Rum and Coca-Cola

[Ullmar Qvick]

Përsëri një "oldie" me një histori mjaft interesante. Kënga "Rum and Coca Cola" u prezantua në vitin 1944 nga Jeri Sullavan në një night club "Versailles" në New York Kjo këngë pas pak u bë një 'hit' nën interpretimin e Andrew Sisters. Më vonë u zbulua se melodia ishte krijuar që në vitin 1906 në Trinidad nga një farë Lionel Belasco me titullin "L'Année passée" dhe më vonë kënga u inkuadrua në koleksionin 'Calypso songs of the West Indies". Pastaj Morey Amsterdam dëgjoi këtë melodi gjatë një vizite në Trinidad, dhe duke menduar se ajo ishte "pronë e gjithkujt" ai e mori me vetë, dhe bashkë me Jeri Sullavan dhe Paul Baron, e adaptuar për publikun amerikan dhe me një tekst të ri, kënga u lëshua në tregun e muzikës amerikane. Zoti Belasco, i cili mori vesh cka kishte ndodhur, fitoi në gjyq dhe mori një shpërblim të mirë, duke hequr dorë nga pronësia dhe të drejtat e botimit për të ardhmen.
Kënga si e tillë ka një farë realizmi - mund të thuhet se ajo tregon realitetin e popujve të varfër, prostitucionin, me elemente të kolonializmit.... dhe mbetet fatkeqsisht aktuale!

The Andrews Sisters - Rum And Coca Cola
(written by: Morey Amsterdam, Jeri Sullavan and Paul Baron)

Buy this album!
If you ever go down Trinidad
They make you feel so very glad
Calypso sing and make up rhyme
Guarantee you one real good fine time

Drinkin' rum and Coca-Cola
Go down Point Koomahnah
Both mother and daughter
Workin' for the Yankee dollar

Oh, beat it man, beat it

Since the Yankee come to Trinidad
They got the young girls all goin' mad
Young girls say they treat 'em nice
Make Trinidad like paradise

Drinkin' rum and Coca-Cola
Go down Point Koomahnah
Both mother and daughter
Workin' for the Yankee dollar

Oh, you vex me, you vex me

From Chicachicaree to Mona's Isle
Native girls all dance and smile
Help soldier celebrate his leave
Make every day like New Year's Eve

Drinkin' rum and Coca-Cola
Go down Point Koomahnah
Both mother and daughter
Workin' for the Yankee dollar

It's a fact, man, it's a fact

In old Trinidad, I also fear
The situation is mighty queer
Like the Yankee girl, the native swoon
When she hear der Bingo croon

Drinkin' rum and Coca-Cola
Go down Point Koomahnah
Both mother and daughter
Workin' for the Yankee dollar

Out on Manzanella Beach
G.I. romance with native peach
All night long, make tropic love
Next day, sit in hot sun and cool off

Drinkin' rum and Coca-Cola
Go down Point Koomahnah
Both mother and daughter
Workin' for the Yankee dollar

It's a fact, man, it's a fact

Rum and Coca-Cola
Rum and Coca-Cola
Workin' for the Yankee dollar

[Ullmar Qvick]

Tema jonë e re ka të bëjë me Karaibet (The Caribbean). Dua të prezantojë dicka nga jeta muzikore në këtë pjesë të botës, midis Amerikës së Veriut dhe Amerikës së Jugut.
Këngëtari Harry Belafonte. i lindur në vitin 1927. Ai ishte në rubrikat e mediave para pak kohe duke kritikuar Colin Powell-in, më përpara ai ka vepruar në lëvizjen për të drejtat qytetare në SHBA në vitet gjashtëdhjetë, ka punuar edhe për të drejtat e fëmijëve dhe u bë Goodwill Embassador i UNICEF-it në 1987. Sot do të ju jap tekstin e këngës së tij të njohur "Banana Boat Song" nga viti 1957:


Day-o, day-ay-ay-o
Daylight come and me wan' go home
Day-o, day-ay-ay-o
Daylight come and me wan' go home

Work all night on a drink of rum
Daylight come and me wan' go home
Stack banana till de morning come
Daylight come and me wan' go home
Day-o, day-ay-ay-o
Daylight come and me wan' go home
Day-o, day-ay-ay-o
Daylight come and me wan' go home

Come, Mister tally man, tally me banana
Daylight come and me wan' go home
Come, Mister tally man, tally me banana
Daylight come and me wan' go home
Day-o, day-ay-ay-o
Daylight come and me wan' go home
Day-o, day-ay-ay-o
Daylight come and me wan' go home

Lift six foot, seven foot, eight foot bunch
Daylight come and me wan' go home
Lift six foot, seven foot, eight foot bunch
Daylight come and me wan' go home

