-Naivitet ne ekonomine e tregut: "Nuk paguaj taksa sepse jam pensionist?!"-
Kush eshte thembra e "Akilit" ne nje fushate elektorale? Te gjithe e pranojne: ekonomia ne pergjithesi. Taksat ne vecanti. Bushi e ndertoi fushaten presidenciale mbi "themelet" e taksave. Ja nje nga slloganet e fushates qe bene republikanet ishte: " Sa me te ulta taksat, aqe me shume para u mbeten qytetareve ne xhep. Sa me shume para ne xhepa, aqe me shume mallra blejne qytetaret. Sa me shume mallra te blihen, aqe me shume shtohet prodhimi. Sa me shume prodhim, aqe me shume vende te reja pune!" Kthehemi ne Shqiperi. Fushata elektorale per zgjedhjet vendore u shtri ne dy stine. U bene dhjetra mitingje. Takime. Biseda. A eshte folur per ekonomine ne pergjithesi dhe per taksat ne vecanti? Duke qene e veshtire te rremojme mes fjalimeve pa fund te lidereve dhe kandidateve, do te ndjekin nje rruge tjeter. Disa dite me pare, nje gazetare televizive intervistoi disa qytetare ne rruge duke pyetur: "Sa taksa paguani?"
Qytetari i pare:- Nuk paguaj asnje takse. Une jam pa pune!
Qytetari i dyte:- Taksat i paguane bizesmenet. Une jam pensionist!
Qytetari i trete:- Jam familje e madhe me rroge te vogel. Parate nuk na dalin per te jetuar. Nuk kemi para per te paguar taksat!
Ky eshte nje paradoksi, pas perfundimit te nje fushte elektorale; pas 12 vjeteve demokraci dhe kur kane nisur negociatat me Brukselin kryeqytet. Fakti qe shumica e shqiptareve, nuk dine se sa taksa paguajne, tregon se partite ne pergjithesi dhe opozita ne vecanti, nuk kane qene te afta te informojne elektoratin. Duke folur per korrupsionin e qeveritareve, eshte lene ne harrese shtrimi i pyetjeve? Sa taksa paguajne qytetaret pas ardhjes ne pushtet te socialisteve? Sa kane qene taksat kur qeverisnin demokratet? Sa taksa te reja jane shtuar kete vit per qytetaret dhe bizesmenet? Sa per qind jane ngritur taksat? Sa jane taksat qe paguajne qytetaret shqiptare ne raport me bullgaret, maqedonasit, serbet?
Ku duhet te mesojne qytetaret per taksat qe paguajne? Pergjigja eshte e thjeshte. Nuk ka nevoje per filozofi te thella. Nuk ka nevoje as per leksione. Gjerat duhen shtruar praktikisht. Merrni ne dore faturen e dritave. Lexoni me kujdes! 80 per qind te parave qe shenohen ne fature I merr KESH-i. 20 per qind te parave i takojne TVSH-se. Merrni fatur`n e ujit. Kemi te njejtin skenar. 20 per qind te parave shkojne ne favor te qeverise. Shikoni faturen per sigurimin e makines. Kushton 136 mije leke te vjetra. 20 per qind te ketyre parave kane shkuar ne forme takse. Ne qofte se nje shtepi kushton 40 mije euro, 8 mije euro paguhen si TVSH-e per buxhetin e shtetit. Kush pi cigar, ferrnet, kafe a qiras miqte ne restorant, edhe pse ne shumicen e rasteve mungon kasa- ne cmimin qe paguan e ka brenda kete takse. Kush blen nje karte AMC-je ose VODAFONI qe kushton 1000 leke, 200 leke shkojne ne forme takse ne buxhetin e shtetit. Kjo takse ndikon edhe ne cmimin e librave qe blejme, biletave per ne kinema, udhetimet me aeroplan, traget, autobuz etj.
Per te komunikur me thjesht me lexuesit, duhet te bejme edhe disa sqarime. Se pari, TVSH-ja per here te pare ne Shqiperi u vendos ne veren e vitit 1996. Ne ate kohe ky tatim ishte 12,5 per qind. Ne vjeshten e pare te vitit 1997, qeveria socialiste e ngriti "steken" ne 20 per qind. Se dyti, te pakta jane vendet ne bote " ne Evrope asnje) te cilat kane nje tarife unike per TVSH-ne, si puna e Shqiperise. Ne Hungari, psh, tarifa me e larte eshte 25 per qind. Per artikujt ushqimore 12 per qind. Per librat dhe ilacet 5 per qind. Ku qendron filozofia e nje TVSH-je te diferencuar? Ne ekonomine e tregut konsumi i mallrave te perdorimit te gjere dhe i sherbimeve, eshte derivat i nivelit ekonomik te qytetarit. Shtresat e pasura te shoqerise konsumojne me shume mallra lluksi dhe me pak produkte ushqimore. E kunderta ndodh me shtresat e varfera te shoqerise: 90-95 per qind e buxheteve familjare shkojne per ushqim, iliace, libra dhe qira. Kur TVSH-ja eshte unike, te gjithe paguajne njesoj: si i pasuri dhe i varferi.
Se treti, TVSH do te thote tatim i vleres se shtuar. Kjo do te thote se ne madhesine e saj nuk ndikon as puna e as sherbimet e bizesmeneve. Kjo eshte nje takse qe e paguajne qytetaret. Ne buxherin e shtetit per kete vit jane parashikuar 123 miliarde leke te ardhura nga tatimet dhe doganat. Nga keto, 54 miliarde leke do te sigurohen nga TVSH-ja, domethene nga taksa qe paguajne qytetaret. Te paguash nje "mal me para" per te mbajtur "mbi qafe" qeverine, dhe te mos dish se sa taksa paguan si qytetar, do te thote se politika e ka "bunkerizuar" ekonomine
Krijoni Kontakt