Sekreti prapa flluskave (Shampanja)

[Eni]

faleminderit me ke kenaqur me keto shpjegime te tuat, qenke specialist.

Tani per tani s'po me vjen nder mend ndonje pyetje tjeter,pasi me shuajte shume kuriozitete mbi pijet alkolike.

[ari32]

U kerkoj ndjes te gjitheve atyre qe me jane drejtuar dhe nuk ju jame pergjigjur por kame arsye te fort dije u ktheva nga Shqiperia mbas nje muaji perafersisht.
Megithese jane thene disa shpjegime per shampanjen por po sjelle dhe une materialin qe e kisha me pare.

vazhdimi
VERE E PAGAZUAR
Rrushi i mledhur futet menjehere ne shtrydhese te medha e te cekta,per te mos lejuar lekuren qe ti jape ngjyre lengut.
Nje shtypje fillestare e kater toneve me rrush prodhon 2050 litrate cilesise se pare per te prodhuar vererat me te mira.Dy shtypjet pasuese japin perkatesisht 410 dhe 205 litraleng me cilesi te uletpas kesaj cdo gje qe perfitohet nuk eshte shampanj e vertete.
Pas disa javesh majat e bejne me qetesi punen e tyre ne fuci prej druri lisi ose ne voza metalike.
Duke konsumuar sheqernat e lengu,mikroorganizmat prodhojne si lende te padobishme alkoolin dhe dioksidin e karbonit.Ky ferementim i pare eshte i njejte me ate qe ndodh me cdo lloj vere.
perfundimi i ketij procesi eshte nje vere e pagazuar(jo shkumezuese)
tani eshte koha per tu bere nje vere e shkelqye shkumezuese.
Perqindja e sheqerit te kesaj vere matet dhe regullohet perafersish 25 grame per literduke shtuar liket te bere me kallam sheqeri te tretur ne vere te vjeter.
me pas vera qe del hidhet ne shishe,te cilat mbyllen perkohesish.
shishet vihen stive horizontalisht ne qilare ne temperature 10 gradper disa muaj.Gjate kesaj kohe majaja ngopet me sheqer dhe dale ngadal fillon nje ferementim i dyte.Edhe njehere,duke konsumuar sheqerin mikroorganizmatprodhojne me shume dyoksid karboni.Por kesaj rradhe dyoksidi i karbonit nuk mund te dale sic doli heren e pare nga kade.Ne vend te kesaj,bllokohet brendashishes duke rritur presionin me shpejtesi deri ne 6 atmosfer.Sapo hiqet tapa clirohet rreth 5 ose 6 litra gaz,dhe kjo shpjegon shkumezimin e famshem dhe miljona flluska.
Pper te perballuar nje presion te tille shishet duhet te jene te forta dhe te mbyllura mire.Ne te kaluaren kjo shkaktonte probleme te medha per prodhuesit.Ne librin e tij The Story of Wine
Hju Xhonson tregon "ishete e pa mencur te merrje guximin te hyje ne nje qilar shampanje,vecanerisht ne pranver,pa nje maske metalike per te mbrojtur fytyren nga ciflat e qelqeve.

por perseri shampanja nuk eshte gati ende.Qe te mos trbullohet,duhet te hiqet shtresa e poshteme me qeliza e vdekura te majase dhe kripra minerale.
Kjo eshte detyra tradicionale e remueurs ose rrotulluseve te shisheve.Shishet vihen pjertas ne menyre te ngadalte,me gryken poshte dhe cdo dite ne nje rrotullim kthehen ne nje kend 45-90 grad nga remuers.
disa puntore mund te kthejne deri 10 000 shishe ne nje ore.Megjithate,per shampanjen e zakonshme kjo gje pak nga pak po behet nga makinerit.

vazhdon

[ari32]

Perfundimisht llumi mblidhe ne gryken e shishes.Llumi hiqet me nje proces qe quhet degorgement(derdhja).Ndersa shishja mbahet me gryken posht,gryka e saj zhytet ne nje tretesire kripe ne temperature - 27 grade celsius.Me pase shishja hapet me shpejtesi. Presioni i brendshem e nxjer jasht me force llumin e ngrire.Per te plotesuar sasine e humbur shtohet perseri liker.Permbajtja e sheqerit do te percaktonte nese shampanja do te jete e athet,gjysem e athet,ose e embel,per tju pershtatur konsumatorit.Tani,shishet mund te vulosen perefundimisht me tapa te vecant te cilet pak nga pak marin formen e nje kerpudhe,shenje dalluse per shampanjen.
Tapa duhert te jete e puthitur mire.Perpjekjet fillestare per te aritur kete gje,nuk ishin te sukseshme edhe pse u perdor spango prej kerpi,ai kalbej ne qilar nga lageshtija me vone u perdor tel i zakonshem,por dhe ai ndryshkej dhe priste tapat.se fundi u hodh nje mendim tjeterbi tapen e drurit te vendosej nje kapak metalikqe do te mbahej i puthitur me te nga nje tel i perdredhur ne formen e nje gojeze.
Qe nga ajo kohe kane kaluar afro 150 vjetqe shishet vulosen me kete menyre.

[peshkatari]

ari32 e ke lene temen te vdesi fare mo. Po thuaj ndonje gje tjeter se te mbeshtesim ne, lexuesit e zellshem.

