore. Por nuk eshte koha e pershtatshme tani per 'nje komb adoleshent' si ky i yni (po perifrazoj prof Cabej ketu) qe te shkaterrohen tezat e Eterve te Kombit per hir te trilleve intelektuale te disa individeve.

[tIrOncjA]

Postuar më parë nga Albo
[B]Domethënie të vetëdijes shqiptare

Arben Kallamata

roli i Rilindjes Kombëtare shqiptare, arritja e ndarjes së vetëdijes kombëtare nga feja, lashtësia e gjuhës dhe e kombit shqiptar, mitet dhe legjendat shqiptare, Nënë Tereza dhe Ismail Kadareja.
"Ti Shqipëri më ep nder..."

~~~~~~

Kur sulmohet me fraza të ndërlikuara Naim Frashëri, Vaso Pasha, De Rada dhe Fishta, një lexuesi i pavëmendshëm mund të krijojë përshtypjen se autori, veçanërisht kur është i kualifikuar dhe jo shqiptar por thjeshte shqipfoles, ka të drejtë, sepse njeh anë të panjohura të veprës së rilindësve të cilat janë të kritikueshme, dhe që ai vetë, si lexues i thjeshtë nuk ka si t'i dijë.
Këtu duhet sqaruar mirë se nuk bëhet fare fjalë për anë të panjohura. Sulmohet drejtpërdrejt vetë thelbi i veprës së Naimit, ajo pjesë që e njohim të gjithë dhe që shprehet me vargjet "Ti Shqipëri më ep nder, më ep emrin shqipëtar", dhe pastaj shtrohet pyetja "‚ cfarë nderi po na jep Shqipëria sot?" Në këtë rast kërkesa që unë bëj për paraqitjen e qartë të një ideje nuk është aspak pretekst për t'u kapur personalisht apo fyer njeri, por nevojë për të sqaruar publikisht një qëndrim.
Përgjigja e pyetjes se "çfarë nderi na jep apo nuk na jep Shqipëria" është vetjake dhe varet nga mënyra se si e ndjejnë njerëz të ndryshëm. Disave iu jep, disave jo. Për mua, si dhe për shumë shqiptarë të tjerë që njoh, dashuria dhe vetëdija e të qënit pjesë e kombit nuk varet nga gjendja e sotme ekonomike e Shqipërisë.

~~~~~~

Ajo nuk diktohet nga perversitetet politike dhe nuk përcaktohet nga një tufë horrash, banditësh apo prostitutash që po e ngërthejnë vendin për fyti. Kombi dhe atdheu janë nocione më të gjera dhe i kanë rrënjët shumë më thellë.

~~~~

Përcaktimi i Vaso Pashës se "Feja e Shqyptarit asht shqyptaria" jo vetëm që nuk është "romanticizëm", i "tejkaluar" apo "i vjetëruar" por pa hezitim mund të thuhet se është tepër modern, tepër i përparuar, bashkëkohor dhe që i përket të ardhmes.

~~~~~~~~~

Natyrisht, në ndonjë vend si Greqia apo Arabia Saudite, ku feja ende nuk është shkëputur nga shteti kjo mund të duket e paimagjinueshme. Por ky s'është faji ynë.

~~~~~~~~

Dhe me që ra fjala këtu, do t'i rikujtoja lexuesit se poezia e Vaso Pashës "O moj Shqypni" është një poezi e plotë, jo vetëm me një varg. Ajo përmban vargje të tjera të shkëlqyera të cilat venë në siklet shumë njerëz që s'i kanë fort për zemër shqiptarët dhe të vërtetat mbi historinë e tyre. Vaso Pasha ishte burrë i mençur që dinte ç'shkruante, dhe jo romantik emocional që lëshonte vargje në erë. Ndoshta edhe për këtë është vënë në qendër të sulmeve.

pershendetje Albo, ke sjelle vertete nje replike me se te denje per shkrimin "pseudo shkencor" te A. Vehbiut, qe zoti na ruajt nga ky lloj dhe perkushtimi i tij i kulluar anti-shqiptar.

[Brari]

qafir... pse ndryshon titullin qe vet autori ja ve shkrimit te tije?

vehbiu e titullon shkrimin "Pertej rilindjes" e ti e shkruuan "si ti largohemi miteve te Rilindjes".

Pra ti e keqperdor shkrimin e tjetrit ne kte rast.. sepse sa po lexojne titullin qe ke ven ti njerzit automatikisht marrin inat Vehbiun pa e lexuar.. Prandaj kujdes..

Mbaju korrektesisht rregullave kur perdor shkrimin e dikujt..


Ja cfar shkruan ky Vehbiu..ne nje shkrim tjeter..

---



Ese


Lufta për Ide




---------------

24 shkurt 2004 / TN

Ardian VEHBIU

Idete hyjne ne shoqerine shqiptare nga te gjitha anet: nepermjet mediave, librit te perkthyer e te paperkthyer, filmit, artit e te gjithe atyre qytetareve qe kane kaluar kohe gjetiu; pa permendur idete qe gjellijne ne kulturen shqiptare prej kohesh e te tjera qe perftohen atje çdo dite fale veprimtarise intelektuale vendese. Gjithe ky proces gjenerimi e fermentimi nuk ka shume te beje me shkallen e vetedijes per prejardhjen ose historine e ketij apo atij sistemi idesh; edhe pse vetedija shpesh i ndih kontrollit ndaj nemos ideve te pakten ideologjive dhe lejon te verejme se cilat ide jemi te kushtezuar te pikasim, te dashurojme e te ndjekim si ideale.

Historia e ideve ne Shqiperi, e cila mbetet per t’u shkruar, nuk mund te injoroje nenshtratin trifetar (katolicizem, ortodoksi, islam) mbi te cilin hodhi shtat ideologjia e Rilindjes kombetare – ajo vete nje perzierje e romantizmit gjerman dhe e iluminizmit freng, me elemente te qendrueshme te panteizmit e te misticizmit bektashi. Me pas, gjate viteve te mbreterise, konservatorizmi laik dhe katolik, liberalizmi dhe socialdemokracia nuk paten kohe te shtjellohen ne plotesine e duhur, as te depertojne ne programet shkollore e ne masen e te arsimuarve ne shkollen kombetare, per shkak te incidentit historik te komunizmit.

