Projekti i zhdukjes së shqiptarëve - Ivo Andriq

[DriniM]

E nderuara Dita !

Për elaboratin e ivo andriqit ,gojarisht unë personalisht e kam ndëgjuar nga goja e prof. Pajzit Nushit ( edhe përse më përpara kisha ndëgjuar nga shokët studentë atë kohë ) në të cilin mes ka qenur vetë Fadil Hoxha ,Mahmut Bakalli ,Veli Deva dhe Xhavit Nimani .
Ishte viti 1978 ,në Prizren jepej në skenë si çfaqje vepra e Fadil Hoxhës '' Kur pranvera vonohet '' nga trupa e Dramës së Gjakovës .
Isha në shoqëri me aktorin Jajhja Shehu ( vëllau i Hadiut ) dhe aktorit Ramazan Bërkani ( ky është nga Trojet tona të malit të zi ) .
Gjatë përgaditjes të skenës pati disa probleme ( se në trupën e dramës ishte edhe një sërb si ndriçues skene ,i cili me vetëdije paraqiti disa probleme të ndriçimit të binës ) dhe ky ishte edhe rasti që Fadili me të lartëpërmendurit hyri në sallë para se të fillonte drama.E njerzit prisnin jashtë dhe ishin kurioz përse nuk respektohet ora e fillimit të dramës.
Dhe në bisedë e sipër si gjithmon, fjala nxjerë fjalën ( pra ishte fjala se si u paraqit defekti i elektrikut e nuk mundi të regullohet me kohë ) Prof. Pajaziti tha fare hapur me fjalët :-
Fadil çka mund të pritet nga këta, kur gjithmon dinë të bëjnë vetëm zi e më zi ndaj nesh , e bile edhe elaborate si ai nobelisti ivo andriqi përveç çubrilloviçit .
Fadili shtangu për momentin ( a e bëri me qëllim këtë formë habie apo vërtet nuk dinte gjë për këtë elaborat mbetet në ndërgjegjën e tij edhe si vdekur tash më ) dhe mandej kërkoi disa skjarime nga prof. Pajaziti .Dhe Profi , hiç pa zamet ia tregoi kështu e kështu e kështu .
Por ky ishte muhabet privat mrenda në sallë të kinos në Prizren ,pra ( dhe mua dhe nja dy të tjerëve që ndodhëm prezent aty na u tërhoq vërjetja se nuk kemi ndëgjuar gjë ).
Ndërsa e vërtetoi me fakte egzistencën e këtij ellaborati i ndjeri Sadulla Brestovci në librin shkencor të tij '' Marëdhëniet Shqiptare- sërbe -greke '' që u botu me një numër simbolik në vitin 1981 apo 1982 ( nuk më kujtohet ekzakt ) e i cili libër i kushtoi me jetë të ndjerit autor Sadulla .
Se u sëmurë dhe e dërguan me rekomandim mjeksor për shërim në spitalet e Nish-it, nga ku kthehu në kufomë .
Atë kohë bile fliteshte ,se jo pa qëllim u raportua/rekomandua i ndjeri Sadulla për në spital të Nish-it .
Ai libër ishte vërtet '' Minierë Ari '' , ku demaskoheshte poltika dhe veprimtaria sërbo greke ndaj Shqiptarëve me fakte e dokumente nga arkiva të ndryshme si :- Stambollit, Sofies, Bukureshtit, Budimpeshtës, Zagrebit, Romës ,Vienës ,Parizit e tjera e tjera vende .
Bile si sot më kujtohet një fragment nga ai libër ,ku thuhej në një dokument Turk që :- në Athinë në vitin 1934 për të qenur nënpunës shtetëror është dashur me ditur dy gjuhësinë Shqip dhe greqisht ,përndryshe nuk mund të punësoheshe .
Sa është i bindshëm ai dokument turk nuk e dij .Por kur meret parasysh '' Vilajeti i Janinës '' ,mandej luftëtarët tanë që luftuan për pamvarësi në atë shtet ( të greqisë ) ,mendoj se len vend besimi .Se ata nuk do luftonin për greqi nëse nuk do kishin të drejtat e tyre kombëtare .