[ari32]

Besoj se shume jane ata persona qe e dine se si behet rakia,tradicionale per ne Shqiptaret.

Ne menyre artizanale.

Per nje cilesi dhe nje sasi me te madhe,perdoret pulsi i bardhe ose i zi kur ka aritur fazen e pjekjes sh mire,preferenca ime eshte "muskat kanell"
Fillimisht lahet rrushi mire nga ilacet qe eshte sperkatur,pasi shtypet mire hidhet ne voza,me e mira ne voza druri,procesi i ferementimit zgjat ne vartesi te kohes kur koha eshte e nxehte behet me shpejt dhe kur eshte e ftohte behet me vone,si mund ta kuptojme?Fillimisht shikojme nese kane rene bersit poshte dhe lart ka dale lengu,per te qene me te sigurt,vendosim nje fije shkrepse te ndezur dhe ne rast se shuhet kjo tregon se ka akoma gazra dhe nuk eshte bere nqs nuk shuhet bersit jane gati per tu zjere.
Gjithmon me e preferuar per berjen e rakise jane kazanet prej bakri.Prej kazait del kondesuesi ose (llullaja) sigurisht dhe kjo prej bakri,menyrat jane te ndryshme per kondesuesin por me te njejtin funksion,dmth,tubi qe del nga kazani futet ne nje tub me te gjere ne te cilin kalon uji qe bene kondesimin nga avull ne gjendje te lengshme.
Fillimisht hidhet bersia ne kazan por jo te mbushet plot qe gjate zjerjes te dalin bersi nga kondesuesi,pasi jemi te sigurt se e kemi mbyllur mire per mos te pasur firo ndezim zjarrin e forte qe te filloje te zjeje.Nga momenti qe fillon te beje kondesimin ,ngadal ulim fuqine e zjarit qe avulli qe del nga kazani te kondesohet ,e mira do te ishte te jete pak a shume me pika te vazhdueshme qe te dali sa me e paster,se kur shpejtohet del e trubullt.
Zakonisht shishja e pare del deri ne 26 gradekur rrushi eshte shume i embel,ose ndryshe quhet balli i kazanit .sa vjen dhe gradacioni bie,zakonisht meret deri ne 16grade dhe perzihet e gjitha bashkeduke nxjere nje mesatare sipas preferences,zakonisht me e mira do ishte 19-20 grade.
Rakija qe meret me vone dmth mbas 16 gradeve meret sa arin 12 grade perzihen dhe i fusim perseri ne kazan per tu zjerr,dhe behet i njeiti proces si me lart.
Kujdes!! mbas zjerjes se bersive kondesuesi(llullaja)duhet lare mire se nga procesi i berjes se rakise bakri leshon lend toksike.

Peshkatar besoj se nuk te zhgenjeva me kete shkrim.

[peshkatari]

Me shkrimin nuk me zhgenjeve por po mundohem te shpjegoj se si prodhohen Vermuthet dhe Likernat.
Vermuthet bazen alkolike e kane nga vera e Bardhe dhe e Kuqe mvaret nga ngjyra qe deshirojme te perftojme.Vermuthet ne gjuhen teknike quhen Verera te Fortifikuara per arsye sepse kane perqindjen e alkolit me te larte. Vererat e Fortifikuara perftohen ne kete menyre. Ne nje ene jo te mbyllur hedhim vere, sheqer, ereza, rrenje bimesh,fara bimesh dhe i zjejme te gjitha sebashku. Pastaj i filtrojme dhe jane gati. Sherbehen zakonisht si aperitive ( Hapes Oreksi) dhe te shoqeruar me akull. Ka raste qe sherbehen dhe si Dexhistive (Tretes,ose si pije pas Darke) por shume rralle gjithmone e varuur nga lloji i Veres se Fortifikuar.
Likeret kane si baze llojet e ndryshme te alkoleve qe kemi shpieguar me lart dhe qe kemi thene se perfitohen nga procesi i Distilimi. Pra ne nje ene hedhim: Lloji i alkolit, sheqer, ereza, renje, fara bimesh etj, dhe lihen per disa dite ne gjendje te qete dhe pastaj i filtrojme. Ka dhe disa tipe Likernash qe i kalojme dhe nje here ne nje Proçes Distilimi. Likernat perdoren ne pergjithesi si Pije pas Darke (Dexhistive) por ka dhe ndonje lloj likeri qe mund te perdoret si Aperitiv.
Ke ai filmi me Sillon dhe ate figuren legjendare te shqipetareve shpjegohet shume bukur behet Rakia " Enveri Ine" sidomos kur i fut ate gjethen brenda gjate procesit te distilimit.
P.S E thashe per shaka.

[eri87]

na e pershkruani te plote prodhimin e konjakut ju lutem

[Prudence]

kam nje shishe ne shpi,shambanj a spumante nuk di tua ndaje tani,por brenda ka si leter floriri copa copa.Tani nuk e kam hap se me duket me vlere dhe do ta le per nje rast super te vecante,por mund te ma shpjegoj kush cfare (+) kane keto copat e vogla hedhur brenda ne të?!

[PINK]

Me pelqen ta pi. Nje gote te ftooooohte per qef . Kam provuar shume Por me e preferuara ngelet--->> Moët&Chandon. Cheers !!