Dritëro Agolli

[Gunnar]

TRUPI

Atdheu nuk eshte as ofiq as merite
nuk eshte as mekat e as faj
po thjesht trupi im, trupi yt.

Nese do ta mbash te gjalle perdite
te shendetshem e mbaj
ne ka mundesi, pa nje lyth.

ATDHEUT

I bera per ty sherbetore
cdo muskul, kocke e cdo gisht
krah teje s'njoh kishe e shenjtore
nuk njoh Muhamet apo Krisht.

Nese me kerkon, do te thote
te duhem, prandaj me kerkon;
rabecke te jem neper bote,
dragua te vij, kur me fton...

PERSERI PER TOKEN

Une token si njerke kurre s'e kam pare
po e kam pare si nene
dhe po te mundja henen do kisha marre
dhe ne gjoks si gjerdan do t'ia kisha vene...

[Hyllien]

Turkesha

1)
Dikur kam njohur një Turkeshë
Nga vendi i largët Adana
Me sy te zezë e vetull zezë
Me flokët lyer me këna
Ajo ne vesh më pëshpëriste
Si fërfërima në zabel
Po fërfërima ish turqishte
Si varg divani "çok gjyzel"

Çudira pranë saj mendoja
Çudirat merrnin rrugën vrap
Këtë turkeshe kur pushtoja
Unë Anadollin, bëja zap.

Nga buzët rridhte një turqishte
Si rrjedhin rimat në gazel
Turkesha këngët përshpëriste
"Ah, Arnaut , gjyzel gjyzel"

2)
Turkesh e dashur, kjo që ndodhi
Të kishte ndodhur atëherë
Kur Krujën digjte Anadolli
Ç'do kishim bërë moj e mjerë?

S'do mend qe kokën Skenderbeu
Ma kishte prerë si karpuz
"Tani kur flakë digjet dheu
Ti puth Turkeshën mor domuz?"

Dhe ti mbi trupin tim do bije
Do shaje Krisht e Muhamet
Mes kujës faqet do t'i çirrje
"Ah! Arnaut! medet medet."
Por gjer këtu s'do kisha rënë
S'do kisha kohe për sevda
Pusi diku do kisha zënë
Atje mbi muret ne kala.

3)
Kjo histori është e trilluar
Kur isha largë në Adana
Betohem, hiç s'kam dashuruar
Ndonjë turkeshë me këna!
E ku ta lija një lanete
Një xhinde Shkodre, një kaproll
Ajo me not do çante dete
Dhe do më gjente në Anadoll!

Po kjo s'do thotë se si dua
Syzeskat turke si gazel
Kur çel si bahce, rrjedh si krua
Nga buzët verbi "Cok gjyzel".

[Diabolis]

Kali dhe gomari
-Përrallë-

Kalonin në një shteg të ngushtë mali
Gomari para, pas gomarit kali.

Të dy me thasë të ngarkuar mirë
Nga vapa të munduar e djersirë.

Fshatari donte shpejt në fshat të arrinte
Dhe kalit vitheve me shkop i binte.

Po kali më në fund durimin humbi,
E ngriti bishtin dhe samarin tundi:

"Mbaj dorën, se ta hedh përdhe samarin,
Ti para meje pse ma nxjerr gomarin?

E ku të vete vallë, unë i ngrati,
Kur rrugën ma ka zënë veshëgjati?

Përpara nxirrmë mua që mos vuash
Dhe rrih pastaj gomarin sa të duash!"

1984

[Homza]

Kush e pa Dritero Agollin ne Top Show para 2 javesh, jom dhi tuj kesh, jo qe lexoj poezi por tani e tutje Agolli ka me qene autori im i preferuar. I degjuat ato historit qe tregoj??

Po e them vetem njeren qe e tha vet ai:

Ne nje dreke shtruar nga Baba Reshat Dervishi, kishte marr pjese edhe Driteroi.
Perpara se te shkojne tek restoranti per dreke, Driteroi kishte thon qe ai nuk besonte dhe se ishte ateist.

Gjate drekes, Dervishi i thot Driteroit,,,'''nuk bone mire qe the se e ateist''''

Driteroi ja kthen...''''une per nje kohe te gjat kam qene komunist dhe te themte drejten lugati leninist me ka hyr thell ne shpirt......por ama nqs ju shtroni edhe 30 dreka sikur kjo une e heq qafe ket lugat te tmerrshem''''jom dek tuj kesh kur e kam gju.

