E Premte, 09 Janar 2004
"KRISHTERIMI" PUSHTON ELBASANIN DHE POLICANIN
Besim Dybeli
Elbasan - Ajo qe eshte shtypur naten ne shtetin grek, eshte shperndare diten me diell dhe ne zener te Shqiperise. Sic ndodh rendom qe nje mall kontrabande hyn lirshem ne doganat shqiptare, po ashtu ka hyre nje gazete greke fetare e me permbajtje shovene. Tirazhi i saj me rreth 10 mije kopjo ka udhetuar nga Kakavija drejt e ne Polican, per te bere me pas pjesen e dyte te rruges, drejt qytetit dhe fshatrave te Elbasanit. Qe ne krye te kesaj dukurie, qendrojne si emisare "te pafajshem" dy emigrante shqiptare, qe me kete qellim u cmallen me familjet e tyre ne Shqiperi. Gazeta mban titullin hyjnor "Krishterimi" nentitulli i se ciles e percakton ate si gazete krejtesisht te krishtere, dymujore, botimi i se ciles i atribuohet Kishes se Lire te Apostujve te Pentikostis. Ne vend te kryeartikullit, mbi nje sfond gri te erret eshte shkruar me te zeza nje paragraf nga Mateu, (28 : 19 - 20) ku u ben thirrje gjithe popujve ne emer te Artit e te Birit te Shenjte te zbatojne porosite e Tij, sepse "une jam me ju gjithe ditet deri ne mbarim te botes, Amin". Ne te djathte te faqes se pare, lart nis nje fotografi bardhe e zi, ku duhet te jete grupi i ngarkuar per Shqiperine, nen titullin "Udhetim ne Shqiperi", pershtypje te botuar ne kete numer, cka nenkupton se duhet te jete botuar edhe nje numer tjeter para ketij ne fjale, ose "grupi" organizator ka botuar pershtypjet e tij ne vendin tone pas marrjes se garancive te shperndarjes dhe matjes se pulsit te te dy komuniteteve ku tash per tash ka gjetur treg. Dy artikujt kryesore te faqes se pare vijojne me emrat Leonidha Fego dhe Kosta Kondhili. Ndersa ne faqen kater, sipas shkrimeve te botuara, jepen deshmite e dy emigranteve nga Vlora,Jani Zeka dhe Adhurim Binjakaj.
Si ka ardhur gazeta gjer ne Elbasan?!
Besohet se nuk ka qene dhe fort e veshtire. Ne shkrimin pershtypes "Udhetim ne Shqiperi" pranohet nga autoret se ne vijen kufitare mes dy shteteve," shume gjera jane zbutur, nuk eshte si me pare, madje edhe rruget kane filluar te shtrohen, cka bejne me te shpejte udhetimin tone". Sipas gazetes, emigranti shqiptar, Dino Caushllari (cudi si eshte pranuar me kete emer! shen.yne.) ka qene shoqerues dhe ne te njejten kohe edhe perkthyes i kater vellezerve te kishes se Kalitheas. Kujdestari i kishes se Pronovikut ne Polican, Tomi. Bashkeshortja e tij, Meri dhe dy femijet kane bere mikpritjen tradicionale shqiptare qe ka lene mbresa tek udhuruesit e fese se krishtere dhe Krishtit. Nga respekti per te huajt dhe dashurine per kusheririn e tyre, jane mbledhur ne shtepine bujarase policanase dhjetra te tjere, te cilet te nesermen i kane percjelle per ne Mollas te Elbasanit, pas nje meshe ne kishen e ketij fshati. Edhe ne Sulove e njejta mikpritje dhe respekt per mite nga Greqia fqinje. Ne shtepine e Dashamir Agos eshte perseritur i njejti ritual shqiptar, mikpritja dhe respekti pa kufi. Ne Elbasan, emisaret e Athines nuk kane arritur, vetem gazeta e tyre, jo thjeshte per qellime fetare.
Pse u zgjodh Policani dhe Elbasani!
Nuk eshte dhe shume e veshtire te argumentosh me hipoteza te ndryshme se perse u zgjodhen Policani dhe Elbasani si dy qytete shqiptare per shperndarjen falas te gazetes "Krishterimi". Se pari, ishte thjesht nje gazete greke ne shqip, qofte dhe me permbajtje fetare, dhe nuk konsiderohej si nje e keqe, pavaresisht se gazeta ne fjale nuk ka as dhe nje kontrate shitje me kompanite shqiptare te shperndarjes. Brenda saj, here direkt dhe here me nenteks, behet fjale per krishterimin e plote te Shqiperise gjer tek insinuatat shovene territoriale. Policani, ndoshta rastesisht eshte zgjedhur si stacioni i pare i shperndarjes, sepse njeri nga emigrantet "sipermarres" ka qene nga ky qytet dhe me shkurt nga Kakavia, bie ne Polican. Nga ana tjeter,serish,ndoshta eshte testuar popullsia myslimane bektashiane e kesaj treve. Ndersa Elbasani,permban nje sere arsyesh si perzgjedhes, per te siguruar shtratin e gazetes ne fjale. Ne kete qytet ka nje numerik te konsiderueshem te krishteresh katolike dhe ortodokse. Ka nje kishe qe drejtohet dhe financohet drejtperdrejt nga Janullatusi. Ka dhe nje kishe tjeter, ajo e Shen Merise, qe drejtohet nga At Nikolla Marku , qendrimet e kunderta te se ciles njohen publikisht me ate te Shen Thanasit. Dhe arsyeja e arsyes mund te jete pse ky qytet historikisht ka qene dhe mbetet nje lloj barometri fetaro-politik mbareshqiptar.
Besim Dybeli
Qė shqiptarėt edhe ata tė fesė islame janė duke u krishterizuar me tė madhe ėshtė mė se e dukshme dhe e qartė pėr tė gjithė, por edhe nevoja pėr ta pastruar sidomos kishėn ortodokse nga elementėt grek sot ėshtė mė e nevojshme se kurrė, edhe pse kjo nevojė ka qenė e gjithmonshme dhe jo kot Fan Noli e pavarėsoi kėtė kishė. Por, tani duhet patjetėr tė pastrohet nga elementėt grekė qė janė futur nė kėtė kishė pas komunizmit.
Pėrshėndetje
Krijoni Kontakt