Komunizmi nga ana e vet instaloi nje ideologji marksiste totalitare, qe ne te vertete ishte filozofi gjermane e historise bizantinisht e ripertypur nga akademiket ruse; çka shpjegon ate fare bashketingellimi te totalitarizmit hoxhian me ideologjine rilindese. Kjo u duk veçanerisht qarte kur regjimi ne Tirane e braktisi megalomanine internacionaliste, per t’u kapur pas kombetarizmit te ngushte – pse kulti i shpirtit te kombit, i qendreses dhe i heroizmit; ne bashkevajtje me mitin e luftrave dhe te kryengritjeve kunder “pushtuesit osman” dhe me folklorizimin masiv te kultures i pershtateshin mire e bukur elementit filozofik gjerman-romantik ne zemer te kesaj ideologjie.

Sot kultura shqiptare mbetet e sunduar, ne pjesen e mbiujshme, nga i njejti vizion ideologjik romantik; pavaresisht nga denoncimi qe iu be komunizmit dhe nga reformat e strukturave ekonomike dhe pronesore te vendit. Ne te vertete, shpesh komunizmi u hodh poshte si sistem etik, per t’u zevendesuar me parimet e ekonomise se tregut, te cilat parime u trajtuan si kritere ekonomike ose thjesht transaksionale; pa kurrfare implikimi etik. Me kete dua te them jo se kriza e sotme morale ne Shqiperi mund te shpjegohet me kolapsin e sistemit etik komunist; por vetem se shkaterrimi i nje sistemi rregullash te bashkejeteses nuk u shoqerua me adoptimin e ndonje sistemi te ri, çka nuk mund te jete pa lidhje me krizen.

Nga ana tjeter, vizionet marksiste mbeten te tilla edhe pa fillesen etike; dhe ata eksponente te klasave drejtuese qe jane formuar ne totalitarizem nuk kane as mundesi e ndoshta as deshire te ndermarrin reforma rrenjesore te botekuptimit e sidomos te kritereve qe perdorin ne analiza e ne marrje vendimesh. Me te drejte eshte thene se ndryshimet e verteta ne Shqiperi do te ndodhin kur te vije ne fuqi brezi i edukuar ne frymen e respektit per te drejtat e njeriut dhe pluralizmit kulturor dhe politik; çeshtja eshte nese do te kete Shqiperi apo jo kur t’i vije radha ketij brezi per t’u ngjitur ne krye te puneve.

Nder klasat drejtuese te Shqiperise sot, pavaresisht nga orientimi politik dhe integriteti moral, kendveshtrimi marksist i situatave paraqitet i nderthurur me elemente te kultures perendimore pop, te cilat jane me te lehtat per t’u perthithur ideologjikisht, pse shpesh e gjejne rrugen per ne ideologji pa kaluar fare neper filtrin e vetedijes. Nje dinjitar i larte i shtetit shqiptar te sotem mund te vertitet me ore ne Louvre pa kuptuar asgje nga veprat – pse jo per faj te vet s’e njeh as Biblen, as mitologjine klasike, as historine e aristokracise evropiane te Mesjetes; por i njejti dinjitar prej kohesh e ka ekspozuar lektisjen e vet pas Louvre-it ne vetrinen e vet te kitsch-it kulturor. Keto adoptime urgjente ndermerren kryesisht per konsum te brendshem, aq me teper qe sot “integrimi” mbetet fjala me e lakuar nder sallonet institucionale te klasave shqiptare ne pushtet.

Integrimi i Shqiperise ne Evrope, ne vetvete, eshte i pashmangshem, pse i diktuar nga pozita gjeografike dhe nga predispozita pak a shume liberale e shqiptareve vete. Çeshtja ka te beje me teper me shqiptaret, sesa me Shqiperine; pse a do te mjaftohen shqiptaret te futen ne Evrope per t’u lare Audi-t fabrikanteve gjermane te djathit e te lakres turshi, apo valle ka ende shpresa per ruajtjen e dinjitetit kulturor kombetar pertej krenarise si ves karakterial? Po te degjohet mesazhi i perseritur deri ne deshperim nga elitat sot, duket sikur rrenjosja e tolerances do te ishte ne vetvete e mjaftueshme per ta emancipuar shoqerine ne rrugen drejt Evropes dhe vlerave te qyteterimit perendimor. Mirepo toleranca, ne kulture dhe ne ideologji, eshte faktor i dobet; kusht i nevojshem, por jo i mjaftueshem per emancipim. Nje shoqeri tolerante mund te jete e pergatitur per te pranuar ne gjirin e vet ide te reja; por keto ide te reja mbeten per t’u sjelle.

Vete mesazhet e mediave bartin fragmente idesh te reja e ndoshta te dobishme; por per mediat ideologjia eshte para se gjithash instrument shitjeje dhe suksesi, pa permendur synimet e te gjithe atyre qe i zoterojne mediat. Ideologjia qe deperton ne shoqerine shqiptare nepermjet filmit komercial; letersise se bulevardeve; muzikes pop, rap dhe rock; sportit profesionist evropian; Internetit; reklames televizive dhe formave te tjera te kultures pop buron nga nje mitologji e thjeshtuar dhe adiktive, qe nuk i sherben integrimit perveçse ne tregun e produktit kulturor masiv. Kulti i parase, jetes materiale, bixhozit, suksesit, erotizmit dhe pornografise, dhunes, droges dhe se tjerash fenomene te njohura ne kufirin midis kulturores dhe sociales ne Perendim nuk shoqerohen me ndonje mesazh te tille qe t’i sherbeje vizionit te Shqiperise se ardhme te integruar ne Evrope si e tille – si entitet jo vetem gjeografik dhe historik, por edhe kulturor; pertej klishese te nje vendi gjeometrik refugjatesh, emigrantesh, mafiozesh, korruptuesish, trafikantesh, prostitutash dhe fondamentalizmi islam, qe po ia torturon Shqiperise figuren nderkombetare sot.