[Dito]

Ju lumte te gjitheve, kenaqem tek shoh qe ende admirohet letersia, dhe aq me teper nje poet si Driteroi, ehh c'poet qe eshte.

Dito.

[canzemer]

XHEVAHIRI I FJALES

Më kërkove rrugëve të Korçës.
Perëndimi ulej atë çast këmbëve të saj,
thyente kokën nëpër kalldrëme,
gurët bëheshin fjalë xhevahir.
Në kërkim të tyre nuk e di
më gjete a të gjeta.

Erdhi një kohe,
që besuam se erdhi,
diku në një cep dhjetori 'nentedhjete,
besuam se gjetëm rininë e shpirtit të humbur,
nën dritën e xhevahirit të fjalës së lirë
nuk e di,
më rigjete a të rigjeta.

Eshtë një kohë tani,
që nuk e di në është...
Rrugëve të botës
enigma e fjalës na bën ende shënjë.
Rend unë a rend ti,
të kërkoj a më kërkon,
nën dritën e xhevahirit të gjuhes sonë,
të gjej a më gjen
nuk e di...

Do vdes duke të kërkuar,
do vdes duke të gjetur,
nën driten e një xhevahiri,
xhevahir të fjalës, që nuk vdes!

[Dito]

"I Perndjekuri I Dashurise"

Une jam i burgosuri yt
Rroj me prangat qe ti me ke vene
Po cudi as qelia s'me mbyt
Dhe s'me mbyt as dritarja e zeze

Kur ti prangat m'i hodhe ne mish
Une i putha duart e tua
Eshte rast i pashembullt ta dish
Qe xhelatin ta puth a ta dua

I perndjekuri yt erotik
I perndjekur te mbetet gjithmone
Erotim i mire a i lig
Hidhmi duart ne fyt, torturome

Ky burgim sa do zgjase s'e di
I perjetshem do kisha deshire
Vec ti eja me shih ne qeli
Te perndjekurit tend i vjen mire.

[Fiori]

NJE SHKREPESE

Ndizme, vella nje shkrepese
nen qiellin e zi,
Nje shkrepese te brishte shprese
ne erresiren me shi.

Ne erresiren e dhjamur si pelte,
Kur ndihet te zbrese acar.
E dini c'do te thote nje shkrepese,
Nje fije e holle si bar?


RAPSODI

Selim Hasanit, kengetarit te Laberise

Ku shkund guret qafe e shpatit,
Mardhur bore, djegur vape,
Mbushe, xha Selimi i Bratit,
Dy hejbe me kenge labe.

Ere plumb e ere predhe,
Ere prush e ere brenge,
Ere dushk e luleshqerre
Binin-binin ato kenge.

Se hejbete ne senduke
Per t'u mykur nuk i vure,
Po i more cuke me cuke,
Selim Brati me poture.

Dhe mbi malet e perpjete,
Mardhur bore, djegur vape,
Prape i zbraze ti hejbete
Mbushur plot me kenge labe.

I percolle, larg i nise,
Neper gjurme gjelberimi:
"Shikoni, bija, merrni viset
Ju bekofte xha Selimi"!


KUR NJE MENGJES

Do te jete mengjes e une do te vi patjeter.
Mbi xhaketen time do te kene rene petale
Nga lulet e kumbulles se vjeter,
Nga lulet e thanes se tharet.

Ahere ti s'do te jesh zgjuar akoma.
Une do te them emrin tend ne xhame
Dhe do te vershellej te dashuren kengen tone:
"Ti cele heret, moj bajame!"

Do vershellej ngadale-ngadale
E s'do prish gjumin tend te bukur.
Do bien mbi mua petale
E do ulet ne sup nje flutur...

E, kur syte te hapesh, do te shohesh
Romantikun e perjetshem ne xhame
Dhe kengen e dashur do njohesh:
"Ti cele heret, moj bajame!"


Endërr e prerë

1.
Mos vdis, se pas shirave aren e mbushi bari,
Ka rene ne ullishte mize e ullirit.
Hardhia duhet sperkatur shpejt me gurkali
Dhe ende s'ka dale nga plisi kercelli i misrit
Ne enderronim te benim nje anije,
Kurkush s'e mendonte me c'dru do ta ngrinim,
Kishim ndermend ta ndertonim me dege hardhie
Dhe vela ti vinim.

Bodrumet e saj t'i mbushnim me poce me vere
Dhe te lundronim ne ishujt e Havajes;
Ta pinim veren me vajzat e ishujve ne Belvedere,
Zezaku te bente fresk me fleten e palmes.