Por atë kohë ( mbas 1981-shit ) më në Kosovë gjithçka kishte marë teposhtëzën ,e nuk kishin kohë më njerzit të meren me punë shkencore të mirfilltë . Shum prej tyre ndjekeshin këmba këmbës, shum prej tyre u burgosën ( si '' grupi poltik i intelektualëve '' ) ,disa hikën jashtë ,disa të tjerë u friguan ,disa edhe rinin si maçori nën sofër e kështu me radhë .

E për të bërë publike në arenën ndërkombëtare këtë elaborat ,vërtet nuk kam ndëgjuar asgjë ,mbase edhe shkaku se rjedhat u zhvilluan vrullshëm në Kosovë e që mbaroi me luftë klasike .

Në një bisedë me Bacën Adem Demaçi që kemi pasur diku në vitin 1992 apo 93 në Amerikë ,ai tha që gjëja Akedemia e çmimit Nobel din gjithçka për elaboratin e andriqit ,por nuk ndërmer asgjë .
Por unë për vete fjalët e Bacës Adem ,asnjëherë nuk i mari serioze se ai e ndëron aty për aty,se Ai nuk flet nga llogjika e arsyeshmja , por nga emocionet .

Por unë mendoj se edhe tash nuk është vonë për ndonjë ndërmarje ( nëse ende nuk është bërë ) denoncimi i ivo andriqit dhe elaboratin e tij në arenën ndërkombëtare dhe direkt në Akademinë e çimit Nobel .
Dhe atëherë le të mbetet në moral dhe etikë të Akademisë së çmimeve Nobel për ndërmarje të vendimit .

[DriniM]

E Hene, 26 Janar 2004


"KURRE ME NUK KTHEHEM NE BEOGRAD"

Interviste me shkrimtarin malazez Mirko Kovac

....................................... //...........................................

.......................................//.............................................


PSE SERBIA nguron T?U KERKOJE FALJE SHQIPTAREVE PER KRIMET E BERA?

Cka paraqet sipas jush sot nacionalizmi shqiptar?

Ai nacionalizem eshte prodhuar dhe tani pergjegjesia e intelektualeve shqiptare eshte qe t'a crrenjosin ate. Arto ka thene se vetem "nacionalizmi kulturor" eshte i mire, ai i cili jep vlera kulturore, i plason ato vlera qe te zene vend ne bote. Cdo nacionalizem tjeter eshte i rrezikshem. Kur ceshtja e Kosoves do te zgjidhet drejt nuk besoj se nacionalizmi shqiptar do te luaje ndonj rol.

Edhe me tutje ne Beograd nuk ka qendrim rreth krimeve ne Kosove. Pse pushteti prolongon qe te kerkoje falje shqipatreve per krimet e bera?

Te gjitha kerkimet e faljeve jane vetem nje fare forme, hyrje nene hunde atyre qe iu drejtohet falja. Kerkimi i faljes duhet te jete nje lutje e madhe per falje, nje akt i madh. Nuk eshte e mjaftushme qe nje figure e vogel te murmurise se ja ju kerkoj falje ne emer te popullit tim etj. Kjo eshte asgje kjo eshte genjeshter. Kerkimi i faljes duhet te jete kategori e vetedijes dhe te kete ndonji kuptim. Kjo duhet te behet ne te gjitha sferat e shoqerise e jo vetem ne politike. Se pari veprat letrare duhet te merren me kete ceshtje. Kisha duhet qe te sqaroje se c'ka eshte krimi, c'ka eshte falja, sa eshte fajtore ajo per kete. Duhet hapur te diskutohet per fajesine kolektive. Perderisa te gjithe nuk e kuptojne se Milloshevici, Karaxhici dhe te tjeret jane kriminele kerkimi i faljes nuk ka kuptim.

Sa eshte me vend kerkimi i faljes nga ana e kryetarit te bashkesise Serbi - Mali i Zi Marovic, kroatave dhe boshnjakeve?