Zgjidhja do kerkuar, doemos, te arsimi publik; pse ne bankat e shkolles se sotme jane ulur shqiptaret e Evropes se neserme; dhe nese qeverite shqiptare dhe institucionet e prej kohesh kane vene integrimin evropian ne balle te programeve te tyre afatgjata, atehere nuk mund te mos i kushtojne vemendje reformes ideore te shkolles shqiptare, per ta nxjerre perfundimisht nga bataku ku e pat kallur deliri marksist-fondamentalist i viteve gjashtedhjete. Kjo reforme ideore do sendertuar dhe vene ne jete ne pajtim me vizionin e asaj Evrope ne te cilen Shqiperia kerkon te integrohet: dhe qe nuk mund te jete Evropa konservatore qe e gjen identitetin ne fene, mitologjine dhe filozofine e krishterimit; por Evropa iluministe dhe liberale e shprehur sidomos ne idealet universaliste te Revolucionit francez dhe ne kultivimin e Njeriut te lire si te tille, me te gjitha potencialet e veta. Ne rrethana te tilla, klasat drejtuese te vendit nuk mund te mos kene parasysh se fillesa ideologjike gjermane ne kulturen tone kombetare – si romantizem kombetarist, ose si marksizem i ripertypur ne akademite staliniste – nuk mund t’i sherbeje integrimit, prandaj do lene menjane perfundimisht.

Nga ana e vet, Perendimi nuk e mbeshtet integritetin e vet ne ndonje sistem te organizuar idesh; perkundrazi, çdo vend e kulture perqafon ate ideologji qe i sherben me mire per te perftuar dhe me pas realizuar vizionet e veta. Ne kete kuptim, nuk mund te shpresohet se perendimorezimi i ideologjise ne Shqiperi do te kryhet thjesht duke ua hapur krejt portat mesazheve prej superfuqive kulturore ne Perendim; perkundrazi, mungesa e vullnetit per perzgjedhje a filtrim do te çoje detyrimisht ne rrokopuje (siç edhe ka çuar). Elemente ideologjike te tilla si multikulturalizmi, korrektesia politike dhe vetecensurimi, feminizmi i skajshem dhe lufta e sekseve, relativizmi, parapelqimi i hermeneutikes ndaj heuristikes, tolerimi i teorive dhe i levizjeve intolerante vetem sa e shtojne peshtjellimin, prandaj duan pritur ne menyre kritike, pavaresisht se nga e kane prejardhjen.

I vetedijshem se argumenti kerkon thellim te posaçem, nuk mund te mos shtoj ketu se nje sistem filozofik-ideologjik i mbeshtetur ne filozofine greke-klasike te se vertetes, se drejtes dhe se bukures ne nderthurje me nje studim te gjithanshem te Rilindjes evropiane kryesisht italiane dhe te racionalizmit anglez e freng do te ishte zgjidhja me e pershtatshme per shkollen shqiptare te shekullit XXI. Nga njera ane, rithemelimi i ideologjise kombetare mbi keto tri kolona te kultures boterore pajtohet mire me nevojen e vetekuptueshme per ta mbajtur ne sordine komponenten thjesht religjioze ne ideogji; nga ana tjeter, vete historia e shqiptarizmes ka pika te shumta takimi me Rilindjen evropiane (Skenderbeu) dhe racionalizmin e iluminizmin (Rilindesit); pa permendur vete poziten gjeografike te Shqiperise ne Mesdhe dhe lidhjet e shumta, sado te terthorta, te kultures shqiptare e protoshqiptare me kulturen klasike greko-romake.

Sado te shpenguara ideologjikisht te hiqen sot klasat drejtuese ne shoqerine shqiptare, eshte edhe ne vete interesin e tyre qe t’i japin nje fytyre filozofike kultures kombetare pertej banaliteteve feminore qe nxjerrin krye ne fjalime ose ne programet e forcave politike. Nga ky aspekt – e per ta thene me Migjenin – “derrat e kenaqun” kane ngutshem nevoje per “sokratet e vuejtun”; ne masen qe politika, edhe ajo e perditshmja, ne Shqiperi nuk do te mjaftohet me administrimin e thjeshte te ekzistueses (pse pak ka per t’u administruar), por do te orientohet sidomos per nga konceptimi ase vizionimi. Nese integrimin evropian me te drejte duam ta mendojme deri ne fund si nje perqafim formash universale te tille qe te ruhet permbajtja lokale, perzgjedhja e atij aksi kulturor te perbotshem ku universalja perfytyrohet si njerezore do te ishte edhe trashegimi me i vyer qe shqiptaret e sotem do mund t’u linin te nesermve.

------

trepcanet



------


koment..

Mendimi im per Vehbiun, me nje sy qe i hodha shkrimeve te tije, eshte se ai mundohet te meditoje per fenomenet e sotme.. dhe per kete duhet respektuar..

[Pedro]

Une i kam lexuar me vemendje shkrimet dhe tezat e te dy publicisteve dhe mund te them me bindje, qe ekziston njefare keqkuptimi nga ana e Arben Kallamates dhe nga ana filozofike e parashtrimit te problematikes shkrimi i tij me duket shume i ceket.
Me teper sesa nje analize rreth problematikes qe parashtron Ardian Vehbiu ne parashkrimet e tij, shkrimet e Arben Kallamates duken me teper perpjekje te dikujt, qe ne pozitat e nje konservatorizmi te shtirur, te pabazuar ne arsye dhe llogjike, kerkon te mbroje dicka qe ne paraqitje duket si krenaria dhe virtyti i kombit, por qe ne thelb ndoshta mund ti prishe akoma me teper pune ketij kombi dhe shteti kaq te brishte si c´eshte Shqiperia dhe shqiptaret.
Si fillim shkrimi i pare i A. Kallamates nuk ishte gje tjeter, vecse nje replike e panevojshme allashqiptare, ku ne vend qe te diskutohet permbajtja e shkrimit diskutohet forma e tij. Nuk ka asgje me qesharake sesa kur sheh, qe nje gjuhetar i mirenjohur i gjuhes shqipe perpiqet t´i mesoje rregullat e drejtshkrimit dhe te te folurit nje gjuhetari tjeter te mirenjohur te gjuhes shqipe.
