Energjia elektrike dhe ndikimi i saj ne ekonomine shqiptare

[ganoid]

TEC i ri, Banka Boterore konfirmon 120 milione usd
Drejtori i Bankes Boterore per Europen Juglindore ka konfirmuar rreth 120 milione dollare kredi per zhvillimin e fazes se pare te punimeve per ndertimin e nje TEC-i te ri ne Vlore me fuqi 135 Megavat. Doda: "Gjate periudhes janar- mars 2004 do te perfundojne te gjitha negociatat per fillimin e punimeve"

Blerina Hoxha

Banka Boterore ka konfirmuar dje dhenien e rreth 120 milione dollareve ne formen e kredise per ndertimin e nje termocentrali te ri per prodhimin e energjise elektrike ne qytetin e Vlores. Drejtori per Europen Juglindore ne Banken Boterore, Iftikar Khalil ka zhvilluar dje nje takim me Ministrin e Industrise dhe Energjitikes, Viktor Doda ku ka bere konfirmimin e tij per mbeshtetje monetare, pasi e ka vleresuar situaten energjitike te permiresuar. Sakaq, sipas ministrit Doda gjithcka per ndertimin e TEC-it te ri do te perfundoje ndermjet muajve janar-mars te vitit 2004. Pra, sipas ketij situacioni pritet qe brenda 6 mujorit te pare te vitit te ardhshem te nise te ndertohet vepra e pare e re per prodhimin e energjise gati pas dy dekadash. Ndertimi i saj eshte programuar te kaloje neper dy faza. Ne te paren do te behet i mundur instalimi i 135 Megavat, nderkohe qe pjesen me te madhe te fondeve do t'a akordoje Banka Boterore. Faza e dyte e punimeve eshte programuar te zhvillohet gjate nje periudhe te mevonshme, ku kapaciteti prodhues i TEC- it te ri do te zgjerohet me rreth 300 ME. Keshtu te dy fazat e punimeve pritet te kene perfunduar ne vitin 2007, kur deri atehere Shqiperia do te kete nevoje te importoje energji elektrike eshte shprehur disa dite me pare drejtori i KESH, Andis Harasani. Idea per ndertimin e nje termocentrali lindi gjate vitit 2001, per shkak te krizes se rende qe pllakosi vendin nga mungesa e reshjeve. Me shume se 96 per qind e energjise se prodhuar ne vend eshte kontribut i hidrocentraleve, te cilet ne periudha te gjata thatesire e kane te pamundur te perballojne kerkesen per energji te konsumatoreve. Ne kete situate doli ne pah nevoja per ndertimin e nje TEC-i te ri, i cili vlersohet se mund te shmange krizen e thelle energjitike edhe ne momentet e nje thatesire te zgjatur.

[ganoid]

KESH-I, 2.6 MILIARDE LEKE BORXH ARMO-S

Nga Shpetim Luku

Korporata Elektroenergjitike Shqiptare vazhdon te punoje me dopio standarde. Nga njera ane eshte shume skrupuloze dhe pedante ne vjeljen e detyrimeve qe te tretet i kane asaj, kurse nga ana tjeter nuk denjon te likuidoje faturat e subjekteve, te cilave iu perfiton sherbimet. Nje nga kompanite, e cila e ka KESH-in ne listen e debitoreve me te medhenj te saj eshte ARMO. Ne evidencat e kesaj kompanie KESH-i figuron me nje borxh te pashlyer pergjate vitit 2002 ne kuoten e 225 milione lekeve. Dhe pavaresisht ketij borxhi te krijuar, KESH-i ka vijuar serish me filozofine e tij te punes. Pra sherbimet merri, faturat mos i likuido. Duke vepruar ne kete menyre, serish kundrejt ARMO-s eshte krijuar nje borxh gjate 9-mujorit te ketij viti ne kuoten e 46 milione lekeve. Pra gjithsej borxhi qe Korporata i ka "simotres" se saj te karburanteve arrin ne mbi 271 milione leke. Ose e perkthyer ne dollare icka me shume se 2.2 milione dollare. ARMO-s i kane borxhe edhe debitore te tjere, por KESH-i eshte padyshim debitori me i madh. Neqoftese struktura e debitoreve te kompanise publike te karburanteve eshte e tille, ku 85.7 per qind e perbejne debitoret shteterore, 3.99 per qind privatet dhe 10 per qind ish-ndermarrjet e grupit APC, KESH-i nga ana e tij perben 87 per qind te debitoreve shteterore. Borxhi sikunder tregohet edhe nga shifrat eshte i konsiderueshem, por ai nuk tregon te gjithe marredhenien problematike te Korporates me ARMO-n. Pasi, drejtuesit e korporates asnjehere nuk kane marre persiper te furnizojne kompanine tjeter publike me energji ne parametrat e duhur. Duke i shkaktuar ne kete menyre deme shume te medha. Drejtuesit e ARMO-s preferojne te japin nje statistike qe sherben si nje tregues domethenes per te ilustruar kete dukuri. Vetem nga nderprerjet e energjise, cka shkakton nderprerjen e punes ne Kombinatin e Perpunimit te Thelle te naftes ne Ballsh shkaktohet nje dem prej 100 mije dollaresh. Dhe duke e njohur mire "impotencen" e KESH-it, drejtuesit e ARMO-s kane parashikuar qe ta zgjidhin ne menyre private problemin e energjise, nepermjet vendosjes ne pune te termocentralit te ketij qyteti. Pavaresisht se investimi eshte i konsiderueshem, nga ana e drejtuesve te ARMO-s ai konsiderohet mese i justifikueshem nga ana ekonomike, cka do ta bente Kombinatin dhe ARMO-n te pavarur energjitikisht. Ne kete menyre kompania publike e prodhimit dhe tregtimit te karburanteve, shkon drejt procesit te privatizimit, duke e rritur vleren e saj nepermjet investimeve dhe permiresimit te menaxhimit te saj.

