Martesa

[Albo]

Qellimi i Familjes së krishterë: Familja, siç dihet nga të gjithë, përbën bërthamën themelore të shoqërisë. Kështu që në Kishën militante të Krishtit është një njësi bazë e trupit të Kishës. Prandaj, në shkrimet e Apostullit familja e krishterë është quajtur në vetvete një "Kishë". "Përshëndet Prishilën dhe Akuilën, bashkëpunëtorët e mi në Jisu Krishtin... si dhe kishës që është në shtëpinë e tyre (Rom. 16:3, 5); "Përshëndetni Nimfën edhe Kishën që është në shtëpi t'ati " (Kol 4:15). Nga këto kuptohet se çfarë kujdesi i madh i duhet dhënë familjes nga pikëpamja e kishës, kështu që familja të përmbushë qëllirnin e të qënurit një "kishë" e vogël, siç shprehet shën Joan Gojarti.
Gjithashtu është edhe një rrugë tjetër jete personale, e cila është e bekuar në kristianizmin: virgjëria ose celibati. Celibati për hir të Krishtit ka krijuar një lloj tjetër të njësisë sociale të krishterë: murgjërinë. Kisha e vendos atë mbi jetën e martuar, dhe me të vërtetë ka qenë në historinë e Kishës një element drejtues dhe udhëheqës, një mbështjeje e Kishës në realizimin e shkallëve më të larta të ligjit moral të Ungjillit.
Por, jo të gjithë mund të marrin mbi vete benë e virgjërisë në emër të Krishtit dhe të Kishës. Prandaj, Kisha e bekon gjithashtu jetën martesore, për hir të atyre qëllimeve të larta dhe të vështira që janë vënë para familjes së krishterë, dhe ky bekim është njohur si Mister.

Shkrimi i Shenjtë dhe historia njerëzore fillon dhe mbaron me një martesë. Adami rne Evën bashkohen në martesë, në Parajsë, para Rënies, duke e treguar martesën si një pjesë e planit të përjetshëm të Perëndisë për njerëzimin në mes të krijimit (Gjenez. 2:22-25). Historia mbyllet ine martesën e Nuses me Qengjin (Zbul. 19:7-9), martesa tokësore e përmbushur në qiell, duke treguar natyrën e përjetshëm të misterit

Martesa si Institucion Hyjnor: Që martesa ka bekimiri e Zotit, kjo thuhet shumë herë në Shkrimin e Shenjtë. Në Gjenezën 1:27-28 shkruhet: "Keshtu Perëndia e krijoi njeriun simbas shëmbëllimit të tij, simbas shëmbëllimit të Perëndisë e krijoi atë, mashkull dhe femër i krijoi ata. Dhe Perëndia i bekoi dhe iu tha: shtohuni e shumëzohuni e mbushni dheun".
Shpëtimtari vete, duke komanduar që besnikëria duhet të ruhet në martese dhe duke ndaluar divorcin, përmend fjalët e librit të Gjenezës 2:24 "Prandaj njeriu do të lerë atin dhe nënën edhe do të bashkohet me gruan e tij, dhe të dy do të jenë një mish", pastaj shton "Atë pra që Perëndia e bashkoi njeriu të mos e ndajë". Këto fjalë të Zotit e tregojnë qartë dinjitetin moral të martesës. Zoti Jisu Krisht e shenjtëroi martesën me anë të Pranisë së tij në Kana të Galilesë, ku dhe kreu mrekullinë e tij të parë.