Cfare kryetari, cfare shteti, cfare kerkim faljeje. Nuk mundet te kerkoj falje nje politikan i vogel e te gjithe te tjeret te murmurisin. Per derisa vetedija nuk vjen ne ate nivel te gjitha keto te tjerat paraqesin politike te lire!

Se shpejti ne Beograd do te botohet nje roman i Bashkim Shehut. Mirepo veprat e Kadarese ende nuk perkthehen ne serbisht edhe pse jane te perkhyera ne shume gjuhe te botes?

Kam lexuar disa tregime te Shehut, kam shkruajtur ne "Feral" natyrisht nga kendi im, sepse ne njeren nga tregimet e tij personazhi flet me bustin e Ivo Andriqit. Ky eshte tregim shume i mire, ndersa une e kam shfrytezuar kete qe t'i hedh Andriqit te madh fajin per angazhimin e tij ne ceshtjen shqiptare dhe ideve te tij per asimilimin e shqiptareve.Kadarese kurre nuk do t'ia falin kritikat me vend rreth miteve dhe politikes serbe.

...........................//..................................
..........................//................................

Intervisten e realizoi:

Skender Latifi

[lum lumi]

Postuar më parë nga DriniM







Por unë bëj çudinë ,përse Shqipëria si shtet atë kohë nuk ka reaguar në laurimin e këtij mikrobi ( se udhëheqja e shtetit Shqiptar jam i bindur 100% se ka pasur dijeni të këtij elaborati ) dhe tjetra




P.S. ky idiot çmimin nobel e ka pasë marë nga një shkrim epik që titulloj '' Ura e Drinës '' ( është fjala për Urën Turke e nëdërtuar në qytetit Mostar mbi lumin Drinë në bosnjë e hercegovinë të atëhershme ,e sot është kufi mes kroacisë dhe bosnjes( pasi u nda tre pjesë bosnja ) . Pra nocion '' urë '' e ka pasë përdorur në kutpimin e lidhshmërisë dhe integrimit të popujve të asaj pjese ( figuartivsht ), por që në fakt ishte katastrofë për boshnjakët ,siç edhe tregoi lufta e fundit ,shkaku i familjeve të tyre të përziera .

Elaboratin antishqiptar Andriqi e shkruan para luftës (viti 1939) kur ishte zyrtar i lartë në Ministrinë e Jashtme të Mbretërisë SKS. Dihet se një kohë ishte zevendësminister i jashtëm, ambasador pranë Këshillit të Kombëve në Gjenevë dhe në prag të Luftës së Dytë Botërore, minister në Berlin, ku më 25 mars 1941 në emer të Mbretërisë Serbo-Kroato-Sllovene nënshkruan paktin (marrëveshjen) e bashkëpunumit me Hitlerin në Vjenë.
Elaborati i tij famëkeq nuk ka qenë i njohur për opinion deri pas renies së Rankoviqit pas vitit 1963.Cmimin nobel e fiton më 1961 dhe se as Instituti i Nobelit në Stokholm dhe as shteti shqiptar nuk kanë qenë në dijeni.

Po të ishte fitues i cmimit nobel për paqë, atëherë do i mbetej një njollë e keqe vet institucionit të nobelit. Cmimi i është ndarë për letërsi, konkretisht për romanin "Ura e Drinës"(1945) dhe cfardo reagimi dhe proteste nuk do mirëpritej nga cmimdhënësit duke e argumentuar ndarjen e artit nga politika.

Sqarim: Ura e Drinës nuk gjindet në Mostar por në Vishegrad. Është ndërtuar më 1570 nga Mehmet Pasha, ndërsa ura mbi Neretvë është në Mostar e ndertuar më 1560 prej Sulltan Sylejmanit dhe e cila është shkatërruar gjatë luftës boshnjako-kroate në vitet e `90-ta.

[lum lumi]

Postuar më parë nga lum lumi
Elaboratin antishqiptar Andriqi e shkruan para luftës (viti 1939) kur ishte zyrtar i lartë në Ministrinë e Jashtme të Mbretërisë SKS. Dihet se një kohë ishte zevendësminister i jashtëm, ambasador pranë Këshillit të Kombëve në Gjenevë dhe në prag të Luftës së Dytë Botërore, minister në Berlin, ....