[ganoid]

Shqiptarët duhet të përdorin gazin për ngrohje dhe gatim

Do rritet çmimi, energjia 12 lekë një kilovat



Tiranë

Energjia elektrike do të bëhet edhe më e dëshiruar nga shqiptarët. Përveç ndërprerjeve orë e pa orë dhe avarive që të lënë në errësirë, që të konsumosh energji do të duhet të mendohesh mirë.

Sipas të dhënave nga Ministria e Energjitikës, është parashikuar që vitin tjetër të ketë një rritje të çmimit për kilovat/ orë, të shpenzuar nga familjarët. Kështu, pritet që vitin tjetër çmimi i një kilovati, të kushtojë 12 lekë, me një rritje prej rreth 4 lekësh. KESH ka dërguar tashmë, kërkesën tek Enti Rregullator i Energjisë, dhe pritet që në fillim të vitit kjo të miratohet. Kjo, sepse është parashikuar që shqiptarët të mos shpenzojnë energji, por gaz për ngrohje dhe gatim. Në ndihmë të këtij parashikimi ka ardhur edhe heqja në paketën e re fiskale të taksës doganore për gazin e lëngët që do të përdoret nga konsumatorët familjarë. Nga ana tjetër, përveç rritjes së çmimit pritet që të ulen edhe kuotat e konsumit. Kështu, nuk do të ketë më çmim të diferencuar mbi 300 kilovat/orë konsum në muaj, por mbi 220 kilovat/orë konsum në muaj. Ulje të mëtejshme të nivelit të këtij blloku, do të ketë në vitin 2005, ku do të arrijë sipas parashikimeve, në 180 kilovat/muaj.

Problemi i energjisë është edhe më i madh, jo për familjet që shikojnë dhe parashikojnë shpenzimin e energjisë, por për ato familje që nuk ka se si të parashikojnë se sa energji kanë shpenzuar. Ka me dhjetëra, mijëra familje, të cilat nuk kanë matës të energjisë në shtëpitë e tyre. Në këtë mënyrë, ato paguajnë afrofe për energjinë e konsumuar. KESH ka në plan të vendosë për të gjitha familjet matësa, por plani i KESH-it përfundon një vit më vonë se sa rritja e energjisë. Në këtë mënyrë, 12 muaj familjet pa matësa, do të paguajnë më shtrenjtë energjinë e konsumuar, pa mund do ta kursejnë atë. Sipas të dhënave, qytetarët duhet të paguajnë nga buxhetet e familjes për vitin 2004, një shumë prej 1,78 milionë USD, ndërsa në vitin 2005, rreth 3 milionë USD për pajisjet ngrohëse dhe të gatimit me gaz të lëngët. Qytetarët konsumojnë në vit rreth 65 përqind të energjisë elektrike në familje.



Banesat duhet të bëhen me termoizolim

Një grup specialistësh të Energjitikës, sapo kanë nisur verifikimin e zbatimit të Kodit të ri të Banesave. Në bazë të tij, asnjë ndërtim i ri nuk duhet të lejohet të bëhet nëse do të mungojnë qysh në planifikim, termoizolimet e duhura për ruajtjen e nxehtësisë në banesa. Në këtë mënyrë, parashikohet që të kursehet një sasi e konsiderueshme energjie elektrike që shërben për ngrohje, apo ftohje.`