Apostull Pavli e krahason karakterin mistik të Kishës me martesën: "Ju burrat doni gratë tuaja, sikundër edhe Krishti deshi Kishës, dhe dha veten e tij për atë", -dhe më tej thotë- "Prandaj, njeriu do e lerë atin dhe nënën e tij, dhe do bashkohet me gruan e tij, edhe do të jenë të dy një mish. Ky është një mister i madh, po flas në lidhje me Krishtin dhe Kishën" (Efes. 5:25, 31-32).
Martesa nuk është thjesht një rreguilim social dhe civil. Ajo në kishë kryhet në praninë e Perëndisë, para altarit të tij të shenjtë. Eshtë një martese e "shenjte", një mister. Kështu që të krishterët: orthodhoksë që mik janë të martuar në Kishë, duhet ta shenjtërojnë bashkimin e tyre në Krishtin, nëpërmjet Misterit të Martesës në Kishën Orthodhoksë. Ndryshe, ata nuk janë në rregull me Kishën e tyre dhe nuk mund të marrin Kungatën e Shenjtë dhe Misteret e tjera të Kishës, Një orthodhoks i devotshëm nuk mund ta përjashtojë Krishtin nga një pjesë kaq e rëndësishrne e jetës, siç është martesa. "Nëse Zoti nuk e ndërton shtëpinë, ata që ndërtojnë, mundohen më kot", thotë Psalmisti.

Në Kishën e vjetër martesa shihej si një mister. Tertuliani, duke shkruar në shek II, na thotë që një çift i krishterë që dëshiron të martohet, mbasi merr një çertifikatë civile, vjen në Kishë të Dielën për të marrë Kungimin dhe bekimin e peshkopit apo të priftit. Kështu që marrëveshja civile bëhet një mister. Mbas bekimit, emrat e tyre » na thotë Tertuliani- "shkruhen në qiell", dhe jo në "regjistrin" qeveritar. Shën Ignati (100) thotë: "Ata që duan të martohen duhet të bashkohen me dijën e peshkopit, kështu që martesa të bëhet sipas Zotit dhe jo nga dëshira njerëzore".
Fakti që martesa me Kishën e shekujve të parë kryhej (siç sot Dorëzimet) gjatë Meshës, tregon kuptimin e lartë dhe të thellë të martesës së krishterë. Martesa në Kishën Orthodhokse nuk është thjesht një marrëveshje midis një burri dhe gruaje për të jetuar bashkë, as "kryhet" nga çifti vetë me klerikun dhe bashkësinë si dëshmitarë. Bashkimi i tyre -bazuar në vullnetin e lirë- bëhet një Mister, sepse ata bashkohen si të krishterë orthodhoksë, të cilët janë anëtare të Komunitetit Eukaristik, duke ndarë së bashku -Trupin dhe Gjakun e Krishtit dhe duke marrë hirin e Perëndisë, për bashkimin e tyre me anë të pjesëmarrjes së tërë Kishës në personin e peshkopit apo priftit dhe në praninë e popullit të Perëndisë.

Divorci: Kisha vetëm në raste të jashtëzakoshme e njeh prishjen e martesës, vetëm kur ajo ndyhet nga kurvëria, ose prishet nga shkaqet e jetesës (p. sh. largimi pa fjalë i njërit nga bashkëshortët), Martesa e dytë mbas vdekjes së njërit lejohet nga Kisha, por në lutjet për ata që martohen për së dyti, kërkohet falja për mëkatin e martesës së dytë. Ai që martohet dy herë nuk mund të dorëzohet prift. Edhe një martesë e tretë tolerohet, por vetëm si një e keqe më e vogël, për të Shmangur një të keqe më të madhe - një jetë imorale, siç e shpjegon Shën Vasili i Madh.

Ceremonia: Ceremonia e martesës në Kishën Orthodhokse është e pasur në ritual dhe në simbolizëm. Çdo akt ka kuptimin e veçantë. Ajo përbëhet nga dy shërbesa, atë të fejesës dhe atë të kurorëzimit, të bashkuara në një.

Unazat: Ato bekohen nga prifti, i cili i merr në duart e tij dhe duke bërë kryqin mbi to thotë: "Shërbëtori i Perëndisë... fejohet me shërbëtoren e Perëndisë... në emër të Atit Birit dhe Shpirtit të Shenjtë".
Pastaj kumbari ua shkëmben unazat tri herë. Unazat janë simbol i fejesës prej kohësh shumë të lashta. Shkëmbimi do të thotë që në jetën martesore dobësia e njërit do të kompesohet nga forca e tjetrit, papërsosmëria e njërit nga përsosmëria e tjetrit. Nga vetvetja, të porsatëfejuarit janë të paplotësuar; së bashku ata plotësohen. Kështu shkëmbimi tregon që bashkarisht do të plotësojnë vazhdimisht njëri-tjetrin. Secili do të pasurohet nga bashkimi.