Beautiful bunch of ripe banana
Daylight come and me wan' go home

Hide the deadly black tarantula
Daylight come and me wan' go home
Lift six foot, seven foot, eight foot bunch
Daylight come and me wan' go home
Six foot, seven foot, eight foot bunch
Daylight come and me wan' go home
Day, me say day-ay-ay-o
Daylight come and me wan' go home
Day, me say day, me say day, me say day,


Lyrics for the version sung by Brothers Four:

Hill and gully rider, hill and gully
Hill and gully rider, hill and gully
Hill and gully rider, hill and gully
Day-o, day-o, day de light and I wanna go home
Day-o, day-o, day de light and I wanna go home

Well I'm loading the banana boats all night long
Day de light and I wanna go home
And all the workmen sing this song
Day de light and I wanna go home
Day-o, day-o, day de light and I wanna go home
Day-o, day-o, day de light and I wanna go home

Well I work by sun and I sleep by moon
Day de light and I wanna go home
When I get some money gonna quit so soon
Day de light and I wanna go home
Day-o, day-o, day de light and I wanna go home
Day-o, day-o, day de light and I wanna go home

Well I pack up all my things and I´ll go to sea
Day de light and I wanna go home
Den de bananas see the last of me
Day de light and I wanna go home

[Ullmar Qvick]

Ernesto Lecuoma and his Cuban Boys janë të njohur me këngën e ëmbël "Siboney" - një prej melodive më romantike prej vendeve tropikale -


Siboney


Siboney yo te quiero yo me muero por tu amor
Siboney al arrullo de la palma pienso en ti
Ven a mi que te quiero y de todo tesoro eres tu para mi
Siboney al arrullo de la palma pienso en ti
Siboney de mi sueño si no oyes la queja de mi voz
Siboney si no vienes me moriré de amor
Siboney de mis sueños te espero con ansias en mi caney
Siboney si no vienes me moriré de amor
Oye el eco de mi canto de cristal
Siboney de mis sueños te espero con ansias en mi caney
Siboney si no vienes me moriré de amor
Oye el eco de mi canto de cristal
No te pierdas por entre el rudo Manigual


Po përpiqem të bëj një përkthim shqip:
Siboney, të dua dhe dashuria më vret
Siboney, nën ninullën e palmave mendoj për ty
Eja tek unë, të dua, ti je për mua thesar
Siboney, nën ninullën e palmave mendoj për ty
Siboney, pse nuk dëgjon klithmat e zërit tim në ëndërr
Siboney, nëse nuk vien ti, unë do të vdes nga dashuria
----------------------------------------------------------
Dëgjoje jehonën e këngës sime të kristaltë.....

[Ullmar Qvick]

Artist: John Denver
Album: Calypso
Title: Calypso

Kjo këngë paraqitet në shtatëmbëdhjetë albume - e shkruar dhe e kënduar nga John Denver. Është një këngë për detin, për jetën njerëzore, për valët dhe erën e hapësirave...


To sail on a dream on a crystal clear ocean
To ride on the crest of a wild raging storm
To work in the service of life and the living
In search of the answers to questions unknown
To be part of the movement and part of the growing
Part of beginning to understand

Aye, calypso, the places you've been to
The things that you've shown us
The stories you tell
Aye, calypso, I sing to your spirit
The men who have served you
So long and so well

Like the dolphin who guides you
You bring us beside you
To light up the darkness and show us the way
For though we are strangers in your silent world
To live on the land we must learn from the sea
To be true as the tide
And free as the wind-swell
Joyful and loving in letting it be

Aye, calypso, the places you've been to
The things that you've shown us
The stories you tell
Aye, calypso,I sing to your spirit
The men who have served you
So long and so well

Aye, calypso, the places you've been to
The things that you've shown us
The stories you tell
Aye, calypso, I sing to your spirit
The men who have served you
So long and so well

Words and music by john denver

[Ullmar Qvick]

Edhe një prej këngëve më të njohura të Harry Belafonte-s - prej vitit 1953:

Matilda, Matilda, Matilda,
She take me money and run Venezuela.
Everybody ! Matilda, Matilda, Matilda
She take me money and run Venezuela.

Five hundred dollars, friends, I lost
Woman even sell me cart and horse
Hey, Matilda, she take me money and run Venezuela.
Everybody ! Matilda, Matilda, Matilda
She take me money and run Venezuela.

Well, de money was to buy me house and land
Then she got a serious plan
Hey, Matilda, she take me money and run Venezuela.
Everybody ! Matilda, Matilda, Matilda
She take me money and run Venezuela.