Të dhënat për energjinë

Çmimi i energjisë 2003 8 lek/kilovati
Çmimi i energjisë 2004 12 lek/kilovati
Kuota e diferencuar 2003 300 kilovat/muaj
Kuota e diferencuar 2004 220 kilovat/muaj
Kuota e diferencuar 2005 180 kilovat/muaj
Shpenzimi nga familjet 65 përqind e energjisë
Shpenzimet nga familjet 2004 1.78 milionë USD për ngrohje dhe gatim me gaz
Shpenzimet nga familjet 2005 3 milionë USD për ngrohje dhe gatim me ga

[ganoid]

Ndërtuesit: Mungesa e energjise do të ndikojë në çmimet e banesave

Zhvillimi i punës me gjeneratorë në sektorin e ndërtimit do të rëndojë mbi koston e prodhimit, dhe si rrjedhim do të shkaktohet një rritje e çmimeve të apartamenteve për konsumatorët






Ervin Myftari / Data (25-11-2003)


Vlorë - Kriza energjitike ka rënduar shumë zhvillimin e bizneseve ndërtuese në qytetin e Vlorës. Përkeqësimi i situatës, sidomos ditët e fundit, ka shkaktuar pakënaqësi të shumta edhe tek pronarët e bizneseve të vogla dhe të mesme, të cilët nuk mohojnë faktin se ky përkeqësim i vazhdueshëm i situatës do të ketë pasoja të rënda edhe për vetë qytetarët. Në një prononcim për gazetën “Biznesi”, administratori i firmës “Afa Konstruksion” Flamur Kadena, shprehet se: “Mungesa e energjisë elektrike është skandaloze dhe shumë e dëmshme për sektorin e ndërtimit, pasi në mungesë të saj paralizohet puna në këtë sektor”. Sipas tij, me energjinë elektrike lidhet puna e mjeteve të ndërtimit, elektricistëve, hidrualikëve dhe oraret e zgjatura të ndërprerjes së energjisë elektrike i detyrojnë ata të punojnë me gjeneratorë. “Ajo që është më e rëndë nga e gjithë kjo situatë, është fakti që çdo kosto që ne na shtohet nga mungesa e energjisë elektrike, në më të shumtën e rasteve paguhet në fund nga konsumatori”. Përveç ndotjes së ambientit, konsumimit të madh të lëndëve djegëse dhe “çfarë është më e rëndësishme, puna me gjeneratorë sjell si rrjedhim dhe rritjen e kostos së ndërtimit të apartamenteve, që do të thotë rritje e çmimeve për konsumatorët” shprehet Kadena.

Projekti
Në lidhje me projektin që Dhoma e Tregtisë dhe Industrisë në Vlorë ka me KESH-in dhe me pushtetin lokal të qytetit për përmirësimin e gjendjes energjitike me anë të kabinave elektrike të veçanta për çdo subjekt ekonomik, Flamur Kadena shprehet se “Jemi në dijeni të këtij projekti dhe mendoj se kjo do të ishte një zgjidhje për këtë gjendje të mjeruar energjitike, por konkretisht dhe realisht në terren nuk është bërë asgjë për realizimin e tij”. në qytetin e Vlorës është përkeqësuar mjaft ditët e fundit. Ndërprerjet në qytet kanë arritur në 15 orë, 8 orë ditën dhe 7 orë natën. Burime të filialit të KESH-it në këtë qytet, bëjnë të ditur se orët e territ, janë vendosur sipas përqindjes së pagimit të faturave elektrike, që konkretisht në Vlorë nuk arrin as në masën 40 për qind. Pra, arkëtohen vetëm 20 milionë lekë, nga 50 të planifikuara për arkëtim.

Pasojat
Gjendja e rënduar energjitike ka sjellë dhe pasojat e saj në veprimtaritë ekonomike të biznesmenëve vlonjatë. Bizneset e vogla dhe të mesme kanë reduktuare së tepërmi aktivitetin e tyre duke shkurtuar periodikisht një pjesë të mirë të fuqisë punëtore.

[BOKE]

Cani: Ekonomia i është kthyer ritmeve të rritjes potenciale


TIRANE (25 Nëntor) - Guvernatori i Bankes se Shqipërise, Shkelqim Cani ne mbledhjen e Komitetit Nderministror te Politikave te Sigurimit Kombetar, theksoi se "Ekonomia shqiptare gjatë vitit 2003, duket se i është kthyer ritmeve të rritjes së saj potenciale, pas ngadalësimit të vërejtur në vitin 2002." Sipas Canit, parashikimi i rritjes ekonomike për vitin 2003, rreth 6 për qind, mbetet një mundësi realiste. Ai theksoi se zhvillime të tilla si: qëndrueshmëria në prodhimin bujqësor, performanca optimiste në degët e shërbimeve, industrisë dhe të transportit, rritja e vëllimit të shkëmbimit tregtar e verifikuar në 6-mujorin e parë të vitit, numri i shtuar i turistëve, situata e qëndrueshme dhe e favorshme energjitike, qëndrueshmëria në prurjet valutore të emigrantëve e faktorë të tjerë, janë argumente të besueshme në arritjen e objektivit të rritjes ekonomike të vendit. ro/ro (BalkanWeb).