Qirinjtë: Shërbesa e kurorëzimit fillon përnjëherë mbas asaj të Fejesës. Dhëndri dhe nusja gjatë tërë shërbesës mbajnë qirinj. Qirijtë janë si llambadhat e pesë virgjëreshave të mençura të Ungjillit, të cilat, ngaqë kishin mjaft vaj, mundën ta pritnin Dhëndrin, Krishtin, kur erdhi në mes të natës. Qirinjtë simbolizojnë dëshirën shpirtërore të çiftit për të pritur Krishtin, i cili i bekon ata nëpërmjet këtij misteri.

Bashkimi i Duarve: Dora e djathtë e nuses dhe dhëndërit janë të bashkuara kur prifti lexon lutjen që i kërkon Perëndisë të "bashkojë këta shërbëtorët e tu, bashkoj ata në një mendje dhe një misfa". Duart e bashkuara që mbahen gjatë tërë shërbesës simbolizonjë "bërjen një" të çiftit.

Kurorëzimi: Pjesa kryesore e ritit të Misterit të Martesës është vendosja e kurorave në kokat e dhëndrit dhe nuses me fjalët "shërbëtori i Perëndisë (aksh) vë në kurorë me shërbëtoren e Perëndisë (aksh), në emërin e Atit Birit dhe Shpirtit të Shenjtë. Amin". Kurorat janë shenja të lavdisë dhe nderimit me të cilat Perëndia Kurorëzon çiftin gjatë misterit. Dhëndri dhe nusja kurorëzohen si mbreti dhe mbretëresha e mbretërisë së tyre të vogël, shtëpisë, në të cilën ata do të mbretëronjë me drejtësi, dituri, integritet dhe dashuri.
Disa e interpretojnë përdorimin e kurorave në ceremoninë orthodhokse të martesës si referim tek kurorat e martirëve, ngaqë çdo martesë e vërtetë përfshin - vetë sakrifikime të pallogaritshme nga të dy anët. Në proçesionin këndohet një tropar për martirët e shenjtë, ku përmendet kurorëzimi i tyre.

Kupa e Përbashkët: Mbas kurorëzimit lexohet Apostulli dhe Ungjilli. Pjesa e Ungjillit është martesa në Kana të Galilesë, të cilën Krishti e bekoi me pjesëmarrjen e tij. Atje ai ktheu ujin në verë dhe ju dha nga ajo të porsamartuarave. Në kujtim të këtij bekimi, i jepet verë çiftit. Kjo është "kupa e pëbashkët" e jetës, qe tregon ndarjen reciproke të gëzimit dhe hidhërimit, modeli i një jetë në harmoni. Pirja e verës nga kjo kupë e përbashkët i tregon çiftit që prej këtij momenti ata do pjesëtojnë sëbashku gjithçka në jetë, gëzimet e hidhërimet, dhe do mbajnë "barën e njëri-tjetrit" Kupa e përbashkët është një mbetje e Kungatës. Në kishën e vjetër çifti e merrte kungatën pikërisht në këtë pikë. Kungata ishte vula e martesës. Sot çifti e merr kungatën të dielën para martesës.

Procesioni: Prifti i prin dhëndrit dhe nuses në një procesion rreth tavolinës ku është vendosur Ungjilli dhe Kryqi, njeri që përmban fjalën e Perëndisë, tjetri simbol i shpëtimit tonë me anë të Jisuit. Çifti po bën hapat e para si të martuar, dhe Kisha në personin e priftit, i udhëheq në rrugën që duhet ecur. Procesioni është rruga e jetës së krishterë, është një orbitë e përsosur rreth qendrës së jetës, Jisu Krishtit, Zotit tonë.
Gjatë procesionit, këndohet një himn për martirët e shenjtë, duke i kujtuar të porsamartuarit për dashurinë dhe sakrificat që duhet të kenë e të bëjnë për njëri-tjetrin. Fillimisht, ky ishte një procesion për në shtëpinë e çiftit, ku prifti iu hiqte kurorat me një lutje të veçantë.