Mirepo kjo gje ngadale e kalon kufirin e qesharakes ne ate te se turpshmes.
Ne perpjekjen e dyte per te replikuar shikon me keqardhje, qe nje person, i cili te perplas fytyres nje CV te nje intelektuali te afirmuar, nuk arrin dot te lexoje idete, por vec shkronjat e zeza mbi te bardhe, duke e vene veten ne poziten e nje te vdekshmi te thjeshte. Kam bindjen se A. Kallamata nuk po arrin dot te kuptoje, qe A. Vehbiu nuk sulmon Naim Frasherin, Vaso Pashen, De Raden, Fishten, Nene Terezen ose Ismail Kadarene, por sulmon interpretimin e mbrapshte te tyre dhe abuzimin me vepren e tyre thjesht per qellime dhe perfitime politike.

Por cfare qendron ne thelbin e shkrimeve te A. Vehbiut, ne lidhje me mitin e Rilindjes dhe shume e shume te tjera?
Pergjigjia ime eshte: Ne thelbin e ketyre shkrimeve qendron pikenisja e nje revolucioni te ri per te shkundur mentalitetin e mykur shqiptaro-ballkanas.
Nje nga te keqiat, qe perbejne shumicen e problemit ballkanas, eshte zevendesimi i historise me mitet dhe legjendat. Ne vija te trasha problemi yne eshte se ne vend, qe te shkruajme historine, kemi vijuar te transmetojme brez pas brezi mitet dhe legjendat. Edhe ajo histori e shkruar na paraqitet vazhdimisht e retushuar, sipas qejfit te politikes. Aq i thelle eshte hendeku i krijuar mes historise se vertete dhe asaj te propaganduar, saqe shqiptaret nuk arrijne dot te dallojne mitet, legjendat dhe perrallat prej historise, duke bere qe akoma sot e kesaj dite te mos njohim me fakte kategorike prejardhjen e shqiptareve, por gjithcka ua kemi lene ne dore hipotezave. Aq me teper qe e gjitha se fundmi te con drejt nje nacionalizmi te verber. Dhe nacionalizmi eshte njesoj i keq, qofte ky serb, shqiptar apo grek.
Askush nuk mund ta mohoje rolin e luajtur prej Rilindasve ne zgjimin e shqiptareve. Askush nuk i mohon perpjekjet e tyre per krijimin e nje identiteti te njehsuar kombetar shqiptar, si edhe per krijimin e nje shteti te pavarur shqiptar.
Mirepo per hir te se vertetes shume gjera jane ekzagjeruar dhe A. Vehbiu ka shume te drejte kur thote, qe regjimi komunist ka abuzuar me literaturen dhe aktivitetin e Rilindjes. Nuk do te thote qe Rilindasit jane fajtore per kete, pasi ata as nuk e dinin se si do te abuzohej me vepren e tyre, biles shumica e tyre ishin kundershtare te rrymes komuniste. Fajtor jane ata, qe me ane te interpretimit te mbrashte, si ne ate kohe ashtu edhe sot, po behen pengese e zhvillimit te kombit shqiptar.
Patjeter qe literatura e Rilindasve ishte radikale, por si mundej ndryshe te ndergjegjsohej populli shqiptar rreth fatit te tij? Per hir te se vertetes shume prej veprave u mungon themeli i realitetit historik. Por deri ketu nuk ka asgje te keqe, perderisa keto mbeten vepra literature dhe jo fakte historike. Askush nuk pretendon qe Makbeth ose Hamlet i Sheakspear te kete jetuar dhe te kete mbreteruar se verteti. As qe Robin Hood te jete vertitur prej verteti pyjeve te Anglise per te plackitur te pasurit dhe per te mbrojtur te varferit. Ndryshe eshte me Jeanne D´Arc (e shpallur shenjtore prej Papes ne 1920), te cilen A. Kallamata nuk e njeh si fakt historik, por si mit ose legjende (!?).
Per tu shqetesuar eshte atehere kur literatura e si pasoje edhe mitet e gojedhenat merren si te verteta historike. Perseri nuk ka fare rendesi kur keto “te verteta” historike jane objekt bisedash te njerezve te paditur. Por kur keto “te verteta” proklamohen prej akademikeve, atehere e gjitha humbet shijen e nje shakaje me kripe dhe mund te kthehet ne helm per identitetin e nje kombi.
Shembull: Ne literaturen e Rilindjes i meshohet fort tipareve te shqiptareve dhe dallimit te tyre prej popujve te tjere. Kjo me qellim, shkeputjen e Shqiperise prej Perandorise Osmane, dhe krijimin e ndjenjes se perkatesise ne nje komb dhe jo ne nje mishmash kombesh me kultura te ndryshme, sic ishte Perandoria Osmane. E gjitha ishte me teper se e nevojshme per ate kohe ne formimin e identitetit te harruar kombetar dhe ne perpjekjet per shkeputjen perfundimtare nga Porta e Larte drejt krijimit te nje shteti te pavarur.

Por nqs atehere ishte e domosdoshme, sot kjo gje eshte e panevojshme. Nxjerrja ne pah e dallimit te shqiptareve prej popujve te tjere dhe ne vecanti atyre europiane si edhe thellimi i hendekut, qe na ndan prej Europes, nuk eshte nje hap i mencur.
Kjo nuk do te thote te servilosemi dhe te qurravitemi pas te ndenjurave te ndonjerit, por ne menyre empirike me teper sesa te zbulojme se cilat gjera na ndajne prej popujve te tjere europiane duhet te zbulojme gjerat e perbashketa qe kemi.
Vazhdimisht i bejme qejfin vetes sesa te vjeter, sa “te kulturuar”, sa “te ditur”, sa “punetore”, sa “inteligjente” jemi, nderkohe qe Shqiperia eshte nje nga vendet me te varfrat ne Europe dhe ne bote, ku te vetmit te huaj, qe “guxojne” te hyjne ne Shqiperi ose jane njerez, qe kane krijuar lidhje familjare me shqiptare, ose jane gazetare dhe aventuriere, qe akoma si ne kohet e meperparshme terhiqen prej egersise dhe ekzotikes, qe u ofron Shqiperia.