[ganoid]

Italianët, 60 milionë euro për energjetikën shqiptare

Drejtori i Institutit Italian për Shërbimet e Sigurimeve të Tregtisë së Jashtme, Giorgo Telini, është shprehur se ekziston projekti prej 60 milionë eurosh dhe vënia në zbatim e tij varet nga KESH-i






Data (25-11-2003)


Italianët shprehen të gatshëm të investojnë rreth 60 milionëë euro në sektorin energjetik të vendit tonë. Kështu ka deklaruar dje gjatë një konference për shtyp në ambientet e hotel “Rogner”, Giorgo Telini, drejtori ekzekutiv i Institutit Italian për Shërbimet e Sigurimeve të Tregtisë së Jashtme (SACE). Në këtë konferencë ai shoqërohej nga ministri shqiptar i Ekonomisë Arben Malaj dhe ambasadori italian në Shqipëri Atilio Masimo Ianucci. “Për sa i përket energjetikës, ne kemi një projekt me një fond prej 60 milionë euro investime në këtë sektor dhe do të varet nga Korporata Energjetike Shqiptare (KESH) vënia në zbatim e tij”, theksoi Telini. Gjatë vizitës në vendin tonë ai është takuar me drejtuesit më të lartë të qeverisë shqiptare si me kryeministrin Nano, zv.kryeministren Meksi, me ministrin e Financave Islami dhe me atë të Ekonomisë Malaj. Telini gjithashtu është takuar edhe me autoritetet e Fondit Monetar Ndërkombëtar dhe Bankës për Rindërtim dhe Zhvillim. Në qendër të të gjitha takimeve ka qenë gjendja në të cilën ndodhen sektorët si: energjetika, infrastruktura, privatizimi, telekomunikacioni, si dhe projekti i furnizimit me ujë i rajonit të Puljas nga burimi i Syrit të Kaltër”. Telini ka bërë të ditur se ekzistojnë projekte konkrete për energjetikën, hekurudhën Tiranë-Durrës, si dhe për aeroportin e Tiranës”.
Tema kryesore e takimit të zhvilluar mes Telinit dhe ministrit Malaj ishte rritja e nivelit të bashkëpunimit me synim rritjen e mëtejshme të investimeve italiane në Shqipëri. Malaj bëri të ditur ecurinë e procesit të privatizimit në sektorin e energjisë, telekomunikacionit, sistemit financiar dhe bankar, si dhe mundësitë për praninë e investimeve italiane në fushën e turizmit dhe infrastukturës. Në këtë aspekt Malaj tha: “Korridori i 8-të është një projekt strategjik dhe u shpreh se Brukseli duhet t’i shohë me më shumë përparësi investimet për përmirësimin e infrastrukturës.” I pyetur nga gazetarët nëse destabiliteti politik këto dy vitet e fundit ka ndikuar në nivelin e investimeve në vend, Malaj u përgjigj: “Ndikim ka pasur, por mund të them se viti 2003 ka qenë më i suksesshmi ndër të gjitha vitet dhe këtë e tregon edhe fakti se këtë vit janë dhënë 630 milionë dollarë kredi nga bankat”. Entela Dashi, drejtoreshë e Agjencisë së Investimeve të Huaja (ANIH), vuri në dukje se investimet e qeverisë italiane në vendin tonë janë më të lartat në krahasim me vendet e tjera me 48 për qind të totalit të investimeve. Ajo gjithashtu theksoi: “Për 6-mujorin e parë të vitit 2003 shuma e investimeve të kryera në vendin tonë është 67 milionë dollarë”. Ndërsa ambasadori Ianuçi theksoi: “SACE është e gatshme të ndihmojë investitorët italianë, që janë të interesuar të investojnë në Shqipëri, por është në dorë të Ministrisë së Financave dhe asaj të Ekonomisë për mundësimin e zbatimit sa më të shpejtë të investimeve të huaja në vendin tuaj”.