Përmirësim: jo "minister në Berlin" por desha të them ambasador në Berlin.

[Dita]

nga Lum Lumi

Po të ishte fitues i cmimit nobel për paqë, atëherë do i mbetej një njollë e keqe vet institucionit të nobelit. Cmimi i është ndarë për letërsi, konkretisht për romanin "Ura e Drinës"(1945) dhe cfardo reagimi dhe proteste nuk do mirëpritej nga cmimdhënësit duke e argumentuar ndarjen e artit nga politika.

Edhe nese nuk do te mirepritej nga institucioni ne fjale, perkthimi dhe publikimi ne anglisht ne nje apo me shume revista nderkombetare duhet bere. Le te mos e bejne letrare te Kosoves, por historiane e publiciste po. E le t'ia dergojne nje kopje te posacme edhe institucionit ne fjale, se krim nuk do te ishte.

[lum lumi]

Elaboratet famëkeqe të Cubrillovicit dhe Andricit janë të njohura edhe për Akademinë e Suedisë dhe të Norvegjisë. Profesori i mirënjohur i ballkanistikës Svein Mønnesland i ka përkthyer dhe publikuar para opinionit intelektual dhe akademik. Dhe jo vec të këtyre, Cubrillovicit e Andricit pra, por edhe epika shoveniste e Njegoshit (përfaqësues i romantizmit serbo-malazez), proza shovene në romanin "Thika" të Vuk Drashkovicit, si dhe elaborati antishqiptar dhe serbomadh i Sheshelit që përbënte bazën programore të Partisë Radikale Serbe karrshi shqiptarve, kroatve e boshnjakve. Sipas këtij të fundit serbet "duhet t'ua nxjerrin sytë me lugë të ndryshkura" kroatve e shqiptarëve.

Të gjitha këto që i përmenda janë të njohura edhe për Institutin e Nobelit.

Thelbi është se sa do binden nobeldhënësit për t'ia marrë mbrapsht cmimin! Unë do ta kisha dëshiruar shumë, bashkë me ju! Utopi hesapi.

[DriniM]

lum lumi

Sqarim: Ura e Drinës nuk gjindet në Mostar por në Vishegrad. Është ndërtuar më 1570 nga Mehmet Pasha, ndërsa ura mbi Neretvë është në Mostar e ndertuar më 1560 prej Sulltan Sylejmanit dhe e cila është shkatërruar gjatë luftës boshnjako-kroate në vitet e `90-ta.


Faleminderit për përmirësimin ,mbi vendodhjen e '' Ura e Drinës '' .

[lum lumi]

Postuar më parë nga Dita
Edhe nese nuk do te mirepritej nga institucioni ne fjale, perkthimi dhe publikimi ne anglisht ne nje apo me shume revista nderkombetare duhet bere. Le te mos e bejne letrare te Kosoves, por historiane e publiciste po. E le t'ia dergojne nje kopje te posacme edhe institucionit ne fjale, se krim nuk do te ishte.

E nderuara Dita!

Përkthimi është jo vetëm në anglisht, por pothuajse në të gjitha gjuhët që fliten në Europë dhe më gjerë. Besoj se mund ti gjeni edhe në bibliotekat në vendet që keni emigruar.

Po i vecoj ca tituj interesant për temën në fjalë:

* "The expulsion of the Albanians" - Memorandum by Vasa Cubrilovic (1937)

* " Draft on Albania" by Ivo Andric (1939)

* "The minority problem in the new Yugoslavia"- Memorandum by Vasa Cubrilovic (1944)

Gjeneza e shovenizmit shtetror dhe kishtar serb karshi fqinjëve e në vecanti ndaj shqiptarëve është e shtjelluar edhe nga të tjerë:

* " Albania's Golgotha" - Indictment of the exterminators of the Albanian people - by Leo Freudlich (1913)

* "The situation of the Albanian minority in Yugoslavia"- Memorandum presentet to the League of Nations - by Gjon Bisaku, Shtjefën Kurti & Luigj Gashi (1930)

* "Gathering Clouds: the roots of ettnic cleansing in Kosovo and Macedonia" - by Robert Elsie

* " Ethnische Sauberung " als politische strategie auf Balkan

etj. etj.

