Dritëro Agolli

[Preng Sherri]

Z. Bili99,
Përshëndetje dhe desha të themë që shumë nëna kanë qenë bashkëpersonazhe me nënën Hatixhe dhe si ajo,,, Në vazhdim po sjellë një poezi të Njeriut që Flet me Epoka Dritëro Agollit,,,


Dritëro Agolli
Vjersha ime e parë

1.
Kur linda unë ngrinin bejte shumë
Dhe bejtët ngjitnin shtigjet përpjetë;
Ato në fshatë ngaherë bënin zhurmë,
Siç bën një radio, apo një gazetë.

Një plaku që jetonte në mëhallë
Nazim berat i thoshin me të drejtë
Se ishte bejtexhi i madh, i rrallë
Dhe fjalën si hanxhar e kish të mprehtë.

Në mbrëmje vija shpesh me bejtexhinë,
Në breg të lumit ulesha menduar,
Se doja të mësoja mjeshterinë
Për mua aq të dashur, aq të çmuar!

2.
Njëherë më pat folur duke qeshur;
" Pse s'bën dhe ti ca bejte me pak fjalë?
Ne kemi Xumen tonë qimezverdhur,
Që vjedhë bostan dhe ul kurrizë e dalë!"

Po veç për kurrizdalin s'kisha qejf
Të bëja bejte kot si ca të tjerë:
" Për veshvarurin mulla Istref
Me vargje do ta mbush që sot defterë!"

Po plakut djersë e ftohtë i ra në ballë
Dhe më vështroi mes frikës në lëndinë:
" Më duket se të ha kurrizi, djalë,
Do vuash, po ta tallësh perendinë!"

3.
Një ditë në mësim të Historisë
M'u shkrep të bëja bejte për mullanë:
" Mulla, ti ia nxjerrë fundin revanisë,
Kur ne të tjerët s'kemi se ç'të hamë!"

Po një nga shokët vjershën ma kish parë
Dhe më kallxoi me vrap te kryeplaku,
pastaj për shpatullash më hoqën zvarrë
Dhe gjunjëve në pluhur rodhi gjaku.

Gjithë atë ditë s'erdha dot në vete;
Ja, ky ish honorari im i parë,
Që do të thosh se vjersha s'bëhet lehtë
Se dhe për shpatullash të heqin zvarrë!

( 1955)

[[Perla]]

Shiu i marre

Dikur na bridhte qiejve nje shi,
Qe veç poetet çmendte po t'i lage.
Dhe ra ky shi papritur mbi njerezi,
Poetet u lajthiten pas nje nate.

Filluan te kopjonin veç nje varg,
Te kishin te perbashket veç nje metafore,
Per shembull : "Jam Homeri,jam bust ne park,
Jam Sofokli,Eskil e Pitagore.

Jam rruge vetetimash e rrufe,
Jam dhe kostelacion ne qiell,
Jam rrap me rrenjet pleksur neper dhe,
Jam udhetar qe kam ne sup nje qiell... "

Po nga ky shi s'u lag veç nje poet,
Se ishte fshehur ne nje pyll te dendur,
Poetet e lajthitur ne qytet,
E qeshnin dhe i thoshin : "Je i çmendur !"

Dhe u merzit poeti ne vetmi,
Se talleshin te çmendurit,poetet,
Dhe luste zotin qe te binte prap ky shi,
Qe dhe ai te çmendej si te tjeret.