[ganoid]

Mospagimi i energjisë elektrike, biznesi borxhli me 1.8 miliardë lekë


B.B

Detyrimet

Biznesi, jo i rregullt me pagimin e energjisë së konsumuar. Korporata Elektroenergjitike Shqiptare bën të ditur se sektori privat ka një borxh prej 1.8 miliardë lekësh, si pasojë e mospagimit të energjisë elektrike. Faturat e papaguara tashmë janë akumuluar prej vitesh, duke bërë që borxhi i biznesit të rritet dita-ditës ndaj Korporatës Elektroenergjitike Shqiptare. “Një pjesë e sektorit privat vazhdon të mos paguajë detyrimet e prapambetura të energjisë së faturuar”, -pohojnë burime zyrtare pranë Korporatës Elektroenergjitike Shqiptare. Sipas këtyre burimeve, borxhi i grumbulluar që nga viti 1992 nga biznesi privat ndaj Korporatës Elektroenergjitike Shqiptare arrin në 1.8 miliardë lekë, ndërkohë që këtij borxhi i shtohen edhe detyrimet e papaguara nga institucionet publike, shifra e të cilave është maramendëse. “Gjatë vitit të kaluar, sektori privat arriti të arkëtonte në masën 96 për qind faturat e energjisë elektrike”, -pohojnë pranë Korporatës Elektroenergjitike Shqiptare. Ndërkohë që këtë vit, ky sektor ka rritje përsa i përket arkëtimeve mujore të energjisë elektrike, që arrijnë në masën 98 për qind. Megjithatë, vihet re përqindje e ulët e arkëtimeve për detyrimet e prapambetura, njoftojnë burime pranë Korporatës Elektroenergjitike Shqiptare. Ndërprerjet e energjisë elektrike për një numër të konsiderueshëm biznesesh, kanë ndikuar në rritjen e arkëtimeve mujore, por jo në ato të prapambetura.

[ganoid]

Spahiu: Të shkarkohet bordi i Entit Rregullator të Energjisë
Kërkesa për shkarkimin e bordit të ERRE-s bazohet në faktin se mandati i tyre ka përfunduar që në muajin gusht dhe rrjedhimisht ky ent konsiderohet si i jashtëligjshëm

Kreshnik Spahiu, kryetari i Zyrës për Mbrojtjen e Qytetarëve, ka deklaruar për “Biznesin” se do të kërkojë mosnjohjen dhe shkarkimin e bordit të Entit Rregullator të Energjisë. Kërkesën e tij Spahiu e bazon në faktin që mandati i ERRE-së ka mbaruar që në muajin gusht, dhe rrjedhimisht ERRE mund të konsiderohet si e jashtëligjshme. “Kërkesën me shkrim do ta dorëzojë të hënën që vjen, - thotë kryetari i ZMQ-së, - dhe në qoftë se ajo nuk pranohet atëherë ne do të bëjmë padinë në organet gjyqësore”. Në lidhje me grupet e punës Spahiu sqaron se qëllimi i punës së ekspertëve (të cilët janë të fushave të ndryshme) është të bëjnë rishqyrtimin e kostove të prodhimit, të transportit, si dhe vlerësimin e veprimeve të tjera ekonomiko-financiare. Nga ana e KESH-it është deklaruar që rritja e çmimit do të bëhet me qëllim mbulimin e kostove që i lindin kompanisë. Përveç kësaj, nga Zyra për Mbrojtjen e Qytetarëve është deklaruar se rritja e çmimit të energjisë është në kundërshtim me vendimin e Këshillit të Ministrave, pasi sipas VKM-së rritja e çmimit të energjisë nuk mund të bëhet me më shumë se 5 për qind në vit.

Rritja e çmimeve
Për vitin 2004 parashikohet që çmimi i energjisë të jetë 4.5 lekë për kwh, për konsumim energjie deri në 220 kwh në muaj, ndërsa nëse konsumi do të kalojë mbi këtë kufi, çmimi për kilovat-orë do të jetë 9.7 lekë.
Ndërsa për vitin 2005 KESH ka parashikur që çmimi i ri i energjisë të jetë 5 lekë për kwh për sasinë 180 kwh të harxhuar në muaj. Me tejkalimin e kësaj sasie mujore çmimi do të bëhet 10.7 lekë për kwh.

Takimi dhe vendimet
Pas takimit që do të zhvillohet të hënën, ERRE, KESH, Avokati i Popullit, Zyra për Mbrojtjen e Qytetarëve dhe një sërë organizatash të mbrojtjes së konsumatorit do të takohen më pas në një seancë dëgjimore, ku do të bëhet dorëzimi i të gjitha ankesave apo kërkesave të palëve. Sipas Engjëll Çuçit, kryetar drejtues i këshillit të ERRE-s, në takimin e së martës ERRE do të jetë në rolin e gjykatësit dhe do të bëjë shqyrtimin e kërkesave që do të paraqesin palët. Dilema tjetër e takimit të së martës do të jetë vlefshmëria e “gjykatësit”, pasi Spahiu një ditë para këtij takimi do të kërkojë shkarkimin e Entit Rregullator të Energjisë. Në deklaratat e bëra nga drejtuesit e institucioneve që janë përfshirë në debat, është parashikuar që rreth datës 25 ose 26 të këtij muaji të bëhet takimi përfundimtar dhe të shpallen çmimet e reja të kilovat-orëve. E vetmja gjë që nuk dihet është se sa do të rriten çmimet, 10 apo 22 për qind më shumë?