E kujt kerkojme tu mburremi?
A nuk eshte ndonjehere qesharake, qe nje popull, i cili prej tre brezash ka qene i detyruar te jetoje i izoluar, nuk mirepret keshilla, e ne rastin me te keq perpiqet tu jape leksione demokracie popujve, qe po kaq kohe kane, qe ne paqe e harmoni, jetojne me njeri-tjetrin.

Cfare i nevojitet sot Shqiperise nuk jane mitet dhe vetizolimi, por rishqyrtim te qendrimit ndaj historise, ndaj vlerave te verteta demokratike, si edhe hapjen ndaj botes.

[Albo]

Domethënie të vetëdijes shqiptare

(Vijon nga numri i djeshëm)


ARBEN KALLAMATA

Nga vijnë dhe çfarë gjuhe flasin shqiptarët?
Gjuha dhe lashtësia e kombit shqiptar janë bërë kohët e fundit objekt diskutimesh gjysmë akademike në mjediset aspak akademike të gazetave. E kam shprehur edhe në një shkrim tjetër mendimin se shtypi i përditshëm nuk është vend ku të hidhet poshtë apo provohet shkencërisht origjina e gjuhës dhe e popullit shqiptar. Vihet re një këmbëngulje e çuditshme për ta sjellë e risjellë këtë debat në shtyp dhe për ta trajtuar kryesisht me pikëpyetje dhe ironizime dhe breshëri tezash të prera që s'ofrojnë argument dhe s'lënë vend për diskutim.
Dihet se nuk ka shumë të dhëna që provojnë plotësisht prejardhjen e shqiptarëve nga ilirët. Por nga ana tjetër, nuk ka asnjë të dhënë që të provojë prejardhjen e shqiptarëve nga ndonjë popullsi tjetër. Teoritë sipas të cilave popullsi të caktuara kanë lënë toka pjellore buzë Danubit apo Ballkanit lindor për t'u strukur maleve të Shqipërisë nuk tingëllojnë shumë bindëse. Po kështu edhe ideja që në këtë pjesë të globit të mos ketë banuar kurrë njeri nuk ta mbush mendjen. Siç është krejtësisht e pabazuar hipoteza që shqiptarët të kenë ardhur këtu, të kenë shfarosur krejtësisht popullsitë autoktone (?), duke zënë vendin e tyre. Sidoqoftë, ata që mohojnë prejardhjen ilire të shqiptarëve janë të shqetësuar vetëm me mohimin. Për ta pak rëndësi ka përgjigjja e pyetjes se nga rrjedhin shqiptarët. Rëndësi ka që të mbillet ideja se ata nuk janë vendas në trojet ku jetojnë. Ose të paktën që kanë ardhur këtu pas sllavëve.
Por edhe përpjekjet e disa hiper-entuziastëve amatorë për të shpjeguar toponime të lashta dhe emra perëndish pagane me anë të shqipes tingëllojnë për të qeshur dhe s'ka përse merren seriozisht. Marrira si ato që e shpjegojnë toponimin "Termopile" me thirrjen korçarçe "therre-more-Pilo!" s'janë gjë tjetër veçse material humori, siç edhe kanë qenë këtu e 60 apo 80 vjet të shkuara. Por këto s'mund të përdoren si argument për të provuar se shqipja nuk është gjuhë e vjetër. Fakti që dikush ngrihet e thotë se Poseidoni the Athina ishin shqiptarë, s'u jep të drejtë të tjerëve të ulërasin se kjo vërteton që shqiptarët nuk vijnë nga ilirët dhe se i kanë parë brigjet e Adriatikut vetëm pas shekullit të shtatë, (lexo: pas sllavëve).
Gjuhëtarë seriozë e vendosin shqipen në trungun e gjuhëve indo-europiane, si një ndër tre gjuhë të veçanta që s'kanë lidhje të drejtpërdrejtë dhe nuk varen nga degët e mëdha të saj, indo-iraniane, gjermanike, romane (latine) dhe sllave. Shqipja, armenishtja dhe greqishtja klasifikohen si tri degë më vete. S'ka nevojë të jesh shkencëtar që të mendosh se edhe kjo gjuha jonë duhet të jetë po aq e vjetër sa dy të tjerat. Ose, të paktën, nuk mund të jetë gjuhë e re. Do të ishte tepër të vështirë ta përfytyroje shqipen si një lloj esperantoje e shpikur nga malësorët e Dukagjinit apo dhe Malcisë së Madhe për të humbur gjurmët e lëvizjes masive të tyre nga fushat buzë Danubit në skërkat pranë Adriatikut.

Zbrazni xhepat - dorëzoni mitologjinë!

Përpara disa kohësh lexoja "Albanian Identities, Myth and History" (Identitete shqiptare, mit dhe histori), botuar nga Qendra për Studime Europiano Jug-Lindore. Nuk kam ndërmend të reçensoj librin, ku gjenden edhe disa studime me vlerë. Më shqetëson vetëm synimi i librit siç përcaktohet në Hyrje prej njërës nga redaktorët, Stephanie Schwandner-Sievers, që është "...të shkatërrojë mitet e një kombi...". Pra bëhen përpjekje të ndërgjegjshme, shkencore, intelektuale, të koordinuara për të hedhur poshtë me argumente akademike e citime pa kursim mitet e një populli. Është e frikshme të mendohet që këtij misioni kaq të ulët i kushtohet kohë dhe fonde, seminare, dieta udhëtimesh e shpenzime botimesh. Por më e pakëndshme është kur sheh përpjekjet për t'ua shërbyer rregullisht shqiptarëve në shtypin e përditshëm shumë prej tezave të ngritura në bashkëpunime të tilla të mbrapshta, që nga rrëzimi i mitit të "shqyptarizmit mbi fenë", deri te përbaltja e veprës së Kadaresë.
