Poezitë më të mira të shqipes

[Diabolis]

Martin Camaj

Me falni diçka

Më falni diçka që më kënaq
si puthja e nanës në ballë;
më gëzoni një herë
si gëzohet gjethi i njomë në puhi
më shikoni si hana nëpër rremba
e kam me u falë gjithçka:
mordjen do të puthi ndër buzët e ngrime
dhe në zgarrat e synit të saj
do të derdhi lot.
Avitu njeri!
Nga palci i urrejtjes dëshiroj me dalë
si bima prej fare në pranverë.

[Diabolis]

Ali Podrimja

Unë do të kisha atdhe

Të kanë rrejtur
se je më i bukuri
ndër trimat me trimi
më i vjetri ndër të moçmit

Tjetër kush do të ishe

Të kanë rrejtur
se nënë ke ulkonjën
krahët e orakullit
se pi ujë në gurra të Drinit

Tjetër kush do të ishe

Të kanë rrejtur
se je Zoti i Dheut
se je Zjarr i Fshehur
se mbi Pashtrik hapet qielli
e pikë terri në pjatë të Djallit

Tjetër kush do të ishe

Dhe unë do të kisha Atdhe.

[Diabolis]

Fan Noli

Rent, or Marathonomak!

Rent, or rent, rent e u thuaj
Se u-çthur ordi e huaj,
Se betejën e fituam
Dhe qytetin e shpëtuam!
Rent, or rent,
Rent, or Marothonomak!

Kap një degë prej dafine
Dhe vërtitesh ndaj Athine,
Nëpër fush’ e brek mbi brek
Këmba tokën as t’a prek,
Hip’ e zbrit,
Petrit, Marathonomak!

Ke një plagë, po s’e the,
Djers’ e gjak pikon për-dhe;
Do që ti të jesh i pari,
Për triumfin lajmëtari
Flamur-gjak,
Kuqo, Marathonomak!

T’u-tha gryka po s’të pihet,
T’u-mpi këmba, po s’të rrihet,
Se mileti po të pret,
Ankthi zemrat ua vret,
Vrer e tmerrr,
Shpejt, or Marathonomak!

Kurrë kaqë s’dogji djelli
Dhe si plumbi s’rëndovi qjelli,
Kurr’ aq ëmbël’ e bukur s’ftoj
Hij’ e lisit edhe kroj;
Tur-u tej,
Tutje, or Marathonomak!

Vapa mbyt e pluhri nxin
Ferra çjerr e guri grin
Afsha gjoksin përvëlon
Syrin avulli verbon;
Ur’ e prush,
Furr’o, or Marathonomak!

Gryka si gjyryk të çfryn
Prej Vullkanit flag e tym
Se ç’vëngon e se ç’gulçon,
Zëmra brinjët t’i çkallmon
Me tokmak,
Mbahu, or Marathonomak!

Nëna, motra, nusja dalin,
Ngrehin krahët të të ndalin,
Mos, se s’janë veç Najada
Magjistrica dhe Driada;
Lark, or lark,
Lark, or Marathonomak!

Hajde, ja Akropolia,
Ja qyteti e njerëzia
Që të pan’ e që të çpuan
Dhe fuqinë ta rishtuan
Ha dhe pak,
Hajde, or Marathonomak!

Ja, arrive, ua the:
Ç’gas e ç’helm qe kjo myzhde!
“E fituam!”, brohorite
Dhe për tok’ u-përpëlite;
Vdiq, or vdiq!
Vdiqe, or Marathonomak!

Rent kudo, dyke bërtitur,
Nëpër shekuj faqe-ndritur,
Se i vogli shtrin viganin
Dhe i shtypuri tiranin,
Veç e tok,
Tok, or Marathonomak!

[Diabolis]

Azem Shkreli

Katrë këshilla vetes

Mos u bëj poet nëse s’mund të lindësh
Me secilin varg, të lindësh me secilën fjalë.

Ngrehu mbi veten në do t’rrokësh frerët e erërave,
Të shkelësh shpërgajt e mërisë dhe shtërgatat e gjakut tënd.