[ganoid]

EFT”, “Montmontaza” dhe “KOPROM” janë kompanitë që morën pjesë dje në tenderin e energjisë

“EFT”, kompania e mundshme për të fituar tenderin

Nga të 3 kompanitë, vetëm “EFT” ofron sasinë e kërkuar nga KESH-i, por për 3 milionë euro më shumë

Bledjana Beqiri

Zhvillohet tenderi ndërkombëtar i blerjes së energjisë elektrike për vitin 2004. Tre kompani të huaja janë të gatshme për t’i shitur energji elektrike Korporatës Elektroenergjitike Shqiptare. “EFT” nga Zvicra, “Montmontaza” nga Kroacia dhe “KOPROM” nga Austria, janë tre kompanitë që kanë marrë pjesë në tenderin ndërkombëtar të energjisë, ndërsa kompania “SKSE”, e cila kishte tërhequr dokumentacionin për të marrë pjesë në tender, dje nuk u paraqit. Pas dy herë dështimesh të tenderit ndërkombëtar të energjisë elektrike, një herë në shtator dhe më pas në nëntor, dje kanë paraqitur ofertat e tyre tre kompani, por vetëm njëra mund të sigurojë energjinë e dëshiruar nga Korporata Elektroenergjitike Shqiptare (KESH). Kompania “EFT” që prej disa vjetësh i qëndron besnike korporatës shqiptare, duke ju gjendur edhe në situata të vështira të furnizimit me energji. Edhe dje kompania “EFT”, nga të gjitha kompanitë pjesëmarrëse, ka qenë e vetmja që ishte në gjendje të siguronte 2215 gigavat orë, aq sa i nevojiten KESH-it për të gjithë vitin 2004. Por, KESH ka në dispozicion një fond limit prej 75 milionë e 310 mijë euro, ndërkohë që kompania “EFT” për energjinë që ofron kërkon 78 milionë euro ose 3 milionë euro më shumë. “Fondi limit për blerjen e 2215 gigavat orë energji elektrike është 75 milionë e 310 mijë euro, i cili do të përballohet nga qeveria shqiptare dhe nga vetë Korporata Elektroenergjitike Shqiptare”, -pohojnë burime zyrtare pranë KESH-it. Ndërkohë që kompanitë e tjera pjesëmarrëse, me energjinë që ofrojnë nuk janë në gjendje që t’i sigurojnë KESH-it as gjysmën e sasisë së kërkuar. Kompania austriake “KOPROM” është e dyta që ka ofruar më shumë energji elektrike pas “EFT”-së, duke siguruar vetëm 564 gigavat orë energji elektrike për të gjithë vitin 2004, në shpërblim të së cilës kërkonte më shumë se 20 milionë euro. Ndërsa, kompania kroate “Montmontaza” ofroi më pak energji se dy kompanitë e tjera, rreth 562 gigavat orë me një vlerë prej 20 milionë euro. Dy kompanitë e fundit ofrojnë vetëm çerekun e energjisë që kërkon KESH-i dhe një çmim shumë më të lartë se kompania “EFT”. Kështu, Korporatës Elektroenergjitike Shqiptare do t’i duhet që të zgjedhë fituese kompaninë “EFT” dhe të shtojë fondin limit ose të përsërisë për të tretën herë tenderin ndërkombëtar të energjisë elektrike.

Procedurat e tenderit
“Brenda muajit do të shpallet kompania fituese e tenderit ndërkombëtar të energjisë elektrike”, -është shprehur Ylli Demiraj, drejtor i Divizionit të Transmetimt dhe kryetar i komisionit të vlerësimit të ofertave të tenderit ndërkombëtar të energjisë. Sipas tij, në bazë të procedurave të tenderit, kompania fituese duhet të jetë ajo që ka ofertën më të mirë. Në bazë të ofertave të paraqitura nga pjesëmarrësit në tender, komisioni i vlerësimit të ofertave të KESH-it do të shpallë fituese mes kompanive "EFT", "Montmontaza", dhe "KOPROM" në bazë të vlerësimit të LOTE-ve (çmim, sasi dhe afat kohor) më të përshtatshëm për kërkesat e Korporatës Elektroenergjitike Shqiptare për energji elektrike. Mbas vlerësimit të ofertave teknike dhe financiare, nga komisioni pritet që dokumentacioni i këtij tenderi të shqyrtohet nga Agjencia e Prokurimeve Publike për shpalljen e fituesit pas 10 ditësh.