Well, the money was just inside me bed
Stuck up in a pillow beneath me head
Don't you know Matilda, she take me money and run Venezuela.
Everybody ! Matilda, Matilda, Matilda
She take me money and run Venezuela.

Well, me friends, never to love again
All me money gone in vain!
Hey, Matilda, she take me money and run Venezuela.
Everybody ! Matilda, Matilda, Matilda
She take me money and run Venezuela.

[Ullmar Qvick]

Po vazhdojmë udhëtimin tonë imagjinar nepër ishujt e Karaibeve (The Caribbean Islands) dhe do të ju sjellim dicka nga Haiti, një vend mjaft i palumtur, me një histori të përgjakshme, me një situatë shumë të mjerë ekonomiko-shoqërore por me njerëz të gëzuar dhe miqësor në varfërinë e tyre. Kanë pësuar diktaturën e tmerrshme të Papa Doc-it, tani gjendja është pak e përmirësuar, por ky është një prej shteteve më të varfëra në botë. (Ndhoshta po psherëtin shqiptari: Jemi shokë me ty, o Haiti!) Popullsia e Haitit është kryesisht zezake, flasin frengjisht dhe créole (gjuhë të përzier).
Shembuj të muzikës së Haitit mund të gjeni lirisht duke përdorur motorin e kërkimit me fjalët "Haiti Music". Do të gjeni në Geocities një portal simpatik "Ernsly Haiti Music" ku mund të dëgjoni muzikë të ndryshme nga Haiti. Muzika është radhitur sipas llojëve. Dëgjim të këndshëm!

[Ullmar Qvick]

Muzika karaibe tregon një kompleksitet të madh, duke pasur elemente përbërëse nga shume territore - latine, afrikane, veriamerikane etj. Dua të ju ndihmoj të orientoheni në këtë muzikë përmes një fjalori të vogël:

GLOSSARY OF CARIBBEAN MUSIC

Bomba y plena - Dy forma të muzikës popullore nga Puerto Riko, me elemente të përziera nga kultura spanjolle dhe ajo origjinale. Calypso - Formë tradicionale të këngës dhe rrëfimit nga Trinidad.
Gwo Ka - Musikë karnevali me daulle dhe zëra nga Ishulli Guadeloupe.
Mento - Muzikë popullore nga Jamaika, afër calypsos, me një melodi të butë dhe me tekste shumë herë hapët erotike.
Merengue - Muzikë vallëzimi me burim afrikan nga Republika Dominikane.
Reggae - Muzika më e famshme të Jamaikës, e popullarizuar nga Bob Marley dhe Lëvizja Rastafariane (për idealet e unitetit dhe vëllazërimit.
Rock Steady - Paraardhësi i reggaes; më i ngadaltë, më i rëndë, me më shumë variacione vokale.
Salsa - Muzikë latine vallëzimi, e zhvilluar në fillim në komunitetet puertorikane dhe kubane në Nju Jork, sot më e gjallë në Puerto Rico.
Ska - Interpretime të New Orleans Jazz nga Jamica, më e popullarizuar në vitet '60.
Soca - Kombinimi i kalypsos dhe soul nga Trinidad dhe Tobago.
Spouge - Ritmi i socës në variantin e Ishullit Barbados.
Steel Band - Muzika nga Trinidad dhe Tobago me kuti të metalta (daulle celiku ).
Tumba - Muzikë me daulle nga ishulli Curacao.
Zouk - Musikë vallëzimi Hi-tech nga ishujt frankofon (Martinique, Guadeloupe etj)

[Ullmar Qvick]

Në pjesën jugore të Detit të Karaibeve gjendet Guiana Franceze, më përpara vetëm e njohur për burgun e saj të tmerrshëm në Ishullin e Djallit (Île du Diable). Në këtë vend të humbur u lind një kompositor dhe artist i famshëm - sidomos në botën frankofone -Henri Salvador. Një prej melodive të tij "Mélodie d'amour" u interpretua anglisht nga Ames Brothers në vitin 1950 dhe u bë shumë i njohur nepër botë.

Melodie d'Amour
The Ames Brothers

Melodie d'amour, take this song to my lover
shoo shoo little bird, go and find my love
melodie d'amour, serenade at her window
shoo shoo little bird, sing my song of love

oh tell her I will wait, if she names a date
tell her that I care, more than I can bear
for when we are apart, how it hurts my heart
so fly oh fly away and say that I hope and pray
this lovers melody will bring her back to me

melodie d'amour, take this song to my lover
shoo shoo little bird, go and find my love
melodie d'amour, serenade at her window
shoo shoo little bird, tell her of my love

Oh tell her how I yearn, long for her return
say I miss her so, more than she could know
for when we are apart, how it hurts my heart
so fly oh fly away and say that I hope and pray
this lover's melody will bring her back to me

melodie d'amour, serenade at her window
shoo shoo little bird, tell her of my love.