N’se dashurohesh, dashurohu n’flakë e n’valë,
Jo në sy të kaltër se bëhesh det i çmendur pendimi.

Mos u bëj poet nëse s’mund të vdesësh
Për secilin varg, të vdesësh për secilën fjalë.

[Diabolis]

Tek Maja e Çelur, një antologji e poezisë (1940-1990) botuar në 1994 Mitrush Kuteli nuk përfaqsohet. Për vete nuk e di si mund të shkohet tek Maja e Çelur (apo Maja e Çelitur) e Lasgush Poradecit pa Baltën Shqipëtare të Mitrush Kutelit.

Mitrush Kuteli

Balta shqipëtare

Të dua, baltë shqipëtare!
Të dua:
egërsisht!
dëshpërimisht! –
Si ujku pyllin,
si vala valën,
si balta baltën!

Se gjer mbi gju
jam brenda teje;
se lerë kam
këtu:
Si Baba
E Gjyshi.

Të dua, Baltë Shqipëtare!
e gjer mbi bel
e përmbi bel
jam brenda teje –
e s’dal dot,
Se s’dua!

Se ti më lidh
e më mban:
Me mjaltë
e me pelin!

Se vdekur ka,
këtu,
dhe Nëna,
Dhe Baba,
e Gjysh-strëgjyshi!

Të dua, Baltë shqipëtare,
magjistare,
e embël
si vetë vdekja!

Se thellë jam këtu,
brenda teje:
gjer mbi gju
gjer mbi bel
e gjer mbi krye.

Dhe dua fort të dehem
të prehem
(ah, që tani!)
Brenda teje.

Të të pushtoj
i dëshpëruar;
të të shtrëngoj,
të më shtrëngosh:
egërsisht!
dëshpërimisht!
e të më tretësh
si gjysh-strëgjyshnë
e si po tret
ah! Zemër-madhë
e flokë-bardhë
e trup-zhuriturin
Babanë!

Të dua Baltë shqipëtare,
magjistare:
ti mjalt e ëmbël, -
pelin e hidhur.
Të dua:
egërsisht,
dëshpërimisht,
si ujku pyllin,
si vala valën
si balta baltën!

[Diabolis]

Sefulla Maleshova (Lame Kodra)

Lypsi plak (Gjyshi plak)

Po del nga shpella ku e ka hedhur fati,
I mjeri plak i krusur nga mundimet,
I dridhen mjekra, këmbët, gjithë shtati,
Skalitur ka në ballë hidhërimet.
Ja, fill i vetëm udhën merr nga fshati
I urtë, i shëmtuar nga mjerimet.
Trastën në krahë, shkopin mban në dorë,
Shiu me breshër bie e ka dëborë.
Udhës mendon kur ishte si të tjerët:
Me bukë, me kasoll’ e dashuri
Dhe psherëtiu: Oh! S’paska për të mjerët
Në këtë botë vallë Perëndi?
Po ndjen në lukth një posi të prerët
Edhe hedh këmbët plaku me fuqi.
Torbën në krahë, shkopin mban në dorë.
Në një kasolle afër sheh një zjarr,
I ngrohet plakut shpirti si një varr,
Dhe drejt kasolles niset me të katra
Gëzohet edhe qesh edhe makar
Udhës kërcen e hidhet shatra-patra.
Trastën në krahë, shkopin mban në dorë,
Shiu me breshër bie e ka dëborë.
I valon gjaku plakut edhe shikon
Përpara gjithnjë duke çaluar.
Po te dera një djepe ç’e shikon.
I dridhen buzët; buzët duke ngashëryer,
Një gur atëhere këmbët i pengon
Edhe përmbys atje mbetet harruar.
Torbën me krahë, shkopin mban me dorë,
Shiu me breshër bie, e ka dëborë.

[Diabolis]

Fatos Arapi

Atdheu

Atdheu është dhembje, është dhembje,
Një prill i pikëlluar në shpirt.
Atdheu është kryqi, është kryqi.
E mban – edhe të mban ty – në shpirt.

