Close
Faqja 2 prej 3 FillimFillim 123 FunditFundit
Duke shfaqur rezultatin 11 deri 20 prej 24
  1. #11
    El-Letërsia Maska e macia_blu
    Anëtarësuar
    04-05-2002
    Vendndodhja
    michigan usa
    Postime
    2,492
    or ti Roni i sotirajve, pune te madhe paske marre persiper.....
    Psh qe te merresh me historine qe do te behet dhe emrat e kujt do te ngelin ne te... pa le me kur na tregon edhe ardhjen e shekujve me gjithe kadarene kolipuc.
    Mos u bej qesharak, pa cka se duke kujtuar se po mbron nje histori apo te paardhur ende ato disa shekujt bashke.
    Hajt shendet e te mira!
    "Shkolla nuk e ben njeriun me te mencur, e meson te duket i tille" (e.m)

  2. #12
    Άγιος Ειρηναίος της Λυών Maska e Seminarist
    Anëtarësuar
    10-05-2002
    Postime
    4,982
    Ron

    ti ndoshta nuk beson, prandaj as nuk te kushton ta krahasosh Kadarene me prift a imam, por po te them se faktikisht sa kane arritur te lene emer ne kete jete figura fetare, nuk do te kete mundesi te le asnje fushe e kultures a e shkences.

    Mua personalisht as kam ndonje zili qe Kadarese ti mbetet emri gjekundi "perjeteisht". Sidoqofte, me sinqeritet te them se nuk do ti mbetet tek ata qe me duan mua, e do te me pasojne mua...

    Eshte shkrimtar i madh? Me nder qofte, ashtu sikurse nuk mund ta gjykoj permasat e madheshtise se tij gjate nje kohe kur permasat u vrane e u nxorren jashte ekzistence.

    Nuk dua te ngelem ne kete diksutim ne ate se cfare eshte apo se cfare nuk eshte Kadare, e aq me teper admirimi i gjithkujt, jo vetem qe nuk me prek, por me teper me ben ta respektoj, per shkakun tuaj, jo te tij.

    Ajo qe une di te them eshte se ne artikullin e mesiperm Kadare:

    1. ka dhene analize fare fare te dobet te tolerances fetare

    2. gabime historike fetare

    3. koncepte grupimesh fetare te paqarta


    Emeruesi i perbashket i mentalitetit te shkrimit te Kadarese = me thenien e E Hoxhes "populli yn e ka care rrugen e historise me shpate ne dore"

    Pikerisht duket se kjo thenie frymezon atdhetarimzmin apo shkrimet "atdhetareve" te shume demove te sotshem. Nje mentalitet bolshevik masash, popujsh ne unitet...

    e po ashtu nje koncept primitiv historik.

    flm

  3. #13
    System ...!! HACKED DOWN
    Anëtarësuar
    11-07-2003
    Vendndodhja
    North York
    Postime
    16
    Toleranca Fetare faktikisht EGZISTON ne Shqiperi madje ashtu sic rralle egziston kund tjeter ne vende me histori te hershme, problemi eshte qe te mund ta njohesh ate dhe te krijozh imazh te paster nga buron duhet ta kesh Jetuar Shqiperine pikerisht ne ate periudhe qe ajo mund te praktikohej haptazi me qellim qe opinionet te jene me baza dhe te sakta.
    Kadare nuk ka si ta njohi kete Tolerance packa se ai eshte shkrimtari Shqiptar me i mire sot per sot, pra Nuk ndihmon, dhe kjo duket ne gabimet Faktike qe nxorri Semiranist apo edhe
    Në shtyp dhe internet janë hedhur ide që e mendojnë haptas kombin shqiptar, në emër të një kombi tjetër atij islam
    Per kedo qe e njeh sadopak fene Islame ose per kedo qe i ka jetuar vitet e Post-Diktatures ne Shqiperi eshte e qarte qe te rinjte Shqiptare nuk jane aspak pro nje "panarabizmi" qe e ashtuquan Kadareja, dhe nese do te ishte ne Shqiperi Kadareja do te kishte mundesine te takohej personalisht me ata te rinj te cilet kane studiuar per monoteizmin e paster dhe nje nga keta eshte Ervin Hatibi shkrimet e te cilit ai vete i ka vleresuar shume. Pra me pak llafe Kadareja ketu "ja ka fut kot".
    Dhe e fundit nese Kadareja do te marri pike per Atdhetarizem Bujrum dyert e Shqiperise jane te hapura, le te kontriboje per kombin e brishte Shqiptar aty ku ka mundesi te jape aq shume sidomos me nivelin qe ka.

    Ps. Seminarist, ti e di shume mire ashtu si edhe une qe Islami = MosAdhurim askujt tjeter pervec ZOTIT. Bektashizmi jo vetem qe s'ka lidhje me Islamin por eshte e kunderta. Islami me shume ka lidhje me Ortodoksine se Bektashizmin. Pike edhe PIKE E MADHE.