Pse dështuan dy tenderat e parë për blerjen e energjisë

Dy janë tenderat e anuluar nga Korporata Elektroenergjitike Shqiptare për blerjen e energjisë elektrike në vitin 2004. Në 6 shtator, tenderi u anulua se kompanitë pjesëmarrëse ofronin energji elektrike me një vlerë që tejkalonte fondin limit të përcaktuar nga KESH-i, ndërsa në tenderin e dytë, të zhvilluar në 26 nëntor, mori pjesë vetëm kompania angleze “EFT”. “Tenderi i zhvilluar në shtator u anulua për shkak se tejkalohej fondi limit i parashikuar dhe njëkohësisht ishte në interesin e vetë Korporatës Elektroenergjitike Shqiptare që të blinte më vonë energji me çmim më të ulët”, -pohojnë burime pranë KESH-it. Blerja e energjisë elektrike me një çmim më të ulët ishte argumenti i dhënë nga KESH për anulimin e tenderit të parë. Sipas drejtuesve të kësaj korporate, nga bllokimi i importit u arrit të kurseheshin rreth 1.5 milionë dollarë. “Meqënëse në tender u shfaq vetëm një kompani dhe një ofertë, tenderi i shitjes së energjisë elektrike në bazë të ligjit për konkurrencën u anulua”, -deklaruan drejtuesit e KESH-it pas anulimit për herë të dytë të tenderit të energjisë.

[ganoid]

ENERGJIA DO TE RRITET CDO VIT ME 8 PER QIND

Teuta Shamku

Konsumatori i energjise elektrike do te perballet me rritjen e cmimit te energjise cdo vit. Reforma tarifore ne sistemin energjitik parashikon rritjen e cmimit te saj cdo vit me 8 per qind me shume. Kete fakt e ka pohuar Kryetari i Agjensise Kombetare te Energjise, Besim Islami. "Reformat tarifore ne sistemin e energjise jane te vonuara. Ato duhet te kishin nisur qe ne vitin 1994. AKE parashikon duke filluar nga viti 2004 deri ne vitin 2009 te behet rritja e energjise elektrike nga 8 per qind deri ne 10 per qind", ka thene Besim Islami, kryetar i AKE-se. Ai shtoi se vetem pas vitit 2009 deri ne vitin 2015 cmimi i energjise do te vazhdoje te rritet nga 1 deri ne 2 per qind. "Reforma ne energji eshte e domosdoshme per te thithur investime, te cilat do te benin te mundur ristrukturimin e KESH-it. Eshte parashikuar qe deri ne vitin 2015 te investohen rreth 1.2 miliarde dollare ne sistemin energjitik", ka shtuar Islami.

Si ndahen tarifat sipas kategorive

Struktura ekzistuese e tarifavve te energjise elektrike merr ne konsiderate faktikisht pese kategori konsumatoresh. Konsumatoret industriale dhe komerciale ne tri nivele tensioni; Konsumatoret familjare (shtepiake), te furnizuar ne tension te ulet; Sektorin Publik te furnizuar ne tri nivele tensioni; Konsumatore te tjere me tarife te subvencionuar (konsumatore me preference) dhe kompanite shperndarese; Konsumatoret e medhenj industriale ne sektoret e naftes, rafinerise, bakrit, kromit, hekurit dhe prodhimit te cimentos. Keta konsumatore jane te furnizuar kryesisht ne tension te larte dhe te mesem; te gjithe veprimtarite e prodhimit te miellit dhe bukes, si dhe institucionet fetare. Keta konsumatore jane te lidhur ne rrjetin e TU te shperndarjes. Ne pergjithesi, te gjithe konsumatoret paguajne energjine elektrike, vetem perkundrejt energjise elektrike te konsumuar ne kWh (pra nuk jane vendosur ngarkesa te tjera). Per konsumatoret e furnizuar ne TM, struktura e tarifave eshte e vleresuar lidhur me vendosjen e matesit. Ne Dokumentin e Politikave Elektroenergjitike eshte theksuar me force, qe sistemi i ardhshem i faturave, duhet te mbuloje koston afatgjate te G.T.Sh dhe te siguroje nje norme fitimi te pranueshme per KESH-in, te hiqet subvencionimi i sektorit elektrik direkt per KESH-in nga shteti ne vitin 2005 dhe ne kufij te mesem kohore pas vitit 2007, te hiqet subvencioni ndersektorial. Aktualisht, KESH-i ka perpunuar nje Plan Veprimi per periudhen 2004-2006, qe eshte aprovuar nga Grupi i Donatoreve dhe eshte miratuar nga Qeveria. Sic u theksua me siper, me miratimin e ketij plani Qeveria ka programuar angazhimin serioz, qe sektori i energjise elektrike te adaptoje cmime, qe mbulojne koston marxhinale njesi te energjise elektrike, duke perfshire G/T/SH. Gjithashtu, me aprovimin nga parlamenti te projektligjit "Per Sektorin e Energjise Elektrike" eshte bere e mundur, qe percaktimi i gjithe sistemit tarifor te energjise elekrike te behet vetem nga Enti Rregullator i Energjise Elektrike.