Bekimi: Pastaj prifti e bekon dhëndrin, duke e krahasuar me Abrahamin, Isakun, Jakovin dhe nusen me Sarën, Rebekën dhe Rekelën; duke i treguar çiftit që martesa bekohet nga Perëndia, i cili është i vetmi që jep hir, paqe e shëndet dhe është Perëndia, që gjatë gjitë historisë njerëzore, ka madhëruar, bekuar dhe shenjtëruar martesën.

[marcus1]

Postuar më parë nga Albo
[B Prandaj, në shkrimet e Apostullit familja e krishterë është quajtur në vetvete një "Kishë". "Përshëndet Prishilën dhe Akuilën, bashkëpunëtorët e mi në Jisu Krishtin... si dhe kishës që është në shtëpinë e tyre (Rom. 16:3, 5); "Përshëndetni Nimfën edhe Kishën që është në shtëpi t'ati " (Kol 4:15).[/B]

Albo, keto vargje te Palit tregojne qarte se kisha e shekullit te pare mblidhej neper shpia, por problemi qendron se ne shohim sot si eshte kisha ne te cilen neve shkojme, dhe kete kishe mundohemi t'ja pershtatim kishes se dhjates se re. Se si ja kemi arritur deri me sot eshte me te vertete per t'u cuditur.

Sa per martesen, nuk kam pare asnje martese besimtaresh te dhjates se re qe te behet nga kisha ne menyre qe ajo te jete e pranuar dhe e bekuar nga Perendia. Mendimi im, eshte se besimtaret e krishtere duhet te martohen sipas traditave te vendit ku jetojne dhe se kisha, pra vellezerit dhe motrat, jane te ftuar te marrin pjese ne kete ngjarje kaq te gezueshme dhe te rendesishme sa eshte martesa. Cdo gje tjeter nuk eshte me shume se nje rit njerezor dhe fetar te cilat si behen si nuk behen nuk kane asnje rendesi para Perendise.

Kjo nuk ul aspak vleren e madhe qe ka martesa ne shoqeri dhe rendesine e madhe qe kjo martese duhet te ruhet e paster dhe e shenjte. Nese cifti perjeton Krishtin ne jeten e tyre bashke me kishen, ai cift do ruaje martesen te pacenuar nga bota. Dua te them pra se nuk jane ritet e dasmes qe bejne martesen te shenjte, por Krishti dhe ecuria e tyre ne Krisht.

Le te martohen pra Kinezet sipas traditave kineze, Shqiptaret sipas traditave Shqiptare, Italianet sipas traditave Italiane, Turqit sipas traditave Turke, dhe le te mos i cenohen traditat e tyre shekullore per hir te asaj qe ata jane bere Katolike, Ortodokse, Protestante, apo ku e di une se c'fare. Mjafton qe jeta e tyre te jete e denje sipas besimit te tyre te thjeshte, besimit ne Krisht, dhe mjafton qe traditat e tyre te mos vine ndesh me mesimet e Krishtit. (psh martesat me 2-3 gra, le te mos harrojme se kur Pali ungjillezonte Lajmin e Mire, ne shume vende ata qe besonin kishin me shume se nje grua)

[Seminarist]

Kjo eshte nje teme shume e mire, edhe do te ish akoma me mire te konsiderohej pertej edhe ritualit martesor.

Rinia sot ka shume nevoje, ne boten qe e rrethon, te dije pergjegjesite qe i takojne ne lidhje me moralin, pastertine seksuale paramartesore; se c'eshte dashuria ne prizmin e krishtere; si prezantohet njeriu qe nga veshja (qe sot eshte nje problem i jashtezakonshem ne moden liberale e pare sidomos tek femrat); muzika etj...


Une do te perpiqem te sjell pjese nga shkrimet e shen Joan Gojeartit ne lidhje me kete teme serioze!