  4. #14
    i/e regjistruar
    Anëtarësuar
    30-10-2003
    Vendndodhja
    Durres
    Postime
    38
    Ajo qe bie ne sy menjehere ne kete konference ishte mungesa e
    fetareve si ne organizim ashtu edhe ne referim. Thene
    me shkurt te pafete benin nje kuvend se si te sillen
    fetaret(kuptohet me nj-tj).Kjo mungese fetaresh do te ishte e
    justifikuar n.q.se tema kryesore do te ishte
    mardheniet e ateisteve (te pafeve) me fetaret e cdo
    lloj besimi, si edhe evolucioni(fjale e arte per
    ateistet) i ketyre mardhenieve qe prej kohes qe
    s’mbahet mend deri ne komunizem, e pastaj prej
    komunizmit e deri me sot. Kjo mesa duket nuk iu ka
    pelqyer organizatoreve sepse do te ishte nje humbje e
    madhe kohe e energjie numerimi i klerikeve te vrare,
    objekteve te kultit te shkaterruara, pasurise
    kulturore-letrare te percudnuar, etj.
    Megjithate me shqetesuese ishte boshti ideologjik i
    kumtesave te mbajtura, sipas te cileve harmonia
    shekullore fetare nuk kishte te bente fare me mesimet
    e ketyre feve per besimtaret perkates. Sipas tyre
    shqiptaret i kishin filtruar ne genin e tyre keto
    mesime dhe kishin krijuar harmonine me njeri-tjetrin.
    Pyetjes me spec se pse nuk funksionoi ky filter gjate
    kohes se komunizmit, ku ideologjia beri armike per
    vdekje nje klase ndaj tjetres megjithese te dyja
    shqiptare, iu gjet shpejt pergjigja duke e quajtur
    dyzet e kusur vjet komunizem nje aksident, te ngjashem
    me levizjen dy mujore te Haxhi Qamilit.
    Fyerja vazhdonte edhe me tej kur nje prej oratoreve i
    kujtonte besimtareve se edhe vrasjet e profeteve,
    martireve, shenjtoreve dhe te gjithe perpjekjet e
    idealisteve ne pergjithesi kane pasur ne themel
    qellime pushteti, politike, territoriale etj, dmth
    gjera te prekshme e vulgaritete te perditshme si
    sinori apo mbushja e barkut me buke.
    Me nje fjale pasi u thuren lavde per fetaret dhe
    harmonine e tyre jofetare, pasi u rrahen krahet se te
    shkuara te harruara dhe qyteterimi e ka per turp sot
    te permendesh padrejtesite e largeta e te aferta, u
    terhoq ve(veshi)mendja qe te vazhdonin keshtu pa u
    perzier ne pushtet(larg qofte), legjistativ apo
    vendimmarres sepse do te kishte nje denim te
    pashmangshem – prishje harmonie ?!?!?!
    Pa dashje mu kujtua parrulla e famshme "Proletare te
    te gjithe vendeve bashkohuni"- dhe po pa dashje e
    ndryshova ne "besimtare te te gjitha feve bashkohuni".
    Ky bashkim po behet gjithmone e me i nevojshem ne
    shqiperi, ku pas 40 vjet diktature ku besimi ne ZOT u
    quajt herezi,pasuan edhe 10 a 12 vjet me heshtje(e jo
    me kerkim falje) per krimet qe hoqen ne kurriz
    besimtaret, dhe pa asnje lloj pendimi per shprehjen
    hapur te mos ekzistences se ZOTit.
    Nqse nuk behet kjo perpjekje per ndaljen e ketij
    revanshi ateist e ZOT-mohues, ka rrezik qe konferenca
    e ardhshme te kete si teme
    "besimi fetar dhe dobite e opiumiumit"
    Dhurata nuk eshte e barabarte me dhuruesin, e aq me pak mjeti eshte i barabarte me qellimin.
    Mjere per ate qe dashuroi dhuraten ne vend te dhuruesit dhe e ktheu mjetin ne qellim.

  5. #15
    Updating.... Maska e Wordless
    Anëtarësuar
    19-06-2002
    Vendndodhja
    Undercover
    Postime
    3,154
    Me fal teta macja_blu, por kujdes me fjalorin se nuk jam
    as "kolopuc" e as profet! Ne kete forum vijme per te hequr
    merzine dhe mundohemi te respektojme nje fare etike
    megjithese jemi te fshehur mbas pseudonimeve e mund
    te abuzojme.

    Seminarist, besoj por jam kunder feve te insitucjonalizuara!

    Nuk dua te zgjatem, por me pak fjale ajo qe desha te them
    eshte se Kadare nuk eshte teolog, historjan feshe, politikan,
    njeri socjal, normal ... Ju vini ne dyshim famen e tij si
    shkrimtar, eshte e drejta jote. Ka te tjere, ndoshta budallej
    per ty e macen_blu, qe e pelqejne librat e tij. Nder ta bej
    pjese dhe une. Eshte shume e thjeshte, shije personale.