2.
Mos vdis se kalit i ra ne vrapim nje patkua
Dhe nisi ta ngreje nga dhimbja kemben e pare;
Kerkojme patkonj e s'na jep njeri hua,
S'e gjejme as nallbanin e marre.

Ne enderronim te shkonim ne hipodrome,
ne vende te lumtura ku munden me kuaj,
Tani dhe kali calon e s'na ha as barin e njome;
me sy si gota na sheh si te huaj...

3.
Mos vdis, se dielli ne oborr e ka shtruar sofren e madhe
Dhe presim te vijne vajzat te gjitha,
Te gjitha ato qe ti u thoshje "sorkadheve",
Kur grisnin fustanet ne driza.

4.
Mos vdis ne dhomen e heshtur i shtrire
Eshte turp kaq shpejt te rrish e te vdesesh!
Ne enderronim nje vdekje me te mire:
Duke vdekur, fytyrat tona ti shihnim ne piken e veses.





Dritero Agolli, u lind ne fshatin Menkulas (Devoll). Mesimet e mesme i kreu ne Gjirokaster, ndersa te lartat ne Moske. Nder vellimet e tij me poezi permendim "Ne rruge dola", "Mesdite", "Hapat e mia mbi asfalt", "Udhetoj i menduar", "Pelegrini i vonuar", etj. Nder dramat: "Fytyra e dyte", "Mosha e bardhe",etj. Nder romanet: "Shkelqimi dhe renia e shokut Zylo" etj. Nder tregime: "Njerez te krisur".

[joss]

Dritëro Agolli
(13 tetor 1931)

Poet, prozator dhe publicist, që nga vitin 1973 kryetar i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe të Artistëve të Shqipërisë. Lindi më 1931 në Menkulas të Devollit. Mësimet e para i mori në fshat, kurse të mesmet në Gjirokastër. Pasi kreu jashtë shtetit në Bashkimin Sovjetik, në Leningrad (Shën Peterburg) studimet e larta për gazetari, punoi një kohë të gjatë në redaksinë e gazetës "Zëri i Popullit". Rrugën letrare e nisi me vjersha, të cilat i botoi që kur ishte nxënës gjimnazi.

Për nga gjinitë, krijimtaria e Dritero Agollit është e larmishme. Në vjershat dhe poemat e Dritero Agollit gjejnë shprehje mendimet dhe ndjenjat e njeriut të ri, patriotizmi dhe besnikëria ndaj idealeve revolucionare, cilësitë e tij morale në jetë dhe në punë (Devon, Devoll. Poemë malore. Hapat e mia në asfalt etj.). Vepra e tij poetike më e shquar është Nënë Shqipëri (1975), ku krijohet figura e Atdheut me traditat heroike, me vështirësitë e shumta që ndeshi në rrugën e vet dhe me vendosmërinë për të përballuar çdo pengesë e armik. Në poemën Baballarët theksohet rëndësia e veçantë e vijimësisë së traditave revolucionare në jetën e shoqërisë. Në një sërë vjershash dhe poemash Dritero Agolli pasqyron frymën heroike të periudhës së Luftës ANÇ (Poema e udhës, Poemë për babanë dhe për vete etj.).

Në prozë bëri emër sidomos romani Komisari Memo (1969), në të cilin pasqyrohet roli i madh edukues dhe drejtues në vitet e Luftës ANÇ. Nga ngjarjet e kësaj periudhe e merr subjektin edhe romani Njeriu me top (1975), që flet për ndikimin e luftës çlirimtare në mentalitetin e njerëzve. Dritero Agolli ka botuar edhe mjaft tregime e novela nga jeta e sotme. Ndër krijimet satirike romani Shkëlqimi dhe rënia e shokut Zylo (1973) vë në lojë konformizmin, servilizmin dhe vanitetin si shfaqje të huaja për njeriun e ri.

[Diabolis]

Di të rrojë Dritëroi
(Nga Dekalogu i fatkeqsive VII)

Kujt ia prishi kur e ftoi!?
Di të rrojë Dritëroi!
Tushemishti u bë plazh
S’ka Bilisht e Menkulas.

Pa çe ndez kjo verë e kuqe
Sheh përreth ndonjë burbuqe
... është plakur, është e kotë,
s’ka më “Trëndafil në gotë.”

Mendon Dritëroi në hije
Ku ke shkuar kjo Sadije,
T’ja këndoja poezinë
T’ja shkoqisja rimë më rimë.