Natyrisht, kur vjen fjala për të shkruar në gazetë, toni akademik përzihet me atë publicistik. Luftës kundër mitit i jepet ngjyrosje politike, aktuale, dhe shprehet shqetësimi se shqiptarët nuk mund të pretendojnë të hyjnë në Europë pa hequr dorë nga mitet kombëtare.
Vështirë të kuptohet se ku e ka bazën ky arsyetim. Europa e Bashkuar është një grupim ekonomik popujsh të ndryshëm. Asnjërit prej kombeve që e përbëjnë këtë bashkim nuk i është kërkuar të heqë dorë nga mitet, nga legjendat dhe nga trashëgimia kulturore. Nuk i është kërkuar Francës të heqë dorë nga Joana e Arkës si simbol i nacionalizmit francez. Nuk i është kërkuar Anglisë të mohojë Robin Hud-in e ta quajë terrorist. Nuk i është kërkuar Italisë të hedhë poshtë Garibaldin. Përkundrazi, popujt e Europës së bashkuar nxiten t'i ruajnë e t'i pasurojnë vlerat e tyre kombëtare. Përse duhet t'u kërkohet një gjë e tillë shqiptarëve?
Shqetësimi se nuk mund të shkojmë dot në Europë duke bartur me vete mite e legjenda kombëtare është fare i pakuptimtë. Hyrja e një shteti në Europë nuk bëhet as nga ndonjë aeroport dhe as nga ndonjë qendër doganore ku të kontrollojnë xhepat dhe të kërkojnë të dorëzosh të gjitha mitet dhe legjendat që po sjell me vete. Legjendat e Mujit dhe të Halilit, të Rozafës dhe të Argjirosë, rrëfimet për Skënderbeun, rapsoditë popullore, veshjet shumëngjyrëshe, vjershat e rilindësve dhe librat e Kadaresë nuk janë as drogë dhe as armë pa leje që të të prishin punë në doganën e Europës. Përkundrazi, nëqoftëse heq dorë prej tyre Europa, bota të sheh me përçmim, si një komb që s'di të ruajë vlerat e veta.
Edhe më i papranueshëm e i pavërtetë është spekullimi që bëhet se "kombëtarizmi" apo nacionalizmi po keqpërdoren sot me qëllime të mbrapshta totalitare nga klasa politike. Nuk synoj aspak t'i dal në mbrojtje klasës së sotme politike shqiptare. Megjithatë, nuk arrij të kuptoj se për kë bëhet fjalë këtu: për veprimtarinë e hapur anti-greke të Fatos Nanos dhe Anastas Angjelit; për anti-serbizmin e shfrenuar të Frrok Çupit; për anti-italianizmin e papërmbajtur të Majkos apo për anti-amerikanizmin e verbër të Berishës?
Nëse ka diçka shqetësuese për politikanët e sotëm në Shqipëri, ajo është mungesa e plotë e ndjenjave kombëtare, vënia hapur e interesave të pushtetit dhe të parasë mbi to, përulja e verbër ndaj të huajve dhe jo e kundërta. Ambasadorët e huaj në Shqipëri janë më të fuqishëm se gjithë klasa politike shqiptare e marrë së bashku dhe servilizmi i këtyre të fundit është fare i hapur. Në këto kushte, as që mund të flitet për nacionalizëm të shtresës politike.

Humanizmi i Nënë Terezës

Kur lexon gjithë idetë e hedhura për regresivitetin e Rilindjes kombëtare shqiptare, për dëmin politik të miteve, për kotësinë e krenarisë kombëtare dhe për hedhjen poshtë të trashëgimisë kulturore, nuk ke se si të mos të fillosh të kërkosh rrugëdalje, një shteg nga t'ia mbathësh nëqoftëse vendos të heqësh dorë nga e kaluara. Në pamje të parë duket sikur ky shteg jepet, me ca fraza të përgjithshme për humanizmin dhe këndvështrime perëndimore ndaj të ardhmes. Megjithatë, ky shteg po aq sa jepet, aq edhe mbyllet me forcë në fytyrë të lexuesit duke i goditur dy simbole kyçe të humanizmit dhe mendimit të përparuar shqiptar: Nënë Terezën dhe Kadarenë.
Nënë Tereza nuk është thjesht "një murgeshë e Vatikanit" siç etiketohet me përbuzje lart e poshtë nëpër diskutime interneti. Besimi i Nënë Terezës dhe rruga e saj fetare janë zgjedhja e saj, dhe s'ka përse të përbuzen. Ndërsa misioni i saj njerëzor është i adhurueshëm. Me zemrën e saj të madhe ajo doli përtej Vatikanit, aq sa shpesh herë edhe e eklipsoi atë, duke e vënë nganjëherë edhe në pozicion të sikletshëm. Megjithatë, Nënë Tereza ishte një figurë tepër e madhe për t'u lënë mënjanë dhe Vatikani i bëri nderimin që i takonte. Nënë Tereza ishte shqiptare dhe të krenohesh me këtë fakt do të thotë të pranosh dhe të përqafosh Mirësinë që rrezatonte ajo. Kjo jo vetëm që nuk sjell asgjë të keqe, por edhe realizon një mision të pakrahasueshëm pastrimi shpirtëror dhe këndvështrimi për të gjithë shqiptarët.

Madhështia e Kadaresë

Po aq e papërgjegjshme më duket edhe përpjekja për të rrëzuar një tjetër nga shtyllat e krenarisë kombëtare, figurën e Ismail Kadaresë. Kadareja nuk është thjesht shkrimtari i madh që bëri veten e tij dhe shqiptarët të njohur në botë. Ai nuk është vetëm një best-seller i përkthyer në të katër anët. Për shqiptarët, Kadare është njeriu që i mësoi dhe edukoi të lexonin e të shijonin të bukurën dhe modernen në një periudhë të errët të ekzistencës së tyre. Ai iu zgjoi ndjenjat e njerëzores dhe të njerëzishmes në një kohë ngjethëse, kur literatura zyrtare mbushej me aksione të çmendura revolucionare, klithma dënimesh, vdekje armiqsh, inkuizicione mendimesh dhe terror psikologjik. Kadareja iu mësonte shqiptarëve të shijonin puthjen dhe bukurinë njerëzore atëherë kur mbizotëronin përshëndetjet me grushtin lart dhe muskujt e tendosur. Kadareja bënte art të madh kur Revolucioni Kulturor kinez bënte kërdinë.