    b_a_t_o:
    - Tre fete krysesore monoteiste; Hebraizmi, Krishterimi dhe
    Islamizmi, gjate ketyre 1600 vjeteve te fundit, per medimin
    tend sa i kane sherbyer harmonise ne ato vende ku kane ndare
    toke, pushtet dhe influence?
    - Sa nga vendet ku te pakten dy nga tre fete e mesiperme jane
    te pranishme, jetojne ne Harmoni?
    - Sa konflikte te armatosuar nder-fetare di ti te jene zhvilluar ne
    Shqiperi qysh prej Rilindjes Kombetare?
    - Nje besimtar Hebre pret Ardhjen e Mesise. Per nje besimtar
    te Krishtere Mesia ka 2000 vjet qe ka ardhur per te Zbuluar
    te verteten e fundit. Per nje myslyman Zbulesa e Mesise
    ishte paralajmerimi i ardhjes se Muhametit i cili mori fjalen
    Zotit direkt dhe mbyll ciklin e Profeteve duke vene
    Boten ne "stand by for Apocalypse now"! Me perjashtim te
    Hebrejeve, Kristjanet dhe Myslymanet kane detyre perhapjen
    e feve te tyre kudo, dhe konvertimin e inidvideve (here me
    paqe e here me force). Uuuuf Pyetja tani:-)
    - ne kushtet e besimit dhe respektimit rigoroz te tre feve te
    mesiperme, si mund te arrihet Harmonia ne nje shtet
    shume-fetar ku vete dogmat jane ne knotradikta thelbesore?

    Persa i perket mospermendjes se terrorrit komunist
    ndaj klerit ne kete Konference jam dakort me ty, kjo
    i ul shume piket besueshmerise dhe seriozitetit te ketij
    tubimi. Mend per here tjeter. Une mendoj qe si
    problematik eshte teper aktuale sidomos ne ditet e
    soteme.



    Pershendetje te gjitheve.


    ps. macja_blue, vertet nuk e kuptoj tonin tend! Njhemi gje
    bashke?! Jo se me duket ton familjar, te pakten i zones
    nga vij?
    Ndryshuar për herë të fundit nga Wordless : 26-11-2003 më 20:22
    Ky shtet është ky që është sepse qytetarët tanë janë këta që janë !

  6. #16
    i/e regjistruar
    Anëtarësuar
    30-10-2003
    Vendndodhja
    Durres
    Postime
    38
    RoniSotiri, ti vertet pyete qe :
    ne kushtet e besimit dhe respektimit rigoroz te tre feve te
    mesiperme, si mund te arrihet Harmonia ne nje shtet
    shume-fetar ku vete dogmat jane ne knotradikta thelbesore?
    Pikerisht dogmat(po perdor te njejtin term megjithese s'jam dakort), kur jane te ndjekura rigorozisht, kane te perfshire edhe mardhenien me fete dhe besimet e tjera.
    Vetem kur ndjekja e fese zbehet atehere ka edhe deformime ne keto mardhenie.
    Keshtu qe per ta ilustruar pyetjen tende (megjithese diskutimi do te ishte i plote kur te diskutohej parimisht dhe jo me shembuj) shumbujt duhen marre nga castet kulmore te seciles prej feve kur ato kane qene ne pushtet.
    Gjithsesi te pakten per vendin tone ka kohe qe asnje ndikim fetar nuk ndihet ne qeverisjen e vendit, perkundrazi ka kohe qe ndaj besimit tek Zoti si parim jane zbrazur te gjitha baterite.
    Besimet dhe bashkesite fetare sot jane si ishuj shpirteroer ne nje oqean materializmi dhe patjeter duhet te lidhin ura kominikimi mes tyre.
    Dhurata nuk eshte e barabarte me dhuruesin, e aq me pak mjeti eshte i barabarte me qellimin.
    Mjere per ate qe dashuroi dhuraten ne vend te dhuruesit dhe e ktheu mjetin ne qellim.

  7. #17
    Updating.... Maska e Wordless
    Anëtarësuar
    19-06-2002
    Vendndodhja
    Undercover
    Postime
    3,154
    Faleminderit per pergjigjen Bato!
    Eshte e drejte ajo qe thua, duhen gjetur uret qe bashkojne
    ne vend qe ti fryet zjarrit te percarjes!
    Ky shtet është ky që është sepse qytetarët tanë janë këta që janë !

  8. #18
    Vetvendosje Maska e INDRITI
    Anëtarësuar
    14-11-2002
    Vendndodhja
    I ulur ne zemren e njeres.
    Postime
    2,170

    Nje sqarim i vogel.

    Nese dikush thote se ne do te humbasim e Kadare do te mbetet i kujtuar perhere une dua te them se nuk dua kurre te bie ne nivelin e tij, nuk e pelqej aspak.
    dhe e dyta. Eshte nje nder i madh per te qe te jete ne nivelin e ndonje sherbyesi fetar qofe ai hoxhe apo prift. Po pse? sepse ne kohen kur kadare dhe berisha i puthnin kembet enver hoxhes ja lanin dhe pastaj i pinin edhe ujin, kleriket fetare kundershtonin me force diktaturen.
    Keto jane gjera per tu vleresuar.
    Injoranca nuk zhduket me top

  9. #19
    Vetvendosje Maska e INDRITI
    Anëtarësuar
    14-11-2002
    Vendndodhja
    I ulur ne zemren e njeres.
    Postime
    2,170
    Atehere te dashur a sme tregoni mua ju se ku ishte Kadare kur kleriket fetare u shprehen hapur kunder sistemit diktatorial dhe ateist?