[D&G Feminine]

Ullmar, shume interesante tema. Po na detyron me shku ne Caraibe kot

Sa per titullin e temes, rum dhe coca-cola eshte nje pijet qe te sjell ne qef menjehere. Te duket vetja sikur ke mare flake.
Kam qene ne nje party ku kjo ishte pija kryesore dhe u be nje zallamahi qe erdhi policia dhe e mbylli.

[Ullmar Qvick]

Falemnderit D&G Feminine si dhe Shigjeta (në chat) për fjalë të mira inkurajuese! Vërtet botimi i materialeve kërkon shumë punë hulumtuese, sepse nuk dua të prezantoj thjesht tekstet e këngëve, dua aq shumë ti fus në kontekstin e kohës, vendit dhe kulturës përkatëse.

Sot do të kalojmë në brigjet e Meksikës për një udhëtim romantik. Nata është si kadife, midis tryezave të rrethuara nga palmet tropikale, në një atmosferë të mbushur me të papritura, vrapojnë kamarierët me kostume të bardha. Jam i ulur, duke pritur në vetmi për një rum dhe coca-cola kur befasisht një vajzë jashtzakonisht e bukur meksikane kalon afër meje. Po ndiej një valë të nxehtë brenda, zemra ime bën një "hop". Po ngrihem dhe ajo më vështron me një buzëqeshje të lehtë. "Señorita, soy totalmente solo en este país, soy un turista de la lejana Suecia" (Zonjushë, jam plotësisht i vetmuar në këtë vend, jam turist nga Suedia e largët") po belbëzoj. Vajza buzëqesh pak më shumë, sigurisht e bindur se ky nuk është një tip tepër i rrezikshëm. Ajo ulet përballë meje, urdhëroj një pije edhe për të, dhe fillojmë të bisedojmë. Ajo flet anglishten afërsisht si unë spanjishten, d.m.th. mjaft keq.... por kryesorja është se po marrim vesh.
Po fillon muzika e një orkestre latinoamerikane, dhe vajza ka dëshirë të vallëzojë me mua. E kam të vështirë, prapë me pak stërvitje puna shkon më mirë. Po ulemi përsëri dhe pimë edhe pak. Befasisht orkestra fillon me një melodi që e njoh shumë mirë: Besa me mucho... Ndizen sytë e vajzës, e cila quhet Miranda, ajo e kap fortë dorën time, më tërheq, dhe gjatë vallëzimit ajo këndon afër veshës sime:

Bésame, bésame mucho,
Como si fuera esta noche la última vez
Bésame mucho
Que tengo miedo a perderte, perderte otra vez.
Quiero tenerte muy cerca, mirarme en tus ojos
Verte junto a mí
Piensa que tal vez mañana yo ya estaré lejos,
Muy lejos de ti.

Oh, ajo vajzë më don vërtet mua.... si është e mundur? E kuptova këngën afërsisht ....

"Puthmë, puthmë shumë
Edhepse kjo natë mund të jetë hera e fundit
Puthmë shumë
Unë që kam frikë të të humb ty, të të humb përsëri
Dua të të mbaj shumë afër, të vështroj sytë e tu
Të të shoh bashkë me mua
Duke kujtuar si gjithmone se nesër do të jem larg teje
Shumë larg teje..."

Stop Ullmar!! Ti je në Suedi! Jashtë po afrohet nata e gjatë dhe e trishtueshme suedeze, nën qiellin e vrenjtur! Ti je vetëm. gruja jote e mirë gjendet me nënën e vet për një ditë, dhe ti fillon të shikosh ëndrra idiotike! Turp!

Kështu po më flet ndërgjegjja ime, dhe fantazia po largohet.... Në Meksikë s'kam qenë asnjëherë, vajza nuk ka ekzistuar dhe nuk do të ekzistojë për mua asnjëherë.... Por prapë, po mbroj vetvetën, a janë aq të dëmshme ëndrrat? Sidomos në ditët e zymta të nëntorit kemi nevojë për dicka tjetër...apo jo?

Kënga shumë romantike "Besamé mucho" u shkrua nga një grua meksikane Consuelo Velázquez, e lindur më 1924. Nuk di asgjë për të përvec një gjë: Më 11 shtator 2001 ajo u bë vejane. Burri i saj u vra në New York Trade Center, viktimë e atentatit të Al-Qaidës.....

Melodinë mund ta gjeni me motorin tuaj të kërkimit - merrni Consuelo Velázquez dhe pastaj një website në Geocities ku do ta gjeni këtë melodi.

Besamé, besamé mucho - se bota është plot tragjedi.