D.m.th opinioni nderkombëtar e njeh shumë mirë historinë e diskursit shovenist serb, ndërsa opinionit shqiptar vec sa ka nisë ti bëhet e njohur.

përshendetje

[Dita]

Falemnderit per informacionin Lum Lumi!


Me thene te drejten ketu ku jetoj e studioj ka shume studente shqiptare e mes tyre edhe te deges se historise; po prej tyre nuk kisha degjuar ndonjehere per nje artikull te tille (flas per projektin e shkruar nga Ivo Andric). Ndoshta duhej te kisha kerkuar vete me pare lidhur me kete gje, ose ndoshta duhej te kisha pyetur me ngulmshem, ose ose do te duhej qe shqiptaret te organizoheshin me mire e ta ndjenin si dicka me vlere qe ato qe mesonin t'ua benin me dije bashkatdhetareve te tyre qe jetojne ne mergim si ata e te kuptonin se percimi i dijeve eshte me mire se ndryshkja e tyre ne koket qe i lexojne.
Sidoqofte gazeta Fjala e plotesoi kete boshllek.


Kerkova pak duke u bazuar tek titujt qe ke sjelle ne postimin e mesiperm dhe disa prej atyre te sjelle ne anglisht besoj se jane titujt e kapitujve te librit te publikuar nga Robert Elsie ne vitin 2002 me titull:

"Gathering clouds:
the roots of ethnic cleansing in Kosovo and Macedonia
Early twentieth-century documents"


Pra libri eshte i vitit 2002, qe do te thote jo aq i hershem.






Nga faqja e Robert Elsie ne internet shkepus si me poshte:









| Home |

Robert Elsie

Gathering clouds:
the roots of ethnic cleansing in Kosovo and Macedonia
Early twentieth-century documents
ISBN 9951-05-016-6
Dukagjini, Peja 2002
172 pp.