Atdheu është toka e premtuar.
Ti shkel si një zot dhe s’e ke ndën këmbë.
Atdheu s’ka fjalë, ka sy të trishtuar.
Vdes dashuria në dashuri që të çmend.

Atdheu është buka e uritur:
Të ikën nga duart e dot nuk e ngop.
Ëndërr dhe ankth dhe shpresë e sfilitur.
Me sytë n’errësirë vetveten kërkon.

Atdheu është varr i hapur, është varr.
Një jetë drejt tij shkon me besë që bind.
Në një pikë loti mbyt lotin fatvrarë.
Në një pikë loti lirinë e lind.

Atdheu yt i vogli, i vogli,
ai hyjnori, i pavdekshmi – loti.

[Diabolis]

Fatos Arapi

Deti

I vogël, me pantallona të shkurtra,
Me këmbë të zbathura e një këmishë humaie,
që e qepte vetë gjyshja...
Ashtu darkë për darkë dilja në breg.
Ndër gishtërinj të këmbës së ftohtë me rridhte rëra,
Unë prisja me orë të tëra,
Gjersa përnjëherësh, tutje nëpër fushat e gjëra të natës,
Ngriheshin kope të çuditshme, të panumërta kuajsh të bardhë.
Nëpër hapësirat e pafundme suleshin aradhë – aradhë.
Turfullonin.
Binin me këmbë të thyera,
Rrokulliseshin duke gulçuar nëpër të zezat humnera.
Mbi ta fluturonin të tjerë.
Jelet e hakërruara dallgë-dallgë fushën e qiellit fshihnin.
Hingëllimat e frikshme para tyre bridhnin.
Ata vinin afroheshin drejt meje.
Gjokset e mëdha e të bardha
Lëshonin përpjetë; këmbët e para rrihnin në erë...
Sytë u flakëronin.
Një çast, dhe nën thundrat e tyre do të më coptonin.
Kur ja, me poterë,
si një gjëmim i madhërishëm përplaseshin
te këmbët e mia. Nga flegrat gjigante
miliarda grimcëza të kristalta shfrynin
për të fundit herë.
Të tjerë
hingëllinin nëpër fushën e gjërë të natës.
Me gëzim e frikë, orë të tëra
unë shihja kuajt e bardhë
të suleshin nëpër furtunë.
Thyenin këmbët, rrokulliseshin,
që të vinin sa më parë tek unë
shkelnin
fluturonin njeri mbi tjetrin.

Dhe tani, kudo që jam,
Ashtu fantastik e i madhërishëm,
më ndjek pas deti...

[Dita]

LASGUSH PORADECI


Zog’ i qiejve


Këng’ e lasht’ e vjershërisë më pëlqeu aq fare pak...
Do t’ja marr që sot e tutje si bilbili parëverak.
Që nga fund’ i vetëvetes do këndoj një mall të ri:

Brenda tufës së junapit që mbleroj me kaq stoli;
Kur po shoh ndaj ryn bilbili e sakaq ze qan nër fletë,
Këng’ e ti më ngjan kulluar posi këng’ e Zotit-Vetë.
E prandaj, dyke filluar, ay Lart i shpíje kryet
Dh’i ngreh sipër-e-më-sipër gjer sa qafa ment i thyet.
Asohere-e ndjej si dridhet me një zë pa shëmbëllim
Asohere-e ndjej si foli: Të jam falë, - o Zoti im!
E pastaj i ulet gusha më-përposh-e-më-përposh,
I venitet me-nga-dale syri-i-qarë-e bukurosh.
Ay sheh që nëpër fletë me vështrimin e çuditur
Ndaj çkëlqen nër mijë gjyra Vënd’i ti ku pati sbritur.
E pra ja q’i mbylli sytë, e që gojëzën e hapi:
Tungjatjeta! Tungjatjeta! Vënd o vënd ku çel junapi!