    Ku qe Kadare kur Hafiz Ibrahim Dalliu shkruante vargjet:

    Po kerkove buken, tejapin urine
    Po kerkove jeten te japin paterdine
    Po kerkove gjumin te japin llaftarine
    Po kerkove nderin te japin poshtersine
    Po kerkove shokun te japin pabesine
    Po kerkove besen te japin tradhetine
    Po kerkove meshiren te japin gjakesine
    Po kerkove njeriun te japin kafsherine
    Po te jesh shejetor te bashkojne me qenerine
    Po kerkove driten te japin erresiren
    Po deshe shijen te japin te veshtiren
    Po kerkove fene te japin mundimin
    Po kerkove dhimbjen te japin acarimin
    Po te duash paqen te bashkojne me krimin
    Po te duash familjen te japin burgimin
    Po kerkove rregullin te japin kukudhin
    Po kerkove Zotin te japin te paudhin.

    He me thoni kush pervec klerikeve e mori guximin per te shkruajtur kunder sistemit komunist?
    Ku e gjen te drejten Kadare te shaje e perbuze keto klerike dhe intelektuale apo edhe idete per te cilat ato u flijuan?
    A doni te dini se si perfundoi Hafiz Ibrahim Dalliu?
    E plasen Brenda ne nje kaush-qeli sebashku me nje klerik te krishtere (ortodoks).
    Perpara kesaj i kishin rruajtur mjekren me brisk por as qe ja kishin lagur fytyren.
    Ja se si e pershkruan bashkevuajtesi i tij Ibrahim Hasnaj.
    “ Kisha pak dite qe ndodhesha ne nje dhome te vogel te burgut te Tiranes sebashku me Hafiz Ibrahim Dalliun dhe Irin Banushin,nje prift i urte dhe shume njerezor i besimit ortodoks. Ne nje moment hapet dera dhe futet oficeri i sigurimit dhe hetuesi i birucave i tmerrshmi, M.S. sapo hyri ne biruce ju afrohet te dy klerikeve qe rrinin prane njeri tjetrit dhe,pasi i hoqi callmen Hafizit ja vuri ne koke Irin Banushit (priftit) kurse kamillafin e Irinit ja vuri ne koke hafiz Ibrahimit.
    Ne fillim i drejtohet priftit Ortodoks e i thote” he si te duket vetja u bere hoxhe”:
    Irin Banushi ne zgjuarsine dhe inteligjencen e tij te rralle i pergjigjet: “Te jam shume mirenjohes qe me vure ne koke callmen e nje kleriku musliman,i cili eshte denuar me vdekje dhe e ka kaluar jeten e tij neper burgje dhe internime per atdheun dhe popullin.
    Me pas oficeri gjakatar i kthehet hoxhes veteran- po ty a te pelqen qe te bera prift?
    Hafizi me sinqeritetin qe e ka shoqeruar gjithe jeten dhe me nje gjakeftohtesi krenare i thote:” me pelqen sepse e kam vella.’

    Tani perfitoj nga rasti tju them juve edhe Kadarese qe kur te flitni per klerike te hidhni dicka kraheve se ftoheni.
    Nese Kadare do te permendet nga nje brez apo dy, Hafiz Ibrahim Dalliu do te permendet perjete.
    Po ashtu e dhe shume te tjere si, mesuesi, poeti,shkrimtari, perkthyesi dhe Islamologu i njohur Hafiz Ali Korca i cili luftoi shume per Shqiperine e tij te dashur dhe per te cilen pati shkruar ne vepren e tij shtate enderrat:

    Per Shqiperine u perpoqa
    Rrezikova jeten time
    Nuk rrefehet sesa hoqa
    Se shteti mi njihte krime.


    Tregojini kadarese se keto kane qene kleriket fetare, dhe mos e lini te vdese injorant.
    Keto jane njerezit qe e meritojne te kujtohen nga cdo brez shqipetaresh dhe nga cdo njeri mirenjohes.
    Keto klerike (muslimane e te krishtere) do te kujtohen me dashuri dhe rrespekt te rralle nga shqiptaret, sepse luftuan per nje shqiperi demokratike, do te kujtohen perjete nga besimtaret sepse u flijuan ne sherbim te fese se tyre dhe ne mbrojtjen e ideve te pastra te saj, do te kujtohen nge te gjithe ne, deri ne diten e fundit sepse ata qene ne vije te pare te luftes kunder sistemit komunist.
    Ne sado ti rrespektojme kleriket nuk mundet kurre tju japim ate qe ju takon.
    Ne do ju mbetemi atyre borxhlinj perjete.
    Indriti.
    Ndryshuar për herë të fundit nga INDRITI : 01-12-2003 më 15:40
    Injoranca nuk zhduket me top