_________________

por "ore ore lule boret" nuk rrine dot te qete: Kisha eshte mbledhur edhe neper VARRE te nendheshme ne fillim, mos valle duhet te vazhdoje te beje keshtu?

mos na i devijoni temat!!!

[Seminarist]

Duhet thesku se nga familja, kjo "Kishez" e vogel mbarset personaliteti i njeriut, berthama e shoqerise, komunitetit, atij lokal, te nje shteti apo qofte edhe te nje rajoni. Ne nje familje te devotshme, ku njihet lutja, agjerimi, leximi i shkrimeve apo jeteve te shenjtoreve (te bera keto familjarisht), vajtja ne sherbesat kishtare, mundesite qe femijet te dallojne ne virtut jane shume te medha.

Ne vendet ortodokse, mua me ka bere pershtypje te vecante te lexosh se cfare familjesh te shenjta te krishtera ka patur ne Rusi.

Lexoni "udha e pelegrinit", apo jeten e "Shen Barsanufiut", e sa e sa shenjtore te tjere qe te mahnisin.

Apo se fundmi kemi patur rastin e te bekuarit At Kleopas te Rumanise, qe fjeti vecse ne 98-ten, foton e te cilit une e kam sjelle ne forum.
Te lexosh jeten e tij gjate kohes qe ai jetonte me prinderit, habitesh se cfare prinderish shpirterore ekzistojne edhe ne ditet e sotshme.

Une mendoj se shembuj te tille i kane munguar Shqiperise, ose i kane mbetur te panjohura, sikurse i kane munguar edhe figura te krijuara ne kesi familjesh si vete At Kleopa, jeta e te cilit, ju ftoj ta gjeni e lexoni, eshte e nje engjelli ne token e shekullit 20-te.

[deshmuesi]

Ritualet fetare persa i perket marteses, sot me teper jane ktheyr ne nje spektakel, ku njerzit e qujne si mode vajten dhe venien e kurores ne kishe.
A ka rendesi venia e kurores ne kishe?
Une mund te them se, pa Krishtin asgje nuk vlen dhe nuk sjell dobi. Nje cift nuk e shenjteron as nje lloj rituali dhe ceremoni fetare, shenjterimi vjen nga Perendia nga Fryma e Perendise, gjithemone nese Krishti eshte ne zemren tyre. Ecuria e nje martese qendron ne faktin ,se sa keta dy te rinj e kane vendosur Familjen dhe jeten e tyre tek Jezus Krishti. Une e mbeshtes Livein, ne mendimin qe ai sjell, persa i perket marteses.
Sa per ju Seminarist( me talljet qe ben), nuk ka nevoje qe une te them dicka per personion tuaj, pasi ju zbuloni vetveten.

[Manulaki]

Albo, dua te te pershendes per kete teme te mrekullueshme, me thene te drejten nuk e kam lexuar cdo gje me kujdes, qe te jap mendimin dhe njohurine time, por tani per tani di qe shume gjera jane interesante dhe me perfitim shume te mire.

manulaki

[Seminarist]

O Deshmus

po mendimet e tua, si te te vetelumturuarve te tjere te te njejtit kallep jane nje zinxhir i llhatarshem gafash e padijesh.

Ju jeni te pandreqshem; nje semnudje e pakuruar kjo per ju.

Ti thu se nje cift se bekon riti martesor se sa Krishti, me nje supozim qe nuk ka vecse te mos vije nga nje primitivizem ne logjik, njelloj sikur te ndash ritualin operues nga nderhyrja e doktorit.

Riti konsiston ne berjen prezente te bekimit (jo te ritit) por te vete Zotit.

Protestantet jane analfabetizmi i shekullit te fundit!

Lavdi Zotit qe mijera prej tyre e kane marre vesh kete gje tashme.

