Ilirët krijuan alfabetin e parë?

[Baptist]

Kreksi:
Baptist, ktheje faqen e plote te Plinit. Ka njerez qe duan dhe dijne te lexojne. Ajo faqe ka material te rendesishem per temat e fundit, dhe eshte shkruar ne stilin narrativ te shkrimeve te hershme historiko-gjeografike(si Strabo psh).

PS. Perkthimin eshte bere, sic duket dhe nga gjuha e vjeter, nga nje prek perkthyesve me te njohur Angleze, dhe mbeshtetur prej nje nga Universitetet me ne ze te Amerikes. Sigurisht, askush dhe asgje nuk krahasohet me njohurite e tua ezoterike.

Avash kolege mos piskat se ata qe duan ta lexojne artikullin e plote (por njengjyresh) ua kam lene linkun si vazhdim pre ku mund ta lexojne historine e natyres te tere po u pelqei. (Por ne rast se nuk perton ta perkthesh do ta vejme te plote).

Ndersa perkthimi ne fjale ishte per faqe te zeze, nese me pyet mua. I kishte dhene liri te tepruar reinterpretimit e kete e veren hic me larg se ne fjalen e cila po na interesonte neve. Shiko dhe krahaso:

origjinali
a. "in Latium eas attulerunt Pelasgi" -lat. e vjeter/gjuha e autorit./

b. "ne Lacium i sollen Pellasget. -shqip, /perkthimi im/

c. "Nach Latium brachten sie die Pelasger" -gjermanisht / perkthimi i gjermanit/

d. "The first that brought the Alphabet into Latium or Italie, were the Pelasgians." -anglisht /Philemon Holland, translator (1601) /

[Kreksi]

Qe edhe njehere origjinali;

Origen de la escritura, según Plinio

Litteras semper arbitror Assyrias fuisse, sed alii apud Aegyptios a Mercurio, ut Gellius, alii apud Syros repertas volunt, utrique in Graeciam attulisse e Phoenice Cadmum sedecim numero, quibus Troiano bello Palameden adiecisse quattuor hac figura ZYXC, totidem post eum Simoniden Melicum YXWQ, quarum omnium vis in nostris recognoscitur. Aristoteles decem et octo priscas fuisse et duas ab Epicharmo additas CZ quam a Palamede mavult.

Anticlides in Aegypto invenisse quendam nomine Menen tradit, annorum ante Phoronea, antiquissimum Graeciae regem, idque monumentis adprobare conatur. E diverso Epigenes apud Babylonios annorum observationes siderum coctilibus laterculis inscriptas docet, gravis auctor in primis; qui minimum, Berosus et Critodemus, , ex quo apparet aeternus litterarum usus. in Latium eas attulerunt Pelasgi.
Plinio, Historia Natural VII 192-193

[ajzberg]

Baptis,diku me lart ke permendur disa germa si L,M,F,E.Keto germa ne vetvete paraqesin interes ashtu sikurse te gjith germat e alfabetit tone.Teorija e zbethimit te germave eshte mjaft e bukur ,ate po e shtjellon nje miku im por une po te spjegoj vetem ato qe ti ke permendur.
Germa L eshte ajo germe qe tregon lartesine ,dhe dopjo L pra LL tregon shume lart.
Germa M eshte me mbajt ,bashkohini duart perpara ne gjoks sikur mbani dicka,ju dote shikoni germen M.
Germa U eshte uji .Vete germa perfaqeson tensionin ,uji kur rjedh krijon U ,dhe pikerisht ne mes te rrymes se tij aty ku ky tension cfaqet.
Germa F eshte ashtu sic the dhe ti fryme por e forte .
Ndersa germa E eshte dora e hapur ,pra me gishta te shtrire plotesisht.
Ju thashe se deshifrimi i germave eshte puna mjaft interesante e nje mikut tim,une si teori nuk mund ta zberthej pa mbaruar studimi por di te shpjegoj te gjitha germat e alfabetit sipas kesaj teorie

[Baptist]

Qe edhe njehere origjinali;

Origen de la escritura, según Plinio

Litteras semper arbitror Assyrias fuisse, sed alii apud Aegyptios a Mercurio, ut Gellius, alii apud Syros repertas volunt, utrique in Graeciam attulisse e Phoenice Cadmum sedecim numero, quibus Troiano bello Palameden adiecisse quattuor hac figura ZYXC, totidem post eum Simoniden Melicum YXWQ, quarum omnium vis in nostris recognoscitur. Aristoteles decem et octo priscas fuisse et duas ab Epicharmo additas CZ quam a Palamede mavult.

Anticlides in Aegypto invenisse quendam nomine Menen tradit, annorum ante Phoronea, antiquissimum Graeciae regem, idque monumentis adprobare conatur. E diverso Epigenes apud Babylonios annorum observationes siderum coctilibus laterculis inscriptas docet, gravis auctor in primis; qui minimum, Berosus et Critodemus, , ex quo apparet aeternus litterarum usus. in Latium eas attulerunt Pelasgi.
Plinio, Historia Natural VII 192-193

Ketu eshte bere per te qeshur, se nuk mund te qahet. Se pari, paragrafi qe ke sjelle eshte versioni anglisht i te njetit paragraf shumengjyresh qe une kisha sjelle ne anglisht, dhe Baptisti ne latinisht. Tani pse Franceset zgjedhin Kadmin ndersa Plini, ka vene nje varg (te plote a te paplote) germapruresish, mund ta diskutosh me sa shihet vetem me fancezet. Ja po ti ngjyros ne shrimin tend "rivalet" e Kadmit, perfshi edhe Menos, nje emer qe e ke permendur diku si me origjine ballkanike.