  10. #20
    i/e regjistruar
    Anëtarësuar
    18-08-2003
    Postime
    135

    At Foti mbi shkrimin e Kadarese

    Koha Jonë, 1 dhjetor 2003

    Historizimi i shqiptarëve ortodoksë, sipas Ismail Kadaresë

    At Foti Cici

    Kumtesa e zotit Ismail Kadare, “Si ta ruajmë harmoninë e çmuar fetare?” (Koha Jonë, 14 nëntor 2003), mbajtur në konferencën ndërkombëtare mbi fetë dhe qytetërimet në Tiranë, ka shkaktuar habi tek shumë ortodoksë shqiptarë, mbasi qëndrimet e deritanishme të Kadaresë mbi faktorin ortodoks shqiptar kanë qenë të etiketuara. Renditja a kategorizimi përzgjedhës i besimeve fetarë në një debat publik, a qoftë dhe ftesa për të përqafuar kolektivisht njërin prej tyre, është e drejtë ligjitime e çdo qytetari të politizuar, pavarësisht nga statusi fetar i tyre, por mëshimi i hipotezës së lashtësisë e të primacitetit të besimit katolik, mbi atë ortodoks, tjetërson etikën e një debati ndër të barabartë, siç po zhvillohet tashmë për disa dhjetëvjeçarë dialogu zyrtar/ndërkishtar midis kishës katolike e asaj ortodokse. Mbi të gjitha, konkluzione të tillë, me boshllëqe historike të pajustifikuara për nivelin e një konference ndërkombëtare, demistifikojnë edhe më dhimbshëm mitet shqiptare, plus që ngrenë pikëpyetje mbi cilësinë e veprimtarive mbi fenë që organizon shteti shqiptar.

    Në qoftë se pohojmë se “harmonia fetare, sa ç’është madhështore si ngrehinë, aq është edhe e brishtë” (Kadare), vetë të dhënat e kumtesës së trajtuar e njëjtësojnë atë me një dilemë. Idetë e hedhura nga shkrimtari ynë i mirënjohur vendosin gjemba në dialogun ndërkonfesional midis ortodoksëve dhe katolikëve në Shqipëri, si pjesëtarë të një feje të përbashkët të krishterë. Ja disa pika tymshkaktuese nga kumtesa e zotit Kadare:

    1. Ai thotë tri herë, në pak faqe, se besimi katolik është “feja e parë e shqiptarëve.” Dihet se për popujt tanë të atjembetur e kaluara-lashtësia është institucioni më me peshë, ndërsa e tashmja dhe e ardhmja janë katandisur në tentativa për të konceptuar a ngjitur pasqyrën e thyer, atje ku s’u pamë kurrë. Por edhe në këtë këndvështrim, vetiu lind pyetja: A shenjon periudha e viteve apostolike, atëherë kur Ungjilli i Krishtit u lëçit “gjer/përreth në Iliri”, epokën kur shqiptarët u ndjenë qenësisht të tillë?

    Hulumtuesit dëshmojnë se procesi i krishtërimit të paraardhësve tanë nuk ishte i menjëhershëm, as ishte masiv, dhe madje kurrë i plotë. Por si mund të debatojmë për këtë çështje, kur Kadareja gjetkë, dhe pothuaj kudo, thotë se shqiptarët janë më të vjetër se dy mijë vjetët e krishterë? Atëherë, a nuk është kontradiktore kjo kumtesë, po ta përqasim Kadarenë e gjithmonëlexuar në tërësinë e veprës së tij?

    Në vend të një lajthitjeje, më me vend do të ishte pyetja: A ka ekzistuar një fe e vetme dhe e parë e shqiptarëve? Shumë vjet para Krishtit, a mos vallë stëretërit e shqiptarëve kishin një besim tjetër fetar, as katolik e as ortodoks, dhe tek i cili figuronin numerikisht më të njëtrajtshëm, sesa gjatë konvertimit në fenë e krishterë, e më vonë në atë islame? Për më tepër, a ka pasur pasoja “gjithëshqiptare” në tiparësinë e vendorëve, konvertimi i banorëve të trevave tona në fenë e re të krishterë?

    Edhe në qoftë se e piketojmë gjenezën tonë tek viti 1 pas Krishtit, duke ekspozuar kësisoj një “plot” enciklopedist të kumtesës së zotit Kadare, askush nga hulumtuesit tanë dhe të huaj do të pohojë se feja e parë e shqiptarëve ishte “katolicizmi”, ose ortodoksia në të kundërt, përndryshe, kjo hap debate tej pyetjes së ngritur nga një prozator. Thjesht, ne e konsiderojnë tezën mbi primacitetin e lashtësisë fetare të shqiptarëve, si fragment i njerishmërisë së një autori, pavarësisht nga përmasat e tij të ideuara e të ushtruara tek ne.

    Kur zoti Ismail Kadare konkludon për parësinë e katolikëve në Shqipëri dhe se, “si të tillë ata kanë një zbritje vertikale në historinë dhe kulturën shqiptare të pashembullt”, nuk e mohojmë, por në vend që të ndihemi inferiorë a bashkëfajtorë, besojmë se edhe ne, veç kësaj “zbritjeje vertikale”, kemi dhe një ngjitje të tillë në historinë e Ballkanit, e për më tepër, një shtrirje horizontale në botën shqiptare, e cila sigurisht nuk mund të përshkruhet me fjalorthin e letërsisë së realizmit socialist.

    2. Kadareja ngulmon, pa e parë përfillëse të parashtrojë të dhënat dokumentare, edhe pse bëhet fjalë për një tezë të padëgjuar më parë, se shqiptarët ortodoksë u konvertuan të tillë mbasi u shkëputën nga katolikët shqiptarë: “Feja e parë e shqiptarëve, katolicizmi, e vjetër pothuaj sa ajo e Romës, ishte e vetmja në këtë vend për gati 1000 vjet. Ndarja e kishës romane nga ajo bizantine, ndarje kufiri i së cilës kalonte përafërsisht në Shqipëri, do të sillte konvertimin e parë të një pjese të katolikëve shqiptarë ortodoksë” (siç).