[Seminarist]

Shifni tashti xhokot protestante:

postuar nga fshati i lumtur (jo socialist) protestant:

Le te martohen pra Kinezet sipas traditave kineze, Shqiptaret sipas traditave Shqiptare, Italianet sipas traditave Italiane, Turqit sipas traditave Turke, dhe le te mos i cenohen traditat e tyre shekullore per hir te asaj qe ata jane bere Katolike, Ortodokse, Protestante, apo ku e di une se c'fare. Mjafton qe jeta e tyre te jete e denje sipas besimit te tyre te thjeshte, besimit ne Krisht, dhe mjafton qe traditat e tyre te mos vine ndesh me mesimet e Krishtit

Verejeni mire se cfare shkruan, se jane pikerisht keto logjikime te SAKTA qe i bien ndesh hipokrizise se mesimeve te vete ketyre personave kur akuzojne Kishen per akumulim e asimilim traditash pagane te veshura me krishterim., si krishtlindja etj

Faktikisht, pikerisht kete gje na propozon logjika e ketyre personave ne keto fjale te kuotuara.

_____________________

mgjth une kam deshire ta trajtoj kete teme ne prizmin ortodoks, perderisa hapesi e ka pare kete ceshtje ne baze te atij besimi.

Nqs ka ndonje te mjere qe kerkon te debatoje nese duhet te kete rituale apo jo, kjo gje, ma ha mendja eshte jashte teme!

[Albo]

Do tu lutesha qe te mos debatoni per probleme te tilla midis qendrimeve te kishave te ndryshme qe ju merrni pjese. Eshte bere praktike e keqe ne kete forum tashme qe debatohet ne frymen e "feja ime eshte me e mire se tendia", "ne e kemi mire e ju e keni gabim".

Eshte afer mendjes qe feja orthodokse nuk pranon interpretimet protestante dhe anasjelltas, prandaj nje debat i tille eshte i pavlere. Ajo qe eshte me vlere ne tema te tilla eshte qe ju si besimtare qe shkoni ne Kisha te ndryshme, te sillni ne kete teme qendrimin e Kishes tuaj ndaj marteses dhe si organizohet martesa ne Kishen tuaj.

Ne kete menyre secili zgjeron njohurite e tij mbi cerominite fetare ne kisha te ndryshme dhe domethenien e tyre.

Albo

[marcus1]

Postuar më parë nga Seminarist
Shifni tashti xhokot protestante:

postuar nga fshati i lumtur (jo socialist) protestant:



Verejeni mire se cfare shkruan, se jane pikerisht keto logjikime te SAKTA qe i bien ndesh hipokrizise se mesimeve te vete ketyre personave kur akuzojne Kishen per akumulim e asimilim traditash pagane te veshura me krishterim., si krishtlindja etj

Faktikisht, pikerisht kete gje na propozon logjika e ketyre personave ne keto fjale te kuotuara.

_____________________

mgjth une kam deshire ta trajtoj kete teme ne prizmin ortodoks, perderisa hapesi e ka pare kete ceshtje ne baze te atij besimi.

Nqs ka ndonje te mjere qe kerkon te debatoje nese duhet te kete rituale apo jo, kjo gje, ma ha mendja eshte jashte teme!

Tema eshte "Martesa" dhe besoj se kam qene brenda temes, pervec pasazhit te pare ku komentova vargjet e Palit qe kishte sjelle Albo per kishen qe mblidhej ne shtepi. Kete koment e bera pasi pashe qe interpretimi qe Albo i kishte dhene atyre dy vargjeve ishte i gabuar.(gjithnone sipas mendimit tim) Nuk kam dashur dhe nuk dua kurre te imponoj mendimet e mia te tjereve dhe as te bej propogande fetare, gje qe nese do e kisha bere, shkrimet e mia do karakterizoheshin nga nje fanatizem fetar. Ajo qe kam dashur gjithmone ka qene te hedh edhe mendimet e mia ketu ne forum dhe t'i shkembej me te tjeret, edhe nese ato mendime kane qene "ore ore lulebore" apo nga "fshati i lumtur protestant" Cfare t'i besh Seminarist, duhet te durosh edhe "femije te lumtur" ketu ne forum deri sa ata te piqen.