[Baptist]

Avash kolege mos piskat se ata qe duan ta lexojne artikullin e plote ...
Ndersa perkthimi ne fjale ishte per faqe te zeze, nese me pyet mua. I kishte dhene liri te tepruar reinterpretimit e kete e veren hic me larg se ne fjalen e cila po na interesonte neve. Shiko dhe krahaso:
origjinali
a. "in Latium eas attulerunt Pelasgi" -lat. e vjeter/gjuha e autorit./

Aq me mire neqoftese eshte "Ne Latinet e sollen pellasget" se sa "Te paret qe e sollen ne Itali qene pellasge". A mund te na japesh paragrafin e plote latinisht?

PS. Nuk e dija qe muzika e pisgez eshte e vetmja qe njeh. Ngushellime. Prandaj qenke me pasoja ne degjim.

[Baptist]

Zoteri Styxi,

A e kupton gjuhen shqipe mire apo do te kem nevoje ta perkthej ne ndonje dialekt te vecante per ty?

Sa here do te kemi nevoje ta perserisim paragrafin e plote ne latinisht ne menyre qe ta lexosh dhe ta kuptosh se ai eshte ky qe po perseritet per qindra here:

Eshte fjala e fundit e paragrafit 193!
E plote ashtu sic eshte dhene. -Merre krahasoje edhe nje here:

LIBER VII/193
Anticlides in Aegypto invenisse quendam nomine Menen tradit, XV annorum ante Phoronea, antiquissimum Graeciae regem, idque monumentis adprobare conatur. e diverso Epigenes apud Babylonios DCCXX annorum observationes siderum coctilibus laterculis inscriptas docet, gravis auctor in primis; qui minimum, Berosus et Critodemus, CCCCXC. ex quo apparet aeternus litterarum usus. in Latium eas attulerunt Pelasgi.
LIBER VII/194
Laterarias ac domus constituerunt primi Euryalus et Hyperbius fratres Athenis; antea specus erant pro domibus. Gellio Toxius Caeli filius lutei aedificii inventor placet, exemplo sumpto ab hirundinum nidis. oppidum Cecrops a se appellavit Cecropiam, quae nunc est arx Athenis. aliqui Argos a Phoroneo rege ante conditum volunt, quidam et Sicyonem, Aegyptii vero multo ante apud ipsos Diospolin.

.::Prandaj i kam dhene te dy paragrafet e plota::.
Nese nuk kupton dicka dhe ndihesh i hutuar ate e ke nga menyra e fillimit te fjales me shkronje te vogel pas shenjes pikesore. Ashtu shkruhej! (Bile nese me pyet mua ishte me e drejte ashtu, se keshtu si e ngarkojme ne sot. Edhe i vejme piken edhe fillojme fjalen me shkronje kapitale.)

[Kreksi]

Ketu eshte bere per te qeshur, se nuk mund te qahet. Se pari, paragrafi qe ke sjelle eshte versioni anglisht i te njetit paragraf shumengjyresh qe une kisha sjelle ne anglisht, dhe Baptisti ne latinisht. Tani pse Franceset zgjedhin Kadmin ndersa Plini, ka vene nje varg (te plote a te paplote) germapruresish, mund ta diskutosh me sa shihet vetem me fancezet. Ja po ti ngjyros ne shrimin tend "rivalet" e Kadmit, perfshi edhe Menos, nje emer qe e ke permendur diku si me origjine ballkanike.

Styx,

Une per vete kam nderin qe po hasi ne kete forum diskutues shqiptar nga te gjitha vendet, apo se paku te pisur me gjuhe te ndryshme keshtuqe kur ju jeni te pasur edhe une pasurohem me dijenin qe keni ju permes shkembimit te materialeve nga çfardo gjuhe e botes, pse jo ?
Ku e shifni ju te keqen ketu nese dikush sjell dy tre rreshta nga italia, tjetri nga amerika apo greqia, e perse te mos i sjelli edhe une dy tre rreshta nga franca per te vetmin qellim qe te vertetohet saktesia e perkthimeve apo deri ku eshte respektuar teksti i autorit ne fjale ?

Nuk i kuptoj fare disa reagime tuaja ndaje shkrimeve qe sjelli nga franca, gjoja....se çenkan me virus ?

[Baptist]

Kreksi:

Une nuk kam problem te sillet i njeti paragraf ne 100 gjuhe. Cfare parashtrova si problem eshte se edhe ne paragrafin qe solle vete, Kadmi ishte nje nga disa pruresit e mundshem te germave. Cfare shkrova -shqip- eshte se ne se je bazuar tek Plini (sic thua vete) dhe ne se francezet qe permend ti jane bazuar po ashtu vetem tek Plini, do te qe e drejte te mos privilegjohej Kadmi pasi Plini nuk e ka vecuar. Ne se ke teori te tjera qe mbeshtesin Kadmin eskluzivisht si prures/shpikes te gemave, sill ato dhe mos perserit paragrafin e Plinit qe u be balte.

(ku? dhe pse? u sollen germat/alfabeti jane pyetje te tjera me vlere per t'u shtjelluar.)

[Kreksi]

Ju falemnderit per mirekuptimê, e do mundohem te sjelli prova te reja; me taze...

shendet

[Hyllien]

Ju falemnderit per mirekuptimê, e do mundohem te sjelli prova te reja; me taze...

shendet

Se un jam vone pak ne ket teme. Si eshte puna se nuk e kuptova. Cfare provash te reja do sillnit ju Kreksi ?

Pastaj fundia fundit eshte gare se kush ben studimin me te mire me ato qe kemi degjuar nga shkolla frenge, gjermane e gjetke, jo kush bene studimin e vertete per te verteten e popullit te tije.

Perndryshe ska katedra shoko, ose seminare e plleniume te lavidshme.