    Kjo hipotezë nuk qëndron as si rrëfenjëz, sepse gjatë një mijë vjetëve të parë të krishtërimit në Shqipëri, nuk ekzistonte katolicizëm a ortodoksizëm, dhe madje nuk ekzistonin dy kisha, njëra katolike e tjetra ortodokse, por vetëm një kishë e krishterë, sa katolike aq dhe ortodokse, e anasjelltas. Prandaj dhe termat që mund të përdoren, në qoftë se duam të ushqejmë harmoninë dhe tolerancën fetare, janë ata që janë përdorur, e të cilët përdoren dhe në Evropën e mbilakuar nga Kadareja: “riti latin” e “riti bizantin”, a më thjesht, “kisha perëndimore” e “kisha lindore”, ose, konvecionalisht, “kisha romane” e “kisha greke”. Termat “katolik” e “ortodoks” megjithëse ekzistonin si fjalë, janë “të pasngjizur” për sa i përket ngarkesës së sotme teologjike që ata përfaqësojnë.

    Të dhënat historike, të cilat përçon sot edhe kisha katolike, dëshmojnë se ndarja midis dy kishave në Shqipëri ndodhi shumë kohë më parë, qindra vjet para se të shkonim në shekullin XI, tek vija e Kadaresë. Por ndarja ishte rituale e jo doktrinore. Nëse e thjeshtëzojmë gjuhën e debatit, me termat e kumtesës së trajtuar nga zoti Kadare, mund të themi se riti është një shtrat kulturor me një simbolikë specifike të kodifikuar në një kohë e terren të caktuar, ndërsa doktrina është një mësim me nuanca unike, e cila parashtron shenja konfesioni, e në qoftë se kultivohet në kohë, trajtëson një besim të mirëfilltë. E atëherë, si mund të flasim për “konvertim”, siç na “pagëzon” zoti Kadare, kur ky nocion kushtëzon përqafimin e një besimi të ri, të një doktrine të re, në një kohë që kjo ndodhi qindra vjet më vonë në Shqipëri?

    Vetëm mbas shekullit XI, pra, mund të flasim për katolicizëm e ortodoksi, me gjuhën e Kadaresë dhe tonën. Si rrjedhojë, termat “katolik” e “ortodoks”, megjithëse janë përshkrues nuk mund të jenë çoroditës në një vend ku mungon mendimi teologjik, e vazhdon të bëjë fe “gurra popullore”. Ndarja/thyerja e kishës së Krishtit, nuk mund të përgjasohet me figuracionet e një romani, p.sh me shkëputjen e Shqipërisë nga kampi socialist. Edhe ajo ishte ndarje, por ishte ndarje e pjesës nga e tëra, e këto dy pjesë nuk ishin kurrë të barabarta e plotësisht të një thelbi, dhe nuk kishin të njëjtën zanafillë në histori. Ndërsa kishat e krishtera perëndimore e lindore, nuk mund të përshkruhen me termat “mëmë-bijë”, sepse ato janë motra, e madje “binjake”, të cilat edhe pse të ndara nga njëra-tjetra, nuk e mohojnë këtë realitet “biologjik”, sepse ai i tejkalon ato. Në qoftë se njëra prej tyre bën më tepër për t’u pajtuar me tjetrën, ajo kurrë nuk mund t’a negociojë dialogun me postulatin se dikur na paska lindur motrën e saj binjake, të bashkëlindur me të, të njëlindur.

    Me këtë argumentim të figurshëm “kateketik”, sepse kështu duan intelektualët tanë më të spikatur, si mund të pranojnë ortodoksët shqiptarë tezën e Kadaresë, se qenkan konvertuar nga katolicizmi? A nuk bëjnë të njëjtën gjë grekët, ndërsjelltas, kur iu mohojnë shqiptarëve ortodoksë origjinën e mirëfilltë historike në rajon? Që të dyja këto mohime, edhe pse ndërluftuese, kthehen në pohime kërcënuese për zhvillimin e mendimit vendor të ortodoksisë shqiptare.

    Ndërsa përpiqemi të formulojmë këtë situatë të dyfishtë, me frymën dhe mundësitë e sotme, ndjejmë dikë që po përdor prestigjin për të imponuar një tezë, e për të shtënë qetësinë. Kjo të kujton kohën kur Enver Hoxha iu imponoi gjithë hulumtuesve të brezit të tij tezën pellazgjike, përderisa ai ishte burimi i diturisë. A nuk është fyese kjo ndërhyrje edhe ndaj historianëve tanë e të huaj, pa le më ndaj teologëve e kishtarëve ortodoksë e katolikë?

    3. Ismail Kadare e përshkruan fytyrën e shqiptarit të sotëm, tek kumtesa e tij, me shprehjen e rëndë biblike, “imazh i dëmtuar”. Aludimi i tij lakuriq nuk përshkruan vetëm pasojat e diktaturës komuniste. Kadareja e ka hedhur idenë se si mund të ndreqet shëmbëllesa jonë kolektive dhe të përftohet bukuria e moçme imagjinare, e paparë për disa, a e pabesuar për të tjerë, por gjithësesi e domosdoshme “për në Evropë”. Po të pranojmë provat përkatëse, historia e religjioneve rrëfen se kur besimi fetar, çdo besim fetar, nuk përqafohet me sinqeritet, por me motivime politike, mund të kthehet në shkatërrim, me pasoja tej individëve të sapondriçuar.