Si do te rritet energjia vit pas viti

Ne Planin e Veprimit te viteve 2004-2006, ka shume propozime te rendesishme lidhur me cmimet e energjise elektrike. Ne kete plan parashikohet rritja e tarifes mesatare cdo vit ne masen 8 per qind, per te gjithe konsumatoret (10 per qind per konsumatoret familjare dhe 5 per qind per konsumatoret e tjere). Ne vitin 2005, nuk parashikohet te kete me konsumatore te preferuar, pervec ujesjellesave, per te cilat kjo do te zbatohet ne vitin 2007.

Struktura e kostos faktike per cdo divizion. Gjenerim-Transmetim-Shperndarje, duke vleresuar qe kosto mesatare eshte 6.44 leke/kWh. Kontributi ne koston totale eshte: gjenerimi 40.52 per qind, transmetimi 10.4, shperndarja 49.06 per qind. Zbatimi i ketij sistemi te ri tarifor kerkon si domosdoshmeri rritjen ne menyre te konsiderueshme te tarifave per konsumatoret familjare. Eksperienca e vendeve te tjera sugjeron qe jane dy elemente shume te rendesishem per t'u marre ne konsiderate gjate percaktimit te skemes subvencionuese te familjeve ne nevoje.

Kush jane familjet ne nevoje qe perfitojne

Aktualisht, me programet e mbrojtjes shoqerore me fondet e Buxhetit te shtetit mbeshteten me te ardhura numri i familjeve per rritjen e cmimit te energjise elektrike eshte 191 500. Familje ne skemen e Ndihmes Ekonomike jane 105.000, pensioniste qe jetojne vetem ose me persona ne ngarkim 27.500, familje te invalideve te punes pa aktivitet ekonomik 27.000, familje qe kane persona me aftesi te kufizuara 32.000

Sa kWh do te subvencionohen

Sistemi i ri tarifor i energjise elektrike eshte nje kerkese e domosdoshme dhe urgjente per t'i mundesuar KESH-it te perballoje koston e prodhim-transmetim-shperndarjes dhe per te dale nga situata e veshtire financiare per nje periudhe sa me te shkurter. Ne strategji rekomandohet qe ky sistem i ri tarifor do te kontribuoje ne reduktimin e konsumit te energjise elektrike, sidomos per ngrohje, per perdorim eficent te saj, per krijimin e kushteve per perdorimin e burimeve te tjera energjitike (vecanerisht per ngrohje), permiresimin financiar te KESH-it per t'i mundesuar atij ne te ardhmen perballimin e investimeve te reja (ne gjenerim-transmetim-shperndarje) duke bere qe te ulet ndjeshem kontributi i qeverise per subvencionimin e importit te energjise elektrike dhe krijimin e kushteve per nxitjen e investimeve te huaja ne sektorin e energjise elektrike vecanerisht ne gjenerim.

Per konsumatoret familjare te grupit ne nevoje ne perputhje me ritmet e zhvillimit te ekonomise se vendit tone te paraqitura ne Strategjine Kombetare te Energjise si dhe me kapacitetet ekzistuese te gjenerimit te energjise elektrike mendojme qe pragu i bllokut te pare te konsumit te domosdoshem te jete 220 kWh/muaj, pasi kjo shifer reflekton me sakte konsumin e energjise elektrike te domosdoshme per ndricim, gatim, pajisje elektroshtepiake (radio, TV, magnetofon, lavatrice) sipas studimeve te bera nga Agjensia Kombetare e Energjise dhe Banka Boterore (Studimi mbi Zhvillimin e Sektorit Elektroenergjitik). Konsumi mesatar i energjise elektrike i popullates (pa ngrohje dhe pa pergatitje te ujit te nggrohte) eshte per zonat urbane 218 kWh/muaj, zonen rurale 163 kWh/muaj dhe ne shkalle Republike 187 kWh/muaj. Mbeshtetur ne sa me siper e Strategjine Kombetare te Energjise rekomandohet me force qe te zbatohet niveli i bllokut te pare duhet prej 220 kWh/muaj dhe ne kete menyre garantohet (duke u subvencionuar nga shteti) ndricimi, gatimi, radio, TV, magnetofoni dhe lavatrice. Kurse energjia per te realizuar ngrohjen dhe ujin e ngrohte duhet te sigurohet nga burime te tjera energjitike (LPG, panelet diellore, vajguri, dru zjarri) ose ne se familjaret do te perdorin energji elektrik ate duhet ta paguajne me cmimin e bllokut te dyte.