Dritero Agolli ka shkruar shume poezi me fabul, me subjekt, siç eshte dhe "Shiu i marre". Ne keto poezi shihet nje ndikim i dukshme o kodeve te ligjerimit poetik klasik pers, i gazelave te Saadiut dhe i mosnavive te Rumiut. "Shiu i marre" nderthur vlera estetike dhe keshilla morale. Eshte shkruar ne kapercim te viteve 1990, kur Shqiperia provoi nje ndryshim thelbesor shoqeror. Ne kete kohe doli çeshtja e kuptimit te lirise. Ne shoqerite e huaja kufiri midis lirise dhe te papergjegjesise eshte krejt i hapur. Poeti e shef boten e re shqiptare, ne kushtet e pafuqise per ta perdorur lirine si kryrvlere, ne kushtet e perligjies me lirine te çdo sjelljeje njerezore,nga kendi qesendises i njeriut te mençur, qe di mire se liria ne vetvete nuk ka kurrfare dobie nese nuk di ta perdoresh. Gjendje te tilla, qe njihen si psikoza kolektive, jane "semundje" qe shoqerojne situatat kalimtare te popujve dhe vendeve, derisa ato te rigjejne baraspeshen e re. Ne kete poezi autori e sheh disi te larget çastin kur shoqeria ne te cilen jeton te kete arritur te dale nga liria si dehje dhe çmendje ne lirine e administruar, ne liri qe i jepet vlere. Ne kete deshperim e siper ai lutet te behet pjese e se njejtes epidemi çmendurake, derisa te vije koha qe dija dhe mençuria te behen kushte te lirise.

[Luna01]

E heshtura


Debora kur bie s'degjohet me vesh
Debora kur bie prej qiejve hesht.

Debora kur bie veshtrohet me sy
Te bardhen e heshtur e shohim te dy.

E vetmja qe bie nga qielli hesht,
Te tjerat kur bien te shpojne ne vesh.

Prandaj eshte e bardhe, prandaj eshte e re,
Se zhurme me pluhur nuk ngre...

[Luna01]

Ne lufte


Une s'jam nga ata qe ikin nga lufta,
Kur marrin ne trup nje gervishtje,
As nga ata qe heshtin, te futur ne tuta,
Kur i peshtyjne me tallje e skermitje.

Une jam gjithmone mes luftes mizore
Dhe them : sikur dhe lufte mos kete,
Per dhimbjen e madhe njerezore
Do ndizja luften me rete.

[Luna01]

Sot pasdite


Sot pasdite dua te vdes...
Me beni gati pa dale yjte,
Gjeni shamine e ma lidhni gojen,
Mos harroni te m'i mbyllni syte...

Mos ngjitni nekrologji me vija te zeza
Dhe mos ftoni farefisin dhe miqte,
Askush mos mbaje fjalime ne varreza,
Mos qajne e mos lavderojne te ligjte...

[Luna01]

Ne vendin tim


Ne vendin tim e ne vendin tend
E shpojne lakren i hedhim mend.

Ne vendin tim e ne vendin tend
Njerit i kruhet e tjetrit i dhemb.

Ne vendin tim e ne vendin tend
Henen si petull e pjekin ne shkemb.

Ne vendin tim e ne vendin tend
Nje koke e cmendur - nje vend e cmend...

[Luna01]

Ankimet


Ankime nga miqte, ankime nga rruga,
Ankime nga gruaja ime;
Veriu fshikullon, ngre pluhurin juga:
Ankime, ankime, ankime...

Ankime ne leter, ankime ne gjelle,
Ankime ne lopet ne fushe,
U cmenda, do iki te fshihem ne shpelle
Te fle pa ankime me ujk a arushe...

[Luna01]

Njerezit


Ka njerëz që ecin me këmbë,
Ka që me këmbë shtypën;
Ka njerëz që hanë bukë me dhëmbë,
Ka që me dhëmbë mbytën...

Ka njerëz që puthen me buzë,
Ka që me buzë peshtyjnë;
Ka njerëz që flasin me gjuhë,
Ka që me gjuhë ndyjnë.

[Luna01]

Trishtimi


Po iki me trishtim i zhgenjyer nga miqte,
E mbylla dhe deren qe rrinte e hapur
Per lajkataret, per rrenacaket e smirezinjte,
Qe shtireshin engjej te dashur.

Ku vete s'e di, vec s'dua te kthehem
Serishmi ne rrenat e jetes;
Diku ne nje skaj te larget do prehem
Me qafen e futur ne jaken gri te xhaketes.

[Luna01]

E sotmja


Prapa s'kthehem nga rruga,
Le te me presin mundimet e tmerrshme,
Le te me there me brisk veriu dhe juga,
s'dua te rroj me te djeshmen.

Le te me joshe e djeshmja nga cipe e fildishte,
Per te aspak s'do me merrte te qarit.
Me mire e sotmja e hicit,
se sa e djeshmja e arit.