Haj! Bilbil, se Vëndi jonë ka liqere-e anë detesh,
Nëpër bimëzat e tyre po vërej si qan e tretesh;
Po dëgjoj prej largësire, si nër male.e si nër fusha,
Si nër kopshte jargavanësh dhemshurisht të fryhet gusha;
E çdo lis të gjelbër, e çdo pemë-e çdo rakitê,
E çdo bar i lulëzuar ças-për-ças t’i ndjen çuditë...
Ti këndon, o zog i pastër, ti këndon, këndon përherë,
Pa pushim të del nga zemra vaj’ e tingëllit të mjerë;
Ti vajton me zë të fshehur, se një zjarr kupton në gji:
Dheut! Ah dheut të përtëritur sot i falesh përsëri!
E si rron në gji të dherit dit-për-ditë-e nat-për-natë,
Gjir i dherit ku rreh jeta të fal brengë e përgjëratë:
Se prej mallit që të thyen permes pamjeve të tija,
Mun në fund të zembërës s’ate ritet fshehur dashurija.
E si ritet prej së fellash, më një ças fillon të nisë
Kënga jote-e papandehur q’është fjal’e dashurisë.
Ajo ngrihet…ngrihet…ngrihet…dhemshurisht e dyke qarë,
Pastaj sbret e parpalitet si një fluturëz e vrarë.
E kështu ti qan pareshtur bukuritë-e dashuritë,
Prej qepallës së përlotur të pikon një pik’e ngritë.

Asohere kënga jote shuhet dyke psherëtitur;
Ti fillon ta rrahish mendjen, e buçet me shpirt të mitur:
Se ç’gëzim përjetësije! E se ç’mall! E ç’dëshirime
Të pat falur dashurija në të qarët e një grime!
Prej dëshirës së zhuritur q’i dhe këngëvet, o zog,
Rrodhi vesa mëngjezore përmi lule borsilog...
Përmi lule ku rreh djelli ndrin me zjarr si pikë loti,
Zjarri fërfëllon e ngrihet me vetijen më-përpjetë-e-më-përpjetë,
Si mendim me hov të letë valon qiejve ti vetë:
Ha! Ç’të zotëroi Drita! Ç’të përshkoj një Gas i ri!
Seç të ndjell një Frymë-e largë tej nëpër paanësi!...
Nër paanësi të ndrijnë yjt’ e ndezur larg-e-më-larg...
…………………………………………………….............................. ...
-Që nga bota njerëzore, ku këndoj me shpirtin plot,
Prit-e, prit! Se po t’afrohet Zog’i Qíejvet, o Zot!
Fal-i Këngëtar-finoshit Gas të Thjeshtë mun në gji:
Posi lot në reze djelli ndrit-e në Përjetësi!


1921

[Dita]

Lasgush Poradeci


Poradeci


Perëndim i vagëlluar mbi Liqerin pa kufir.
Po përhapet dal-nga-dalë një pluhurë si një hije.
Nëpër Mal e në Lëndina shkrumb i natës që po bije,
Dyke zbritur që nga qjelli përmi Fshat po bëhet fir…

E kudo krahin’e e gjërë më s’po qit as pipiëlim:
Në Katund kërcet një portë...në liqer hesht një lopatë…
Një shqiponjë-e arratisur fluturon në Mal të Thatë…
Futet zemr’e vetëmuar mun në fund të shpirtit t’im.

Tërë fisi, tërë jeta, ra...u dergj...e zuri gjumi...
Zotëroj më atër anët errësira...
Po tashi:
Dyke nisur udhëtimin mes-për-mes nër Shqipëri;
Drini plak e i përmallshëm po buron prej Shëndaumi.




Lasgushi piktor derdh naten pika pika mbi Fshatin. E shohim tablone impresioniste e mahnitemi me ate cka fshihet pas pikave e dridhjeve te shkronjave te pazeshme te qendisura ne pelhure. E sheh Liqerin nga te gjitha anet e tij Lasgushi, nga Poradeci e nga Shendaumi e sheh me syte e cdo centimetri toke shqiptare qe e rrethon ne naten qe ka rene e i ka ngujuar zemren ne fund te shpirtit. Femijet e gjumit aviten te puthin Drinin aty ku nis te pershkoje token qe e kane ndare te tjere.