PREFACE

The term 'ethnic cleansing' first became a household term for television viewers around the world in the 1990s. The years of bloody fighting among Serbs, Croats and Bosnians, the latter then called Muslims, in Bosnia, following the dissolution of Yugoslav federation, constituted a chilling example of a war based purely on ethnicity. The Bosnian Serbs, though not only the Serbs, regarded it as their sacred duty to cleanse territory which they believed to be theirs alone, of all other ethnic groups.
The second, equally chilling example followed in the 1998-1999 war in Kosovo. Yet the cleansing of Kosovo, with massive human rights violations, indeed open pogroms, and the organized and well-executed expulsion of half a million people from their homeland, did not take place by accident or independent of history.
The present volume endeavours to throw some light on the historical dimension of ethnic cleansing in Kosovo. It is a collection of five seminal texts, written from 1913 to 1944, which demonstrate that ethnic cleansing in Kosovo and elsewhere was a cornerstone of Serbian government policies from the time Serbia took over Kosovo from the Turks in 1913.
The first report, Albania's Golgotha, dates indeed from 1913 at the time of the Balkan Wars. With the collapse of the Ottoman Empire, Albania itself had managed to attain independence, but Kosovo was left to Serbia, a tragic mistake for the majority of the inhabitants of the region and one which was to haunt the Balkans throughout the twentieth century. This work, originally published in German, is a compilation of rare news reports which seeped out of Kosovo at the time. Its author, Leo Freundlich, was a Jewish publicist and Austrian parliamentarian who represented the Social-Democratic party in Vienna around the time of the First World War.
The second report included in this collection, originally written in French and entitled The Situation of the Albanian Minority in Yugoslavia, is a memorandum addressed to the League of Nations in 1930 by three Catholic priests, Gjon Bisaku, Shtjefën Kurti, Luigj Gashi, who had been working in Kosovo in the 1920s on behalf of the Sacred Congregation of the Propaganda Fide in Rome. Their desperate appeal shows that the situation of the Albanians in Kosovo had not much improved a generation after the Serb takeover.
The three concluding reports, by Serb authors, document the ideology of ethnic cleansing and its support among members of the Serbian intellectual community at the time. The Expulsion of the Albanians, of 1937 and The Minority Problem in the New Yugoslavia of 1944 are works of the noted Bosnian Serb scholar and political figure Vaso Cubrilovic (1897-1990). As a student in 1914, Cubrilovic had participated in the assassination in Sarajevo of Archduke Ferdinand of Austria-Hungary, the event which precipitated the First World War. Between the two wars, he was professor at the Faculty of Arts in Belgrade. A leading member of the Serbian Academy of Sciences and Art, Cubrilovic also held several ministerial portfolios after World War II. Among his writings is the monograph Istorija politicke misle u Srbiji XIX veka, Belgrade 1958 (History of political thought in Serbia in the 19th century). Equally blunt in its ideology is the Draft on Albania written in 1939 by the well-known Bosnian Serb short-story writer and novelist Ivo Andric (1892-1975). Andric was educated in Zagreb, Graz and Vienna. After World War I, he joined the diplomatic service and served as Yugoslav ambassador to Berlin in 1940. The best known of his many prose works is: The Bridge on the Drina, London 1959. In 1961, he was awarded the Nobel Prize for Literature.
Before closing, a remark must be made on the use of Balkan place names. The texts presented in this reader were taken or translated from a variety of sources and offer a variety of designations for the same place names. Some authors use the Serbian-language terms for towns in Kosovo, names which are still often found in English-language atlases and guidebooks. Other authors use the Albanian-language terms which will be less familiar to the Western reader. For the sake of standardization and of neutrality, I have endeavoured here, where no clear-cut English term was available, to give both the Albanian and the Serbo-Croatian forms, e.g. Gjakova / Djakovica. I am well aware that this is cumbersome and that there are inconsistencies, but I hope that readers will be patient. It is a rather thorny issue. For the term Kosovo, Albanian authors now prefer to use the Albanian form Kosova in their works, even in English and other foreign languages, e.g. Republic of Kosova. English usage of eastern European toponyms is in flux at the moment. Now that Byelorussia has become Belarus, and Moldavia has become Moldova, there is no particular reason why the traditional term Kosovo should not be replaced by Kosova. I have nonetheless preferred to stick to the commoner form Kosovo for the moment, simply because it still constitutes standard usage in the English-language media.
In conclusion, I would like to stress that this book is not conceived or intended as an indictment of the Serbian people as a whole. They, too, have been victims. In the final analysis, the Serbs of Kosovo themselves have indeed become the ultimate victims of Belgrade's traditional policies of ethnic cleansing. At the most, this volume is simply an attempt to elucidate some of the historical factors which allowed many of them to be manipulated in recent years... and with such devastating results.

Robert Elsie
July 2001



TABLE OF CONTENTS

Preface

Albania's Golgotha
Indictment of the exterminators of the Albanian people
by Leo Freundlich (1913)

The situation of the Albanian minority in Yugoslavia
Memorandum presented to the League of Nations
by Gjon Bisaku, Shtjefën Kurti & Luigj Gashi (1930)

The expulsion of the Albanians
Memorandum
by Vaso Cubrilovic (1937)

Draft on Albania
by Ivo Andric (1939)

The minority problem in the new Yugoslavia.
Memorandum
by Vaso Cubrilovic (1944)

Bibliography

[lum lumi]

Robert Elsie i ka përmbledh dhe botuar më 2002 në librin "Gathering Clouds" edhe Memorandumet famkeqe dhe Draftin e Andriqit, mirëpo për opinionin ndërkombëtar janë të njohura më heret edhe nga iniciativat individuale dhe në grupe nga emigrantë shqiptar si dhe nga Komiteti i Helsinkut në vendët përkatëse. Ketu tek ne në Skandinavi , e kam fjalën për vitet e `90-ta, u është shpërndarë shumicës së ambasadave, kryetarve të partive politike, redaktorve të shtypit dhe të tv-së si dhe intelektualve me ndikim në jetën politike dhe kulturore. Janë të përkthyera edhe në gjuhët vendase dhe jam i bindur se e dinë mirë edhe juria e nobelit.