Është fat për shqiptarët që Kadareja ka një status që i jep të drejtën të qëndrojë lart, shumë më lart se cic-micet nacionaliste të fqinjve. Është nder dhe fat për shqiptarët që Kadareja nuk qëndron i mbyllur në studion e tij si shkrimtar, por shqetësohet për mbarëvajtjen e shoqërisë shqiptare. Nëse ky pozicion nuk i shkon për shtat ndokujt, punë e tyre. Analizat e Kadaresë në shtyp, ndër të cilat edhe shkrimet e shkëlqyer "Poshtërimi në Ballkan" dhe “Kombi shqiptar në mijëvjeçarin e tretë“, janë vështrime të rralla objektive, intelektuale dhe humaniste, për të cilat nuk ka asnjë arsye përse të mos ndihesh krenar dhe me fat që i lexon në gjuhën që janë shkruar. Fakti që Kadare është shqiptar i bën shumë shqiptarë në botë të ndihen krenarë dhe, pse jo, edhe të mburren. Në fund të fundit, ai është një figurë me të cilin mund të mburresh kudo, ashtu siç mburren kolumbianët me Markezin apo brazilianët me Koelhon. Aq më tepër që ai ka një këndvështrim tepër modern dhe të përparuar të zhvillimeve bashkëkohore, duke na mësuar se si të ruajmë identitetin kombëtar pa rënë pre e nacionalizmit, racizmit dhe mentaliteteve mesjetare. Shqiptarët në vende të ndryshme të botës, veçanërisht në vendet fqinje me Shqipërinë sot ndihen të nëpërkëmbur dhe e kanë të vështirë ta ngrenë kokën lart. Arsyet për këtë janë të shumta, duke përfshirë edhe fajësinë e disa bashkëkombësve tanë, edhe paragjykimet e mendjengushtësinë e fqinjëve. Por kjo nuk mund të na shtyjë të bëhemi të hidhur dhe të fajësojmë kombin nga i cili rrjedhim, gjithë të kaluarën, të sotmen dhe të ardhmen e tij. Aq më tepër të mohojmë dhe të sulmojmë pikërisht ato shtylla që e mbajnë lart ndjenjën kombëtare.

[Qafir Arnaut]

Postuar më parë nga Brari
qafir... pse ndryshon titullin qe vet autori ja ve shkrimit te tije?

I vetedijshem se argumenti kerkon thellim te posaçem, nuk mund te mos shtoj ketu se nje sistem filozofik-ideologjik i mbeshtetur ne filozofine greke-klasike te se vertetes, se drejtes dhe se bukures ne nderthurje me nje studim te gjithanshem te Rilindjes evropiane kryesisht italiane dhe te racionalizmit anglez e freng do te ishte zgjidhja me e pershtatshme per shkollen shqiptare te shekullit XXI. Nga njera ane, rithemelimi i ideologjise kombetare mbi keto tri kolona te kultures boterore pajtohet mire me nevojen e vetekuptueshme per ta mbajtur ne sordine komponenten thjesht religjioze ne ideogji; nga ana tjeter, vete historia e shqiptarizmes ka pika te shumta takimi me Rilindjen evropiane (Skenderbeu) dhe racionalizmin e iluminizmin (Rilindesit); pa permendur vete poziten gjeografike te Shqiperise ne Mesdhe dhe lidhjet e shumta, sado te terthorta, te kultures shqiptare e protoshqiptare me kulturen klasike greko-romake.



koment..

Mendimi im per Vehbiun, me nje sy qe i hodha shkrimeve te tije, eshte se ai mundohet te meditoje per fenomenet e sotme.. dhe per kete duhet respektuar..

Brari,

Vehbiu duhet ta kishte titulluar esene e vet jo "Pertej Rilindijes" por "Prapa Diellit". Ma kap i cik idene e tij: "Shqiptarizma paska pika te shumta me Renaissance Europiane me ane te Skenderbeut? Mor po ky po gjeneron mite te reja me duket mua.
Po racionalizmi Anglez c'lidhje paska me Shqiptarizmen? Hume, Adam, Locke? C'hyjne ata ne kete mes? Hajde se po ia leshojme Iluminizmin pasi Bektashianet Frasheri (perkatesisht ata qe u zgjuan nje dite e thane :hajde te krijojme Shqiptaret se s'ka lezet kane qene nen kontakt me ideologjine iluministe.

Pozita gjeografike: deri dje Europianet na quanin Near East, European Turkey etj etj...tani kane marre gjerat kthese por jo per arsye qe ne qenkemi NATYRALISHT pjese e Evropes.

Kur flas per Europen flas per qyteterimin Perendimor ne pergjithesi. Perkufizimi i qytetrimit Perendimor shtjellohet teper kthjellet ne librin "Perplasja e Qyteterimeve" shkruar nga Samuel Huntigton. This is my basic assumption..Vetem nqs ky assumption eshte gabim vetem atehere mund te jem gabim.

Deri sa lexova ate artikull edhe une kam qene i magjepsur prej mrekulliste stilistike te Vehbiut....

[Brari]

Qafir !

Ke shkruar:

-----------

Postuar më parë nga Brari

qafir... pse ndryshon titullin qe vet autori ja ve shkrimit te tije?

I vetedijshem se argumenti kerkon thellim te posaçem, nuk mund te mos shtoj ketu se nje sistem filozofik-ideologjik i mbeshtetur ne filozofine greke-klasike te se vertetes, se drejtes dhe se bukures ne nderthurje me nje studim te gjithanshem te Rilindjes evropiane kryesisht italiane dhe te racionalizmit anglez e freng do te ishte zgjidhja me e pershtatshme per shkollen shqiptare te shekullit XXI. Nga njera ane, rithemelimi i ideologjise kombetare mbi keto tri kolona te kultures boterore pajtohet mire me nevojen e vetekuptueshme per ta mbajtur ne sordine komponenten thjesht religjioze ne ideogji; nga ana tjeter, vete historia e shqiptarizmes ka pika te shumta takimi me Rilindjen evropiane (Skenderbeu) dhe racionalizmin e iluminizmin (Rilindesit); pa permendur vete poziten gjeografike te Shqiperise ne Mesdhe dhe lidhjet e shumta, sado te terthorta, te kultures shqiptare e protoshqiptare me kulturen klasike greko-romake.