    Në qoftë se pranojmë “imazhin e dëmtuar” tonin, na shpaloset në mënyrë flagrante imazhi dëmtues i një letërsie të vonuar në Shqipëri. Sepse vetëm shkrimtari i një letërsie të tillë, ka hiret për t’u ngjitur mbi një breg, e për t’i dëftuar popullit që andej udhën dhe të vërtetën, duke mbajtur për vete pozitën vetëgjegjëse: pacënueshmërinë!

    4. Një nga porositë e Kadaresë është se “shteti shqiptar duhet të marrë masat për të njëmendësuar autoqefalinë e kishës ortodokse shqiptare”. Dhe për të sendërtuar këtë, ai sugjeron kthimin tek legjislacioni i monarkisë, sepse ky qenka “ndër më të mirët në Evropë”. Por sa kisha ortodokse autoqefale kanë bashkekzistuar në Evropë, gjatë mbretërimit të monarkisë shqiptare?

    Duke vlerësuar situatën e sotme kishtare e politike, “njëmendësimi i autoqefalisë”, është një emocion, si një fragment letërkëmbimi, sesa kontribut në një konferencë ndërkombëtare mbi fenë dhe qytetërimet. Në vitin 2003, ky “njëmendësim”/hamendësim nuk mund të thotë pavarësi administrative, gjë që është e vetëkuptueshme, por ndriçim e projekte për ta bërë kishën tonë autoqefale të përftojë tiparet e plota kombëtare të cunguara, ashtu si kishat motra autoqefale, sepse vetëm kështu do të ulet influenca e kishës greke në Shqipëri, të cilën dhe Kadareja druhet me këtë ligjëratë. Por kjo nuk mund të arrihet duke kërkuar “masa” nga shteti, sidomos kur modelet e propozuara janë të tejkaluara, a më keq, duke ndërsyer me teza të tilla periferinë, e cila ka kërcënuar hapur bashkëlidhjen tonë të trashëguar ortodokse.

    Ajo që kërkojmë nga ata që iu dhimbset çka është e përbashkët, është tolerimi i një perspektive të re në ortodoksinë shqiptare, në qoftë se nuk ekziston vullneti për të stimuluar e për të mbështetur, jashtë dyshimeve brejtëse vetëshkatërruese, obsesioneve demagogjike a çaprazeve ideologjike, të atyre që në fund të fundit nuk i përkasin kishës ortodokse, dhe as kanë marrë mundimin ta studiojnë atë, edhe pse pretendojnë të bëjnë kanunin e fesë së saj. Për çudi, asnjë nga ata që përzihen në çështjet tona ortodokse, e ka identifikuar veten me fuqitë që përçojnë balancën në botën shqiptare.

    Ndërhyrjet nga jashtë besimit ortodoks, e vështirësojnë edhe më pozitën ortodokse shqiptare. Në qoftë se kjo nuk kuptohet, do të ketë pasoja të cilat edhe mund ta ekspozojnë Shqipërinë, me ose pa të drejtë, tek kishat e tjera autoqefale. Episode të mundshme, gjë që nuk është larg ogurëve të shfaqur, jo nga zoti Ismail Kadare, ka të ngjarë që të shkaktojnë sendërgjime, a dhe formulime të pashmangshëm, gjë që në qoftë se përdoret nga grupime të caktuara, brenda ose jashtë vendit, mund të pështjellojë çështjen e Shqipërisë në procedurat e Evropës së Bashkuar. Gjithësesi, trazira të tilla ndjellakeqe, të pamerituara për ortodoksët shqiptarë, por as dobiprurëse për superpatriotët, do të japin shkas për ndërhyrje të tjera të Patrikanës Ekumenike në Shqipëri.

    Harmonia fetare që kemi trashëguar është një dhuratë nga Zoti, por është më shumë e fituar, sesa e falur. Mendime të prera për tema me të vërtetë të brishta nuk i shërbejnë shërimit të plagëve ortodokse në Shqipëri. Nuk mundëm të lokalizonim në shtyp se çfarë thanë fetarët, klerikët e teologët, apo dhe studiuesit tanë të religjioneve, në një konferencë të tillë mbi fenë. Në qoftë se këta nuk u ftuan, a nuk kontribuan në një ngjarje të tillë, a mos presim që ata të hedhin kripë në konferenca letrare e artistike, gjë që është jashtë potencialit e destinit të tyre?

    * * *

    Do të ishte mangësi e kësaj përgjigjeje ortodokse, ndaj një bashkëqytetari të një besimi tjetër, po të mos pranonim e shtjellonim shkurtimisht marrëdhëniet e sotme të kishës ortodokse me atë katolike në Shqipëri.

    Kishat në fjalë janë miqësore, kur në të njëjtën kohë lidhjet e KOASh-it me kishat protestante janë vëllazërore, paçka se tradita shqiptare dhe arsyeja kushtëzojnë të kundërtën. Për më tepër, kisha ortodokse shqiptare është një nga anëtarët më aktivë në Këshillin Ndërkombëtar të Kishave (WWC), i cili në thelb është një forum protestant, ku katolikët nuk marrin pjesë si anëtarë, ndryshe nga ortodoksët, të cilët figurojnë atje me status të plotë anëtarësie e administrimi.