Persa i perket quotimit qe me ke bere, te lutem me ler te te pergjigjem, dhe s'ka rendesi se si do ta karakterizosh pergjigjen time. Sinqerisht, thuaj c'te duash per mua, nuk me vjen keq.

Ndryshimi midis atyre gjerave qe une kam thene dhe asaj qe ke kuptuar ti ndodhet ketu: Une nuk kam qene kurre kunder traditave dhe kultures se nje populli, kam qene kunder futjes se paganizmit ne kishe, d.m.th., nese disa rite fetare pagane futen ne kishe dhe ato paraqiten si te domosdoshme per rritjen frymore te krishterit, kjo gje i ben dem te krishtereve dhe kishes, duke penguar rritjen frymore te tyre.

P.sh. le te marrim martesen; nuk ka rendesi para Perendise se si martohet cifti, nga shteti apo nga kisha, labce, apo shkodrance, me muzike apo pa muzike, me valle popullore apo moderne, por neqoftese atyre u thuhet se nese doni qe Perendia te pranoje martesen tuaj duhet patjeter te martoheni nga prifti ortodoks, katolik, apo nga pastori protestant dhe ne kishat perkatese, atehere ketu futet ligji, futen kushtet, futet imponimi, futet presioni psikologjik, pra nese don te te pranoje Perendia duhet te besh keshtu apo ashtu, ndryshe je i debuar nga kisha dhe nga Perendia. Kjo eshte nje mashtrim qe i behet besimtareve te thjeshte. Martesen e tyre nuk e shenjteron as prifti, as pastori dhe askush tjeter, ate e shenjteron Krishti dhe vetem Krishti.

Edhe nje shpjegim tjeter qe te behem me i qarte. Nese disa misionare katolike, ortodokse apo protestante shkojne dhe predikojne ungjillin ne fise indjane qe jetojne neper kasolle, dhe qe kane traditat e tyre te hershme, u thuhet se tashme qe u bete te krishtere duhet te martoheni vetem sipas rregullave te kishes katolike, ortodokse apo protestante, atyre u importohet dicka e huaj, artificiale dhe shume e veshtire per t'u adoptuar. Kjo gje eshte nje shkaterrim i kultures se tyre shekullore, dhe mos rrespetkim i kultures se tye.

Besimi i krishter eshte mjaft i thjeshte, njerezit sot kane nevoje vetem per nje gje, Jezu Krishtin. Jepu atyre Krishtin e paster, dhe Ai do rritet ne jeten e tyre. Mos i ngarko te krishteret me kompleksitete te ndryshme fetare dhe pagane, duke i paraqitur ato si ta ardhura nga Zoti. Kjo gje do sjelli hipokrizine ne mase, artificialitet, dhe cektesi, ashtu sikurse ka ndodhur. Kjo gje do sjelle percarje, krijimin e grupeve te ndryshme qe do konsiderojne te gjithe ata qe ndodhen jashte tyre, heretike dhe te rrezikshem.

Keshtu pra, nuk ka agje te keqe, madje do thoja eshte shume e vlefshme, nese do shkosh te predikosh ungjillin ne nje vend tjeter dhe te rrespektosh kulturen dhe traditat e ketij vendi dhe jo t'i shkelesh me kembe duke mesuar se po ben vullnetin e Perendise. Apostull Pali, nuk futi ne asnje vend qe shkoi dhe mbolli kisha, kulturen judaike, por ju pershtat atyre per hir te ungjillit.

Duke e mbyllur, dua te kerkoj falje, pasi ndodhem jashte teme, por qe doja t'i pergjigjesha Seminaristit. Nderkohe, e di Seminarist qe me shkrimin tim nuk do te nderrosh mendje (dhe nuk eshte ai qellimi im), por as ti sado pergjigje qe te me japesh nuk do me nderrosh mendjen mua per besimin tim, keshtu propozoj qe te mos e zgjasim me kete teme duke ju pergjigjur njeri-tjetrit. Sigurisht qe nuk e refuzoj nje pergjigje nga ty, sado e hidhur qe mund te jete ajo, por mos me keqkupto nese nuk te pergjigjem.