koment..

Mendimi im per Vehbiun, me nje sy qe i hodha shkrimeve te tije, eshte se ai mundohet te meditoje per fenomenet e sotme.. dhe per kete duhet respektuar..
----------




qafir .. pse me shton gjera qe nuk i kam thene?

Kjo Fraze nuk eshte nga une:

----

I vetedijshem se argumenti kerkon thellim te posaçem, nuk mund te mos shtoj ketu se nje sistem filozofik-ideologjik i mbeshtetur ne filozofine greke-klasike te se vertetes, se drejtes dhe se bukures ne nderthurje me nje studim te gjithanshem te Rilindjes evropiane kryesisht italiane dhe te racionalizmit anglez e freng do te ishte zgjidhja me e pershtatshme per shkollen shqiptare te shekullit XXI. Nga njera ane, rithemelimi i ideologjise kombetare mbi keto tri kolona te kultures boterore pajtohet mire me nevojen e vetekuptueshme per ta mbajtur ne sordine komponenten thjesht religjioze ne ideogji; nga ana tjeter, vete historia e shqiptarizmes ka pika te shumta takimi me Rilindjen evropiane (Skenderbeu) dhe racionalizmin e iluminizmin (Rilindesit); pa permendur vete poziten gjeografike te Shqiperise ne Mesdhe dhe lidhjet e shumta, sado te terthorta, te kultures shqiptare e protoshqiptare me kulturen klasike greko-romake.

--------------





Qashtu djal i mire..




Tash dalim ne Teme...

Kryetema eshte gjithmon Atdheu..mbi te cilin jeton nje popull.. si ky i joni..

Vehbiu me shoke bejne mire qe meditojne por me thjesht duhen thene gjerat.. me shkoqshem..pra..

Ata qe tjerrin gjate me terminologji ose papagall-ojne ose duan te bejne hile dikund..
Psh Nano tjerr llafe ne hava.. dhe me ne fund sot dhe gjimnazistet tallen me dokrrat qe shpik ai perdit per te justifikuar se gjoja qeveria e tije hajdute ben Euro-Atllantizem... ne fakt ata vec vjedhin..

Vehbiu eshte i sinqerte por.. i bie gjate dhe gabon sepse ne RILINDJEN KOMBETARE skemi cfar heqim.. e cfar shtojme..
Eshte si ti heqesh bicikletes Rrotat e te besh fiu fiu kot..
Rilindja eshte Model per sot e per mot sepse eshte nje levizje e kryer nga njerez idealiste dhe njerzit idealiste jan si ujet e pakte..
Ne Sahara ka rere sa te duash por me uj eshte leq..

Dhe ne Shqiperi ka frym-marres plot po ska fare ose ka pak njerez te llojit te Rilindasve..
Kjo eshte ceshtja kryesore..
Pse do thuac ti qafir..

E merr nje nga Harvardi dhe e ve drejtor Keshi..
Ai c'ben..
As rregullon tokzimet e instalimeve elektrike e nga kjo vdesin perdite elektriciste e femij e burra e gra pra i ze korenti.. as rregullon Transformatoret ..pra ngelin mileti pa drita e as rregullon hidro-termocentralet..
Por cfar ben ama..ky Gamor me Harvard si puna Dritan Prifto-Socialistit te Lalerise..
Nje BENZ te mire per vete e gjeti qrerratai..dhe mbasi beri qirifikim e vendit ne koh rekord iku theu qafen..

E merr nje Profesor te fakultetit ekonomik dhe e ve Minister..ai cben..

Tere sorrollopin e tije e ben Biznesmen Hotel_bordellosh e Bilardosh e Bingolotosh e Minierash e Bananesh e sle gje per tjere sikur dhe vet NAIM FRASHERI te cohej nga Varri e te thosh..a me lini dhe mua nje cop atdhe te benj ca biznes..

Iko pirdhu do i thoshin politikanet Celulariste Demo-Socialiste.. Ska vend per ty se i kemi zene te tera vendet ..me plazhe me kodra me Shekembe pellumbash e me zyra me rroga te majme.. etj..

Pra Puna eshte se ESHTE VJEDHUR CDO GJE QE MUND TE JAPI FITIM.. ne kte ATdhe qe quhet Shqiperi .. dhe kjo eshte bere PRONE e 100 Bosave..
Kjo Do te thote se tjeret o sot o neser do perfundojne skllever te ktyre 100 mafiozve.. sepse skan ku bejne biznes vec ne hava..

Cka po lodhet Vehbiu te gjej Gabime ne Idet e Rilindjes.. kur vet Tirana e Durresi Votojne Fatos Nano hajdutin..

[Qafir Arnaut]

Postuar më parë nga Brari
Qafir !

Vehbiu eshte i sinqerte por.. i bie gjate dhe gabon sepse ne RILINDJEN KOMBETARE skemi cfar heqim.. e cfar shtojme..

Ke te drejte. Une po lodh koken te di: Ku eshte e keqja e ketyre LEGJENDAVE (kurrsesi nuk mund te quhet MITE) qe na pengoka per t'u integruar ne B.E. Kuptohet shume leshko kujtojne se Shqiptaret jane kerthiza e botes sic mund te evidentohet nga shitja e sukseshme e "Gjuha e Perendive". Nga ana tjeter eshte nevoje shpirterore e njerezve te kene dicka te vecante me te cilen te krenohen...por ky 'social scientist' po ia heq te vetmin ngushellim qe kane Shqiptaret e perbuzur nga Europianet dhe fqinjet.