Orthodoksia dhe Katoliçizmi

[cunimartum]

Nuk e di nese eshte diskutuar me pare nje teme e tille ne forum por doja te dija ndryshimet thelbesore midis Ortodoksise dhe Katolicizmit. Shpesh ja kam bere kete pyetje vetes dhe nuk kam nje ide te qarte cilat jane keto ndryshime ne keto dy besime te vjetra.

Pershendetje.

[Kryeplaku]

Pervec disa shenjetoreve, qe njera fe i pranon e tjetra jo, dhe besimit ne boten tjeter- Katoliket besojne se denimi eshte trupor dhe se njeriu nuk mund te pendohet pas vdekjes kurse Ortodokset besojne se denimi eshte vetem shpirtror dhe se njeriu mund te pendohet pas vdekjes dhe te shpetoje (hahaha, po Hitleri??)- keto dy fe nuk kane ndonje ndryshim. Kane te njejten dogme, te njejtat zakone.... i kerkojne ndihme te vdekurve etj.
Shkaku qe u ndane eshte se Kryepeshkopi i Konstandinopojes donte t'i mbante vet leket e kishave te Lindjes dhe jo t'i'a linte Papes.

[glaukus 001]

Leri parate o kryeplak po shih arsyen e vertete qe ka per baze mosmarreveshje dogmatike (teorike) ...
Momenti vendimtar qe shenoi ndarjen e dy kraheve ishte viti i shizmes (ndarja e madhe) - 1054 por ferkimet kishin lindur qe ne shekullin e tete (8) !
Pika mosperputhese kish te bente me kembenguljen e Kishes se Romes se Shpirti i Shenjte - qe eshte nje nga tre elementet e trinise - vjen si nga Ati ashtu dhe nga Biri, dhe jo vetem nga Ati sic kerkonte/ngulmonte krahu lindor (ortodoks).
Pergjithesisht ortodokset kane te njejtat besime/bindje me katoliket vecse ortodokset nuk pranojne te udhehiqen nga nje Pape dhe te pranojne se Ai eshte i pagabueshem, duke bere qe te perqendrohen e te ndjekin fjalet qe u thone peshkopet, metropolitet e tyre.
Pastaj kane ndodhur ndryshime edhe ne emertimet e klerit te tyre e institucionet qe ndihmojne shperndarjen/ruajtjen e Fjales se Mire. Keshtu peshkopet varen nga Patriarket ndersa arqimandritet drejtojne manastiret etj

Shkaku fillestar duhet kerkuar tek menyrat e interpretimit te ngjarjeve biblike nga besimtaret e hershem te krishtere te cilet donin te gjenin kuptimin e pohimit qe Jezusi ishte misherim/trupezim i Zotit ne toke. Nqs Jezusi ishte Zot a mund te ishte ai edhe qenie njerezore mqs kish duruar vuajtjet fizike deri sa u kryqezua, duke bere qe edhe njerezit e tjere te krahasoheshin/mateshin me te ?
Nje zgjidhje ish te thuhej se Jezusi ishte edhe Zoti i vertete dhe njeriu tokesor, pra qe Zoti mund te ekzistoje ne te qenit At, Biri dhe Shpirti i Shenjte dhe perseri te mbetej/quhej NJE i vetem.
Ky koncept u diskutua ne Keshillin e kishavene Nike (nicaea), viti 325; me pas ne Kostandinopol, 381, (Stamboll); ne Efes(ephesus)
viti 431 dhe u ripranua ne Keshillin e katert Ekumenik te Kalkedonit, 451. Ky interpretim u be i njohur si Doktrina e Trinise se Shenjte.

Por jo te gjithe te krishteret e pranuan kete pohim duke pasur frike se nenkuptonte nje ndarje mes hyjnores e njerezores tek Jezusi. Kjo rrahje mendimesh u thellua me tej dhe u shfaq hapur ne dy Keshillat a tjere ekumenike ku edhe ndodh percarja/ndarja e pare e ketyre te krishtereve ''jo-Kalkedoniane'' te cilet edhe u shkeputun nga trungu i perbashket dhe formuan Kishat e tyre Monophysite ( nje - natyre) te cialt thonin se Krishti ka vetem NJE natyre, megjithese e pranonin anen e tij njerezore.
Kishat e para monofizite ishin:

Kisha Koptike Ortodokse e Egjiptit

Kisha Ortodokse Siriane ( e quajtur edhe kisha jakobite per nder te peshkopit te shek. 6 Jacob Baradaeus.

Kisha Ortodokse Etiopiane e lidhur me koptet deri ne 1959.

Kisha Ortodokse siriane e Malabarit ( ne Indine Jugore) qe njihet edhe me emrin '' Te Krishteret e Shen Thomait'', ose Mar Thoma per nder te apostullit Thoma (Thomas) per te cilin ata thone se ish Ai qe themeloi kishen e tyre dhe u martirizua ne emer te saj prane Madrasit ...

[cunimartum]

glaukus te falenderoj per mundimin.

Une ne fakt do doja dicka me shume ne besimet e tanishme.
Shpesh kam degjuar shprehje si "Jo c'do rruge te con ne burim" te thena nga Ortodoxet dhe Katoliket.
Por kjo thenie bie ndesh me thenien tjeter "Kush pranon Krishtin ne zemer eshte i shpetuar"
Me konkretisht do doja te dija, nese dikush pranon besimin Ortodox, sipas te Krishtereve ky njeri do jete i shpetuar??? dhe anasjelltas

[Albo]

Cunimartum, cili rrush eshte me i embel, rrushi i kuq apo ai jeshil?

Te ftoj te lexosh parabolen e Jezu Krishtit mbi hardhine qe nga nje rrenje lindi nje vresht.

Albo

[altin55]

Edhe un kisha nje pjyetje per te krishteret katolik dhe ortodoks ne lidhe me pashket pse i kane me data te ndryshme dhe jo njelloj

shendet