    Investimet e këtij institucioni në Shqipëri kanë ndryshuar dukshëm. Në bilancin e vitit 1997 e këtej, për shembull, kishës ortodokse në Shqipëri i janë shtuar edhe fonde për kurset e gjuhëve të huaja, paçka se projektet mbi përkthimet e teksteve kishtarë e teologjikë në shqip janë lënë për një brez tjetër. Këshilli Ndërkombëtar i Kishave botoi vjet edhe një vepër unike në anglisht, mbi “Ngjalljen” (në greqisht, “Anastasis”), e ortodoksisë në Shqipëri, e cila është thjesht një himnore për primatin e kishës sonë ortodokse, historia e së cilës na filloka në vitin 1991, dhe madje duke fshirë dhe emrat e atyre që përmbushën veprën e pararendësit...

    Pasojat e teologjisë protestante janë më se të dukshme në jetën kishtare ortodokse të Shqipërisë. Një version që është mohuar dhe atje ku lindi, me një piotizëm e puritanizëm të skajshëm, i cili u shartua dikur në Greqinë kishtare nëpërmjet shoqatës fondamentaliste “Zoi”; shumica e misionarëve grekë që kanë punuar e punojnë në Shqipëri, e kanë filluar jetën kishtare nga kjo shoqatë. Fenomeni i kthimit tek “rrënjët”, për të “bilbicizuar” terminologjinë kishtare në shqip, pagëzimi i organizmave shqiptarë me emra “në origjinal” (Diakonia Agapis, etj.), përqëndrimi në punë sociale/politike e anullimi i punëve fetare për të tjerë, kultizimi i primatit, etj. etj, pavarësisht se kujt i shërbejnë, e kanë interpretimin tek kjo ideologji, e cila përkon mrekullisht me interesat greke. Jo zyrtarisht, por as fshehurazi, ushqehet nga misionarët ortodoksë një “siklet” ndaj faktorit shqiptar katolik.

    Është ky hibridizim ideologjish e interesash që merr jetë e vazhdimësi nëpërmjet një njeriu tmerrësisht të përshtatshëm për këtë mision. Ajo që i mungon Tiranës tashmë është “Omologia” kalviniste e Patrikut Ekumenik Kirilos Lukaris (shek. XVII), i cili nga frika e katolikëve u bë një me protestantët, duke shkruar këtë tekst konfesional, i cili u përfol e u mohua nga ortodoksët si doktrinë “protestante”, por dhe u konsiderua nga protestantët si besore “ortodokse”, duke iu lënë shekujve një enigmë...

    Nën këtë sfond të dhënash, është e pritshme që mbas ndonjë ndryshimi të beftë, i cili mund të prishë “harmoninë” dhe “tolerancën” ekonomike të KOASh-it, kisha katolike mund ta rivlerësojë qëndrimin e saj ndaj ortodoksëve shqiptarë. Qysh sot madje, ekzistojnë priftërinj ortodoksë në Shqipëri të cilët janë shkëputur nga kisha autoqefale dhe i janë shtuar kishës katolike nën statusin e uniatizmit, domethënë duke vijuar ritin vendor bizantin, por nën juridiksionin kishtar të kishës katolike. Përhapja e një fenomeni të tillë, krahas faktorëve jo të krishterë që përmendëm në këtë debat, do të justifikojë ndërhyrjen e Patrikanës së Kostandinopojës në Shqipëri.

    Mbasi shprehim keqardhjen tonë për kultivimin e një situate traditizuese tashmë, gjë që nuk përkon me ndjenjat e shtresave të gjera ortodokse në Shqipëri, konkludojmë se në këtë gjendje të ndërlikuar pozicionimet e pakujdesshme të laikëve botërisht, çtingëllojnë harmoninë fetare, e cila me artikuj të tillë merr nota hazmodike. Kjo me të drejtë sjell ndjenja të padëshiruara për shumicën dërrmuese të shqiptarëve ortodoksë, sigurisht të paftuara këto as nga krenaria jonë, Ismail Kadare.

Faqja 2 prej 3 FillimFillim 123 FunditFundit

Tema të Ngjashme

  1. Mosekzistenca historike e "Jezusit" dhe e "Pavlit"
    Nga Qafir Arnaut në forumin Agnosticizëm dhe ateizëm
    Përgjigje: 153
    Postimi i Fundit: 06-03-2015, 11:37
  2. Pasqyra e temave historike
    Nga Fiori në forumin Historia shqiptare
    Përgjigje: 4
    Postimi i Fundit: 31-05-2011, 15:43
  3. Miti i 'tolerances fetare' në Shqipëri
    Nga Qafir Arnaut në forumin Toleranca fetare
    Përgjigje: 33
    Postimi i Fundit: 05-08-2006, 05:26
  4. Përgjigje: 0
    Postimi i Fundit: 09-11-2005, 12:33
  5. Gjendja Aktuale Fetare Shqiptare
    Nga Anton në forumin Komuniteti protestant
    Përgjigje: 3
    Postimi i Fundit: 23-08-2004, 17:34

Regullat e Postimit

  • Ju nuk mund të hapni tema të reja.
  • Ju nuk mund të postoni në tema.
  • Ju nuk mund të bashkëngjitni skedarë.
  • Ju nuk mund të ndryshoni postimet tuaja.
  •